|
2000
|
|
|
|
Baina
esaten da erronkariera, adibidez, desagertu zela...
|
|
|
Hasieran, natur parkeen kontu hau ezezaguna zen garai haietan, arazo gehiago izan ziren. Guk bereziki ez dugu arazo handirik izan,
|
baina
esate baterako Nafarroan, Urbasako parkea dela eta arazo ugari sortu dira.
|
|
|
Besterik ez.
|
Baina
esan dezagun narrazioa dela nagusi.
|
|
|
Bere oroitzapenak eta sentipenak hor isurtzen ditu. Erudizioa bai,
|
baina
esan beharrekoa iruditzen zait zentzu orekan huts nabariak ere badituela. Hala ere, Treviñoren epopeia azaltzen du,, feudo insoportable de Castilla?
|
|
|
|
Baina
esandakoak galdera bat sorraraz dezake: zergatik Estatua?
|
|
|
zen, eta Estatua honen gainean eraiki behar zela.
|
Baina
esan daiteke, Estatuak ez dituela, nazioa, ren ezaugarriak islatzen, ezaugarri horiei forma ematen diela baizik. Horrela, Estatuak kontrolpean duen hezkuntza sistemaren bidez hizkuntzaren uniformizatzea bultza dezake, era honetan nazioaren parte izate ofiziala ezarriz.
|
|
|
Diktadura jakobinoak ez zuen plan hori burutzeko behar adina indarrik izan,
|
baina
esandakoak, neurri handi batean bederen, hezkuntza sistema frantsesaren eraikitze prozesuak izango zuen norabidearen arrastoa erakusten du. Hala,. Terrorearen?
|
|
|
|
Baina
esandakoa atzerapen nabarmenarekin Estatu espainiarraren kasuan mendebaldeko Europako Estatu Nazioen eraikitze prozesuen ezaugarri orokorra da. Zein dira Estatu espainiarreko hezkuntza sistemako curriculumaren ezaugarriak curriculum nazional bereziaz hitz egin ahal izateko, hots, curriculum nazional espainiarraz hitz egin ahal izateko270 Lehenik eta behin hizkuntzaz hitz egin behar da; oinarrizko mailan sei ataletatik hiru hizkuntzarekin lotuta dauden gaiak zehazten dituzte:
|
|
|
Beste garai batzuetan, berriz, gure espezie bereko animalien bila ematen ditugu egunak; haiek zaintzeko baino, beraiek zain gaitzaten. Bila esan dut,
|
baina
esan nezakeen baita ere esperoan, berreskuratu nahian, gogoratzen, hautatzen... Badakizue zertaz ari naizen.
|
|
|
Ez dakit nola ikusi nuen ere. Beno, bai, badakit,
|
baina
esan nahi dut bidetik ia ezinezkoa zela urtegia ikustea. Batez ere autoa gidatzen joanez gero.
|
|
|
|
Baina
esan dut, eta beraz neure burua salbatu dut, hori guztia kursia egiten zaidala orain. Dublinen nago; zerutik ikusi dut, gure hegazkinarekin gurutzatzen ziren hodei kargatuek hala nahi zutenean.
|
|
|
K. L. gazteak asko estimatzen dio keinu txiki hori,
|
baina
esaten dio itxaron dezala bere txanda, bai, itxaron dezala, asko eska  tzea ez bada. Eta, ziztu bizian, folioak irakurtzeari ekiten dio etengabe.
|
|
|
Hau guztia amaitzen denean kontatuko dizut.
|
Baina
esaidazu zerbait zutaz. Zelan zaude?
|
|
|
Zer egin jakin barik, tout à coup ohepean sartu, eta handik gizon baten oinetakoak ikusi ditut. Oraindik ezin dizut ziurtatu,
|
baina
esango nuke, esango nuke ez zela ez taldekoa ez hoteleko langilea... Ziurtatu dezakedana zera da:
|
|
|
Garagardoaz ari naizela, atzo garagardotegi batean afaldu genuen. Taldekideak gustura egon ginen,
|
baina
esango nuke behar baino gehiago edan genuela eta, Ã mon avis, gauza desegoki asko esan ere bai. Zer esango dizut ba?
|
|
|
Atzo esan nizun bezala, Mesa Verden Rakelen gerizpea bilakatu nintzen eta, ça va de soi, Adelaren bekoki iluna jasan behar izan nuen.
|
Baina
esango nuke Rakelen gogoa Rubenengan dagoela. Atzo, adibidez, kanpinera erretiratu aurretik besteekin olgetan ibili ginen; ez pentsa egundo ahantziko dudanik zer eginarazi didazun USAko bidaia honetan:
|
|
|
aniztasuna. Esan beharra dago, lehenengo eta behin, Aufbau ak berez jite fenomenalista nabarmena erakusten zuela,
|
baina
esan behar da baita ere liburuan erakutsitako sistemaren jite hori beste askoren arteko bat zela, Carnapek argi eta garbi utzi lez. Bere hautaketak oinarri autopsikologikoa aukeratu zuen; haatik, beste abagune asko zeuden, fisikarena esate baterako.
|
|
|
Badirudi Hamletek dioenak ona eta txarra, guregandik kanpoko munduaren ezaugarriak ez diren arren, gure gogo egoeren ezaugarriak direla inplikatzen duela.
|
Baina
esan nahi dudana da gogo egoera ez dela ez ona, ez txarra, zentzu etiko batean, gogo egoerarekin, deskriba dezakegun gertakari batez ari garen heinean. Adibidez, gure munduko liburuan xehetasun fisiko eta psikologikoez betetako hilketa baten deskribapena irakurriko bagenu, gertakari hauen deskribapen soilak ez luke proposizio etiko dei genezakeen ezertxo ere edukiko.
|
|
|
oso arrazoi desberdinak izan zitzaketela irudia sastatzeko.
|
Baina
esan zuen" zio a den zio bat" dagoela suposatzeko joera" biziki indartsua" zela, argibidetzat emanez jolasari buruzko teoriak badirela eta teoria bakoitzak" Zergatik jolasten dira haurrak?" galderari erantzun bat bakarrik ematen diola; (2) hutsegitea zela suposatzea zio a beti" zerbait baliagarria lortzeko" dela. Hutsegite honen argibidetzat eman zuen Frazerrek baieztatzen duena, hau da," jendeak momentu batean pentsatu zuela baliagarria zela norbait hiltzea uzta ona eskuratzeko"; (3) hutsegitea zela suposatzea, adibidez, Beltaneko Jaiaren historiak" biziki hunkitzen gaituela benetako gizaki bat erretzen zuen jai baten bilakaera" delako.
|
|
|
– Ondo zagok –esan nion, burumakur,
|
baina
esan zidana sinetsi gabe– Lasaitu egiten naik hori entzuteak.
|
|
2001
|
|
|
Badago integratu ez den ezker bat, marjinaltasunean edo beti sistemaren ertzetan ibili dena, eta baita beste ezker bat ere sisteman leporaino sartu dena eta bere izaera utzi edo galdu duena.
|
Baina
esaiezu PSOEkoei beraiek ez direla ezkerrekoak, ea zer erantzuten dizuten.
|
|
|
«Eta zer inporta zaizkit niri ikastaroan ibili direnen izenak?» Ba, inporta, batere ez,
|
baina
esateko modu bat da, literatura ez dela zenbaki kontua, pertsona kontua baizik. Hezur haragizko gizon emakumeek idazten dute, beren kezka, obsesio edo ametsetatik abiatuta, eta beste gizon emakume batzuek irakurtzen dute gero, akaso beren galderentzako erantzun bila, edo besterik gabe denbora pasa.
|
|
|
Eztabaida aske eta zabal honek gauzatu behar duen mahai honen aurka inor agertuko balitz, bere izaera «ez demokratikoa» agerian jarriko luke, bistan baita, hitz egiteko prest ere ez dagoena, ez dela zentzu demokratikoaren jabe. Ez noa ni balizko portaera honen arrazoien bila ikerketa bat egitera,
|
baina
esango dut bestearen iritzi eta gogoetekiko errespetu eza itzela ezezik, demokrazia kontzeptu berarekiko beldurraren isla litzatekeela. Mahai honen funtsa, gure autogobernuari buruzko gogoeta eta proposamenak plazaratzea da, eta ez, inola ere, bakoitzaren proposamena inori inposatu nahi izatea.
|
|
|
–Pellokeria? bat dirudi,
|
baina
esan beharra dago, badaezpada ere: –IkasleekEuskal Telebista aukeran gutxitxo ikusten badute, seguruen, ondo ulertzen ezdutelako izango da?.
|
|
|
izatea aipatu ere egingo, osogaztea bada ere. Bere literaturaren balioaz gehiago edo gutxiago hitz egingo da;
|
baina
esaten direnak esanda ere, sekula ez diote egotziko bere arrakasta mutilaizateari zor dionik.
|
|
|
Auzitegiko txostenak ezin izan zuen argitu zergatik hil zen, baina sendagaia hartu eta ordubetera gertatu zen. Ramón Palop Espainiako Medikamentuaren Agentziako Segurtasuneko zuzendariorde nagusiak atzo azaldu zuen kasua aztertu dela,
|
baina
esan zuen ez dagoela behar adina datu heriotza fenilpropanolaminak eragin zuela zehazteko. Palop ek esan zuen hori dela Espainian jakinarazitako kasu bakarra, nahiz eta azken hilabeteetan beste kasu batzuk jakinarazi diren Europar Batasunean.
|
|
|
Ford-ek maiatzean jakinarazi zuen beste 13 milioi Wilderness AT pneumatiko ordezkatuko zituela, segurtasunagatiko kezkak zirela eta. Bridgestone/ Firestonek erretiratutako pneumatikoen arazoak onartu ditu,
|
baina
esan du bere beste pneumatikoek ez dutela arriskurik eta ez dagoela merkatuko unitate gehiago kentzeko beharrik. Zenbait funtzionariok gehitu zuten Explorer kamioneten diseinua dela, hein batean, istripuen erantzulea, eta Fordek baztertu egin zuen, eta Bridgestone/ Firestonerekin izandako harremanen mende ia bat amaitu zuen.
|
|
|
Ulertu dudala uste dut esan nuen,
|
baina
esan iezadazu, herri horretako hiritarrek ba al dute, zaldi zuria eta beltza alde batera utzita, beste aukerarik?
|
|
|
Miresten dut zuk diozuna, Berasa haundia, ez dago zure hitzaldian pausa bat bera ere lekuz kanpo.
|
Baina
diozunaren arabera, ez al ginateke Sofisten erlatibismoari eta eszeptizismoari paso ematen ariko. Ez al dago egia unibertsal eta absolutorik?
|
|
|
hamaseigarren mendean hasten da gure literatura, albanieraren ere parean. Lehenagoko zenbait aztarren bada eta beste bi hizkuntza horietan ere bai,
|
baina
esateko moduan hamaseigarren mende arte ez dugu literatur obrarik.
|
|
|
Nik esango nuke aita Aranak norbaiten historiaren bukaeran, oker ez banago Labayruren Historia del SeñorÃo de Vizcaya liburuaren azken aldean, sartu zuela zenbait berri euskal literaturaz, baina ezin esan daiteke, eta Aita Aranak ere ez zuen hori pentsatzen noski, hori euskal literaturaren historia denik. Lehenbizikoa dirudienez Orixerena da, Orixek euskaraz egin zuena8 Nik ez diot Orixerenari deus kenduko,
|
baina
esate baterako hau esan daiteke: teatrorik ez du aipatzen, Barrutia izan bazen ala ez zen ez da agertzen.
|
|
|
Forma diogunean, badirudi hots joko eta hitz jolasez bakarrik ari garela, hala nola Jakobsonek zeruraino jaso duen I like Ike hartaz edo Axularren zinak eta minak, zintki eta fintki, eta antzekoez.
|
Baina
esanaren muinak ere badu zer ikusia honekin: gure arteko lekukorik zaharrenetakoak dituzue Oñetako lurrau jabilt ikara, gorputzeko lau aragiok eta gainerako inoizko poemetarik guregana diren beste kondarrak.
|
|
|
Askotan aipatu da, eta ez da oraingoz ahaztuko, Espainiako irakaskuntza ofizialak izan duen eta duen egiteko kaltegarria. Ezin uka liteke,
|
baina
esan ere egin behar litzateke, ahazteko erraztasuna denez, irakaskuntzan ziharduten erlijioso ordenak. Frantziatik eta Portugaletik bidali ondoan, Espainiako lurralde zabal batean kokatuak, erakunde ofizialak bezain etsai bederen izan direla gurearentzat, eta neronek ere ez dut halako esperientziaren [aipatu] beharrik33.
|
|
|
Plan honek dakarren lanaren handia zaila da neurtzen,
|
baina
diogun duela hamar urteko Elkartearen aurrekontua 6 bider handitu dela orain arte, eta aurton eskuartean darabiltzagun perspektibekin, aurrekontu hori hamar bider handiago bihur daitekeela duela 10 urte geneukan hura baino. Adibide bi baino ez jartzeko, eskola programa(" Idazleak ikastetxean") eta solasaldiekin(" Idazleekin solasean") bakarrik gure aurrekontua izugarri handitu da, batetik eta bestetik joan den urtean guztira 430 bat ekitaldi egin baitziren Euskal Herri osoan zehar.
|
|
|
Ez naiz, norbaitek pentsa dezakeen bezala, kritika justiziero bat aldarrikatzen ari: kritikoak, ez edo
|
baina
esaten ausartu behar duen bezala, bai esaten jakin behar du, baita ere. Edozelan ere, ziur nago (ia):
|
|
|
Zerbaitengatik ausartzen dela orain Nafarroako Gobernua neurri hauek hartzera, eta lehenago ez. Esan gabe,
|
baina
esan nahian, euskalgintzan aritu direnen errua ere badela Nafarroako gizartea, une honetan, iskanbila handiegirik gabe eraso hauek onartzeko prest egotea, eta bide batez euskalgintza eta indarkeriaren arteko nolabaiteko loturaren tesia indartu nahian. Baina ez da egia Nafarroako gizartea erasoaren aurrean indiferente agertu denik, eta berehala ikusiko dugu, esate baterako, nola doazen aurtengo eskoletako aurrematrikulazioak.
|
|
|
Ez hori bakarrik; fama da neskatxek cocuyoak lotzen zituztela adatsean gaueko jaietan, eta oinetan itsasten zituztela gauez bideak ikusi ahal izateko. Ni proba egin gabe nago, noski,
|
baina
esaten dute Pyrophorus bakar batek ematen duen argitan irakurtzea badagoela. Argia emate honek, eta hau zientzialarien iritzia da, sexu erakarmenarekin du zerikusia.
|
|
|
Txostena prestatzeko ibili ditudan entomologia tratatuetan intsektu horren forma, itxura ikusi ahal izan dut. Barkatuko didazue gordinegi mintzo naizela uste baduzue,
|
baina
esan behar dut cocuyo horren morfologiak antzekotasun nabarmenak dituela emakumearen organo sexualekin. Alegia, kui txiki eta estu bezalako burutxoa du, non konkor ñimiño bat nabarmentzen baita, eta handik behera, soin enborra zabaltzen da, burua halako hiru izango diren hegal banak alboetatik babesten duela, halako moldez non emakumearen klitori eta ezpain lodiekin paralelismoa ez sortzea ia ezinezkoa baita.
|
|
|
Bestondoa –ajea, biharamuna... erabat erabat, baina– kentzeko erremedioaren jabe zelakoa, ordea, ez zitzaigun, hasierako elkarrizketa haietan bederen, guztiz garbi gelditu. Iritzi kontrajarriak zeuden horri dagokionez, zerbait entzun bai
|
baina
esan denaren zentzua erabat ulertu ez denean gertatzen den bezala. Batzuek esaten zuten baietz, argi ulertu ziotela, bere ahotik, ajea erabat sendatzeko botika edo erremedioa ezagutzen zuela, eta guri erakusteko prest zegoela; beste batzuek zioten ez zuela inolaz ere horrelakorik esan, hori B egiazko hitzen interpretazio oso zabal eta baikorra zela, B benetan esan zuena zela batzuetan, hau da, baldintza jakin batzuk gertatzen zirenean, eta orduan bakarrik, sendatzen zuela bestondoa, eta baldintza horien barruan, gainera, ajea kendu nahi zuenaren borondateari zegokion zerbait bazegoela, hau da, nork bere aldetik zer edo zer ipini behar zuela.
|
|
2002
|
|
|
Pezonagak esan dituzuenak egiak dira.
|
Baina
esan behar da, hala ere, 1976an eta 77an une hobeak bizi genituela euskaltasunari begira, nahiz eta gerrako eta ondorengo gauza horiek guztiak gertatu. Urte hobeak izan ziren horiek, eta galdu egin dugu, urte gutxitan gainera.
|
|
|
Horrek, noski, ikaragarrizko izua zabaldu du jendearen artean,
|
baina
esan beharra dago eltxoak (argazkian ikusten da horietako bat) hozka egindako 150 pertsonatik bakarrak erakusten duela gaitza. Ez dago horren kontrako botikarik, ezta txertorik ere, atseden hartu eta likidoak edatea besterik.
|
|
|
Denetik izan da.
|
Baina
esaten dutenari erreparatu behar zaio. Haietako buru batzuk Aralarren daude, adibidez.
|
|
|
|
Baina
esango bagenu eleberriak estilo moderno eta simetrikoa duela (hiru parte, haietako bakoitza berriz hiru ataletan banatua) eta modalizazio aldaketa etengabeak daudela gertakariak kontatzeko erabilitako perspektibismoaren oinarrian, baztertu egingo genuke testuaren agian lorpen garrantzitsuenetako bat: protagonistaren Martzelina emaztearen funtzioaz egiten den azterketa.
|
|
|
Entzun tira!
|
Baina
esan, zeuk esan?... Zera, Leon, domekan dantzara joango al gara... norabaitera?
|
|
|
Hemen ezin gara luzatu gatazka horien azterketan, oso luzea izango litzatekeelako;
|
baina
esan behar dugu, administrazioen arteko gatazken oinarria Ekonomia Itun eta Hitzarmenaren kontraesankortasunean eta zehaztasun faltan datzala.Alde batetik, Lurralde historikoei autonomia osoa eskaintzen die zenbait zergaarautzeko, baina bestetik, baliabideen esleipena ez distortsionatzera behartzen ditu, edo kapital eta lan indarraren mugimendu askea, hots, lehiakortasuna, ez eragoztera.
|
|
|
...[] hauek Basoren etxean sortzen dira, eder eta lerden,
|
baina
esango dizuet zer arrakastarekin. Urte osoan, egunez egun eta gauetako zati handi batean liburu bakar bat landu eta biribildu ondoren, oraindik berak bilatu eta ia behartu behar du norbait entzutera joateko mesedea egin diezaion.
|
|
|
Gero Horazioren aholkua jarraitu nuen, Ars Poetica liburuan dioenez ez baita argitalpena arinegi egin behar, eskuizkribua bederatzi urtez gorde ondoren baino; astia eman nahi nien liburuei, ikerketa garaiko maitasuna hoztu ondoren berriro arretaz aztertzeko, irakurleak egingo lukeen moduan.
|
Baina
diostazun bezainbesteko premia handiaz eskatzen badira, zabal ditzagun haize oihalak eta eska dezagun denik eta on guztia lehorretik urruntzen ari direnentzat.
|
|
|
...[] hauek Basoren etxean sortzen dira, eder eta lerden,
|
baina
esango dizuet zer arrakastarekin. Urte osoan, egunez egun eta gauetako zati handi batean liburu bakar bat landu eta biribildu ondoren, oraindik berak bilatu eta ia behartu behar du norbait entzutera joateko mesedea egin diezaion.
|
|
|
Enplegu Institutu Nazionalaren (INEM) zerbitzuek uste duten langabetuak onartu egin du, prestazioa galdu nahi ez badu. CEOE/ Cepyme ugazaben ordezkariek kontuz ibili zuten testu ofizialak merezi zuen iritziaz,
|
baina
esan zuten plan “lotsatia dela zenbait alderditan”. CCOOko arduradunentzat. eta UGT neurri “onartezinen” multzoa da.
|
|
|
Interbentzioak zenbait albo ondorio ditu, eta azaldu egin behar dira. «Guk beti esaten diegu argi eta garbi gaixoei eragiketaren abantailak,
|
baina
esaten diegu kasuen %50ean izerdi konpentsatorioa agertzen dela eskuak ez diren gorputzeko beste eremu batzuetan: bizkarra, sabelaldea, izterrak eta abar», dio Fernández de Radak.
|
|
|
Operatutako pertsona batzuen iritzia desberdina da. Marta duela hiru urte operatu zuten Bellvitge Kataluniako ospitalean, eta onartu du bere egoera dezente hobetu dela,
|
baina
esan du ezkerreko eskua berriro ere izutu egin dela. «Izerdia lehen zuena baino txikiagoa da, baina beldur naiz areagotu egingo dela eta berriz ere eskuin eskuan sartuko naizela».
|
|
|
Adituen txostenak dio Móstolesen Ospitalea protokolo medikora doitu zela ekografien kopuruari dagokionez.
|
Baina
dio beso baten falta «ekografiarik goiztiarrenetatik objektibagarria dela», gabezia hori haurdunaldiko hamabigarren astean detektatu zela eta «jakina» hogeigarren astean. Epaileek uste dute ekografistak denbora falta izan zitekeela zientzia modernoak haurdunaldiko hamabi asteren ondoren bistaratu dezakeen akats bat ez detektatzeko.
|
|
|
Hortxe bertan.
|
Baina
esango al didazue zer demontre gertatzen den?
|
|
|
|
Baina
esaten ari nintzen burua ateratzen zidàn neska hark kontsulta gelara egin zuela. Aurrez aurre jarri ginen, bakoitza bere eserlekuan, mahaiaren alde banatan.
|
|
|
Hitz egin ahala, harrotuz joan zen Fernando, eta laineza hartutako ume baten jarioarekin mintzo zitzaion, barrenak etenda, arratsalde  guztia hura esateko gogoz
|
baina
esan ezinda igaro izan balu bezala. Horregatik ez zen konturatu, gainean izan zituen arte, izkinako bi gizon gazteak baxoerdia edan eta kanpora irteten ari zirela.
|
|
|
Segur aski ere, zuk ez dakizu nola hasi ginen honekin,
|
baina
esan nahi dizut, nire adin direnak ongi aski oroitzen diren gisa, garai hartan, egun ez bezala beharbada, kezka handia genuela guk euskararekin. Garai ilunak ziren haiek gero!
|
|
|
Ez dut gogoko izaten Mitxelena zenaren izena aipatzea nire jarreren aldeko autoritate gisa.
|
Baina
esan behar dut kontu hau bera, negozioarena esan nahi dut, honetan pixka bat erne gabiltzan guztiok ongi aski dakigun gisa, Mitxelena [17] irakasleak aspaldi salatu zuela, irakasle argi hark oraingoari bakarrik so ibili beharrean, beti baitzuen gogoan geroaren gobernua. Baina ez zitzaion, nonbait, aparteko kasurik egin Euskal Herriak bere historian eman duen buru argienetako hari.
|
|
|
Esango nuke kezka hori aski hedatua dagoela idazle eta euskaltzaleen artean, nahiz arras gutxitan ageri den hain modu garbian. Hitz pare bat gaineratu nahi nuke nik ere kontu honetaz, Zuazoren eta Rubioren liburuak hartuz elepide, biek adierazi baitituzte beren ideiak liburuen bidez.
|
Baina
esan dezadan zerbait orokorragoa lehenik.
|
|
|
|
Baina
esan bezala, honek ez die soilik arrazoi humanitarioei erantzuten. Dagoeneko, helburua ez da delitu egilea zigortzea, delitua ekiditea baino.
|
|
|
–
|
Baina
esango diozu sekretua dela –burua jiratu zuen Eusebiak, eta konplizitate keinuak" jakina" moduko mezua bidali zion aurpegiko giharrek eginiko morse adiskidekor batez– Erdu neurekin –eta botikarantz abiatu ziren.
|
|
2003
|
|
|
HABEko kudeaketa zerbitzutik, euskaltegiek markatutako beharren arabera, kudeaketa formazioa antolatzea eta aholkularitza eskaintzea proposatzen da. Euskaltegi pribatuak konforme daude horrekin,
|
baina
diotenez prestakuntza horretarako, oraingoz, baliabide ekonomiko nahikorik ez dute.
|
|
|
J. Etxeberria: Euskaldunok gauza horiek denak sentitzen edo pentsatzen ditugu,
|
baina
esateko pauso hori falta zaigu. Oso gauza bitxia gertatu zaigu irratian:
|
|
|
«Bigarren emaztea bazina bezala tratatzen zaituzte», iritzi dio besteak, Emakundeko txostenean.
|
Baina
esan beharra dago, klubetara hurbiltzen diren guztiak ez doazela halabeharrez sexua kontsumitzera. Hauetako asko kopa bat hartzera edo konbertsazio bila doaz.
|
|
|
Badu malariaren antzik, hau da, latentea egon ohi da, gehienetan: kritikari horren iruzkinak" normalak" izaten dira, hots, orokorklerosiak jotakoak,
|
baina
esaten dutena esan nahi dute, behintzat. Noizean behin, ordea, liburu jakin bat irakurri ondoren, sukarra igo egiten da eta jota uzten du kritika.
|
|
|
Ez dakit.
|
Baina
esan beharra dago ez gaitezen engaina literaturan denok gaudela itzulpenari begira. Euskal kantuan ez dago horrelakorik.
|
|
|
Gaur esan diteke ia ia bakoitzak bere kotxea daukala, bainan orduan ez, orduan oso gutxi ziran kotxea zeukaten handikiak, eta Universitariako fakultadeetara joateko irakasleak eta Instituto Nacional de Electrónica eta honelako tokietan lan egiten zutenak, automobiletan joan beharrean, gaur bezela, honelako autobusetan joaten ziran. Sartu dira gutxika gutxika beste gizon eta emakume batzuk ere bera irakurtzen zegoala,
|
bainan
esandako bost gizonek eurenganatzen dute bere arreta guztia.
|
|
|
Aditzizenetan zenbait aditzekin ite aldaera onartzen du: erraitea,
|
baina
esaten ere darabilela.
|
|
|
ames egin ebana, sentiizandakoa, nahi baizen argi, gura eban aina samur, fin eta eder jaio ez dalako.
|
Baina
esanak esan, olerkaria sortze nekeak hartzeko, barriro be, gertu izango da. Ez dau etsiko poeta batek.
|
|
|
Hau holan dala, Kerexetaren Eguneroko Meza be, beronen antzeko beste liburu asko lez, alboratu egin behar izan da, liburu ofizialei lekua emonez.
|
Baina
esan daigun, testu eta liburu ofizialok argitaratu eta gero be, gure arteko abade batek baino gehiagok jarraitu izan dauala Kerexetaren liburu txikia erabilten, honen berbetea argiago, samurrago, bertokoago egiten jakolakoedo, hizkera horretara belarrira eginago eukalako edo.
|
|
|
Liburu lez 1980 urtean argitaratu genduan, baina gaia bera aurreko urteetan emonda neukan ikastaroan. Ordurako ni gipuzkera eta Iparraldeko euskal literatura emoten hasita nengoan,
|
baina
esan eusten ona zala ikastaroko ikasleentzat bizkaierazko antologia bat argitaratzea, eta holantxe egin genduan.
|
|
|
Beste bizkaitarrakaz baino gehiago egiten neban nik euskera gipuzkoar batzukaz, Deba ibaiaren ertzean edo inguruan dagozan herrietako abadegeiekin (Aretxabaleta, Oñati, Eskoriatza, Arrasate, Bergara, Eibar... tarrekin). Beste kiputxen hizkera gozo dotorea ulertzeko ez nintzan gai,
|
baina
esandako herrietakoekin euskeraz jarduteko ez neukan ezetariko zailtasunik. Ez nekian nik orduan hori zergaitik zan; ez nekian gipuzkoarron euskerea ta bizkaitarrona euskalki beraren adarrak zireanik.
|
|
|
Esan gura neutsuna izan da, oso pozik nagoala zugaz begi biak ezin zabalduago jarri zitzaizkion; hori bai ez zuela espero. Beharbada arrazoi apur bat baeukan, ez deutsut behar besteko arretarik eskaini,
|
baina
esan deust asko ikasten zabilzala, langilea zareala, eta oso nota onak itxaroten dauzala zugandik eta zutituta bekokia musukatu zion. Ea egia dan!
|
|
|
Ezta pentsau be...
|
baina
esan bezain laster Ainhizek otoigile so egin zion.
|
|
|
Bale, ni ados nago,
|
baina
esan hori nire amari. Berarentzako penko bat nahikoa litzake, beraz, pentsaizu bi.
|
|
|
eta, funtsezkokontraesanen amaiera? iragarri zizkion munduari, eta adierazi zuen nazionalismoaeta erlijio fundamentalismoak zirela, behin klase arazoa amaituta, liberalismoakbizirik zituen etsai bakarrak,
|
baina
esan zuen kontrolpean eduki zitzakeela biakordena kapitalista berriak (The National Interest en, 1989ko irailean).
|
|
|
|
Baina
esan daiteke egoera hori izugarri hobetu dela azken urteotan: industria eredu berriak (fabrika txiki edota ertainak, kooperatiba asko) ez du hain nabarmenki kutsatzen, trafikoa herritik at bidali da3, asko urbanizatu da hirigunea, ibaiagarbiago dago.
|
|
|
Kutsadura atmosferikoan ez direka SO2 edo dioxinak izango esaten dute, baina onartu behar dute ozono troposferikoa arazo bat izan daitekela, nitrogenoaren oxidoak edo uraren erabilpen ugaria (0,15 m3/ s) instalakuntza hotzitzeko.Uraren arazoa ekiditzeko, Zornotzako kasuan adibidez, airea erabiliko dute errefrigeraziorako;
|
baina
esaten ez dutena da modu hori ez dela inoiz probatu inon etainguruko nekazaritza produkzioetan eta ekosistematan gerta daitezken eragozpenak ez direla neurtu.
|
|
|
Posidonia mehatxatzen duen beste ekimen bat Castellóko merkataritza portua handitzea da. Inpaktu azterketan onartzen da inguru horretan geratzen den posidonia ozeanikoa desagertu egingo dela,
|
baina
dio Caballerok – azterketak dioenez, “inpaktua nulua da Castellóko itsasertzean”. Hirigintzako presioa Baina portuak ez dira Espainiako itsasertz mediterraneoa aldatzen ari.
|
|
|
Hortik aurrera, “guztiek zekiten horietako bat hilko zela”. Carsonek uste du Ladan eta Laleh ren heriotza tragedia bat izan dela,
|
baina
esan zuen asko ikasi zuela eragiketatik. “Biek zientzian lagundu zutenak haiek baino askoz gehiago iraungo du”, gehitu zuen.
|
|
|
Ikertzaileek diotenez, enbrioi jatorriko zelula amak manipulatuz gero, aurrera egin ahal izango da gaixotasun sendaezinen aurkako terapia berriak sortzeko, hala nola Alzheimerra, Parkinsonen gaitza eta diabetea.
|
Baina
diotenez, gibel transplantea behar duen pertsona batek bere zeluletatik lortutako organo bat izateko ere balioko du. Lagundutako Ugalketarako Legea “ikerketarako ateak irekitzen ditu” onartu zuten joan den ostiralean, Bernat Soria biofisikariak esan zuenez, 1999an, zelula ametatik abiatuta, arratoiei diabetesa sendatzea lortu zuen.
|
|
|
“Produktu hau legez kanpokoa dela eta saltzea ez dela gomendatu uste dugu” esan zuen atzo Juan del Arcok, Medikamentuaren Informazio Zentroko zuzendariak, Elkargo honetakoa denak. Del Arcok “produktu miragarritzat” hartu zuen Moderalco,
|
baina
esan zuen ez zekiela osagarri horrek agindutako ondorioak ekartzen dituen ala ez. Hala ere, “iruzurra da, toxikoa ez bada ere”.
|
|
|
Kataluniako bromatologoaren arabera, Mediterraneoko dietan esne, arrautza eta haragi tasa handiagoa sartu da, lekale interesgarrien kontura. Mariné ez da dieta begetariano zorrotzen aldekoa, burdina gutxi izan baitezakete,
|
baina
esan zuen lekaleen ahalmen proteinikoak eta, bereziki, sojak beharrezko proteinak ematen dizkiotela organismoari, bidesaririk gabe, gehiegizko kolesterola izan gabe. Adituak honela sailkatzen du soja:
|
|
|
" Libre zegoen mahaian jarri zen, bazkaltzeko asmoz,
|
baina
esan zioten ez ziotela emango"
|
|
|
Apropos esan zion Luvinori ez naiz bueltatuko beharbada, ondo zekien arren luze barik bueltatuko zela.
|
Baina
esan egin zion ez naiz bueltatuko beharbada, eta eztulka geratu zen Luvino atea itxi zuenean, eta eztul egin zuen goitik behera eta eskumatik ezkerrera.
|
|
|
Kanpotarraren gaineko gauza gehiago esan zituzten, deskripzio estrukturalista moduko bat osotu arte;
|
baina
esandako batzuk gasifikatu egin ziren Matiasen memorian eta beste batzuk entzun ere ez zituen egin.
|
|
|
inondik inora ez zekien arren hipopotamoak ze ordutan bainatzen diren; are gutxiago noiz dutxatzen diren eta ze txanpu marka erabiltzen duten.
|
Baina
esan egiten zuen hala ere: Hipopotamoak bezala dutxatzen naiz ni, bazkalostean.
|
|
|
Nik ez nion sinisten.
|
Baina
esan egiten zuen berak. Total, ezin da konprobatu.
|
|
|
Esaten hasi ziren andreak orduan ume hura eskolatu behar zela, ezin zela egun osoan kaletik ibili. Konforme zeuden arkitektoaren gurasoak,
|
baina
esan zuten dirua zela problema, eta dirua ez zela problema esan zuen andreetako batek. Eta andre hori familia onekoa zen, eta betidanik izan zen familia onekoa, umetan ere bai, eta lan egiteko sasoia heldu zitzaionean ere familia onekoa zen eta ez zuen lanik egin, eta etxe mordoa zeukan Idus osoan, alokatuta asko, eta etxe bat saltzen zuen lantzean behin, eta familia onekoa izaten jarraitzen zuen.
|
|
|
Erleak erotzeko eta jateko gero.
|
Baina
esaten zuen Ulpianok txarto egiten dutela okilek. Askozaz mingotsagoak direlako erle eroak erle zentzudunak baino, eta taktika txarra dela okilena.
|
|
|
|
Baina
esango nuke heziketa erlijiosoak utzi zidala bere zigilua, moldatu egin ninduen nolabait, kausa baten alde ukoa eta sakrifizioa onartzeko prest zegoen pertsona bilakatu ninduen. Batxilerreko laugarrena amaitzen ari nintzela, hamalau urte nituen, teresiana batek estanpa bat eman zidan Ordenan sartzeko gonbita egiten zidan mezu batekin.
|
|
|
Batez ere atentatuen biharamunetan. Kosta egiten zaik aitortzea,
|
baina
esan ezak, bai, esan ezak atentatuek hire errutina grisetik ateratzen hautela, atentatuekin batera hire bizitza ezin aspergarriagoa halako batean animatu egiten dela, kolaborazio bat idazteko gogo bizi batek harrapatzen hauela eta, latza da, gero, aitortzea baina... bai, esan ezak, irakasle kaka horrek, atentatuen esperoan hagoela irratia pizten duan bakoitzean. Hori jada ez duk-eta problema hiretzat.
|
|
|
|
Baina
esadazue, bien bitartean, sinek  doke bat.
|
|
|
Orain bai ezin zidala ezezkorik esan.
|
Baina
esan egin zidan, ordea. Hobe esanda, ez zidan ezezkorik esan, baina ez zuen ezertxo ere egin.
|
|
|
" ez al dakizu euskara dela euskaldun egiten gaituena?". Sentimendu zabala da azken hori euskaldunen artean; ez dute agian den denek horrela sentituko,
|
baina
esango al zenidake zenbat diren erabat bestela pentsatzen dutenak, euskaradunen artean. Erdaldunek ez dute horrela sentitzen, ezta oso bestela ere den denek jakina; baina, kasurik onenean baskoak dira, ez euskaldunak.
|
|
|
Ondo dakigu,
|
baina
esatea ez da alperrekoa. Herri hau harrizkoa da.
|
|
|
ez omen daude komunitate bi, diotenez batzuek. Demagun hala dela;
|
baina
esan dezagun badaudela eta hitz egin dezagun modu hipotetikoan, besterik ez bada ere. Baleude, komunitate horiek, erraz ikus liteke ezen komunitate kide guztien interes guztiak ez direla zertan derrigor berberak izan, ez beti behintzat.
|
|
|
Azken aldian administrazio publikoetan euskararen (ez) erabilera arautzen duen dekretua eta horren inguruko mugimenduak ditugu aztergai, mintzagai, kritikagai eta nahi diren gai guztiak.
|
Baina
esan behar da, zenbait euskaltzaleren aspergarri, eta alderdi legal hutsari erreparatuta, euskararen ajeak (estatusaz ari gara) eta batez ere ajeen iturburua urrutixeago bilatu behar ditugula. Atzerago begiratuta, baina bista bistan, euskararen ofizialtasuna mugatzen duten 1986ko euskararen legea eta 1982ko Foruaren Hobekuntza ditugu eta, hori ere berta bertan, 1978ko Konstituzioa.
|
|
|
— Ez trufatu nitaz,
|
baina
esaidazu noiz gertatu zen bilera hori.
|
|
|
— Baina horrexegatik hain zuzen, Diotima, oraintsu nioena, irakasleen beharra dudala jakinik etorri naiz zuregana.
|
Baina
esaidazu horien zioa eta maitasun kontuen inguruko gainerakoena.
|
|
|
Esango zidan. Gogoak ematen zionean,
|
baina
esango zidan.
|