|
2000
|
|
|
Bai,
|
baina
hain ona ez dena obsesionatze hori da: idazle profesionalik ez daukagu eta guk idazle profesionalak behar ditugu eta hori guztia...
|
|
|
Baita ere,
|
baina
hain hezur zaharretan ADN gutxi geratzen da. Bsaina har daiteke eta hori ere dantzan dabil momentu honetan.
|
|
|
Bitakora. Badakit ez dela lar originala,
|
baina
hain nago emozionatuta, zuretzat fundamentuzko izen bat erabakitzeko denborarik ere ez dut izan. Horrekin konformatu duzu, ba, Bitakora maite hori.
|
|
|
Bai, banekien,
|
baina
hain ustekabean harrapatu ninduen Pedroren galdegiteak, non hitzik gabe geratu bainintzen, masailak sutan.
|
|
|
—Jauregirik ez dut ikusten —erran zidan, adio egiterakoan—,
|
baina
hain gizon eskuzabalak jauregian jaioa izan behar du, eta sinesten diot berorri... —eta, konplimenduzko hitz haien ondotik zigorra airean inarrosten zuela eta zaldiei oihu egiten, itzulerako bidea hartu zuen.
|
|
|
Marrazkia egina zuen orduko, trazu bizi bezain kementsuz, eta pintura ere aski aitzinatua zuen, marrazkiaren bide beretik, bere pintzel urduria baterat eta bertzerat mugitzen zuela, baina ez nahas mahasean eta anabasa hutsean, zeren han lerro bakoitzak eta pintzelada bakoitzak intentzione jakin bat baitzuen, koadroa aitzina zihoan heinean aiseago eta nabariago hautemaiten zitzaiona. Ez, koadro hark ez zuen zer ikusirik bere anarterainoko koadroekin, guztiak hain neurtuak eta hain bide beretik eramanak; hain bizirik gabeak eta hain arimarik gabeak; hain bigunak eta hain indarrik gabeak; hain kalkulatuak eta hain studiatuak,
|
baina
hain urrunak eta hain zurrunak; pintzeladak hain elkarri josiak, eta koloreak eta formak hain arau hertsietarat makurtuak, non forma bakoitzaren harat honatak eta koloreen keinu bakoitza bihurtzen baitziren langa eta hesi, eta langek eta hesiek koadroko iduriak espaziorik hertsienetarat kondenatzen zituzten eta aire faltan uzten; eta arau eta hesi haiek, bertzalde, burdinak ere ziren, kreatzailea... Guztiz bertzelakoa zen, zinez, koadro hura:
|
|
|
—Badakit ezen tontotzat eta ergeltzat hartuko nauzuela,
|
baina
hain zoriontsu sentitu naiz, non poltsa osoa berari emaitea erabaki baitut. Izan ere, halakoa da justuen justizia:
|
|
|
Lekutan, jaun André! Zeren eta, nola ohean geuntzanok baikinen aski sutsuak eta mugituak, hala, eskuak oina zerbitzatu beharrean eta oinak eskua, korapilatu zitzaizkigun, gutien uste genuenean, haiek guztiak —oinak eta eskuak, besoak eta zangoak—,
|
baina
hain suerte gaitzez, non, oharkabean, emazteki baten bularretarik bat beso zangoen haragi korapilo haietarik batean harrapaturik geratu baitzen; eta hain hertsiki harrapaturik geratu zen, bertzalde, non emaztekiak oihu lazgarri bat egin baitzuen, bere dolorezko dolore hartan; eta, orduan, korapiloaren deskorapilatzeko eta bere buruhaustearen erremediatzeko, hasi zen emazteki hura besoak eta zango... Eta, mugimendu haien artean, egin zuen jauzi, halako batean, ene gainerat, bi emazteki haietarik batek... eta ohea hautsi zen, eta, ohearekin batean, hautsi ziren ordu arte aurkitu eta bildu ahal izan genituen froga eta argumentu guztiak, Trinitatearen batasunerat eraman gintzaketenak, Fausto eta Lelio Sozziniren teoriak azkenean biktorios.
|
|
|
Horrela azaldu, bederen, eztiki azaldu ere, kimono handiegi batean sartutako portzelanazko emakume ñimiño eta irribera batek. Salbuespen bat egiteak gure herrien arteko harremanei zenbateko onura ekarriko zien ulertaraztera saiatu nintzen, onez onean,
|
baina
hain hauskorra zirudienak harkaitz baten itxura hartu zuen:
|
|
|
Hil edo bizi egin zuen trabes, eta heriok hartu zion gain azkenean biziari.
|
Baina
hain egin zuen ordu hartekoa ongi! Hain erantzun zituen ederki Deereren galdera zail makurrak!
|
|
|
Jatekoak erosi ditugunean, igandea izaki, ardo pixka bat erostea pentsatu dugu.
|
Baina
hain zuzen ere igandea zelako, hau da, Jainkoaren eguna, ezin izan dugu alkohola erosi soil soilik eguerdiko hamabietatik aurrera saltzen dutelako...
|
|
|
e) Amaitzeko, zorigaitzez gaur Dabidek ez du Karmeloren mezua entzuterik izango. Mezua entzundakoan, hura ezaba ez zedin, berriro ere hirua sakatu behar nuen,
|
baina
hain ustekabe handiarekin, guztiz ahantzi dut. Baina zer mila sorgin!
|
|
|
Aldizkariak itxaronaldia eramangarriago egiten lagundu dit,
|
baina
hain zuzen ere infidelitatearen artikulua izan da, entretenitu baino gehiago, egonezina handitu didana. Guztiarekin, aldizkariarengatik ez balitz, orain ez nintzen lerro hauek idazten arituko, zeren, artikuluan aipatzen den oinaze afektiboa arin  tzearren (bai adierazpide hutsala nik senti  tzen dudana azaltzeko), biziki nabarmentzen baita eguneroko bat idaztearen balio terapeutikoa (horra beste adierazpide arranditsu bat).
|
|
|
Haatik, uste hori duenak ‘gorria orain eta hemen’ adierazpenari buruz mintzatzerakoan, adierazpen hau munduko zerbaiti ote dagokion ala ez jakitea beste gauza bat da. Jakina da ilusioak ez direla ez egiazkoak ezta faltsuak ere,
|
baina
hain zuzen horregatik daude ezagutza corpusetik at: norberarenak, subjektiboak, komunikaezinak direlako.
|
|
|
|
Baina
hain hertsia izan zen egiaztagarritasun printzipioa hasieran, ezen zientzia beraren enuntziatu ugari —entitate teorikoak, adibidez: elektroiak, uhinak, etab.— deskalifikatzera heldu baitzen.
|
|
|
Adibidez, esaten badugu bizkaitar oro euskalduna dela, eta euskaldun oro europarra dela, orduan bizkaitar oro europarra dela ondoriozta dezakegu. Argi dago honekin ez dugula errealitate berririk aurkitzen;
|
baina
hain begi bistakoa ez zen egia bat azaldu dugu. Eta adibidea leloa badirudi, zientzia edo matematikako argudio konplexuagoak har genitzake, tesi ezkutuak ez direla beti aurkitzeko hain errazak ikustearren.
|
|
|
Gure amak jakin zuen Donostian gaixorik nengoela,
|
baina
hain gaizki nengoenik eta gutxiagorik ere ez; ezta sanatoriora joatekoa nintzela ere. Andazarraten nengoela jakin zuenetik, ahal zuen guztietan etorri zitzaidan, hutsik egin gabe, jakiz kargatuta:
|
|
|
" lehenago", jarraitu zuen," maiz etortzen zen hona; Lazarok esango zizun. Mutil ona zen,
|
baina
hain bizimodu desordenatua zeraman... Joaten zelarik, nik sagar bat, edo bollo bat ematen nion biderako.
|
|
2001
|
|
|
gabeko literatura dela azpimarra nezake: baiki, pertsonaia emeak badira;
|
baina
hain dira gizonen erara moldatuak, non ez dirensinesgarritasunaren hein minimora heltzen. Emagaldu, ninfo, emakoi likitsak (Jimenez, Epalza), arimarik gabeko amorante botakorrak (Velez de Mendizabal, Atxaga, Luku, Irigarai), familiako ama perfektuak (Eguzkitza, Etxarren Lobigorri), mutikoengan trauma hazle diren arrebak (Landart), elitearen zerbitzuko esklabomeneratuak (Mirande, Gil Bera), emazte teorikoak (Lertxundi); baina ez izateanimatuak, nehondik ere ez.
|
|
|
Ez nuke ekin zion Sofisten baldarkeria nire bihurtu dudala iruditzerik nahi, baina, nere ez jakintasunaren erruz beharbada, egia esan behar badut, bada zure idatzien artean, izar uxoen antzera, deigarri ageri zaidan esaldiren bat, edo akaso hitz xumea dena,
|
baina
hain xume ezin liteke zurea izanik eta izarrekin parekatzea merezi baldin badu. Hortaz, eta lehenbailehen nere jomugara heltzeko asmoz, ezeztatu edo baieztatu ezazu, maisu, egitera noakizun proposamena.
|
|
|
Nahi baduzu plazerrezko oihuak latinez esan ditzakezu.
|
Baina
hain gaztea izanik, zure obsesio bakarra unibertsitatean izan zenuen latinezko irakaslea izatea...
|
|
|
Aipatu zidaten zerbait hierarkiaz,
|
baina
hain arrotzak egin zitzaizkidan hitz haiek, ez bainuen arreta handirik ipini. Norabide jakinik gabe ibili ziren hasieran, lurmutur haren neurriak pausoka pausoka hartu nahian.
|
|
|
Hurrengo goizean izeba Mines etorri zitzaigun etxera negarrez, Sadaba bere ohatzean harrapatu zuten falanjistek. Uztailaren hemezortzian berean ihesi joana zen mugaren bertze aldera,
|
baina
hain denbora luzean elkar ikusi gabe ezin jasan eta hasia zen gau batzuetan etortzen izebarenera, elkarri penak arintzera. Norbaitek salatu eta Kaxernara eramana zuten preso.
|
|
|
Berlusgoñik hasperen egin zuen berriz; bai, hemen, berriz ere, Stendhalen prosa zoragarria –gehiago laburbil nezakeena, bestalde,
|
baina
hain da ederra…– eten behar izan dut ohar bat nire lumatik jartzeko," nire egiazko izaera, asmoak…" esaten duen hori guztia; nahitaezkoa zen, kapituluak gure liburuan sinesgarritasunik edukiko bazuen. Orain kasu, laster enperadorea agertuko zaigu:
|
|
2002
|
|
|
Mikela izeneko igel txiki hori azkarra da, baina lotsati samarra ere bai, eta jakina, horrek baditu bere desabantailak. Adibidez, abestea izugarri gustatzen zaio gure igeltxoari,
|
baina
hain lotsatia denez, ez du inork bere kantua entzuterik nahi, eta ezkutatu egiten da bere gelan, krokrokro aritzeko. Gauza da, berak hori uste ez izan arren, etxekoek ederki entzuten dutela kanta eta kanta, eta kokoteraino dauzkala kantu etengabe harekin.
|
|
|
Pazientziarik gabekoak gara gaurko ikusleak, hitz gutxi eta oso beteak nahi ditugu, eta akzio batetik bestera azkar igarotzea hobe. Maskarada kontrako muturra da, eta anti espektakularra dela eman dezake,
|
baina
hain justu lortzen du ikuslea (r) biba zuek!» ohiuka jartzea. Maskaradako pertsonaiak teatrero hutsak baitira, eta horixe da erakargarriena:
|
|
|
Abertzale askorentzat, zoritxarrez ez dago ezusteko onik Ertzaintza eta ezker abertzalearen arteko liskar berri honetan,
|
baina
hain zuzen ere, Gernikako Estatutuarekin Ertzaintza polizia integral moduan sortu zenetik, jakina zen Ertzaintza izango zela ezker abertzalea eta gainerako abertzaleen arteko tira-bira gunerik nagusiena. Beste kontu bat da, ea lege eta arau guztiekin Ertzaintzak beti jokaera berdina agertzen duen.
|
|
|
|
Baina
hain zuzen ere nekazariek egin zuten protestaldia, putzuak eta herrietan klinikak eta eskolak eraikitzea bultzatzen zuen gizon patxadatsu hura itzul zedin eskatzeko.
|
|
|
Baina Sarak ez zituen halakoak laket, jende haiengana biltzen zen bakoitzean beste emakumeen begiradak nabaritzen baitzituen Sergiorengana itzuliak, hura begiz jan nahi balute bezala. Egia zen, halaber, berak ere nabaritzen zuela hainbat gizonezkoren begirada,
|
baina
hain sentitzen zuen, bestalde, bere bihotza Sergiorengana eroria, non bururatu ere ez baitzitzaion egiten beste gizon batekin oheratzea. Ohean ere aseta uzten baitzuen Sergiok.
|
|
|
–Barkatu negar egiten ari banaiz,
|
baina
hain nago pozik... Izan ere, Txirri eta Mirri baino hobeak zarete!
|
|
|
Lagun psikiatrak esana zidan ez nuela desesperatu behar, halakoa baitzen prozesua, motela eta geldia.
|
Baina
hain da handia, batzuetan, hitzetatik hitzen obratzera dagoen jauzia, kontraesanek bihotza astintzen digutenean! Eta egun bateko tentsioari biharamunekoa zerraion, eta haiek guztiak pilatuz eta pilatuz joan zitzaizkidan haragi hezurretan eta kirioetan.
|
|
|
14 urteko mutil batek: " Nahi nuke askoz ere gehiago egin,
|
baina
hain traketsa naiz... Ikasgai gisa bakarrik dut, eta batzuetan hamaika aldiz gehiago nahiago dut ingelesa ikasi, euskara ikasi beharrean.
|
|
|
pertsonaia emeak badira;
|
baina
hain dira gizonen erara moldatuak, non ez diren sinesgarritasunaren hein minimora heltzen. Emagaldu, ninfo, emakoi likitsak (Jimenez, Epaltza), arimarik gabeko amorante botakorrak (Velez de Mendizabal, Atxaga, Luku, Irigarai), familiako ama perfektuak (Eguzkitza, Etxarren Lohigorri), mutikoengan trauma hazle diren arrebak (Landart), elitearen zerbitzuko esklabo meneratuak (Mirande, Gil Bera), emazte teorikoak  (Lertxundi); baina ez izate animatuak, nehondik ere ez.
|
|
|
Beraz, badirudi best selleraren mundua hutsik geratzen dela euskal literaturan oraingoz.
|
Baina
hain zuzen kritikook (eta argitaratzaileek) badakigu," best sellerrira" jo behar duela euskal literaturak edota bestela desagertzera kondenatua dela.
|
|
|
Oteiza Fundazioaren gorabeherak bestea. Gehiegitan alderatu dira bi artistak, bistan da errazegia dela konparazioa,
|
baina
hain da —baita azkenotan ere— paradigmatikoa dena!
|
|
|
|
Baina
hain aukera muturrekoa hartu barik, bestelako biderik har genezake aipatu hiru helburu horiek unibertsitateak ez diren erakundeen bidez betetzeko. Jakintza sortu, transmititu, erabili eta aplikatzen lagundu dezaketen bestelako erakundeak badaude, ikerketa zentroak, akademiak, teknologia zentroak eta kultur elkarteak, kasu.
|
|
|
– Baliteke,
|
baina
hain tamaina txikian zaila da esatea –orria itzuli zion Mentxuri, eta baiezkoarena egin zuen kokotsaz– Erantzuna derrigorrezkoa den galdetegi horietako bat balitz, baietz esango nuke, bera dela.
|
|
2003
|
|
|
Haurrentzako txerto kanpaina baten barruan hamahiru pertsona zekartzan kamioiak tankeen kontrako mina bat zapaldu zuenean gertatu zen hori.
|
Baina
hain dago urrun baso mutur hori...
|
|
|
Oraindik lasai joaten naiz auzora, ilusioz beteta. Ez naiz ordu arriskutsuetan joaten,
|
baina
hain lasai ibiltzen naizenez kaleetan, iruditzen zait ezin zaidala ezer gertatu, ez bainaute kanpotar gisa hartuko. Gure garaian ez zegoen marjinaziorik.
|
|
|
Hoa pikutara! eta gero irakasleari begiraturik. Parkatu,
|
baina
hain da astuna ze...
|
|
|
Aurreko kurtsoetatik ezagunak dodaz besteak, baina zu aurten sartu zaran ezkero, azken azterketak heldu aurretik buruz buru berba egin gura neban. Bestea, barria, ezagutzea falta dot,
|
baina
hain denbora laburra daroan ezkero ez dot uste ondino eretxirik eukiko dauanik.
|
|
|
Unaxek" aurrera" baino ez zion esan,
|
baina
hain doinu ezti eta magnetikoaz, non Ainhizek robot baten antzera men egin zion kotoizko agindu hari. Igogailuaren ibilbideak ahaztuta zeuden, atea haren bizkarrean itxi orduko.
|
|
|
Erakutsi behar zion bera klasean ezagutu zuen neska gogor eta zer nahi zuen ondo zekien hura zela.
|
Baina
hain zen zaila irudimenetik kanporako mundua... Sorbaldatik hartuko zuen, ohean jesarraraziko zuen, astiro astiro atorra erantziko zion.
|
|
|
Heriotza hauetako gehienak bentrikuluen fibrilazioaren ondorio izaten dira, hau da, bihotza uzkurtu egiten da,
|
baina
hain bizkor uzkurtzen da ezin duela odolik bota.
|
|
|
Ekialdeko estatuak bere altzora bildu behar dituelako aitzakiaz, erabaki baitu gure Batasunak Europa osoko Araudi berezi baten antolatzea.
|
Baina
hain zuzen, ez dakigu zer itxura izanen duen ohiko estatu nazioen gainetik jarri den Araudi nagusi berri horrek.
|
|
|
Fetuaren kirurgia sortzetiko patologia oso larrietan egiten da, eta, ebakuntzarik egin ezean, umea jaio aurretik edo ondoren hiltzen da.
|
Baina
hain teknika ezezaguna eta esklusiboa da Estatu Batuetako hiru ospitalek eta Europako beste hiruk bakarrik erabiltzen dutela. Eta horietako bat Bartzelonako Vall d´Hebrón Ospitalea da, Vicente Martínez Ibáñez zirujau pediatrikoak zuzendutako diziplina anitzeko talde batekin, Espainiako fetu kirurgiako lehen kasua burutu duena.
|
|
|
Izan ere, bere lankide José Luis Peirók, zirujau pediatrikoak, zesarea bidez egiten den prozesu hori guztia aipatzen du, “erreskate tratamendu” gisa, eta ez dio lasaitzen hobetu ezin diren kasu itzulezinekin lan egiten dutelako. “Norbait salbatzen duzula, zerbait egiten duzula sentitzen duzu,
|
baina
hain patologia larriak dira, eta batzuetan behar adina egiten ez duzula uste duzu. Inori ez zaio gustatzen gaixo bat galtzea”, dio Peirók.
|
|
|
|
Baina
hain era ederrean gertatu da dena... Ai!
|
|
|
Eta madarikazio sinpleren bat bota nahi zien behintzat.
|
Baina
hain ziren erleak sinpatikoak eta adiskidetasunera emanak.
|
|
|
Ez erabat. Beldurtuta geratu zen Matias azalpena entzun zuenean, eta esan zion ez zuela intentzio txarrez egin, eta galdera bat baino ez ziola egin nahi, eta horregatik esan ziola Barkatu,
|
baina
hain inportantea zela jakin izan balu, ez ziola ezer esango, inondik inora ere, eta amaitzen utziko ziola. Gero berriro esan zion galdera bat baino ez ziola egin nahi eta barkatzeko.
|
|
|
|
Baina
hain antzinakoa ote da fededun fama hori, hain aspaldikoa euskal elizkoitasuna. Irakurle askok entzun izango ditu bi erantzun hauek:
|
|
|
Izan ere, nolabait zientzi aurrerapenean sinesten zuten, eta baita horrek ekar dezakeen ezagutzan.
|
Baina
hain zuzen horregatik ikusi zuten beren burua behartuta kritikoak izatera, aurresuposatzen baita zientziak jite kritikoa izan behar duela. Eta zientzia objektiboa dela, egiarantz garamatzala eta dogma eta mitoetatik aske dagoela jendeari pentsarazi ziezaiokeen estereotipoa ez zuten luzatu nahi.
|
|
|
11h, 1 oharra). Badakigu traizio txiki bat dela,
|
baina
hain irakurria eta aipatua izan den idazkia euskaraz ere karrikaratu behar zela uste genuen.
|
|
2004
|
|
|
1937an ekarri zuen bere amak mundura, senideen artean hamargarrena zen, eta Nere berriketa eta aitortza liburuan adierazten duenez, behar adina hazi gabe gelditu ei zen, eta berrogeita hamar kilora ailegatu gabe berrogeita hamar urte pasatutakoa da.
|
Baina
hain zuzen arintasun horrek lagundu zion markarik politenak lortzen korrikalari bezala jokatutako apustuetan. Liburu honetan, bere bizitza ez ezik, apustularien mundua ere literatura bihurtu du, jaiotetxeko giroa azaltzetik hasi, korrikarako grina nola sortu zitzaion kontatu, egindako apustuen berri eman eta joko gizonen gazi gozoak zeintzuk diren agertuz.
|
|
|
Nire azterketak bi atal ditu eta politena hasierakoa da, hizkuntzei buruzko datuak azaltzen dituena, eta aspergarriena bigarrena,
|
baina
hain zuzen horrexek erakarri ninduen ni: non aurkitzen den une honetan euskarak dituen harremanen eta ahaidetasunen azterketa jakiteak.
|
|
|
Aldiz, bere lagun Ferranek asko maite ditu, bera ere nahikoa pirata delako Interneteko ozeano mugagabean.
|
Baina
hain zuzen ere bere adiskidearen zaletasun honek bizia salbatuko dio dominikarrari.
|
|
|
Gero Madriletik eta bazter guztietatik etorri eta hiru eta lau pertsonari dena ordaintzeko prest, zer da hau?" Hala utzi genion joateari. Gonbidapen bat beti etortzen zait
|
baina
hain urrutiko gauza ikusten dut... Nik behintzat ez dut euskalduna kontsideratzen.
|
|
|
Mugarik ez duen lurralde batetik nentorren. Banekien, atzerrriko nazio batzuetan sartzeko, nolabaiteko baldintzak bete behar zirela,
|
baina
hain kilometro gutxitan horrenbeste kontrol egoteak harritu egiten ninduen.
|
|
|
Ez neukan burua altxatzeko adorerik, eta berriro saiatu nintzen burua alborantz jiratzen,
|
baina
hain zen handia sentitzen nuen buruko mina, ez bainuen izan beste mugimendurik egiteko indarrik. Han geratu zen burua geldi; baina begiak bai hasi zirela mugitzen.
|
|
|
–Bai,
|
baina
hain eskasak?
|
|
|
Ez neukan burua altxatzeko adorerik, eta berriro saiatu nintzen burua alborantz jiratzen,
|
baina
hain zen handia sentitzen nuen buruko mina, ez bainuen izan beste mugimendurik egiteko indarrik. Han geratu zen burua geldi; baina begiak bai hasi zirela mugitzen.
|
|
|
Etorkizuna ez da zoragarria izango,
|
baina
hain tristea ere ez.
|
|
|
Ez dugu oraindik ikasi behar,
|
baina
hain dut atsegin nik matematika! Je, je, je!
|
|
|
Herrialde horietan, elikagaietarako sarbidea, kopuruari eta kalitateari dagokienez, ziurtatuta dago oro har, nahiz eta, egoera jakin batzuetan, ez izan erabat kaltegabea. Ezaugarri elikagarriei dagokienez, kontsumitzen ditugun elikagaiek osaera ezaguna dute,
|
baina
hain da handia elikagai energetikoak kontsumitzeko gogoa, agerian jartzen ari baita lehen mailako nutrizio arazo bat dagoela, eta horrek osasun publikoaren erronkarik garrantzitsuenetariko bat ekar dezake gure etorkizun hurbilean. Ematen ari diren iritzi berrien arabera, elikagaien segurtasunaz hitz egitean, kontsumitzen ditugun elikagaien kaltegabetasuna aintzat hartzearekin batera, herrialde garatuetako dietetan energia totalaren kontsumoa murriztea errazten duten nutrizio gertaerak sartu dira.
|
|
|
Gabonetan, familia osoa elkartzen ginenean, sentipen ugariak datozkigu bihotzera.
|
Baina
hain da handia zure hutsunearen mina, urte madarikatu hartatik, ezin izan garela baserrira joan, senitarteko guztiak elkartzen ginen txokora. Gehiegizkoa da lehengusuak, osaba izebak, ilobak eta guztiak bertan ikustean, zure aulkia hutsik ikusteak sortuko ligukeen zirrara.
|
|
|
Min eman zidan Bidaniri hitz haiek entzuteak,
|
baina
hain nengoen makalduta garai hartan, hain nintzen euli buru, non ez bainuen ahoa zabaltzekorik ere egin. Lotsagarria benetan, oraindik ere damuz betetzen nauen portaera.
|
|
|
Basotik ez zen txintik ere etortzen, eta etxetik bertatik ere ez, ezta Genovevak batzuetan jartzen zituen disko haietako baten soinurik ere. Beheko errekak egingo zuen noski hotsik,
|
baina
hain zen isiltasunaren antzekoa bere hotsa non ez zuen batere enbarazurik egiten. La Vachek eta biok, berriz, arnasari eusten genion, eta begiak menditik zetorren bideari zuzenduak geneuzkan.
|
|
2005
|
|
|
Itsasontzia erosi zutenean, Hunter zen Greenpeaceko buru. Itsasontzia ur gainera atera zuten
|
baina
hain zegoen hondatua! 1987an berariaz hondoratu zuten itsaso faunaren bizileku izan zedin.
|
|
|
Baina orain alderantziz, bigarren puntua: dago moral bat, bere burua unibertsal deklaratzen duena,
|
baina
hain zuzen, hori da bere problematikotasuna. Mendebaldeko historian daukagu, kasik linea bat, honela funtzionatzen duena:
|
|
|
Ez da oso egokia gainerako kategoriak atal bakarrean bilduta ematea.
|
Baina
hain direnez gutxi, ez daukate banakako ataletan bereizita aurkezteko adina material. Hortaz, atal honetan batu ditugu, paragrafo bakoitzean kategoria bat landuz.
|
|
|
Zentzuaematen dieten herrien isla soziopolitikoak al dira Alardeak? Iraganari begira Alardeetan egiten diren interpretazioak neutroak izan daitezke, ala ideologizatuak? 53Galdera hauen erantzun gisa edo, hona hemen artikulu honen azken adibidea, besteaskoren artekoa,
|
baina
hain zuzen neutro agertu nahiari darion ideologia kargagatik niretzat oso esanguratsua, eta Irungo betikoek oraintxe plazaratu dutena ElAlarde en. General, liburuan.
|
|
|
–Ez dakit,
|
baina
hain argi datozkit izen horiek guztiak. Iruditzen zait mapa osoa dudala buruan, koordenatuak eta guzti.
|
|
|
Lagunak arreta handiagoa behar du, guztia.
|
Baina
hain ezgauza sentitzen naiz. Zelan jakin nire lagun zintzoa benetako Ametsekin ari den hizketan ala haren itzala baino ez naizen?
|
|
|
Deuseztatutako leku batera joango ginen. " Nire bihotzaren hondora" esan nezakeen,
|
baina
hain melenga ere ez nintzen.
|
|
2006
|
|
|
Okerrena da 14 edo 15 urte dituztela, eta adin horretan oso gogorra da Madrilera joatea hiru urtez, esaterako. 18 edo 19 urte balituzte, tira,
|
baina
hain gazteak izanik...
|
|
|
Horren isla da norbanakoa erabaki moralen erantzuletzat jotzeko gero eta gehiago indartzen den joera. Mende batzuetako antzinatasuna eransten diote adituek ikusmolde horri,
|
baina
hain urrunera joan barik, begiratu besterik ez dago hamarkada batzuetatik hona mugimendu feministak adierazitakoari, alegia, emakumea bakarrik dela bere gorputzaren jabe, eta beraz, berari baino ez dagokiola erabaki moralen erantzukizuna, adibidez, abortuaren inguruan. Io sono mia lemapean milaka emakume mobilizatu dira han hemenka.
|
|
|
Hauen artean ere ezberdintasun handiak daude: a) UPV/EHUn, unibertsitate nagusiena (handiena, titulazio gehien duena, zabalduena hiru campusetan, eta abar) eta publikoa izanik, bertan aurkitzea espero zitekeen soziolinguistika arloa� ren presentzia nagusiena,
|
baina
hain justu alderantziz gertatzen da; b) pribatu arrunten artean ere: zaharrena den unibertsitatean (DU) dago eskaintzarik txikiena, eta berria den unibertsitatean berriz (MU) eskaintza nahiko aberatsa aurkitzen da; c) pribatu bereziak dira (UEU, HIZNET) aberatsenak, nahiz eta bereziak izan eta ez arruntak, euskalgintzako erakunde sozialen artean araututakoak, nahiko paradoxikoa dirudiena gure euskal testuingurutik kanpo.
|
|
|
–Euskalerri nerea?,. Nafarroa, arragoa? eta askoz geroago idatzitako. Aberri ilunaren poema?, abesti aberkoiak deituko nituzkeenak ziren,
|
baina
hain desberdinak elkarrengandik. Lehena, etsipenez betetako abesti bat zen, non esaten nuen ez nuela aldarrikapen aberkoietan sinismen haundirik (hain gaztea izanik, uste dut ez nintzela gehiegi deskuidatu); eta gainera, melankoliaz beterikoa zen,. Eusko gudariak?
|
|
|
100 metroko lasterketa batean, estilo libreko lastertasunaren errekor olinpikoa, 47 segundo eta 84 ehunen, hamar segundo gutxienez onduko lukete.
|
Baina
hain bizkorrak izanik ere, gutxitan lortzen dute itsasoan beren janaririk gogokoena.
|
|
|
Aldiz, Eusko Ikaskuntzako egileek berri gehiago ematen dituzte testuaz (Enriquez et al, 1999b) testu originala eta XVII. mendeko kopia bat erabili zituzten (1621ean San Joan Urkietak egindako kopia Domingo Martinez IsasiLegizamonek eskatutakoa). Eskuz egindako kapitulatuaren borradore originala ere aurkitu zuten, buztin bidez erregistro batera loturik,
|
baina
hain egoera kaxkarrean egonda, zoritxarrez ezin da konparatu azken idazkerarekin361 Ondorioz, pentsa daiteke testua dioen garaikoa dela eta benetakoa, eta, ia zalantzarik gabe, pentsa dezakegu testuak ez duela aldaketarik jasan, bere egiazkotasuna zalantzan jarriko duenik362.
|
|
|
–Ez dut ulertzen,
|
baina
hain garrantzitsua dela uste baduzue... –esan dio arrebari kafetegitik irtetean– Eta ez ahaztu aterkia.
|
|
|
Kaldik inguruko monasterio batera eraman zituen landarea eta aleak, eta monasterioko abadeari kontatu zizkion ahuntzei eta berari gertatutakoak. Abadeak, sineskaitz, prestatu zuen edabea landare haren hosto eta aleekin,
|
baina
hain mikatz sentituz dastatu zuenean, su brasetara bota zituen ur, landare eta aleak. Brasetan erre zirenean lurrin gozo eta erakargarria zabaldu zuten, eta abadeak kafe ale xigortuak eta gaur egungo kafea asmatu zituen.
|
|
|
Tabakoa erosten, erantzun zidan apal apal, eta begiak igurtzi zituen kearen eraginagatik. Utzita neukan,
|
baina
hain da egoera aldrebesa..., erantsi zuen barkamena eskatzen ari den baten tonuan.
|
|
|
Halakoaren irudia eman digutenei horren mamua astindu badiete ere. Edo beharbada ez da mamua,
|
baina
hain ohituta nago halako lekuetan ze, paradisuko harrera gelan bezala sentitzen naiz. Estatu Batuetako Mendebaldeko beste edozein tokitan bezala, hiru katuek ni nondik natorren jakin nahi dute.
|
|
2007
|
|
|
Orain dela hogei bat urte arte, Nafarroako herri txiki euskaldunetan euskaraz hitz egin izan da.
|
Baina
hain txiki dira herri horiek, bizia ere gutxi dago. Jendea ez da herrian gelditzen lanean.
|
|
|
Harrezkero, askotan jaitsi naiz Haiderren tabernara, te bat hartzeko aitzakiaz. Hitz pare bat baino ez dugu trukatu gehienetan,
|
baina
hain maiz elkar ikusita, konfiantza handituz joan da. Atzo, arratsaldeko 16:00etan, neu nintzen bezero bakarra.
|
|
|
Lortutako datuak ezin dira estrapolatu,
|
baina
hain harrigarriak izaki, ikerketa beste hainbat lekutara zabaltzea erabaki dute. Antza, ralentian edo oso abiadura txikietan, ibilgailu arinek sortutako kutsadura asko handitzen da, abiadura handietan sortutakoarekin alderatuz.
|
|
|
Kale neurketak leku publiko zehatz batean (karrikan, plazan beti ere) egiten den hizkuntza erabilera neurtzen du,
|
baina
hain neurketaldi laburrean (6 orduko beha entzuketa udalerri bakoitzeko) zorizko faktoreek eragiten dute. Udalerri batean neurtzen den lagina zenbat eta urriagoa izan orduan eta eragin handiagoa izan dezake zorizko faktore horrek.
|
|
|
ez dute esanahi handirik(, izpiritu lokalak?, Lokalgeister, izendapenak berak ideia bat ematen du, Hegel-ek ematen dien garrantziaz).
|
Baina
hain zuzen inportantea da ulertzea, paradoxarik ez dagoela batere. Izpiritu naturalak dira.
|
|
|
|
Baina
hain dago ilun, non ezin dudan nire arrasto hori ere ikusi.
|
|
|
Atzera bota du gorputza anaiak, berari ere txirikordaren antzera lepotik tira egingo dion beldurrez edo. Hasi da alkohola bere lana egiten, pentsatu dugu denok; eta, gure tentsio aurpegia ikusita, barre egin du Joxeanek,
|
baina
hain indartsua izan da haren barrea ze oraindik gehiago izutu gaitu. Koilaratxoek dardarka jarraitzen dute mahai gainean.
|
|
|
Haserre zaude, benetan haserre, ez bakarrik zeure buruarekin, baizik eta zure aurrean dagoen gizonezkoarekin, barre egiten duten haren lagunekin, bideo konferentziaz ikusten duzun Ferminekin, bekadun gazte eta lirainekin, ahia jan nahi ez duen Oierrekin? Oihu egiteko gogoa duzu,
|
baina
hain dago musika altu, ez luke inork adituko. Sakon hartu duzu arnasa eta hamar segundo zenbatu dituzu.
|
|
|
Edozer azaltzeko unean, joera nabarmena da gure artean eurozentrismoaren gaitza.
|
Baina
hain barneratuta daukagunez gaixoa, alferrekoa litzateke horri itzularazi nahi izatea orain; beraz, onar dezagun gure mito eurozentrikoa, eta esan dezagun argudiatzeak duela hogeita bost mende ikusi zuela argia, gure artean.
|
|
|
Humboldt-en eboluzioaren ikerketa xehean J. Trabant ek baiesten du, haren ikusbide aldakuntza, hizkuntzaren zerizanaz? ...1801/ 02) aurkitzen da»193 1806ko Latium und Hellas fragmentoan hizkuntzaren izaeraren gogarte sistematiko bat entseatzen du, hitzetan zeinuak baino ez eta hizkuntzan pentsamenduaren tresna hutsa daudela uste duen ikusmolde tradizionalarekin polemizatuz194 1810ean, «Einleitung in das gesammte Sprachstudium», aspaldian gainditutzat ematen da hizkuntza zeinu soil gisa kontsideratzeko makurra195;
|
baina
hain aspaldi eta hain gainditua ez du egon behar, orri batzuk geroago, gehiengoak oraindik hizkuntza bitarteko soil gisa juzgatzen duela,
|
|
|
Musika estiloek leku nabarmena hartzen dute udako programetan, XXI. mendeko jazza Kantabriako Unibertsitateak abuztuan eskaintzen duen Munduko Poparen Historiara hurbiltzen duen bost eguneko ikastaro batetik, non, ikasturtearen amaieran, parte hartzaileek mintegian entzundako gaien kopia bat jasoko baitute. Rockak Bartzelonako Unibertsitate Autonomoan du lekua, El Arte del Rock and Rollek lau eguneko ibilbidea egingo du inoiz gehien entzuten den musika estiloan,
|
baina
hain ezagunak ez diren erritmoetara hurbildu nahi badugu, aukera bat da bi egunez Gironako Unibertsitateko Gospel & Spirituals Tailerrera joatea, non inprobisazioa ere ondo ikusten baita. Musika baino zerbait gehiago hartuz, Milaren musika eta Joan Karlos I.a Erregea Unibertsitateko Mugidaren mugitua lau egunez hurbilduko da 1980ko hamarkadan Madrilen sortu zen mugimendu osora.
|
|
|
Ez da gauza bera autobidean zoru onarekin ibiltzea edo asfalto urratzailea duten mendiko errepideetan. Ohikoena lau gurpilak aldatzea da,
|
baina
hain garesti ordaindu nahi ez bada, bi alda daitezke, beti ardatz berean. Adituek gomendatzen dute atzeko ardatzekoak aldatzea, egoera zailetan ibilgailua hobeto kontrolatzeko, aurreko ardatza bolantearekin zuzendu baitaiteke, itsaspena ahulagoa izan arren.
|
|
|
Mark-ek mutiko gazte hori hurbiltzen ikusi zuelarik, hain gazte,
|
baina
hain zahar ere, agurtu zuen eta, ondoren, liburuaren sekretu guztia ezagutarazi zion...
|
|
|
Hala ere, gauzak ez dira hain desberdinak egun. Egunero ehunka petrolio ontzi erraldoi dabiltza Kantauri itsasoaren kostaldetan eta arrisku handiak hor dirau, Ocean Sapphire k Bilboko superportuan iazko azaroan gogorarazi zigun moduan. Neurri legal berriak jarri dira martxan Europa osoan;
|
baina
hain da asegaitza gure petrolioaren egarria, edozein unean marea beltza gerta daitekeela. Eta orduan, agian, Sekula Berriro Ez!!
|
|
2008
|
|
|
Bere esanetan, ustelkeria da arazo handiena: " Argentina oso lurralde aberatsa da, baliabidez betea, eta horregatik ez da inoiz guztiz hondoratzen,
|
baina
hain da handia dagoen dirutza, lapurtzeko joera dagoela. Latinoamerikako ustelkeria handienetakoa daukagu, erakunde eta eskala guztietan, lehenetik azkeneraino; lapurtzeari utziko baliote, Argentina hiruzpalau urtetan krisitik aterako litzateke".
|
|
|
Okerrena ez zen hori izan ordea: " Teleskia aterpea baino beheraxeago muntatzea otu zitzaigun,
|
baina
hain justu zonalde hura haizeak astintzen zuen eta elurra eramaten; elurrik gabeko aldapan jarri genuen teleskia! Behin baino ez genuen proba egin eta porrot itzela izan zen".
|