|
2000
|
|
|
Begi bistakoa da gizartearen sekularizazioak mugatu eta urritu egin duela elizak beregan duen eragina, noraino eta euskaraz alfabetatu diren askok, etxeko euskaraz berbetarako gai izanda ere, idatzirako edo hizkera formalerako unean (bertsotan aipatu kasuan adibidez) batuan bakarrik topatu dutela erreferentzia.
|
Baina
urte luzez idatzitako eredu hori, ingurune zehatz batzutan bakarrik eutsi zaiona, bizkaiera batuaren ernamuina izango da ziur aski.
|
|
|
Txapeldun osaba zen eta nik 22 irabazi nion. Orduan demostratuta neukan txapeldun izateko abildadea baneukala,
|
baina
urte batzuk joan egin zitzaizkidan. Hor izaten ahal nituen txapela pare bat irabaziak.
|
|
|
Nik 25 urterekin irabazi nuen lehendabiziko txapelketa eta berak jada bi badauzka.
|
Baina
urteak pasa egiten dira eta momentu hori harrapatu egin behar du; ez da udan ondo ibiltzea, momentu hortan baizik. Hori zorte handia izatea da.
|
|
|
Ahalik eta maila altuen ematen oso zaila eta konplikatua den molde batean.
|
Baina
urteekin konturatzen zara benetan jarraitzea merezi badu, zeuk esan nahi duzun zerbait eta zeure barrua ateratzeko molde bezala balio dizulako dela. Eta hor bide pertsonal bat egiten duzu.
|
|
|
Eta emazteak berriz erantzun: «Ez da atxinekoa,
|
baina
urteak dira...».
|
|
|
1939ko lehen seihilabetean, Amundarain kronikaria ez zen astez aste edo bederatziurrenez bederatziurren arazoaz beti esanak errepikatzen ibili,
|
baina
urte hartakoekainera iristean ondoko ohar hau idatzi zuen, Donostiako elizetako une hartakoegoera adierazten diguna. Aurreko eta ondoko pasarte gehienak baino esanahitsuagogertatzen da berori; esanahitsua, diogu, artean Gobernu Gotzainen arteko negoziaketakbere emaitza ez baitzuen eman, eta, gainera, Donostiako hiriburuan ari zen jazotzenesaten zaiguna, ez nonahiko zokotan (Cronica:
|
|
|
Horiek konpontzeko, lurrak karetzen hasi ziren eta karobiak izugarri ugaritu ziren.
|
Baina
urte batzuen ostean, karea gehiegi erabili zenez, lurzorua larregi ahuldu zen, uztak gainbehera etorri eta baserri asko hustu egin ziren. Hain zuzen, Amerikarako emigrazio gogorrenak orduko superpopulazioaren ondorio izan ziren.
|
|
|
Zeren garaile izan nahi bainuen nik ere, ez galtzaile!
|
Baina
urteak aitzina doazkit, eta zer erran nahi ote dute egiazki hitz horiek, jaun André, eta zergatik uzten ote gaituzte haiek usu noraezean eta nahasbidean. Hitzen bidez nahi baikenuke mundua —kanpokoa zein barrengoa— eskuetaratu, eta atzeman, honelatan, geure benetako izatasuna:
|
|
|
Eta zer dira, bada, luthertarrak eta herese jende hori guztia?
|
Baina
urte batzuk badituzu, eta zuk ikusiko duzu zer egin... Zoaz haren etxerat nahi baduzu eta mintza zakizkio, baina jakizu ezen, ardi galdua salbatu nahi izaiteagatik, zuhaur ere gal zaitezkeela, eta hala balitz, izugarria izanen litzatekeela... bai zuretzat, eta bai enetzat ere, enetzat bere batez —eta keinu hura egin zidan, lehenago nehoiz ikusi izan ez niona, barrendik jaten zuen gorroto sendo haren azpian zerbait haustera balihoakio bezala.
|
|
|
Harez geroztik, Sarea handituz joan da egun dituen 84 liburutegiak bildu arte.
|
Baina
urte hauetan guztietan ez da aurrerapauso handirik eman Nafarroan Liburutegi Publikoak lege aldetik normalizatzeko. Halatan, 1967ko Araudi batek du indarra gaur egun ere; beste anakronismo batzuen artean, liburutegiko langileak emakumezkoak izateko gomendioa dakar, arazoak gerta daitezkeen kasu batzuetan izan ezik.
|
|
|
Urtero joaten nintzen Ordiziako jaietara; nola ez nintzen ba joango.
|
Baina
urte hartakoan ezinezkoa gertatu zitzaidan, lanarengatik. Neure kontura aritzen nintzen orduan, eta lan asko neukan, eta ezin libratua egokitu zitzaidan Santanetan.
|
|
2001
|
|
|
Orain arte Belgikak bakarrik sartu du bandera urdina barnealdeko bainu lekuetan,
|
baina
urte gutxian neurri hori Europa osora hedatzea espero da.
|
|
|
Horren arrazoiak bat baino gehiago izandaitezke: 1) portaera; subjektuen urratsa neurtzen dugunean, transmisio kanpainako subjektu horien euskara maila oso baxua da, eta subjektu gehienak lehenaldiz matrikulatuak dira gainera; beraz, portaera ez da ikusgai edo neurgai oraindik,
|
baina
urte batzuk barru agian bai, eta beharbada orduan eredua baliagarria izandaiteke; 2) subjektu horien portaera; etorkizunean beren seme alaben portaeraizango dena bezala defini daiteke. Izan ere, subjektu horiek euskararen transmisio kanpainetan matrikulatzeko duten arrazoietako bat da egunen batean beren euskaldunak izango direla.
|
|
|
hogei besterik ez.
|
Baina
urteok gutxi izanagatik, urte larriak izan dira, gizaldiz gizaldi bere hartan iraun duten gauza asko aldatzeko eta deuseztatzeko indarra beregan zekartenak. Nahitaezkoa dugu, beraz, euskal literaturari geure esku lanez edo geure gogo onez bederen lagundu nahi geniokeenak geure burua aztertzea, ea zertan garen, itxarobidean ala etsibidean; ea zein den gure eginkizuna eta, batez ere, gure lagundu nahia zenbaterainokoa den.
|
|
|
– Hau dena oso ongi dago,
|
baina
urteetan aurrera noa eta nire burua dagoeneko pitzatu xamar dagoela uste dut. Estimatua dago baina honezkero zail ikusten dut islamismoan paradisua edo nire burua aurkitzea.
|
|
2002
|
|
|
Oso gaztea zela Madrilera joan zen bere gurasoekin, eta hantxe zegoela, egun batean ama agurtu eskolara zihoala esan zion eta etxera itzuli zen, karlisten lerroetan boluntario sartuz. Bergarako besarkadaren ostean Londresen egon zen atzerriraturik,
|
baina
urte batzuk igarota berriro Euskal Herrian zen. Gero Madrilera joan zen ama bisitatzera, eta han abestu zuen lehen aldiz, 1853an, bere obra ezagunena:
|
|
|
No frost edo antzigarrik gabeko izozketa sistema darabilten izozkailuek ez dute aldian behin desizoztu beharrik, barruan ez baita antzigarrik eta izotzik sortzen;
|
baina
urtean behin desizoztea gomendatzen da.
|
|
|
Beraz, hitzarmenaren helburu nagusiak, batetik, bi aldeen zama ontzienbabesa lortzea eta, bestetik, hitzarmenetik kanpo zeudenei egindako erasoak ontzatematea ziren.
|
Baina
urteek aurrera egin ahala, hitzarmen hori motz geratu zen.Merkataritzari buruz Conversa hitzarmenak ezer gutxi zioenez, Gipuzkoako agintariek erregearengandik pribilegio eta baimen ugari lortu behar izan zituzten Gortean, Lapurdikoekin salerosketan jardun ahal izateko. Horrela, 1558an, sei hilabeteko epean garia ekartzea eta, trukean, armak izan ezik beste edozein produktueramatea baimentzen zitzaien, frantsesei? 15 1594an elikagaiak libreki ekartzeaonartu zitzaien16, gero 1595ean baimena flandestar, eskoziar eta irlandarrei erezabalduz17 1597an, elikagaiak eta legezko produktuak ekarri zituzten ontzi horiei; trukean dirua ateratzea baimendu zitzaien18.
|
|
|
Mende zaharreko hirurogeita hamarreko urteetan izan zen; enpresa asko eta asko jardun zuten euren produktuak nola etxe barruan hala munduko lau bazterretan komertzializatzen. Esperientzia ez zen erabat berria izan,
|
baina
urte horietan izan zen inoizkorik eta eztandarik haundienetako bat estatu mugak gainditzeko ahalegin komertzialean nahiz enpresarialean. Denon ezagunak dira Colgate, Ford, Coca Cola?
|
|
|
Sistema hau aspaldikoa da,
|
baina
urteekin hobetu egin dute. Oso ezaugarri interesgarriak ditu:
|
|
|
«Noizbehinkako kasuak, kimu txikiak, segur aski ez lirateke errepikatuko, esaterako, iaz Murtzian bizi izandakoak edo Alcalá de Henaresen (Madril) bizi izandakoak. Kontrol neurriak martxan jartzen hasi ahala, kasuak gutxitu egingo dira,
|
baina
urte askoan harekin bizitzen ikasi da». Iritzi berekoa da Emilio Bouza doktorea, Gregorio Marañón Ospitaleko Mikrobiologia eta Gaixotasun Infekziosoen Zerbitzuko burua, Madril:
|
|
|
|
Baina
urte erdi hura guztioi gogorra baino gogorragoa egin zitzaigun arren, une gogoangarriak ere izan genituen.
|
|
|
Eta orain hor dago denen aitzinean egindakoak eskuratu digun emaitza. Gure ikuspuntutik gazi geza nahi bada,
|
baina
urte haietan genuen egoera baino anitzez ere hobea.
|
|
|
Ez naiz harritzen. Niri ere nire garaian, Rubiok bezala
|
baina
urte mordoxka bat lehenago, nire tesia euskaraz prestatu nuenean, holako zerbait gertatu izan balitzait, tribulaturik sentituko nintzatekeen duda gabe. Garai hartan ez nintzen, hala ere, tribulatu.
|
|
|
etxean euskaraz, eta eskolan gaztelaniaz ikasi genuenok geroago hurbildu gara arto landetatik arlo landuaren kezketara.
|
Baina
urteak pasaturik, arlo landuetan egonik ere, kontuak, lehenago esan dudan bezala, errazago ateratzen zaizkigu erdaraz euskaraz baino, zuri ez zaizu holakorik gertatzen: biderketak, kenketak, kalkulua... eskurago dugu erdaraz, zer egingo diogu!
|
|
2003
|
|
|
l Erretiratzeko adinari dagokionez, mantendu egin dute 60 urterekin erretiratzeko eskubide teorikoa,
|
baina
urte gehiagoz kotizatu izanaren mende egongo da alderdi hori. Enpresaburuek dute exijitu langileen erretiratzea, baldin 65 urte bete gabeak badira, baina, hala eta guztiz, aurrez jubilatzeko atea zabalik utzi dute, beherapen edo penalizazio batzuk onartzearen truke.
|
|
|
1995 urtetik 2002ra bitartean, etxebizitzen prezioa %80 garestitu da, EAEko Ekonomia eta Gizarte Kontseiluaren datu ofizialen arabera. Langile baten soldata normala, berriz, etxebizitza libre baten batez besteko prezioaren %9, 3 besterik ez da igo, 2002ko datuen arabera,
|
baina
urte bat lehenago %14ra iristen zen. Horren arrazoia da 1995etik 2002ra bitartean etxebizitzen prezioa %80 gehitu dela.
|
|
|
Irakurgaiak eta Erromako Kanona (gaurko I Eukaristi Otoitza) euskeratzeko baimena heldu jakunean, eleizbarruti arteko taldea sortu zan Euskal Herrian, M. Lekuona buru zala. Beste bizkaitar batzuk be lan egin izan dogu talde horretan,
|
baina
urterik zailenetan gehien egindakoa A. Lino Akesolo dogu, duda barik. Urtean zehar, astean behin batu ohi zan taldea, Donostiako Seminarioan; uda partean, aparteko batzarrak egiten ziran, astebetekoak edo, lana aurrera eroateko asmotan, Estibalizen, Donamarian eta beste leku batzuetan.
|
|
|
Santos Teodoro Rekalde durangoarra, gorago aitatu deutsudana bera. Ni baino laubost urte zaharragoa zan,
|
baina
urte bat baino ez karreran aurrerago. Beti ameslari handi eta bide urratzaile izan dan Rekaldek lau liburu erosi zituan aurreko udan Bilbon, Verdes en.
|
|
|
Jende gutxi hurbildu zen unibertsitate zaharraren herrira (berrogeira heldu gabe), zenbait ikastaro bertan behera geratu ziren eta fundamentu eskasa ikusi zen irakasle batzuen aldetik, nahiz eta antolaketa, berez, ona izan30; baina, UEUra bidalitako eskutitzean, bertan egondako baten arabera, doan izatea eta ikasleen opor garaian, UEUk kontuan izan zituen faktoreak ziren, idazlearen ustez. 1974an Azkoitian bildu ziren,
|
baina
urte horretako porrot ekonomikoaren ondoren, eta nahiz eta ahaleginak egin jarduera hau sendotzeko, bai erakunde ofizialen aldetik31 baita UEUren aldetik ere, bide hori itxita gelditu zen. Bitartean, talde bitxi bat hurbildu zen Oñatira, Boise unibertsitateko 70 ikaslerena, nahiz eta ikastaro luze bat egitera etorri, irailetik ekainera bitartean.
|
|
|
Antraxa edo karbunkoa eragiten duen bakterioaren genoma osoa sekuentziatzea lortu du Ikerketa Genomikoaren Institutuko (TASTRO) zientzialari estatubatuar talde batek. Gaur “Nature” aldizkarian argitaratzen den aurkikuntzak aukera ematen du gaixotasun horren aurkako txertoak eta sendagaiak garatzeko, batez ere aziendari eragiten diona,
|
baina
urtean batez beste 40 pertsona hiltzen dituena Estatu Batuetan. Claire M. Fraser, T, ko lehendakaria, eta haren kolaboratzaileek 1981ean hildako behi teilatudun baten ehunetatik isolatutako “Bacillus anthracis” barietate birulentearen sekuentzia egin dute.
|
|
|
Norberaren garun uhinak horrela kontrolatzen ikasteak praktika eskatzen du.
|
Baina
urte batean 300 saio egin ondoren, ELA duten bi pazientek denboraren hiru laurdenetan seinale zuzenak igortzeko gai izan ziren.
|
|
|
Hori da, behintzat, ondorio kezkagarria, Bostongo bi ikertzailek egin eta aste honetan JAMAk, AEBetako Elkarte Medikoaren aldizkariak, argitaratu duen ikerketa zabal batek. Erremedio naturalen baliozkotasunari eta gaixotasun jakin batzuk tratatzeko baliagarritasunari buruzko gehiegikeria epidemia bat dator gutxieneko erregulazioen pean lan egiten duen
|
baina
urtean 20.000 milioi dolarreko negozio bolumena lortzen hasten den sektore baten salmenta boomarekin. Estatu Batuetan sostengu zientifikorik gabeko marketin hori belar dendako produktuen sustapenera iristen da, inpotentzia sendatzeko edo zenbait birus erauzteko.
|
|
|
Denbora ustekabean pasatu zitzaidan, eta konturatu orduko bi semeak, Inaxio eta Andres, ezkonduta eta beren lurraldetik kanpo joanak ziren euren bizia egitera. Hasieran bai, kartak idazten zizkiguten, telefonoz deitu, bisitatzera etorri...
|
baina
urteak pasa ahala, poliki poliki, beren gurasoez aldentzen joan ziren. Hori gutxi balitz, emaztea, leuzemia gaixotasunaren ondorioz, lurpean sartu beharra izan nuen, eta ez lur ez zeru geratu nintzen.
|
|
|
–Oskar, ez dizut esango ez zaitudanik maite.
|
Baina
urte asko daramagu egoera berean. Zu ez zara aldatu behar den bakarra.
|
|
|
Lehen urte haietan euskarazko irratigintzak lekua egin behar izaten zion erdarari bere emanaldietan, katearen metropoliak hala behartuta.
|
Baina
urteak urteak etorri, euskarazko uhin elebakarra osatzen joan da. Batez ere modu intuitiboan.
|
|
2004
|
|
|
Ikusiko dugu horrek zer ekartzen duen. Azkeneko txanda aldaketan grebalariek esan zuten orain arte ez zela justizia administrazioa euskalduntzeko hitzik inon entzuten,
|
baina
urte hauetan hori aldatu dela. Hori garaipen handia da guretzat.
|
|
|
Gerta liteke galtzea,
|
baina
urte askoren buruan izango da. Oraingoz, ez.
|
|
|
Erromerien inguruko jaiek tradizio aski zabala dute Euskal Herrian,
|
baina
urteek aurrera egin ahala indarra galdu dute. Antzina danbolinaren soinuan dantzatzen ziren jai haiek berreskuratu nahian azkenaldian egindako lanak zeresan handia eman du.
|
|
|
Normalean, urtean behin egiten dira herri batzarrak Amoroton. Ez dago data zehatzik,
|
baina
urte amaieran izaten dira beti. " Kultur Etxean egiten ditugu, »dio Ugarteburuk», domeka eguerdiz, meza ostean, orduantxe elkartu daitekeelako jende gehien".
|
|
|
Izatez kanpotarra da (ez naiz gogoratzen orain nongoa den);
|
baina
urte asko daramatza Ekidazun. Berrogeita bost urte aldera izango ditu berak.
|
|
|
Kontratuaren iraupena etxe komertzializatzaileak proposatzen du,
|
baina
urte beteko iraupena izango du, gutxienez.
|
|
|
kontsumoa jaitsi egin zen, baina 2000tik aurrera handitu egin da. Arrainak gorabehera txikiak izan ditu,
|
baina
urtean 26 kilo inguru kontsumitzen dira pertsonako. Arroz kontsumoa ere murriztu egin da 1980tik, ia %40 gutxiago 1999ra arte.
|
|
|
Ezinezkoa da espezie primitiboen DNA berraktibatzea,
|
baina
urte gutxiren buruan berreraiki ahal izango dira haien genomak, hasieratik bukaerara, superordenagailuetan egindako programa bioinformatikoekin. Estrategia horri paleogenomika konputazional deritzo, eta duela dozenaka milioi urte bizi izan zen espezie baten genomaren zati bat erreproduzitu du, %98ko zehaztasunarekin.
|
|
|
Hain justu nire begietara datozenean, usina legez nahi gabean, egunotako prozesioen irudiak eta betiko pelikulak (“Rey de reyes”, “Barrabas”...). Hauek bederen onak dira,
|
baina
urte gutxira Mel Gibson ultrakatoliko eskuindar eta homofoboaren “pasioa” iragarriko dute Roucoren Estatu laikoaren, telebistako kateek.
|
|
|
Kirol gune hori udalak urte amaierarako amaitu nahi du eta bertan belar artifizialeko futbol zelaia eta teniseko eta padeleko pistak egitea nahi ditu. Oraindik proiektua egin gabe dago eta ez dago garbi bertan zer eraikiko den,
|
baina
urte amaierarako amaituta egotea nahi dute herriko agintariek.
|
|
|
–Honek ez zaitu kezkatu behar, Oskar. Ez dut uste handi mandi horiei grazia handirik eginen dienik,
|
baina
urteak eta urteak dira orbanik gabeko zerbitzuan eman ditudanak. Asko zor didate.
|
|
|
Urtebete bikaina egin nuen Sportingekin,
|
baina
urte haren bukaeran aitaren eritasunaren sintomek okerrera egin zuten. Azken bolada hartan, gainera, edozein aitzakia zuen on zurrutari ohi ez bezala emateko –nire taldearen garaipenak eta nire arrakastak, esate baterako–, eta horrek are lasterragotu zuen prozesua.
|
|
|
Euskal kulturan, beste hainbatetan bezala, hain ezaguna den zuhaitzaren sinboloak ere leku berezia hartzen du Erdozaintziren obran, haritzaren forman bereziki. Hin ki hanka bildumaren" Gure etxegibeleko haritza" olerkian mintzatu zen lehen aldiz etxe ondoan zuen haritz zahar eta ahaztezinaz, bai eta gogoratu ere etxekoek moztea erabaki zutelarik zer nolako hutsunea utzi zion zuhaitz desagertuak.4 Olerki horrek haritzaren irudiak Manexen haurtzaroan izan duen garrantzia erakusten digu,
|
baina
urte askoren buruan idatzi dituen beste bi lan irakurririk irudi horren benetako eraginkortasunaz eta iraunkortasunaz ohartzen gara: 1983ko" Haritza" olerki argitaragabeak gogora dakar berriro ere zuhaitz moztu eta txikituaren irudia, eta prosazko testu amaigabe batean haritzondo azpian igarotako une goxoak eta amak haren heriotzarenberri eman zioneko eguna gogoratzen ditu.
|
|
|
Irakasleak fraideak ziren, baina kanpotarrak denak. Gerora aldatu dira gauzak, jakina,
|
baina
urte haietan euskarazko irakaskuntza hutsa zen.
|
|
|
Troia izeneko hiria hartu nahi zuten.
|
Baina
urtea joan eta urtea etorri, eta ezin zituzten hiri hartako murailak zeharkatu. Akilesek berak ere ezin izan zuen.
|
|
2005
|
|
|
Del Moralen ustez, Newmedia Publishing enpresa, Diario de Navarraren ereduak ez duela funtzionatu ikusi ostean, Deiarekin beste zerbait probatzen saiatu da eta emaitza ez da oso argia. «Edizio digitalerako erredakzioa osatu dutenez, diru sarrerak behar dituztela ikusiko zuten,
|
baina
urtean 50 euro inguru kobratuz inor gutxik ordainduko duela jakinik, SMS bidezko mezuak aukeratu dituzte eta mezu bakoitzaren kostuaren %55 ingururekin geratuko dira. Ziurrenik, Interneten txartelarekin ordaintzea jendeak ez duela gustuko eta telefono mugikorretako mezuen bidez egiteak jendea erakarriko duela pentsatu zuten».
|
|
|
Mugak askeago dituen herri batean klub handi bat lortuko banu proiektuaren azken kate begia lotuko nuke. Momentuz, gure lanaren onura jasoko duen talde bakarra Boli Kostako selekzioa da,
|
baina
urtean lau partidu bakarrik izango dira. Pentsatuz bihar akademia multinazional bat izango dela, eta horiek talde nazionaletan direla nahasi, akademiako jokalari onenak biltzeko klub handi bat dut.
|
|
|
Eta honetarako, Saharako egoera da oztopo nagusia, Maroko eta Aljeriaren artean. AEBak Marokoren lagun dira negozioetan,
|
baina
urte betean bikoiztu egin dituzte inportazioak Aljeriatik. Eta petrolio bila dabiltza Saharako itsasertzean.
|
|
|
Gipuzkoan 1905ean Liga Foral Autonomista elkargunea antolatu eta arrakasta lortu zuen,
|
baina
urte baten buruan banatu egin zen elkarte erlijiosoen lege berria talde katoliko konfesionalek ez zutelako onartzen.
|
|
|
Jakina, langa fisikoak altxatu dira baina oraindik langa psikologiko asko dago. Euskaldunak eta auzoak gara,
|
baina
urte askotako inertziak nor bere norabidean garamatza. Europako politika egitean elkarrekin aritzeko nahia badago, baina inertziak izugarrizko indarra dauka.
|
|
|
Felcsik eta Gyimes, biak Errumania erdi erdian, Transilvania eskualdearen hego ekialdean eta Hungariako mugatik urrun samar. Gutxiengoa izateak arazoak sortzen omen zizkien 1989a arte,
|
baina
urte hartako aldaketa politikoez geroztik gauzak bareago daude. Gaur egun, euren ohiturak gordetzeko ahaleginean dabiltza.
|
|
|
Lorpen honek ez digu berehalako ekarpen praktikorik ekarriko,
|
baina
urte gutxian ibilgailuen mundua irauliko du.
|
|
|
21 Txori argi hauek 50 urtetik gora bizi ohi dira,
|
baina
urte osoa behar dute txita bakarra hazteko. Gauza asko ikasi behar du.
|
|
|
22
|
Baina
urte lehor batzuen ondoren, hainbat abere etxalde bertan behera utzi behar izan zituzten. Ez da harritzekoa.
|
|
|
Alardeen garapenaren baitaneboluzioa gertatu da bere pertzepzioan. Historikoki eta Alardearen hastapenetan kantinera tabernariaantzeko emakumea zen eta nahiko balorazio ezkorra zuen,
|
baina
urteak pasa ahala prestigio handikoeta ohorezko postua izatera ailegatu da.
|
|
|
Aurreko urtean gertatu zen bezala, bi Alardeospatu ziren.
|
Baina
urte honetan jada alkateak erakutsitako jarrera oztopatzaileagero eta argiagoa da, adierazpen hauetan ikus daitekeenez:
|
|
|
ekimena ez zen baztertu. Eskasa zela uste zen,
|
baina
urte horretan ezparte hartzeko prest zeuden baldin eta udalak emakumearen parte hartzearen aldeko ekainaren 6an Eusko Legebiltzarrak onartutako mozioa ontzat jotzen bazuen.Horren bidez, emakumearen parte hartzea eskubidea zela onartzen zen, eta negoziazioan eskubide horren inguruko eztabaida emango zen. Tradizionalisten kasuan, aldiz, negoziatzeko borondaterik eza nabaria izan zen hasieratik.
|
|
|
Entzun izan dut behin baino gehiagotan ezen sabeleko arnasa erabiltzen dugula jaiotzen garenean eta haurtzaroan, gorputzari egokien datorkiona omen delako edo.
|
Baina
urteak joan ahala, gaztetatik eta ondoren ere bizio txarrak hartzen omen ditugu gizakiok arnasketan, biriketatik jaso eta botatzen dugulako arnasa gehienbat, eta hortik bakarrik egitea ez delako komeni, gure lanerako behintzat, ahotsarekin jarduteko eskas gelditzen delako biriketako arnasketa, orain ikusiko dugun modura.
|
|
|
OMEren arabera, amagandiko edoskitze esklusiboak, arrautzak, arraina eta fruitu lehorrak berandu sartzeak, eta kilogramo bakoitzeko miligramo bateko zink gehigarriak sei hilabetez, immunitatea bultzatzen du, batez ere pisu gutxiko jaiotzetan. Alergiaren sintoma goiztiarrak dituzten haurrek denbora gehiago dute zenbait elikagai onartzeko,
|
baina
urte batzuk igaro ondoren (normalean) berriro jan ahal izango dituzte, pixkanaka eta kantitate txikitan sartuz. Elikagaiekiko alergiak ez du denbora edo urte mugarik (udaberrian, udan, otroñoan edo neguan gerta daitezke).
|
|
|
Bertan kontsumitzaileen antolakundeari arrazoia ematen zitzaion, egin gabeko ordainketak bertan behera uzten zituen eta salatutako lau banku entitateei zordunen datu basean zeuden Opening eko ikasleen datuak bertan behera uzteko agintzen zien. Ebazpenak, hasiera batean, sei pertsonari eragin zien,
|
baina
urte horretako otsailaren 23ko auto batek eragina zuen EKA/ OCUko beste edozein bazkideri ere eman zion. Hala ere, Opening eko EAEko lau ikasle ohik BSCHren gutunak jaso dituzte berriro.
|
|
|
limoi tanta tradizionalak.
|
Baina
urteekin, aldaketekin laguntzetan baino gehiago, elikagai protagonistan jarri zuten arreta platerarena. Horregatik, gaur egun, erraza da carpaccioa aurkitzea txahal azpizuna, zapoa, bakailaoa, legatza, ganbak edo olagarroa, eta perretxiko, txanpiñoi edo fruta pastel bat postretzat hartzeko.
|
|
|
Malformazio genetikoek (Down en sindromea da ohikoena eta ezagunena), ondoren bihotz hodiek, genitalen eta gernuaren akatsek eta muskulu eskeletikoek, jaioberrien %1, 12ri eragiten diote gaur egun Espainian. Kopuru hori %2tik %3ra bitartekoa zen 1985 arte,
|
baina
urte horretatik aurrera jaisten hasi zen, kasu horietan haurdunaldia borondatez etetea ahalbidetzen duen legea onartu zelako, Martínez Frías doktoreak azaldu duenez. Adituek adierazi zutenez, azido folikoa duten elikagaiak gotortzeko planei esker, “ekografiak ez ezagutzeagatik edo akatsengatik egindako diagnostiko faltsuak” murriztuko lirateke, bai eta fetuan malformazioak egotearekin lotutako abortuen kopurua ere.
|
|
|
Umetan bertara joaten ziren jolasean, erdi erorita zegoen baseliza baten inguruan; garai batean bidezidor estu bat baino ez zegoen bertaraino,
|
baina
urteak ziren bertatik agertzen ez zela, hamarkadak.
|
|
|
Hitzaldiak ematera azaltzen zen urtero nire sorterrira, bagenuen neskazahar bik kudeaturiko paper eta liburu denda bat, Eguberrietan sarrerako beiraduran irakurri genuen" Bihar A. idazlea bere azken liburua sinatzera etorriko zaigu". Haren lanak han zeuden apalean,
|
baina
urtean bitan liburuak oparitzen zizkidan arreba nagusiak ez zidan inoiz A.ren lanik eskaini, ezta sinatutakorik ere. Aitak erosiak izan behar zuten.
|
|
2006
|
|
|
Printze ederrari itxaroten dauden pertsona horiek bezala, ez dute nahi harremanik beste inorekin benetako printzea azaldu arte.
|
Baina
urteak pasatzen joaten dira eta printzea ez da azaltzen eta bitartean bizitza agortzen joaten da. Euskal politikan azkeneko urteetako printze ederra independentziaren mamua izan da.
|
|
|
Savoldelli ere uste dut ezetz. Giroa irabazi zuen iaz, aurten ez dakit berriz irabazteko gai izango den,
|
baina
urtetan ere aurrera doa, hogeita hamahiru egingo ditu. Beraz nik uste denen ahotan Popovitx dagoela, baina ikusteko dago oraindik.
|
|
|
Clearstreameko zuzendaritza kanporatu egin zuten». Luxenburgoko auzitegiek eskua sartu behar izan zuten,
|
baina
urteen poderioz ezerezean geratu zen prozedura, inor ez zuten auzipetu. Aldiz, kazetariek eta editoreek ziento erdi bat kereila nozitu zuten, eta haiei aurre egiteko gero denak irabazi zituzten arren denbora eta diru pila bat gastatu behar izan zuten.
|
|
|
Urte mordoa daramagu kontu berarekin gora eta behera. Erakundeek beti esaten dute zerbait egingo dutela,
|
baina
urteak joan urteak etorri eta nik 31 egin ditut honezkero mundu honetan, zain gaude oraindik. Zergatik ez da laguntzen?
|
|
|
Lan horren guztiaren ondorio, 2000 urtean Chillida Leku inauguratu zen. Museoa eskultorea hil ostean irekitzea zen asmoa,
|
baina
urte horretan al zheimerraren gaitzak jo zuenean, Chillidak egitasmoa ikustea izan zen emaztearen nahia eta etxeko lorategia museo bihurtu zuten. Semearen ustez, bisitariek museoari duen zentzua igartzen diote:
|
|
|
80ko hamarkadaren hondarrean sortu zen Sakanako Euskara Zerbitzua. Hasiera batean, lan egiteko ez zuten erraztasun handirik,
|
baina
urteak aurrera joan ahala gauzak asko aldatu dira. Gaur egun, Sakanako Euskara Zerbitzua bailarako hainbat ekimenen sortzailea da, eta ehunka herritarri laguntza eskaintzen dio.
|
|
|
Umeen zaintza dela-eta, ama lasai dabil. Artikoan bizitzeko behar dituen tresna guztiez hornitua dago,
|
baina
urteak igaroko dira umeak beren gisara moldatzeko gai izan arte. Bizitzako lehen 12 hilabeteetan, hartz txikien bizi aukerak murritzak dira.
|
|
|
116), urte hartan fundatutako beste batzuekin batera, Goierrin hiri gutuna jaso zuen lehen gune bihurtuz.
|
Baina
urtea ez da zehatza eta ez dakigu ere ziur non kokatu zen hasieran hiribildua, historialariek orain dagoen lekuan izan zela uste duten arren. Martínez de Isasti-k dio San Andresen bertan fundatu zela eta sutea izan ostean hondatuta aldatu zutela gaur egungo lekura (berak gainera 1236 urtea aipatzen du bere idatzian, oker dagoena, Alfontso X.ak fundatu bazuen behintzat).
|
|
|
Hilabete batetik bestera nabaritzen da barneko planetek beren orbitetan aurrera egin dutela. Kanpoko planeten higidura geldoagoa da,
|
baina
urte batetik bestera ere nabaritzen da. Horren arrazoia Kepler-en 3 legean datza (ikus 9 kapitulua).
|
|
|
kalitatezko produktuak ere lortzen dira, hala nola urdaiazpikoa eta foie grasa. Uda amaieran hasten da ahate basatiak ehizatzeko denboraldia,
|
baina
urte osoan baserriko ahatea eros daiteke, zapore leunagoa duena basatia eta haragi koipetsuagoa eta mamitsuagoa izatea. Espezie bakoitzerako helmuga bat Ahate espezieetako batzuk haragi ekoizpena Pekin eta Barbarie eta beste batzuk, hala nola Mulard ahatea, hazteko hazten dira foie grasekoa.
|
|
|
Nanyren aita itsasotik itzuli zenean eta bere emaztearen desagertzea jakin orduko, Nanyz arduratu zen.
|
Baina
urte bat berantago itsasora joan zen berriz eta ez zen sekula itzuli, bere emaztearekin elkartzeko bezala. Nanyk bigarren desagertze hau Kingsleyren gainean ezarri zuen.
|
|
|
Duela oso aspaldi zen hori, ez nintzen sortua ere oraino.
|
Baina
urte batez, misteriotsuki dendenak hil ziren. Ez da nehor geratu.
|
|
|
Espainiako gerraren lekuko izan zen Elgetan, Intxortaren magalean dagoen Antsutegi baserriko seme Bittor Garai ere. Francoren gizonek bere aita hil zutela kontatu du,
|
baina
urtetan ez zutela izan txintik ere esaterik. 7 lagun hil zituzten bere baserriaren bueltan, tartean aita.
|
|
|
Ahaztu egiten duzu noizbait zuria izan zela.
|
Baina
urteen ondoren, hezetasuna, beroa, hotza, ukituak pairatzen ditu armairuak, eta horien ondorioz gaineko geruzaren zati bat jausten zaio. Pintura zatitxoak jausi eta marroiaren azpian armairuak azal zuria duela ikusten duzu.
|
|
|
Baina begi berriek ezin ikusi lehen ikusi gabekorik, edo ezin ikusi gabe utzi lehendik ere ikusiak zituztenak. Alegia, adin bat zeneukan, nirea ia biderkatzen zuena; adin horretarako ez zinen aldrebesa,
|
baina
urteen ekarria ezin ezkutatu. Hitz batean, zintuzket desiragarri ikusi, nahi izan banu ere.
|
|
|
John Deek, aita aberats baten oinordekoa izaki, bazuen amets goxo bat: errentetatik bakarrik bizi, eguneroko lapikoa bete ahal izateko lanean aritu beharrik ez izan; egin beharreko lan bakarrak ikertzea eta ikastea eduki, beste eginkizun mundutar aspergarririk gabe;
|
baina
urte haietan aitaren eta beraren kartzelaldiarekin amaitu zen amets hura.
|
|
|
Tira, RodrÃguez de la Fuenteren dokumental haietaz gogoratuz, Daimieleko erreserba bisitatzera joan ginen,
|
baina
urte hartan sekulako lehortea izan zen, eta han ez genuen gozamen handirik hartu: belar erdi erreak, zomorro bat edo beste, eta lokatz gogortu piloa.
|
|
2007
|
|
|
1999 urtean etorri zen" eta asko kostata", izan ere behin eta berriro gutunak bidali zizkioten, eta Donostiako Aste Nagusian txuliatu behar zuela eta, ia lepotik hartuta ekarri behar izan zuten. " Bazkaria egin genuen eta plaka eman",
|
baina
urteotan berak ez die eman ez kapoterik, ez estokerik ez ezer. Beno, duela urte pila 15.000 pezetako txekea eman zien;" gogaituta edo, ze Tuteran zezenketa zuen eta han azaldu ginen".
|
|
|
Egitura zahar horrekin atera du bizimodua aurrera orain arte jende honek, artzain lanak eginez edo kontrabandoan.
|
Baina
urte gutxitan hondamendiak inguratu ditu. Multinazionalek, meategi erraldoiak urratzeko, bertako soroak eta Estatuari eremu komunalak erosi dizkiete.
|
|
|
Harenga tonua barkatuko zait, benetan ilusionaturik bainago,
|
baina
urteetako soraiotasunetik atera nauten inkestek berberek ere esan dute Iruñean %17k baino ez duela bere burua eskuindartzat jotzen. Et puis kantatzen dute Les Fatals Picardsekoek, merde, je vote a droite juste pour savoir comment ça fait (eta gero,, eskuina bozkatzen dut soilik nola egiten den jakiteko).
|
|
|
Tony Blairren gobernuak harro aldarrikatu du Londresek herrialde txiroei 6.200 milioi dolarreko laguntzak eman zizkiela 2004an.
|
Baina
urte horretan bertan garapen bidean diren herrialdeetatik jinik 385.000 milioi dolar depositatu ziren Britainia Handian.
|
|
|
Duela 20 urte EBI AEKren ildo didaktiko modura ezarri zen eta sistematikoki aplikatu. Esperientzia asko burutu ziren handik aurrera,
|
baina
urteekin, berriz, sistematikotasun hori galduz joan da, eta gaur aplikaEuskaltegitik kanpoko eguneroko jardunean osatu behar du ikasleak euskaltegiko lana. Giro erdaldunetan, ordea, aukera hori oso murritza denez, euskaltegiaren esku gelditzen da egoera normal batean nolabait gizarteari edo inguruari dagokion zeregina.
|
|
|
Hasieran mendizale gitxi batzuk baino ez ziran etorten.
|
Baina
urteak aurrera joan ahala, mendizale gehiago etorri ziran, eta herria sortu eben horreei guztiai lo egiteko lekuak eta zerbitzuak eskainiz. Halan ba, etxeak nahiko barriak dira, gehienak egurrezkoak, lurrezko bideakaz loturik.
|
|
|
Urte batzuk lehenago ez zidan bakerik emango: jakin minarekin nahasten den elkartasun horrek konplizitate ia gaixoti bat sortu ohi du nerabeen artean,
|
baina
urteen joanean laxotuz doaz lokarri horiek, apurka apurka, eta kasik pena eta guzti eman zidan zama goxo hori banatu ezinak.
|
|
|
Erraza zen esatea, noski,
|
baina
urte osoan ligatzeko gai izan ez baginen, zer lortuko genuen udan? –Neskak orain gogotsuago egoten dituk?, esan zuen Eduk, jakintsuarena eginez.
|
|
|
Bosgarren Ekonomia Ituna 1951era arte indarrean egon zen Araban, ez beste bi lurraldeetan, eta Arabak, bere kabuz, seigarrena negoziatu zuen zeina 1976ra arte indarrean egon baitzen. Beronen ordez zazpigarrena sinatu zen,
|
baina
urte horietan gauzak aldatzen hasi ziren eta 1978an Konstituzio espainola onetsi eta hurrengo urteko urrian Autonomia Estatutua, zeinek Ekonomia Itunen izaera eta garapena jasotzen baitzituen. Ekonomia Itun hori 1981eko maiatzaren 13ko 12/ 81 Legea da.
|
|
|
Martxo tasen igoera, gauzatuko balitz, zazpigarrena izango litzateke 2005eko abendutik. EBZak aurreikusten du euroguneko inflazioa, azken bost hilabeteetan moderatu dena eta %2tik beherakoa, udaberrian eta udan jaitsiko dela,
|
baina
urte amaieran igoko dela. Gainera, euroguneak bere potentzialaren inguruko hazkunde tasei eustea espero du, hau da, %2 ingurukoa.
|
|
|
Nahiz eta badirudi gerrikoek ez dutela ez urradurarik ez higadurarik, bi urtetik aurrera propietateak galtzen hasten dira, eta ainguraketak balaztada batzuen ondoren laga daitezke. Segurtasun uhalekin gertatzen den bezala, pneumatikoak egunero zaindu behar dira,
|
baina
urtean behin, azterketa sakonagoa egiten zaienean, eta hiru urtean behin, beste azterketa berri batzuk egiten direnean (ordezko gurpila barne). Une horretan, pneumatikoaren hondoko ‘higaduraren’ lekukoek adierazten dute gurpilaren marrazkia legezko gutxieneko sakonerara iritsi dela, eta horrek esan nahi du gidariaren segurtasuna arriskuan dagoela.
|
|
|
Bezeroak gal ez zitezen, denda horietako batzuek hartu zuten estrategia zergen ehuneko handi bat xurgatzea izan zen, eta, hala, produktu motaren araberako deskontuak eskaintzea lortu zuten.
|
Baina
urte batzuk geroago, eta aireportuko saltokiak hedatu zirenean, estrategia hori alde batera utzi zen, negozioari ahalik eta etekin handiena ateratzeko. Aireko Txikizkako merkataritzara bideratutako denden ustiapena nabarmen hazi da azken urteotan.
|
|
|
Bat gaztea denean, organismoak modu eraginkorrean modulatzen du mantenugaien gainkarga.
|
Baina
urteak igaro ahala, urte batetik bestera, bati ohiko azterketa baten bidez diagnostikatzen diote kolesterol, triglizerido, glukosa edo azido uriko maila. Gantz eta kaloria gosariak, dieta desorekatu baten parte gisa, ondorioak izaten dituzte azkenean.
|