|
2004
|
|
|
Bukatu zela esan zuten orain dela urtebete inguru, eta alde batera egia dirudi, zeren orain ez baita lehengo tiro hotsik entzuten.
|
Baina
, bestera, ez da bukatu, seguru nago. Balantzategiko inguru honetan behintzat ez.
|
|
|
Ostera isildu eta pentsakor geratu zen. Nire aldetik, egingo nizkion galderak, zergatik zioen hura, zein ziren Balantzategiko gauza arraroak,
|
baina
ez nintzen ezpainak mugitzera animatu. zegoen hainbeste galdera egitea, ez zen serioa.
|
|
|
—esan zidan La Vachek begiak zerurantz altxatzen nituela ikusiz— Ez da inongo txoria, baizik eta Genovevaren diskoetako bat, piano musika, jakin nahi baduzu. Genovevak, gauero ez,
|
baina
askotan entzuten ditu diskoak. Goazen orain ukuilura.
|
|
|
Ni heldu ondoren hamabi behi izan ginen balantzategin, bost gorri eta zazpi beltz. Gehienak, La Vache qui Ritek aurreratu bezala, makalak ziren, egun osoa jaten edo erdi lotan pasatzen zutenetakoak,
|
baina
, alde onak ere ikusiz, atseginak ziren, behi gozo gozoak, zernahi laguntza emateko prest egoten zitzaizkidanak. Guzti guztiek, gorri zein beltzek, nire aldamenean egon nahi zuten, nirekin batera etzan, nirekin batera joan belazeetara edo erreka txokoetara.
|
|
|
Nik banekien non egongo zen La Vache, Antiaju Berde eta errotako hortzaundiak zaintzen alegia, eta bisita bat egin behar niola pentsatzen nuen egunero; ordea azkenean Balantzategiko lokatz eztian sartuta gelditzen zitzaizkidan lau hankak. Era berean, gogoratu egiten nuen biok kanposantu ttikian edukitako hizketaldia, eta gerra kontu haiekin jarraitu egin genukeela esaten nion neure buruari,
|
baina
batzuetan goizegi eta besteetan beranduegi iruditzen zitzaidan arazo haietaz arduratzeko, eta hurrengo egunerako uzten nuen dena. Esaera zaharrak dioen bezala:
|
|
|
Ez, ni ere ez nintzen errotako sorora heltzen, eta lagunik gabe gelditzeko arriskuan nengoen. Benetako laguna galtzeko arriskuan, esan nahi dut, zeren La Vache ez eta beste behiak, behi makalak, ez bainituen sekula lagun izan; adiskide, belazekide edo ganbelakide bai,
|
baina
lagun ez.
|
|
|
—Zinez egun pollita iragan dizut, Mo —hasten da pozik, kriskitin kraskatan—, aspaldidanik beinuen burrasoen ikusteko gogoa.
|
Baina
zoin pena eta xangrina adio erraiteko tenorean, Mo —jarraitzen du— Bi orenetan elhestan ari garelarik, eta gero juan behar. Eta badakizua?
|
|
|
Pitokeria duzu! Jinko jaunak barka dezala ene mintzaje manera hau,
|
baina
pitokeria duzu! —bukatzen du haserre batean, kriskras, kriskras.
|
|
|
biek ere oso antz gutxi zeukaten Pauline Bernardetterekin.
|
Baina
gelditu egingo naiz, ez dut Balantzategiko arrarotasunen zerrenda areago luzatuko. Aipatuko dira arrarotasunak garaia heltzen denean.
|
|
|
Gaurko egunetik begiratuz, zer esango dugu, ez zela horrenbesterako, antzematen zela bolada hartan euli burua neukala.
|
Baina
, jakina, garai bakoitzak berea du, eta konformatu beharra dago. Orain Pauline Bernardette daukat zaindari, gutxik merezi duten suertea; baina zaharra naiz, ezinezkoa zait xinpletasunak ematen duen zoriona.
|
|
|
Baina, jakina, garai bakoitzak berea du, eta konformatu beharra dago. Orain Pauline Bernardette daukat zaindari, gutxik merezi duten suertea;
|
baina
zaharra naiz, ezinezkoa zait xinpletasunak ematen duen zoriona. Bitartean, arazo asko zituen jendearen artean bizi nintzen orduan, gerraren ondorio larriak bistara zeuden garaian; baina gaztea nintzen, ergela ere bai, eta bizitza arina egiten zitzaidan.
|
|
|
Orain Pauline Bernardette daukat zaindari, gutxik merezi duten suertea; baina zaharra naiz, ezinezkoa zait xinpletasunak ematen duen zoriona. Bitartean, arazo asko zituen jendearen artean bizi nintzen orduan, gerraren ondorio larriak bistara zeuden garaian;
|
baina
gaztea nintzen, ergela ere bai, eta bizitza arina egiten zitzaidan.
|
|
|
Hasiera batean, mindu egiten nintzen bere portaera harengatik, zeren, orduan neukan euli buruarekin, mespretxua egiten zidala iruditzen baitzitzaidan, lagun txar txarra zela.
|
Baina
, jakina, gauzak zeharo kontrako aldera ziren. Neu nintzen lagun txarra, neu nintzen mespretxua egiten zuena.
|
|
|
Bai, neu nintzen lagun txarra, nahiz eta ni orduan ezertaz ez konturatu. Harrotuta bizi nintzen, laineza hartuta, eta jaio uneko desio hura," behia izango naiz
|
baina
ez nolanahikoa", betea iruditzen zitzaidan. Inondik ere, oso inuzentea nintzen garai hartan.
|
|
|
|
Baina
bizimoduak ez zuen bere martxarekin jarraitu; eta gure adiskidetasuna ez zen hautsi. Eta hori nola gertatu zen segituan kontatuko dut, eta kontatu zahar naizenari esker, zeren urak, urak edota denborak, gu zaharrokin zereginik ez baitauka.
|
|
|
|
Baina
bete dezadan promesa, noan La Vache eta biok adiskidetu ginenekoa kontatzera. Guztia behion bankete egunean hasi zen bideratzen.
|
|
|
Behia beti behi, eta kosta egin zitzaigun altxatzea.
|
Baina
, azkenean, bidatzurrari atxiki eta etxerantz jo genuen. Ukuiluaren aurrean zain zegoen beste behi taldearekin bildu ginenean, Bizkarrokerrek kontatzeari ekin zion:
|
|
|
Min eman zidan Bidaniri hitz haiek entzuteak,
|
baina
hain nengoen makalduta garai hartan, hain nintzen euli buru, non ez bainuen ahoa zabaltzekorik ere egin. Lotsagarria benetan, oraindik ere damuz betetzen nauen portaera.
|
|
|
Pauline Bernardettek duda egin zuen. Buruak ezetz esaten zion, ezin zituela desobeditu komentuko erregelak, eta gainera ez zela hainbesterako, inguruetan ez zegoela hainbeste mendi, Altzuruku bera ere ez zela urruti gelditzen;
|
baina
bere bihotz guztiek, bere hamar txintxarriek, kontrakoa esaten zioten, babesa emateko mesede eskean etorritako jende hari.
|
|
|
—Serora batek komentuko erregelak obeditu behar dituzu,
|
baina
karitatea mundu huntako gauza ororen aintzinian duzu, Pauline Bernardette —esan zion bere buruari. Handik gutxira, komentuaren atzeko aldeko atetila ireki zien neska mutilei.
|
|
|
Gauera arte ez zen ezer pasa, zeren ez baitziren ezer, niretzat behintzat, dendatik aldian behin sortzen ziren algarak.
|
Baina
gero, ilunbistarekin, kanpora atera eta eroarena egiten hasi ziren. Gereziak hartzeari ekin zioten, oso modu baldarrean, bi ale hartzeko adar osoak hautsiz eta horrela.
|
|
|
Taldekoek lehengo buila berberarekin jarraitu zuten,
|
baina
orain moja ttikiari begira.
|
|
|
Makurtu nuen burua, aurreratu nituen adarrak, eta besoa hautsi nion bi lekutatik. Jakina, tartean pasa ziren gauza gehiago ere, entzun ziren lorategi hartan nireak ez ziren makina bat marru,
|
baina
denak esatea ez du merezi.
|
|
|
Beti han da.
|
Baina
, ez dakit, nik uste bera utzi genezakeela kanpoan —esan zuen Genovevak ohizko seriotasunarekin.
|
|
|
—Eta gorriekin nahasten bada? Badakit ez dela normala,
|
baina
gerta liteke. Hobe bera ere ukuilu barrura joatea.
|
|
|
La Vache erreka zokoan azaldu zen, eta Balantzategin inork ez zeukan bezalako sasoiarekin igo zuen handik etxerainoko aldapa. Itsusia izango zen,
|
baina
indar handikoa ere bai. Argia eta gartsua izateaz gainera, noski.
|
|
|
La Vachek ez zuen gure tratabidearekin jarraitzeko asmorik erakusten. Ukuilura sartu nintzenean, begiratu ere ez zidan egin, edo hobeto esateko, begiratu egin zidan
|
baina
bere ohizko mezuarekin:
|
|
|
Azken batean, pentsua besterik ez zen, aldian behin Chevrolet kamioi batek zakutan ekartzen zuena.
|
Baina
, jakina, ordu hartan guk behiok ia ez genuen jaki kanpotarrik ezagutzen, eta pentsua gauza berria iruditzen zitzaigun. Lau gurpilen gainean ibiltzen zen Chevrolet hura bezain berria, bide batez esanda, zeren motorrak ere arraroak baitziren gure haranean.
|
|
|
Eta ez bakarrik jan kontuagatik, baita Genovevak salan jartzen zituen diskoengatik ere.
|
Baina
, nahiz den dena lasai egon, nire barruko Setatsuak kezka zeukan. Ez zuen pentsu bankete harena konprenitzen, eta urduritasuna ematen zion horrek.
|
|
|
Zergatik horrenbeste mugimendu?, galdetzen nion neure buruari.
|
Baina
itxoin beharra zegoen arratsaldea abaildu eta gaua etorri arte. Gauak esango zidan egia.
|
|
|
Bai, zaldi pausoak ziren. Nahi duena esango du Setatsuak, ez dutela ondo lo egiten eta beste,
|
baina
pauso kontuan ez daukate parekorik. Beraiek bezalako ibiltaririk ez dago munduan.
|
|
|
Jateko, aurrena lana egin beharra dagoela.
|
Baina
hasi egin dugu, bai —atera zen lehengo gizona, eta beste batzuek barre ttikiak egin zituzten. Sei bat izango ziren denetara, baina ezin nor edo nolakoak ziren jakin.
|
|
|
Baina hasi egin dugu, bai —atera zen lehengo gizona, eta beste batzuek barre ttikiak egin zituzten. Sei bat izango ziren denetara,
|
baina
ezin nor edo nolakoak ziren jakin. Ukuiluko saiateraz kanpora, iluna besterik ez zen ikusten; izarren bat, denez ere.
|
|
|
Gehien gehiena Bizkarrokerri entzuten zitzaion, gerra hitza behin eta berriro aipatuz: gerran hil zen Serapiok, gerra galdu eta gero, gerra irabazi zutenek...
|
baina
kosta egiten zitzaidan beren jardunaren haria hartzea. La Vachek ere adi entzuten zuen salatik zetorrena, baina hala eta guztiz ere, nahiz bera eta biok izan ukuiluan esna geunden behi bakarrak, nahiz nik berarekin hitz egiteko gogo izugarria eduki, ez nintzen beragana joatera ausartu.
|
|
|
gerran hil zen Serapiok, gerra galdu eta gero, gerra irabazi zutenek... baina kosta egiten zitzaidan beren jardunaren haria hartzea. La Vachek ere adi entzuten zuen salatik zetorrena,
|
baina
hala eta guztiz ere, nahiz bera eta biok izan ukuiluan esna geunden behi bakarrak, nahiz nik berarekin hitz egiteko gogo izugarria eduki, ez nintzen beragana joatera ausartu. Haserretuta egongo zela pentsatzen nuen, ez zidala behin ere barkatuko bera alde batera utzi eta behi makalekin ibili izana.
|
|
|
Kargatuta zihoazenez, gehiago kostatzen zitzaien ibiltzea:
|
baina
, karga eta guzti, haiek beti dotore.
|
|
|
Hondar artean, belar edo ur izpirik gabe, berdamenaren gozotasunik gabe, behiak sufritu egingo du, eta maiz, eguzkiak ankerki jotzen duenetan eta, atzera egin eta ukuiluratzeko gogoz erotuko da.
|
Baina
benetakoa izan nahi duen behi horrek, eta ez behi ustel edo makal, ez dio etsipenari amore emango; aurrera jarraituko du desertua zeharkatu eta mendi hezeak, baso itzaltsuak, begietan har ditzan arte. Orduan, poetaren esana gogoratuz, halaxe deklaratuko du:
|
|
|
Cela s’estpasse, pasa da guztia, atera naiz infernutik, begi eta bihotz berriekin ikusten dut orain mundua. Lehenago, neurria hartzeko gaitasuna falta zitzaidan, gauzen balioa neurtzeko balantza;
|
baina
balantza hori desertuan aurkitu dut.
|
|
|
Benetako behi izan nahi nuen nik ere, ahalik eta gehiena bereizi makaldadetik, berriro elkartu La Vache behin bateko lagunarekin;
|
baina
behi makalen taldetik berarenganaino zegoen ibilera ez zen xamurra, baizik eta desertuan egin beharrekoa. Eta desertu hark, nire kasuan, izena zuen:
|
|
|
Zeren eta joaiten beinintzen sonura eta denek nahi beitzien enekin dantzatu. Ez baizik eta Altzurukukoek,
|
baina
baita Urdinarbe, Kakoeta eta beste leku anitzetakoek ere. Baina nik ez neiezun dantzaren egiteko akordatzen.
|
|
|
Ez baizik eta Altzurukukoek, baina baita Urdinarbe, Kakoeta eta beste leku anitzetakoek ere.
|
Baina
nik ez neiezun dantzaren egiteko akordatzen. Nik ez nizun gazte haiekilan izan nahi, nik bortuan nahi nizun ene behiekilan.
|
|
|
Orduan nire kanberan giltzez zerra eta handik haboro ez elkhitzeko xedea hartu nizun.
|
Baina
Piarres ene galeria aintziñala joaiten zuzun arratsoroz kantari aritzen zelarik. Eta azkenean, galeriatik jauzi eta, Jinkoak barka dezaitala, etxetik eskapatzea deliberatu nizun.
|
|
|
Ordea nireak, Bakardadek, hondar gehiagokoa zirudien, bihurriagoa eta luzeagoa. Alde batetik, erabakita nengoen ukuiluko behi makalekin inolako tratabiderik ez izatera; ez nien diosalik ukatuko, noski,
|
baina
bai gainerako guztia. Alferrik emango zidaten hizpidea, alferrik eskainiko belar goxorik edo etzateko toki onik.
|
|
|
|
Baina
ez nuen nolanahiko behia izan nahi, ezta La Vache eta bion laguntasuna sendatu arteko denbora alferrik galdu ere. Halatan, Balantzategiko arazoetan pentsatzen egoten nintzen basoan bakar bakarrik pasatzen nituen orduetan.
|
|
|
Zenbat denbora egon ote zen La Vache isilik? Ez dakit,
|
baina
asko. Nahiz basurdeak aurrera segi eta mendian ezkutatu, nahiz eguzkia gero eta biziagoa izan eta beroak gure zauriak mindu, berak hantxe eduki zituen begiak itsasita, bost basurdeak azaldutako tokian.
|
|
|
Beraz, isildu egin nintzen.
|
Baina
, aurrerantzean, gogoan izan nuen bere erreakzio hura, denborarekin hartuz joango zen portaeraren lehen seinalea.
|
|
|
Hitz batean esateko, zotzak ez ezik egur puskak eta enborrak dauzkate ukuiluko behiek bizitzaren sua pizteko.
|
Baina
, hauxe da galdera, su hori zotzekin egindako ttikia baino hobea izaten al da beti. Ez dut uste.
|
|
|
Ez neukan noski hara joateko damurik, zeren Balantzategi eta abarretan sufritutakoak ez baitzitzaizkidan burutik joaten.
|
Baina
, aukeran, pobrea aurkitzen nuen neure erresuma berria: ez erreka bat, ez artasororik, ez belar edo landare desberdineko baratzerik.
|
|
|
Beharbada asperkerian eroriko nintzen, ukuiluko behi makalengandik bereizi nintzenean bezala.
|
Baina
, esandakoa, han zegoela La Vache, ez nengoela bakarrik. Poetak esan zuen bezala:
|
|
|
—esaten zuen biotako batek, eta hurrengo mementoan bagindoazen, bagindoazen biok martxa politean baso hartarantz, bagindoazen trostan. Horixe, trostan ez genuen zaldiek bezain dotore egiten,
|
baina
bai munduko beste edozein behik baino hobeto. Beharbada horregatik izan ginen zoriontsu, behi errariak izan ginelako.
|
|
|
|
Baina
, kontuz, geldi nadin, noan egia guztia esatera. Ez dezadan nire barruko Setatsuak bezain zuri hitz egin; azkenaldi honetan maizegi egiten dudan gauza, bide batez aitortuta.
|
|
|
soilik kanposantu ttikiaren ingurua zegoen tupitu xamar.
|
Baina
, niretzat, ez zen hori okerrena. Okerrena zen behi bakar bat ere ez zela ikusten, belazeak bakanduta zeudela zeharo.
|
|
|
Une batez, buruz buru egon ginen, joka hastekotan.
|
Baina
denbora gehiegi generaman mendian copine bezala hain lotsagarri portatzeko.
|
|
|
—hots egin nion, zeren basurde haietako batek haginka egingo ziola ematen baitzuen.
|
Baina
ez, ez zion egin. Bat batean baretu eta usainka hasi zen berarekin.
|
|
|
Zoritxarrez, zure lagun hori nahastu egin da burutik eta, bere naturalezaren aurka jokatuz, atzerapauso bat eman du.
|
Baina
zu ez zaitez itsutu. Badakit laguna galtzea oso mingarria dela, baina paseatuz sendatzen ez den bihotzeko minik ez dago.
|
|
|
Baina zu ez zaitez itsutu. Badakit laguna galtzea oso mingarria dela,
|
baina
paseatuz sendatzen ez den bihotzeko minik ez dago. Zoaz bada paseatzera, lagun, eta bila ezazu belar goxoa jateko.
|
|
|
—Ene lagun on ona —esan zidan harkaitz zuloan bizpahiru aste neramatzanean. Ordurako urtuta zeuden negu hartako azken elurrak— Barka ezazu esatea,
|
baina
aukeran sentituegia zara, belar ziri batek ere zauria egingo lizuke. Erotu zen zeharo zure lehengo lagun hura, eta harrezkero hementxe zaude, txoko honetan kuxkurtuta.
|
|
|
|
Baina
ez nuen mugitzekorik egin. Ez neukan kemenik.
|
|
|
Benetan, makalki jokatzen ari zara.
|
Baina
ez makala zarelako, baizik eta zure lagun horrekin makaldu egin zinelako.
|
|
|
—Mundu honetan gauza asko daude, lagun —moztu zidan berak oso serio— Zu lau mendi horien artean bizi izan zara beti, eta jakin ez dakizu,
|
baina
munduan gauza asko daude. Eta leku asko ere bai.
|
|
|
Eta egia zen. Gainerako guztia pixka bat gehiegizkoa iruditzen zitzaidan,
|
baina
urkatzearen kontu hura ez zegoen gaizki— Oso urruti gelditzen al dira India eta Pakistan? —galdetu nion, hortzaundiak gogoan.
|
|
|
Antiaju Berde eta bere laguntzaileak behin ere ez dira joango hara. Jakina, Suitza hurbilago dago, eta Suitzan ere zerbait bagara behiok, ez duzu Suitzako erretratu bat ikusiko behirik gabe,
|
baina
ez dut uste gure hiltzaileak urkatzen dituztenik.
|
|
|
—atera nintzen bat batean— Behin entzun nuenez, gu ez omen gara kobazuloetan pintatutako animalien artean azaltzen. Hartzak bai, basahuntzak, basurdeak eta zaldiak ere bai,
|
baina
gu ez. Zergatik da hori?
|
|
|
—Bai, lagun, alde batera arrazoi duzu, kobazuloetako pinturetan ez gara azaltzen.
|
Baina
horiek aspaldiko kontuak dira, mundua izugarri alfa zen garaietakoak. Baina gero aldatu egin ziren gauzak.
|
|
|
Baina horiek aspaldiko kontuak dira, mundua izugarri alfa zen garaietakoak.
|
Baina
gero aldatu egin ziren gauzak. Munduak bere omegarako bidaiari ekin zion, eta behiok argitara atera ginen.
|
|
|
Troia izeneko hiria hartu nahi zuten.
|
Baina
urtea joan eta urtea etorri, eta ezin zituzten hiri hartako murailak zeharkatu. Akilesek berak ere ezin izan zuen.
|
|
|
Izugarri gustatu baitzitzaidan istorioa, eta erabat sinistu bainion Setatsuari. Istorioa faltsua zela eta ez niola sinistu behar, hori orain badakit,
|
baina
ordu hartan, nola susmatu Setatsu zuri eta dottoreak ziria sartu nahi zidala. Ez zitzaidan burutik pasa ere.
|
|
|
bost basurdeak eta La Vache.
|
Baina
oso gutxitan gogoratzen nintzen berarekin.
|
|
|
|
Baina
itzalak bere hartan, gortinen artetik atera gabe. Azkenean, gizonak etsi egiten zuen, eta aldameneko etxera joaten zen.
|
|
|
Eta balkoiko itzal hura ere han izaten zen.
|
Baina
, nahiz gizon puskak behin ere baino bizkorrago eta sentituago kantatu zu zira zu ekhiaren paria, liliaren floria, itzalak ez zion amorerik ematen. Balkoi hark Troia ematen zuen, murailaz gordea eta zabalezina.
|
|
|
Eihera asko ziren inondik ere,
|
baina
horrek gutxi inporta zion balkoiko itzalari. Gortinetaraino hurbiltzen zen, baina aurrerago joan gabe.
|
|
|
Eihera asko ziren inondik ere, baina horrek gutxi inporta zion balkoiko itzalari. Gortinetaraino hurbiltzen zen,
|
baina
aurrerago joan gabe. Eta hala egun batean eta bestean.
|
|
|
Ni bere lekuan egon izatera, harrika hasiko nintzatekeen balkoiaren aurka.
|
Baina
berak ez, berak nahikoa zuen kantatzearekin eta gora begiratzearekin.
|
|
|
Piarresek, enekin esposatu nahi dizu, ene burrasoek ere Piarres nahi dizue ezkongeitako.
|
Baina
nik komentuala joan gogo dizut. Horrendako eskapu nuzu, horrendako niagozu nagoen lekuan.
|
|
|
Halatan, bizi guzian egonen gituzu elkarrekilan".
|
Baina
harek erraiten dizu ez dela ber gauza. Ez diakizut zerendako erraiten duen hori.
|
|
|
Gehiago esatera ez zen ausartu,
|
baina
ulertu egin nion. Eta hala pentsatu nuen neure artean:
|
|
|
|
Baina
, mundu honetako gauza gehienak bezalaxe, ilusioa zen nire hasierako asmo hura. Zeren, nahiz asko saiatu, lumak ez baitaki goldearen moduan aurreratzen, ez baitu memoriaren lurra xuxen eta zehazki harrotzen, baizik eta desordenan, baldarki, esan behar direnak hondoratuz eta esan behar ez direnak argitara ekarriz.
|
|
|
Gu behiok sagarrak bagina, adarrean ondo ondo heldu eta justu orduantxe eroriko ginateke lurrera, galdera guztiak erantzun eta gero.
|
Baina
ez gara sagar, ez gaude inoiz heldu eta osatu, eta, adarretik erortzean, gurekin izaten dugu berdetasunaren lotsa. Esaera zaharrak dioen bezala:
|
|
|
Agian erantzun hori jaso egingo du norbaitek, agian galdu egingo da beste edozein gurpilen lokatz izpia bezala:
|
baina
, batera edo bestera, antzu ala emankor, Sekretuen Gurpilak bizitza luzea du.
|
|
|
Memoriok irakurrita ere, esplikazio hori iruditzen zait serioena.
|
Baina
, horixe, ondo jakiterik ez dago.
|
|
|
—Hori trufa duzu, Mo —egin zuen berak barre burua azenario lerrotik altxa gabe— Badiakizut izkribatzaile entseatua zirela
|
baina
hanbateraino! Ez, ez, zuk beste pena eta xangrinak dituzu bihotzean, Mo.
|
|
|
" Bada memoriak idazteko garaia", esan zidan. Eta aurren aurrena ez,
|
baina
aspaldi honetan oso konturatuta nabil. Alegia, oso agindu arriskutsua izan zela hori.
|
|
|
—Bai, prefosta.
|
Baina
baithako hori plantako bada, ontsa izkribatzeko galtaturen deitzu. Eta zer egin behar duzu ontsa izkribatzeko?
|
|
|
Hamar urte haik korrejitzen, orraztatzen eta apaintzen iragan ondoan, bere Aitorpenen bigarren partearekin hasi zuzun. Eta orain, barkamendua galtatzen deitzut, Mo,
|
baina
lanean jarraiki behar dizut.
|
|
|
Ni, berriz, pentsakor gelditu nintzen.
|
Baina
arnasa hartuz. Lasaiago.
|
|
|
Itxura, lagun.
|
Baina
, hortik aurrera, larritasun galantak. Balantzategin, berriz, inolako arazorik ez alde horretatik.
|
|
|
—Eta esaten duzun beste kontu hori, katu izan nahiko zenukeela, ez dakit bada, lagun, ez dakit bada. Ni ez naiz nor katuen bizimoduan sartzeko,
|
baina
niri iruditzen zait asko sufritzen dutela eta oso gaizki konpontzen direla elkarrekin, batez ere otsailean eta abuztuan. Entzungo dituzu, lagun, entzungo dituzu haien garrasi eta aieneak!
|
|
|
Erdiragarriak, lagun, erdiragarriak! Nik ez dakit zer,
|
baina
zerbait gertatzen zaie. Eta gero, badakizu, asko ibiltzen dira teilatuetatik eta hori ezin daiteke serioa izan.
|
|
|
Eta gero, badakizu, asko ibiltzen dira teilatuetatik eta hori ezin daiteke serioa izan. Esandakoa, ni ez naiz nor katuei buruz aritzeko,
|
baina
aukeran, nahiago dut behi izan. Besterik ez bada ere, lau hankak lurrean dituela ibiltzen da behia beti.
|
|
|
Ezin da ezetzik esan.
|
Baina
, guztiarekin, egia onartu beharra dago: zaldiak ez daki zer den ondo lo egitea.
|
|
|
Horra, lagun. Zaldiak badu zeozer mundu honetan,
|
baina
aukeran, nahiago nuke behi izan. Behiak gozo gozo egiten du lo.
|
|
|
Ez dakit zenbat gauza ikus daitezkeen batera, hamar ikus daitezkeen edo hamabost edo berrogeita bost,
|
baina
nik behintzat basotik errota zaharreraino jaitsi eta ikaragarri gauza pila ikusi nituen. Ilargia ikusi nuen arratseko zeru garbian, eta mendi handi bat urruti, ordurako erdi itzaletan zegoena; eta mendi horren aurrean, beste bat, ttikiagoa; eta mendi ttikiago horren aurrean, beste bat, are eta ttikiagoa; eta mendi are eta ttikiago horren aurrean, muino lerro luze bat.
|
|
|
Ez nion ezer ulertzen. Bistakoa zen hizketan ari zela, oso ahots zakarrez gainera,
|
baina
taxurik ez nion hartzen, ezinezkoa zitzaidan zer esaten ari zen jakitea. Zeharo harrituta nengoen, zer ote zen hura, zergatik ez ote nion gizon hari Setatsuari bezala ulertzen.
|
|
|
Pauline Bernardette begi zabalik gelditu zen nire arrazoiak entzun zituenean, eta belauniko jarriko ninduela ere uste izan nuen.
|
Baina
horren ordez harat honat hasi zen komentuko lorategian, begi zabalik orduan ere, eta gutxienez ordu erdia pasa zuen modu hartan. Gero esan zuen:
|
|
|
Ene aita zenak, debrukeria hura ez beitzen ahal, aitzurra, pala eta pikotxa kendu zeiotzan gau batetan, eta gorde lurpean. Piarresek, orduan, aitzur, pala eta pikotxa berriak erosi zituzun,
|
baina
haiek ere nire aitak gorde lurpean. Piarresek arra erosi, eta arra gorde ene aitak.
|
|
|
Sendoak eta arinak ziren biak ala biak ere, eta bistakoa zen azkenean harrapatu egingo nindutela; are eta errazago izuak belaunetan jartzen zidan ahuldadearekin.
|
Baina
, orduantxe bertan, Pauline Bernardetteri hainbeste gustatzen zaizkion mirakulu horietako bat gertatu zen: salbatzaile bat sortu zitzaidan aldapa bukatu eta basoa hasten zen arrastoan bertan.
|
|
|
Jira beste aldera eta errotarantz abiatu nahi izan zuten korrika,
|
baina
alfer alferrik, La Vache qui Ritek ez baitzien ezertarako betarik eman. Burua makurtu eta adarrak aurreratuz, ziztu batean zuzendu zitzaien, eta luze gabe lurrean zilipurdika botea zeukan bata eta uxatua bestea.
|
|
|
Ala norbaitek, aurreneko aldiz, lagun bezala tratatzen ninduelako? Ez dakit,
|
baina
nolanahi ere egun hura handia izan zen nire bizitzan.
|
|
|
—Zer? —esan nion erdi geldituz
|
baina
etzatekorik egin gabe. Izanez ere, gautzen ari zuen, eta Balantzategiko ukuilura joateko agintzen zidan Setatsuak.
|
|
|
Batzuetan gorriei, eta besteetan guri, beltzoi.
|
Baina
guri askozaz ere gehiagotan. Oso bankete goxoak, ikusiko duzu.
|