|
2002
|
|
|
Arriskuak ere badaude, noski, gauza guztietan bezala, baina euskarazko unibertsitatearen aldean eskaintzen zaizkigunalte rnatibak ere arriskuz josiak daude. Esperientziak erakusten digu elebitasunaren ereduak (euskara erdararen baten aldamenean/ menpean jartzea) porrot egin duela, eta prentsa
|
dugu
horren adibiderik argiena: elebidunak izateko bokazioz jaio ziren komunikabideetan, erdarakbe re nagusitasuna indartu du eta euskara apaingarri edo kontzientzia lasaigarri soila izatera mugatu da.
|
|
2003
|
|
|
Bost miloi funtzionario logika baten barnean ari dira, Parisko aginduen araberako funtzio publikoa aplikatzen ari dira berrehun urte luzeko praktikari jarraikiz. Irakaskuntzan
|
dugu
horren adibide nabarmena. Oro har, oraindik ere armadako diziplina dago Frantzian.
|
|
|
geroz eta bloke ekonomiko politiko handiagoak ari dira eratzen munduan: Afrikako eta Europar Batasunak, APEC edo Asiako merkatu batua eta arestian aipatu dugun ALCA dira adibideak.Ezin uka, hala ere, bloke horiek sendotu edo zabaltzeko oztoporik izango ez denik.Europar Batasunaren eraketa prozesu katramilatsua
|
dugu
horren adibide: ErresumaBatuak, Suediak eta Danimarkak diru batasunetik at geratzea erabaki zuten etaIrlandan ezetza gailendu zen Nizako hitzarmenari buruz eginiko lehen erreferendumean.
|
|
2004
|
|
|
Munduaren beste aldean, berotze globalaren ondorioz itsasoak gora egin duela eta, Pazifikoko zenbait irla dagoeneko laguntza eske ari da. Kiribati herrialde txikia
|
dugu
horren adibide. Lanean gogor dihardute, atoloi gainean eratutako lur eremua itsasoak irentsi ez dezan.
|
|
2005
|
|
|
Hizkuntza eta literaturaren arteko elkarlana dakar horrek. " Idatz eta Mintz" eta Platonen oihartzunak dakartzan" Egiederko Alegi" narrazioak
|
ditugu
horren adibide. Alegia hauetan Zarate ahozko baliabideen alde agertzen da, eta gainera ahozko baliabide horiek (atsotitz, sermoi, alegi...) herri jakintzaren sinboloak izateaz gain, Zarateren literatura klasiko eta erretorikarekiko zaletasuna agertzen dute.
|
|
2006
|
|
|
Landare olio likidoa gantz solido lodi bihurtzen duen prozesu industrialean (hidrogenazioan) osatzen dira trans gantzak: margarina
|
dugu
horren adibideetako bat.
|
|
2007
|
|
|
lan ildo horretatik goaz.Europako legeriak geroz eta presentzia handiagoa du kontsumoari dagozkion sektore denetan: ..., jabetza anitzari buruzko arteztarau bat onestea aurreikusia dugu.Dena dela, arazoak sortzen direnean badago ordaintze kolektiboko sistemetara jotzea, jarduera bateratuak sustatzea, etab.Eta hori aurreikusia du Espainiako legeriak.Ene ustez, dena den, egokia litzateke Europa osoan neurri berdinak edukitzea.Esan bezala, kontsumitzailearen konfiantza maila altxatzen saiatuko gara eta jabetza anitza
|
dugu
horren adibide baliagarria.Halaz ere, beste hainbat gaik ere kezkatzen gaituzte, hala nola Interneten erabilerarekin loturiko zerbitzuak musika deskargatzea, adibidez, finantza zerbitzuak eta, bereziki, kontsumorako kreditua.Azken hau biziki garrantzitsua da, egun kreditua hitzarturik ez duten herritarrak gutxi gutxi direlako.Adiera horretan, Kontsumo Kredituaren Arteztaraua taxutzen ari zarete, ... kontsumoak berebiziko garrantzia du egun, familien zorpetze maila biziki handia baita.Jendeak askotan ez daki nolako konpromisoak hartzen ari den eta egiaz zer egiten ari den, kontsumorako kreditu bat kontratatzean.Hori ez da ona.Nola ikusten duzu kontsumitzaileen elkarteen betekizuna 27en Europar Batasunean. Espainian, bereziki, erakunde arras indartsuak dituztela uste dut.Horietako batzuen arduradunekin bilerak izan ditut eta horrelaxe erakutsi didate.Zorionak eman behar dizkiet elkarte horien jarduera onagatik eta, bidez batez, Osasun Ministerioa betetzen ari den rolagatik.Bide onetik omen doaz, horixe da arrakasta biltzeko forma egokiena.Kontsumo politika ez da uharte bat, ez dugu isolaturik kontsideratu behar.Alor hauetan gobernuekin elkar hartuta aritzeak garrantzi handia du.Merkatu bakarreko abantailen onuradun gertatzen asmatu al du kontsumitzaileak. Ez dut uste baiezko biribila izan daitekeenik erantzuna.Argiak eta itzalak ditugu hor ere.Zifrek ederki erakusten dute europar kontsumitzailea ez dela finantza zerbitzuen onuradun mugen gainetik.Europar kontsumitzaileen %1ek bakarrik dauzkate horrelako zerbitzuak eskura.Internet bidezko erosketak ere hutsaren hurrengo dira oraingoz.Sareak eskaintzen dizkigun aukerak alferrik galtzen ari gara.Interes orokorreko zerbitzuak liberalizatu badira ere, ondasun eta zerbitzuen enpresaz aldatzea asko kostatzen zaio kontsumitzaileari.Tramiteak konplexuak dira eta hobekuntzak ez dira biziki nabarmenak.Horrez gainera, erreklamazioak telefonia alorrean, adibidez ugaldu egin dira.Nolako neurri politikoak hartuko ditu Zuzendaritza horrek egoera hau hobetzeko. Egun bertan, elkarren arteko operagarritasun eta telefonia kontuak lantzen ari dira.Roaming eta antzeko gaietan, adibidez, kontsumitzailea hobeki babestuko duen legeria berria prestatzen ari gara.Oraintxe bertan enpresa batzuk sekulako etekinak erdiesten ari dira kontsumitzaileari kobratzen dizkioten tarifa handiei (handiegiei, zenbaitetan) esker.Adiera horretan kontsumitzailea hobeki babestuko duen araua sortu beharra dago.Kontsumitzailea babesteari dagokionez, bederen, Europar Batasunaren errealitatea ez da, inondik ere, harmonikoa.Nolako arazoak dakartzate batetik besterako alde horiek. Kontsumitzailea babesteko politika komuna gorpuzteko nolako pausuak egin behar dira. Batetik, informazioa trukatzeko sistema komunitarioetan eskarmentu handia dugu:
|
|
2008
|
|
|
Hain zuzen, azken hilabeteetan demokraziak terrorismoaren aurkako borrokan aurrera egin duela eta terrorismoak demokraziaren aurkako borrokan atzera egin duela azaldu du Espainiako gobernuburuak. Atxiloketak
|
ditu
horren adibide. Harro agertu da azken hilabeteetan izandako polizia operazioez.
|
|
2009
|
|
|
Estatuko goi esferetan mugitzen direnek berezko jukutriak darabiltzate politikagintzan. MAM
|
dugu
horren adibidea. UMPko politikariak jokaldi" ederra" burutu du azken hauteskundeetan.
|
|
|
Aurpegi ugari ditu joera horrek. Pentsamendu magikoa da bat, eta eguraldia iragartzeko batzuek erabiltzen duten tenporen metodoa
|
dugu
horren adibide hurbil bat. Bestetik, sasizientziak daude:
|
|
|
Talde kohesioa areagotzen duen ezaugarrihonetaz goiz asko ohartu ziren nazio estatuak gerran hildakoak ohoratzea estatuauzi bilakaraziz, gerra irabazi edo galdu. Bi mundu gerren inguruan sortu etasendotu den hildakoen gurtza
|
dugu
horren adibide. Oroitzeko betebehar horrekiragana etorkizunarekin lotzen du, orainaldiko ekintza eta diskurtsoen bidez.Gertakari traumatikoen memoriaren eraikuntza baina, ez da horratik ez erraza ezbeti erosoa.
|
|
|
Euskal Herritik kanpo kaleratu zen euskarazko prentsan ere herrietakoinformazioak bazuen tokirik. XIX. mendeko Uscal Herrico Gaseta, EscualdunGazeta eta Californiako Eskual Herria
|
ditugu
horren adibide.
|
|
|
testua N zutabe duen taula batean idatzi eta, testu zifratua sortzeko, letrak zutabeka hartu (ez errenkadaka), eta gainera ez hartu zutabeak ezkerretik eskuinera, baizik eta gako batek adierazitako hurrenkeran. 5.3 taulan
|
dugu
horren adibide bat. Jatorrizko esaldia «Gaur zure etxean elkartuko gara.» da.
|
|
|
Hala gertatu da Ekain, Altxerri eta Santimamiñen; eta, jatorrizko leku horien ordez, instalazio eta baliabide modernoak erabiliz, erreprodukzioak sortu dituzte, oso ongi eginak eta muntatuak. Zestoako Ekain
|
dugu
horren adibide adierazgarria4.
|
|
|
Plaza publikoaren inguruan frontoia, eliza eta udaletxea nabarmentzen dira. Beste herri askoren artean, Elgoibar, Andoain eta Usurbil
|
ditugu
horren adibide (Plazaola, 1983).
|
|
|
Independentziaren aldeko lanean ibiliagatik Euskal Herrian asko dira polizien razzia jasaten ari direnak, gazte independentistaren ustez. Oarsoaldeko zein Iruñealdeko egoerak
|
ditu
horren adibide. Gazte independentistak kaletik ateratzea da errepresio horren helburua Telleriaren hitzetan, gu garelako egoera aldatzeko alternatiba, aldaketaren atea itxi nahi dutenen oztopo nagusia.
|
|
|
Arrasate, Donostia, Ondarroa, Zaldibia...
|
ditugu
horren adibide nagusi Ertzaintzaren eskutik.
|
|
|
Eta hori gehiengo sozialaren nahiaren aurka gobernatzeko baliatzen ari dela. Hezkuntza arloan iragarritako aldaketak
|
ditu
horren adibide. Areago, halako neurriek Eusko Jaurlaritzaren benetako asmoa agerian utzi dutela uste du:
|
|
2010
|
|
|
Eta garai batean hala izan baldin bada ere, arrazoi nagusien artean, zuzenean aritzeko modurik edo askatasun gutxienekorik ez zegoelako, gaur egun, gero eta idazle eta baita poeta gehiago ditugu, zorionez, edertasunari muzin egin gabe, noski, eta aurkikuntza hori helburu izanik ere, mezuari era zuzenagoan ekiten diotenak. Eta euskal literaturan ere
|
badugu
horren adibiderik.
|
|
2013
|
|
|
Informatikaren eta telekomunikazioaren eremuan
|
dugu
horren adibide garbia.
|
|
|
Familia onetako alabentzat, aldiz, hiru aukera baino ez zeuden: 1) aita aberats baten oinordekoa izatea (De Bourgh andereñoa bezala, gure nobelan); 2) ahalik eta ezkontza onena egitea (Harrotasuna eta aurrejuzguak en eten barik ageri den kezka); 3) karitatetik bizitzea (Austenen Sense and Sensibility, Emma eta Persuasion nobeletan
|
ditugu
horren adibideak). Etxetik kanpo apenas zegoen emakumearentzako lanbide «duinik»:
|
|
2014
|
|
|
Funtsezkoa iruditzen zait sortzailea bera izatea argazkigintzarekiko interesa pizten duten proiektu hauen partaide eta bultzatzaile. Begira Photo jaialdia
|
dugu
horren adibide garbiena.
|
|
2015
|
|
|
Urteak aurrera joanda ere, mendia esker onekoagoa da. Gainera, mendizalea naiz.Mendi lasterketak mendia barik atletismoa direla diote batzuek.Bai, koinatua
|
dut
horren adibide. Urtetan gorrotatu izan ditu mendian korrika ibilitakoak.
|
|
|
Dialektika berezi horretan, eskumaren presioak eta errepresioak askotan eragiten du herri mailan ohikoa den aniztasun politikoak batasunerantz jotzea. Zortzi hamarkada igaro diren arren, eskuindarren artean oraindik izua sorrarazten duen Fronte Popularra
|
dugu
horren adibide.
|
|
|
Hara zelan mintzo diren, berbarako, AEK ko lagunak in Askoren artean, 2002: 120:. Esperientziak erakusten digu elebitasunaren ereduak (euskara erdararen baten aldamenean/ menpean jartzea) porrot egin duela, eta prentsa
|
dugu
horren adibiderik argiena: elebidunak izateko bokazioz jaio ziren komunikabideetan, erdarak bere nagusitasuna indartu du eta euskara apaingarri edo kontzientzia lasaigarri soila izatera mugatu da.
|
|
|
Bi hondakin edo gehiagoren kutsadura bateratua kaltegarriagoa denean hondakin bakoitzaren kutsaduraren batuketa baino. Smoga
|
dugu
horren adibide, behe lainoaren eta ikatz errekuntzatik eratortzen den kearen arteko konbinazioa tenperatura alderantzikatze jarraituan, garai batean Londresen gertatu ohi bezala.
|
|
|
Ez zekien zer zen okerrago, ohiaren maitalea gizona ala emakumea izatea. Emakumearen hipotesia arraroa begitantzen zitzaion, baina bazekien gerta daitekeena, entzunak
|
zituen
horren adibideak. Mirenekin noa, erantzun zion Edurnek nora joango zen galdetu zionean.
|
|
2016
|
|
|
Jauntxo horien etxeak aski ezagunak dira gaur egun. Azkoitiko Intsausti jauregia eta Altzibar etxea eta Azpeitiko Enparan dorretxea eta Basazabal
|
ditugu
horren adibide. Bi herrietako ondare historikoak dira egun.
|
|
|
Jota horietako batzuek euskal kantari batzuen errepertorioan daude oraindik. Nabaria da Ipar Euskal Herrian euskarazko jotak kantatzeko egon den tradizioa azken hamarkadetan, maleruski, ia Nafarroa Garaian baino handiagoa; Etxamendi eta Larralde, Amaren Alabak, Kalakan, Xiberotarrak edo Jean Mixel Bedaxagar
|
ditugu
horren adibide.
|
|
|
Baina ez ninduten maitatu zu bezala Ez
|
duzu
horren adibide bat.
|
|
2017
|
|
|
Eta horien artean, emazteak dituztenak protagonista, «emazteen kuraia». Noma
|
du
horren adibide. Pablo Pinedo Bovedaren dokumentalak Hegoafrikan pausatzen du kamera.
|
|
|
4 Newtonen lehen legearen adibide ugari daude sarean, eta Ekigunean
|
duzu
horren adibidea. Oraingo honetan, zuk zeuk bideo interesgarriren bat bilatzea eta markagailu sozialean Newton1legea etiketarekin gordetzea proposatzen dizugu.
|
|
|
" Jakina da Azkoitian zakurrak eguneroko buruhaustea direla, San Martineko koartela
|
dugu
horren adibide eta herrian ematen dituzten pasierak ohikoak dira.
|
|
|
Argitaletxeak ekimen pribatuak dira, jakina, eta ez dute, inondik ere, instituzioen pareko ardurarik; hala ere, aipatu nahi nuke horietan ere ikusi dugula sari txiki ugari eman beharrean sari handi bakarra emateko joera, Joseba Jaka beka berritua
|
dugu
horren adibide (Alaine Agirrek eskuratu du aurtengoa, etapa berriko lehena): bospasei sari ematen zituzten lehen, sari handi bat orain.
|
|
2018
|
|
|
Kasu horretan, baina, AEBetako hegoaldeko familia tradizionalen sekretuen ordez, aldirietako familien miseriak zeuden jomugan. Yatesen Revolutionary Road (1961)
|
genuke
horren adibide garbia. Alabaina, 1970eko hamarkadatik aurrera, hiriaren mapa kognitiboa zabaldu egin zen, eta bestelako eremuek hartu zuten protagonismoa.
|
|
|
lan horietako gehienek Hemingwayk emakumeekin zuen harremana aztertzen dute, dela haren emazteen ikuspuntutik (Gioia Dilibertoren Paris Without End: The True Story of Hemingway' s First Wife biografia
|
dugu
horren adibidetako bat) dela haren nobeletako emakumezko pertsonaiei erreparatuz. Ematen zuen feministek Hemingwayri eta haren lanari buruzko azken hitza esana zutela, baina, antza denez, oker geunden.
|
|
|
Baina ez gara bakarrak. Félice Dubois-en testu hau
|
dugu
horren adibide:
|
|
|
Ikusi, gainera, ezpagaysque forman, ez adizlagunak bizkarkaria atxiki duela. Ondoko autore zenbaitek ere bakanka
|
badute
horren adibiderik; hala nola Beriainek, edo Urdozko XVII. mendeko prozesu bateko pasarteek (Reguero, 2017, 556).
|
|
2019
|
|
|
XVII. mendean pendulu erlojua asmatu zenetik XX.mendearen erdialdean erloju elektronikoak asmatu ziren arte, dorre erloju monumentalek herri etahirietako erritmoa markatu zuten mundu osoan zehar. Euskal Herrian ere hala izan da, eta Yereguiabizeneko erlojugileen familia
|
dugu
horren adibide nagusietako bat. Yeregui Elkartea erlojuen historiaberreskuratu, eta haien ondare teknologiko eta kulturala balioan jartzeko sortu zen.
|
|
|
8. Funtzioari begira, konjugazio trinkoa jatorrizkoa dela onartzeko, goian aipatutako formak agertzea eta beharra justifikatzea —puntukaritasunaz ari gara— zaila egiten zaigu, batez ere, kontuan hartzen baldin badugu aztertu dugunen artean gehienak zaharkituta eta lokalismo itxurarekin agertzen zaizkigun bitartean, forma trinkoak, berriz, indartsu eta nonahi erabilgarri dauzkagula: Baztanen heldu naiz/ nator
|
dugu
horren adibidea.
|
|
2020
|
|
|
Agian, bertsopaperek gerra karlistetan izandako arrakasta
|
dugu
horren adibiderik argiena. Haiek ateratzen zituztenak ez ziren bertsotan soilik ari.
|
|
|
Heriotza hiltzeko ahalegina alferrekoa da, baina, horretaz jabetuta ere, gizakiok ez diogu uko egiten azken patua engainatu edo saihesteko saioari. Hugo Chavezen osasun egoerak eraginiko erreakzioak
|
ditugu
horren adibide. Venezuelako presidenteari buruzko albisteak une batetik bestera aldatu dira azken egunotan.
|
|
2021
|
|
|
Majzuben esanetan, kultura horrek modua eman die alderdi politikoei era guztietako gehiegikeriak egiteko, beren helburu politikoak lortu eta beren borondatea inposatze aldera, inolako konturik eman gabe. HRWeko kideak uste
|
du
horren adibide dela Beiruteko tiroketetan gertatutakoa.
|
|
|
Superniak adikzioen logika bera jarraitzen du, eta mugarik gabe gozatzeko prest dagoena izugarrikeriarekin aurkituko da. Sadeko markesa
|
dugu
horren adibide nabaria.
|
|
|
Akordatzen nola esan dizuedan zentzumen guztiekin eta gorputz osoarekin idatzi beharrean gehiegitan idazten duela gure literaturak burua gorputzetik bananduta, begiekin soilik eta begientzat baino ez? Leteren poema
|
duzue
horren adibide. Rilkek berearen hasieran arnasa hartzeko eskatu digu.
|
|
|
Indibidualista basatiei ez zaie gustatuko baina talde humano interesgarrien eskutik etortzen dira sarritan emaitza artistikorik interesgarrienak. Espainian
|
badugu
horren adibiderik. Urrezko Aroa bukatu zen XVI. mendean, lurperatu zituzten kolosoak, sikatu ziren urak, eta ez zen apenas argirik agertu 200 urte luzetan.
|
|
|
Gure garaikidetasuna gehien markatu duen idazlea bera
|
dugu
horren adibideetako bat. Mundu sinbolikoetan eta alegorikoetan ezagutu genuen Bernardo Atxaga, baina aspaldi sartu zen fase errealista bete betean, eta ez da geroztik Obabako mundu fantastikoetara itzuli.
|
|
|
Hala ere, ez da beti horrela izan, badira salerosketa bide luzeak erakusten dituzten aztarnak aspaldiko garai haietan ere, eta harri baten istorioa
|
dugu
horren adibide, margotzeko edo harribitxi gisa erabiltzen zena.
|
|
2022
|
|
|
Garaiotan bereziki, Agerreko geografia eta bizitzaren esparru guztietan euskaraz naturaltasunez aritzea dagokigu, euskara eta bizilagunen behar zein interes askotarikoak ekuazioaren batugai bihurtuz gainera. Udazkenetako kanpainen eskutik jaiotako Agerraldia egitasmoa
|
dugu
horren adibide. Bertso eskolak, euskara egunak, elkar ezagutza bidaiak, ikerketak, sormen proiektuak, kirol talde euskaltzaleak, kontzertuak, mintzakide programak, enpresak euskalduntzeko euskara planak, kirol probak, topaketak, ludotekak, kultur ekitaldiak… Ez da gutxi, ekintza praktikoen bidez, inor ordezkatu gabe.
|
|
|
Haien politika pribatizatuak ez du eragin handirik genero harremanen egoeran. Inguruneen arteko bidaia gisa taxututako bizialdiak (Dean Carringtonek gay komunitatera egindako migrazioa
|
dugu
horren adibide) aurresuposatu egiten du ingurune horien eraketa barne hartu duen historia. Gay identitatea, eszena gay komertziala eta gayen sare sexual eta sozialak onartu, haiekin negoziatu eta haiei uko egiteko posizioan daude gizonak, horiek guztiak jada eratuta aurkitzen baitituzte.
|
|
|
Artistek beren publikazio propioak osatzen dituzte, gogotsu, ostera ere. Sistema Eragilea (www. sistemaeragilea.eus), Tractorak martxan jarritako artisten publikazioen plataforma katalogoa, eta egoitza Bilbon duen eta bestela publikoarengana heltzea ezinezkoa luketen proposamen artistiko garaikideei bidea ematen dien Caniche argitaletxea
|
ditugu
horren adibide. Bere aldetik, Peio Aguirreren Estilo.
|
|
|
Gurean, izen berriko joera horren funtsa oparotasunik ezean datza eta sustraiak, berriz, ekologian eta ekonomian: tripaki, kokotxa edota kroketak
|
ditugu
horren adibide, gurean. Kontua izan da, betidanik, elikagaia goitik behera aprobetxatu, azpiproduktua jaki bihurtu eta zakarrontzirako kondar edo hondakinak (errai, zuztar, azal, etab.) gutxienekora ekartzea.
|
|
2023
|
|
|
Ez da lehenengo aldia mota honetako ekitaldi erraldoien harira diskurtso hori entzuten duguna: kirol ekitaldiak, feriak edota BBK Live bera
|
ditugu
horren adibide. Baina ekitaldiak pasatzen dira, Tourra bezala, eta gu gero eta pobreagoak gara.
|
|
|
Badira goiko begirada artistikoak ere, kontrolarekin zerikusirik ez daukatenak. Jon Gerediagaren poema bat
|
dugu
horren adibide ederra:
|