|
2000
|
|
|
Biluzik dauden meta ardatzak ere topa ditzakegu bidean.
|
Baina
ez dakit biluztasun hau zergatik den, jadanik iratzea erabilia izan delako edo oraindik bildu ez delako. Bidezidorrean jarraitu eta gaztainadi bat zeharkatuko dugu.
|
|
|
Eta oraindik, nahiz eta teknikak aurrera egin, haurrek asko irakurtzen dute.
|
Baina
ez dakit gogoz, behartuta ala erdi behartuta egiten duten.
|
|
|
Kanpoko literaturan, García Márquez, Neruda, Cortazar, Carpentier, Dostoievski...
|
Baina
ez dakit nire liburuan horien arrastorik ageriko den. (Zabala, Juan Luis:
|
|
|
Baina ez, orduan ere oker nenbilen... Zeren eta, hau nekien, hura nekien,
|
baina
ez nekien ezen neure bizitzako ustekabekorik ustekabetsuenaren aitzinean nengoela. Izan ere, ni ezin nintekeen familiako bigarren protestanta izan, nola idaroki baitzidan aitak, zeren leku hura beterik baitzegoen jada... eta, izaitekotan, etxeko hirugarren protestanta baizik ezin izan nintekeen, edo laugarrena, benturaz, edo auskalo zenbatgarrena...!
|
|
|
Baina zuk ere oroituko duzu ikasle hura, beharbada. Burgoskoa zen,
|
baina
ez dakit nola zeritzan... Edo bai...
|
|
|
" Eta ba al duzu bertzerik?" Eta osabak ihardetsi zion: " Bai, badut bertzerik,
|
baina
ez dakit erran ote niokeen ala ez, zeren eta ez baitakit erakusteko modukoa den". Eta dukeak erran zion:
|
|
|
Lehen erran dizut ezen aitari guztia sinetsi niola, noiz eta afirmatu baitzidan ezen hain zirela dukeak, kondeak eta gainerako handikiak arraza berezikoak eta ohiz kanpokoak, non kaka ere urrezkoa egiten baitzuten...
|
baina
ez dakit, bada, hamaika urterekin hain inozent ote nintzen... Baina ene haurtzain izan zenari ipuin sinestezinagoak sinetsi izan nizkion, bertzalde, baita sasoin hartan ere —nahiz eta Platonen ideien edo Aristotelesen teoria hilemorfikoaren aitzin gibelak buruz nekizkien orduko—, eta itsu sinesten segituko nuen, baldin osaba Joanikotekin inkontratu izan ez banintz...
|
|
|
Eta nik erraiten nioan: " Nik ez diat itzurbiderik, zeren eta hegaldatu egin nahi bainuke, bai,
|
baina
ez zekiat norat. Eta, nola ez baitakit, aitaren manua diat obligantza eta eginbide, zeren eta, arrazoin garbirik ezean, nola entseiatuko naiz, bada, haren iritziaren aldatzerat?
|
|
|
‘Hitz emaiten dizut ezen ez naizela itzuliko’ Nik, berriz, taroteko karten artean izar bat ikusi nuen Italiako zeruan... eta izar haren igurikitzan bizi izan naiz ordudanik.
|
Baina
ez dakit, ez dakit... Hogei urte gehiegi dira, izan ere, semerik ikusi gabe...
|
|
|
Halarik ere, erran behar dizut ezen jakintsutik guti zuela don Frantziskok, bihotz oneko gizona zen arren.
|
Baina
ez dakit jadaneko ongi ari naizen, zeren eta hitz ustez sagaratu eta ukiezin baten aitzinean baikaude, jaun André: jakintsu.
|
|
|
Eta, beraz, egun horretan, penitentzian, Probidentziak naraman lekuan, meza isil bat entzunen dut, Pisako katedralean entzun nezakeenaren orde.
|
Baina
ez dakit, egia erran, penitentzia ere halakoa izanen ote den: izan ere, alde batetik, entzuna naiz halako meza bat baino gehiago, eta ohitua nago, halatan, haien soinuetarat, eta, bertzetik, bada hura baino musika ederragorik, batzuen ustetan, eta musika hori isiltasunarena da.
|
|
|
Halarik ere, eman egin nahi nion,
|
baina
ez nekien zer estakuru asmatu, harik eta bihotzean bat batean zerbait sentitu, eta bihotzari hitz egiten utzi nion arte, neure mihitik:
|
|
|
Aitortzen dizut, jaun André: soinekoen kontu hark ustekabean harrapatu ninduen... zeren eta nik bainekien ezen don Fidelek, aldarte gaixtoan zegoenean, bere emaztekiak jotzen zituela,
|
baina
ez nekien ezen, haien jotzeaz apart, bazerabilela eta bazerakusala, bere desiren asetzeko, bertze modu eta bertze mundu partikular bat, hagitzez ere finagoa, baita adimendutsuagoa eta kilikagarriagoa ere, nik uste...
|
|
|
Eta nik Gorukirekin hitz egin nahi izaiten nuen, haren kontsolatzeko,
|
baina
ez nekien nola, egunez ezinezkoa zelako, zeren eta trabailuz trabailu baitzebilen, eta gauez ere neke eta gaitz izaiten zelako, indiar guztiak lastozko txabola haietan pilaturik bizi zirenez gero, borzpasei guardiak guardiaturik.
|
|
|
—Ongi da. Hitz eginen diot aita Bartolomeri,
|
baina
ez dakit horrek nehongo eraginik izanen ote duen. Halarik ere, jakizu ezen gaizki egiten duenak nola edo hala ordaindu behar izaiten duela, eta osabak egina ez zela nolanahikoa izan...
|
|
|
Zeren, hasteko, leku jakin baterat eraman baininduten, bai, baina han ez zen erraza deus ere jakiterik. Eta lur baten gainean nengoen,
|
baina
ez nekien zein zen lur hura. Zeren akusatua bainengoen, baina ez nekien nork akusatu ninduen.
|
|
|
Eta lur baten gainean nengoen, baina ez nekien zein zen lur hura. Zeren akusatua bainengoen,
|
baina
ez nekien nork akusatu ninduen. Eta testigu batzuk zeuden, baina ez nekien testiguen berri.
|
|
|
Zeren akusatua bainengoen, baina ez nekien nork akusatu ninduen. Eta testigu batzuk zeuden,
|
baina
ez nekien testiguen berri. Eta zerbaiti heldu nahi nion, eta ez nuen heldulekurik, zeren sekeretuaren gorputza ikustezina baita, eta ohartu nintzen, azkenean, ezen harrointzat nuen lurra bera ere bertze amesgaizto bat zela, errealitatea zulo hondargabe bat bertzerik ez balitz bezala, non hondoratzen bainintzen atergabe eta etengabe.
|
|
|
—Lo egitera etorriko zinela erran didazu.
|
Baina
ez dakit zertaz harritzen naizen, ortzegun gauean ere gauza bera erran zenidan eta orduan ere agertu ez.
|
|
|
Eta, gai hauetaz, ni baino jantziagorik ez duzu atzemanen hiri honetan. Nire bisaiak zalantza eza adierazi nahi zion,
|
baina
ez dakit ulertu zuen. Eskua atorraren poltsikora itzuri zitzaidan berriz eta, atzera ere, hutsik itzuli bere lekura.
|
|
|
Eta nire seinako pausoen erritmoan hasi nintzen abesten. Gure aitona ez zen behin ere oso eliza zalea izan,
|
baina
ez dakit zergatik ematen zion abesti honi ironia sakon baten airea:
|
|
|
historia, psikologia edo, zergatik ez?, buruko neke handirik sortuko ez didan lorazaintza.
|
Baina
ez dakit bada: irudipena dut honetan ere Dabidekiko konplexua izan dudala.
|
|
|
Uste dut, azkenean, halabeharrez ohituko naizela erantzungailu malapartatu horrekin berba egiten.
|
Baina
ez dakit Rakel segitzera noizbait ohituko ote naizen. Goizeko beharra erraza egin zait.
|
|
|
Giro nolabait hotzago honetan, euskal panoramak motel samar segitzen du sarean. Ekimen publiko batzuk iragartzen dira,
|
baina
ez dakigu oso ondo zer emango duten. EAEko Hezkuntza sailburuak Internetera konektatutako ordenadorez bete nahi ditu ikastetxeak.
|
|
|
Beasaindar bat ere bai, Mata abizena zuena; neumotorax tratamendua egin zioten, baina hobekuntzarik eragin ez zionez, plastia ebakuntza egin behar; ebakuntzaren ondoren bisitan joan nintzaion, animatua ikusi nuen goiko gelan; hurrengo goizean hil zen. Arruabarrena zeritzan bat ere bazen, marrazten artista zena; Merced egunean jaia antolatu zuten mojek, eta batzuk mozorrotuta ibili ginen marrazkilariari adorea ematen,
|
baina
ez dakit zer atarramentu izan zuen. Mendaroko bat ere hil zen, eta beste asko ere bai.
|
|
|
Ohe ondora etorri eta ea zeren zain nengoen esaten zidan behin eta berriz, hiltzeko behingoz, hil egin behar nuela derrigor, dena prest zegoela eta ni hiltzea baino ez zela falta. Ni hiltzeko prestatu nintzen, amak esaten zidan bezala, eskuak bular gainean gurutzatuta,
|
baina
ez nekien nola hil.
|
|
2001
|
|
|
Mariano Izetaren heriotza eta Nafarroako Gobernuaren azken erabakiak euskararen inguruan bat etorri dira denboran,
|
baina
ez dakit kasualitateak eraman dituen hortara ala bigarrenak ekarri duen lehena. Izan zitekeen.
|
|
|
Horregatik ikastola umerik gabe gelditu eta ixtear zegoela, Juan Luis Larrazak, orduko federakuntzako buruak Nafarroan, Sartagudako eta Deikazteluko guraso batzuk elkartu zituen. Sartagudan guraso asko prest zegoen,
|
baina
ez zekiten ikastola bat zer zen. Adin ezberdineko hogeita bi ume ekarri zuten, eta lehenengo elkarrizketan azaldu behar izan genien bilakaera bat behar zela, bakarrik txikienak hasiko zirela.
|
|
|
(Isilpean.)
|
Baina
ez dakite?
|
|
|
Itzuliko nioke jabeari, nor den jakingo banu.
|
Baina
ez dakit eta ez dut jakin nahi.
|
|
|
(?/?) Bai horixe! Itzultzeko asmoa dut,
|
baina
ez dakit nola. (?/?) Bihar gauean, bai, Saturnon.
|
|
|
Eta handik aurrera bestezerbait egin behar nuela, beste modu batera idatzi.
|
Baina
ez nekien ez zer ez nolaidatzi.
|
|
|
Atzoko jardunaldia normala izan zen arren, Andaluzian Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Elkarteen Federazioak (FACUA) adierazi zuen bezero ez diren erakundeetan euromonederoak eskuratu ezin izan dituzten erabiltzaileen kexak jasotzen ari direla. Antzeko zerbait gertatzen zen Errioxako banku eta kutxen sukurtsaletan, non “euromonedero” gehienak bezeroei saltzen baitzizkien,
|
baina
ez dakigu kexak aurkeztu direnik. Gaztela eta Leonen, lehen euro fisikoen banaketak ilarak eragiten zituen zenbait erakundetan, eta kontsultatutako finantza iturrien arabera, hainbat bulegotan eztabaidak sortu dira, erakundeek ohiko bezeroei ematen dieten lehentasun arauaren inguruan.
|
|
|
Nire aitatxo ez dut marrazkian marraztu, ez dakit eta benetan non dagoen. Egia esan, ez nuen ezagutu, ni jaio nintzenean alde egin baitzuen nonbaitera,
|
baina
ez dakit nora. Amak esan zidan behin oso gizon ederra zela, baina nahiko inozoa.
|
|
|
Azken aldian tabernara sarri antzean etortzen den mutil horri begira aritu naiz gaur. Ez da bereziki guapoa, kokots irtena du eta ilea eskasten hasia,
|
baina
ez dakit, ezohiko zerbait daukala iruditzen zait, erakargarria egiten duena nolabait.
|
|
|
Lucas poztu egin zen. Maria ere poztu zen
|
baina
ez zekien zergatik.
|
|
|
‘Ikasi esan dizut,
|
baina
ez dakit ezer ikasi nuen. Etnologia lanean ikasi dudana da, gehienetan ez dela erraza begiratzen duzuna ikustea... ’
|
|
|
‘Nahi balu bai,
|
baina
ez dakizu zer den nahia. Nahia gertaera ikaragarri konplikatua da... ’
|
|
|
P: Tira, Turner, lasai (Barre karkara urduria egiten du,
|
baina
ez daki zer gehiago esan).
|
|
|
G: Nik fisikoa nahi nuke noski, zerarik drastikoena,
|
baina
ez dakit nolaz ibiliko naizen...
|
|
|
...
|
Baina
ez dakit, maite.
|
|
|
Nirekiko ari naiz galdezka ea auzi horrek âgaia eta tratatzeko modua direla  eta eta ez idazleen erruzâ ba ote duen behar bezalako funtsik. Esaldi horiek badute noski zentzurik,
|
baina
ez dakit musika eder edo poema bikain baten zentzua oso bestelakoa ote den.
|
|
|
Eta bigarren Egan honetaz mintzatu dut orain, harako" kolaboratzaile produktuaren fama" bazuenaz. Bazuen,
|
baina
ez dakit geroenean iraun duen.
|
|
|
Asma dezaket, gainera, gutxi gorabehera zer esan nahi luketen 1978ko euskaldun batentzat, mintzatzen zaizuenarentzat esaterako.
|
Baina
ez dakigu horrenbestez zer adierazi nahi zuen aditz horien bitartez Arestik, orduko Arestik. Esaten eta idazten dugun asko eta asko ez da batere  iraunkor gertatzen, iheskor baizik.
|
|
|
Edo bestela esanda, niri asko gustatuko litzaidake, esate baterako, aeronautikak azken ehun urteetan izan dituen aurrerapausoak erakutsiko lituzkeen erakusketa bat; Wright anaien lehen abioi hartatik Concordera eta radarr arentzat ikustezinak diren abioietara kontzeptu estetikoak nola aldatuz joan diren ikustea, politak iruditzen baitzaizkit abioiak.
|
Baina
ez dakit horretarako dagoen Guggenheim Bilbao museoa. Edo hobe genukeen horrelako erakusketak Industria sailaren esku uztea.
|
|
|
ezaugarri honek banakoaren emozio momentuak besterik ez ditu aintzat hartzen. Hau da, lon hunkitu egiten da, barre egiten du, negar ere bai,
|
baina
ez daki zertaz ari den hizketan eta ezta zer egiten duen edota non antzezten ari den ere; eta hauxe da hiritarrei kutsatzen dien portaera, norberaren kontrolik eta argitasunik gabeko portaera itsua. Erabakigarria hemen kutsadura da, eta honen bitartez autonomia eta urruntze intelektual oro galdu egiten dira.
|
|
2002
|
|
|
LABek ondo hartu du, oso ondo,
|
baina
ez dakigu ondo hartze horrek zenbateraino esan nahi duen dokumentuaren eduki osoa bereganatzen dutenik. Garbiago esateko, bitartekoen gaia funtsezkoa dela uste dugu.
|
|
|
Horrelako beste 13 egun, eta berriro etxean naiz.
|
Baina
ez dakit grazia gutxirekin egindako leka horiek beste behin irensteko gai izango ote naizen... Tira, lehen eguna izateko ez da hain txarra izan, bi edo hiru lagun egin ditut behintzat.
|
|
|
Trapagarango BBEko arduradunek diotenez, beren enpresan ez dago" ordaindu ezinik geratzeko arriskurik". Bestalde, badakigu SEPI erakundea saiatu dela BB taldeari" pagamenduen etenaldia aitortzeko ez beharrik, ez asmorik dutela" dioen idatzia sinarazten,
|
baina
ez dakigu gorabehera hori zertan den.
|
|
|
esan eutsan ate gorriari. Parkatu,
|
baina
ez dakit zure izenik eta...
|
|
|
Baina biderik egon arren, ez daedozein iristen jomugara. Joana zaigun XX. mendearen azken aldera campusezhornitu gara Euskal Herrian,
|
baina
ez dakit horrek aukerarik emango diguneuskaldunoi, mende berrian nahi genukeen goi mailako unibertsitategintzan.
|
|
|
Gela honen diseinuan aritu ginenean, mintza saioak antolatzeko beharra ikusigenuen, gelaren zutabeetako bat baitira,
|
baina
ez genekien nola erantzun, zalantzahandiak sortzen zitzaizkigun. Dena dela, ikusiko duzuenez, telefono sisteman etaautoikaskuntzarako gelan aritu garenok pertsona berak gara, eta batean baliagarriasuertatu zaigun eskema, bestean ere bai.
|
|
|
Ez dakigu gauza handirik bere bizitzari buruz. Afrikako iparraldean zuen jatorria,
|
baina
ez dakigu han ala Italian jaio zen. Erdi goi mailako familiakoa zen, zaldun artekoa baitzen aita (equites).
|
|
|
Dirudienez, aberasturiko liberto baten semea edo semeordea izan zen, eta erretorika ikasten jardun zuen, baina josteta moduan. Badirudi erbesteratua izan zela satiraren batean idatzitakoagatik,
|
baina
ez dakigu zehatz ez noiz ez zein satiragatik.
|
|
|
Eta orduan Maharbalek: «Jainkoek ez diote zinez dena bati eman; badakizu garaile izaten, Hanibal,
|
baina
ez dakizu garaipenaz baliatzen». Arrazoiz pentsatu ohi da Erromako hiriaren eta inperioaren salbagarri izan zela egun hartako luzamendua.
|
|
|
Litekeena da Marko Antonio eta Kleopatraren aurkako bellum Actiacum delakora ere deitua izatea.
|
Baina
ez dakigu noraino jardun zuen bere poemetan hain gorrotagarri direla baieztatzen duen arma lanetan. Tibulo izan zen Mesalaren adiskidego eta segizioan ezagunena.
|
|
|
hara iristen ziren erromesek ez zuten gauza handirik herrian egiteko. Gainera, konturatu nintzen askok Donejakue Bidea egiten dutela,
|
baina
ez dakite horretaz asko», azaldu zuen. Pugliesek bere etxean dituen liburu ugariak jendaurrean jartzea erabaki zuen eta, gainera, materiala eman duten hainbat elkarterekin harremanetan jarri zen.
|
|
|
Pneumatiko bat presio baxuan dagoenean, bihurguneetan gehiegi deformatzen da, “bigunago” dagoelako eta, beraz, deriba angelua handiagoa delako, eta eroapena ezin da aurreikusi horrek dakarren arriskuarekin. Automobilaren zale batzuek beren autoaren jatorrizko gurpilak aldatu egiten dituzte neurri ezberdinetako gurpilen ordez; askotan, irudi hutsagatik,
|
baina
ez dakite milimetro gutxi batzuek nabarmen aldatzen dituztela segurtasunerako funtsezkoak diren neurri eta angelu horiek. Hori dela eta, gure autoan edozein aldaketa, dela motorraren norabidean, gurpiletan edo potentzian, espezialista batek gainbegiratu behar du, eta bide publikoetan erabiltzeko homologatu.
|
|
|
Burua batera eta bestera mugitzen hasi ziren. Handik irten egin behar zuten,
|
baina
ez zekiten nondik. Leihoa txikiegia zen.
|
|
|
Gauean batik bat.
|
Baina
ez dakit joan nahi dudan. Kristoren sustoa hartu dut.
|
|
|
|
Baina
ez dakit hura guztia estetika kontua ote zen, edo ekonomiak ere ba ote zuen hartan ere zerikusirik, ageriko eta ustezko arrazoien azpitik ezkutukoak ere aritzen baitira maiz. Hara:
|
|
|
Argazkiagatik salaketa jartzeko aukera aztertuko duela esan dit abokatuak,
|
baina
ez dakit, ez dut garbi ikusten. Pausa egiten du, eta bekoz beko begiratzen dit:
|
|
|
Handik pixka batera, garrantzirik gabeko etxeko kontu batzuk. Ez du bakarrik egon nahi nirekin; denbora bete nahi du,
|
baina
ez daki zer gehiago esan lidakeen. Aita noiz etorriko dago, nire trantze txarra elkarren arrimuan hobeto eramango duelakoan.
|
|
|
Hildakoaren zurbiltasunarena ere berritu nuen,
|
baina
ez nekien tiroen eraginez marguldu zitzaion aurpegia, ala berezkoa zuen begitarte argizarizkoa.
|
|
|
Atzo bidali nizun ondoko testu hau (testu honen aurreko bertsioa esan nahi dut),
|
baina
ez dakit zer dela eta, atzera etorri zitzaidan berriz ere, eskuratu nahiko ez bazenu bezala. Gaur konturatu naiz, hain segur ere harien kontua izango zen.
|
|
|
Oraingoz badiozue zuen belaunaldian, hori pentsatu nahi dut behintzat, begikotasuna eta agian maitasuna ere, baina gehienentzat, oroz gain, etxean eta ikastetxeetan ikasteko esaten dizueten zerbait dateke, geletatik atera bezain laster erdarara jotzeko joera handia erakusten baituzue. Ez dut esango zuek guk gure garaian latina nola hartzen genuen, orduan bezalatsu hartzen duzuenik, orduan ez baikenuen, esaterako, telebista katerik latinez, eta goenkalekoen abenturak ikustea Zesarrek idatzirik utzi zizkigunak irakurtzea baino jostagarriago delako,
|
baina
ez dakit benetan oso urrun zaudeten, batzuk bederen. Zinez, euskara gero eta urrunago ikusten dut zuen eguneroko kezketatik.
|
|
|
Zu izan zara, eta izanen zara, hala nola izan den
|
baina
ez dakit izanen den mendiko baserria, euskaldunen ohorea, habea, jabea eta sostengua, mintzaira fina, naturala eta egiazkoa.
|
|
|
Hango funtzionarioak idazmakina (badakizu zer den idazmakina [15] bat?) erabiltzen jakin behar zuen, baina euskaraz mintzatzen ez: baldin bazekien, ongi, ez zion inori ere kalterik egingo,
|
baina
ez bazekien, hor konpon marianton. Orain, legeak aldatu dira, eta funtzionarioei, modu batera edo bestera, euskaraz egitea eskatzen zaie.
|
|
|
Alegia, nor ez da konturatu bulego batera hurbildu eta hangoak erdaraz ari direla elkarren artean, eta zuri ere hasieran erdaraz egingo dizutela, nahiz eta eskatu bezain laster fierki euskararen gaitasun agiria aterako dizuten, batez ere oposizio batzuetan aurkezteko behar baldin badute? Gure burua engainatzen segi dezakegu, eta bulego publikoetan denek bere titulua besapean dutelako bulego hura euskaldundu dugula esan,
|
baina
ez dakit horrekin euskarak zinez aurrera egiten duen. Nahiz, hau ere esan behar da, euskarak aurrera egitekotan baldintza hori bete behar duen.
|
|
|
Segur aski ere, hola egin du lan Euskaltzaindiak, erabaki guztiak ongi funtsatu ondoren bakarrik har daitezkeelako, eta horrek lan mantsoa eskatzen baitu, beste elkarte batek, esaterako, nekez egin dezakeena.
|
Baina
ez dakit zer egin dezakeen prozedura honekin segituz terminologia berriko hitzekin. Nire ustez, hemen unibertsitateekin elkar lana egitea ezinbestekoa da, eta hartzen diren erabakiei beste maila bat ematea, ez, beharbada, hain ofiziala.
|
|
|
Gauza ona da jai giroa ospatzea, gauza ona gure adiskide eta lagunekin ongi pasatzeko tarteen hartzea, eta ezin zaio inori ere ukatu hara joateko erakusten duen fede ona.
|
Baina
ez dakit nik ongi, ordea, zergatik egiten den jai hori, zergatik egin behar den, helburu argiena, aurreko egunetan esaten dutenaren arabera, dirua biltzea baldin bada. Dirua biltzea ikastola honentzat edo beste harentzat.
|
|
|
Nahi nuke, bai, Zuazok dioena aurrera eramatea posible balitz. Nahi nuke leku batzuetan eraman dezaten, eta osotasunean eramaten ez badute, neurri batean bederen eraman dezaten,
|
baina
ez dakit hori posible den. Berak GarcÃa MÃ ¡ rquez aipatzen du, euskalkien arteko desberdintasunak direla-eta, argia egin nahian, nola erabiltzen duen idazle honek bere herriko hizkera eta zein ederki ulertzen diogun urrunekoek ere.
|
|
|
Bihotza beharbada baietz,
|
baina
ez zekiela seguru sentimenduak non sortzen ote diren, bihotzean ala hesteetan. " Hirekin topatzearen perspektibak bigundu zidan gilborra.
|
|
|
– Hiru bat aste barru izango da eguna,
|
baina
ez dakit seguru, dena Joseluk jokatu behar duen boxeo borrokaren dataren arabera baitago. Jaialdi hori noiz izango den jakin bezain laster, egun horretarako izan dugu prest.
|
|
|
– Bilbora joango zarela esan duzu,
|
baina
ez dakigu nora eroan duten.
|
|
|
Zesarreneko Pilar eskandalizatuta zegoen eliza barruan izan zelako, noraino ailegatu behar dugu eta horrelakoak esaten. da egunkarietan zer edo zer jarriko duela,
|
baina
ez dakit gehiago.
|
|
|
Eta atzo bertan egindako frogan bazebilen. Zer edo zerk huts egin du,
|
baina
ez dakit zerk.
|
|
|
Galder bat zetorren horrekin. Alboratu nahi zituen Bonbardaketa eta bonbardaketak une batez, eguneroko bizitzaren keta guztiak,
|
baina
ez zekien zelan. Caponen gainean edo Gernikaren gainean edo Fernandoren beraren gainean ari zirenean lasaiago sentitzen zuen bere burua.
|
|
2003
|
|
|
" Antropologoaren problematikaren barruan dago hori;" going native" esaten zaio. Arriskua da,
|
baina
ez dakit benetako arriskua den ere, zeren ez dago era objektiboan ezer aztertzeko modurik. Hala ere, zure burua non dagoen kokaturik jakitea da kontua, eta hori aintzat hartzea.
|
|
|
Bai, behin esan nuen hori,
|
baina
ez dakit ongi ulertu zitzaidan. Asmatu edo ez asmatu, nire pareko irakurle batentzat idatzi dut azken nobela.
|
|
|
Hain zuzen, horrexegatik saiatu genuke gauzak txukun egiten. Ez diot inori galdetu, baina ziur nago «ingurumenerako eragin txikienarekin» ari direla egiten lanak, gaur egun dena egiten baita horrela;
|
baina
ez dakit tramite hutsa den ala zerbait gehiago. Eta ikusten duguna baldin bada posible den «eragin kaltegarri txikiena», izu ikara sortzen du pentsatzeak zer ote litzatekeen obra horiek «inpakturik handienaz» egitea.
|
|
|
Familia askok Aranzadikoen bidez jakin dute faxistek beren senidea hil zutela. Aurretik ere bazuten horren susmoa, noski,
|
baina
ez zekiten ez noiz gertatu zen, ez non eta ezta gorpuzkinak non aurki zitezkeen ere. " Horrek garbi azaltzen du nolako isiltasuna eta beldurra egon zen frankismo garaian.
|
|
|
|
Baina
ez dakit nola iritsi naizen Donostiatik heterodoxiara. Errima kontsonante eta asonanteez darabilgun saltsa maltsagatik izango da.
|
|
|
5Esan izan da ere, europarra zela garai hartan munduan ondoen elikatua zegoena eta, hori dela eta, indartsuena zena,
|
baina
ez dakigu azken baieztapen hau zenbateraino den fidagarria (Bennassar eta beste, 1991).
|
|
|
Bide horretan, Ekonomia Sailekoek hiztegia finkatzeko bi hilabetean behin biltzeko ahalegina iragarri zuten, eta Hizkuntzalaritzan, euskara ikasteko metodo berri bat moldatzeko taldea osatu zen. Batzarrean agertu zen beste kontu bat hizkuntzarena izan zen, gauza interesgarriak azaltzeko zituzten adituak zeuden, hainbat aditu,
|
baina
ez zekiten euskararik. Eztabaida luze eta bizi baten ondoren, euskara hutsezko izaera mantentzea erabaki zen.
|
|
|
Era berean, Euroganberak proposatu du hiru urteko epean Erkidegoko Gobernuak zuzentaraua bere osotasunean berrikustea, elikagai gehigarrien dosiak, beharrezkoa bada, haurren osasunerako eraginetan oinarritutako maila maximoei lotuta egon daitezen. Bruselako txosten baten arabera, haurrak dira gozoki, freskagarri eta pastelen kontsumitzaile nagusiak, eta kantitate handiak hartzen dituzte haien pisuari dagokionez,
|
baina
ez dakigu, neurri handi batean, produktu horietan gehigarri edo koloratzaile gisa maiz erabiltzen diren konposatu kimikoek osasunean duten eragina. Europako Batasuneko (EB) Elikadura Katearen Batzorde Iraunkorrak gehigarri hori behin betiko etetea proposatu zuen, kontsumitzaileen osasuna babesteko, Estatu Batuetan eta Kanadan zenbait haur asfixiaz hil ondoren, konjac ekin gelatinazko tarrina txikiak irentsi ondoren.
|
|
|
Ojotsk Koreana balea grisaren ohiturak neurri handi batean misterioa dira. Jakina da distantzia handiak egiten dituztela migrazio joan etorrietan,
|
baina
ez dakigu zehatz mehatz zein den haien eredua. Gauza jakina da baleak maiatzetik azarora bitartean igarotzen direla Sajalineko kostaldean.
|
|
|
Zuzendariak, Albert Osterhaus doktoreak, azpimarratu zuen, ezbairik gabe, “orain arte ezezaguna zen birusa” dela. Beste aditu batzuen arabera, “birusak luzaroan egon da naturan,
|
baina
ez genekien existitzen zela”. Ez dakigu, halaber, animaliengandik gizakiengana nola jauzi egin zuen, nahiz eta ez den baztertzen janarien bidez egitea.
|
|
|
Presoek komentatzen zuten defenditzeko erabiltzen zituela idazkariak betaurreko haiek, ez zeukala defenditzeko beste modurik, txikia zelako eta idazkaria zelako. Izan ere, idazkariak eroso egongo dira paper artean bai,
|
baina
ez dakite euren burua defenditzen. Presoek proposatu zuten, halako batean, nortasun eskaseko pertsona guztiek erosi behar zituztela halako betaurrekoak, miopiarik eduki ez arren eta betaurrekoekin itsusiago egon arren.
|
|
|
Zuek imajinatu egiten duzue zer den.
|
Baina
ez dakizue. Zuek imajinatzen duzue gauza txiki bat dela erlea, lodia eta txikia, iletsua, eta imajinatzen duzue erleak beti daudela pikuen barruan sartuta, hilda, hala ikusi zenutelako txikitan, piku bat zabaldu zenutenean, behin.
|
|
|
Ni gabe bizitzea ezinezkoa egiten zitzaiola esan zuen. Niri ere oso gogorra egingo zitzaidala pentsatu nuen,
|
baina
ez dakit esatera iritsi nintzen, gauza horiek ez baititugu gizonok modu agerian inoiz esaten, hitz totelka baizik. " Niri ere", esango nuen beharbada, eta Monikak eskuarekin ezpainak estaliko zizkidan, askotan egiten zidan moduan, ahalegin gogorregirik egin ez nezan, edo esatera nindoan esaldia musu batekin itoko zidan.
|
|
|
Hasieran zeharka eta enbarazu pixka batekin eta argixeago ondoren, hiriburuan nituen adiskide bakanak eta ikastetxeko lankideren bat edo beste hasi zitzaizkidan argibideak ematen. Gizonezkoon artean adiskidetasunaren izenean egiten ditugu aitorpen horiek,
|
baina
ez dakigu zehatz zer esan edo zer gorde behar izaten den. Bizkarretik heldu eta bazter batera eramaten ninduten, ahopeka bere begiz ikusia kontatzeko.
|
|
|
Txominek bazekien platerarena, eta bazekien ohearena,
|
baina
ez zekien berak kanpoan pasatutako ordu guztien kontaduria eramateko ohitura hartua zuela amak, ordu bakoitza orri batean markatuz: martxoaren lehen egunaren goizeko zortziak ziren semea etxetik irten zenean, eta geroztik hantxe aritu da Nekane, orduak seinalatzen, marra bat beste bati darraiola; zenbaketa errazago egitearren, hamargarren marra atzeraka okertu zuen, berdin hogeigarrenarekin eta hogeita hamargarrenarekin ere; maiatzaren hogeita hamarrean marraztu du azkena:
|
|
|
–Ama, zerbait esan nahi dizut,
|
baina
ez dakit nola, ezta nondik hasi ere... Izan ere, gaua iritsi da etxe honetara... zure ausentziak inguratzen bainau ni, desertu beltz batek bezala, eta nire ausentziak zu.
|
|
|
Behean nengoela berriro ikusi ahal izan ditut leihoa eta patioa.
|
Baina
ez dakit aukerarik edukiko dudan.
|
|
|
–Baina Lucio jaio eta gero... . Gehiago ez etortzeko adierazi nahi izan nion hitz haiekin,
|
baina
ez dakit ulertu ote zidan.
|
|
|
Orduan joan nintzen  ordaintzera.
|
Baina
ez dakit zer dela eta kontatu dudan hau guztia. Beharbada esateko Luziak ez zuela begi onez ikusi bere alaba nire semearekin ezkontzea.
|
|
|
Niri, pelikulak ikusten, eguna ziztu bizian igarotzen baitzait, eta beti baitaukat zerikusia eta ez bainaiz aspertzen.
|
Baina
ez dakit zer dela eta kontatu dudan hau guztia. Beharbada Luziari buruz hitz egin nahi nuelako, baina ez dakit Luziari buruz zer dela eta hitz egin nahi nuen.
|
|
|
Baina ez dakit zer dela eta kontatu dudan hau guztia. Beharbada Luziari buruz hitz egin nahi nuelako,
|
baina
ez dakit Luziari buruz zer dela eta hitz egin nahi nuen.
|
|
|
Irudi zait geroztik trena huts egin dudala eta batzuetan hartzekoa den trenak hiltzea eta bazterren xehekatzea helburu bakar duela. Bakezaletzat naukate,
|
baina
ez dakit oinarrian zer den bakezale izatea: gerla desiraren ekiditea ala gerla desira hori bera molde ezberdinez eramatea.
|