|
2001
|
|
|
Hemorroide arinak
|
dituzten
pertsonak ez dira medikuarenera joaten eta euren kasa tratatzen dituzte.
|
|
|
Potasio kopuru handia eta sodio gutxi duenez, hipertentsioa duten pertsonen ohiko dietaren parte dira. Gainera, folato ekarpen handia duenez, oso eraginkorra da anemiaren aurka; horregatik, ondoeza duten pertsonentzat gomendatzen da.Heste arazoak
|
dituzten
pertsonentzat ez da komeni babarrun osoak jatea. Halakoetan, puregailutik pasatuta hartu ahal izango dira, hatz mamia estaltzen duen azala kentzeko (hortzak).
|
|
2002
|
|
|
Baina elikagai aberastuen osagaiak betiko elikagaietan ere aurkitzen dira eta, horrenbestez, dieta orekatua jarraitu eta bizitza ohitura osasungarriak
|
dituen
pertsonak ez du elikagai funtzionalak kontsumitu beharrik, bere organismoak behar dituen nutriente guztiak jaten baititu.
|
|
|
Kontsumoaren eragozpenak: Sodio eduki handia duenez (3460 mg/ 100 g), hipertentsioa izanez gero eta iodo asko dutenez, hipertiroidismoa
|
duten
pertsonei ez zaie komeni sodio hori kontsumitzea. Nola prestatu kochayuyo alga?
|
|
2003
|
|
|
Oteizaren pertsonaiak indar handia izan du eta horrek, agian, irudiaren atzean dagoena ikustea oztopatu izan du. Xabier Morrasen hitzetan «Biologikoki horrelako sormen ahalmena
|
duen
pertsonarik ez dut ezagutu. Eguneko 24 ordutan eta edozein gairen inguruan zen sortzaile».
|
|
|
Ultzera gastrikoa urtero mila biztanleko 0,5 kasutan diagnostikatzen da, eta batez ere 55 eta 65 urte bitarteko adinetan agertzen da urte baino gutxiago
|
duten
pertsonen artean ez da normalean ageri, eta bi sexuei berdin erasaten die.
|
|
|
Gainpisua duten pertsonen tratamenduaren osagarri gisa, dieta hipokaloriko orekatuarekin eta jarduera fisikoarekin batera, eta hiperlipidemia kasuetan (odoleko kolesterol edo triglizerido maila altuak). 30 kg/ m2 tik gorako gorputz masaren indizea
|
duten
pertsonetan ez da ondorio nabarmenik hauteman. Kontraindikazioak eta albo ondorioak:
|
|
|
Hipotalamoak gonadotropina askatzeko hormona bat jariatzen duenean hasten da, zeinak obarioak edo barrabilak estimulatzen baititu estrogenoak eta testosterona askatzen hasteko. Gaitz hau
|
duten
pertsonek ez dute pubertaroa zeharkatzen, baina tratamendu terapeutikoa jaso dezakete. Familiako kide batzuek gaitz hori zuten odol laginak aztertzean, ikertzaileek erlazioa aurkitu zuten 19 kromosoman dagoen gene batekin, “EKKS” izenekoarekin.
|
|
|
Izan ere, pilotarekin jolasean hasteko tentazioa handiegia zen portal hartan, txoko asko zituelako eta ertz asko eta kristalak. Baina ezin zion tentazioari amore eman, eskaileretatik agertu zitekeelako, halako batean, gizon argal bat, biboteduna eta asmatikoa, edo emakume lodi bat, biboteduna hura ere; eta halako tipologia
|
duten
pertsonei ez zaizkie gustatzen barruan sugeak dauzkaten pilotak. Eta gehiago ere esan daiteke:
|
|
2004
|
|
|
Garrantzitsuak ez diren gauzak garrantzitsu egin nahi ditugu. Eta horrek esan nahi
|
du
pertsonak ez diela gaurko egunean, edo gobernuak, egiazko problemei aurpegira begiratu nahi. Horren ordez hain garrantzitsuak ez diren gauzekin betetzen digute eguna.
|
|
|
Beren buruaz kontzeptu eskasa
|
duten
pertsonak ez dira batere interesgarriak gertatzen.
|
|
|
“Guraso batzuek laguntza irakasle bat edo logopeda bat eska diezaioketen beren seme ezinduarentzat”, azpimarratu du Cabra de Lunak. Atzo sinatutako hitzarmenean ezgaitasunak
|
dituzten
pertsonak ez diskriminatzeko behatokia sortzea ere aurreikusten da, eta herrialdeko 83 abokatu elkargoek legelari ezgaituen beharrei erantzuteko konpromisoa hartzen dute.
|
|
|
..., beste porturen batean, oso atzean, eta nesken zaporea gogoratu nahi duenean ez zaio besterik etortzen brasildar baten ilea baino, eta horretarako, ilearen eta neskaren usaina gogoratzeko, eguzkitan zintzilikatutako izaren artean pasatu behar da derrigor, ile haiek asko zutelako usain garbitik, baina beste asko urduritik ere, urduritasunak ere baduelako usaina, usain sarkor eta goxoa, beso artean
|
duzun
pertsona ez askatzera eramaten zaituena, azken besarkada izan daitekeelakoan. Urduritasunaren usaina, hala ere, ezin da jakin neska horrena den ala zeurea.
|
|
2005
|
|
|
Etorkizun hurbilean osasun arazorik izan daitekeen susmorik ñimiñoena agertuta, paziente hori ez da bezero bihurtuko: gaixotzeko aukerak
|
dituen
pertsona ez da konpainientzako bezero egokia.
|
|
|
Glutena proteina bat da batzuetan zerealak, hala nola garia, garagarra, zekalea, oloa eta tritikalea (hibridoa) gariarena eta zekalearena). Beraz, gaixotasun hau
|
duten
pertsonek ez dute zerealak edo irina dituzten elikagaiak kontsumi ditzakete, zeliakia duten pertsonek hesteetako ileak kaltetzen dituzte, elikagaiak xurgatzeaz arduratzen dira. Sintomak Gaixotasuna, normalean, lehenengo bietan agertzen da.
|
|
2006
|
|
|
Mendebaldeko gizartean ezgaitasunaren eredu menderatzailea medikoa edobanakoa izan den arren (ezgaitasuna banakoaren arazoa zen, medikuntzaren ikuspegitik trata zitekeen gaixotasuna), ezgaitasuna
|
duten
pertsonak ez dira, halabeharrez, gaixoak, eta askok ezgaitasun sendaezina dute (Oliver eta Sapey, 1999). Ezgaitasuna duten pertsonak bizitza osoan gaixo papera egitera behartzen dituenikuspegia ez da zuzena; gainera, ez du haurraren, ez familiaren ongizatea sustatzen.
|
|
|
2 motako diabetesa, intsulina behar bezala sortu edo erabiltzeko ezintasunak eragindako gaixotasunaren modurik ohikoena, gehiegizko pisuarekin edo obesitatearekin lotuta dago. Helsinkiko Osasun Publikoaren Institutu Nazionaleko zientzialariek jakin zuten gerri zirkunferentzia zabala
|
duten
pertsonak ez direla 2 motako diabetesa izateko joera txikiagoa dutenak baino. “Gizenak ziren pertsonak joera handiagoa zuten glukosarekiko intolerantziarekin eta 2 motako diabetesarekin diagnostikatzeko, baina fisikoki aktiboak baziren, arriskua askoz txikiagoa zen”, adierazi zuen Katja Borodulin ek, azterketa zuzendu zuenak.
|
|
2007
|
|
|
Horrez gain, gurasoek lankidetzaren kultura bultzatu behar dute familiarenbaitan, eta, familia arazoak gertatzen direnean, saiatu behar dute egoerari erreparatzen, eta ez pertsonei?, arazo horiek
|
dituzten
pertsonak ez mintzearren.
|
|
|
Sintomak Nola jakin norbaitek sindrome metabolikoa duen? Ez da kontu erraza, nahaste hori
|
duten
pertsonek ez baitute inolako sintomarik sentitzen. Hala ere, badira sindrome metaboliko baten aurrean gaudela ohartaraz diezaioketen zantzuak, zenbait zeinu.
|
|
|
Azukre hori digeritu eta unitate txikiagotan bihurtzeko, laktasa entzima behar da. Laktosarekiko intolerantzia
|
duten
pertsonek ez dute behar adina laktasa edo haien funtzioa asaldatu egiten da. Hori dela eta, laktosarik gabeko edo oso kopuru txikiko elikagaiak jan behar dituzte.
|
|
|
Urte hauetan, zaintzaileak zainketak, maitasuna eta dirua eskaini dizkio. Zer kopuruz ari garen zehaztea funtsezkoa da maskota batekin bizi nahi
|
duen
pertsonak ez dadila engainatu, eta ez dadila animalia babesle bat izan. Txakur arrazen aukera oso zabala da, eta, beraz, espezialistek taldetan banatzen dituzte, ezaugarri fisikoen eta portaera ohikoenen arabera.
|
|
|
Anna Tankeh Ezgaitasuna duten pertsonen aukera berdintasunari, diskriminaziorik ezari eta irisgarritasun unibertsalari buruzko abenduaren 2ko 51/ 2003 Legearen arabera, normalizazio printzipioa da pertsona ezinduei bizimodu normala egiteko eta “beste edozein pertsonaren eskura dauden leku, eremu, ondasun eta zerbitzu beretara” iristeko bidea ematen dien printzipioa. Jakina, printzipio hori lantokiei ere dagokie, non ezgaitasun fisikoren bat edo ikusmen urritasunen bat
|
duten
pertsonek ez luketen arazorik izan behar laneratzeko. Pertsona gehienentzat zailak ez diren lanak, hala nola zutik egotea edo objektu bat hurbiletik begiratzea, benetako erronka bihurtzen dira beste batzuentzat.
|
|
2008
|
|
|
Horrelako nortasuna
|
duten
pertsonek ez dute tratamendu terapeutikoa hartu nahi izaten, saioek aintzatespen itxura hartzen dutenean izan ezik: horrelakoetan haien eredu nartzisista betiereko bihurtu baizik ez litzateke egingo, terapia horretara aintzatespenaren bila bakar bakarrik joko luketelako.
|
|
|
Azkuek zenbait urte zeramatzan Akademia sortzeko asmotan, Euskal Herri osoan zehar hainbat pertsona prest zeuden laguntzeko eta debate ortografikoek korporazioaren beharra gero eta nabarmenagoa bihurtzen zuten. Akademiarako hautagai posible batzuk ere topatuta zituen, baina aski prestakuntza
|
zuten
pertsonak ez ziren gehiegi. Gainera erakundea sortzeko finantzabidea eta babesa falta zen.
|
|
|
intimitatea galtzea eta gizarte bereizkeria. Horrek, genoma sekuentziatua
|
duen
pertsonari ez ezik, haren senideei ere eragin diezaioke. Genoma sekuentziazioa orokortzeak intimitatea galtzea eta gizarte bereizkeria ekarriko ditu.
|
|
2009
|
|
|
Amodioa eta arreta zuzenki erlazionatuta ez daudela ere adierazi nahi zuen: Zenbaitetan gehien maite
|
zaituzten
pertsonek ez dizute beharrezko arreta eskaintzen. Zutaz gehien arduratzen diren pertsonek ez dute zertan gehien maite zaituztetenak izan behar.
|
|
|
Baliteke estrabismoa, begi alperra edota begien arteko desoreka dutenek hiru dimentsioen efektuaz gozatu ezin izatea. Kasu askotan ustez begiko arazorik ez
|
duten
pertsonak ez dira gai 3Dko filmak ikusteko.
|
|
|
Zientzia kazetaritza lantzen dutenek zientziaren alorguztietatik jan eta edan behar izaten dute behin baino gehiagotan. Noski, horren jakintza zabala
|
duen
pertsonarik ez dago munduan. Beraz, jasotzenden informazioa balioesteko kazetariaren esperientzia behar bestekoa ezdenean, kazetaritzaren beste hainbat alorretan bezala?
|
|
|
Ikertzaileek diotenez, hortz kaltetuak eta mingarriak ateratzeak oso eragin positiboa du artritisaren sintometan. Era berean, ikerketak berresten du min hori
|
duten
pertsonek ez dutela gorputz adarren hanturan bakarrik oinarritu behar, gorputz osoan baizik, hortzoiak eta hortzak barne. Proteina jakin bat, tumore nekrosiaren faktorea (TNF, ingelesezko sigletan) izenekoa, odolean aurkitzen da hantura dagoenean.
|
|
2010
|
|
|
Pilar Unzalu Eusko Jaurlaritzako Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza sailburuak nabarmendu duenez, entzumen urritasuna
|
duten
pertsonek ez dute arazorik ardo dastaketa bat egiteko. Unzaluren hitzetan, gorrek kaltetuta duten zentzumena ardoaren munduan erabiltzen ez den bakarra da, eta, beraz, gorrak ezin hobeki gaiturik daude Arabako Errioxako ardoen eta Euskal Autonomia Erkidegoan ditugun hiru izendapenetako txakolinen gaineko prestakuntza jasotzeko.
|
|
|
Oro har, kontuan hartu behar da alzehimerra
|
duen
pertsonak ez duela zaintzailearen arrazoitzeko modua ulertzen, beraz, ez da komeni arrazoia erabiltzea, arrazoitzeak erreakzio erasokor bat besterik ez baitu eragingo.
|
|
|
Familia ugari orokorreko kideek %50eko salbuespena dute eta kategoria berezikoek %100ekoa. Terrorismoaren biktimek, zerbitzu egintzan hildako funtzionarioen umezurtzek edo ezgaitasuna
|
duten
pertsonek ez dituzte tasak ordaindu behar, baina espedientea irekitzeko eta administrazio kudeaketarako gastuak ordaindu behar dituzte (30,24 euro). Inprimaki horiek eta ordainagiria agiri hauekin batera aurkeztuko dira:
|
|
|
Arteria presioa jaitsiz gero, istripu kardiobaskularren arriskua %20 murriztu daiteke bost urtean. Ikertzaileek hipertentsioa duten pertsonengan presio arteriala murriztu zela egiaztatu ahal izan zuten arren, arteria presio normala
|
duten
pertsonengan ez zuten emaitza bera egiaztatu, azaldu zuen Karin Ried ek, lan horren zuzendariak. Nolanahi ere, zientzialariak zuhur agertu ziren, eta esan zuten “txokolate edo kakaozko edariak epe luzerako tratamendu gisa bideragarriak diren oraindik ere zalantzan jar daitekeela”.
|
|
|
ONCE Fundazioak eta Ekonomia Sozialeko Espainiako Enpresa Konfederazioak (CEPES) elkarrekin egindako azterlan baten bidez, erraz erabiltzeko izozkien ontziak bilatu nahi dira. Ezgaitasuna
|
duten
pertsonek ez ezik, helduago batzuek ere zailtasunak dituzte ontzi jakin batzuk erabiltzeko, eta, beraz, erabiltzeko lerro errazak bilatzen dira. Azterketak gomendatzen du mihiak, barne estalki irristagarriak eta kontraste onekoak handiagoak izatea, irekiera eremua ezagutzeko erraztasuna izatea eta, gainera, diseinu emozionala gomendatzea, hau da, produktuarekin transmititu nahi diren emozioak aztertzea.
|
|
|
Atletek kontsumo mugatua izan lukete, eta hipertentsioa edo kardiopatia
|
duten
pertsonei ez zaie komeni
|
|
|
Atletek ez lukete lata bat baino gehiago hartu behar egunean, eta ur asko edan lukete ariketa egin ondoren. Gainera, komeni da hipertentsioa
|
duten
pertsonek ez hartzea edari horiek; bihotzeko gaixotasunak dituztenek, berriz, medikuari galdetu behar diote kontsumitu aurretik. John Higgins ikertzaileak (Texasko Unibertsitateko Medikuntza Fakultatea, Houston, Estatu Batuak) aztertu ditu kafeinak eta edari horien beste osagai batzuek gorputzean duten eragina.
|
|
|
Elikadura alergiak, berriz, organismoak immunitate sistemak elikagai jakin batzuen inguruan erreakzio bortitz eta desegokia izaten dituztenean gertatzen da. Sustantzia horiek alergiarik ez
|
duten
pertsonei ez die kalterik egiten; alergikoa den organismoak nahastu eta birus edo bakteriatzat hartzen du elikagai jakin hori, eta antigorputzak sortzen ditu bere kontra lan egiteko. Hau da, sintoma alergikoak deskateatu egiten dute.
|
|
|
Eguneroko bizitik hartu eszena batzuk ditu islatu. Parean
|
dituen
pertsonek ez dakite argazkitan hartuak izan direla. Itsas bazterrekoak gehienak, argi berezi bat dakarte.
|
|
2011
|
|
|
Horrez gain, zorabiatzeko joera
|
duten
pertsonek ez dute egin behar jarduerarik auto barrenean (irakurri, adibidez).
|
|
|
– Nortasun normala
|
duen
pertsonak ez du nortasunaren nahasterik: ezagutzen du bere burua, bere identitate eta zentzu jarraitua, nortasun indartsua du, egoera kritikoetan batasunari eusten dio, arduratzeko gaitasuna eta zentzu kritikoa badu, badaki nor den eta zertan bereizten den besteengandik.
|
|
|
NETNa
|
duten
pertsonek ez dute haluzinazio eta eldarniorik izaten.
|
|
|
Komunikabideetan maiz aipatzen diren nahasteetako bat eskizofrenia da, eta, normalean, nahaste horrekin lotutako mezu negatiboak bidaltzen zaizkio biztanleriari. Hainbat ikerketa lanek aditzera eman dutenez, eskizofrenia
|
duten
pertsonak ez dira beste pertsonak baino bortitzagoak, indarkeria aurrekaririk ez badute izan edota alkohola eta bestelako drogekin arazorik izan ez badute behintzat (azken kasu horietan, nahaste psikologikoak ez dituzten pertsonek bezalaxe, biolentzia erabili dezakete). Eskizofrenia duten pertsona gehienek ez dute erailketa bortitzik gauzatzen, eta erailketa bortitz gehienak ez dituzte eskizofrenia duten pertsonek gauzatzen.
|
|
|
NPN
|
duten
pertsonek ez dute eldarnio eta haluzinaziorik izaten.
|
|
|
Autismoaren espektroko nahaste gehientsuenak haurrak hiru urte bete aurretik diagnostikatzen dira edota haurtzaroan zehar behinik behin; eta, eskizofrenia, aldiz, oso kasu gutxitan detektatzen da hain goiz. Gainera, autismoaren espektroko nahasteak
|
dituzten
pertsonek ez dituzte eldarnioak eta haluzinazioak izaten, afektibitatea adierazteko zailtasun handiagoak izaten dituzte eta, sarri, ahozko hizkuntzaren gabezia agertzen dute edota ahozko hizkuntza oso mugatua izaten dute.
|
|
|
gizonezkoak izaten dira, gazteak, biolentzia aurrekariekin, medikazio antipsikotikoak ez dituzte behar bezala hartzen eta droga desberdinen gehiegizko kontsumitzaileak izaten dira. Kasu horiek salbu, azpimarratu litzateke eskizofrenia
|
duten
pertsonak ez direla gizarteko gainerako pertsonak baino arriskutsuagoak izaten.
|
|
|
Aldiz, I. ardatzeko nahasteen zergatiak zehatzagoak eta identifikatzen errazagoak dira. Nortasunaren nahasteak
|
dituzten
pertsonak ez dira aldatzen eta haien portaera patologikoak behin eta berriro errepikatzen dira. Ingurumenaren eskaeren aurrean alternatiba eta estrategia ezberdin gutxi dituztenez, zaila gertatzen zaie egoeren aldaketei malgutasunez erantzutea; beren portaera aldatzeko trebetasun gutxi dutenez, ingurumena egokitu behar izaten dute beren bereizgarrietara.
|
|
|
Muturreko kasuetan, behin eta berriz gertatzen diren lapurreta nahasteak diagnostikatzen dira. Sexu femeninoa baino gehiago
|
duten
pertsonek ez dute konpentsazio ekintzarik egiten, hala nola oka egitea edo libragarriak hartzea, gehiegi edan ondoren. Maizago gertatzen dira deprimituta dauden, oso bakarrik sentitzen diren edo harreman pertsonaletan arazoak dituzten pertsonengan.
|
|
2012
|
|
|
jendeak bere memoriaren zati bat balitz bezala erabiltzen du Internet. Informazioa ordenagailuan gordeko dela uste
|
duten
pertsonek ez dute asmorik datu horiek sakon irakurtzeko, eta gordeko ez dela uste dutenek, ordea, bai.
|
|
|
Patata genetikoki hobetzeko egin diren saioek murriztu egin dituzte toxiko natural horiek, baina artikulazio sentiberak
|
dituzten
pertsonei ez zaie komeni tuberkulu hori maiz eta kopuru handietan jatea, artritisaren sintomek okerrera egin dezakete eta.
|
|
|
Zuhur, beste xehetasun bat ere gehitu du: Oso litekeena da funtzio kognitibo ona
|
duten
pertsonek ez erabiltzea farmako nootropikoak; nolanahi ere, lehen azterketa klinikoen eta epidemiologikoen emaitzen zain egon behar dugu jakiteko orain garatzen ari diren botika nootropikoetatik baten batek balioko duen gu guztion gaitasun kognitiboak hobetzeko.
|
|
|
Laguntza behar
|
duen
pertsona ez da gehienetan guztiz, desgaitua, izaten; horrenbestez, haren gaitasunak kontuan hartu behar ditugu, alde positiboak bultzatu, eta pertsonaren autoestimua hobetu.
|
|
|
Ofizialak eta antzeko estatutua
|
duten
pertsonak ez dira atxiloturik egongo ofizialorde edo soldaduak dauden lokaletan.
|
|
|
Kasu batzuetan zizare hauek
|
dituzten
pertsonak ez dira ohartzen daukatenaz. Parasitosi hauen sintoma eta zantzuak dira gose sentsazioa, urdaileko mina, beherakoak eta pisu galera (elikagarrien parte bat ez aprobetxatzeagatik).
|
|
|
People First Languageren aldekoek ezgaitua, beste ezeren gainetik, pertsona dela argudiatzen dute. Argudio laudagarri horrek, baina, ez du arazoa errotik aztertzen, arazo hori ez baita ezgaituarena, ezgaitasuna
|
duena
pertsona ez dela uste duenarena baizik. Portaera hori minigonari buruz izandako hainbat epairekin pareka dezakegu, zeinen arabera minigona aukeratzea den erasoaren arrazoia; hizpide dugun kasuan ere, ezgaituen gain dago perifrasiaren karga.
|
|
|
Espainian, ezgaitasuna ofizialki aitortuta dagoela jotzen da, eta ezgaitasuna duten pertsonentzat oro har aurreikusitako ekintza positiboko neurriak hartzeko aukera ematen du. Hala ere, CERMIk azaltzen du mugako adimena
|
duten
pertsonek ez dutela% 33ko ezgaitasun maila lortzen, indarrean dagoen baremoaren arabera. Hori dela eta, alde batera uzten dira enpleguaren arloan ezgaitasuna duten pertsonentzako dauden laguntzak, “horrek larriagotu egiten du lan eta gizarte bazterkeria”.
|
|
|
Hori da desnutrizioaren arrazoi nagusietako bat, eta munduko haurren heriotza tasaren %54 eragiten du. Bihotz gutxiegitasuna
|
duten
pertsonei ez zaie gomendatzen bero handiko garaietan kirola egitea kanpoan; izan ere, diuretikoek (gaixotasun hori tratatzeko gomendatutako botikak) gorputzeko ur gehiegi kanporatzen dute eta izerditzeko gaitasuna murrizten dute. “Kasu horietan, komeni da sendagai horiek hartzea doitzea, bero eta hezetasun uneetan gorputzeko ura gehiegi ez kentzeko.
|
|
|
Alonsoren iritziz, “konpainia nagusien kultura ez da inklusioaren aldekoa”. Enpresa pribatuak “estereotipoetan oinarritutako aurriritziak mantentzen ditu eta urritasuna
|
duten
pertsonak ez produktibo bezala ikusten ditu”. Baina errealitatetik urruti dago ideia hori.
|
|
2013
|
|
|
Abokatu gisa lege horrek zein zailtasun ekartzen dizkizu? Batzuetan, badakigu defendatzen
|
dugun
pertsonak ez duela presondegia merezi, nahiz eta bigarren aldiz obratu bere delitua, eta, alta, badakigu ez duela beste irtenbiderik parean. Legeak salbuespen batzuk onartzen ditu, baina biziki gutxi.
|
|
|
Maite zituzten pertsonek sufritzen zutela edo pena handia zutela pentsatzea bera sufrimendu iturri bide zen soldaduentzat. Zerbitzari k erakutsi nahi izan zuen, baldintza gogorrenak jasateko prest zirela, baldin bazekiten maite
|
zituzten
pertsonek ez zutela bihozminik. Baina etxekoek berek ere sufritzen zutela ahaideak gerlan izanez aitortu zuen Manex Hiriart Urrutik, bereziki Eguberri garaiari lotu artikulu batean.
|
|
|
...ak partzialki edo bere osotasunean kentzea erabaki zen, gerragatik kaltetuta geratu ziren etxeetan edota diru gabe geratu ziren inkilinoen artean429 Egoera horrek gerra bukatzean jarraitu zuen 1939ko ekainaren 9ko legearen, 1939ko abenduaren 4ko ordenaren eta 1940ko urriaren 17ko dekretuen bidez. Azken horren arabera, langabezian ziren eta etxeagatik hilean 150 pezeta baino gutxiago ordaindu behar
|
zuten
pertsonek ez zuten alokairua ordaindu behar430 Gainera berreraikuntza lanen kasuan, 1942ko abenduaren 11ko dekretuaren arabera, «adoptatutako» udalerrietan, Eibar kasu, inkilinoak bidaltzea bertan behera uztea erabaki zen431.
|
|
|
Pertsona amnesikoak ez ditu zertan beste gogamen prozesuak galdu; hala nola pertzepzioa edo aditasuna, eta ez du hizkuntza arazorik izaten. Amnesia
|
duen
pertsonak ez ditu iraganeko gauzak gogoratzen.
|
|
|
Horren ondorioak dira gehiago sufritzen dutela eta gogo aldarteak okerrera egiten duela. Hala ere, langabeziaren igoerak, etxegabetzeek eta lan prekarioak buru nahaste bat
|
duten
pertsonei ez ezik, gainerako espainiarren osasun mentalari ere eragiten dio krisiak. “Horregatik, areagotu egiten dira depresioa eta antsietatea.
|
|
|
Neurri irisgarriak. Itsutasuna
|
duten
pertsonek ez bezala, entzumen ezgaitasuna dutenek eskerrak ematen dizkiete argi seinaleei, idatzitako mezuei, irudiei edo bibrazio sistemei. Atezainak, adibidez, irisgarritasunaren adibide dira, bertara deitzen duen pertsona ikusteko eta identifikatzeko aukera ematen baitute.
|
|
|
Jarduera Prebentiboen eta Osasuna Sustatzeko Programatik Familia eta Komunitate Medikuntzaren Espainiako Elkartea (semFYC), adituek gomendio batzuk ematen dituzte. 1 Ez ahaztu gaixotasun kronikoen tratamendua Garrantzitsua da, beti, izaten diren gaixotasunak eta tratamendua adierazten dituen txosten batekin bidaiatzea. Gaixotasun kronikoak
|
dituzten
pertsonek ez lukete bidaiatu behar zure familia medikuaren txostena zer gaitz dituzten eta zer tratamendu egiten duten jasotzea. «Txosten hau egitea baliagarria da sufritzen dutenentzat diabetea, hipertentsio arteriala edo kolesterol altua besteak beste, joan etorrian zerbait gertatzen bazaie eta beste mediku bati galdetu behar badiote.
|
|
|
Shan213 Nagi gizena: ideia faltsua, kaltegarria eta krudela Gehiegizko pisua
|
duten
pertsonak ez dira inola ere nagiak. Egia da, oro har, ariketa gutxiago egiten dutela, baina bi kontu garrantzitsu hartu behar dira kontuan.
|
|
|
ekimena hartu behar da. «Ikusmen urritasuna
|
duen
pertsonak ez zaitu ikusten, eta, ikusten badu, agian itzal bat izango duzu beretzat», gogoratu du ONCEk. Ukipen hartune horrek naturala izan behar du izutu ez dadin Baina kontuan hartu behar ditu pertsonaren beharrak eta ezaugarriak, «pertsona itsu bakoitza bakarra da». Laguntza eskain daiteke, baina ez da nahitaezkoa.
|
|
|
Berdintasuna da, hain zuzen ere, gidaren gorena «Ni zu bezala» Argitaratzailea: FEAPS Madril. Bertan nabarmentzen da adimen urritasuna
|
duten
pertsonak ez direla gaixoak, ezgaituak, betierekoak, haur bereziak, asexuatuak, beti maitekorrak edo zoriontsuak. Beren beharrak aldatu eta eboluzionatzen dituzten helduak direla esaten du, haiei buruzko informazioa ematen zaiela eta haiei dagozkien gaiak argi azaltzen dituztela, ez direla manipulatzen, askatasunez adierazten uzten zaiela, eta pertsona eta herritar gisa duten duintasuna eta berdintasuna aitortzen zaiela.
|
|
|
Euriborraren erreferentzia den hipoteka bat kontratatuta
|
duten
pertsonek ez dute eraginik izango hipoteka erreferentzia indizeetako hurrengo aldaketek; beraz, araudi bera jarraituko dute kuotak ordaintzeko. Ondoren azaltzen den bezala, kutxen, bankuen eta CECAren indizeekin dutenek arretaz begiratu dute kreditu erakundearekin egindako kontratua, eta desagertu denaren ordezko gisa ezartzen den indizea bilatu dute, erakundeen IRPH izan litekeena.
|
|
|
«Garrantzitsua da pertsona guztiok erosotasunaz gozatzeko aukera izatea gure baldintzak abiapuntu hartuta», gehitzen du Bego Goiak. Haurtxo sorta zabal baten aurrean, «neguan bero eta lehor joan dadin bere kotxean», gurpil aulki bat behar
|
duten
pertsonek ez zuten helburu horretarako jantzirik. Azken urteetan, produktu lerroa aldatu egin dela ziurtatu du, eta, besteak beste, geruza, zango eta eskularru egokituak dituela, «aulkiaren gurpilak biratzean, eskuak marruskatzen dituzten puntuetatik babesteko».
|
|
|
Bazterkeriaren aurrean enplegu planak garatzen dituzten erakundeak Enplegu plan integralak aukera berdintasuna sustatzeko pentsatuta daude. Baina behar
|
dituzten
pertsonek ez dakite nora joan. Gaur egun, zenbait erakundek laguntza ematen diete, eta beren ongizateaz arduratzen dira.
|
|
|
Etxerik ez
|
duten
pertsonek ez diote beti erantzuten irudikatzen duen profilari eta azken urteotan aldatu egin da pertsona migratzaileen hazkundearen ondorioz
|
|
2014
|
|
|
Hau ez da kontzientziazio kontu bat; konpromiso sozialari lotutako gai bat da. Elbarritasunen bat
|
dugun
pertsonok ez gara gainontzeko pertsonengandik aldendutako kolektiboa.
|
|
|
Hemeretzi urte bazituen ere, haur aurreratu eta biziaren itxura zuen, eta, bere orduko gaztetasunaren eta edertasunaren distiraren aldean, ezagutzen zituen gizon emakumeak egur zatiak baizik ez ziren, Arditaren izaeraren ur lasterrean jitoan zebiltzanak. Beste egotista batzuen ezaupidea egina zuen, egiaz, ohartu zen pertsona berekoiek ez
|
zutela
pertsona ez berekoiek bezainbeste aspertzen?, baina, azkenerako, guztiak garaitzea eta bere menpean jartzea lortu zuen.
|
|
|
– Psikopatologiak
|
dituzten
pertsonek ez dute garapen sozial, afektibo, intelektual eta fisiko egokirik lortzen, eta ingurukoei ere ez diete garapen horretan laguntzen. Hala ere, kontuan izan behar da pertsona guztiek dutela psikopatologia maila bat, eguneroko bizitzako portaeretan agertzen dena; horrek ez du esanahi osasun mental onik ez dutenik.
|
|
|
gizonezkoak izaten dira, gazteak, biolentzia aurrekariak dituzte, sendagai antipsikotikoak ez dituzte behar bezala hartzen, eta hainbat droga neurriz gaindi kontsumitzen dituzte. Kasu horiek salbu, azpimarratu behar litzateke eskizofrenia
|
duten
pertsonak ez direla gizarteko gainerako pertsonak baino arriskutsuagoak izaten.
|
|
|
Autismoaren espektroko nahaste gehientsuenak haurrak hiru urte bete aurretik edo haurtzaroan zehar diagnostikatzen dira; aldiz, eskizofrenia oso kasu gutxitan detektatzen da hain goiz. Gainera, autismoaren espektroko nahasteak
|
dituzten
pertsonek ez dituzte eldarnioak eta haluzinazioak izaten, afektibitatea adierazteko zailtasun handiagoak izaten dituzte, eta, sarri, ahozko hizkuntzaren gabezia agertzen dute edo ahozko hizkuntza oso mugatua izaten dute.
|
|
|
Kortisol maila garaia da depresio aldian. Egoera normalean dexametasonak kortisolaren jariatzea gelditzen du, baina eldarniozko depresioa
|
duten
pertsonetan ez da horrelakorik gertatzen (Nelson eta Davis, 1997). Kortisola ezin du ezabatu dexametasonak, gehiegi aktibatzen baldin badu pertsona depresiboaren hipotalamoa hipofisia giltzurrun gainekoa ardatza.
|
|
|
– Harridurak hartua
|
duen
pertsona ez da mugitzen, ez du hitz egiten, eta ez dio inguruneari erantzuten (masque de marbre), kinada oso indartsuen aurrean ez bada; izuak eta hersturak blokeatu eta inhibitu egin dute. Apatiko, mutu eta mugitu ezinik egoten da, emozioen kinada gogor batek izua eragin eta kontzientzia asaldatu diolako.
|
|
|
– Nahasmendua/ eldarnioa
|
duen
pertsonak ez ditu bereizten erreala dena eta irudimenezkoa dena; pentsamenduaren argitasuna eta koherentzia galtzen du. Irudimeneko edukiei buruz hitz egiten du tarteka (onirismoa).
|
|
|
Identitate disoziatuaren nahastea
|
duten
pertsonek ez dituzte sarritan gogoratzen txikitako gertaerak. Beren bizitzako zati handiak erreprimitu edo disoziatu izan balituzte legez jokatzen dute.
|
|
|
Edo osasun ona duten pertsonek gosaldu ohi dute «mantra» errepikatua hobeto ezagutzen dutelako, gosaria eguneko otordurik garrantzitsuena dela adierazten baitu? Ikerketek diote, halaber, obesitatea
|
duten
pertsonek ez dutela gosaldu nahi. Baina horrek ez du esan nahi gizentasunaren arrazoia gosaltzen ez duenik, alderantziz beharbada:
|
|
|
Baina zoritxarrez, data hauek ez dira guztiontzat ederrak, zoragarriak, politak, ilusioz hartzen direnak. Badaude munduko leku guztietan haurrak, nagusiak zein heldu ugari euren alboan inor ez daukatenak edo egun hauek ospatzeko dirurik ez dutenak edo euren alboan maite
|
dituzten
pertsonak ez dituztenak. Zakua betea dakarren Olentzero da egun haurren ilusioa.
|
|
2015
|
|
|
Argi dago esnearen proteinarekiko alergia ongi diagnostikatua
|
duten
pertsonek ez dutela hartu behar esnekirik.
|
|
|
Diabetesa
|
duten
pertsonek ez dute edari begetalak hartu beharrik.
|
|
|
Estilo pasiboa. Estilo pasiboa
|
duten
pertsonek ez dituzte euren ideiak defendatzen eta, beraz, ez dituzte euren iritziak adierazten; izan daiteke ez dutelako iritzi propiorik, ez dakitelako nola adierazi edo uste dutelako gainerakoei ez zaizkiela axola. Horren ondorioz, pertsona horiek ez diete euren arazoei aurre egiten, beren gizarte, harremanak ez dira maitasunean oinarritutakoak izaten eta hainbat sentimendu ilun izan ditzakete:
|
|
|
Faktore horrekin batera, osasuna ere garrantzitsua da. Down en sindromea
|
duten
pertsonek ez dute tratamendurik behar, baina zenbait patologiak lotutako patologia batzuk dituzte: sortzetiko kardiopatia, entzumen edo ikusmen arazoak eta hesteetako anomaliak, besteak beste.
|
|
2016
|
|
|
Feminismoari esker ikasi dugu zapalkuntza modu ugari daudela: ...uztietan dagoela, beraz horri heldu behar diogu, dudarik gabe, baina bestelako zapalkuntza moduen kontzientzia ere hartu dugu azken hamarkadetan, adibidez, gaitasunarekin lotutako auziak ezagutu ditugu, aniztasun funtzionaleko jendeak jasaten duen zapalkuntza, eta horrek esan nahi du gaitasunarekin lotutako hizkera desikasi behar dugula, eta jakin behar dugula ezgaitasun fisikoak eta intelektualak
|
dituzten
pertsonak ez direla preso hartzekoak edo baztertzekoak.
|
|
|
Gogoan izan hartzaile horiek parte hartzen dutela bakterioen bidezko infekzioen defentsarako lehen lerroan. Aldaera ahulenak
|
dituzten
pertsonek ez diete modu eraginkorrean erantzuten bakterioen substantzia «mingotsei», eta, beraz, ez dituzte modu eraginkorrean ezabatzen aldagai sentikorrek duten bezala. Amaiera Hona hemen gure bidaia zapore mikatza eta harekin lotzen diren ekintza guztiak:
|
|
|
Era berean, pasa den urtean beharreko dokumentazioa eman zuten pertsona pentsionistek eta adinagatik tarifa murriztuak
|
dituzten
pertsonek ez dute oraingo ikastarorako berriro akreditatu beharrik izango.
|
|
2017
|
|
|
Azterketaren arabera, klima aldaketaren ondorioek ez diete berdin eragiten pertsona guztiei, pobreak pobreagoak dira. Alde horretatik, diru sarrera gutxien
|
duten
pertsonak ez daude hain babestuta, ez baitute asegururik edo estaldura sozialik, eta, gainera, laguntza gutxiago jasotzen dute berreskuratzeko. Adibidez, BMk, 2011ko Nepalen uholdeen ondoren, pertsona pobreenen %6k bakarrik lagundu zion Gobernuari, gainerako pertsonen %90i baino ez.
|
|
|
ikastetxea, lana, auto ilarak… Egun hauetan, gainera, oporrondoko sindromeaz hitz egiten da, atsedenaldi baten ondoren lan egitekoei egokitu behar zaien presio emozionala bezala definitzen baita. Hala ere, diabetesa
|
duten
pertsonentzat ez da inoiz galdu behar; izan ere, elikadurari, ariketa fisikoari eta profesional medikoekin adostutako tratamendu farmakologikoari lotutako ohitura onak dira patologia ondo kontrolatzearen oinarria. Hala ere, ondoren, zenbait aholku ematen dira diabetesaren errutina eta kontrol ona lortzeko.
|
|
|
Perfumeak etxeko perfumeak, hatzak edo panpina etxea zapata kaxekin egindako bufanda bat, opari kutunak dira, diru gutxi kostatzen dutenak eta maite
|
dituzten
pertsonak ez ahantzi
|
|
2018
|
|
|
Ergela izan behar
|
du
pertsonak ez ikusteko.
|
|
2019
|
|
|
John Tekeridis Kabina batean sartu aurretik Ezagutu zure larruazalaren fototipoa. Fototipoa I (begi urdinak, gehienetan ilegorriak, letxuga koloreko orratzak eta azala) eta II (ile ilun ilun edo argiak eta azal zuria)
|
duten
pertsonek ez lukete inoiz erabili behar; beste profil ilunago batzuek, berriz, 10, 15 edo 20 minutu hartzen dituzte eguzki bainurako. Errespetatu horientzat gomendatutako beltzarantzeko denborak.
|
|
|
Aita santu izan nahi
|
duen
pertsonak ez du maite bere burua.
|
|
2020
|
|
|
Esneari hartzigarriak eransten zaizkionean, jogurta egiten denean gertatzen den bezala, mikroorganismoek azukre hori metabolizatzen dute azido laktikoa lortzeko, baina, batzuetan uste ez bezala, azken produktuan geratzen da oraindik hasierako laktosaren zati bat. Horregatik, azukre horrekiko intolerantzia handia
|
duten
pertsonei ez zaizkie ondo sentitzen esne hartzitu konbentzionalak, jogurtak bezala. Halakoetan, laktosarik gabeko aukerak hautatu behar dituzte.
|
|
|
Zein da arazoa, azukrerik ez badute? Ez dute zaporean hezten, eta, horren ondorioz, edari azukretsuak utzi nahi
|
dituen
pertsona ez da askatuko zapore gozoko gozoa izateko desira horretatik, horrek arrastoa eragiten baitu garunean. Hala, azukredun “freskagarriak” edan ez arren, ohikoa da zure dietan esne postre azukredunak, opilak edo izozkiak sartzea, zure gorputzak eskatzen dizun “gozoki dosia” izaten jarraitzeko.
|
|
|
Alzheimerra edo antzeko eritasun bat
|
duen
pertsonak ez du ulertzen egungo egoera; kalera atera nahi du, eta eguneroko bizitzarekin jarraitu». Yanela San Millan neuropsikologoaren hitzek laburbiltzen dute alzheimerra edo dementziaren bat dutenak nola ari diren bizi izaten konfinamendua.
|
|
|
Egun, aldiz, basa animaliekin harreman estua
|
duten
pertsonak ez dira hain bakartuta bizi, eta herriak lehen guztiz basatiak ziren eremuetan barneratu dira. Munduko edozein merkatutan aurki daiteke salgai animalia basatien haragia, askotan merkatu beltzean.
|
|
|
Izan ere, lana ez da konstantea eta horrek asko mugatzen ditu lan baldintzak. Hori gutxi balitz, lan hori egitea gura
|
dugun
pertsonek ez daukate nahikoa formakuntza era autonomoan lan egiteko.
|