|
2000
|
|
|
Egia erranen dizut, jaun André. Neure ordu arteko bizitzan kasik ez nintzen neskez arduratu izan,
|
baina
egun hartan bai, barrenean zerbait nabaritu nuen, zerbait berria, zeren eta hura ez baitzen, konparazione, anaia batek bere arreba eriarenganako senti zezakeen urrikalmenduzko maitasuna, nola izan baitzitekeen nik Pisan sentitu nuena, noiz eta Laura zeritzan neskatxa zangobakar harekin inkontratu bainintzen; aitzitik, sentimendu berri hark barrendik inarrosten ninduen eta asaldatzen, eta, nolabai... Eta, nehongoa ere izaitekotan, paradisukoa edo zerukoa izan behar zuen hegazti hark, hain baitzen enegan sortzen zuen sentimendua gozoa eta deliziosa, baina baita, aldi berean, haizetsua eta bortitza ere.
|
|
|
Eta utziko ote zidaten parte hartzen? Kandido bakean uzteko eskatzen banien, beldurti bat nintzela pentsatuko...; ez, ez, jostorratza baino luzeagoa behar da gehienetan haria;
|
baina
egun hartan tamaina berdintsukoak nituen bai haria bai jostorratza.
|
|
2001
|
|
|
|
Baina
egun hartan, larunbat sargori hartan, plantxa egiten ari nintzela, derrepentean atea jo zuten. Gasaren errebisioa egitera zetorrena.
|
|
|
|
Baina
egun hartako errekreoan ez genuen patioan futbolean egin. Euria egiten zuenean aterpera sartzen ginen baloiarekin eta han jokatzen genuen, legean, baloi ordurako bustiarekin.
|
|
2003
|
|
|
|
Baina
egun hartan, Xeleimen masailak gorritu eta ubeldu ere egin ziren Himrak erran zionean:
|
|
|
" Trenean lana, kanpoan afana".
|
Baina
egun hartan ez nenbilen lanean, bai, eta halaxe zuritu ahal izan nuen neure burua.
|
|
|
Hamazazpi urte edo izango zenituen artean. Ez zen oso ohikoa amak egunkari hori erostea,
|
baina
egun hartan etxera ekarri zuen, aurrerantzean Iriarte izeneko horren artikuluak publikatu zituzten orotan egingo zuen bezala. Ez zenuen artikulua irakurri.
|
|
2004
|
|
|
Kontua da hotz apur bat egiten zuenean, apurtxo bat bazen ere, kukua atarian geratzen zela, edo bestela tximiniaren ondoko teila baten azpian, epelean.
|
Baina
egun hartan kanpoan ibili zen, sei metroko zirkuluan hegaz, eguzkiak gogor jotzen zuelako, merezi ez zuen moduan.
|
|
|
bata beheko solairuan, atean metalezko bi letra zituena –WC–, bezeroentzat; eta bestea goikoan, letra berezirik ez zuena, etxekoentzat. Ni, normalean, goikora joaten nintzen,
|
baina
egun hartan, nola beheko solairuko mahai batean baikeunden eta nola amona zain bainuen, behekora joan nintzen, azkarrago ibiltzeko.
|
|
|
Ondorio hau gaur ateratzen dut, memoriak idazten ari naizela eta dakizkidanak dakizkidalako;
|
baina
egun hartan harlauzak, asperkeriaren harlauza astunak, ez zidan inolako aukerarik luzatu. Bi hortzaundiei begiratu eta buelta bat eman nuen inguruetatik, ea La Vache ikusten nuen zelata lanetan.
|
|
2005
|
|
|
Eta hala, bada, egun hartan ere elkarrekin zihoazen Ines eta Teresa, Teresa eta Ines, bidean aurrera, etxetik goizeko zortzi eta erdiak aldean irtenda. Normalean, elkarri hitz eta pitz eginez joaten ziren, moda edo munduko famosoak mintzagai,
|
baina
egun hartan mutu zihoan Teresa, edo monosilaboren batekin erantzuten zion alabari, bere munduan sartuta, antza.
|
|
|
" Ni ez nengoen hemen, atunetan genbiltzan!" esaten didate, eta flota etorrarazi zutela entzuna daukadala komentatzen dudanean" A, bai, egia da...!
|
Baina
egun hartan familia hartuta Igeldora joan ginen, umeek funikularrean ibili nahi zuten eta aprobetxatu egin genuen, ze nik Franco, badakizu..." asmatzen dizute bere ministroak ez baina Franco bera gizon ona zela defendatzen zutenek. Franco zetorrelako desertatu omen zuten herri honetan espaloiak mukuru ageri ziren, beraz, Franco begi puntan ikusi nahi ez zuen apezaren hitzetan...
|
|
2006
|
|
|
Gure lana aitzinetik miatzen ibiltzea zen. Baginen bi ekipa, hamar bat,
|
baina
egun hartan ni eman nintzen besteak baino aise aitzinago, nahi nuen hil. Sufritzen duzularik baduzu ideia frango, eta pentsa ze kalkulu egin nuen.
|
|
|
kantu letrak idatzi, antolaketa lanetan lagundu...
|
Baina
egun hartan Benito Lertxundi etxean gaixo geratu zen, eta taldekideek haren ordez kantatzera bultzatu ninduten. Neronen kanta pare bat kantatu nituen, eta gainera Uztapide eta Xalbadorren bertsoak.
|
|
|
Egia esan erru guztia neurea izan zen... suge bat neukan... normalean kutxa barruan izaten nuen neure eskumendean...
|
baina
egun hartan ihes egin eta... erpuruan kosk egin zidan... besoa estu estu lotu eta jarraian ospitalera joan nintzen. Han odol laginak atera eta antidotoa eman zidaten.
|
|
|
Horregatik, aitak eramaten zituen goizero bere autoan.Polizia honek beti begiratzen zuen autoaren azpian bonbarik bazegoen ere, eta ezzien seme alabei sartzen uzten dena ondo miatu arte.
|
Baina
egun hartan bere alababatek ez zion kasurik egin eta autoan sartu orduko lehertu egin zen. Gure ikaslehau hil zen goizean, sartzeko ordua jo baino lehen, gizon gazte bat agertu zeninstitutuan, neska ongi iritsi zen ala ez galdetzeko.
|
|
|
Gure ikaslehau hil zen goizean, sartzeko ordua jo baino lehen, gizon gazte bat agertu zeninstitutuan, neska ongi iritsi zen ala ez galdetzeko. Polizia zen, neskaren senargaia.Esan zuenez, beti jaikitzen zen oso goiz neskaren aitaren autoaren azpianmiatzeko,
|
baina
egun hartan beranduegi esnatu zen. Horregatik etorri zen zuzeneaninstitutura.
|
|
|
Beste egun batean arrazoia emango nion, bakeagatik,
|
baina
egun hartan ni ere aspertuta egongo nintzen Julianen petralkeriekin, eta kontra egin nion:
|
|
|
Maitasunean ere ez dut gehiegi sinisten, badakizu.
|
Baina
egun hartan, zure oparia eskuetan neukala, gorrotoa hauts egin zitzaidan esku artean eta, sinistu gabe ere, ito egin ninduen maitasunak. Frantsesez ez dakit gehiegi baina bi berba bueltaka eta bueltaka hasi ziren, noiz eztarriratu eta bidea emango nien.
|
|
|
Merezi ote duen, edukiz gero, irakurle bakarra.
|
Baina
egun hartan hasi nintzen idazten eta oraindik ez dut bukatu. Egunen baten erakutsiko dizut, Aitor.
|
|
|
Ni, inolako oinarririk gabe, eredutako aurkezten ninduen nire ikaskideei, nire frantsesa nabarmen gaiztoagoa izanagatik. Gizon izukaitzat genuen, bere onetik inoiz ateratzen ez zena,
|
baina
egun hartan aurpegiaren zurbilak salatzen zuen barneko dardaria. Agurrik ere ez zion egin gurekin zegoen irakasleari:
|
|
|
Aspalditik zebiltzan zurrumurruak aerodromo bat eraiki zutela hiritik berrogei bat kilometrora. Inork ez zekien garbi non,
|
baina
egun hartatik sarri samar agertzen ziren hegazkinak, albaren lehen argiekin beti. Goizero egoten nintzen hegazkinak noiz sentituko, haien burrundarak suspertu egiten baininduen.
|
|
|
Lotsatu egin zen,
|
baina
egun hartan eta erantzun harekin zirkuitu edo gurpil bat itxi nuen nik, ez nago ziur zirkuitua ala gurpila, baina biribildu egin nuen nire baitan zeozer, hiri haren izaera ulertzeko gakoa edo zena, nik dakit ba zer.
|
|
2007
|
|
|
|
Baina
egun hartan, aspaldiko partez, ez zuten elkarrekin haserretzeko gogorik, eta, aspaldiko partez, bi aldiz egin zuten amodioa apartamentuko alfonbraren gainean. Kanpoan, euri tantek klin klin edo klan klan egiten zuten.
|
|
|
Onartu egin nituen eta oheratu egin ginen. Ez nuen inoiz berarekin hitz gehiegirik egiten,
|
baina
egun hartan, saioa gauzatu eta txabusinaren gerrikoaren bila ari ginela, gertatutakoa aipatu nion. Eve nire ohe azpia arakatzen ari zela kontatu nion, errapeen zanbuluari begira kontatu nion, eta berak, bederen, heroi izatea zer zen sentitu ahal izan nuela esan zidan.
|
|
2008
|
|
|
Gogorra egin jatan. Izenaren jabe zan Listo
|
baina
egun haretan deskuidau egin zan.
|
|
|
Sutondoan aurkitu zuen, goizerdian. Tenore hartan, bere ohorezko damarekin egon ohi zen,
|
baina
egun hartan, urriaren azken egunetako egun epel bat zen?, doña Norma maiordomoarekin etxeko kontu batzuk aztertzen ari zela eta, Nataliak bakarrik ikusi zuen ama. Eta orduan, beste aulki bat hartu, eta, amaren albora eramanda, esan zion:
|
|
|
Beti sumatu zion halako kutsu goibela gizonari,
|
baina
egun hartan askoz tristeagoa iruditu zitzaion. Egun hartan dotoretasun bitxiko gizon txiki hura benetan sufritzen ari zela ohartu zen.
|
|
|
Kostata esnatu zen Barbosa larunbatean; ia egunero legez, berandu eta biharamunaz.
|
Baina
egun hartarako ezinbesteko zeregina ezarria zion bere buruari eta horretan pentsatzeak adorea eman zion, nagikerian luzatu beharrean, ohetik jaiki eta kalera irteteko.
|
|
|
Sutondoan aurkitu zuen, goizerdian. Tenore hartan, bere ohorezko damarekin egon ohi zen,
|
baina
egun hartan –urriaren azken egunetako egun epel bat zen–, doña Norma maiordomoarekin etxeko kontu batzuk aztertzen ari zela eta, Nataliak bakarrik ikusi zuen ama. Eta orduan, beste aulki bat hartu, eta, amaren albora eramanda, esan zion:
|
|
|
Nik legatza nahi nuen, irinetan eta arrautzetan pasatutako legatz frijitua, jan erraza da eta Tomasek hortzeria hondatu zidanetik ahoan erraz mamurtzen diren jakiak gustatzen zaizkit niri, baina Tomasek esan zidan, hemen nola eskatuko duzu ba arraina, kostatik hain urruti?, baina helburua ez baitzen ondo afaltzea, eta are gutxiago Tomasi ezertan eta ezta ezergatik ere kontra egitea, ba nik esan nion baietz, arrazoi zuela eta beste zerbait eskatuko nuela, eta etxekoandrea nota hartzera etorri zenean, nik esan nion, neuk ere txuleta jango dut senarrarekin batera, horixe esan nion irribarre eginez, eta etxekoandreak nota hartu zuen, eta on egin! ...n ere, alderantziz, alboko mahai batean gizon gorbatadun batzuk zeuden, eta orain bat eta gero bestea, beti neukan baten bat niri begira, eta pentsatzen dut beste mahaietakoek ere begiratuko zigutela afarian zehar, horixe izaten da normalena jatetxeetan, denek dutela denen berri, niri hala iruditzen zait behintzat, paretari bizkarra emanda jartzea gustatzen zait jendearen nondik norakoak ikusteko,
|
baina
egun hartako nire helburua ez zen jendearen kuxkuxean ibiltzea, justu kontrakoa gertatzea nahi nuen nik, helburu bakarra nuen-eta, eta hori zen ez ematea bikote aspergarri baten itxurarik, demostratzea asko hitz egiten genuela eta asko genuela esateko elkarri, horregatik berorrek ere aise ulertuko du Tomasen eta bion arteko solasaldiko hariari tira eta tira egitea izan nuela afari garaiko buruhau...
|
|
2009
|
|
|
Hiru orduko iraupena izan du auzipetuaren deklarazioak. Akusatuak adierazi duenez, normalean ez du alkoholik kontsumitzen,
|
baina
egun hartan asko edan zuen.
|
|
|
Egunen batean, benetan prest nagoenean, ekinen zioat lanari, erraten zion bere buruari.
|
Baina
egun hura sekula ez zen iritsi.
|
|
|
Istanbul, Sukarrieta, Bagdad. Arreba etxera itzuli zenean boligrafoz marrazturiko begia zeukan eraztuna falta zitzaion kajoitik, eta magoaren kutxan ez
|
baina
egun hartan bihotza erdibitu zitzaion.
|
|
|
Nikolaik, baina, gauza gehiago behar zituen buruan: eztabaida latz hura, adibidez, beraren eta Grigoriren artekoa, anarkisten fusilamendua sorburutzat izan zuena; halakoetan, Grigorik, Nikolairekiko nolabaiteko mendekotasun psikologikoa barneraturik balu bezala, amore eman ohi zuen,
|
baina
egun hartan, aldiz, Nikolairen mailan sentitu zelako edo, aurre egin zion; izan ere, komunisten eta anarkisten arteko auzietako bat, ez txikiena, zera zen, espazio politiko bera, langileria?
|
|
|
Gabinok, bai eguerdietan eta bai ilunabarretan ere, paseo bat egiteko ohitura zuen Regina eneko ingurunean, etxekoekin batera bazkaltzeko edo afaltzeko gero,
|
baina
egun hartan ez zuen paseotxoa egin, ez afaldu nahi izan; bestela, amarekin lo egiten zuen Gabinok, bakoitzak ohe batean, ama semeari emana, honekiko eskaintza erabatekoan: egingo dizut ohea, fruta pixka bat jan eta basokada bat esne edan behar duzu, seme?; lo aurreko mementoak, batez ere, ezin gozoagoak gertatzen zitzaizkien biei, ohitura hura baitzuten, elkarren ondoan belauniko jarri eta gau mahaiaren gainean zegoèn Lourdesko Ama Birjinaren irudiaren aurrean Salbea errezatzekoa; ondoren, zutitu eta semeari eskaintzen zion amak eskua, baita hura zutiarazten eta besarkatzen ere, besarkada estu eta luze batean, hantxe senti zezakeen Gabinok bere gorputz ahuldua, amarenak indartua; hantxe bere gorputz barne mutilatua, amaren gorputz oparoak osatua, bere birika bakarrak?
|
|
|
Saltsa haietan guztietan beti hitz egiten zuen Domingok,
|
baina
egun hartan isilik zegoen, eta Damasok, zirikatzeko edo, galdetu zion:
|
|
|
|
Baina
egun hartan, musikak beste bi izen handi ere galdu zituen: Ritchie Valens eta J. P. Richardson The Big Bopper.
|
|
|
Saltsa haietan guztietan beti hitz egiten zuen Domingok,
|
baina
egun hartan isilik zegoen, eta Damasok, zirikatzeko edo, galdetu zion:
|
|
|
Nikolaik, baina, gauza gehiago behar zituen buruan: eztabaida latz hura, adibidez, beraren eta Grigoriren artekoa, anarkisten fusilamendua sorburutzat izan zuena; halakoetan, Grigorik, Nikolairekiko nolabaiteko mendekotasun psikologikoa barneraturik balu bezala, amore eman ohi zuen,
|
baina
egun hartan, aldiz, Nikolairen mailan sentitu zelako edo, aurre egin zion; izan ere, komunisten eta anarkisten arteko auzietako bat –ez txikiena– zera zen, espazio politiko bera –langileria– partekatu behar izateak bereizkeria itsuenera zeramatzala bai batzuk bai besteak, halako moldez, non, batzuetan –askotxotan–, aski izaten baitzen talde batekoek proposamenen bati...
|
|
|
Gabinok, bai eguerdietan eta bai ilunabarretan ere, paseo bat egiteko ohitura zuen Regina eneko ingurunean, etxekoekin batera bazkaltzeko edo afaltzeko gero,
|
baina
egun hartan ez zuen paseotxoa egin, ez afaldu nahi izan; bestela, amarekin lo egiten zuen Gabinok, bakoitzak ohe batean, ama semeari emana, honekiko eskaintza erabatekoan: egingo dizut ohea, fruta pixka bat jan eta basokada bat esne edan behar duzu, seme...; lo aurreko mementoak, batez ere, ezin gozoagoak gertatzen zitzaizkien biei, ohitura hura baitzuten, elkarren ondoan belauniko jarri eta gau mahaiaren gainean zegoèn Lourdesko Ama Birjinaren irudiaren aurrean Salbea errezatzekoa; ondoren, zutitu eta semeari eskaintzen zion amak eskua, baita hura zutiarazten eta besarkatzen ere, besarkada estu eta luze batean –hantxe senti zezakeen Gabinok bere gorputz ahuldua, amarenak indartua; hantxe bere gorputz barne mutilatua, amaren gorputz oparoak osatua, bere birika bakarrak... baita zimeldutakoak ere, amaren birika osasuntsuetatik arnasa hartuko balute bezala! –, ezkuzabaltasunaren eta samurtasunaren erresuma hartan, non biak ez duen zentzurik, zeren haragiaren logika ez baita matematikarena, ama semeen arteko harremanen esparru hartan –segundo luzeetako haragien jarraitasunean– ez bederen, bat gehi bat berdin bat; hain barruan sentitzen zuen Gabinok amaren arnasa, antza, non beti era berean ematen baitzion azkena amaren amatasunaren aterpean bizi izandako sentipen betezko bizipenari:
|
|
2010
|
|
|
–Ez dut gizonari gizontasuna kentzen dion Jainko onik sinesten, ama!?. Hitz haiek irekitako bidetik, beste hiruzpalau argudio pilatu zitzaizkidan buruan, baina amari begiratu eta hain nora ezean ikusi nuen, halakoetan, eskua kopetara eramaten zuen amak, aitaren egiteko,
|
baina
egun hartan ezta hori ere?, non hartaz errukitu eta ez bainion txintik ere esan. Amak, haatik, bereari eutsi zion, jakina, haren etengabeko errezoak lekuko, baina bakean utzi ninduen aurrerantzean.
|
|
|
Goizerdian izan zen, ni neure gelan nengoela; ama zuzen sartzen zen normalean, atean jo gabe,
|
baina
egun hartan bi aldiz jo zuen;. Aurrera, esan nion gogogabetasun handiz; amak atea ireki eta honela esan zidan, begiak zorroztuz, nire erreakzioaren nondik norakoak aztertu nahian:
|
|
|
Uste dut huraxe izan zela jaun kalonjeak anai arrebetako bat astintzen zuèn lehen aldia, aldi bakarra ere bai, derradan bide batez, halakoetan aitaren edo amaren esku uzten baitzuen iniziatiba.
|
Baina
egun hartan ez. Eta niri hain gogorra egin zitzaidan une hura, pixa ere egin nuen galtzetan, aitak guztien aurrean belaunikarazi ninduenean?, non ziur bainago jaun kalonjeak orduantxe erein zuela nire baitan anti klerikalismoaren hazia, denborarekin lehertu. Pio Barojaren iritziak ere izan zuen hartan eraginik, gero kontatuko dizudan bezala?
|
|
|
–Lasai, Regina?;. Nola egongo naiz lasai, gaur ogi koskor bat utzi duenak bihar ogi osoa utz dezake-eta? Mesedez, Nazario!?; ama, moduak eta manerak zaintzen zituèn emakumea zen neurrian, aitaren mendeko azaltzen zen halakoetan,
|
baina
egun hartan ahotsa zakartu eta gogor antzean aritu zitzaion: hain gogor, non aitak, ohi ez bezala, begiak jaitsi baitzituen;. Bada, zuek bota ez baduzue, Blancak botako zuen?
|
|
|
Zu, beraz, pozik, eta aita gero eta ulerberago zurekin?; egun hartan, ordea, ipurditik pipermina sartu baliote bezala etorri zen aita etxera, Teofilo Maria ere halatsu, lantegian problema batzuk izan zituztelako; Ama Birjinaren kontuak zirela-eta, aita, munta eskaseko txantxa batzuk alde batera utzita, nekez sartzen zen amarekin, etxekoen aurrean behintzat ez, nik dakidanez,
|
baina
egun hartan ez zen etorri inori barkatzeko prest, aita ere kezkatzen hasia zen, beharbada, kezkatzeko moduko itxura hartzen baitzion gaiari: honaino bai, baina hemendik aurrera ez??, eta afaltzen hasi ahala gogor aritu zitzaigun:
|
|
|
Bigarren egonaldian lagun egin genuèn doña Gertrudis maistraren etxean geunden, gosaldu berriak; zu gehiago zinen egoteko gizona ibiltzekoa baino,
|
baina
egun hartan urduri antzean ikusi zintudan;. Zergatik ez dugu bueltatxo bat egiten, ea zeruko beste berriren bat badagoen??, galdetu zenidan serio, gibel asmorik gabe, ustez, zure konbertsioaren lehen zantzutzat hartu nahi izan nuen seriotasun hura, hara noraino itsutzen ninduen zu konbertitua ikusteko irrikak!?, eta hala, hiru anai arrebok kanporako bidean jarri ginen?
|
|
|
(12:08)
|
Baina
egun hartan, ezusteko ibilbidea egin zuten.
|
|
|
Biharamunean, 1987 ikasturte politikoaren azken osoko bilkuran, Bateratze Legea bozkatzekoa zen Legebiltzarrean.
|
Baina
egun hartan bertan El Diario Vasco egunkarian argitaratu ziren Antonio Camposen adierazpenak hautsak harrotu zituen: –Camposek positibotzat jo du proiektua ikastolentzat, baina nahiago zuen EAren testu alternatiboa?.
|
|
|
Plaentxiarrentzat txapelketako ibilbidea barixakuan bukatu zen,
|
baina
egun hartan Arane kiroldegiko frontoiak eman zuen itxurak antolatzaileak oso pozik utzi zituen. Frontoia bete egin zen eta giro onean egin zuten gaua.
|
|
|
" Lasai, Regina";" Nola egongo naiz lasai, gaur ogi koskor bat utzi duenak bihar ogi osoa utz dezake-eta? Mesedez, Nazario!"; ama, moduak eta manerak zaintzen zituèn emakumea zen neurrian, aitaren mendeko azaltzen zen halakoetan,
|
baina
egun hartan ahotsa zakartu eta gogor antzean aritu zitzaion: hain gogor, non aitak, ohi ez bezala, begiak jaitsi baitzituen;" Bada, zuek bota ez baduzue, Blancak botako zuen" esan zuen jarraian, zutitu eta sukalderantz abiatzen zela... etxeko sukaldariari kargu hartzeko:
|
|
|
Bigarren egonaldian lagun egin genuèn doña Gertrudis maistraren etxean geunden, gosaldu berriak; zu gehiago zinen egoteko gizona ibiltzekoa baino,
|
baina
egun hartan urduri antzean ikusi zintudan;" Zergatik ez dugu bueltatxo bat egiten, ea zeruko beste berriren bat badagoen...?" galdetu zenidan serio, gibel asmorik gabe, ustez —zure konbertsioaren lehen zantzutzat hartu nahi izan nuen seriotasun hura, hara noraino itsutzen ninduen zu konbertitua ikusteko irrikak! —, eta hala, hiru anai arrebok kanporako bidean jarri ginen......
|
|
|
Zu, beraz, pozik, eta aita gero eta ulerberago zurekin...; egun hartan, ordea, ipurditik pipermina sartu baliote bezala etorri zen aita etxera, Teofilo Maria ere halatsu, lantegian problema batzuk izan zituztelako; Ama Birjinaren kontuak zirela-eta, aita, munta eskaseko txantxa batzuk alde batera utzita, nekez sartzen zen amarekin, etxekoen aurrean behintzat ez, nik dakidanez,
|
baina
egun hartan ez zen etorri inori barkatzeko prest —aita ere kezkatzen hasia zen, beharbada, kezkatzeko moduko itxura hartzen baitzion gaiari: honaino bai, baina hemendik aurrera ez... —, eta afaltzen hasi ahala gogor aritu zitzaigun:
|
|
|
Goizerdian izan zen, ni neure gelan nengoela; ama zuzen sartzen zen normalean, atean jo gabe,
|
baina
egun hartan bi aldiz jo zuen;" Aurrera" esan nion gogogabetasun handiz; amak atea ireki eta honela esan zidan, begiak zorroztuz, nire erreakzioaren nondik norakoak aztertu nahian: " Karta bat duzu.
|
|
|
izan ezazu, seme... harik eta egun batean aspertu eta minezko mina ahotik mintzatu zitzaidan arte: ‘Ez dut gizonari gizontasuna kentzen dion Jainko onik sinesten, ama! ’ Hitz haiek irekitako bidetik, beste hiruzpalau argudio pilatu zitzaizkidan buruan, baina amari begiratu eta hain nora ezean ikusi nuen —halakoetan, eskua kopetara eramaten zuen amak, aitaren egiteko,
|
baina
egun hartan ezta hori ere—, non hartaz errukitu eta ez bainion txintik ere esan. Amak, haatik, bereari eutsi zion, jakina, haren etengabeko errezoak lekuko, baina bakean utzi ninduen aurrerantzean.
|
|
|
Uste dut huraxe izan zela jaun kalonjeak anai arrebetako bat astintzen zuèn lehen aldia, aldi bakarra ere bai, derradan bide batez, halakoetan aitaren edo amaren esku uzten baitzuen iniziatiba.
|
Baina
egun hartan ez. Eta niri hain gogorra egin zitzaidan une hura —pixa ere egin nuen galtzetan, aitak guztien aurrean belaunikarazi ninduenean—, non ziur bainago jaun kalonjeak orduantxe erein zuela nire baitan anti klerikalismoaren hazia, denborarekin lehertu —Pio Barojaren iritziak ere izan zuen hartan eraginik, gero kontatuko dizudan bezala— eta askatasunaren usaina zuèn lore bat emango zuena...
|
|
|
Polizia honek beti begiratzen zuen kotxearen azpian badaezpada, bonbarik bazegoen ere, eta inoiz ez zien seme alabei sartzen uzten dena ondo miatu arte.
|
Baina
egun hartan bere bi alabetako batek (bizkiak ziren) ez zion kasurik egin eta autoan sartu orduko leherketa gertatu zen. Hamazazpi urte zituen.
|
|
|
Polizia zen, neskaren mutil laguna. Esan zuenez, beti jaikitzen zen oso goiz neskaren aitaren autoaren azpian miatzeko,
|
baina
egun hartan beranduegi esnatu zela. Horregatik etorri zen zuzenean institutura.
|
|
|
Uda betea izatera, uztaila edo abuztua, hotelean mugimendu handia egongo zen, eta bezeroen oihuak zein autoen motor hots edota bozinak entzun izango genituen.
|
Baina
egun hartan teilatupeko gelaxkak urna bat ematen zuen, isiltasuna bildu eta metatzen zuena. " Nola hartuko duzu mendeku?
|
|
|
Inoiz baino zehatzago ikusi nuen dena, haizeak atmosfera garbitu izan balu bezala.
|
Baina
egun hartan ez zen haizeagatik; Davidengatik zen. Berari buruz pentsatzen ari nintzen:
|
|
|
Oliveirak mertzeriako neskatilari agur egin zion eskuaz, eta agur egin zion neska herabeak ere. Lotsatuago zegoen Oliveira,
|
baina
egun hartan Jose Zarate pintorearen txanoa zeraman kaskoan; bebarruko ispiluan morroi dotore bat ikusi zuen, libururen bat salduko zuela konbentziturik zegoena.
|
|
|
18 urteko neskatila koadrila pare bat, begiratu bat, irriño lotsagarriak, barrarainoko paseoak, gerriak arreta eske eta... bi xakelariak serio, euren gogoeta estrategikoetan murgilduta.
|
Baina
egun hartako publikoa, betiko moduan, herriko eskizofrenikoek osatzen zuten.
|
|
2011
|
|
|
Izugarria zen, errumaniarra, berrogeita hamar urtetik gorako gizon puska, neskatxa bat bezala negarrez ikustea, kamioira igo eta trasteak egunero bezala garajean jasotzera abiatu ginenean, eta koadrilako guztiak isilik, txintik atera gabe. Patroiak ez zigun egun hartan ohiko zerbeza ordaindu Kaletxikiko elkartean, egun bakarra, bestela egunero egin baitu hori, lanetik etxerakoan trasteak gorde eta gero,
|
baina
egun hartan ez. Errumaniarra ez nuen gehiago ikusi, biharamunean ez zen lanera azaldu, bidali egingo zuen noski.
|
|
|
Hasieran ez zegoen deus ere, eta lasai hartu nuen.
|
Baina
egun hartan bertan, arratsean, heldu zen lehenengoa; ingelesezkoa, jakina: hartaraino banekien, ordea, Internetera jo gabe, eta lehenagotik ere bildumaratua nuen esan modu hura.
|
|
|
ikusi zuen arte, bere motorrean, gibelaldean neska laguna zeramala. Bertze batzuetan ere ikusi izan zituen Leonek biak,
|
baina
egun hartan argi bat piztu zitzaion buruan: bizikletan eraman behar zuen Raquel, barran eserita?!
|
|
|
Mutila zaluago ibili zen orduan.
|
Baina
egun hartan ezinbestean bustiko zen barruraino.
|
|
|
|
Baina
egun hartan ez nintzen leihoaren parean eseri. Ez nuen astirik ere izan horretarako.
|
|
|
Sainduak egun sargorietan izerdia isurtzen zuela erran zidan ermitako serorak, bera han egoten zela izerdi hori zapi batez lehortzeko.
|
Baina
egun hura goibela zen, eta ez zen nehor izerditu, saindu ezezaguna ere ez. Lo apur bat egin eta arratsalderako sartalderantz segitu nuen itsas hegia.
|
|
|
Beste istilu larri bat ere apukadu zen Andretxean,
|
baina
egun hartan ez nintzen han izan. Hiru gazte azaldu ei ziren afari garaian.
|
|
|
Abenduko egun batean bi eskutitz eman zizkioten Donostiako Club Nautikoko maisuarentzat, anaia komunista kartzelan baitzuen, nonbait ere. Muga pasa ondoren, Txanberlain gehienetan Oiartzunen geratzen zen lotan,
|
baina
egun hartan erabaki zuen Donostiaraino jarraitzea eta bide batez eskutitzak eramatea. Bere arrebarengana joan zen, aspaldian esaten ari baitzitzaion bisita bat egiteko, baina askotan bezala, ez zegoen tokirik eta Amarako Moraza kaleko Euskalduna hotelera joan zen, han beti izaten baitzen ohea.
|
|
|
Kiskillas guardia bat zen, deabrua baino gaiztoagoa, baina kontrabandoa gustukoa zuen eta behin Txanberlainek espetxean sakarina guztia saldu zionez, lagunak egin ziren.
|
Baina
egun hartan ez zuen txoroarena egin nahi izan eta hasi zen: " Ea eskutitz hori".
|
|
|
Beraz, ez genuen gauza handirik irabazi. Gehienetan arratsalde osoa pasatzeko hartzen genuen kafea besterik ez genuen jokatzen, gauzak gaizki samar baitzeuden,
|
baina
egun hura berezia izan zen. Gaueko hamarretan tabernatik bidali gintuzten, berentzat ere konpromiso bat zela esanez, eta arrazoi zuten, alemanek sarekada asko egiten zituzten eta.
|
|
|
Errepidea pasatzeko bion artean hartu eta airean pasa genuen. Oso neska gogorra zen, nekeagatik edo goseagatik sekula kexatzen ez zen horietakoa,
|
baina
egun hartan gaizki pasa zuen. Baserrian oina ur gazitan jarri genion, ongi lotu, eta handitu samarra izanagatik beti bezala joan zen esneketariarekin.
|
|
|
Goiz batean esaten nion Tomasi baserriren batera joan genuela zerbaiten bila eta berak esaten zidan Ibardinen urdaiazpiko batzuk ikusi zituela, merke samarrak eta arinak, eta ea zer iruditzen zitzaidan bizpahiru ekartzen bagenituen deus ere ez genuenerako. Esan nion ahal zuenean joateko,
|
baina
egun hartakoa konpondu behar zela. Ni azokara joan nintzen, baina ez zegoen ezer.
|
|
|
Nik emana. Nire alde bozkatu izan dut gero,
|
baina
egun hartan, ez nuen nahi.
|
|
|
Moduak eta moduak zeuden kazetaritza norbere interes eta ideietara plegatzeko. Ez zen Julio Virado" damutuen doktrinaren" asmatzailea izan,
|
baina
egun hartatik aurrera komunikabide askok hartu zuten eurentzat" damutu" hitza. Orduraino hain fruitu onak eman zituen prozedura hura itzaltzen hasi eta Agirre Sesma abokatuak eta bere taldeak preso politikoak bergizarteratzeko irekitako bidea asko zaildu zen.
|
|
2012
|
|
|
Joan den otsailaren 6an, lurretik arrastaka eraman zuten, ostikadak eman zizkioten, hainbat ubeldura sorrarazi, eta gorputza minduta utzi zioten. Itziar Moreno presoak gimnasiora joateko baimena lortu zuen,
|
baina
egun hartan patiotik gimnasiora abiatu zenean, bi funtzionariok oztopatu zioten bidea, gimnasiora ezin izango zuela joan esanez. Arduradunaren presentzia eskatu zuen presoak, baina horrek berretsi zion debekua.
|
|
|
Hobetzeko asko nuen, baina baliabideak nituela esaten zidaten». Ez zen esperotako lehen partida izan, Oñatz eta Zubirik 35 irabazi baitzieten,
|
baina
egun hark zabaldu zizkion profesionalen artean aritzeko ateak. «Nahiz eta 35 galdu, oso ongi sentitu nintzen.
|
|
|
Bakardadean iritsiko zen heriotza mingarria eta latza.
|
Baina
egun hartan ezin izan nuen oinak estaltzea saihestu. Ekintza automatikoa izan zen, erreflexua, moja hark larrugorrian harrapatu izan banindu bezala, gauza intimo bat egiten ikusi izan banindu bezala sentitu nintzen eta berehala ezkutatu nahi izan nituen nire lotsaren iturri ziren oin zuri biluziak.
|
|
|
Eta orduz geroztik beti deitzen zidan, etxean aurkituko ninduela segurtatzeko.
|
Baina
egun hartan ez zidan deitu.
|
|
|
Kasualitatea izan zen, aspaldi utzi bainion Anderren ekitaldietara joateari; umeak izan genituenetik, hain zuzen ere.
|
Baina
egun hartan gure ama libre zegoen, hitzaldia auzoko kultur etxean bertan eskaintzen zuen eta, alabak amonaren zaintzapean utzita, hara joan nintzen, senarrak literaturari buruz esateko zituenak entzutera. Izkina batean eseri nintzen, atetik hurbil.
|
|
|
Barrez lehertu nintzen haren irudi txikia txano iletsu ikaragarri handi horren azpian ikustean: Wernerren aurpegiak ez zuen inolako gudu airerik agertzen,
|
baina
egun hartan ohi baino luzeagoa ematen zuen.
|
|
|
Arratsalde euritsu eta triste batez gertatu zen; autobusak, beti bezala, etxe aurrean utzi zuen Ainara,
|
baina
egun hura ez zen izan beti bezalakoa... Atea zabaldu zuenean, bixkotxa eta amaren betiko. Arratsalde on?
|
|
|
Printzesa bat ez, baina batzuetan polita ikusten nuen neure burua.
|
Baina
egun hartan printzesa baino munstroago sentitzen nintzen.
|
|
|
Kasualitatea izan da. Berez, Herriraren deialdia apirilaren 21erako izatea zen asmoa,
|
baina
egun hartan manifa nazionala zegoen. Orduan aldatu zuten maiatzaren 19ra, guk Elkartasun Egunerako izendatuta genuen egunera.
|
|
|
bizitzaz hain gutxi dakienez, zerbaitek benetan asaldatzen duenean, esan ohi den bezala" liburu ireki bat bezala" mintzatzen da. Ez dakit zergatik
|
baina
egun hartan inoiz baino harrituago utzi ninduen eta, ezinbestean, irribarre egin nuen, eta Brigittek ere bai, baina haren irribarrea ez zen izan nirea bezain onbera.
|
|
|
Biltegiak oso argi gutxi zuen, teilatuko zirrikituetatik sartzen zen izpia besterik ez, eta normalean Donatieni logalea etortzen zitzaion txokoan etzatearekin batera.
|
Baina
egun hartan, Chrysostomek lehorrean utzi ondoren, zoriontsuegi sentitzen zen begiak ixteko ere. Karta guztiak ondo zetozkion.
|
|
2013
|
|
|
|
Baina
egun hartan, garaiz iristea goizegi iristea bezalatsu zen. Garaiz sartzen bazen, kontzertua hasi baino bost minutu lehenago, bertan zeuden aspaldiko ezagunei kasu egin zien eta aitaren hiletetan saihestu zituen elkarrizketa haiek eduki(. Zenbat denbora, Igor!?;. Bai, hogeita bi urte azkenekoz etorri nintzenetik?;, ez zara batere aldatu!?;, ez esan gezurrik, denbora niretzako ere pasatzen da??;, eta, zertan zabiltza orain??;, ba Londresen bizi garen italiar gehienak bezala, pastan eta pizzan espezializatutako jatetxe batean egiten dut lan?;, eta, ingelesez dagoeneko ongi moldatuko zara, ezta??;??;, andregaia ere izango duzu??;, ez, ez dut?;, agian mutil laguna?;, ezta ere?;, ez duzu Triestera itzultzeko asmorik??;, oraingoz ez?
|
|
|
Norahk aitaren gutun azala jaso zuenean, hondartzara joateko moduko udako eguraldia egiten zuen Marseillan.
|
Baina
egun hartan etxean gelditzea erabaki zuen. Motza zen Aljeriatik etorritako erantzuna, antsiaz idatzia, nabari zen.
|
|
|
–Maider edo Gontzal izan zitezkeen? ez dago eskubiderik, esan zuen Karolek,
|
baina
egun hartan Euskal Herriko errepideetan (eta batez ere Hendaiatik gertu) hain ohikoak ziren kontrol polizialak ez zion hondatuko apartamentu berriaren ilusioa. Ez ziren ez Maider ez Gontzal han geldituta zeuzkatenak.
|
|
|
abesten, ispilu zikinetan begiak eta ezpainak margotzen, sandwichak irensten, zigarroak pizten?
|
Baina
egun hartan, kasualitatez, begiratu egin zuen aldameneko Nissan Micra urdin argiaren barrura. Behin.
|
|
|
1984ko maiatzaren 3an, lankide zuen Jose Mari Zugarramurdi Kixkur ekin batera amaitu zuen lana. «Bostetan bukatzen zuten berez,
|
baina
egun hartan lehenago amaitu zituzten lanak, eta normalean haiekin joan ohi zen hirugarren langilea bertan geratu zen bere eginbeharrak bukatzen. Rafak bere autoa utzi zion, gero etxera buelta zedin», azaldu du Felik.
|
|
|
Zerbitzari ikusi zuen herria zein zen zehaztu izan balu, beharbada aiseago lokaliza genezakeen oraino. Ez zuen zehaztu zein zen urtarrilaren 15ean suntsitu zuten herri hura,
|
baina
egun hartan alemanek ofentsiba handia egin zuten Caverne du Dragon delako lekuan, eta Creuteko baserria suntsitu zuten. Egun hartan, Andereen Bideko gain guztiak alemanen esku gelditu ziren.
|
|
|
Behin entzun nion L. ri kartzelan pasa zuen aldian den dena zela jasangaitz, baina jasangaitzena zarata egin zitzaiola, hots metalikoak, kolpeak barroteetan, guardien oihuak, guardien pausoak, presoen deiadarrak, sirenak, bozgorailuetako etengabeko oharrak, txilibitu deiak. Alcatrazen ere izango zen halako zaratarik iraganean,
|
baina
egun hartan bisitarien marmarra eta argazki makinen klaskak bakarrik entzuten ziren.
|
|
|
Bizi zihoazen urak. Kontatua zigutenez, mutil gazteak kamioi gurpilen kamara puztuekin ibiltzen ziren udan zubi batetik bestera;
|
baina
egun hartan hippy zaharkituak ziruditen gizon batzuk besterik ez zeuden ertzeko harrietan eserita.
|
|
|
banan banan, mutil handienek hanketatik helduta eduki behar zituzten biktimak.
|
Baina
egun hartan ikasleek irmoki uko egin, eta maisua eskolatik bota zuten. Halako matxinadarik ez zen monterreytarren artean sekula gertatu.
|
|
|
Egun horretan, Ayala kapitaina, Juan Bautista Aguirre bigarren pilotua, zirujaua eta Santa Maria bera ertzera joan ziren berriro.
|
Baina
egun hartan topatu zituzten indioak askoz izutiagoak ziren, eta Santa Mari' ak tabako hautsaren kutxa atera zuenean, pixka bat hartzeko gutizia egin zitzaiolako, ikaratu eta aidean alde egin zuten, haserre keinuak eginez.
|
|
2014
|
|
|
Zein eta Tesis. Nik sekula ez ditut beldurrezko pelikulak maite izan,
|
baina
egun hartan, ez dakit zergatik, agian lagunartearen babesagatik edo beharbada gauak luze jo zuelako, edo auskalo zergatik, baina sofan botata beste lagunekin batera pelikula ikustera gelditu nintzen. Sekulako saltoak eman genituen sofaren gainean.
|
|
|
Parallax en aurkariek zioten hondartzan ipinitako teleskopiotik hamalau miliara dagoen Eddystone itsasargiaren linterna soilik ikusiko zela, nahiz eta apur bat gorago dagoen muinotik itsasargi osoa ikusten den.
|
Baina
egun hartan linterna erdia besterik ez zen ikusten, airearen errefrakzioa ohi baino txikiagoa zelako. Edonola argi zegoen lurrazala ez dela laua, baina Parallax ek sutsu aldarrikatu zuen espero zenarekiko desberdintasun hura bere aurkariek ziotenaren kontrako froga zela.
|
|
|
Sarrikon izan zen. Asanblada batera eraman ninduten,
|
baina
egun hartan behintzat ez zuen hitz egin; norbaitek seinalatu zidan. Handik urtebetera edo hil zuten.
|