|
2000
|
|
|
Ondarroan jaiotakoa da 1964an
|
baina
gaur egun Barakaldon bizi da. Bere bizitza erdia AEKri eskaini dio, 17 urterekin hasi zen AEKn eta bertan jarraitzen du gaur egun, 19 urte geroago.
|
|
|
Garai batean ez dakit nola sentituko ziren,
|
baina
gaur egun ez zara behartuta sentitzen ez bata eta ez bestea egitera.
|
|
|
Etxetik hasita, lagunartean, elkarteetan, ospakizunetan eta are eskola propioetan ere nortasun kolektiboa gordetzeko saioak ez dira berriak diasporen artean.
|
Baina
gaur egun komunikazioaren globalizazioak aukera berriak eskaintzen ditu, telebistarekin ikusi dugun legez. Orain arte etxe barruko nortasun eta kultur giroa urratzen zuen tresna hori beste modu batean erabiltzea dago, gorde nahi den giroa sendotzeko alegia.
|
|
|
Nazionalismoa erronka berrietarako berregituratu behar bada eta erronka zaharretarako bere burua indartu behar badu, hortxe daukaaukera bat (ez bakarra, noski). Onartu egin dugu estatua eta nazio oro konstruktoakdirela,
|
baina
gaur egun Espainia eta Euskal Herria maila bereko konstruktoak direnik ezin dugu esan. Gure egoerak alde eta kontra dauzkan faktore guztiekin, alternatiba bat eraikitzeko gauza izan behar dugu.
|
|
|
Oso gertu eliza neogotikoa dago. Garai batean, ura edateko kiosko oktogonala eta egurrezko zubia ere baziren,
|
baina
gaur egun ez da haien aztarnarik.
|
|
|
Piztia aluak dituk: aurkitu nahi hauenak beti aurkitzen hau, baita nahi ez duanean ere,
|
baina
gaur egun ez haiz deus honelako trasterik gabe.
|
|
|
Bestalde, antzerki amateurrak ez ditu une gozoak bizi. Tradizio handiko talde asko aritzen ziren lanean Euskal Herrian,
|
baina
gaur egun oso gutxi dira obra berria prestatzen ausartzen direnak. Horren adibide garbia Azpeitiko Antzerki Jaialdia da, antzerki amateurraren berariazko eremua izana, gaur egun ia testimoniala bihurtu da euren parte hartzea eta antzerki talde profesionalek osatzen dute ia guztiz kartelera.
|
|
2001
|
|
|
Museoen bilduma egiteak ez du zentzu gehiegirik ez bazaigu artea interesatzen.
|
Baina
gaur egun badirudi jende guztiari artea interesatzen zaiola eta erromesaldi modernoak asmatzen dituzte (bidai agentziek, batez ere) munduko museorik modernoena ikustera joateko. Ez dago gaizki, jendeak nahi duena egiten du, baina museotik irten ondorengo kexa entzuten aspertuta nago.
|
|
|
Arazoa da gogoa ez dela nahikoa eta jendea lanean jartzeko eta lan hori produktiboa izateko, gauza asko aurrera eraman ahal izatea behar dela.
|
Baina
gaur egun, langabetuak ez ezik, badago sektore bat lan eginaz pobretzen ari dena, orain dela 50 urte bezala. Gaur egun badago sektore bat bederatzi eta hamar ordu lan egiten duena eta horrekin ez zaio nahiko egungo estatusari heltzeko.
|
|
|
Duela 37 urte Donostian jaioa,
|
baina
gaur egun Zizurkilen bizi den Geografia eta Historiako lizentziatu honek lehen ere zenbait ikerketa historiko burutu zuen. Azkenaldian, ordea, geografia eta natura gustuko dituenez, ingurumenean aritzea erabaki du.
|
|
|
Nerbioi ibaiaren ezkerraldea handiosoki zaintzen duen Serantes mendiaren altzoan, Santurtzi betidanik izan da itsasoari lotutako gunea,
|
baina
gaur egun, Abrako golkoan duen kokapen estrategikoa aprobetxatuz, bertako superportua Europako nagusienen artean kokatu da.
|
|
|
Antzinako frontoia tailatutako harriez altxatzen zen,
|
baina
gaur egun egitura porlanezkoa da, harrizkoa garestiegia litzatekeelako. Frontisaren kasuan honen gainetik harri kapa bat jarri behar zaio (homogeneotasun handiko kareharria, edozein harrik ez baitu balio), gutxienez 10 bat zentimetroko sakonera duena, bestela pilotak zuzenean porlanaren aurka joko lukeelako eta honek batetik ez lukeelako indarrez itzuliko eta bestetik porlana bera kaltetuko litzatekeelako.
|
|
|
|
Baina
gaur egun beste bide batean sartzen hasi da eta globalizazioari, liberalizazioari eta errentagarritasunari loturiko ideia nagusiak bereganatu beharraren eraginez, bere hasierako ezaugarriak desitxuratzen ari dira.
|
|
|
Fenomeno horiek planeten bat egiteak, kometak, eklipseak eta antzekoak hondamendien iragarpen gisa hartzen ziren antzina
|
baina
gaur egun lasaitasunez begiratzen ditugu; badakigu mundua ez dela amaituko eta eklipseak eta antzeko gertaerak gorabehera, hondamendiak berdin berdin izango direla.
|
|
|
Hasieran 20 lagun ginen,
|
baina
gaur egun 14.000 bazkide baino gehiago ditugu eta estatu guztian zehar 15 ordezkaritza.
|
|
|
Hau da, literaturak ezinegona eta kezka sortu behar ditu, existentziaren arazoari galderak egin behar dizkio eta erantzunen bila ibili, liburuairakurri ondoren irakurlea, obra zein irakurlea aproposak badira? desitxuratutaedo osatuta, berrituta geratu litzateke, eta bilakaera moral edo espiritualaren esperientzia bizi luke;
|
baina
gaur egun idazten den literatura askok etaaskok azaleko erretratuak egiten ditu eta, asko jota, irakurleak aurretik dakienaberresten du: ez dizkio kezka eta ezinegona sorrarazten.
|
|
|
Egitura irregularreko poliesterra erabiliz gero, paperaren edo pergaminoaren oso antzeko testura lor daiteke. Marra edo zerrenda bertikalak ere izan ditzakete, kutsu klasikoak dituen diseinua,
|
baina
gaur egun tonu modernoagoekin berritzen dena. Oro har, zerrendek kolore argiren batekin txandakatzen dute zuria.
|
|
|
Berriro diot ezin dela euskara eta bere kultura abertzaletasunarekin nahastu,
|
baina
gaur egun nahaspilatzen ari da eta oraingo egoera politikoan, jakina, badute hori egiteko aukera. Baina irekiko zaizkie begiak, ikusiko dute herriak erantzungo duela eta baieztatuko da ez dela gauza bera abertzaletasuna eta euskaltzaletasuna.
|
|
2002
|
|
|
|
Baina
gaur egun" etologoek" erasotzen dutenean nazionalismoa, familia bidetik pasa den nazionalismo horretaz ari dira, baina gure kasua ezin izan dute eta ezin izango dute ez ulertu eta ez esplikatu. Gu beste toki batetik baikatoz.
|
|
|
Gizartearen gehiengoak nahi du herri honek bere hitza izan dezala,
|
baina
gaur egun ez dago baldintzarik hori gauzatu ahal izateko. Muturreko posizio politikoek oztopatu egiten dute herri honek hitza izatea, eta herri bezala aurrera jarraitu nahi badugu hori gainditu beharra dago.
|
|
|
Garai batean eraginkortasuna zentralizazioarekin lotuta zegoen.
|
Baina
gaur egunean milaka pertsona koordinatzen eta kontzentratzen dira manifestazio berean, modu deszentralizatu baina oso eraginkor batean.
|
|
|
Egoera aldatzen bada ezker abertzalea berriro elkartuko den? Hori nahi nuke nik,
|
baina
gaur egun ez da posible. Ahalegina egin behar da ezberdintasunek sortzen duten gogortasuna eta sektakeria baztertzeko.
|
|
|
Behi, zezen eta txahalek larratzen dituzte lur batzuk eta zaldi, behor eta moxalek beste batzuk. Nola ez, garai bateko abeltzainentzat egin ziren bordak ere ikus daitezke,
|
baina
gaur egun lur orotariko ibilgailua nahiago dute. Ur deposito batera iritsiko gara eta hau eskuinetik igaroko dugu.
|
|
|
Esan eta egin.
|
Baina
gaur egun Euskerazaintzan dirua omen dago urri. " Euskaltzaindiak, ostera, dirua dauka oso ugari dio Olazar' tar Martinek.
|
|
|
Ínsula 641, 2000ko maiatza, 3), gaur egungo eleberri historikoek behiala zuten helburu eta moldeak irauli dituzte. Iragana berreskuratzen zuten testuok helburu didaktiko, moralizatzaile edo abertzalez idatzi ohi ziren behiala (honen adibide argia garai erromantikoan sortu ziren eleberri espainiar historikoak genituzke, iragan lorios batez mintzo zirenak),
|
baina
gaur egun ikuspuntu berri bat, ohiko historietan azaltzen ez diren kontuak, azaleratu nahi dute.
|
|
|
Festetarako aretoa, errege nabeko lekurik dotore eta sonatuena zen.
|
Baina
gaur egun gutxi geratzen da Erdi Aroan eraikitako jatorrizko egitura hartatik.
|
|
|
15 urteko biztanle aktiboen kopurua %15ez murriztu da azken 10 urtehauetan, eta 45 urtekoena %36 emendatu da. 1990ean, adin klase bakoitzakbiztanle aktiboen %26a biltzen zuen,
|
baina
gaur egun adin klase zaharrenanagusitzen da (%33).
|
|
|
Gizarte aldaketak egiturazkoak izatea modernizazioaren berariazko ezaugarria izan da.
|
Baina
gaur egun aldaketa horiek inoiz baino sendoago eta biziago eman ahala, jarrera, modernoek, gizarteaz egiten dituzten irudi eta errepresentazioek iraganarekin bat egiten dute, orainaldiko biziera guztietan jada bertaratuta dagoen, etorkizun erreala?
|
|
|
Sistema zaharrena da eta, analisiaren abiaduraren aldetik motela bada ere, oso interesgarria da (Antworth, 1990). Hasiera batean ez zuen konpiladorerik,
|
baina
gaur egun eskuragarri ditu osagai guztiak: erregelen konpiladorea (Kgen izeneko programa dago horretarako), PC KIMMO programa probak egiteko, eta liburutegia beste programetan integratzeko.
|
|
|
Pintura zabaltzen da, tantak edo pikorrak sortzeko eta azken akabera zimurtsua izateko. Pintatzeko modu horrek arrakasta izan zuen duela urte batzuk, batez ere hormetan akatsak disimulatzeko gaitasuna zuelako,
|
baina
gaur egun ez da erabiltzen. Horregatik, horrelako pintura pareta batean ikusteak, askotan, zerbait zaharkituaren aurrean egotearen sentsazioa sortzen du.
|
|
|
Elikadura jokabidearen nahasteak historian zehar agertu dira,
|
baina
gaur egun gero eta maizago gertatzen direlako kezka handiagoa dago.
|
|
|
Hain zuzen, “piku” hitza etimologikoki “ficus” hitzetik dator. Zuhaitz hau jatorriz Ekialde Ertainekoa da,
|
baina
gaur egun modu naturalean hazten da Mediterraneo osoan eta munduko beste eskualde batzuetan, hala nola Indian, Txinan, Brasilen, Mexikon eta Estatu Batuetan. Igeltxoaren abantaila handienetako bat da lur lehorretan urperatzeko gaitasuna duela, euria baino gehiago ureztatzen ez baitute.
|
|
|
Horregatik arduratzen da instalazio horien egoera egokiaz.
|
Baina
gaur egun zientzialariak zalantzan jartzen ari dira gaixotasuna kutsatzeko mekanismo bakarra arnastea. Bakterio horren aurreko azken planteamendua da ur poluitua duten gargarak kutsatzeko bide berri bat ere izan daitekeela.
|
|
|
zerbait begiratu nahi denean, edo kontsultatu, karpetak eta agiriak behar dituzu eskura, eta Wally aurkitu nahi duzunean nola ibili behar duzun goiti eta beheiti non dagoen ez dakizula, irudi guztiek jertse berdina baitute, halatsu ibili behar dugu guk ere arauak non dauden ezin aurkitu, arau batek zer esan eta besteak nola aldatu duen aurretik esana ongi ez dakigula, Diogenesen ikasle norabaiteratu baten gisa, gure eltzerma eta guzti eskuetan. Eta hiztegi horrek beste buelta bat behar du,
|
baina
gaur egun erakusten dugun abiadurarekin urteak eta urteak ditugu, munduak aurrera presaka egiten duen bitartean, fundamentuzko zerbaiten mahai gainean jartzeko. Segur aski ere, hola egin du lan Euskaltzaindiak, erabaki guztiak ongi funtsatu ondoren bakarrik har daitezkeelako, eta horrek lan mantsoa eskatzen baitu, beste elkarte batek, esaterako, nekez egin dezakeena.
|
|
|
Euskaltzaindiak beti izan du itzal akademikoa eta errespetua euskaltzaleen artean eta euskaltzale gehienek hartu izan dute erreferentzia puntu gisa euskal araugintzan, esana da hori.
|
Baina
gaur egun akademia kontuetan baditu bere pareko asko. Parekoak eta hobeki prestatuak ere.
|
|
|
maila guztiak erdaraz egin ditut sei urte nituenez geroz, beste aukerarik ez bainuen gainera, erdara eskolan ikasi ondoren.
|
Baina
gaur egun ez dut inolako eragozpenik euskaraz mintzatu, irakurri eta idazteko, erdaraz bezain ongi edo erdaraz bezain gaizki, nahi den bezala. Adiera modua ez da hizkuntza kontua.
|
|
|
Eta horregatik sortu zen euskaraz.
|
Baina
gaur egun telebistaren bigarren kateak, erdaraz ematen denak alegia, lehenbiziko katea irentsi eta desitxuratu du. Egia da euskara eta erdara ez direla parean jartzen ahal eta, bistan denez, askoz ere jende gehiago izango dela beti erdaraz ikusteko prest, euskaraz baino.
|
|
|
Eta milaka jende hasi zen orduan euskara ikasten, militantismoz betea.
|
Baina
gaur egun beldur naiz zuen egoera arrunt diferentea den. Zer da zuendako euskara?
|
|
|
Zeren egia baita lehenago Hoiek ez dituk kaballuak, hoiek zaldiak dituk esan ziokeela aitak edo amak bere semeari (alabari ditun esango zion bietan), honek kaballu hitza erabiltzen zuen bakoitzean.
|
Baina
gaur egun, zer gertatzen da gaur egun. Ingurura begiratzen dudanean nik" inpresora" bat ikusten dut, eta alboan" grapadora" bat," klipak"," pantalla"," monitorea"," reproduktorea"," karpetak"," CDak"," altabozak", Internetetik informazioa" beheratzen"," Operación Triunfo"," zeloa"," entxufeak"," sistema operatiboak"," sukaldearen mandoak"," tekladoa" eta telefono" mobila" edo" inmunidad parlamentaria".
|
|
|
Mendebaldeko zibilizazioa ere hedatze prozesuan dago, ezbairik gabe. Lehenik lurralde mailako hedatzea izan zen,
|
baina
gaur egun batik bat kultura mailako hedatzeaz hitz egin behar da. Azkartasun harrigarriz ari da munduko kultura guztiak asimilatu eta homogeneizatzen.
|
|
2003
|
|
|
Bai, baina konkistaren gaia hemen garrantzitsua bada, gaur egun ere gure egoerak gai hori gaurkotasunekoa egiten duelako da. Granada ere konkistatua izan zen,
|
baina
gaur egun ez dago Granadaren musulmantasuna defendatzen duenik, eta hemen bada independentziaren aldeko gizarte sektorea.
|
|
|
Berta garaia baino lehen jaiotako haurtxo bat zen (prematuroak esaten zaie horrelakoei),
|
baina
gaur egun medikuntzarentzat anekdota bat besterik ez den gertaera hori dezente konplikatu zen kasu honetan, jaio eta berehala gibeleko gutxiegitasun edo intsufizientzia larri bat detektatu baitzitzaion, hepatitis batek sortua. Eta iazko, 2002ko, irailaren 13an hildako 4 urteko emaile baten gibelaren %15 jaso zuen Bartzelonako Vall d' Hebron ospitalean.
|
|
|
Eta, neurri batez, arrazoia zeukan.
|
Baina
gaur egun alde dago. Gainera soluzio posibilista bakarra da!
|
|
|
Beraz, ustezko beraien herrietara gorpuzkinak eraman eta guztiak hilobi batean sartu zituzten eta han denen izenak jarri. "
|
Baina
gaur egun ikerketa zientifiko oso bat egin daiteke», azpimarratzen du historialariak. «Eta familiak hala eskatzen badu, ADN frogarekin bakoitza nor den jakitea dago".
|
|
|
Neurria eragingarria zen, dudarik gabe,
|
baina
gaur egun ez da beharrezkoa, hain zuzen ere kontsumoaren arloan garatu delako gehien Edisonen asmakuntza.
|
|
|
Harrezkero ildo horretan aurreratu da,
|
baina
gaur egun ez dago abangoardiarik, momentu hau pasekoa da, eta zer edo zer gertatuko dela iruditzen zait, jende asko lengoaia berrien bila dabil eta.
|
|
|
Abiapuntu hori, globalitatea eta tokian tokikoa elkarri lotutako osagaiak balira bezala aipatzen den, agian etorkizunean eusteko zail samarra den oreka izan daiteke,
|
baina
gaur egun emaitzak ematen ditu. Horren adibidea dugu UGT (sozialista estatalista) eta LAB (ezker abertzalekoa) sindikatuak, programari eta praktikaridagokienez elkarrekiko hain urrun, MMEren Qatar-eko goi bilera zela eta, bestehainbat euskal erakunderekin batera batu eta elkarrekin batera jarduteko konpromisoa hartzea.
|
|
|
bi heren murriztuko dira Afrikan, heren bat Asian eta bostena Hego Amerikan. Ur falta Iraganean, lur lehorrak erraz berreskuratzen ziren lehorte luzeen ondoren,
|
baina
gaur egun produktibitate biologiko eta ekonomikoa galtzen dute laborantza edo larratze neurrigabeen, deforestazioaren eta ureztatze jarduera eskasen ondorioz. Bestalde, eremu lehorretan dauden baliabide hidrikoak gutxitu egin dira.
|
|
|
Adituen ustez, haien kontsumoa bultzatzeak osteoporosiaren etorkizuneko eragina gutxitzea ekarriko luke.
|
Baina
gaur egun oso gutxi jaten dute, bost herrialdetan egindako azterketek erakusten dutenez.
|
|
|
Ez oso aspaldi, baita astegunik buruzurienean ere, pinpirin eta txor txor ibiltzen zen, ongi orraztua eta apain jantzia.
|
Baina
gaur egun ezin da bere kasa ibili eta silladerruedasean eraman behar izaten dute. Lehen, baita Joseba Luisarekin ezkondu ondoren ere, noiz edo noiz bisita egitera etortzen zitzaidan, eta egin zidan azkenekoan, sekula ez dut ahaztuko, gaixorik nengoela esan zidan eta neure burua zaindu beharra neukala.
|
|
|
Europan eskulan merkea eskatzen dute, ez ordea etorkin eskubidedunik. Alde horretatik, eskubideak hitzarmen eta agirietan zehatz mehatz islatu eta gorde izan dira, asko kostata, belaunaldi askok odol handia isurita,
|
baina
gaur egun, hara, eskubide horiek soilik balio dute aitortuak dituztenentzat eta ez benetan horien beharra dutenentzat. Te rroristarik ez izateko, gerraegiten da.
|
|
2004
|
|
|
Nahasketak egiten ari zirela zenbait aldizkaritan formatu klasiko horretan argitaratzeko aukerak eta prezioak begiratzen aritu ziren.
|
Baina
gaur egun diskoetxeek ez dute horrelako formatoekin lan egiteko asmorik agertzen. Dena dela, diskoa biniloan ikustea eta etxean edukitzea behinik behin gustatuko omen litzaiekeela onartzen dute.
|
|
|
Abrahamek esan duenaren haritik, jakina, dopinak eta mamu horrek ez dio inori mesede egiten, baina argi eta garbi utzi behar da txirrindularitzan ez dagoela beste kiroletan baino dopin gehiago. Betidanik hala uste izan da, eta beste kirol zale sutsuek beti ukatzen dute euren kirolean dopina dagoenik,
|
baina
gaur egun nahiko argi ari da gelditzen atletismoan, tenisean, futbolean, goi mailako kirol guztietan, dopina sartuta dagoela. Gizonak berarekin du dituen mugak gainditu nahi hori eta batzuek beraien mugak onartzen ez dituztenez, debekatutako substantzietara jotzen dute.
|
|
|
Garai hartan oso ohiko jarduera zen itsaski bilketa, eta gerora, XVI. mendean ere, Ternuako urrutiko itsasoetara joaten ziren euskal arrantzaleak balearen arrantzara.
|
Baina
gaur egun gehiegizko arrantzak eragindako krisia daukagun bezala, garai haietan ere izan ziren krisialdiak.
|
|
|
Izenak dioen moduan, izei izugarriak topatuko ditugu han.
|
Baina
gaur egun izeiez gain, Leitzako bertako zuhaitz mota gehienak ere bertan aurkituko ditugu. Beraz, oraingoan aukera paregabea dugu landareen erreinuari errepaso eder bat emateko.
|
|
|
|
Baina
gaur egun etxekoak dira ardi beltzak, askotan gehiengoa atzerritarra da. Harrobiari kalte handia egin dio horrek, talde sentimendua ere galtzen doa, ez al litzateke gehiago mugatu behar atzerritarren lekua?
|
|
|
Figurazioa errazago da, baina abstrakzioa ere ez da berria; honezkero, ohiturik behar genuen. Abstrakzioak bere mezua dakar, horretan hasi zirenean ez ziren konturatzen,
|
baina
gaur egun inork ez du zalantzarik horretan. Amerikako espresionismoak berak, ideologia jakin bat du, sistema baten babesa dua abstrakzioak ez du inozentziarik.
|
|
|
Oso maiz joan ohi naiz eskolaz eskola txotxongilo lanak aurkeztera eta orain dela bizpahiru urte arte hemengo haurrek osatzen zuten ikusleria, gure artean etorkinik ez zegoelako,
|
baina
gaur egun ezberdina da. Herrialde askotatik datoz honantz umeak bere gurasoekin batera, baina baita adoptaturik ere.
|
|
|
" Lehen, gaitz psikologikoak ez ziren inoiz oinarrizko medikuntza kontsultatetan aztertzen", dio Gonzalo Gomez de Iturriagak," zuzenean bidaltzen genituen espezialistengana.
|
Baina
gaur egun hori aldatu egin da. Familia medikuon lanaren zati bat »ez naiz gauza portzentaje zehatza emateko, baina handia da» psikiatriari dagokio.
|
|
|
Eta horrek eragin du, besteak beste, bentzodiazepinak eta abar gero eta gehiago erabiltzea; honezkero, psikologo eta psikiatrek ez ezik, geuk ere ematen ditugu-eta. Egia esan, gauza berritzat daukagun arren beti egon dira era honetako osasun arazoak,
|
baina
gaur egun sarriago atzematen dira". Arazoak atzeman ostean datoz, gaitza sendatu behar denean.
|
|
|
Duela zortzi urte euskarazko web gune gutxi zegoen eta Lopez de Aberasturiren helburua hutsune hori betetzea zen. Kaixo bilatzaile moduan jaio zen
|
baina
gaur egun zerbitzu gehiago eskaintzen ditu. Bisitari kopuruari dagokionez, albisteak, eguraldi iragarpenak, txata eta batez ere web posta dira arrakastatsuenak, abizenei eskainitako atala, informazio turistikoa eta lan poltsa ahaztu gabe.
|
|
|
Euskadi Gazteko hizkera hizpide zuela Ibon Sarasolak zera zioen behin: ?
|
Baina
gaur egun gazte euskaldun gehien gehienak euskañolez mintzatzen direnez gero, sinesten ez duenak irakur beza Imanol Esnaolaren artikulua Bat aldizkariaren azken lanean?, euskañola erabili du Euskadi Gazteak segur aski, entzuleak izango baditu. Baina, horrekin batera, zerbait egin luke irrati horrek, hizkuntzarentzat inondik ere ona ez den egoera horren aurrean.
|
|
|
Zer ari zara esaten!
|
Baina
gaur egun esneak dira obesitatearen aurkako propaganda gehien egiten dutenak. Esneak eta jogurtak zuntzarekin, omega azidoak, gaingabetuak, bifidus aktiboekin, … Estrategia honako hau da:
|
|
|
Odola hanketan normaltasunez ibiltzea galarazten duten faktoreak dira denbora luzean eserita egotea edo barran zutik egon behar izatea. Horregatik, betidanik, barizeak emakumeen kontua izan dira,
|
baina
gaur egun maizago ikusten da gizonen artean. “Zain gutxiegitasun kronikoak gehiago zigortu ditu emakumeak, gehienak etxekoandreak zirelako edo administrazio postuetan lan egiten zutelako; landa lanean ari zen gizonak, berriz, jarduera handiagoa egiten zuen.
|
|
|
Biderketa, bestalde, izkinetan egiten da. Landare hori jatorriz Mediterraneo aldekoa da, bai Europako hegoaldekoa bai Afrikako iparraldekoa,
|
baina
gaur egun bere laborantza kontinente guztietara zabaldu da. Gaur egun egiten den ia labore guztia (leku askotan izpilikua modu basatian sortzen eta hazten jarraitzen duen arren) bere olio esentziala ustiatzeko erabiltzen da, eta olio horretatik lozioak edo lurrinak lortzen dira.
|
|
|
Denboraren poderioz, osagai naturalen bidez zabaldu ditu errezetak. Hala, santu hezurrak, tradizioz, gorringo gozoz beteta zeuden,
|
baina
gaur egun txokolatez, kokoz, marrubiz eta jogurtez edo pralinez ere betetzen dira. Buñueloak ere ez dira jada haizezkoak, hau da, pasta frijitu, historiatu eta azukreduna, eta orain kremaz, esne gainez eta txokolate kremaz beteta daude.
|
|
|
Argudia daiteke, dena dela, errorainoko zalantza prozesua garai haietan (Sokratesenean nahiz Descartesenean) eman beharreko urratsa izan zitekeela, une historiko haiek eskatzen zutelako horrela,
|
baina
gaur egun gaindituta legokeela. Horregatik ez ei litzateke beharrezkoa izango horrelako prozesu bati berriro ekitea gaur egun zientziaren garapena handia delako eta bere bidea ez bakarrik askatasunez baizik eta nagusitasunez ere burutu dezakeelako.
|
|
2005
|
|
|
San Telmo museoan dago orain zurezko irudia. Antzina ermita hau San Llorenteri (San Lorenzo) eskainia zegoen
|
baina
gaur egun Santa Ageda da bertako zaindaria. Jai-eguna, otsailaren 5ean, San Blas ostean ospatzen da, baina erromeria eta jai nagusia otsailaren 6an, igandean, egingo dituzte.
|
|
|
Hamar orrialde behar ziren idatzi, eta nobelaren hasieran agertzen den aita alabaren arteko elkarrizketarekin hasi nintzen. Pertsonaiek erabiltzen duten hizkuntzaren doinua ez da batere akademikoa,
|
baina
gaur egun Iparraldeko kostaldean erabiltzen denarekin pareka daiteke. Ez dut nik asmatu, nire ikasleak horrela mintzo dira.
|
|
|
ETB2 eta Radio Euskadi indartsuagoak dira entzulez.
|
Baina
gaur egun Radio Euskadiren entzulego potentzialaren %50a baino gehiago euskalduna da, eta galdetzen dut: " Zer ari dira horiek gu entzuten?".
|
|
|
Bidasoako alardean emekumeen parte hartzea da horietako bat. Errebindikazio hori ez zegoen 70eko hamarkadako festetan,
|
baina
gaur egun bai.
|
|
|
Honekin batera, azpiegiturak, hezkuntza eta osasun sailak, bizi baldintzak orokorrean, izugarri hobetu dira. Dohuk oso herri txikia zen,
|
baina
gaur egun Irakeko hiririk aberatsena bilakatu da. AEBei asko zor diegu.
|
|
|
Vic Bartzelonatik 60 kilometrotara dago, Osona eskualdean. 60 hamarkadetan Espainiako Estatuko etorkin gutxi joan ziren Osonara,
|
baina
gaur egun asko dira kanpotik datozenak. Vic-en, adibidez, 30.000 biztanle inguru bizi ziren bere garaian eta orain 40.000 bat izango dira.
|
|
|
Garai hartako ustiaketa intentsiboa zela-eta, etorkinentzako bizileku bihurtu zen. Nekazaritza, abeltzaintza eta meatzaritatik bizi ziren galdamestarrak,
|
baina
gaur egun gutxi dira horretan dihardutenak. Izan ere, azken urteotan erakundeek enpresa berrien sorkuntza sustatu dute eta baita kare harri harrobiaren ustiaketa ere.
|
|
|
Eskerrik asko, zure esperoan galdutako orduak markatuko deustazan erlojua erregalatzen deustazulakoren bat erantzun behar eutsala erantzun orduan, pentsetan dau gaur Amandak,
|
baina
gaur egun beranduegi da, ordu luzeak igaroak dira ordutik hona, erloju orratzek ez dabe alperrik aurrera egin eta ordurik jo.
|
|
|
Argi gelditu da rift egitura guztiek, nahiz eta antzeko geometria eta bilakaera izan, ez dutela zertan prozesu beraren bitartez sortuak izanik. Hasiera batean, riftak mantuko konbekzio korronte gorakorrekin lotzen ziren,
|
baina
gaur egun jada hipotesia alboratuta dago. Alde batetik, gaur egungo riften geometriarekin bat datorren mantuko konbekzio zelula arrunten eredua irudikatzea ezinezkoa delako.
|
|
|
Japoniako ipar ekialdeko plakaren jatorriak zalantzak sortu izan ditu ikertzaileen artean. Gehienek, orain dela gutxi arte, Eurasiako plakaren zatitzat hartzen zuten,
|
baina
gaur egun Ipar Amerikako plakaren barnean kokatzen dute.
|
|
|
Windows Mobile, indartsu Lehenik eta behin, nomenklatura nahaste txiki bat argitu behar da: Microsoft en sistema eragilea duten PDAei Pocket PC deitzen zaie,
|
baina
gaur egun erabiltzen ari den sistema eragilea izendatzeko erabili beharreko izen zuzena Windows Mobile da, 2003an iritsi zena, Windows CE zaharraren oinordekoa. Azken bertsioa 2004ko martxoan kaleratu zen Windows Mobile Second Edition da.
|
|
|
Gailu elektronikoetan, hauek dira erabilienak: Nikela eta kadmioa (NiCd) Nikel metal hidruroa (Ni MH) Litio ioiak (Li ion) Lehen telefono mugikorrek nikelezko eta kadmiozko bateriak zituzten (Ni Cd),
|
baina
gaur egun ez dira ia erabiltzen horretarako. Merkeak dira, baina arazo larriak dituzte:
|
|
|
Jatorrian idi azpizunezko xerra gordin ia gardenak zituen,
|
baina
gaur egun arrainak, itsaskiak edo perretxikoak izan daitezke protagonista.
|
|
|
Carpaccioaren jatorria Venezian dago,
|
baina
gaur egun plater original horren bertsio kopuru izugarria erdian prestatzen da mundua. Jatorria 30eko hamarkadan, carpaccioa uzten hasi zen.
|
|
|
Fruitu hori jatorriz Asiako mendebaldekoa da, Kaukasoko eremukoa,
|
baina
gaur egun Europa osoan lantzen da. Honela iritsi zen Espainiara:
|
|
|
Hauek adibide zehatzak ditugu,
|
baina
gaur egun, Euskal Herrian euskaraz osoki bizitzea ezinezkoa da, lurralde osoan. Euskara, frantsesa eta espainolarekin etengabeko lehian bizi da, nahiz eta hau izan bertako hizkuntza bakarra.
|
|
|
Drogek oztopatu besterik ez dute egiten yogaren bidea, eta alderantzizko norabidetik eraman gaitzakete, norberaren suntsipeneraino. Egia da zenbait eskolak erabili izan dituztela drogak egoera jakinetan, errituren baten barruan, aztikeria eta yoga uztartuz, edo fakirismoa praktikatuz,
|
baina
gaur egun ez dago yoga esperientziak areagotzeko drogak erabiltzen dituen eskola seriorik, eromenera eraman baikaitzakete, edota beste kalte moral nahiz fisikoak eragin.
|
|
2006
|
|
|
Ardoaren kultura hedatu egin da, eta jendeak gehiago ulertzen du. Bezeroa ez da edozein ardorekin konformatzen.Errioxako ardo beltzak nagusi izaten jarraitzen al du. Lehen besterik ez zen edaten,
|
baina
gaur egun ardo gorria beltzarekin parekatu dela esango nuke. Hala ere, txakolinaren kontsumoak gora egin du nabarmen, eta gero eta gehiago dira erronda txakolinarekin egiten dutenak.
|
|
|
Legeria hori, besteak beste, espekulazio eta negozio geldiezina ezinezkoak egingo lituzkeen lurzoruaren legea izan liteke. Etxebizitza duinak, erosteko moduko prezioan eslogan eta aldarrikapen ona da,
|
baina
gaur egun oso urrun gaude hori lortzetik.
|
|
|
G. KNÖRR.
|
Baina
gaur egun zein dago generalizazio horien aurka. Nik ulertu dudana da, Katalunia horren handia denez, ezin dela ezer egin.
|
|
|
Modernismoaren eta industrializazioaren aurrean, balore zintzo eta ederrek nekazal giroetan irauten zutela uste zuten, eta horiek garbi garbi gorde beharra aldarrikatzen zen.
|
Baina
gaur egun tradizioaren ikuspegi dinamikoa da nagusi».
|
|
|
Lehen bai.
|
Baina
gaur egun. Euskaraz ez ikastea edo ez hitz egitea ez da «Beste» nagusi baten kulpa, gure erantzukizuna baizik.
|
|
|
Izan zen, garai batean egin genuen,
|
baina
gaur egun ez dut haren nostalgiarik. Okerrena da partaideak mundu honetatik faltatzen hasiak direla:
|
|
|
hemen eboluzionatzen da ugaltzen.
|
Baina
gaur egun, galeraz
|
|
|
Erlijioa berezia da, bertako sinesmenak (ez erromatarra) nagusi dira. Azkenik, matriarkatua ere aipatu izan da,
|
baina
gaur egun ez da onartzen, eta beste ezaugarriak ere, zalantzan daude. Hala ere, Barbero eta Vigilek jada baztertu zuten matriarkatuaren ideia.
|
|
|
Jaimek beti sinetsi du espezializazioan eta goi mailako produktuetan. Urte luzeetan gogor aritu behar izan du lanean,
|
baina
gaur egun neke horien fruitua biltzen hasi da.
|
|
|
Gizabanako bakoitzarengan jazotzen diren aldaketez gain, bikote harremanarieragiten dioten beste aldaketa batzuk ere nabarmentzen dira. Tradizionalki usteizan da krisi latza ekar dezakeela haurraren jaiotzak,
|
baina
gaur egun badakiguizaten diren aldaketak uste baino txikiagoak direla; batez ere haustura gertatzendenean nabarmentzen dira aldaketak, gaizki zihoan harremanaren kasuak direla, non haurra ekartzea azken eragilea besterik ez den.
|
|
|
Bada beste aldaera bat, bizkarrezurra kendu eta mihi arraina, hasierako itxurarekin. Erreboiloa Antzina oso handiak ziren,
|
baina
gaur egun merkaturatzen dira. 800 gramoko pisu idealarekin.
|
|
|
Nola eragiten dio ekosistemari espezie jakin baten kopuru handia ingurunetik ateratzen denak? Jakina, eragina du,
|
baina
gaur egun oso zaila da ebaluatzea. Normalean, interesatuta zauden espezieko populazioa hartzen duzu kontuan, baina ez gainerakoak.
|
|
|
Granadilla, pasioaren edo marakuiaren fruta bezala, pasiflorazeoen familiakoa da. Fruta hau jatorriz Hego Amerikakoa da,
|
baina
gaur egun klima tropikaleko eta subtropikaleko herrialde guztietan hazten da, besteak beste. Hawai eta Kenya.
|
|
|
Horretarako, 40 urte dira gutxienez. Tradizioz, zura erabiltzen zen egosteko erregai gisa,
|
baina
gaur egun industriek gas naturala erabiltzen dute. Zauritua delikatua da, gehiegizko beroak xarabea honda baitezake eta, bestalde, lehorrean irakiten dagoen lapiko batek lehortu egin dezake.
|
|
|
Azalduko zenuke zer erakargarritasun duen esklusibotasun horretarako? Hasieran uste zen talde horretako proteina gutxi batzuk egongo zirela,
|
baina
gaur egun badakigu 500 gene baino gehiago daudela entzima horietarako. [en el laboratorio de Carlos López Otín se han descubierto 70 ellos]. Konplexutasuna da funtzio asko betetzen dituztela.
|
|
|
Teknika horiek denbora eta azterketak egiten dituzten langileen prestakuntza egokia eskatzen dute.
|
Baina
gaur egun badira metodo batzuk analisi hori teknika azkarren bidez egiteko. Teknika horiek 48 ordu lehenago ere ematen dituzte emaitzak, fidagarritasun onarekin.
|