|
2000
|
|
|
Papera
|
dudanez
isiluneen antzeztoki,
|
|
|
uste
|
dut
igarri ninduela izara artean kuzkurtuta.
|
|
|
Euria ari
|
zuen
nire klitori gainean.
|
|
|
Zure sexuak kearen usaina
|
zuen
,
|
|
|
eta autoaren leihatilatik bota
|
zenuen
,
|
|
|
Bularrak lehertu guran
|
nituen
.
|
|
|
Euria ari
|
zuen
nire klitori gainean.
|
|
|
Irribarreka zeunden zu, denak maite
|
baitzenituen
.
|
|
|
Haragi horren atomoek elkar maite
|
dute
|
|
|
Hozkaturik
|
ditut
bular gereziak:
|
|
|
egun on, maite
|
zaitut
.
|
|
|
Katu sarnaztoak
|
ditu
lagun, sos zenbatzaile.
|
|
|
Ea goiztu orduko iristerik
|
dugun
|
|
|
arropa lisatu behar
|
dudanean
:
|
|
|
Hormatxoriak
|
dituzte
jagole
|
|
|
Bekokian grabaturik
|
ditut
|
|
|
Bulegora sartzeko ordua
|
dut
,
|
|
|
Ez
|
dut
egundaino bere oinazea
|
|
|
inork ere ezin
|
baitu
ahapez ere salatu
|
|
|
Ez
|
dut
ezpatarik, ez dut lorigarik,
|
|
|
Ez dut ezpatarik, ez
|
dut
lorigarik,
|
|
|
ez
|
dut
besorik nire burua jagoteko.
|
|
|
keinuka
|
dugu
antsien durundia,
|
|
|
Ilargi eri bat bezain garden
|
dut
azala
|
|
|
Kristalezko emakume izan nahi
|
dut
|
|
|
maite
|
nautenek
ikus ez nazaten
|
|
|
ea letrarik
|
dudan
azalean:
|
|
|
Izaki malapartatu horrek etorkizun
|
du
izena.
|
|
|
mespretxuz zipriztindu gura
|
duzu
nire egote mutua.
|
|
|
Marmokak
|
ditut
burutazio,
|
|
|
(irakurgai
|
dugun
liburuaren esparrura mugatuz).
|
|
|
dekoratu nahi
|
genuen
aberri berria?
|
|
|
berretsi gura
|
genituen
gure paisajeak?
|
|
|
eta uste on osoa
|
duzula
nigan.
|
|
|
Izuz beteriko edontzi finak
|
ditugu
galderak.
|
|
|
nahi ez
|
badugu
,
|
|
|
ez dakarkigu espero
|
genuen
abisua.
|
|
|
Eguraldiari buruz egin dezakegu berba, hala nahi
|
baduzu
, umearen eskola txostenaz eta pediatraren gomendioez, erosketez, bankuko agiriez, bizimoduaren mekanika aldarazi digun telebista hondatu berriaz, auzokoen hurrengo bileraz, tabakoaren prezioaren gainean, irakurtzen ari zaren artikuluaz, udako oporrei buruz, zure lankide apo horretaz eta gainerako lankide ondraduez ere, zure depresio antzeko infekzioaz. Eta berba egin ahala, ikusi nola doakidan askatzen ariman nekarren kremailera.
|
|
|
ezta usapalik ere zugatik negar egin ez
|
duenik
.
|
|
|
Hamasei urte
|
nituen
eta hiru gurari:
|
|
|
Atzera egin behar
|
duzu
,
|
|
|
horrenbesteko grinaz desio
|
duzuna
".
|
|
|
Gauza konkretuak maite
|
ditut
|
|
|
" Ez, ezin
|
duzu
geratu.
|
|
|
Beren barre negarrak entzun ohi
|
ditut
,
|
|
|
Orain gurago
|
dut
onddoen hazkuntza behatzea".
|
|
|
Baina nik uste
|
dut
maitasuna kubo bat dela,
|
|
|
higidura helikoidala
|
duela
eta
|
|
|
eta ez
|
du
izenik, eta ez du izaerarik.
|
|
|
eta ez du izenik, eta ez
|
du
izaerarik.
|
|
|
Bestelako kodea aldarrikatu nahi
|
dut
:
|
|
|
– Igande honetan ez
|
dut
bisitarik izango –esan dit Antxonek.
|
|
|
Lagunen bisitetarako baimenak eskatuak
|
ditugu
denok, baina inori ez zaigu erantzunik heldu. Arreba, koinatua eta iloba bere senarrarekin etortzen zaizkio Antxoni.
|
|
|
– Txikiak zirenean espageti luzeak prestatzen nizkien iloba biei –jarraitu
|
du
Antxonek– Erdi jolasean eta kantuan jaten zituzten nire espageti luzeak.
|
|
|
Mediku kontuekin dabil kezkatuta. Beldur naiz edozein egunetan ez ote
|
duten
norabait eramango. Antxonen historia amaitu nahi nuke lehenbailehen, hemen dagoen bitartean.
|
|
|
Beldur naiz edozein egunetan ez ote duten norabait eramango. Antxonen historia amaitu nahi
|
nuke
lehenbailehen, hemen dagoen bitartean. Bera ere beldur baita eramango ote duten.
|
|
|
Venezuelan izan nuen Euskadi Ta Askatasuna erakundearekin lehen kontaktua, 1968ko abenduan. Esana dizut, lehendik ere
|
banuen
ETAren berri, ez ninduela erakartzen, ez zitzaidala gehiegi interesatzen, nondik zetorren kontuan hartuta. Baina banuen Erakundearekiko sinpatia.
|
|
|
Venezuelan izan nuen Euskadi Ta Askatasuna erakundearekin lehen kontaktua, 1968ko abenduan. Esana dizut, lehendik ere banuen ETAren berri, ez
|
ninduela
erakartzen, ez zitzaidala gehiegi interesatzen, nondik zetorren kontuan hartuta. Baina banuen Erakundearekiko sinpatia.
|
|
|
Esana dizut, lehendik ere banuen ETAren berri, ez ninduela erakartzen, ez zitzaidala gehiegi interesatzen, nondik zetorren kontuan hartuta. Baina
|
banuen
Erakundearekiko sinpatia. Geure zerbait bezala sentitzen nuen, gauza gutxi izan arren.
|
|
|
Parque Central Simon Bolivarren kontratua zeukan kroaziarrak, eta subkontratista moduan hasi nintzen pisuak papereztatzen. Subkontrata horretan 45 pisuko 8 eraikuntza neuzkan, eta pisu bakoitzak 15 apartamentu bikoitz
|
zituen
. Sei urte iraun zuen nire lanak.
|
|
|
Zortzi eraikin egin nituenak eta azkenean errefusatu nituen bi dorreak, konplexu oso bat zen guztia, dena bat. Azpi azpian
|
zituen
hiru pisuko garajeen bitartez, eta komertzio eta ofizinekin goian zituen beste hiru pisuren bitartez, elkar komunikaturik zegoen konplexu osoa: Parque Central Simon Bolivar erraldoia.
|
|
|
Zortzi eraikin egin nituenak eta azkenean errefusatu nituen bi dorreak, konplexu oso bat zen guztia, dena bat. Azpi azpian zituen hiru pisuko garajeen bitartez, eta komertzio eta ofizinekin goian
|
zituen
beste hiru pisuren bitartez, elkar komunikaturik zegoen konplexu osoa: Parque Central Simon Bolivar erraldoia.
|
|
|
Itzultzekotan joan arren, bertakotu ere egin nintzen apur bat. Venezuelako jendearen apaltasunak eta xalotasunak arreta erakartzen zidan; gustukoa
|
nuen
jende hura. Hala ere, injustizia soziala higuingarria zen, batzuen aberastasun gehiegizkoa eta besteen txirotasun larria.
|
|
|
Baina herria miserian eta injustizian bizi zen. Aski
|
zenuen
Caracas gaineko muinoetara begirada jasotzea gizarteko ezberdintasunak eta injustizia latza ikusteko. Nire ustea da, 30etako petrolioaren eta beste gai batzuen aurkikuntzak eskulan eskari handia sortu zuela bat batean, eta laborariak eskulan premia horretara bideratu zituztela trumilean, nekazaritza lurrak hustuta.
|
|
|
Nire ustea da, 30etako petrolioaren eta beste gai batzuen aurkikuntzak eskulan eskari handia sortu zuela bat batean, eta laborariak eskulan premia horretara bideratu zituztela trumilean, nekazaritza lurrak hustuta. Lehen urte haietan langile ugari behar
|
zituzten
, baina gero petrolioa ateratzeko ez da ia eskulanik behar. Langabezian geratu zen jende hura guztia, hirietan pilatuta, noraezean.
|
|
|
Japoniatik ekarritako arrautzak ikusia naiz! Guairako kaia itsasontziei erantzun eman ezinik izaten zen; kaian husteko lekua egin zain egon behar
|
zuten
itsasontziek, barratik kanpora. Hogeita lau ontzi zenbatuta nago han, itsasoan, portuan lekua egin zain.
|
|
|
Itzela zen hango ontzi trafikoa. Aberastasun handiak
|
ditu
Venezuelak, baina aberastasun guztia esku gutxi batzuetara joan zen, jakina. Gaur ere biztanleen %80 pobrezian bizi da.
|
|
|
Parisen ere ez nuen ikusi nik Caracasen adina Rolls Royce. Venezuelak 10 milioi biztanle
|
zuen
orduan, eta proportzioan Ingalaterrak berak baino Rolls Royce gehiago zeukan; proportzioan, Bavieran baino garagardo gehiago edaten zen, eta Eskozian baino whisky gehiago. 70etan hori.
|
|
|
Rantxitoetan eta kalean ezer gabe bizi zirenek nola edo hala bizimodua atera behar
|
zutenez
, zeure autoa zaintzea eskaintzen zizuten. Zainduko bazizuten, ordaindu beharra zeneukan; eta haiek zaintzerik edo haiei ordaintzerik nahi ez bazenuen, akabo zure autoa; txasisik ere ez zenuen aurkituko itzulitakoan.
|
|
|
Rantxitoetan eta kalean ezer gabe bizi zirenek nola edo hala bizimodua atera behar zutenez, zeure autoa zaintzea eskaintzen zizuten. Zainduko bazizuten, ordaindu beharra zeneukan; eta haiek zaintzerik edo haiei ordaintzerik nahi ez
|
bazenuen
, akabo zure autoa; txasisik ere ez zenuen aurkituko itzulitakoan.
|
|
|
Bizi edo egon izan naizen inguruak arakatzea gustatu zait beti.
|
Banuen
autoa, gasolina zegoen ia. Behin baino gehiagotan irten izan nintzen etxetik egunkaria erosi asmotan autoa hartuta; eta segi eta segi, beharbada bostehun kilometro egin.
|
|
|
Jeremias deituko nion aurrerantzean. Curiara bat zeukan Jeremiasek, ontzi luzea, hamabi metro edo gehiago
|
dituena
; enbor bat da berez, barrua husten diotena, ibaietan ibiltzeko. Curiara horiei motorra ipintzen diete batzuek, eta gureak ere bazuen popan Yamaha eder bat.
|
|
|
Curiara bat zeukan Jeremiasek, ontzi luzea, hamabi metro edo gehiago dituena; enbor bat da berez, barrua husten diotena, ibaietan ibiltzeko. Curiara horiei motorra ipintzen diete batzuek, eta gureak ere
|
bazuen
popan Yamaha eder bat. Abiadura handi samarrean zihoanean, ontziari muturra altxa egiten zitzaion ur azaletik gora.
|
|
|
Hamaka modukoa da txintxorroa, indigenek erabiltzen dutena. Zuhaitz batetik bestera lotu eta, bertan etzan ondoren, saretxoa botako duzu zeure gainean, eltxoek jango ez
|
bazaituzte
.
|
|
|
Caño Casiquiare igaro ondoren, beraz, Rio Negrora heldu ginen. Erabat ezberdina da ibai hau; Orinocok ur horiak
|
ditu
, eta Rio Negrok, izenak dioen moduan, ur ilunak, beltzak. Santa Rosara abiatu ginen Rio Negron behera.
|
|
|
Venezuelan, erosketak egiterakoan paperezko poltsak ematen dituzte gauzak gordetzeko; bada, guk harriz beteta eramaten genituen erosketa poltsak manifestaldietara, ibai bazterretako harri koskor leunduak. Gogoan
|
dut
gure zirkuluan zegoela orduan Balentin Solagaistua.
|
|
|
Etxetik irten eta Zudairera joan nintzen, nire arrebaren senarraren izeba baten baserrira, han baitzegoen arreba abuztuko egun batzuk pasatzen. Arrebari esana nion bidaia hura egiteko irrika
|
nuela
, baina koinatuak esaten zion ez nuela egingo, ez nintzela kapaz izango bidaia modu hari ekiteko. Gero jakin nuen arrebak eta koinatuak apustua egina zutela; errendituko nintzela koinatuak, ezta pentsatu ere arrebak.
|
|
|
Arrebari esana nion bidaia hura egiteko irrika nuela, baina koinatuak esaten zion ez nuela egingo, ez nintzela kapaz izango bidaia modu hari ekiteko. Gero jakin nuen arrebak eta koinatuak apustua egina
|
zutela
; errendituko nintzela koinatuak, ezta pentsatu ere arrebak. Goizean abiatu nintzen Zudairetik, bizikleta zamatuta, Lizarratik aurrera, Eunateko ermitaren paretik aurrera...
|
|
|
Errekastoan amuarrainek zelan jauzi egiten duten ikusi, zelan murgiltzen den martin arrantzalea... Lleidako kanpinean pasa
|
nituen
bi egun. Ingurumariak josita zeuden: udare, melokotoi, sagar... zer ez zegoen han.
|
|
|
Berehala ezagutu nituen umetako etxe eta karrikak, orduan ibili nituen bidexkak eta zidorrak... ni arineketan, balak bilduta sutara botatzen... " Hemen behar
|
du
, ba, harrizko untxia zuen iturriak" esaten nion neure buruari, eta, etxe kantoia pasa ondoren, hantxe agertu zen lau muturreko iturria, gainean harrizko untxia zuela;" etxe paretako horma konkako santu irudiak hemen behar du ba", eta hantxe zegoen aurreraxeago. Eta bonbak neskatxoa zapartatu zuen lekua...
|
|
|
Berehala ezagutu nituen umetako etxe eta karrikak, orduan ibili nituen bidexkak eta zidorrak... ni arineketan, balak bilduta sutara botatzen... " Hemen behar du, ba, harrizko untxia
|
zuen
iturriak" esaten nion neure buruari, eta, etxe kantoia pasa ondoren, hantxe agertu zen lau muturreko iturria, gainean harrizko untxia zuela;" etxe paretako horma konkako santu irudiak hemen behar du ba", eta hantxe zegoen aurreraxeago. Eta bonbak neskatxoa zapartatu zuen lekua...
|
|
|
Berehala ezagutu nituen umetako etxe eta karrikak, orduan ibili nituen bidexkak eta zidorrak... ni arineketan, balak bilduta sutara botatzen... " Hemen behar du, ba, harrizko untxia zuen iturriak" esaten nion neure buruari, eta, etxe kantoia pasa ondoren, hantxe agertu zen lau muturreko iturria, gainean harrizko untxia
|
zuela
;" etxe paretako horma konkako santu irudiak hemen behar du ba", eta hantxe zegoen aurreraxeago. Eta bonbak neskatxoa zapartatu zuen lekua...
|
|
|
Berehala ezagutu nituen umetako etxe eta karrikak, orduan ibili nituen bidexkak eta zidorrak... ni arineketan, balak bilduta sutara botatzen... " Hemen behar du, ba, harrizko untxia zuen iturriak" esaten nion neure buruari, eta, etxe kantoia pasa ondoren, hantxe agertu zen lau muturreko iturria, gainean harrizko untxia zuela;" etxe paretako horma konkako santu irudiak hemen behar
|
du
ba", eta hantxe zegoen aurreraxeago. Eta bonbak neskatxoa zapartatu zuen lekua...
|
|
|
Euskadi Ta Askatasunaren ondoan jarraitu nuen, lehen baino aktiboago nahi
|
baduzu
. Ikastaroa egin nuen beste batzuekin batera, hainbatek egina izango duten moduan Erakundearen historian.
|
|
|
Moduluko lau adiskideok, Antxon, Karlos, Koldo eta laurok, bakoitzak
|
baditugu
geure zeregin txikiak.
|
|
|
Espainiar gutxi dago modulu honetan; laurogeitik sei zazpi baino gehiago ez dira izango. Valentziar gazteak ez
|
du
bere burua espainiarren artekotzat. Iruditzen zait, nola dabiltzan ikusita, preso espainiar horiek badutela hemengo kartzeleroekin korporatibismo moduren bat, sentimendu komunen bat.
|
|
|
Valentziar gazteak ez du bere burua espainiarren artekotzat. Iruditzen zait, nola dabiltzan ikusita, preso espainiar horiek
|
badutela
hemengo kartzeleroekin korporatibismo moduren bat, sentimendu komunen bat. Nazionalismoa izango da beharbada, euren nazionalismo zentzu propioa, Babel honetan.
|
|
|
Arabiarrak otoitzean aritzen dira eskolako edo patioko ertz batean, Mecara begira jarrita. Horietako askorentzat urruti behar
|
du
izan Mecak; bai baitirudi behin eta berriz zurrunbilo berean eroriz eta hortik ezin irtenean dabiltzala, paradisuaren bila abiatu eta kartzelara itzulirik. Hala ere, otoitz egiten dute.
|
|
|
Euria ari
|
du
, euri xehea. Castellonen horrelako euririk gutxi egiten zuela diosku Antxonek.
|
|
|
– Xirimiriak Euskal Herria gogorarazten dit –esan
|
du
, eta euripera joan da, patiora, bakar bakarrik paseatzera.
|
|
|
Lehenengo denetik egiten zidaten, txakurkeria guztiak, eta gero, tortura saio batetik besterako tartean, barra batean zintzilikatzen ninduten, bakailao baten moduan. Gogoan
|
dut
, bi zutaberen artean ipinita zegoela barra. Bazen txakur bat, nonbait horretan espezialista izan behar zuena, edo maniatikoa, eta zintzilik nindukaten bakoitzean barrabiletatik heldu eta bihurritu egiten zizkidana.
|
|
|
Gogoan dut, bi zutaberen artean ipinita zegoela barra. Bazen txakur bat, nonbait horretan espezialista izan behar
|
zuena
, edo maniatikoa, eta zintzilik nindukaten bakoitzean barrabiletatik heldu eta bihurritu egiten zizkidana. Prakak dena bustita neuzkanez, praken tintak bere eskuak tindatzeraino bihurritzen eta estutzen zidan.
|
|
|
Kalabozoetan atea zabalik edukitzen ninduten, besoak kanpora
|
nituela
, lehen aipatutako zepo horiekin atzamarrak lotuta, eta zutik. Ezin nuen atseden hartu; ez eseri ez etzan ez ezer.
|
|
|
Ahoraino heltzen zitzaizkidan, eta sekulako itolarria izaten nuen. Aluzinazioetako batean garagardoa eskuan
|
nuela
ikusi nuen neure burua, aurrean neukan txakurrari neure bizitza pribatuaz hitz egiten... Eta bat batean ohartu nintzen, zerbait bitxia gertatzen zela han, zerbait ematen zidatela urarekin edateko.
|
|
|
Txakur hark gaiztoz emandako karate kolpeek zuzendu behar izan zidaten zerbait gerri aldean. Berriki egin didaten erresonantzia magnetiko batengatik dakit hernia lunbarra daukadala hogeita hamar urte
|
nituenetik
edo lehenagotik.
|
|
|
Zauri itzela egin nuen bekoki gainean, odol jarioa hasi zitzaidan. Txakur batzuek ospitalera atera nahi
|
ninduten
, baina arduradunak ezetz, berak konponduko zidala hura, eta ez ninduten inora atera.
|
|
|
Sala hartan nengoela ikusi nuen Ballesteros komisarioa, zutabearen kontra jartzen eta, oniritzia emanez bezala, beste txakurrei keinuak egiten. Ondoren lotu ninduten bizkarra zutabearen kontra
|
nuela
, eta aurrez aurre abiadura hartuta etorriz, ostikada eman zidan barrabiletan taldeko buru egiten zuenak. Hiru aldiz errepikatu zuen ekintza!
|
|
|
Urte hartan ez dakit atzeratu egin ote zuten Francoren heriotzaren urtemuga edo zer gertatu zen, baina DGSn nengoen egun haietako batean ari ziren txakurrak haren oroitzapenetan, eta gogoan
|
dut
denak mozkor arraio eginda zeudela. Txakur haien artean buru egiten zuenetako bat ikusi nuen, ni ninderamanari esaten geroxeago ostera eraman nintzala hara, bere aurrera.
|
|
|
Txakur haien artean buru egiten zuenetako bat ikusi nuen, ni ninderamanari esaten geroxeago ostera eraman nintzala hara, bere aurrera. Keinu adierazgarria egin zion buru egiten
|
zuen
hark, eta keinu hura geratu zitzaidan buruan. Eta, jakina, ostera noiz deituko eta piztia mozkor haiengana noiz eramango ote ninduten zain eman nuen gau osoa, erabat urduri eta egonezinean.
|
|
|
Eta, jakina, ostera noiz deituko eta piztia mozkor haiengana noiz eramango ote ninduten zain eman nuen gau osoa, erabat urduri eta egonezinean. Zain egote horixe da, agian, egun haietatik
|
dudan
oroimen latzenetako bat.
|