|
2000
|
|
|
Dirua soberan eta astebeteko oporrak ditugula pentsatu eta gertueneko bidai agentziara hurbildu gara. Irudimena askatu eta Rio de Janeirora joan nahi
|
dugula
esan diogu agenteari. «Ez du merezi» esan digu berehala.
|
|
|
Gaur egun, batuak dagoeneko bere lekua hartu du, eta bere zeregina ez du inork zalantzan jartzen. Euskalkiak ere hizkuntz normalizazio prozesuan bere lekua
|
duela
esaten da. Zein da, beraz, euskalkiaren garrantzia eta funtzioa euskararen normalizazio prozesuan?
|
|
|
Beti elebiziz eta keinu malguz. Bere lana hobeto saltzeko trebezia falta
|
zuela
esatea beraz, ez da nahikoa aitzaki Tillac horrela ahazteko. Berriki, «Irudi Ehizatzailea» izenpean liburu fina egin du Claude Dendaletche kanbotarrak, Elkarlaneanek argitaratua.
|
|
|
|
dudala
esan dut. Ez dut esan nahi egunero elkarrekin ibiltzen garenik ezta gutxiagorik ere.
|
|
|
EAJko talde parlamentarioa inozo samar izan ginen PPrekin. PPk Austriako Haiderrekin konparatzea eta Kosovoko Europa euroaren Europa baino nahiago
|
dugula
esatea ez dugu legealdi berrian ahantziko. ETA PPko zinegotziak hiltzen hasi zenean hauxe esan genion PPri:
|
|
|
Aldi berean HBrekin harremanetan hasi ginen. Hauek trantsizio berri bat gauzatu nahi
|
zutela
esan ziguten; instituzioetan parte hartuz. ETA eta bere ingurua ohartu zen ezin zuela estatua garaitu.
|
|
|
Bitxia da, baina inoiz ez
|
dute
esaten pilotak biziegiak direla. Beti pilota gehiago eskatzen dute, beti ere bestea baino gehiago direnean noski.
|
|
|
Hala ere, nahiz eta egoera politiko berriak poza sortu eta Kontseilua gauzatzen ari den plangintza estrategikoak aurrerapenak ekarriko dituen, ezin
|
dugu
esan euskalgintzako elkarteen artean euskararekiko ikuspuntu ezberdinik ez dagoenik, eta horrek ez gaitu ikaratu behar, aldiz, eztabaida puntuak zehaztu eta euskalgintzaren hausnarketa zabala egitera bultzatu behar gaitu.
|
|
|
Lanari behin kantatu zenion: «ez
|
dut
esango lana/ denik osasuna/ baina hori da pobreen/ aberastasuna»...
|
|
|
Kontzienteki ez dut inoiz nire ezein lan soinuaren bitartez lotzen saiatu, nire lanek nolabaiteko identitate musikala
|
badutela
esan didaten arren. Hainbat arrazoi izan daiteke honen atzean.
|
|
|
Klandestinitateko abentura politak kontatzen ere badaki hiztun egoki honek. Baserritar salatari, mafioso iruzurgile eta" pelaje" askotako jendailaren berri
|
baduela
esango nuke. Ezizen ugari erabili ditu ikerketa/ salaketa kazetaritzan," Badalamendi" edo" M. Larraz" kasu (busetik jaisten zeneko parean zegoen medikuaren atariko plakatik aukeratua.
|
|
|
ORAINGO kanpaina honetan arretaz jarraitu dut politikariek ziotena bi atal nagusi eta funtsezkotan, hots, hezkuntzan eta kulturan eta honen barruan sartuta, nahi baduzue, euskara eta egunotako euskararen erabilpen praktikoa. Beno, zer nahi
|
duzue
esatea. Penagarria, desastrosoa, negargurea eragiten duen kanpaina izan dela alde horretatik oraingo hau, esan dezaket.
|
|
|
Inork ezin
|
du
esan elkarlana erraza denik, baina elkarlana garatu ahal izateko gauza guztien gainetik borondatea, zintzotasuna eta argitasuna dira beharrezkoenak. Ukatu gabe oso baldintza handia dela, borroka armatuak ez du gure agenda erabat markatu behar.
|
|
|
Nire lehen ipuinak kasualitatez iritsi ziren bere eskuetara, nik ezer jakin gabe. Egun batean emazteak euskaltegira deitu zidan Xabier Mendigurenek nirekin hitz egin nahi
|
zuela
esanez. Ipuin bat oso ona zela esan zidan.
|
|
|
Baina, hori nire hasiera izan zen, nahi nuena idazten nuen eta ez naiz lotsatu edo damutzen. Gehiago idatzi eta gehiago irakurri behar
|
nuela
esan zidan. Eta irakurtzearena oso garrantzitsua da.
|
|
|
Denetik hartzen dugu. Agian askotxo da mendebalean tradizio bakarra
|
dugula
esatea, baina denok hor nonbait gabiltza.
|
|
|
Oraindik ezer argitaratu ez dutenek esango dizute oso zaila dela. Guk ezin
|
dugu
esan horrela denik.
|
|
|
Eta ETAk esaten duenean' eraikuntza nazionala aldatu nahi izan digute bake prozesuaren truke', astakeria galanta esaten du. Gauza bat da bake prozesua bultzatzea (horrek, noizbait, denok mahai baten inguruan eseri behar
|
dugula
esan nahi du) eta bestea, alderdi abertzaleen arteko lan amankomuna dena. Dena dela, Lizarra orain mamitzen ez bada ere, zenbait lan komun garatzea ahalbidetu du eta lan komun horrek fruitu gehiago eman dezake aurrerantzean.
|
|
|
HALA ERE, gure ustez Nafarroako gizartea, oro har, euskararen alde dago eta datuak
|
ditugulako
esaten dugu. Nabarmenenak matrikulazio datuak dira, baina ez bakarrak.
|
|
|
Beti gustatu izan zaizkit hizkuntzak, eta ikasketak amaitzear nengoela, errusiera ikasteari ekin nion ekialdeko irakasle batekin. Liburuetaz gogaitu nintzenean, irakasleari Errusiara joateko asmoa
|
nuela
esan nion eta familia bat aurkitu zidan bertan. Etxean hartu nindutenek animazioan egiten zuten lan.
|
|
|
alde batetik, esango nuke euskaldun berriak sortzen direla, baina nola halako euskal hiztunak direla,(...) EHE bezalako erakundeetan apenas hitz egiten da, EKBn ez zen hitz egiten eta Kontseiluan ez da hitz egiten hiztunaren gaitasun komunikatiboaz eta euskararen kalitateaz. Txepetxen teoriak, garai batean, euskal hiztun osoak sortu behar
|
ditugula
esaten zuen, hiztun horrek ez duela diglosikoa izan behar, gure gurasoek garai batean ziren bezala (eskolatu gabeak eta funtzio formaletarako euskara gorputzik gabekoak). Orain gertatzen zaiguna da irakaskuntzaren bidez nolabaiteko corpus formalaren jabe direla, baina asko eta asko gero ez direla gauza mundu informalean euskaraz jarduteko.(...)
|
|
|
Gaur egun, ezker abertzaleak daraman bidearekiko desadostasunak agertu ondoren, bide politikoen hautu garbia egin behar dela diote, horretarako aukerak dauden bitartean. Besteak beste, ETAk jadanik herriaren legitimaziorik ez
|
duela
diote, bide instituzional guztiak erabili behar direla, hauteskunde guztiak barne. Iñaki Aldekoa, Patxi Zabaleta, Sagrario Aleman eta Miren Egaña dira, besteak beste, Aralar ildoko pertsona ezagunetakoak.
|
|
|
Edozein artistak bezala, inork ezin
|
du
esan oso argi duenik. Oso jatorri mistoak dira.
|
|
|
Bi aldetako elkarteak sortu dira eta salomonikoki, Bablearen legean gehigarria ezarri zuten IU eta PSOEk, asturierarentzat erabakitakoek" galaicoasturiano" arentzat ere balio
|
zutela
esanez, baina hizkuntza hori zer zen zehaztu barik. Erdibidean daudenen iritzia hortik doa:
|
|
|
Sari hau lortzeagatik ere, ez naiz famatua izanen, baina badakit helduko dela. Orain zenbait proiekturen atzetik nabil, baina ez
|
ditut
esanen, ateratzen ez badira oso gaizki geldituko naizelako. Bestalde, zuzendari batek beti konpositore berdinarekin lan egiten badu eta emaitzarekin pozik badago, film luzea egiteko aukera suertatzen zaionean musikagile horri deituko dio.
|
|
|
Akzioz beteriko liburua da. Bizitzaren filosofia
|
duela
esatea gehiegi litzateke, baina baditu bere mezuak ere. Sexismoaren kontrako mezua, lehiakorkeriaren aurkakoa, beti irabazle izan behar horren aurkakoa...
|
|
|
Belaunaldi berriak ez zeukan bertsolaritzarekiko hainbesteko zorrik eta beste joera bat ekarri zuen: bertsolaritzarekin nahi dudana egingo dut eta nahi
|
dudana
esango dut, ez naiz moldera egokituko, moldea nik neuk egingo dut. Belaunaldi berriak asko lagundu zidan.
|
|
|
Espontaneidade hori kontrolaezina denez, bertsolaritzak nire ustez sekula ez du izango, hizlari espontaneoek izango ez duten bezala, goiko maila hori. Gaur egungo bertsolariei, esan nahi
|
dutena
esateko ez bada, ez zaie interesatzen bertsolaritza, eta jarrera horrekin dabilen bertsolariari goi mailako estrukturarik ez diote sekula eskura emango. Diseinu baten barruan bazoaz goraino jasoko zaituzte, baina han hizketan hasten bazara ez.
|
|
|
Nik uste dut lau funtzio horiek ezin ditzazkeela poesiak bete, hizkuntzak bete, hizkuntzaren beraren kontrako borroka egin gabe. Hizkuntzak informazio mailan esan daitekeen guztia kodifikatuta dauka, baina bide kodifikatu horietatik ezin
|
dugu
esan lehendik esanda dagoena baino. Neurri horretan, hizkuntzari esanarazi behar zaio dezakeena eta ez dezakeena, eta nik hala ulertzen ditut Maria Zambranoren hitz horiek, eta horregatik gustatzen zaizkit hainbeste.
|
|
|
" Hizkuntzak informazio mailan esan daitekeen guztia kodifikatuta dauka, baina bide kodifikatu horietatik ezin
|
dugu
esan lehendik esanda dagoena baino. Hizkuntzari esanarazi behar zaio dezakeena eta ez dezakeena".
|
|
|
Emakume bibotedunak hain lortuak ez zituen bi tasun
|
dituela
esatera ausartuko naiz: erregulartasuna eta batasuna, nahiz eta, agian, ipuin bakanen batean sartzen apur bat kostatzen den.
|
|
|
" Edorta Jimenezek deskribatzen duen munduan, sexuaren ezagutza, sexu mertzenaria, emakumeek diruaren truk eman ohi dutena da, batez ere, aukeratutako bidea. Ondo girotuta daude ipuinak, sexoarekin batera droga eta musika, rock and rolla." (El Diario Vasco IV) Ipuin hauetan guztietan gaua, droga, sexua, rock and rolla,... agertzen diren arren, funtsean gizakien betiereko irrika, desira eta grinak azaltzeko asmoa
|
dutela
esan daiteke. Honela, heriotza eta frustrazioa ipuinotako elementu etengabeak izango dira.
|
|
|
Azken honetara ihes egingo du Mikelek atxiloketen berri izatean. Eta amaiera irekia
|
duela
esan daiteke, ez baitakigu Parisen Mikelek zer egingo duen.
|
|
|
" ondo zaindutako idazkera da, aberatsa hitzetan, indartsua efektoetan. Esan behar
|
duena
esaten du doi, gehiegizko hornidudarik gabe, eta horrek, askotan, ilundu egiten du esan nahi dena." (El Diario Vasco IV) Gainera, esaldi trinkoen erabilerak hizkuntza zaildu egingo du. Zabalaren ustez," trinkoegi, zorrotzegi, eliptikoegi, neurtuegi, serioegi, hitsegi, itogarriegi, gupidagabeegi irudituko zaio beharbada zenbaiti eleberri honetako prosa, baina aukera bat besterik ez da, beste edozein aukera bezain zilegi izateaz gain, Aranbarrik kontaketaren gaiari eta giroari hamarkadako erresistentzia kulturala ezin hobeto egokitu diona." (Egunkaria XII) Are gehiago, bere aburuz," plano, garai eta kontzientzia" aniztasun hori baita liburu honen lorpenik behinena, batik bat narrazioari ematen dion" indar adierazkor bereziagatik".
|
|
|
Bereziki giza eskubideen aurka doalako. Bekatu honetaz, hizkuntzarekiko eskubideek herrialdeekin ezer ikustekorik ez
|
dutela
dioten jurista horiek isilik daude orain.
|
|
|
Eskaintzen diren programetan Euskal Herriaren erreferentzialtasuna erakusten otedeneko galderari erantzunez, kanal biek joera bertsua
|
dutela
esan dezakegu. Alegia, hemengo gaiak, pertsonaiak, lekuak edo istorioak kontatzen dira sarriago beste orduetan baino.
|
|
|
Gaur egungo telebistagintzan albistegiek lotarako eta jatorduetarako mugarriaknon dauden markatzen
|
dituztela
esan ohi da. ETBren kasuan, bazkal eta afalorduenbueltan izaten dira berri saio entzutetsuenak.
|
|
|
aipaturiko eztabaidaren baitan, Amsterdam goHitzarmenean, Europar Batasunarena egokitzen duen itunean alegia, protokoloberezi bat sartu zen, non, zerbitzu publikoaren defentsan, Estatu bakoitzariaukera ematen zaion horren finantzaketa ezarritako zerbitzu publikoko eskakizunak betetzeko moduan antolatzeko, betiere merkatuaren baldintzetan etakonkurrentzian eragin okerrik izan gabe. Honek, azken batean, finantzaketamistoa erabili ahal
|
dutela
esan nahi du, nahiz eta finantzaketa publikoa, zerbitzupublikoak finantzatzera joango dela ziurtatu den. Europako Batzordearen Ebazpenean, bide beretik, zerbitzu publikoaren garrantzia berretsi etagarai digitalean ere zerbitzu publikoek kalitatezko zerbitzuak eskaintzen jarraitzeko kapazitatea izan behar dutela zehazten da; halaber, publiko guztientzako zerbitzuak eskaintzean, legitimotzat jotzen du ebazpen horrek zerbitzupublikoek ere entzuleria zabal batera heltzeko ahaleginak egitea76.
|
|
|
Nazionalismoa erronka berrietarako berregituratu behar bada eta erronka zaharretarako bere burua indartu behar badu, hortxe daukaaukera bat (ez bakarra, noski). Onartu egin dugu estatua eta nazio oro konstruktoakdirela, baina gaur egun Espainia eta Euskal Herria maila bereko konstruktoak direnik ezin
|
dugu
esan. Gure egoerak alde eta kontra dauzkan faktore guztiekin, alternatiba bat eraikitzeko gauza izan behar dugu.
|
|
|
Internet ek herri pobreen garapenerako balio
|
duela
esaten dute, baina herri garatueneta azpigaratuen arteko tartea gero eta handiago da. Hirugarren munduan baliabidegutxi dago, eta, gainera, beste lehentasun batzuk dituzte.
|
|
|
Aron ekiko adiskidetzak ez zuen asko iraun, baina Hyppolite ren nahiz Canguilhem en itzala nabarmentzen da beraren filosofian. Hala ere, Husserl-en fenomenologiaren bidez, gaur egungo moderniaosteko pentsamenduaren karia irekitzenlagundu
|
zuela
esan genezake. Gizarte konpromisoa, pertsonala den neurrian, bizipenarekin loturik dago, eta ez denetarako baliagarri suertatzen diren ustezko teoriaorokorrekin.
|
|
|
Psikoterapia ororen sailkapenaren hastapenean, Bestearen hitzaren eraginean sinesten dut. Zer egin behar
|
duen
esaten dion Bestearen existentzia da psikoterapiaororen giltzarria; sufritzen duen subjektuak men egiten dio Beste honi, eta beronenonarpenaren zai dago.
|
|
|
Ametsetan, egoera gatazkatsuen mezuak, hutsuneak, beharrak, betegabeko egoerak etanortasunaren zati desintegratuak azaltzen dira. Esalen en zegoenean Perls ekametsekin lan egitea nahiago
|
zuela
esaten zuen, beraietan gure bizitzan faltandagoenaren, egin ez dugunaren eta bizitzan ekiditen dugunaren mezu existentzialaagertzen baita. Ametsetan, alienatuta dauden gure nortasunaren zatiak berriroasimilatzeko eta lortzeko materiala dagoela uste zuen.
|
|
|
Hirugarren fase honetan, emozioak, sentimentuak eta bezeroak bere existentzia arriskuan ikustenduelako, zenbait gertaera saihesteko joera izan dezake. Baina, bezeroakgainditu ezin
|
duena
esaten duenean, ekidin duena uzteko eta experientziabizitzeko gaitasuna du?... 22
|
|
|
Maila psikobiologiko batean, atxikimenduak espeziearen eboluzioko egokitzeaislatzen
|
duela
esan dezakegu, haurren biziraupen ahalmenak areagotzeko moduaizanik (Bowlby, 1980). Atxikimendu mota ezberdinak dira genetikokipreselekzionaturik dauden portaeren aldakuntzak, atxikimendu irudi zehatzbatekin haurrak izan duen experientziaren ondorioz (Crittenden, 1988).
|
|
|
Baina, ezagutu, interpretatzen du Kierkegaard-ek esaldi delfikoa? Testamentu Zaharrean Adanek Ebaezagutu
|
zuela
esaten deneko adieran; norbere ezagutzaz ernaldurik, norbere buruazerditzeko. Norbere esentzia sortzeko.
|
|
|
Bestalde, batzuetan irratilariak ezin aipa dezake iturria, hau da, ezin
|
du
esan mikrofonotik informazioa nondik lortu duen, sekretu profesionala dela aipatuz. Kasu hauetan irratilariak, iturri onetik?, edo, iturri ofizialetik jakin dugunez??
|
|
|
Edo beste era batera esanda, nola sortzen da bi instantzia horien arteko identifikazio elementua? Hobasbawn ek Estatuaren gobernuarekin harreman zuzena
|
duela
dio; hau da, harreman erregularra sortzen da Estatu nazioarekin, honek dituen ordezkarien bidez (postaria, polizia, eskolako irakaslea, soldaduak?), identifikazio zentrogunea, leialtasunarena barne, nazioan egonik.
|
|
|
Ez nuen horrelakorik espero eta barkatzeko esan nion, banindoala. Baina lurretik altxatu eta eskuarekin ezezko keinu bat egin zidan, ez zuela inporta adierazteko, edo bera zela joan beharra
|
zuena
esateko, ez dakit.
|
|
|
Pachá diskotekarena bata;" Salamanca es guay" dioena, bestea), eta banekien nor agurtu, zer esan, nondik joan eta nora heldu. Egunerokotasun horri aurre egiteko beharra
|
nuela
esan nizun, Bitakora.
|
|
|
Eta konforme nagoela esan dudala uste dut. Uste
|
dut
esan dudala; uste dut konforme nagoela. Dena den, plazer iturri bilakatu zait buruhaustea.
|
|
|
Uste
|
dut
esana dagoela eta esana ez badago, birritan esana uztea ez da kalterako izango ni T. ko liburuzaina naizela, eta horrez gain baina betiere bigarren mailako jardun gisa, hainbat liburu argitaratzeko ausardia lotsagabea izan dudala, horrek, noski, nire buruari idazle izendatzeko eskubidea ematen ez didala badakidan arren. Banitatearen izana arintzearren, bat edo bat aipatzeari egoki deritzot:
|
|
|
Etxe horretan bizi
|
duk
esan zuen Migelek. Ez diat uste haren ama etxean izango denik orain.
|
|
|
Anjel, mesedez. Nahi
|
duzuna
esadazu. Eskubide osoa duzu.
|
|
|
Ba, hala ere, amak hura guztia jakin behar zuen. Tunel bat
|
nuen
esan behar hura; amairik, argirik gabeko tunel luze bat.
|
|
|
Berrogeita hamarretik hona bizi naiz Astarrainen. Zer nahi
|
duzue
esatea?
|
|
|
Besterik ezean, Rubenen eskua atxiki dut, ongi atxiki ere. Olatuek ilargia baino maiteago
|
zaitudala
esatera etorri natzaizu, arraintxoek ura baino maiteago jarraitu du bozgorailuek atera duten hots sarkor eta karrankariari entzungor, baina gutxien uste nuenean gutxien uste nuen gisan amaitu behar izan du.....
|
|
|
Guztiarekin, irudipena dut gure bidaia hasi besterik ez dela egin eta, lehenago edo geroago, nik ere izango dudala berarekin aitorpen luze bat egiteko aukera... Zor diodala Behar
|
dudala
esango nuke.
|
|
|
Batzuetan, autobidean azeleragailua sakatu eta 130, 140, 150 hartu izan ditut kasik egokiagoa da
|
nituen
esatea, harik eta bat batean ertzainei antzeman, eta bat batean balazta  tzen nuen arte. Eta Dabidek, ertzain sartu aurretik, baina batez ere gero, nire bizitzan poliziarena egin izan duela iruditzen zait, eta harekin galga sakatzen bizi izan naizela.
|
|
|
Sortu zi  tzaidan amorrazio, egonezin, tristura eta auskalo zer gehiagoren sentimendu bulkada haren eraginez, ohetik jaiki behar izan nuen eta Dabid atzetik etorri zitzaidan, isatsa apaldua duen txakurraren antzera. Eztabaida salara lekuz aldatu, eta hantxe amaitu zen, handik gutxira, zuloaren eskultura jaurti, huts egin, eta kalera irten nahi
|
nuela
esan nionean. " Bakarrik?", besterik ez zitzaion atera Dabidi.
|
|
|
Futxo eta errefutxo! Azkenean" Mila esker" baldarki esan," ez da ezer, pasatu zait", eta hurrengo egunerako indartsu egon behar
|
genuela
esanez agurturik, dendara sartu nintzen. A ze estualdia!
|
|
|
Funtsean, begirada desberdinak genituela esa  ten zuen berak: aurrena, eztabaidaren hastapenean, emakumeok zikinkeriarako begirada mikroskopikoa
|
dugula
esaten zuen, hauts arteko akaroak antzemateraino; hurrena, nik leihoetako kristalak, lanparako, komuneko ispiluko zipriztinak eta ohepeak oroitarazten nizkionean, berak obsesionatua nengoela leporatzen zidan; hurrenago.....
|
|
|
aldiz, ez dut atsegin maite
|
nauela
esatea; edo bai, baina beldur naiz, eta nire atzamarra ezarri izan diot ezpainetan hori esan didan aldi bakanetan.
|
|
|
Egia esan, Karmelok ere bereak eta asto beltxarenak esan dizkit. Baina ez da konfiantza faltagatik izan, zurekin buruz buru egon, eta maite
|
zaitudala
esan gura nizun, behar zaitudala, ezinbesteko zaitudala. Gura baduzu, prest nago guztiari buruzko xehetasun guztiak emateko, prest nago eskatzen didazun guztia betetzeko...
|
|
|
Nik, inortxori ere esplikazioak emateko gogorik izan ez, eta, irriño bat egiteko indarrak nolabait bildurik, ezezkoa egin diot buruaz (hain zuzen ere bakarrik, isilik eta ilunpetan egon nahi nuen): ezin dut eraman bulegoan edo kalean aurpegi txarra
|
duzula
esaten dizutenen zurikeria, lagundu baino gehiago zein makal zauden nabarmendu nahian dabiltzala dirudielako; ezin dut eraman katedral batean zein bakarrik zauden esatera datorrenaren eskuzabaltasuna, onberatasuna, ez dakit zer hori, halakoek norbera gehiago hondoratzea nahi luketela dirudielako. Ez dakit nola esan...
|
|
|
esate baterako, behin Patxirekin Gasteizko Florida parkean izan nuen hitzordua: ...dagoela jakitea, eta emeki emeki lehen musua emateko nola makurtzen zaizun ohartzea, nahiz eta gero doi bat gogoz kontra zeure burua baztertuz erantzun (orduan nik ez nuen beste amodio baten beharrizanik sentitzen, baina atsegina gertatu zitzaidan Patxik nirekiko agertu zuen, nola esango nuke, miresmena?; Patxi haize bolada freskoa zitzaidan; berarekin barre egiten nuen, nire belarriek entzun nahi
|
zutena
esaten asmatzen zuen, halako eta halako arropekin zein ongi nengoen esa  ten zidan (Dabidek, ordea, nik uste alferkeria hutsagatik, beti alde batera utzi nahi izaten zuen janzkeraren gaia), eta ni ere askatu egiten nintzen berarekin. Hala ere, gero ez nintzen ausartu Dabidi egia esatera; ez dakit, haren erreakzioaren beldur izan nintzen eta, bestalde, argi neukan ez zela ezer gertatu eta, halaber, ez nuela Patxiren laguntasuna galdu nahi.
|
|
|
Eta orain, Dabidek egiaz tiro egin zidanetik denboralditxo bat igaro dela, zalan  tza egiten dut nahi gabe ez ote zidan argia piztu, harrezkero ez ote ditudan gauzak argiago ikusten... Minak min, gutxienez beste neska maite
|
zuela
esan izan balit, nik argi ikusiko nuen aurrerantzean nondik nora jo, baina egoera nahasgarri hark galduago utzi ninduen.
|
|
|
KOLDO IZAGIRRE entimentalkeria oso gaitz zabaldua da, eta ez
|
nuke
esanen —literaturzaleok haserretuko bazarete ere— osasungarria ez denik1 Negar egitea edo negarraren lekuko izatea nardagarria da maiz, egia da, baina uste dut artistaren kongruentzia nardagarri bat ere badela. Edo nahiago baduzue, patu barregarria.
|
|
|
...rerapauso eskasa, ideologiak finkatu eta garatzeko erabilitako tresna guztien aldamenean, gerraren edo zigorraren aldamenean esate baterako, arteak ere paper bat izatea; ez baitzait iruditzen arteak ere paper hori jokatzea maltzurra eta berez txarra irudituko zaion inozorik izango denik, edo bestela esanda, artearen balio absolutua ideologiaren nahitaezko bilakaeratik kanpo edo gainetik egon behar
|
duela
esaten duenik gelditzen denik gaur egun.
|
|
|
Nahi
|
dutena
esango dute abertzaletasuna deabrutzeko, baina Egunkaria ren kirol jarraipena nazionalista dela egia izanik, askoz nazionalistagoa da gainerako telebista eta medio ia guztiek ematen dutena. Frantziak zenbat domina eta Espainiak zenbat domina, beste konturik ez zekarten Sydneytik.
|
|
|
Goiz zen artean, beraz, kanpo jarduerak eredu bat
|
zuela
esateko.
|
|
|
Etiopia eta haren area Arestiren harriari kontrajarri izan zaio. Ez
|
dut
esanen interpretazio zilegizkoa ez denik, baina harria bera area ale aunitzez sortzen baita, azken finean zentrorik ez dagoela digu adierazten harriaren hondartzeak. Eta horixe izan zen modernotasun berriaren ekarririk eraginkorrena:
|
|
|
Bat etorri behar dugu herriek euren artean lotura txikiak
|
zituztela
esatean; Estatuen artean harremanik ez. Gerla zen herriok gerturatzeko bide bakarra, elkar hiltzeko tenorean zirenean.
|
|
|
Harrezkeroko historiak ez die azken hauei arrazoirik kendu. Beren galdera gakoa," zer nahi
|
duzu
esan horrekin?", ez zen batere tribiala: ikusmolde askok —totalitaristek lehenik— ezin diote beren buruari hori galdetu, beren partaideek ezin dute ezta planteatu ere egin.
|
|
|
ikusmolde askok —totalitaristek lehenik— ezin diote beren buruari hori galdetu, beren partaideek ezin dute ezta planteatu ere egin. " Zer nahi
|
duzu
esan ‘garbiketa etnikoa’ eta ‘argitze kontzeptuala’ gauza bera direla adierazterakoan?", galdetuko genioke Horkheimerri, 1937an Vienako Zirkuluaren kontrako halako analogia ilunak ezarri zituenean. Dakigunez, Vienako Zirkuluaren partaide gehienak, denak ez esatearren, hil edo erbesteratu egin zituzten naziek.
|
|
|
Eta antzeko zerbait gerta daiteke esanahia duten gutxieneko zatiekin, hau da, kontzeptuekin: hitz batek esanahi bat duenean, eskuarki kontzeptu bat designatzen
|
duela
esaten da; esanahitasun hau soilik itxurazkoa bada eta, berez, ez badauka, sasikontzeptuez ari gara.58
|
|
|
Izan ere, Carnap, Vienan egon arren, filosofia analitikoaren lehenengoetako zutabea izan zen61 Heideggerren eta heideggertarren aldetik emandako erantzunak aintzat hartu gabe, Vienako Zirkuluaren partaideek, Neurathek eta Carnapek, batik bat, beren erasoa metafisikoei zuzenduriko galdera probokatzaile batean laburbiltzen zutela esan genezake, alegia: ‘Zer nahi
|
duzue
esan horrekin? ’ Esan beharrik ez dago ikuspegi honetatik heideggertarrak ezin duela ez bere terminoen erreferenteak seinalatu ezta bere adierazpenak egiazta edo errefusa ditzakeen modua zehaztu ere. Reichenbachen hitzetan:
|
|
|
enuntziatu erabat sasikoak esanahiduntzat har zitezkeen. Adibidez, ‘gizakiak hilezkorrak dira’ bezalako hipotesi batek esanahia
|
duela
zioen printzipioak. Gure etorkizuneko esperientziari buruzko hipotesia da eta erraza da ulertzea zerk egiazta dezakeen hura.
|
|
|
Ordurako ez zegoen ziorik zerbaitek esanahirik ez
|
zuela
esateko. Gehienez ere, egiaztagarritasun printzipioa aukeratzen zutenek enuntziatu batzuk esanahigabe legez onartzen zituztela esan zitekeen.
|
|
|
Konbentzionalismoaren arabera, esate baterako, gauzei buruz mintzatzeko hizkuntza bat aukeratzen duenarentzat faltsua izan daitekeena, beste batentzat, hizkuntza desberdina duelarik, egia izan daiteke, ordea. Horrela, filosofo batek nahi
|
zuena
esan zezakeela zirudien, baldin eta bere hizkuntza esandakoari egokitzen bazion behintzat. Dena dela, filosofoen artean ohikoa denez, erlatibismora eraman zezakeen ondorio hura onartezina izan zen.
|
|
|
Gehitu zuenez, espazio antolaketa jakin baten kolore bereziak ez dira" sintoma" hutsak sintoma hauek dituenak ere" ederra izatea" deitzen dugun kualitatea
|
baduela
esateko. Hau gertatuko litzateke" eder" hitzaren bidez esan nahi izango bagenu, kasu," urdaileko mina sortzen duela"; kasu horretan esperientziaz ikasi ahal izango genuke halako antolaketak beti urdaileko mina sortzen duenentz.
|
|
|
Ezkonduko gintuen abadeak bazekien horretan ez nenbilela sobrante. Ikasi egin behar
|
nituela
esaten zidan berak, nik ezetz. Tirabira eduki genuen egun batzuetan.
|
|
|
Esne kondentsatua eta gaileta batzuk jan genituen, bordatik irten gabe, kanpoan euria ari baitzuen artean ere. Eguraldi harekin onena Goizuetara jaistea
|
genuela
zioen Lauaxetak, baina nik aurrera jarraitzea erabaki nuen. Elamatik barrena Artikutza ez genuela oso urruti esan nion, eta atertzen ez bazuen han gelditu ahal izango ginela.
|
|
|
Gelako alde hura aski ilun bazegoen ere, Xani ohe biak hartuta zeudela iruditu zitzaion. Lazaro txaketako poltsikoak husten ari zela, Xan zain gelditu zen, hark nora behar
|
zuen
esan ziezaion. Ez zirudien, ordea, etxean beste gelarik zegoenik.
|
|
2001
|
|
|
Abertzaleen arteko komunikazioak etengabekoa izan behar du eta ideia horrek ere blindatua jarraitu behar du. Prozesu hau hauteskunde eta interes elektoraletik kanpo utzi behar
|
genuela
esan dugu beti, baina EAJ kanpainan dabil aspalditik; apustu bat egin du, ezker abertzalea desgastatu eta min egitearena, baina horrekin bere buruari iruzur egiten dio, lehia elektorala unean unekoa delako eta ez duelako benetako eztabaida ezkutatu: marko autonomista edo burujabetza marko bat?.
|
|
|
Azpeitiko lagun baten saltsa izan zen guztia. Orain 10 bat urte, ASPACEren alde jende ezagunarekin zezenketa bat egin nahi
|
zutela
esan zidan: " Biku, rellenito de Bergara, datorren hilean antolatu dugu txekorketa bat"...
|
|
|
Honen guztiaren ondorioz, gaur egun bainuetxeetara hurbiltzen den bezero motak antzinako nobleziarekin zerikusi gutxi
|
duela
esan genezake. Batetik askotan dirulaguntzen bidez hurbiltzen diren pertsona nagusiek bezeria potentzial nagusia izaten jarraitzen dute, batez ere astean zehar eta denboraldi baxuan, baina Raimundo Azpilikuetak argitzen digun bezala," asteburua eta oporrak heltzen direnean hau jende gaztez betetzen da, hirietako presa eta estresetik ihesi; izan ere, beraiek dira mundu hau deskubritzen ari direnak eta ilusionatuen daudenak, paradisua iruditzen zaie; imajinatu, duela urte batzuk hemen haurtzaindegi bat jartzea zorakeria irudituko zitzaigukeen, eta jadanik abian dago".
|
|
|
Eta bukatzeko, ezkerraren azken 200 urteen balantzea eginda argi ikusten da zaila egin zaiola mutur batetik bestera ez pasatzea. Hau da, ezkerra gizarte kapitalistan integratu da, gizartea barrutik aldatu nahi
|
zuela
esanez, edo marginalitatean erori da. Hor oreka bat mantendu behar da, jakin behar da aldaketarako politika errealista bat egiten.
|
|
|
Maite gaituen pertsonak gugan sinistea. Adibidez, Garzon etortzen bada, eta nire atxiloketa agintzen baldin badu nik hamahiru urteko neska bat bortxatu dudala esanaz, bada nik nahiko nuke maite
|
nautenek
esatea" ez da egia". Eta Garzonek argudiatzen duenean ADN ak hori adierazten duela, bada, beraiek esatea" berdin da, seguru ADN froga hori egin duena nahastu egin dela, zeren Ramon Saizarbitoriak ezin du hamahiru urteko neskato bat bortxatu".
|
|
|
Literatur lehiaketak sarri kritikatzen dira. Zer
|
du
esateko epaileak?
|
|
|
Euskal Herriko literaturaz zer
|
duzu
esateko?
|
|
|
Esaterako, borroka armatuaren eraginetariko bat horixe dela aipatzen dugu askotan. Borroka armatuak euskal gizartean sustraituak izan daitezkeen sentikortasunak blokea tzen
|
dituela
esaten dugu. Hori horrela da, ez dut nik ukatuko.
|
|
|
Barrikak, batez ere badiaz bestaldeko Astondopunteren parean, Gaztelua izeneko puntan, Euskal Herriko labarrik ikaragarrienak
|
dituela
esan genezake. Zelai irregularrez osatutako mantu orlegi eder batek estaltzen dituela, itsasotik handiosoki irtetzen diren labar basati eta xurixka hauek jada berez sekulako ikuskizuna osatzen dute, baina badago gehiagorik...
|
|
|
Haren sorreratik egungo egoera gatazkatsua bitarte. Etorkizunari dagokionez, UPNk euskararen normalizazio gelditzeko asmoa
|
duela
dio, hiru alorretan bereziki: administrazioa, hezkuntza eta seinaleak.
|
|
|
Aurki hirugarren liburu bat kaleratzea aurreikusi dute. Tolosako Gipuzkoako Artxibo Orokorra, Valladolideko Chancilleriako artxiboa, Simancas eko Gaztelako Koroaren Artxibo Orokorra, Iruñeko Elizbarrutiko artxiboa, Espainiako Historiako Erret Akademiakoa... iturri ugari arakatu dituzte azken hamarkada honetan eta, hala ere, oraindik egiteko ugari
|
dutela
diote
|
|
|
NBEko Global 500 sariaren irabazi zuen Joaquin Araujo idazleak dioenez, airea kutsatzen ez
|
dutela
esanez energia nuklearra ekoizteko plan zaharkituak eguneratzeko argudioa «duela hogei urte bezain maltzurra eta zentzugabea» da. «Batez ere, gezurra delako ez dituela airea, lurra eta ura kutsatzen, beroarekin eta erradiazioekin kutsatzen baititu; oso erradiazio txikiekin ia beti, baina gogoratu beharra dago edozein erradiazio artifizial, oso txikia izanik ere, arrisku onartezina dela".
|
|
|
Berriz ere, oso urrun gaude balizko bake prozesu batetik.
|
Baduzu
esaterik zein unean gauden?
|
|
|
Aitormena diot, lehenengo pertsona narratiboan taiututako nobela hau, ezer baldin bada, aitortza delako. Modu honetan, irakurleon konplizitatea eta ardura dira bilatzen direnak, eta hala frogatuko lukete testu barneko irakurleari (terminologia kritikoan narratario deritzonari) etengabe egiten zaizkion erreferentziek, hala nola," ez dakit diferentzia ulertzen den" (105)," eman dezagun" (108)," honezkero mila aldiz esango nuen" (108)," petrila ezagutzen ez
|
duenarentzat
diot hau" (133)," esan dudan posturan" (226)," esana nagoela uste dut" (272)... bezelakoek.
|
|
|
Alegia, genero honek formari buruzko hausnarketa eskatzen duela eta unibertso literario guztia ongi lotzeko abilezia. Arrazoia
|
duela
esango genuke eta hortik jarraituz, Saizarbitoria nobelagile anbiziosoa dela esatera ere ausartuko ginateke. Ondoren ikusiko dugun moduan, bere saio bakoitzaren oinarrian berrikuntza ahalegin nabarmena egin du egile donostiarrak, eta esperimentatzeko joera honi atxekiz, poetikoki ausartak izan diren idazmoldeetan barneratu delakoan gaude.
|
|
|
Luzeragatik nobela laburtzat har genezakeen honek egitura nahiko lineala
|
duela
esango genuke. Saizarbitoriaren lan gehienetan bezala, oraingoan ere istorioa amaieratik hasten da eta ez da zail Eugeniaren eta Victoriaren harremanen ingurukoak ordenaturik datozen ataletan jarraitzea.
|