|
2000
|
|
|
" Ordea, Indiak urrunegi daude ni harat joaiteko... eta hura ez da eneganat etorriko nehork erraiten ez badio, zeren zinez bainago harekin izan nuen jokabideaz damu, eta harekin mintzatu nahi bainuke, hil aitzin..." Haatik, bat batean argi bat piztu balitzaio bezala, erantsi zian: " Halarik ere, gutun bat skriba diezaioket Villagrandeko dukeari, zergatik ez?, zeren haren eskua, bai, luzea baita, eta zeren dukea zorretan baitago etxegoiendarren leinuarekin"; eta, handik aitzina, hire amak kontatu zidaan nola prometatu zion dukeak
|
zuen
aitari ezen markes titulua emanen ziola eta Urbiaingo herria markeserri izendatuko zuela, hire aitak kanoi eta fusilen tratua bete ondoren, baina ezin izan zuela bere hitza bete, zeren, dukea azken urratsa emaiteko puntuan zenean, ahakartu baitzen aldi batez, bertze kontu batzuengatik, erregeren balidoarekin, zeinak ukatu baitzizkion, hartaraz gero, zor zizkion fabore, garazia eta abantail guztia... Eta hire amak hura guztia erran zidaan, eta bertze zerbait ere erraiterat zihoakidaan, baina nik ere hartua nian neure erabakia orduko, zeren, hasteko, itsasoa utzi nuenetik bortz hilabete baineramatzan lehorrean, gogait gaixto eginik, halako suertez, non itsasorat berriro itzultzeko asmotan bainengoen, eta zeren aitzakia ezin hobea izan baitzitekeen hura enetzat ere, Mundu Berria ezagutzeko eta obra on baten egiteko... eta zeren erakutsi nahi bainion neure buruari ezen ez nengoela artean ahiturik, adinean sartua egon arren; eta, hala, arrazoin haiek guztiak buruan nituela, erran nioan hire amari:
|
|
2006
|
|
|
–Tira, seme, bost axola zait une hauetan. Egia da ez zirela ondo konpontzen; ez dakit istorio guztia,
|
zuen
aitak ez du sekula asko hitz egin horri buruz. Niri normala iruditzen zitzaidan, nire amaginarreba gorrotagarria zen eta.
|
|
2007
|
|
|
Diozu
|
zuen
aita ez zela isiltzen, gerrako berri kontatu zizuela. Hala ere, zerk bultzatu zintuzten ETA girora?
|
|
2011
|
|
|
–Sinestezina izan daitekeen arren, zuen aita hil zenetik bi katarro gainditu ditut nik bakarrik, inoren laguntzarik gabe, eta ez pentsa,
|
zuen
aita ez zaindu beharrak gauzak erraztu egin ditu zaildu beharrean. Beraz, arriska naiteke.
|
|
2012
|
|
|
–Baina,
|
zuen
aita ez al zegoen??
|
|
|
– Ez al zara konturatu, Josu,
|
zuen
aita ez dela agertuko zu berriro putzutik ateratzera?
|
|
2013
|
|
|
–Ama, benetan esango dizut: uste
|
dut
aita ez dela itzuliko.
|
|
|
Oraingoz ez
|
dut
aita ez izanaren penarik, baina barruan badaukat halako ezinegon ttipi bat. Halako arantzatxo bat.
|
|
|
–
|
Zuen
aita ez dago etxean, eta ez dakigu gaur etorriko ote den; beraz, ohera! Tarek, zure logelara!
|
|
|
Ni ere, hobeto nengoen isilik! Eskerrak
|
zuen
aitak ez nauen ikusi! Bestela?
|
|
2014
|
|
|
Gu ez ginen pobreak izango, baina izeba Maria Luisa aberatsa zen, horretan ez genuen zalantzarik. Uste
|
dut
aitak ez zuela txango horien berri izaten, baina amak ez zidan sekulan esan joan etorri haiek isildu behar genituenik. Besterik gabe, aitari garrantzi handiko kontuak kontatzen zitzaizkion, ez gainerako huskeriak.
|
|
|
|
Zuen
aitak ez zukeen inoiz horrelakorik jasango.
|
|
2015
|
|
|
–Denbora batez
|
zuen
aita ez da lo egitera etxera etorriko.
|
|
|
Eta zu eurekin, Fiona! Eskerrak
|
zuen
aita ez dagoen hemen.
|
|
2016
|
|
|
Zuk uste
|
duzu
aitak ez zuela ezer esan eta alde egin zuela zortzi urteko beste mutil bat plakatu ez zenuelako orain dela bost urte?
|
|
2018
|
|
|
Argi berba egin gura ez zuelako saihesten zuen gaiaz mintzatzea. Beste batzuek ez zuten loturarik ikusten jarrera bien artean, argi zegoen Xabier amaren heriotzagatik sufritzen ari zela, baina hala ere zintzotasun osoz uste
|
zuen
aita ez zela hiltzailea. Denbora eman zitzaion hain azkar epaitu gabe.
|
|
|
Eta emakume horren memoriari zor diogu nork hil zuen ikertzea eta aurkitzea. Hotzean esango nizuke seguru nengoela
|
zuen
aitak ez zeukala zerikusirik, begirune handia diot hari ere, duintasun handiz eraman du beti emaztearen azpitik egotea, agian buru estimu urria zeukalako. Barkatu gordina banaiz, baina zeuk ere emakume indartsua izan behar duzu, eta badakit halakoa zarena.
|
|
|
Luze gabe beste lan bat bilatu dut seguruenik. Baina
|
zuen
aita ez balitz, non legoke hiltzailea. Denbora honetan guztian Ertzaintzak ez du beste susmagarririk aurkeztu.
|
|
|
|
Zuen
aitak ez zintuzteten utzi.
|
|
2020
|
|
|
Uste
|
dut
aitak ez zekiela diruarekin zer egin. Amarekin eta gurekin disfrutatzeko toki bat nahi zuen, baina ez zuen disfrutatzeko denborarik izan.
|
|
2021
|
|
|
Halakorik inespezifikoa, ostera, tzerik perpausarena. Ez zaio damutu/ ahantzi/ iruditu hori/* halakorik; Nik ez dut erabaki/ espero hori/ halakorik; Era berean, zeruko
|
zuen
Aitak ez du nahi txiki hauetako inor galtzerik (Elizen arteko Biblia); Ez nuke inolaz ere hitanozkoa galtzerik nahi: are gutiago, halaz guztiz, hitanozkoa ez dena (Mitxelena); Dama atsegina konturatu zen oraindik ez zuela lortu inolako xehetasunik jakiterik bere adiskide minak eginiko aurkikuntzaz (Morales); Ahotsa apaldu eta misterioz hitz egiten zuen, beste inork entzuterik nahi ez zukeen sekreturen bat esaten ari balitzaigu bezala (Aldasoro).
|
|
|
Bizkarrik eta bularrik gabe, oin batzuk ibilian, besterik ez zitekeen aitarengan bereizi. Oscarrek egin zien aurkezpen ohartarazpen zerrenda luze hartan" Lasai,
|
zuen
aita ez da desagertuko" esatea bota zuen faltan Oihanak. Ziurtasunez.
|
|
|
Gogoan
|
dut
aitak ez zuela soldaduska egin behar izan, inutiltzat hartu zutela, bihotzeko murmurioa zela eta. Harrotasunez esplikatzen zuen, noski.
|
|
2023
|
|
|
Amak hazi eta hezi zaituzte.
|
Zuen
aita ez da orain arte zuen bizitzan agertu. Orain, adinean gora egin duenean, zuengana gerturatzen hasi da.
|
|
|
Esaiozue
|
zuen
aitari ez duzuela hainbeste lan egin behar.
|