|
2000
|
|
|
Urteetan zehar nolabaiteko izarrak sortzen dira. Bitxia da txiki txikitatik norbaitek kalitatea
|
baduela
ikustea eta aurrera egingo duela iragartzea. Harkaitz Cano etortzen zait burura, adibidez.
|
|
|
Bilera zuten orduan, eta jendea iristen ari zen artean, batzuekin hizketan hasi naiz. Net pozgarria zait berenak iraun dezan nahi
|
dutela
ikustea, baina beranduegiko ahalegina deritzat: inork tlingit hizkuntzaz ote dakien galdetutakoan, hiztun bakarra zegoela beldurrez aditu dut (bildutakoen artean ala herri osoan?), gutxienez, hirurogei bat urteko agurea.
|
|
|
Ez dakit. Nahi
|
nuke
ikusi. Egitura ez baita aski bihotzaren zabaltzeko, ene ustez.
|
|
|
Nik proiektu asko ditut baina soilik diru nahikoa biltzen dudanean burutzen ditut. Madrilen eta Gasteizen proiektua interesgarritzat jotzen dela ikusten dudanean eta, batik bat, diru laguntzak jasotzeko aukera
|
dudala
ikustean, orduan hasten naiz lanean. Ez diot teknikari garrantzi handiegirik ematen.
|
|
|
Ez dut uste hauteskunde kanpainan gaudenik, edo ez genuke izan behar behintzat. Sozialistok gobernu honen gidaritza kolokan dagoela eta legeak egiteko gaitasunik ez
|
duela
ikusirik bere etapa amaitutzat jo dugu; gobernu honek ez baitu gobernatzen, administratu besterik ez du egiten. Ibarretxe lehendakariak hauteskundeetako eguna ezagutarazi dezala espero dugu orain.
|
|
|
Beste toki batzuetan ere (Portugalen eta) errepikatu egiten zirela entzuna nuen. Bertso on baten azken partea entzuleak errepikatu ahal izatea gozamen bat izan behar
|
zuela
ikusten nuen. Gainera, doinuetan zortziko txikia eta handia ziren nagusi, hortik ez ziren ateratzen.
|
|
|
Berak azaldu digunez herri horietako eskoletan euskaraz egiten da. " Pentsa, guraso batzuek seme alabek erdaraz gaizki egiten dutelako kezkatzen dira" (kezka hauek ikasleak gaztelerarekin zailtasunik ez
|
duela
ikustean berehala desagertzen diren arren). Adinean aurrera joan ahala ere gazteek ez omen dute euskara baztertzen.
|
|
|
Beraz, bere zigorra indultatzea bidegabekeria bat da. Are gehiago, epaiak Gomez de Liaño epaitegi batera itzultzea onar tzen
|
duela
ikusita. Zigorra erabaki zuen epaiaren aurka doa indulto hau, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren aurka.
|
|
|
Baina horretaz gain, zer da arteztasun hori, bizkaitarren" zuzentasuna eta leialtasuna" ala iparraldekoen adieraz," sutilitatea"? Sarrionandiak sinboloen eta orakuluen mintzaira nola maite
|
duen
ikusita, pentsatzekoa da bi arteztasunak izan dituela gogoan. Izan ere, ikusi dugun moduan, bere liburuek askotan halako testuinguru kulturalaren premia eta interpretazio exegetikoaren beharra izaten baitute nolabait ulertzen, obra interpretatzen saiatzeko.
|
|
|
" Txori batek, bere habia epelean dagoela, heldu berria den beste txori bati emandako erantzuna da, heldu berriak Orhi aldean eguzkiak bero jotzen duela eta hara joateko gonbitea luzatzen dio; kabi epelean dagoen txoriak, aldiz, iruzurra sumatzen du eta ezetz erantzuten dio" han izanik hona naiz" esanez. Alegia, Orhi aldean izana dela eta han berorik ez
|
zuela
ikusirik, bere habiara itzulia dela. Gerardo Markuletaren ustez, ordea, izenburuaren jatorria hori bada ere, izenburuan esaldiak beste esanahi bat hartzen du, hitz jolasa eginez, erbesteratuen paradoxa adieraziz, han egonik ere hemen daudela nolabait.
|
|
|
Bi egunkari horien arteko alderaketa egitean, jadanik Ipar Euskal Herriak bietantratamendu ezberdina
|
duela
ikusi dugu. Euskarazko egunkariak GARAk baino arretahandiagoa ematen dio Iparraldean gertatzen denari.
|
|
|
Latinotasunaren zigiluan oinarrituta, Gran Vfa Musical taldearen bitartezmusikan ere sartzen saiatu da, diskoetxeak, edizio etxeak eta abar bilduz. Askoz presentzia esanguratsua
|
du
ikus entzunezkoetan, bereziki ordaindu beharreko telebistareneta zerbitzu digitalen gestioan. Bere atal hori Canal Plus eta Canal Satelite Digitalkontrolatzen dituen Sogecable da.
|
|
|
Gainera, gutxiengo egoeran dauden taldeen eta estatuaren identitateek nolakoerlazioa
|
zuten
ikusteko, koerlazio analisia egin genuen hiru herrialdeetan, emaitzaondoko taulan agertzen delarik:
|
|
|
Pertsona hori ez da konturatzenbere aurpegiak goibeltasuna, sumina edo nazka adierazten duela. Aurpegi edo aurpegi zati batzuek halako min espresio nabarmena izaten dute, non harridurasortzen baitu pertsonak bere sufrimendua sentitzen ez
|
duela
ikusteak. Ipurmamiakestuturik edukitzeak atzera egitea adierazten du, eta nahitaez du eragina funtziosexualean eta sentipen sexualen deskargan, pelbisaren mugimendu kulunkariak etadesiraren indarra inhibitzen dituelako.
|
|
|
Eta ez bakarrik hori: era enpirikoan, gurasoen ereduak eta haurrenereduak korrelazioa
|
zutela
ikusi zen (esaterako, garrantzi kentzaileak zirengurasoen kasuan, haur iheslariak izateko joera ageri zen).
|
|
|
1960 urtearen hastapenak
|
du
ikusten, hain zuzen, Hegoaldean ETAren sortzeaeta Iparraldean, denbora berean, Enbatarena. Txillardegi, oraindik guztiz hermetikoaden estatuaren mugen gainetik, abertzalismo berri bat eraikitzen ari den Euskal Herrikobi eskualde horietan naturalki instalatuta dago jadanik.
|
|
|
Lantxo honetan, gogoan erabili dugu azentu eta intonazioen arteko erlazioa bizkaieraren herri bitan. Batetik, azentu lexikalek esaldiaren osagaiakmugatzen
|
dituztela
ikusi dugu eta bestetik, tonuak ondoko eskemaren arabera txertatzen direla:
|
|
|
Horrela, Erromako hiritarrek ogia dohain jatea izaten zuten.Gainera, hiri konkistatuen buruzagitza erromatarra izaten baitzen, bertakoekerromatarren biziera oparoarentzako lanean aritu behar zuten. Bitxikeria bezalaagertuko dut, erromatar jeneralek behin eta berriro Numantziako konkistan porrotajasaten
|
zutela
ikusitakoan, Erromako hiritargoa bera ere Numantziaren konkistarenalde, haserre bizian, azaldu zela. Ez dago esan beharrik konkistatzaile guztiek, garaiguztietan, konkistatuen ustiaketa eragin dutela.
|
|
|
Iturri aldera eraman zuen begirada, elkarrizketa bukatzeko bezala, eta orduan, handik ezer garbirik aterako ez
|
nuela
ikusirik, erokeria bat egin nuen; zuzen zuzen etabesterik gabe, halaxe galdetu nion:
|
|
|
argumentu tematikorik ez duten galdera laburretan oinarritzen den itaunketa da, test psikoanalitikoekin gertatzen den antzera. Batzuetan hizketatuak ganoragabeko galderen aurrean zer nolako erreakzioak
|
dituen
ikustea garrantzitsuagoa da, erantzunetatik sortzen diren datuak entzutea baino. Elkarrizketa mota hau puri purian egon zen EEBBetan berrogeiko hamarkadan, geroago Europara pasatzeko.
|
|
|
Ondoren, gaur egun irratietan informazio iturri nagusi
|
ditugunak
ikusiko ditugu banan banan, bakoitza apur bat azalduz. Iturri hauek ohikoak diren arren, irratien tipologian gorabehera handiak ikusten dira beraiek erabiltzeko orduan.
|
|
|
Ondoren Holanda edo Herbeheretako kasua aztertuko dugu apur bat, alde batetik, Europako estatu batean irrati lokalen programazioan zer nolako ereduak diren nagusi ikusteko, eta bestetik, estazio hauek irratigintza osoan zer pisu
|
duten
ikusi eta telebista lokalekiko lehia zertan den jabe gaitezen. Datuak Internetetik hartu ditugu.
|
|
|
Baina hemen ere hitzak eta hitzen itzalak nahasten zaizkigu, zeren eta zenbatetan ez ote
|
nuen
ikusi Mundu Berria eta Mundu Zaharra zuhaitzaren eta huntzaren eredurat, halako moldez, non erran baitzitekeen ezen Mundu Zaharraren huntzak inguratzen zuela Mundu Berriaren zuhaitza, eta kentzeko guztia kentzen eta edoskitzen ziola anitzetan, harik eta iharturik uzten zuen arte?
|
|
|
Eta so egin nion Mignoni behin eta berriz, zeren eta haiek ez baitziren begiari trabarik jartzeko mementuak, eta liluraturik geratu nintzen. Eta, ai, jaun André, nola ez nintzen liluraturik geratuko, bada, baldin, so eta so egiten nion arren, ez menbro itsusirik estalkirik behar zuenik eta ez gorputz zati marketsik bernizadurarik eta apaindurarik behar
|
zuenik
ikusi banion, eta baldin ez bazegoen gorputz hartan, ondorez, gaixtoaren utzi beharrik onaren hartzeko, zeren gorputz hartan guztia baitzen on eta ezin hobe, halako moldez non gutizia gutiziatsu hura errotu baitzitzaidan berriro, gorputz haren zoko moko guztien ezagutzekoa: haren azala eta haren azazkalak, baita ile eta betile bakoitza ere, bat banaka eta bat bederaka, xehero eta beregainki; zeren haren ile bakoitzak urrezko sierpe bat izan behar baitzuen zinez, eta zeren sierpe haiei beha ibil bainintekeen liluraz lilura!
|
|
|
—Itxura hobea
|
zenuen
ikusi zintudan azken aldian.
|
|
|
Eta, finean, hobira, baina, badaezpada ere, inork ez ikusteko maneran. Auskalo ez ote
|
dugun
ikusiko heldu den astean, karrikan tente tente! Hik ur garbirik batere atera duk kaka nahaste horretatik?
|
|
|
—Nitaz galdetzen badu, martxa egin dudala eta astelehena arte ez
|
nauela
ikusiko —irribarrea moldatu nuen, bekatu lagun eske.
|
|
|
—Hiru lau aldiz erran zidak, hire bisita noizko. Hilabeteak omen
|
dituk
ikusten ez hauela.
|
|
|
Gris gras, gris gras, gris gras... Neure artean banuen itxaropen lasaia, paperontzi baten atzean ezkutatuta, Edurnek ez ote
|
ninduen
ikusiko edo. Ez nien ezer entzuten, itsasoaren hotsak eta bainuan ari ziren neskek, olatuak gerriraino iritsi eta, ateratzen zituzten kurriskek eragotzita.
|
|
|
" Ez nintzen gogoratzen. Aurre  koan aipatu zenidan behin sagar betekada bat izan zenuela eta harrezkero ezin
|
dituzula
ikusi ere egin". (Nik esaten ahal nion berak duen lehorreriarako oso egokiak direla, osasunerako inondik ere donuts ak baino egokiagoak, baina ohi bezala katuak mihia jan dit...; ni lotsa  garri uztearren, edozer egingo lukee  la  koan nago).
|
|
|
Orduan esan izan balidate hark gerora hartuko zuen norabidea, ezinezko iritziko niokeen. Hala gauzak, Dabid maisuak klase partikularrak besterik lortzen ez
|
zuela
ikusirik, bestelako lanetan hasi zen izena ematen: etxez etxeko saltzaile, inkestagile, gauzaintzaile...
|
|
|
Denver atzealdean utzi, eta Mendebalde menditsuan barneratzen hasi garenean, Aspen inguruan ekaitza lehertu da. Nik beti atsegin izan dut aterpetik euria nola ari duen begiratzea, tximistek iluntasuna nola urra  tzen
|
duten
ikustea, eta gaur ere furgonetako kristalari itsatsia egon naiz, gozo, gogoa hara honaka zebilkidala.
|
|
|
esate baterako, behin Patxirekin Gasteizko Florida parkean izan nuen hitzordua: Patxik hango kristalezko tabernan zerbait hartzera gonbidatu ninduen, oso ederra bai  tzen, epeletan kafe bat hartu bitartean, kanpoan elurra nola ari
|
zuen
ikustea; eta, zer mila sorgin, ederra baitzen norbait zuregatik txora txora egina dagoela jakitea, eta emeki emeki lehen musua emateko nola makurtzen zaizun ohartzea, nahiz eta gero doi bat gogoz kontra zeure burua baztertuz erantzun (orduan nik ez nuen beste amodio baten beharrizanik sentitzen, baina atsegina gertatu zitzaidan Patxik nirekiko agertu zuen, nola esango nuke, miresmena?; Patxi haiz... Hala ere, gero ez nintzen ausartu Dabidi egia esatera; ez dakit, haren erreakzioaren beldur izan nintzen eta, bestalde, argi neukan ez zela ezer gertatu eta, halaber, ez nuela Patxiren laguntasuna galdu nahi.
|
|
|
" esaten duen guztia ulertzen dut, baina nora arraio heldu nahi du?", edo hurrengoa pentsatzen du: " nora heldu nahi
|
duen
ikusten dut, baina nola arraio lortuko du?". Berriro, egin ahal dudan guztia da pazientzia handikoak izan zaiteztela eskatzea, bukaeran bai bidea bai horrek iritsi nahi duen helmuga ikusiko dituzuelako esperoan.
|
|
|
—Guztiaren gainetik: nondik hartu dugu ziurtasuna halako ohiturak zaharra izan behar
|
duela
ikusteko (zein dira gure datuak?, zein da beren egiaztapena?). Baina badaukagu ziurtasunik orduan?
|
|
|
Hori dela eta, beharrezkoa da esatea balioa harriduran datzala, balioen itsasoa hartzeko gure te kikara baino ez
|
dugula
ikustean. Latinoek ‘perplexitas’ deitu zioten harridura horri (latinez, ‘perplexio’ lotura edo lokarria da; ‘perplexitas’ lotura, lokarria da, baita anbiguotasuna ere; eta ‘perplexus’ bihurgunetsua, bihurria, ekibokoa, anbiguoa, enigmatikoa, iluna da).
|
|
|
maite
|
nautenek
ikus ez nazaten
|
|
|
Ahoraino heltzen zitzaizkidan, eta sekulako itolarria izaten nuen. Aluzinazioetako batean garagardoa eskuan
|
nuela
ikusi nuen neure burua, aurrean neukan txakurrari neure bizitza pribatuaz hitz egiten... Eta bat batean ohartu nintzen, zerbait bitxia gertatzen zela han, zerbait ematen zidatela urarekin edateko.
|
|
|
inoiz ez
|
nuelako
ikusi,
|
|
|
Neska gazte bat zen txoferra. Bezperan, Tolosan, ertzainak atzetik
|
zituela
ikusi genuen huraxe! Zorionez, ez zen orduko abiaduran heldu.
|
|
|
Gainerakoan, mortu zegoen errepidea, ez zen auto bakar bat ere ageri. Gizon etzanarengana inguraturik, bekokian zulo bat
|
zuela
ikusi genuen, eta odola zeriola hala zulo hartatik nola ezkerreko ezpain ertzetik. Eskumuturretik heldu eta pultsua hartzen saiatu nintzen, baina ez nuen ezer sentitu.
|
|
|
Berriketa antzu haiek argi utzi zuten gauza bakarra egun hartan Leitzako parke eolikora igoko ginela izan zen, Aritz eta Zuparrobi mendietara, aerosorgailuak bertatik bertara ikusita nolakoak diren jakitera. Nik ere urrutitik baino ez
|
nituen
ikusiak ordura artean.
|
|
|
Ate ondoan egonaldi luzea egin ondoren, atertzen ez
|
zuela
ikusita, gaua borda hartantxe ematea erabaki genuen Lauaxetak eta biok. Sua egiterik ez genuenez, oso goiz zakuratu ginen, ilundu orduko, bizkar zorroan genuenetik zerbait jan eta zahatoan geratzen zen ardo hondarra edan ondoren.
|
|
|
Atertzen ez
|
zuela
ikusita, Goizuetara jaistea proposatu nion Lauaxetari, eta hark, aurretik ere pentsatzekoa zenez, ez zidan ezetzik esan. Artzainak azaldu zigun nondik genuen biderik laburrena.
|
|
|
" Behintzat zu... haren laguna zara". " Mmm", erantzun zuen Xanek; komentario laburra, ez oso klaroa, eta halaz ere Bele, antza denez, pixka bat lasaitu zuena; bestalde, Belek norabait heldu gura
|
zuela
ikusiz: " denbora franko du", esan zuen," ez dudala ikusi.
|
|
|
Xanek ez zuen etxea busti nahi, emakumeak ordea, insistitu egin zuen. Komunera lagundu zion, besoan zauri bat
|
zuela
ikusi zion. Noski hura garbitu behar zuen...
|
|
2001
|
|
|
Lehenago Irungo Literatura saria irabazia nuen' Hutsetik esperantzara' izeneko poema liburuarekin. Euskarari buruz behar nuen ezagutza ez
|
nuela
ikusirik, idazteari gogor ekitea erabaki nuen".
|
|
|
Beste borroka handi bat dago gaur egun Zuberoan bereziki, nahiz eta iparraldeko beste bi probintziak ere ukituta dauden. Beste sailetan gertatu egin den edo gertatzen ari den bezala, etorkizunari begira ardi esne merkatuak garapen biderik
|
zuela
ikusita, laborari zenbaitek, Euskal Herriko ardi kente edo arrazari uko eginda, Aveyron departamendutik sarrarazi dituzte" Lacaunes" deitutako ardiak. Zergatik, bada, hori?
|
|
|
Seaska giro horretan bizi da aspalditik, batzuen erasoen eta gehienen ezjakintasunaren artean, urte askotako lan handiak giza sektore askorengan fruiturik azaleratzen ez
|
duela
ikusiz, eta lehenago ere irudi arazotsu horri aurre egiteko ahaleginak burutu baditu ere, aurten informazio eta harreman publiko kanpaina zabalari ekin diote Iparralde osoan. Mixel Etxeberri Seaskako lehendakariak kontatu digun bezala," aspalditik jasaten ari gara horrelako erasoak, eta horregatik kanpaina bati ekiteko garaia eta beharra zirela uste genuen".
|
|
|
Mutur muturreko polarizazio eta oldarkortasun politikoaren testuinguruan, dio Lozanok," egiten genituen kritikek, sektore batetik bestera egindako erasotzat hartzearen ondorioz euskal gizartearen esparru batek errezeloz begiratzeko arriskuak edo alderdikeria areagotzeko arriskuak, esate baterako, oinarri sendoak
|
zituztela
ikusi da, eta ezin izan diogu ezberdintasun hauek eragindako irudi kolektiboari ihes egin»
|
|
|
Gu ez gara halako akusazioei erantzuten hasi, ezta leialtasun ezari eta abar, baina ABrekin gertatutakoa hor dago; guk ez diogu inori leporatzen estrategia politiko militarrak nahastearena, baina ikusi nahi
|
duenak
ikusiko ditu. EEren konparaziora itzuliz, desberdintasunaren hirugarren arrazoi bat aipatuko dut:
|
|
|
EEk bere sorreratik zuen beste ildo bat, ez zen bereizketa batetik sortua, zeren Batasunak ez du aitortzen baina alderdi berri bat da, guk aitortu egiten dugu. Beste asko ere aipatu daitezke inolako antzekotasunik ez
|
dugula
ikusteko. Analisi hori egin dutenek eraso programa baten barruan egin dute.
|
|
|
Erantzunak aztertu ondoren, inkestatutako nesken% 8,9ak eta mutilen% 2,9ak jateko portaeraren trastornoak
|
zituztela
ikusi zen. Anorexia edo bulimiak jotako gaixoaren irizpide guztiak eduki ez arren, sintomarik ohizkoenetako batzuk aurkitu ziren gazte horiengan:
|
|
|
Otaegik hamabostean utzi zuen Goñi Arrigorriagan eta putakeria ederra egin bat baino gehiagori. Adio txapelketatik idoloari, adio sarrera salmenta izugarriari, adio audientzi maitagarriari... baldinbaitere berriro ere izango al da horrelakorik sasi-jakintsuak ipurdia airean
|
dutela
ikus ditzagun.
|
|
|
Norbere burua eta norbere bizitzan eragina izan duten bizipenak ezagutzeak egoera baten aurrean modu jakin batean zergatik erreakzionatzen dugun jakiten laguntzen digu edo maitasun harremana atsegina izan dadin zer aldatu behar
|
dugun
ikusten.
|
|
|
Beti besteek dutenari begira, pertsona bekaiztiak saihestu egiten du berak
|
duena
ikustea eta ezer gutxi egiten du bereari probetxua ateratzeko.
|
|
|
Aurpegia aldatzen zaie, exhibizionistak? aurpegia mimoz margotuta
|
duela
ikusterakoan, gehiago gabardina zabaldu eta azpian mimo arropak daramatzala ikusterakoan.
|
|
|
Horiek guztiak buruan, hainbat bide landu dira, eta programazioak testu tipologietan ardazteak beste aukera batzuen aldean abantailak
|
bazituela
ikusi da.Besteak beste, honako hauek:
|
|
|
izeneko ikas unitatea sortu genuen. Hor izango duzue, beraz, egindakoa argiago ikusteko aukera, eta baita gainerako testu batzuk (denak ez baititugu ikas unitatean erabili) zelaneskolaratu
|
ditugun
ikusteko aukera ere.
|
|
|
Baina, zer ebaluatu behar genuen? Elkarrizketa horietan ikasleekin helburuakadostu behar
|
genituela
ikusi genuen; eta ikasturtearen hasieran egin behar genuenhori, helburu horien arabera klaseko jarduera markatzeko, eta hortik egunerokomartxa zehazteko. Ikasleen helburuen garrantziaz ohartzeak, ikas prozesuarenprotagonista nagusia ikaslea zela ikustera eraman gintuen; eta berak ebaluazioakontrolatu behar bazuen, berak izan behar zuela gure ardatz, eta ez beste ezerk.
|
|
|
kontzeptua garatu zuten, ondoren, subjektiboa? deitua izan dena eta bizitasun objektiboak eta gizabanako bakoitzak nola interaktuatzen
|
duten
ikusteko, etabaita erantzun eta portaera etnolinguistikoak ere hobeto aurresateko beharrezkoa.
|
|
|
Laburbilduz, H herrialdearen kanpo zorraren edozein zerbitzuk ondoko aurrezki mota biak behar
|
dituela
ikus dezakegu:
|
|
|
“Erantzuna oso ona izan zen. Inoiz ez
|
zuen
ikusi hain jende atsegina. Ezin duzu saihestu bizitzako zorteari buruzko hausnarketa egitea, haur horiek ikusita eta ‘ni izan naiteke' pentsatuta”, esan zuen Cook-ek.
|
|
|
Ez Bihar goizean ez
|
nauzu
ikusiko, ez da zutaz aspertu naizelako eta zuregandik alde egin nahi dudalako...
|
|
|
–Ez al
|
duzu
ikusi nik nola egiten dudan?
|
|
|
Hilabetera, erakusketa saltoki bihurtu zen eta artea salgai jarri zuen artista ohiak. Zapata denda bildumazale eta fetitxisten topaleku bihurtu zen eta, biziko bazen oinetako gehiago ekarri behar
|
zituela
ikusita, mundu zabalera itzuli zen artista, errepidera, han eta hemen aurkitzen zituen altxorren bila. Garai hartan hasi zen zapata dendan lanean Sergio.
|
|
|
–Nahi al
|
duzu
ikusi nola geratzen diren ohean?
|
|
|
Emakume bat nola lausengatu ondotxo dakiten horietakoa. Bezeroekin ez sekula maitemintzeko aholkatu zidaten baina Herminio berezia zen, nire lehenengo bezeroa, eta uste
|
dut
ikusi orduko enamoratu nintzela. Begietatik sartu zitzaidan eta, bere ahotsa entzuteaz bat, bere eztarrian behera irrist egin eta bihotzean korapilatzeko desioa izan nuen.
|
|
|
Baina ez nintzen arrapaladan aterako ezkutatzera! Total, ikusi behar
|
zuena
ikusi zuen, beraz, begira zezala lehenbailehen gasa eta hor konpon. Nik plantxarekin jarraitu nuen, bularretakoak plantxatzen, bata bestearen atzetik.
|
|
|
‘Gutxi barru, begiak zarratzen ez baditut ez
|
zaitut
ikusiko, belarriak tapatu ezik ez dizut entzungo, oroimenaren ur uherretan murgilduz besterik ez naiz zure alboan sentituko.’
|
|
|
Nire ustea da hori, eta barka bekit ustea uste bezala, beste irozgarririk gabe, hemen azaltzea; bestelakorik, gainera, erraz aurki daiteke sostengu bila hasiz geroz. Dena den, gogo
|
duenak
ikus dezake nola agertzen diren gertatuak eta gertatu ustekoak" kondaira" honetan, eta hitz hau Txillardegik berak" Orangutanen ugartea" n usatu zuen eran hartu dut. Aldizkari honetan ikusi zuen argia, 1957, 1
|
|
|
Gizona gizonari dagokion legez jokatzen ikusteak harritzen gaitu, egia esan, bestek ez bezala. Ez ote
|
genuen
ikusi nola joan zen Monsieur Vincent âez zen film txarraâ tximistak egiten gure artetik, karitateari buruz zalaparta gehiegitxo ateratzen zuelako edo, gure kritikak, edozein Sor Angélica edo Madre AlegrÃa laudorioz betetzen duen kritika horrek, txintik esan gabe?
|
|
|
gero, beharbada eta gehienez ere, euskaldun izan gaitezke, hiz  kuntzaz nahiz bestelako izatez. Orainago ere, 1914ez geroz, ez ote
|
dugu
ikusi eta ikusten" nazio" arteko klase borroka nonbait eta noizbait âeta ez langileriaren eragitezâ landatu ziren mugarriez mugaturik dagoela. Aho betean aitortuko dituzte, bestela bezala egiten baduzu galdera.
|
|
|
" Euskaldunek, poesiara aski emanak izanagatik, ez dituzte orain arte honen legeak bete; bete ez ezik, bai baitirudi haien berririk ere ez dutela izan". Bi huts aurki  tzen
|
ditu
ikusi dituen kobletan: hitz emeekin bertso arrak egin nahi dituztela (hitz urritxekin bertso ordotsak esango zukeen berak13) eta elisio eta sineresi direlakoei ez dietela jaramonik egiten.
|
|
|
Alderdikeria, seta, Saussureren esprit de clocher delakoa izaten dira gidari bakar. Ez ote
|
dugu
ikusten zer gertatzen den hiri arteko elkarte edo batasun berriren bat izendatu behar den bakoitzean. Amorerik ezin eman eta azkenik, ezinbestean, antzinako oinarririk ez duen asmakari hutsalen bat hartzen dute ontzat batzuek eta besteek.
|
|
|
Ajuria Eneako Itunak hilketaren ondoan emaniko erantzunak, Herri Batasunaren isolamendua eskatuz, enfrentamendu zibilaren gogortzea bultzatu zuen; Ajuria Eneako irakurketa antiterrorista hutsa gailendu zen, eta isildu egin zuen hartan gatazkaren konponbidea elkarrizketa bidez etorri behar
|
zuela
ikusi nahi zuen oro. Alderdi instituzionalen sistema guztia gelditu zen antinazionalismoaren banderaren lehian ziharduten bi alderdiek, PPk eta PSOEk, egoeraren gainean eginiko irakurketaren mendean.
|
|
|
Platonen ideia errealitate orok duen iraunkortasun momentua da. Platonek edozein errealitatek —berdin dio zaborra, politika edo izaki bizidun baten antolamendu biologikoa den— beti bi alde
|
dituela
ikusten du: aldakorra den bat (bere kolorearen ñabardurak, bere pisu edo tamaina), eta beti egonkorra den bestea, ondorioz errealitate hori zer nor den adierazi eta gainerakoetatik ezberdintzea ahalbidetzen duena.
|
|
|
esperientzia lege enpiriko berezien sistema gisa pentsatu behar da bertan zerbait ulertu nahi bada. Izaki bizien osotasuna izaki goren batek ordenatu ahal izan
|
balu bezala
ikus dezakegu, mekanikoki uler ezin daitekeen hori ulertzearren. Azkenik, aipatu behar da Kantek geroago, argitaratu ez zituen idazki batzuetan, subjektuaren soina hartu zuela izaki biziez hitz egiteko euskarri gisa.
|
|
|
Norbaitek zerbaitekin ispilua eginez bere begira zuzentzen zuen ilargiaren argia. Argi apala izanagatik itsutu egiten zuen eta ezin
|
zuen
ikusi nor zebilen goialde hartan, Kamaindegiko laminzuloaren atean. " ¡ Algún cabrón anda suelto por ahí arriba!".
|
|
|
Eta Martin Joxe hark zer klasetako arima ote zuen? Garrafoiak nola ibilki
|
zituen
ikusirik, Bixentek ez zuen duda egiten, nagusiak partitzen zuen ardoa bera ere mingortua joanen zela Alkasoroko etxeetara.
|
|
|
Hurbildu ahala, auto barruko irudiak, pertsonak, bere antiojo beltz parea, bere kapelua, bere gabardina eta bere egunkaria
|
zituela
ikusi nuen. Pixka bat gehiago hurbiltzean, irudia ezagun egiten zitzaidala konturatu nintzen.
|
|
|
Hau da, hain gorroto ditu hiltzaileak bere biktimak non ez baitu nahikoa hiltze hutsarekin: behar
|
du
ikusi beren begietan pizten den beldurra, izuak sortu arnas estua entzun, usaindu esfinterren laxatzeak libratzen duen azken gorotzaren lurrina, odolaren gorria ikusi. Hots, hurbiletik hil behar du, toreatzaileek edo harpeetako bisonte ehiztariek bezala.
|
|
2002
|
|
|
Ezker abertzaleak historikoki gatazkaren erdigunean jarri ohi duen autodeterminazio da proposamenaren oinarria eta, Ekialde Hurbileko similak erabiliz, bakea autodeterminazioaren truke finkatzen du. Hauteskundeetako porrotaren arrazoi handietako bati helduz, bere burua bake proposamenetan ere jorratu behar
|
duela
ikusi du. Eguneroko praxi politikoan, eskubideen diskurtsoa autodeterminazioarena batez ere burujabetzarenaren gainetik jarri duela ere azpimarragarria da.
|
|
|
PP, PSE EE eta Batasunaren gogoeta ekarri lukete emaitza haiek. Gizarteak zer nahi
|
duen
ikusi behar dute: herrigintzari bai, bakeari bai, eta herri bezala gure eskubideak onartzeari ere bai.
|
|
|
Reuters, AP eta horrelako agentzia handiek, argazkigintzaren multinazionalek, gerra irudien gaineko erabateko kontrola izan dute. Eta Afganistango inbasiokoan, beraiek nahi ez zuten ezer ez
|
dugu
ikusterik izan".
|
|
|
Gaur egungo ikusleak
|
duen
ikus entzunezko lengoaiaren ezagupena kontuan hartzekoa da. Hau da, egungo publikoak ez dituela orain dela urte batzuetako publikoak beharrezkoak zituen azalpenen beharrik.
|
|
|
Xalbat mendizale itsua, eta Joxe itsua. Xalbatek mendia besterik ez zuen ikusten, eta Joxek mendia ere ezin
|
zuen
ikusi. Biek berdin maite zuten hala ere mendiko bidea.
|
|
|
Gainera gu kultura minorizatu baten barruan mugitzen gara. Eta euskararen kontua ere ez
|
dut
ikusten esaten den bezain ongi dagoenik.
|
|
|
Horretan bere errua ere izan dezake. Kanpotik etortzen diren zinegile askorentzat deigarria izaten da hiritarrak Zinemaldiarekin zein harreman
|
duten
ikustea. Ikusle eta egileen arteko harremana Donostiako Zinemaldian beste inon baino nabariagoa da, eta hori zinegile gehienek gogoko duten zerbait da.
|
|
|
Nazioarteko hizkuntza nagusi bihurtu denak, ingelerak, hizkuntza gutxituak ezagutzera emateko ere balio
|
duela
ikusi da behin baino gehiagotan. Bateko hiztegiak, oinarrizko gramatika liburuak… Beste behin ere ingelerak hartu du euskara zabaltzeko ardura; New Yorkeko Hippocrene Books argitaletxeak, Beginner' s bildumaren baitan, «Beginner' s Basque» liburua argitaratu baitu.
|
|
|
Par. Batak, zinez, bere izate osoan dela iduri
|
duela
ikhusi dugu.
|
|
|
Horrela kideek ez
|
dute
ikusiko Interneten sartu denik ere.
|
|
|
–galdetu zuen Pertseok?. Zer egin behar
|
dut
ikusten ditudanean?
|
|
|
Argi apur hark, ordea, ez zion nolako aurpegiak
|
zituzten
ikusten uzten, eta are gutxiago beste zenbait xehetasun bereizten. Ilaje luze urdinduak, bai; horiek ikus zitzakeen urrutitik.
|
|
|
loretan
|
dut
ikusi.
|
|
|
Hego Euskal Herriko zerbitzuetako egiturara hurbilduko gara, ondoren euskalekonomiaren sektore pisudunenak nolako barne osaketa
|
duen
ikusteko. Hurbilketahori gauzatzeko, 9.2 taulan oinarrituko gara lehenik.
|
|
|
Espainiako Estatistika Institutu Nazionalak (INEk) argitaratzen duen Populazio Aktiboaren Inkestaren (PAI edo EPA) barnean, 16 urte eta gehiagoko biztanleriaren aktibotasun tasa sexuaren eta adinaren arabera aztertzean, gizonezkoen etaemakumeen partaidetzak alde nabarmenak
|
dituztela
ikus daiteke. Oro har, bai gizonezkoen zein emakumeen kasuan, gazteenen eta nagusienen partaidetza, denboran zehar, jaisten joan da.
|
|
|
Autoikaskuntza modalitatea aukeratzen dutenak, gehienetan, beste hizkuntzak ikasteko softwarea egiteko multimedia enpresa handiek egiten duten publizitateak animatuta etortzen dira: ordenagailuaren bidez ikasi nahi dute eta besterik
|
ezdute
ikusten.
|
|
|
Adibideak ez dira hain urrun bilatu behar. Euskal Herriari gagozkiolarik, bai prentsa espainiarrak bai frantsesak berton gertatukoak azaltzeko erabiltzen dituzten analisi ildoek argi eta garbi uzten dute ezen Espainiak Euskal Herri espainola besterik ez
|
duela
ikusten eta ulertzen, eta Frantziak Euskal Herri frantsesa baino ez duela ikusten eta ulertzen. Ikuspuntu horretatik begiraturik, politikagintza abertzalea zaharra da denboraz, inkongruentea Europako haize berriekin, atzerapauso bat.
|
|
|
Kultura produktu mediatikoetan (tele serietan, filmetan eta abarretan), zenbat aldiz ez ote
|
ditugun
ikusi beltzak zurientzat lanean, indioak zurien zerbitzari, eta asiarrak zurien neskame! Zuriek, arraza moduan, beste guztiek baino pisu espefiziko handiagoa dute munduan.
|