|
2000
|
|
|
Etxerako bidean batekin aritzen ginen bertsotan, edo tabernan, edo neskalaguntzatik etxerakoan ere bai (hau egin banio, edo beste hori... geure buruarekin bertsotan). Hori zen gure eskola,
|
baina
gaur egungoena oso ezberdina da.
|
|
|
Ondarroan jaiotakoa da 1964an
|
baina
gaur egun Barakaldon bizi da. Bere bizitza erdia AEKri eskaini dio, 17 urterekin hasi zen AEKn eta bertan jarraitzen du gaur egun, 19 urte geroago.
|
|
|
Garai batean ez dakit nola sentituko ziren,
|
baina
gaur egun ez zara behartuta sentitzen ez bata eta ez bestea egitera.
|
|
|
horregatik erosi genuen guk Maria Cristina Hotela eta berritu. Sekulako istilua ekarri zuen,
|
baina
gaur inork ez du eztabaidatzen Maria Cristinari buruz. Maria Cristinarik gabe ez legoke Zinemaldirik.
|
|
|
horrelakorik etorriko da, baldin eta Amerikan 50 urtez egin eta ongi ateratzen bazaie, eta katedratiko bat hara joan eta bere begiekin ikusita gustatzen bazaio... orduan igual egingo da zerbait.
|
Baina
gaur...
|
|
|
Etxetik hasita, lagunartean, elkarteetan, ospakizunetan eta are eskola propioetan ere nortasun kolektiboa gordetzeko saioak ez dira berriak diasporen artean.
|
Baina
gaur egun komunikazioaren globalizazioak aukera berriak eskaintzen ditu, telebistarekin ikusi dugun legez. Orain arte etxe barruko nortasun eta kultur giroa urratzen zuen tresna hori beste modu batean erabiltzea dago, gorde nahi den giroa sendotzeko alegia.
|
|
|
Nazionalismoa erronka berrietarako berregituratu behar bada eta erronka zaharretarako bere burua indartu behar badu, hortxe daukaaukera bat (ez bakarra, noski). Onartu egin dugu estatua eta nazio oro konstruktoakdirela,
|
baina
gaur egun Espainia eta Euskal Herria maila bereko konstruktoak direnik ezin dugu esan. Gure egoerak alde eta kontra dauzkan faktore guztiekin, alternatiba bat eraikitzeko gauza izan behar dugu.
|
|
|
Egia da, zenbait ekonomialarik monetarik gabe trukeekonomia motan ondasunak neurgarriak zirela uste zutela aspalditik.
|
Baina
gaur soilikprodukzio ekonomiak, epealdi bakoitzeko produktu fisiko berria moneta kopurubatek ordezkatzen duelarik definitua, monetaren eta produktuaren arteko baliokidetza (balio absolutuak) eta produktu ezberdinen arteko baliokidetza (balio erlatiboak) ahalbidetzen dituela onartua da.
|
|
|
Oso gertu eliza neogotikoa dago. Garai batean, ura edateko kiosko oktogonala eta egurrezko zubia ere baziren,
|
baina
gaur egun ez da haien aztarnarik.
|
|
|
Connemarara sartu ginenean bezalaxe sentitu ditut bihotzeko taupadak barrutik hasi eta kanpora irten nahian.
|
Baina
gaur ez dut eskura izan Breschiren kasetea.
|
|
|
Lehengoan ere esan nuen Dingleko uretan izurde bat bizi dela, eta txalupak irteten direla bera ikusteko asmoa dutenentzat.
|
Baina
gaur ez da agertu.
|
|
|
|
Baina
gaur ez zegoen hodeirik Belfasteko aireportuaren gainean, eta hegazkinera igotzen ari nintzela Ralph ikusten nuen, urrutian, kristal batzuen atzean. Eta hegan hasi garenean bere autoa ikusi dut, hodeirik ez zegoelako.
|
|
|
Ematen du hegazkina hartzen dudan bakoitzean kursi jartzen naizela,
|
baina
gaur iruditu zait bihotzaren erdia Irlandan utzi dudala. Connemaran beharbada, edo beste edonon.
|
|
|
Eta gaur hirugarren aldia izan da Jabi hemendik agertu dena. Lehenengo aldian esan nion nire buru nahasi hau gehiago endredatzerik ez nuela nahi, nahiko borroka handia dudala neure barruan,
|
baina
gaur ere agertu da. Lagundu egin nahi didala esan dit.
|
|
|
Izan ere, orain artean erran ez dizudan arren, anitzetan ageri izan zait bizitza zirkunferentzia bat bezala, puntu ezdeus batetik puntu ezdeus bererat garamatzana, geure deusezetik deusezerako bidaian.
|
Baina
gaur, etxe aitzinean geldi nengoela, marraskilo bat ikusi dut, eta bururatu zait ezen hura, arrastaka zebilen arren eta ezin baratxago, nehor baino urrunago irits zitekeela, zeren haren etxeak spiral bat baitzuen armarri... Eta, nola spirala beso bat ere baden, infinituraino luzatzen dena, hala, mundu osoa eta unibertso osoa beregana zezakeen ma rraskiloak, spiralaren aterpetik.
|
|
|
—Bizitza osoan —erran zuen, Mattini eta bioi beha, sagar erre puska eder baten aitzinean, Bordeleko arno paregabea lagun—, nahinuke ka ibiltzen gara, hau nahi nuke, hura nahi nuke, eta ni ere hala ibili nintzen neure Parisko egonaldian, markesa izan nahi nuke, kondea izan nahi nuke...
|
Baina
gaur erran diezazueket ezen hemendik urte guti batzuetarat Urbiaingo markesa izanen naizela, eta ez Nahinuke koa: izan ere, Villagrandeko dukeak promes egin dit ezen berak ere ahaleginak eginen dituela ene nahiaren eta ene gutiziaren betetzeko, Espainiako armadari lotuko nauen tratua eta engaiamendua akabatu bezain sarri —eta, pausa luze bat egiten zuela eta irri zabal batek begitartea guztiz hartzen ziola, erran zuen—:
|
|
|
Joanes, aspaldi aipatu nian nola behin batean hire osaba eta biok Baionarat joan, eta zerbait gertatu zitzaigun, baina ez nian gertatuaren berri eman, zeren segur bainengoen ezen ez hidala ulertuko...
|
Baina
gaur bai. Eta hala, bada, jakik ezen biok puta batekin ibili, eta putak bere gaitzaz kutsatu gintuela...
|
|
|
" Eta zer bertzerik egin izan dut orainokoan, mutuarena baizik?
|
Baina
gaur, ez. Eta entzun iezadazu:
|
|
|
Piztia aluak dituk: aurkitu nahi hauenak beti aurkitzen hau, baita nahi ez duanean ere,
|
baina
gaur egun ez haiz deus honelako trasterik gabe.
|
|
|
—Betegarri hutsa —trenkatu zuen, BETEGARRI idatzi bitartean— Datuz hornituxeagoa, beharbada, hirea.
|
Baina
gaur atera, heldu den astean atera edo bi hilabeteren buruan atera, gauza bera.
|
|
|
Sentitzen dut esan behar izan diot atzo Dabidi bezala,
|
baina
gaur bidai amaierako afaria dugu eta ezin dut huts egin. Sentitzen dut honaino etorri, eta besterik esan ezin izatea.
|
|
|
Oraingoan ez zintudan telefonoaren bestaldean espero, ze zurekin erabat etsita nago.
|
Baina
gaur neure buruarekin ere haserre samar nago: lehen ia ia eskapatu zait lehendabiziko deia zela eta ez dakit ba Rakelek zer edo zeren susmoa hartuko ote zuen.
|
|
|
Alabaina, Karmelok eta, ondorioz, Dabidek are nekezago jakingo du Ruben eta bion arteko, nola esango nuke, inflexio puntua dendan ez,
|
baina
gaur arratsaldean gertatu dela. Bryce Canyon liluragarrian gertatu da, zerua inpentsan ilundu, eta euria bota ahalean hasi duenean.
|
|
|
Gero, komuneko gelaxka batera sartu, komunontzian eseri, eta hainbatgarrenez berrirakurri dut Dabiden telegrama. barre egingo nuke 6.30ak eta 12ak orduen kontu hori dela eta ez dela (Dabid jostarin jarri, eta, inguruka, arraren dantza erritualak egiten hasten zitzaidanean, 12etan zegoela esan ohi zidan, erlojuaren orratzak irudikatuz, zakila tente eta alegera zuela alegia; eta noizbait 6.30etan zegoela esanez gero, nik beheraka eta mengel zegoela uler  tzen nuen),
|
baina
gaur, gaur ez dit irribarrerik ttikiena ere eragin. Geroenean, komunetik irten, eta taldekideengana hurbiltzean, Ruben harrera gelan giltza itzultzen ikusi dut, eta Dabiden telegramako poemaren giltza galdua agian Dabidek ez, baina Rubenek berak izan dezakeela bururatu zait.
|
|
|
" Ez dakit nor hemen balego...".
|
Baina
gaur ez dut jakiterik izan alboan nor nahi nuen, nor behar nuen paisajearen ederra elkarrekin dastatzeko.
|
|
|
ohiko regañadaren ondotik, beren esku elkarrekin jarraitu edo bereiztea.
|
Baina
gaur EEBBetako presidentea jujatzen ari gara, EE BB e ta-ko pre si den te-a, alegia, ezkontzaz kanpoko harremanak Etxe Zuriko bere bulegoko mahai obalatuan bertan izan dituena. Eta Hilllaryk oilo urkatuaren begiradarekin haren damua nabarmendu nahi izan badu ere, kontua da gizon honek birritan hautsi duela bere zin egitea, eta birritan ibili dela gezurrak botatzen:
|
|
|
Gainerako taldekideak ordu bete beranduago geratuta zeuden eta, haiek joan bezain laster, ni hotelera itzuli naiz eta, hemen ondo ezagunak baikara, batere arazo barik eman didate Rakelen logelako giltza. Ez dakit neure buruari noizbait barkatu ahal izango diodan,
|
baina
gaur Rakelen egunerokoa eskuratu dut! En plus, ez dakit hori zuretzat larregi izango ote den, nahiz eta susmoa dudan ezetz.
|
|
|
Denver-eko aireportua izugarri handia da; pistetara inguratzeko metroa eta guzti dauka. Bidailagunok fardelekin atzera eta aurrera ibili behar izan dugu, eta gureak gutxi ez balira, dendak, hozkailuak, suak, den dena garraiatu behar izan dugu aireportuko aparkalekuan zain genuen beste furgonetaraino;
|
baina
gaur inortxori ere ez zaio bururatu kexuka hastea. Bestalde, bidaia bospasei ordukoa izan arren, erlojua aurrena atzeratu eta hurrena aurreratu egin behar izan dugu.
|
|
|
Oro har, bai afalorduan bai afalondoan, bazkaritan baino hobeki sentitu naiz,
|
baina
gaur berriro ere atera da hizpidera Clinton eta Lewinskyren arteko kontua (harrigarria zait Dan gidariak gai horrekiko erakusten duen eta grina), eta halabeharrez gogoa Dabidengana joan zait. Bidailagunek, gero eta sutsuago, Espainiako politikari ezagun batzuen izenak eta aferak ere dantzatu dituzte, baina gure taldearen txanda zenez, nik gaur atseginez hartu dut mahaia jaso, eta harrikoa egitearen ardura (hartara burua beste nonbait izan nezakeen).
|
|
|
izena dut Rakel, Rakel Ameskoa, izan ere deskribapen hark ispilu batek baino hobeki islatzen baininduen orduan eta islatzen bainau oraindik ere.
|
Baina
gaur lehenengo lerroa ez ezik, bosgarrena ere aldatuko nioke: ene bularrak tititzarrak dira, izan ere, hilekoa jaitsi behar zaidan guztietan bezala, bular handitu hauek lehertzeko zorian baititut.
|
|
|
Allô, Dabid? Gaurko deia supermerkatu baten ataritik egiten dizut,
|
baina
gaur afaria prestatzea guri dagokigunez, bref bezain argia izaten saiatuko naiz. Lehen lehenik, harrigarria egin zaidan zerbaiten berri emango dizut:
|
|
|
Bestalde, antzerki amateurrak ez ditu une gozoak bizi. Tradizio handiko talde asko aritzen ziren lanean Euskal Herrian,
|
baina
gaur egun oso gutxi dira obra berria prestatzen ausartzen direnak. Horren adibide garbia Azpeitiko Antzerki Jaialdia da, antzerki amateurraren berariazko eremua izana, gaur egun ia testimoniala bihurtu da euren parte hartzea eta antzerki talde profesionalek osatzen dute ia guztiz kartelera.
|
|
2001
|
|
|
Museoen bilduma egiteak ez du zentzu gehiegirik ez bazaigu artea interesatzen.
|
Baina
gaur egun badirudi jende guztiari artea interesatzen zaiola eta erromesaldi modernoak asmatzen dituzte (bidai agentziek, batez ere) munduko museorik modernoena ikustera joateko. Ez dago gaizki, jendeak nahi duena egiten du, baina museotik irten ondorengo kexa entzuten aspertuta nago.
|
|
|
Arazoa da gogoa ez dela nahikoa eta jendea lanean jartzeko eta lan hori produktiboa izateko, gauza asko aurrera eraman ahal izatea behar dela.
|
Baina
gaur egun, langabetuak ez ezik, badago sektore bat lan eginaz pobretzen ari dena, orain dela 50 urte bezala. Gaur egun badago sektore bat bederatzi eta hamar ordu lan egiten duena eta horrekin ez zaio nahiko egungo estatusari heltzeko.
|
|
|
Duela 37 urte Donostian jaioa,
|
baina
gaur egun Zizurkilen bizi den Geografia eta Historiako lizentziatu honek lehen ere zenbait ikerketa historiko burutu zuen. Azkenaldian, ordea, geografia eta natura gustuko dituenez, ingurumenean aritzea erabaki du.
|
|
|
Otsolizarra (Sorbus aucuparia), maspila (Sorbus torminalis) eta hostazuria (Sorbus aria) ia desagerturik daude gure mendietatik eta honelako punta punta batzuetan besterik ez dira topatzen. Hauen fruituetatik elikatu ziren antzinako bermeotarrak
|
baina
gaur, bertako alameda deituriko zuhaizti kosmopolitan, Ameriketara joandako Ertzillatarraren omenez araukaria dago landatua. Araukanoen tankeran bizi ziren bertako haien omenezko arrosazeo horiek falta dira.
|
|
|
Nerbioi ibaiaren ezkerraldea handiosoki zaintzen duen Serantes mendiaren altzoan, Santurtzi betidanik izan da itsasoari lotutako gunea,
|
baina
gaur egun, Abrako golkoan duen kokapen estrategikoa aprobetxatuz, bertako superportua Europako nagusienen artean kokatu da.
|
|
|
Antzinako frontoia tailatutako harriez altxatzen zen,
|
baina
gaur egun egitura porlanezkoa da, harrizkoa garestiegia litzatekeelako. Frontisaren kasuan honen gainetik harri kapa bat jarri behar zaio (homogeneotasun handiko kareharria, edozein harrik ez baitu balio), gutxienez 10 bat zentimetroko sakonera duena, bestela pilotak zuzenean porlanaren aurka joko lukeelako eta honek batetik ez lukeelako indarrez itzuliko eta bestetik porlana bera kaltetuko litzatekeelako.
|
|
|
|
Baina
gaur egun beste bide batean sartzen hasi da eta globalizazioari, liberalizazioari eta errentagarritasunari loturiko ideia nagusiak bereganatu beharraren eraginez, bere hasierako ezaugarriak desitxuratzen ari dira.
|
|
|
Fenomeno horiek planeten bat egiteak, kometak, eklipseak eta antzekoak hondamendien iragarpen gisa hartzen ziren antzina
|
baina
gaur egun lasaitasunez begiratzen ditugu; badakigu mundua ez dela amaituko eta eklipseak eta antzeko gertaerak gorabehera, hondamendiak berdin berdin izango direla.
|
|
|
Hasieran 20 lagun ginen,
|
baina
gaur egun 14.000 bazkide baino gehiago ditugu eta estatu guztian zehar 15 ordezkaritza.
|
|
|
Hemodialisia ere arrisku iturria da,
|
baina
gaur gutxiturik dago, odolaren eratorriekin hartzen diren segurtasun neurriei esker.
|
|
|
(Lausengatuta) Eskerrik asko,
|
baina
gaur hitzordua daukat... Senarrarekin.
|
|
|
Sentitzen dut,
|
baina
gaur ez dugu piperrik menuan.
|
|
|
Hau da, literaturak ezinegona eta kezka sortu behar ditu, existentziaren arazoari galderak egin behar dizkio eta erantzunen bila ibili, liburuairakurri ondoren irakurlea, obra zein irakurlea aproposak badira? desitxuratutaedo osatuta, berrituta geratu litzateke, eta bilakaera moral edo espiritualaren esperientzia bizi luke;
|
baina
gaur egun idazten den literatura askok etaaskok azaleko erretratuak egiten ditu eta, asko jota, irakurleak aurretik dakienaberresten du: ez dizkio kezka eta ezinegona sorrarazten.
|
|
|
Egitura irregularreko poliesterra erabiliz gero, paperaren edo pergaminoaren oso antzeko testura lor daiteke. Marra edo zerrenda bertikalak ere izan ditzakete, kutsu klasikoak dituen diseinua,
|
baina
gaur egun tonu modernoagoekin berritzen dena. Oro har, zerrendek kolore argiren batekin txandakatzen dute zuria.
|
|
|
Zortea izan genuen orduan.
|
Baina
gaur irteterako bagenekien gauza bastante beltz zegoela. SOSekoek presa sartu digute irratitik, hil edo bizikoa da jakinaraziz, eta abia batean joan gara esan diguten lekura, herritik nahiko gertu geratzen den baratzalde batera.
|
|
|
Jo!
|
Baina
gaur ilea garbitu behar! Kristoren mina ematen dit askatzerakoan.
|
|
|
Berriro diot ezin dela euskara eta bere kultura abertzaletasunarekin nahastu,
|
baina
gaur egun nahaspilatzen ari da eta oraingo egoera politikoan, jakina, badute hori egiteko aukera. Baina irekiko zaizkie begiak, ikusiko dute herriak erantzungo duela eta baieztatuko da ez dela gauza bera abertzaletasuna eta euskaltzaletasuna.
|
|
|
Metafisika ezagutza ororen bilkura da, arrazoimen hutsak sistematikoki ordenatzen duen heinean; eta, beraz, oro har Filosofia adierazi nahi duela uler daiteke. Hau aspaldi batean zientzia ororen erregina omen zen, eta merezi zuen titulua gainera bere ikerketaren garrantzia dela eta,
|
baina
gaur bere izena aitatzeak mespretxua baino ez du sortzen. Zergatik?
|
|
|
|
Baina
gaur laguntza eske natorkizu, zeren, oraindik denbora luzeegi ez dela, B izeneko martetar bat etorri baitzaigu Arantzazura, martetar euskaldun bat, zeren, inoiz susmatu bezala, azkenean frogatu baita hiperespazioan euskaraz baizik ez dela mintzatzen; eta B delakoari, ikusirik bere osasun linguistikoaren egoera ezin hobea, eskatu genion gure hizkuntza salbatzeko genituzkeen baliabideez eta bitarte... Nahi genuela hizkuntza sendoa, beti bat, bere hiztun guztiak bertan eroso sentitzeko modukoa, eta beti jori, norberak bere bitxikeriak eta ezberdintasunak islaturik ikusteko modukoa; jakintza eta munduaren plegu guztiak bere baitan, ahalegin berezirik gabe hartuko zituena, zientzia bezala josteta, olgetarako ongi zorroztua, amodiorako bezala gorrotorako, bakerako bezala gerrarako, malgua eta sortzailea baina harrizkoa eta betierekoa, noranahikoa, jakintzaren hegoak igoa, muin betirakoa eta, funtsean, munduan den guztiari egokia eta zehaztua.
|
|
2002
|
|
|
Errepublikanismoa desagertu da frankismoan agortu zelako. Sozialismoak... horrela esanda badakit eztabaidagarria izan daitekeela,
|
baina
gaur hemen dugun sozialismoak ez du ezer ikustekorik historikoki ezagutu genuenarekin. Eta euskal nazionalismoak ezin izan du hartu beste leku batzuetan izan duen ordezkapena egiteko indarrik.
|
|
|
|
Baina
gaur egun" etologoek" erasotzen dutenean nazionalismoa, familia bidetik pasa den nazionalismo horretaz ari dira, baina gure kasua ezin izan dute eta ezin izango dute ez ulertu eta ez esplikatu. Gu beste toki batetik baikatoz.
|
|
|
Jon Gaminderen ustez, etorkizun bat izateko erromeriek ere egokitze bat izan behar dute, garaiaren arabera: " Ezin dugu beti aspaldiko garaietara begira egon, jakin behar dugu erromeria giro hori gaur egunera moldatzen, eta jendeari dantza eginez gozatzeko aukera eman,
|
baina
gaur egungo testuinguru batean".
|
|
|
Gizartearen gehiengoak nahi du herri honek bere hitza izan dezala,
|
baina
gaur egun ez dago baldintzarik hori gauzatu ahal izateko. Muturreko posizio politikoek oztopatu egiten dute herri honek hitza izatea, eta herri bezala aurrera jarraitu nahi badugu hori gainditu beharra dago.
|
|
|
Izan ere, lehengo familiak oso handiak izan ohi ziren. Adibidez, gure etxean bost senide izan gara, eta ederki konpondu gara denok,
|
baina
gaur egungo familietan oso ohikoa da seme edo alaba bakarra izatea, eta handik denbora batera bigarren bat etortzea. Eta orduan, halako batean, etxeko erregetxoa izan den pertsona horri esaten zaio, bat batean, bere erresuma zatitu egin behar duela eta beste batekin banatu.
|
|
|
Garai batean eraginkortasuna zentralizazioarekin lotuta zegoen.
|
Baina
gaur egunean milaka pertsona koordinatzen eta kontzentratzen dira manifestazio berean, modu deszentralizatu baina oso eraginkor batean.
|
|
|
Egoera aldatzen bada ezker abertzalea berriro elkartuko den? Hori nahi nuke nik,
|
baina
gaur egun ez da posible. Ahalegina egin behar da ezberdintasunek sortzen duten gogortasuna eta sektakeria baztertzeko.
|
|
|
Beraiek ere ez zeukaten festa makala beheko gelan!
|
Baina
gaur ez dugu kasik lorik egin. Gelan borobilean eseri eta linternen argitan kontu kontari aritu gara.
|
|
|
Behi, zezen eta txahalek larratzen dituzte lur batzuk eta zaldi, behor eta moxalek beste batzuk. Nola ez, garai bateko abeltzainentzat egin ziren bordak ere ikus daitezke,
|
baina
gaur egun lur orotariko ibilgailua nahiago dute. Ur deposito batera iritsiko gara eta hau eskuinetik igaroko dugu.
|
|
|
Esan eta egin.
|
Baina
gaur egun Euskerazaintzan dirua omen dago urri. " Euskaltzaindiak, ostera, dirua dauka oso ugari dio Olazar' tar Martinek.
|
|
|
Gaur gaurkoz Nafarroan, gure helburuak lortzeko ziklo historikoa guk bakarka eginda baino bost aldiz azkarrago burutu nahi badugu, sozialistek eskaintzen dute norabide onean zerbait egiteko espektatiba bakarra.
|
Baina
gaur PSOE hemen, Estatu osoan bezala, Alderdi Popularrarekin norgehiagokan murgilduta dago, ea nor den antinazionalistagoa, ea nor den bortitzagoa gure kontra, ea euskararen edo euskaltasun kutsua duen ororen kontra nork altxatzen duen gorago besoa... Ez da baikor izateko momentua.
|
|
|
Ínsula 641, 2000ko maiatza, 3), gaur egungo eleberri historikoek behiala zuten helburu eta moldeak irauli dituzte. Iragana berreskuratzen zuten testuok helburu didaktiko, moralizatzaile edo abertzalez idatzi ohi ziren behiala (honen adibide argia garai erromantikoan sortu ziren eleberri espainiar historikoak genituzke, iragan lorios batez mintzo zirenak),
|
baina
gaur egun ikuspuntu berri bat, ohiko historietan azaltzen ez diren kontuak, azaleratu nahi dute.
|
|
|
Festetarako aretoa, errege nabeko lekurik dotore eta sonatuena zen.
|
Baina
gaur egun gutxi geratzen da Erdi Aroan eraikitako jatorrizko egitura hartatik.
|
|
|
Horrelako zerbait topatzeko nahiko lan izan dudala aitortzen dizut; ez baitzitzaidan ezer egokirik bururatzen hain ondo hezia den eta halako bitxikeria eta gauza harrigarriak ezagutzen dituen printzesa dotore bati opari egiteko. Ez nekien zer oparitu,
|
baina
gaur goizean, bat batean, asmatu dut zer izan daitekeen.
|
|
|
Urteak pasatu dira,
|
baina
gaur ere gauza bera esan daiteke: kondaira mitologiko hauek, egungo idazkerara moldatuta, kontakizun ezin egokiagoak dira irakurle gaztearentzat.
|
|
|
15 urteko biztanle aktiboen kopurua %15ez murriztu da azken 10 urtehauetan, eta 45 urtekoena %36 emendatu da. 1990ean, adin klase bakoitzakbiztanle aktiboen %26a biltzen zuen,
|
baina
gaur egun adin klase zaharrenanagusitzen da (%33).
|
|
|
gizartea eta ekonomia desitxuratu, koherentzia sistemikoa ahuldu, helburuak erabakitzeko menpekotasuna handitu etaekonomia antolatzeko ahalmena murrizten du, besteak beste. Gure ustez, Departamendua ez da antolaketa era egokiena aipatutako egoera okerrari irtenbidea emateko;
|
baina
gaur egungo Ipar Euskal Herriko gizartearen nahiari, ideologiari eta hauteskundeen emaitzei begiratzen badiegu, aurrerapauso errealistatzat hartu behar da.
|
|
|
Atzo agian bai,
|
baina
gaur jarrai al daiteke, talde handien gizartearen amaieraz, hitz egiten?
|
|
|
Gizarteko eta politikako esparru esanguratsuei agente antolatuek hitza ematen dietenean baino ezin daiteke gauzatu.
|
Baina
gaur egungo gobernu eginbeharren ezaugarria oso bestelakoa da.
|
|
|
Gizarte aldaketak egiturazkoak izatea modernizazioaren berariazko ezaugarria izan da.
|
Baina
gaur egun aldaketa horiek inoiz baino sendoago eta biziago eman ahala, jarrera, modernoek, gizarteaz egiten dituzten irudi eta errepresentazioek iraganarekin bat egiten dute, orainaldiko biziera guztietan jada bertaratuta dagoen, etorkizun erreala?
|
|
|
Eta zer esan, institutuan geundela, goiz osoan irratiari pega pega egon ginenean, Tejero izeneko guardia zibil bat Espainiako Kongresuan sartua zela eta? Horietan guztietan irratia zegoen, egongelako tramankulu marroia, handia, edo poltsikoan gordetzen genuen transistore txikia,
|
baina
gaur arte ez gara konturatu.
|
|
|
Informazioa handika kontrolatzeko lehen ahaleginak XIX. mendekoak dira, burgesia industrialak mundua bere ekoizpenez bete behar zuela deliberatu zuen garaikoak;
|
baina
gaur, XXI. mendean, inoiz baino indartsuago daude.
|
|
|
. Eraginkortasuna abiaduraren sinonimotzat hartu ohi da, eta analizatutako hitzen kopurua segundoko da ohiko neurria. Hasierako sistemek hitz gutxi batzuk analizatzen zituzten segundoko,
|
baina
gaur egungoak denbora tarte horretan milaka hitz analizatzera irits daitezke.
|
|
|
Sistema zaharrena da eta, analisiaren abiaduraren aldetik motela bada ere, oso interesgarria da (Antworth, 1990). Hasiera batean ez zuen konpiladorerik,
|
baina
gaur egun eskuragarri ditu osagai guztiak: erregelen konpiladorea (Kgen izeneko programa dago horretarako), PC KIMMO programa probak egiteko, eta liburutegia beste programetan integratzeko.
|
|
|
Pintura zabaltzen da, tantak edo pikorrak sortzeko eta azken akabera zimurtsua izateko. Pintatzeko modu horrek arrakasta izan zuen duela urte batzuk, batez ere hormetan akatsak disimulatzeko gaitasuna zuelako,
|
baina
gaur egun ez da erabiltzen. Horregatik, horrelako pintura pareta batean ikusteak, askotan, zerbait zaharkituaren aurrean egotearen sentsazioa sortzen du.
|
|
|
Elikadura jokabidearen nahasteak historian zehar agertu dira,
|
baina
gaur egun gero eta maizago gertatzen direlako kezka handiagoa dago.
|
|
|
Hain zuzen, “piku” hitza etimologikoki “ficus” hitzetik dator. Zuhaitz hau jatorriz Ekialde Ertainekoa da,
|
baina
gaur egun modu naturalean hazten da Mediterraneo osoan eta munduko beste eskualde batzuetan, hala nola Indian, Txinan, Brasilen, Mexikon eta Estatu Batuetan. Igeltxoaren abantaila handienetako bat da lur lehorretan urperatzeko gaitasuna duela, euria baino gehiago ureztatzen ez baitute.
|
|
|
Horregatik arduratzen da instalazio horien egoera egokiaz.
|
Baina
gaur egun zientzialariak zalantzan jartzen ari dira gaixotasuna kutsatzeko mekanismo bakarra arnastea. Bakterio horren aurreko azken planteamendua da ur poluitua duten gargarak kutsatzeko bide berri bat ere izan daitekeela.
|
|
|
Pixka bat. Mutila diat –musu azkarra eman zion ezpainetan–
|
Baina
gaur pasatu egin duk likidoarekin eta pentsatzen ari nauk ez ote dugun moztu...
|
|
|
–Zesareo, beti estutzen ibili natzaizu,
|
baina
gaur hitz eman behar didazu habano hau erreko duzula nire izenean. Baina habano hau bakarrik, konforme?
|
|
|
Gabardina erantzi duk hantxe  espaloian, ostatura iristeari itxaron gabe. Eguzki beroak edota sargoriak ez hau sekula larregi molestatu,
|
baina
gaur kristoren ajea daukak, eta halako egunetan badakik ohiko bizimodua egite soilak egundoko lanak ematen dituena. Gabardina maleta gainera bota, semaforoa gurutzatu eta beste espaloira ailegatu bezain pronto, ostatuko ugazabandrearekin egin duk topo atarian.
|
|
|
Ez, egia diozu, hori gabe ere bermatuta geldituko zen noski.
|
Baina
gaur goizean kaleratu dugun aleak, argazkilariaren abileziari esker, osatu egin du informazioa. Eduki etikoz bete, esango nuke nik.
|
|
|
Ahuldadea iruditzen zait, kontrarioari kartak erakustea bezala.
|
Baina
gaur berdin zait. Negarrari eutsi ezinik nago, nahigabez gainezka.
|
|
|
zerbait begiratu nahi denean, edo kontsultatu, karpetak eta agiriak behar dituzu eskura, eta Wally aurkitu nahi duzunean nola ibili behar duzun goiti eta beheiti non dagoen ez dakizula, irudi guztiek jertse berdina baitute, halatsu ibili behar dugu guk ere arauak non dauden ezin aurkitu, arau batek zer esan eta besteak nola aldatu duen aurretik esana ongi ez dakigula, Diogenesen ikasle norabaiteratu baten gisa, gure eltzerma eta guzti eskuetan. Eta hiztegi horrek beste buelta bat behar du,
|
baina
gaur egun erakusten dugun abiadurarekin urteak eta urteak ditugu, munduak aurrera presaka egiten duen bitartean, fundamentuzko zerbaiten mahai gainean jartzeko. Segur aski ere, hola egin du lan Euskaltzaindiak, erabaki guztiak ongi funtsatu ondoren bakarrik har daitezkeelako, eta horrek lan mantsoa eskatzen baitu, beste elkarte batek, esaterako, nekez egin dezakeena.
|
|
|
Euskaltzaindiak beti izan du itzal akademikoa eta errespetua euskaltzaleen artean eta euskaltzale gehienek hartu izan dute erreferentzia puntu gisa euskal araugintzan, esana da hori.
|
Baina
gaur egun akademia kontuetan baditu bere pareko asko. Parekoak eta hobeki prestatuak ere.
|
|
|
maila guztiak erdaraz egin ditut sei urte nituenez geroz, beste aukerarik ez bainuen gainera, erdara eskolan ikasi ondoren.
|
Baina
gaur egun ez dut inolako eragozpenik euskaraz mintzatu, irakurri eta idazteko, erdaraz bezain ongi edo erdaraz bezain gaizki, nahi den bezala. Adiera modua ez da hizkuntza kontua.
|
|
|
Eta horregatik sortu zen euskaraz.
|
Baina
gaur egun telebistaren bigarren kateak, erdaraz ematen denak alegia, lehenbiziko katea irentsi eta desitxuratu du. Egia da euskara eta erdara ez direla parean jartzen ahal eta, bistan denez, askoz ere jende gehiago izango dela beti erdaraz ikusteko prest, euskaraz baino.
|
|
|
Eta milaka jende hasi zen orduan euskara ikasten, militantismoz betea.
|
Baina
gaur egun beldur naiz zuen egoera arrunt diferentea den. Zer da zuendako euskara?
|
|
|
Zeren egia baita lehenago Hoiek ez dituk kaballuak, hoiek zaldiak dituk esan ziokeela aitak edo amak bere semeari (alabari ditun esango zion bietan), honek kaballu hitza erabiltzen zuen bakoitzean.
|
Baina
gaur egun, zer gertatzen da gaur egun. Ingurura begiratzen dudanean nik" inpresora" bat ikusten dut, eta alboan" grapadora" bat," klipak"," pantalla"," monitorea"," reproduktorea"," karpetak"," CDak"," altabozak", Internetetik informazioa" beheratzen"," Operación Triunfo"," zeloa"," entxufeak"," sistema operatiboak"," sukaldearen mandoak"," tekladoa" eta telefono" mobila" edo" inmunidad parlamentaria".
|
|
|
Eta gai da, gainera, ideia horiek maila landu batean adierazteko, horretan ez da dudarik.
|
Baina
gaur egungo mundu konplexuak jartzen dituen komunikazio beharrei dagokienez, euskara ez da behar bezala garatu. Euskararen egitura, dio, ez da historikoki behar bezala garatu, eta gaur egun hizkuntzak duen barne eredua oso garestia da komunikazio hori modu ekonomiko batean egiteko.
|
|
|
Mendebaldeko zibilizazioa ere hedatze prozesuan dago, ezbairik gabe. Lehenik lurralde mailako hedatzea izan zen,
|
baina
gaur egun batik bat kultura mailako hedatzeaz hitz egin behar da. Azkartasun harrigarriz ari da munduko kultura guztiak asimilatu eta homogeneizatzen.
|
|
|
–
|
Baina
gaur domeka da... betiko pastelak ekarri dizkizut, sukaldeko mahai gainean dauzkazu.
|
|
2003
|
|
|
Bada, kontuak horrela, edonoiz ikus dezakegu gure itsasertza marea beltzek zikindurik: oraingoan" Prestige" ontziaren isuria iritsi zaio,
|
baina
gaur, bihar edo etzi beste batenak hel dakizkioke. Izan ere, gogora dezagun ontzi horrek 70.0000 tona fuel olio zeramatzala barruan, eta esan dezagun bidenabar, nahiz eta dakigula orain arte istripu larririk ez gertatu, baldintza antzekoetan edo okerragoetan dauden" Prestige" ugari porturatzen dela gurean egunero.
|
|
|
Bai, baina konkistaren gaia hemen garrantzitsua bada, gaur egun ere gure egoerak gai hori gaurkotasunekoa egiten duelako da. Granada ere konkistatua izan zen,
|
baina
gaur egun ez dago Granadaren musulmantasuna defendatzen duenik, eta hemen bada independentziaren aldeko gizarte sektorea.
|
|
|
Berta garaia baino lehen jaiotako haurtxo bat zen (prematuroak esaten zaie horrelakoei),
|
baina
gaur egun medikuntzarentzat anekdota bat besterik ez den gertaera hori dezente konplikatu zen kasu honetan, jaio eta berehala gibeleko gutxiegitasun edo intsufizientzia larri bat detektatu baitzitzaion, hepatitis batek sortua. Eta iazko, 2002ko, irailaren 13an hildako 4 urteko emaile baten gibelaren %15 jaso zuen Bartzelonako Vall d' Hebron ospitalean.
|
|
|
Eta, neurri batez, arrazoia zeukan.
|
Baina
gaur egun alde dago. Gainera soluzio posibilista bakarra da!
|
|
|
Beraz, ustezko beraien herrietara gorpuzkinak eraman eta guztiak hilobi batean sartu zituzten eta han denen izenak jarri. "
|
Baina
gaur egun ikerketa zientifiko oso bat egin daiteke», azpimarratzen du historialariak. «Eta familiak hala eskatzen badu, ADN frogarekin bakoitza nor den jakitea dago".
|
|
|
Euskereak ba ei dauka zer ikusirik Espainian antxinan egin zan iberiku haregaz. Aldikada baten hipotesi honek indar haundia izan eban;
|
baina
gaur iberiku hizkuntzaren testu zaharrak irakurten ikasi dabe jakitunek, eta ez ei dauke euskerearen antz handirik! (Cfr.
|
|
|
Ez, ba; Bilbotik Donostiara doan bide nagusiaren erdi erdian dago.
|
Baina
gaur, egia esan, Durangoko zati bat baino ez da...
|