|
2000
|
|
|
Hala ere, gehienetan ezin dugu aniztasunaz hitz egin gaien aukerari zein aurkeztu eta komentatzekoerari dagokienez, ez eta zuzendua zaien irakurleei eskaintzen zaizkien gaurkotasunezko berrien begirada eta ideia nagusiei dagokienez ere. Hauxe gertatzen zaie bereziki deszentralizatuak diren hedabide publikoei (France 3 Euskal Herri, Radio FrancePays Basque)
|
baina
baita ere, maila txikiago batean baina. La Semaine du PaysBasqueri, Sud Ouest13 egunkariarekiko.
|
|
|
Gure gizarteetan, eguneroko esperientzian bizimodu onen aniztasuna islatzen dituzten honako adibide hauek aipa ditzakegu: kontenplaziozko bizitzan murgilduta dagoen filosofoak bizimodu onaren ikuskera bat dauka,
|
baina
baita ere zerbeza kaxa bat eskura duelarik asteko hainbat egunetan telebista aurrean amaigabeko orduak ematen dituen futbolzale amorratuak; bizimodu on batek irudimen sexual ezberdinen adierazpenak, homosexual izaerakoak barne, errespetatu lituzkeela sostengatzen dute batzuek, beste batzuek, aldiz, bizimodu on bakarra sexuak espezie ugaltzea helburu duena dela sinesten duten bitartean; pertsona b...
|
|
2001
|
|
|
Ezin bazter dezakegu disjuntibaren adarrik. Mintzaira hori da: jarduera (Leontiev), ahalmena (Chomsky), modelo operatiboa (Fodor), hizkuntz egintzen multzoa (Austin, Searle);
|
baina
baita ere emaitza (gramatika tradizional osoa), hiztunik beharez duen egitura (Levi Strauss), sistema formala (Hjemslev).
|
|
|
...bultzatu zuen, Elizaren erreformaren barruan kristautasuna jatorrizkoa etabenetakoa izan zedin, bere betebehar morala zenez, Elizaren babesle izanik.Berpizkunde kulturala, esan bezala, erreinua indartzeko tresna izan zen baita ere, erromatar legatua frankoen egoerara moldatuz eta Erdi Aroari atea irekiz35; Elizarekin bat egitearen ondorioa zen, boterea eta ekintza militarrak zuritzeko balio ziena,
|
baina
baita ere herri paganoak errazago menperatzeko, kristau egin ostean36.
|
|
|
Ondorioz, errege merobingiarrak jauregiko maiordomoen eskuko txontxongiloak ziren, eta aristokrazialurjabea indartuz joan zen, oro har. Kontrol osoa galdua zuten errege haiek, umeakizaki;
|
baina
baita ere ez baliabiderik, ez indar ekonomikorik ez zutelako: gerretakoharrapakinak desagerturik eta bizantziar subsidioa ere galduta, lurralde zerga geroeta jende gutxiagok ordaintzen zuen, eta bidesariak ere gutxitu egin ziren (exentzioengatik, eta merkataritza gainbeheran zegoelako, itsasoan indarra galtzearenondorioz).
|
|
|
«... horiek merkatu librearen gauzak dira; supresioak formaasko har ditzake: liburuak zuzenean debekatu eta erretzea;
|
baina
baita ere, argitaletxeak noren esku dauden jakitea, liburu banaketaren ereduak, liburuen eskuragarritasuna».
|
|
|
Munduak bizi duen aro berri honetan euskarari leku bat aurkitu nahi badiogu, Mitxelenak eskatzen zuen benetako leku nahikoa, abiapuntua izan da euskararen kultur eta hizkuntz esparru osoan (guk zentzu kultural argi batez Euskal Herria deitzen dugun horretan, alegia) euskara herritar guztion kultur ondaretzat hartua izatea; herritar guztiona esan nahi dut: euskaraz jakin eta egiten dugunona,
|
baina
baita ere euskararik ez dakitenena ere. Hori ezinbestekoa dela iruditzen zait, alde batetik.
|
|
|
Denbora barneko sentsua da, beraren bidez gogamenaren barne egoera begiesten da. Eta denbora espazioa baino orokorragoa da, zeren egia baita subjektuak kanpokoa den guztia espazioaren bidez eta barnekoa denboraren bidez jasotzen duela,
|
baina
baita ere kanpokoa den orok azkenean barne sentsura etorri duela subjektuak jaso behar badu.
|
|
|
Ongi etorri nire gogora!
|
Baina
baita ere maitagogoak ongi ala gaizki erabil ditzake adimena, nahimena eta oroimena, ahalmen landuak izan ala ez. Eta ongi ala gaizki erabil ditzake ahalmen horien emaitzak.
|
|
|
Galderen galdera horri —gizakia zer da? — aurkitu diodan nire erantzuna ez da irakurketa askoren ondorioa, nire berrogeita hamar urteko hausnarketa lasaien emaitza baizik. Kantek4 esandakoaren alderantziz, nik uste ulertua izango naizela,
|
baina
baita ere zuzendua, osatua eta gainditua, zorionez; gizakiari buruzko erantzun bakoitza mila galderen sorburu baita. Hau eskaintza hutsa da.
|
|
|
Argitu ezina, heldu ezina, adierazi ezina gizakiagan, maitamena da, bere neurririk gabeko sakontasunean. Maitasuna diren hautamena eta ezagumena dira gizakiaren ariketarik arruntenak;
|
baina
baita ere, maitamena bezala eta berarekin batera, gizakiaren misteriorik askaezinenak, ezagutezinenak.
|
|
|
maitatzea. Hori da etikak daukan argiaren
|
baina
baita ere ezinaren funtsa; ezin dela, egite zehatz baten ondoren, egilearen epaile izan, ezin duela baietsi maitari ala ez maitari jokatu izan duen. Izan ere, etikak ez du, jakituria gisa, gizakiaren egiteak epaitzeko inolako metro neurridunik.
|
|
2002
|
|
|
Zalaparta handia sortzen ari da manifestazio eskubidearen inguruan, nagusiki Baltasar Garzon epailearen auto ospetsuengatik,
|
baina
baita ere Nafarroa eta EAEko agintaritzetatik sortzen ari diren debekuengatik. EAk bizi dugun egoera nahasiarekiko zuen ikuspuntua kalean eskaini zuen Gernikan eta horrek alderdi eta komunikabide estatalisten kritika zorrotza ekarri dio.
|
|
|
Hasiera gisa, Kortajarena' tar Andoniren" Gaztaro negargarria" dator, non Gerrara joan beharrean aurkitu zen 21 urteko gudari bati gertatutakoa agertzen zaigun. Beste asko bezala, bere borondatez bihurtu zen gazte hura gudari, garbi zeukalako nork zuen arrazoia,
|
baina
baita ere" bera ez bazan aurreratzen derrigorrean eramango" zutelako. Eta Gerra anker hartatik eta hura galdu ondorengo urteetan jasandakoetatik bizirik ateratzea lortu bazuen ere, bereak eta bi pasa ondoren izan zen.
|
|
|
Izan ere, berak mimo handiz zaintzen zituen bere lanetan pertsonaia femeninoak, baina haietan azkenean emakumearen alde mitikoa agertzen zuen: amatasunaren irudia,
|
baina
baita ere Antigona, Medea eta horiekin bere seme alabak hiltzen dituen ama ere. Eta nik antzezlan honetan agertu nahi izan dudana hau baino ez da:
|
|
|
Era guztietako baldintzak kontuanha rtuz: akademikoak, jakina,
|
baina
baita ere juridikoak, ekonomikoak, sozialak, politikoak, demografikoak...
|
|
|
Bel du rra hor dago,
|
baina
baita ere beharra. UPV/EHUko esperientzia ikusita, eta ezin ukatu euskalduntze prozesuak aurrera egin duenik, unibertsitate elebidunak mugak dituela nabarmena da.
|
|
2003
|
|
|
Han eta hemen sartzen ditut kantu zaharren gauzatxoak, nire dibertimendurako bereziki.
|
Baina
baita ere hor badagoelako zerbait nik miresten dudana. Egile ezezagunaren ekarpena, hain zuzen.
|
|
|
Beharbada, bertsoen moldeak edo kopla zaharrak, edo errima bezalako arazo formalak esperimentazioaren antipodetan egongo dira.
|
Baina
baita ere horrek hurbiltzen zaitu entzulearengana. Kantu zaharra horretaz baliatzen da inongo lotsarik gabe eta gehiago esango dut, horretaz nolabaiteko arte txiki bat egiten du.
|
|
|
|
Baina
baita ere garrantzitsua da ez begiak ixtea beste aukeraren aurrean: duzunak ez duela konponbiderik eta agian heriotza laster etorriko dela.
|
|
|
|
Baina
baita ere gerta daiteke bronkio txikiago batera pasatzea eta gainerako bronkioak libre uztea, eta hori trabatze partziala izango da.
|
|
|
Hugo bidaiazale amorratua izan da beti, ametsetan bezala erreal itatean. Bretainia, Normandia eta Ipar Departamendua behin eta berriz, Altsazia eta Lorena, Burgundia eta Proventza, Frantziako eskualdeak,
|
baina
baita ere Belgika, Holanda, Luxemburgo, Alemania, Suitza ibili izan ditu, urt erourtero, beti nota literarioak hartuz eta marrazkiak eginez. Bidaia guztiotatik, hala ere, liburu bat idaztekoproiektua bi kasutan bakarrik bururatu zaio:
|
|
|
Uste dut Kuhnek aldi zientifikoez eta zientzi gizakiez duen tipologia garrantzizkoa dela;
|
baina
baita ere xehetasuna behar duela. Teoria nagusi baten menpe dauden aldi ‘normalduen’ eta ondoren ezohiko iraultzak izaten dituztenen bere eskema (‘paradigma’ bat, Kuhnen terminologian) astronomiari nahikoa ongi egokitzen zaiola dirudi.
|
|
2004
|
|
|
Gobernuak daraman politika" sozialaren" zigorra, alegia.
|
Baina
baita ere azken sei urte hauetan sozialistek Akitanian eraman duten politikaren onarpena eta ezagupena: Iparraldeari dagokionez, mendiko laborantzari buruzko erabakiak, hala nola Euskal Herriko berezko konbenioa.
|
|
|
Demokrazia parte hartzaileak herritarrek erabaki horietan esku hartu ahal izatea proposatzen du, hain zuzen. Egia da hainbat eskakizun geldiarazteko erabil daitekeela,
|
baina
baita ere egoerari oldartzeko".
|
|
|
Gu, egia esan, ez gara ahaleginduko hemen argitzen bere pentsamenduaren funtsezko bi soslai hauetatik zein izango den behinena bere lanean. Ematen du oso benetan hitz egiten zuela Mersenneri esan zionean Meditazioetan bere fisikaren oinarriak bilduta zeudela,
|
baina
baita ere adierazten duenean arimak gorputzaz gaindiko bizitza duela. Edozein modutan, bi soslai horiek leku nabarmena izango dute Descartesen sisteman eta oso kontuan izango ditu nahitaezkoa egingo zaion errealitatearen diseinatze razional berri bati ekitean.
|
|
|
Errealizazioaren etika diogunean, errealizazio hitza Zubiriren oinarrizko eta funtsezko zentzuan hartzen dugu batetik,
|
baina
baita ere, bestetik, Cencillok ematen dion zentzu psiko integratzailean, bere obra antropologiko eta psikoanalitikoan sakonkiro azaldu duen bezala, bi zentzuok elkarren osagarriak eta argigarriak direlarik.
|
|
|
Histerikoa, eginen zion arrapostu Marckek, hori egiten bazuen amak, gehienak bezala, histeriko bat baino ez. Ez, esanen zion Bazterrek, edo bai,
|
baina
baita ere ni bezain preso herri hartan.
|
|
|
Ez ziren adiskideak, adiskidantza maitasunean baitago oinarriturik, eta maitasuna oraina da; gainontzekoa, esanen zuen Harakinek nahi zuena, bizi izandako maitasunaren oroitzapena, sentimenduen arkeologia zen; gezurra, alegia; bizitzeko beharrezko gezurra, baina gezurra.
|
Baina
baita ere, pentsatu zuen, osasunaren izenetako bat, hizlariak ongi esan bezala.
|
|
2005
|
|
|
Zeren antzeztu baino lehen irakurri egin behar da! Irakur dezake bakoitzak bere ohean goxo goxo,
|
baina
baita ere irakur dezakete binaka, hirunaka, launaka... Zatika irakur daiteke, gero irakurritakoa antzeztu daiteke...
|
|
|
«Peanut» kakahuetea,
|
baina
baita ere barbiturikoa argotean hori prestatzen aritu dira hamar hilabetez. Beren sakeletatik 25.000 euro jarri dituzte autoa, laboratorio txukun baterako tresnak eta beharrezko lehengaiak erosteko.
|
|
|
Eta beraz, juez bihurtzen direnean beren arbasoak sekula juez izan ez direnak, ze orain zer gertatzen da: juez bati galdetzen diozu bere aita izan da juez edo?
|
baina
baita ere sistemako gizon bat da. Orduan, sistema erreproduzitu egin da, hori horrela den bitartean ez da ezer aldatu.
|
|
|
Osteichthyes: nagusiki gonokoristikoak,
|
baina
baita ere hermafroditiko proterandriko (Sparus auratus urraburua, adibidez), proteroginiko (Pagellues erythrinus lamotea, adibidez) eta simultaneoak (Serranidae familia); azken kasuan autogamia behatu da.
|
|
|
Hirugarren gradua, eta baldintzapeko askatasuna? lortzeko betekizun berria eta unibertsala (delitu guztietarakoa) dugu
|
baina
baita ere terrorismo delituen kasuetan eskatzekoa.
|
|
|
Boulevard ean abiatutako martxan hainbat oihu entzun izan daitezke, batez ere “Pagoa askatu”renak,
|
baina
baita ere indar polizialen eta torturen kontra. PSE EEko egoitzaren aurrean nabarmenak izan dira “zuek faxistak zarete terroristak” bezalako “talante berria”ren kontrako oihuak.
|
|
|
Hurrengo egunetan, egunero bisitatu nuen Adela, Idoiarekin edo amarekin batera batzuetan, haiei biei esan egin bainien gertatutakoa, isilik gorde zezatela aginduta. Zer moduz zegoen jakitearren joaten nintzaion bisitan,
|
baina
baita ere espero nuelako egun haietako batean luze hitz egingo zidala puzzlean falta zitzaizkidan zatiei buruz, buru barruan osatu ezinik neukan eta.
|
|
|
Hau da, Kutxen izanaren iraupena ala muin aldaketa hautatzeari lotua. Eta, ondorioz, hautaketa horrek hiru lurraldeetako gizakiengan eduki dezakeen eraginari begira, lehenbizi eragin ekonomikoari,
|
baina
baita ere bestelako herri
|
|
|
Aurrerapen horiek tradizio hermetikoaren mitoak ere ekarriko dituzte, esaterako ziber gorputza eta hilezkortasuna eta, batik bat, jainko artifizial eta birtual baten sorrera. Erlijio modu berri horri digitalismo esaten diogu informazioaren teknologiekin eta Internetekin duen erlazioa dela eta,
|
baina
baita ere antzinako Kristautasunarekin duen antzagatik eta globalizazioaren inguruan duen ideia dela-eta. Digitalismoaren barne filosofiari ‘tekno hermetismo’ esaten diogu; horrek razionalismo zorrotzaren, erlijio esoterikoen tradizionalismoaren eta zientzia fikzioaren ideien nahastea barneratzen du (Alonso eta Arzoz 2002, 133hh or.).
|
|
|
Arazoa horien jarraitzaileekin sortzen zaigu; hau da, dibulgatzaile batzuekin, zientziaren sozio analistekin, modako joeretara hurbiltzen diren akademiko arribistekin.
|
Baina
baita ere beren karrerak ‘bide arin’ batetik zuzendu nahi dituzten zientzialari batzuekin. Estetika ziberpunk pixka bat eta espekulazio gogor sorta batzuk nahastatzen dituzte, ondoren kultur guneetan hitzaldiak eman eta edonola argitara ditzaten.
|
|
|
Horien espiritua hasieratik jada paradoxikoa zen: musika joera berrienak ulertzeko askatasun absolutua defendatzen zuten,
|
baina
baita ere konposizioen diziplinazo rrotzena, alemaniar tankerara. Gainera, 1970eko ro ckprogresiboa ren birtuosismoa ren aurka, teknopop taldeek nahiago zuten belarriak laztandu ia hautemanezinak ziren soinu errepikapenen bitartez.
|
|
|
Bat, hain zuzen, El Aviador Dro da. Bere eraginak Krautrocken aurki ditzakegu batez ere,
|
baina
baita ere Kraftwerk taldean, Europako synthpop musika estiloan —The Human League, Depeche Mode, New Order— edo Estatu Batuetako joeretan, batez ere Devo taldean. Hortaz, El Aviador Dro synth poparen alderdi ‘gaizto’ eta azkarraren zati bat da.
|
|
|
Horietako askok ez dute ISBNrik, hori da bestea. c) Sareko a. Titulu hauek guztiakJaki n en edizio elektronikoan agertzen dira. Hurrengo ilarakoak baino gehiago dira, arrazoi bakar bategatik, alegia, hemen daudela ISBNdunak noski,
|
baina
baita ere nortasun agiri hori gabe merkatuan bizirik dauden tituluak. Kontuan eduki behar da euskal argitalgintzan badela edizio agente asko liburu kontutan" profesionala" ez dena:
|
|
2006
|
|
|
Halako bake prozesu baten alde bakoitzak zaila izaten du gertaera asko ulertzea, eta horietakoa da Arnaldo Otegirekin gertatzen ari dena. Azken zigorrari lotua, azpimarra daiteke zigorraren galga eta ziri ikuspegia;
|
baina
baita ere aldaketa txiki gisa, Otegi jaunak oraindik aske jarraitzen duela eta su eten gabeko egoera batean, jadanik espetxean legokeela. Bakoitzak duen informazio eta interesen araberako interpretazioak dira, baina bake prozesuarekiko ikuspegi globalago batetik sentipen ezkorra dario Espainiako Gobernuaren jarduera ugariri.
|
|
|
Eta aitortzen dut, onean, familian bezalako babes eta laguntzarik nekez aurkitzen dela beste inon.
|
Baina
baita ere uste dut gizakiaren grinarik ilun eta bortitzenak familiaren barruan egosten direla eguneroko istorioa da Kain eta Abelena.
|
|
|
Laburbilduz, Segurako hiri gutuna eredugarria da bere garaiko fundazioetan, alde batetik, mugako hiribildua izanik, babes izaera gordetzen baitu inguruko biztanleentzat (Nafarroa eta Gaztela artean),
|
baina
baita ere, Meseta eta kostaldea lotzen zituen bidean kokaturik egotean, garaiko ekonomiarako oso garrantzitsua zen bidean kokaturik baitzegoen. Horrela, Gasteizeko hiribilduari emandako forua jaso zuen, bere abantaila eta merkataritzaren babesarekin, eta esplizituki ere artisautza bultzatzen da agorrolak bertara hurbilduz.
|
|
|
Bagenekien hori guzia gelditzen ahal genuela eta nerabe arrunt batzuk bezala maitatu, baina ez genekien nola eta segundo bakoitza zailagoa zen. Ene baitan ene joaitea salbamen bat bezala sentitzen nuen,
|
baina
baita ere zatiketa bat bezala. Bere eskua ene matelatik hurbildu zuen.
|
|
|
Ez zara ezeren errudun sentitu behar. Eskutitzhonetan Martak nirekiko maitasuna adierazten du,
|
baina
baita ere zurekiko aprezio ikaragarria.Badakizu oso maite zintuela?. Hitz horiek entzuteak lasaitasun ikaragarria eman zidan?.
|
|
|
619 Salvador de Madariaga-k, adibidez, in Semblanzas literarias contemporáneas, loc. cit., maiz baino maizago darabil arraza: arraza espainola, arraza galiarra, etab.,
|
baina
baita ere" la raza de poetas espontáneos" (64). Literatura espainolari buruz orokorki horrelakoak erruz irakur daitezke hor:
|
|
|
Albert Viaplanak dio arkitektura ez dela hain zaila, zutabe, habe, soliba, horma, lauza, ateburu eta leihoburu sorta batekin ia dena adieraz daitekeela.
|
Baina
baita ere dio arkitektura ikasi egiten dela, ez dela irakasten, eta horretarako denbora behar dela, urteetako lana, norberaren baitan dagoen ikusteko eta egoteko berariazko era aurkitu arte. Chillidak ere antzeko zerbait omen zioen eskulturaz, ikasi egiten dela, ezin dela irakatsi.
|
|
|
Denetik dago zerrenda horretan, benetan denetik: haur literatura, eta noski helduen literatura,
|
baina
baita ere ikasmateriala. Hori da gure errealitatea.
|
|
|
Itxura bakarrik ez, helburua ere aldizkariaren orrietan zuen berbera du. Hau da, interesatuak kontsulta egin dezan noski,
|
baina
baita ere azter dezan; eta zer erantsirik, zer kendurik edo zer aldaturik ikusiko balu guri abisa diezagun, orain arte bezala. Aurretiaz du holakoak gure.
|
|
|
Horrek ez du esan nahi gainerako proiektuekiko eduki behar duen lotura gutxiesten dugunik, garbi baitugu horietan egiten denak eragingo duela ikaslearen integrazio orokorraren osatzean eta hobetzean,
|
baina
baita ere pentsatu pentsatzen baitugu komunikazio on baten lorpena hizkuntzaren trataera egoki batetik ere etorriko dela.
|
|
|
barne sentimenduen mundua. Horren arabera, Euskal Herriko espainiar nazionalista liberalek ere txoko bat egin zioten euskarari beraien bihotz eta asmoetan eta, haren etorkizunaz guztiz eszeptikoak baziren ere (progresoak desagertaraziko zuen euskara, Frantzian bezala), prest agertu ziren euskararen aldeko politika bat onartzeko; pragmatismo politikoak eraginda, lehenengo eta behin,
|
baina
baita ere errepresio frankistak hunkituta, ziur aski. Bestalde, euskal abertzaleak ere gai izan ziren beren ideologia eta asmoak berrizteko, dela demokrazia kristauaren bidez, dela munduko ezker berriaren ildotik.
|
|
2007
|
|
|
Hauez gain konta ahala ondoez, gaitz eta trenpu txar sendatzeko gaitasuna du ezkiak.Ezkilore onenaren emailea ezki hostotxikia da Tilia cordata edo bere sinonimo T. microphylla, T europaea, T. parvifolia eta T. Ulmifolia. Geure lurralde osoan aurki daiteke beroa usu sapa izaten ez den tokietan; gustura 1.000 metrotik gora eta 2.000 artean, batik bat pagoak
|
baina
baita ere astigarrak, otsalizarrak eta haritzak lagun. Batzuen ustez loreari zor zaio izena," eztikia" tik eratorria dela, alegia.
|
|
|
Pobre eta baliabiderik gabeko familia batean jaio eta hazi egin den pertsonaren kasua. Bere jatorrizko jakintza eta dohain naturalei esker bizitzan aurrera egin duena, klase sozialetan zein gizartearen estatusean gora egin duena.Hauxe izaten da AEBetako ametsa saltzen dutenen ipuinen ardatza,
|
baina
baita ere zenbait goi mailako politikari edota enpresari arrakastatsuen biografia ofizialetan agertzen den gidoia. Hauek muturreko adibideak dira, baina maila orokorrago eta apalago batean klase ertainaren artean gero eta hedatuagoa dagoen sindromea ere bada, bidea bakarrik eta laguntzarik gabe ireki egin duelakoa.
|
|
|
Datuek erakusten digute bestalde, hiriburuetan kokatzen direla gaur egun, euskal hiztun gehien kopuruei erreparatuz. Hiriburuetako joerak aztertu ezkero, hainbat gauzetaz ohartzen gera, bata, haurrak direla euskara gehien darabilten giza taldea,
|
baina
baita ere, Iruña eta Bilboko kasuek erakusten duten bezala, gero eta gutxiago direla beraien artean euskara darabilten gazteak. Irabaziak beraz, haurrengandik datoz, baina haur horiek gazte bihurtzen direnean ez da ziurra hauek euskara erabiltzeko joerari eutsi izatea.
|
|
|
Ondoren egin diren ikerketek ere gauza bera frogatu dute: euskal jatorriko toki izenok guztiz ugariak direla, batez ere Aragoi Goienean,
|
baina
baita ere Kataluniaren ipar mendebaldean ere (Aran, Andorra). Hala, sarri (baso) errodun toki izenak ugariak dira, kasurako.
|
|
|
–Hain zuzen, dio Sartrek? gure eginkizuna pertsonaren askatasunaren aldeko borroka da, batetik;
|
baina
baita ere, eta batera, Iraultza Sozialistaren aldekoa? (288).
|
|
|
Ez adimenaren ideiak bakarrik. (Hots, hau Voltaire-k esaten ez duen arren?, adimena, nahimena, arima,
|
baina
baita ere pertsona eta beste guztiak berak ere, metaforak dira denak!, eta hala ere daukagu, gizon emakumeak errealki existitzen direla, eta adimen eta nahimen bat errealki dutela, agian baita arima, edo izpiritu, pertsonal bat ere, ez dakigu zergatik Euskal Herriak edo Txinak eduki lezaketena baino errealagoa).
|
|
|
Humboldt-i hizkuntzaren kontzeptua autokreatibitate bezala inspiratzeko, grekoarentzat zuen miresmen itsua aipatzen da beti, baina irudi du eraginik izan duela, berak bere egunetan alemanarekin ikusi duen mirari gisakoak: ...ua, gabea Gortean solasteko edo zientzian baliatzeko, rustikoa, frantsesari behar izaten baitzion lekua utzi biziera sozial elegante samarreko edozertsutan, bat batean isiotu eta eztanda harrigarrizko baten fruituak alor guztietan eman ahal baititu mila ustekabeko eta uste ezindako moduetan, zer eta egiten ari direnak bere hurbil hurbilekoak direlarik, lagunak (Goethe, Schiller), bere anaia, bera,
|
baina
baita ere Alemania osoa Baltikotik Suitzako hiri alemanetaraino, hizkuntza bera izango balitz bezala itzartu eta bere bere baitatik udaberririk oparoena sortzen hasia dena geografia guztian. Humboldt-en belaunaldiarentzat hizkuntzaren autokreatibitatea (dagoenean dago hori, beti ez dauka zergatik nabarmena izan) esperientzia bat da.
|
|
|
Filosofia alemana, hots, bigarren modernitatea (lehenengo modernitatetik bai, baina haren aurkako erreakzio gisa sortua), izpirituaren eta naturaren arteko bikoiztasun hori gainditzeko eta biok batzeko ahalegina da, Kant-ekin hasi eta, Herder, Hegel, Marx, etab., soluzio diferenteak saiatuz.
|
Baina
baita ere Comte, etc., nahi bada, eta Darwin bera.
|
|
|
Bestea, horizontala,, klima? da, ez da ukatzen horren inportantzia tradizionala, klimarekin ingurumari geografiko eta klimatikoa,
|
baina
baita ere lan baldintzak, bizimolde ekonomiko eta soziala, erakunde politikoak, etab., etab. ulertuz,, klima, ren adierarik zabalenean. Biok osatzen dute herriaren gogo edo karakterea417, haren ekintza eta obra guztietan karakteristiko bezala erreparatzen dena.
|
|
|
Bateraezinak diruditen bi fenomeno elkarrekingertatzen ari dira: (a) zientziak jendearengan inoiz baino influentzia handiagoa du, bai arlo praktikoan, jakina,
|
baina
baita ere mundu ikuspegi gisa (eta hau nolabaiteko nobedadea da); eta, aldi berean, (b) zientziaren legitimazio krisi serio bat (konfiantzaren ahultzea, zalantza epistemologikoa) gertatzen ari da.
|
|
|
Orain irudimenak, sentsuek inoiz atzeman gabea eta atzeman ezina sortzen du; errealitateaz gaindiko, esperientziaz gaindiko errealitate bat, mundu berri bat, bere kreazioa dena. Bera da poetaren, artistaren,
|
baina
baita ere zientzialari sortzailearen, asmatzailearen fakultate lehenbizikoa. Laburbilki:
|
|
|
Voltaire rek arrazoi du esatean, izpiritu bezalaxe, «presque tous les mots qui expriment des idées de l, entendement sont des métaphores». Ez adimenaren ideiak bakarrik (hots, hau Voltaire-k esaten ez duen arren?, adimena, nahimena, arima,
|
baina
baita ere pertsona eta beste guztiak
|
|
|
Lizentzi izan bedi hemen bidenabar pare bat ohar, hagitz diferenteak itxuraz, baina beren artean zerikusirik gabekoak ez apika, aurrera baino lehen. ...ean solasteko edo zientzian baliatzeko adinarik, rustikoa, frantsesari behar izaten baitzion lekua utzi biziera sozial elegante samarreko edozertsutan, ordea bat batean piztu eta eztanda harrigarrizko baten fruituak alor guztietan eman ahal baititu mila ustegabeko eta uste ezindako moduetan, zer ere egiten ari direnak bere hurbil hurbilekoak direlarik, lagunak (Goethe, Schiller), bere anaia, bera,
|
baina
baita ere Alemania osoa Baltikotik Suitzako hiri alemanetaraino, hizkuntza bera izango balitz bezala itzartu eta bere bere baitatik udaberririk oparoena sortzen hasia dena geografia guztian. Humboldt-en belaunaldiarentzat hizkuntzaren autokreatibitatea (dagoenean dago hori, beti ez dauka zergatik nabarmena izan) esperientzia bat da.
|
|
|
«Uno de los temas mayores de los textos de Humboldt es establecer una tipología de las estructuras de las lenguas para hacer una clasificación», in K., J., El lenguaje, ese desconocido. Introducción a la lingüística, Madril 1988, 206
|
Baina
baita ere Robins, R. H., Breve historia de la lingüística, Madril 1984, 177:
|
|
|
hizkuntza ikastaroen eskaintza zabala formatu horretan, hizkuntzak, ikastaro moten arabera. Asko daude hizkuntza ikastaroen podcast ak, hiztunentzat pentsatuak
|
baina
baita ere gaztelania ama hizkuntza gisa dutenentzat edo ikasi nahi dute. Azkenik, hizkuntza ikastaroen osagarri on bat aurki daiteke Wikipediaren satelite proiektua Wikibook ak. Hizkuntza asko daude ikasteko jatorria gaztelania, ingelesa edo beste hizkuntza batzuetatik.
|
|
|
Nafarroako kasua aztertzerakoan, gerta daiteke prozesu horrek zer suposatu zuen ongi ez ulertzea, bere egitura ekonomiko eta sozialaren azterketa sozio-ekonomiko hori hamarkadaz hamarkada egiten badugu. Argi dago tarteko egoera oso ezberdina izan zela lurralde horretan,
|
baina
baita ere aldaketa sakonak ez zirela justu 1960an hasi baizik eta urte batzuk lehenago. Grafiko eta estatistika askok datuak hamarkadaz hamarkada islatzen dituztenez, ez dira oso garbi gelditzen Nafarroan bizitako prozesu sakon horren ondorioak.
|
|
|
• Gutxietsitako gizatalde nazionalen kideen babesari dagokionez, giza eskubideen nazioarteko babesak eskubideen bi aldeak jasotzen ditu: batetik, gizabanako gisa dituzten eskubide indibidualak;
|
baina
baita ere gizarte baten kide gisa gizarte edo gizatalde horretan bere nortasuna garatzeko duten eskubidea, orain arte babes sistema horrek eskubide indibidualei gehiago erreparatu dien arren.
|
|
|
Nabarmena da, beraz, Heraklitok gizakiaren definizio razionala ematen digula bere filosofiarekin.
|
Baina
baita ere polisaren antolaketa razionala, alegia, legearen ardatzaren inguruan eraikitzen den komunitatearena678.
|
|
|
Medikuntza tradizionalarekin hautsiz108 —ametsa, magia, jainko andereen kultua, otoitzak,
|
baina
baita ere dietak, purgak, soinketa eta farmakoak nahasten zituena— sortu ziren mediku kultuak, arazo teorikoez kezkatu eta, zehazki, filosofiaren proposamenekin engaiatu ziren109 Medikuntza eskolak antolatu ziren:
|
|
|
Helendarren kulturak giza bizitza zuzen, duin eta zoriontsua jarri zuen jomugatzat. Sokrates bat,
|
baina
baita ere Diogenes zinikoa, Aristipo Zirenekoa, Leuzipo —edo Demokrito— eta Epikuro, tradizio indartsu horren ondorio dira174 Hain gora jarri gabe ere, heziketa sistema arruntaren barruan espiritu berbera usaintzen da.
|
|
|
Hizkuntza baten —euskararen— berreskurapenak herri ekimenak behar ditu, jakina,
|
baina
baita ere lurralde bati loturiko hizkuntz politika sendo bat226 Bukatzeko, eta bestela, ohartarazi dezagun honakoa: euskaldunak —ia guztiak elebidun diren heinean— aldi berean eta nolabait badira, ere, espainol edo frantses hizkuntz komunitatearen kide, eta errealitate konplexu horrek, egiaz, inplikazio pedagogiko esanguratsuak ditu.
|
|
2008
|
|
|
Taldea berria denez, bere jarraipena ez du guztiz lotuta oraindik. Printzipioz taldeak ez luke arazorik eduki behar, baino aurrena taldeak bere jarraipena ziurtatuta eduki behar du gero txirrindulariak kontratatu ahal izateko.Karpinek esan du beste urte bat jarraitzeko asmoa duela.Bai,
|
baina
baita ere esan du diru gutxiago jarriko duela eta Galiziako diru gehiago jarri dutela. Guzti hori lotu arte, uda bukaera aldera arte, ez dakigu ezer ere ez.Anekdotarik Itzulian. Bigarren etapan, tarteko helmugarako esprintatzen ari nintzela tipo bat errepide erdira atera zen.
|
|
|
Argentinan Cristina Fernandez presidenteak eta nekazaritzako greba antolatu zuten erakundeak treguan daude eta negoziatzen ari dira asteotan. Gatazka Argentinako arazoa da,
|
baina
baita ere bioerregaiei lotutako nekazaritza industrialak XXI. mendean sortuko dituen beste askoren aurrerakin.Argentina blokaturik egon da hamasei egunez, martxoan. Cristina Fernandezen gobernu berriak nekazaritzan zerga berriak ezarr dizkielako haserre, laborariek bideak itxi dituzte bostehun puntu baino gehiagotan.
|
|
|
" Gaur egun zein egoeratan gauden uste dugun idatzi du Stefan Skrimshirek funtsean etika kontua da, ekintza horretan oinarrituko da eta. Horrek berekin darama hondamendia saihestea
|
baina
baita ere hondamenditik salbatu nahi dugun' bizimodu ona' zer den argitzea". Ez da erraz erabakitzea zer den" ondo bizitzea".
|
|
|
Aspaldidanik lagunak, Erramun, Québec en 1980an lehenbiziko aldiz elkar topatu ginenetik: Laval Unibertsitateko CIRB (Centre International de Recherche sur le Bilinguisme) erakundean ezagutu ginen, gehienbat beraiengandik (Mackey, Gendron, Hamers,...) ikasiz,
|
baina
baita ere Euskararen egoera irakatsiz, bertan antolatzen ziren mintegietan parte hartuz, horrela harreman elkarreragile aberatsak ziren denontzako. Garai hartan, Québec zegoen aldaketa eta eraberritze egoera bizian, orokorrean eta bereziki hizkuntza arloan, gizarte osoaren parte hartzearekin:
|
|
|
Aspaldidanik lagunak, Erramun, Québec en 1980an lehenbiziko aldiz elkar topatu ginenetik: Laval Unibertsitateko CIRB (Centre International de Recherche sur le Bilinguisme) erakundean ezagutu ginen, gehienbat beraiengandik (Mackey, Gendron, Hamers,...) ikasiz,
|
baina
baita ere Euskararen egoera irakatsiz.
|
|
|
Eta kontuz, gomendaturiko kopuru horretan sartzen dira azukrea duten jakiak, bai
|
baina
baita ere berez gozoak diren beste batzuk, hala nola, fruta, zukuak eta eztia.
|
|
|
–Horratx ba, pentsatu nuen neure artean?; garbi zegok nagoen tokian etzanda segi behar dudala, oreka hautsi gabe;
|
baina
baita ere garbi zegok arrauna albo gainetik atera ezinik ez dudala, eta hala tarteka, toki zelaietan, bultzadatxoren bat edo beste emango zioat kostalderantz.
|
|
|
Gauden gaudenean, ordea, maiz nabaritzen dugu premia hori. Badu euskerak hitz sorbide ugari,
|
baina
baita ere huts nabarmen bat bederen aldameneko hizkuntzen ondoan. Ez dugu (des > eta horren antzekoren bat kenduz geroz) aurrizkirik(...) Erremedio bat baino gehiago izan dezake huts horrek, baina ongi pentsatu behar litzake gerora gabe nola joka.
|
|
|
Toki bat literarioa da literaturaz kargatua dagoelako
|
baina
baita ere, txanponaren beste aldea, sorkuntza berrietarako inspirazio iturri delako. Bi alderdi hauek elkartzen dira Canoren bizileku new yorktarrean:
|
|
|
Nik eskatuko nioke. Badakit ETA desagertzea ez dela independentzia lortzeko bermea,
|
baina
baita ere ETArekin ez dugula inoiz lortuko.
|
|
|
Konstituzioak garbi esaten dizu non dagoen subiranotasuna.
|
Baina
baita ere Konstituzio horrek esaten dizu Gipuzkoak, Bizkaiak, Arabak, eta Nafarroak badituztela eskubide historiko batzuk. Aldaketa sakona nahi baduzu, zuk joan behar duzu Madrilera Euskadin lehenago paktu bat eginez alderdi politiko guztiekin, eta Konstituzioak ematen dituen tresnak erabiliz.
|
|
|
Barrutia ez dela zintzoa pentsatu dut, ez dagoela aurreko larunbateko El Mundoko artikulua irakurtzea besterik. Beldurra berritu zait
|
baina
baita ere desioarekin nahasi zaidan halako jakin min bat.
|
|
|
Eta unearekin uneari dagokion ezdeustasuna, iragankortasuna, fribolitatea, arinkeria, eta xorokeria.
|
Baina
baita ere heriotzaren hotsandia. Tragedian bat egin genuke guk biok.
|
|
|
Hautua errespetatzen dut, baina hori ez da gehiago nire istorioa. Gure konpainian euskaldunak baditugu,
|
baina
baita ere japoniarrak, italiarrak, frantsesak, espainolak. Dantza ezin da mugatu.
|
|
|
Barrutia ez dela zintzoa pentsatu dut, ez dagoela aurreko larunbateko El Mundoko artikulua irakurtzea besterik. Beldurra berritu zait
|
baina
baita ere desioarekin nahasi zaidan halako jakin min bat.
|
|
|
Eta unearekin uneari dagokion ezdeustasuna, iragankortasuna, fribolitatea, arinkeria, eta xorokeria.
|
Baina
baita ere heriotzaren hotsandia. Tragedian bat egin genuke guk biok.
|
|
|
Eta bizitza bukatu eginen da. Hori da gure hondamendia,
|
baina
baita ere bizitza badela adierazten digun seinale bakarra. Bizi gaitezen, alegrantzian bizi gaitezen!
|
|
|
badakigu, jakin, ezin izanen dugula Natura sekula erabat domeinatu; badakigu, jakin, gure gorputza ez dela hilezina izanen, ez diola aurre eginen denboraren igarotze gupidagabeari, eta, beraz, prest gaude" bigarren mailako" irtenbide batekin konformatzeko. Mugak non dauden jakitea pizgarria izan daiteke,
|
baina
baita ere etsigarria eta irentzailea: sufrimendu guztiak ezin baditugu erauzi, ekidin ditzagun batzuk eta gutxitu beste batzuk.
|
|
|
Urrezko galderak ez du urrezko erantzunik. Hor ere ingurura begiratuz jarraitu dugu, haietan zer gertatzen den ikusteko, Frantzia eta Espainia bai,
|
baina
baita ere, batez ere, Katalunia, Galizia.
|
|
2009
|
|
|
Enpresaren produktibitateari eusteko eragozpena da.
|
Baina
baita ere egia da produktibitatea handitu egiten dela langileen asebetetze maila handia denean, nahiz eta lanari denbora gutxiago eskaini. Lanean 10 ordu eman ditzakezu, baina motibazio gutxirekin jardunda ez duzu ordu gutxiago lan egin baina motibazio handiko beste batek bezainbeste etekin aterako.
|
|
|
Gizarte eskaera badago eta errealitate hori neuk ere ikusten dut.
|
Baina
baita ere egia da lana utzi nahi duten emakume denek ez daukatela hori egiteko aukerarik. Maite, Finlandiako eredua aipatu duzu.
|
|
|
Egia da, erruduna, edo erantzulea, aunitzetan ez dela bakarra izaten.
|
Baina
baita ere egia da, bat baino gehiago direnean, erantzukizuna ez dela denena berdina izaten.
|
|
|
Barrutik ezagutu zuen Sobiet Batasun jaio berriko sistema, eta ikaratuta etxeratu ei zen. Boltxebikeen terroreagatik eta demokraziarik ezagatik,
|
baina
baita ere han merkatua desegin ezin izan zutelako. Komunisten" helburuek bitartekoak justifikatzen dituzteneko dotrina zinikoa" ez zen Maussentzako kalkulu komertzial eraldatu bat baizik.
|
|
|
Egin, egin nuke eta Zarama zenbat gustatzen zitzaidan, zaidan baina posible da orainean ez den zerbait maitatzea, gogoratu. Eta Hertzainak baita ere, zenbat dantzaldi, eta zenbait eztabaida,
|
baina
baita ere zenbat sentsazio ilun, zenbat galdera, zenbat polit, alai izan zitezkeen une erreka joak, nahikoa ez genekielako, tenkortzen ginelako, ezker izatea gogor izatearekin nahasten genuelako.
|
|
|
Heriotza?
|
baina
baita ere: egunsentia, gizartea?
|
|
|
Disoluzioa: desegitea, deuseztea, banantzea;
|
baina
baita ere sakabanatzea, barreiatzea. Libertinajea eta lasaikeria ere sinonimo jotzen ditu Elhuyarrek.
|