|
2000
|
|
|
Eta, hala, noizik behin, biek ala biek tiro pare bana egiten zieten zapi zuri biribil batzuei, zeinak jopuntutzat hartu eta harat edo honat lotzen baitzituzten, zuhaitzen bati, harkaitzen bati edo bertze zernahiri. Aita oso ehiztari ona zen, punteria izugarria zuena; aitaren ondoan, berriz, osaba Joanikot ehiztari eta tiratzaile eskasa zen;
|
baina
nola ez zen osaba ehiztari eskasa izanen, baldin, alde batetik, ehiza atsegin ez bazuen, eta baldin, bertzetik, usoaren edo oreinaren aiduru zegoela ere, buru zirrituren batetik Pitagorasen teorema edo Arkimedesen printzipioa sartzen bazitzaion, ez zekielarik, finean, piezaren aitzinean paratzen zenean, usoari edo Pitagorasi egin behar ote zion tiro, oreinari edo Arkimedesi?... Hala, bada, aita osaba Joanikot baino hagitzez ere tiratzaile hobea zen; ez, ordea, kanoiarekin!
|
|
|
Osaba ere beldur zen,
|
baina
nola ez baitzegoen, don Laureano bezala eta herritarrak bezala, sineskeriaren eta idurikeriaren meneko, baina arrazoinaren, bazuen abantailik, zeren hauteman baitzezakeen ezen beldurrak haien baitan bertze etsai hura sor zezakeela eta etsai hark garait zitzakeela. Eta halatan uxatu zituen, finean, aita jesuita ez bertze guztiak.
|
|
2001
|
|
|
" Jesukristoren abarketak!", Domingok, burutik behatzera kedarrez belztuta. "
|
Baina
nola ez zera aurretik jaitsi?", amona izatear dagoen Mariak suhiari. " Nik esan diot baino...", berriz, hark.
|
|
2002
|
|
|
unibertsitate honen egoera ez da gustatuko litzaigukeena, irakasle gehienak eta esperientzia handiena dutenak erdaldunak izanik, gaztelaniak pisu handiegia baitu.
|
Baina
nola ez du izango, bada, Eusko Jaurlaritza bezalako administrazio gazte batean, orain dela gutxi sortua, guk nahi izan genuen moduan egokitua, han ere gaztelania baldin bada nabarmentzen dena. Hortaz, egia da oraingoz gauza asko falta direla, baina ez ditzagun gure begiak itxi:
|
|
2003
|
|
|
Izan ditu alabaina Hegoaldeak ere bere gerletako hilak eta ihesliarrak.
|
Baina
nola ez ikus ordea, Iparraldeko euskaldunok udatiarrei irekitzen genizkielarik gure etxe pollitak eta kanpotiar dirudunei saltzen gure ehiza lekuak edo baserri xuri pollitak, Hegoaldean alderantziz, Humboldtek aipu zuen herri kontzientziari esker beharbada, herritarren kemenak irekitzen zituela lantegi berriak, sortzen kooperatibak eta eraikitzen ikastegiak, eta jendetze kopurua, orain arte, beti...
|
|
|
Irakurketa tradizionala da gure artean hori, baina jarrai dezagun. Eta noski, ez baldin badaude, eurek jakingo dute zergatik ez dauden,
|
baina
nola ez dauden (nahiz ez dakidan zergatik ez dauden, edo ezta ba ote dauden edo daudekeen, edo agian egon litezkeen baldin eta ez dakit zer batera garatzerik balego, edo horrelako zerbait) onena horiek guztiak berrogeialdian jartzea da; bai hormari begira jarri eta ondo begiratu, miatu eta susmopean gorde. Sinpletasun horrekin dira Hertzainen herri puta hontan hainbat eta hainbat eztabaida.
|
|
2004
|
|
|
–Euskararen politizazioa dugu ahoan batzuek eta bertzeok, elkarri salatzen.
|
Baina
nola ez dugu politizatuko. Akusazio horren pean bertze bat doa:
|
|
|
"
|
Baina
nola ez duk etorriko?!".
|
|
|
Bazter, marikoi bat.
|
Baina
nola ez zen kapaz aitortzeko. Zergatik egin zuen ihes?
|
|
2005
|
|
|
Ezti izateak ez du erran nahi melenga izaterik. Jesus eztia zen,
|
baina
nola ez zen haserretzen behar orduan, hala nola tenploko saltzaileak azote ukaldika bota zituelarik kanpora, haratago erranen dugun bezala.
|
|
2008
|
|
|
Belea, berez lotsakorra zen,
|
baina
nola ez urrikaldu Gorrailek egin imintzio eta keinu minberatuez. Eta, gainera errana baitzion kantari ederra zela, alde onean zen hari buruz.
|
|
2009
|
|
|
–
|
Baina
nola ez zitzaigun, ba, gustatuko, Justino! Azalak ere ez ditugu utzi eta!
|
|
|
bihurgunea, atzera egiteko aukera zabaltzen ziona, berak bai baitzekien zer izan zitekeen ona erredura haientzat; jakingo ez zuen, bada, baldin eta berari ere hamaika aldiz erre bazitzaion esku besoetako azala, baita oinetakoa ere, batean ur irakina erori zitzaiolako eta bestean olio errea! Reginak bazuen, bai, intsusarekin egindako ukendu oliotsu bat, berak egiten zuena, amak irakatsitako errezeta bitarteko, nahiz eta azken aldi hartan don Zoilok errezetatutako ukendu bat ere erabili izan zuen, halibut arrainaren gantza lehengai zuena eta emaitza ezin hobeak eman zizkiona; gauza haiek behar zituen amak buruan, bihurgune hura begien aurrean, beraz?,
|
baina
nola ez baitzuen artean lezioa amaitu, aurrera egin zuen, bihurgunea alde batera utzita:
|
|
|
JOANA.
|
Baina
nola ez naiz kezkatuko. Ez duzu ulertzen?
|
|
|
Bidetik oztopoak banan banan kenduta, hantxe aurkitu zuen amak –amaren amatasunak– bihurgunea, atzera egiteko aukera zabaltzen ziona, berak bai baitzekien zer izan zitekeen ona erredura haientzat; jakingo ez zuen, bada, baldin eta berari ere hamaika aldiz erre bazitzaion esku besoetako azala, baita oinetakoa ere, batean ur irakina erori zitzaiolako eta bestean olio errea! Reginak bazuen, bai, intsusarekin egindako ukendu oliotsu bat, berak egiten zuena, amak irakatsitako errezeta bitarteko, nahiz eta azken aldi hartan don Zoilok errezetatutako ukendu bat ere erabili izan zuen, halibut arrainaren gantza lehengai zuena eta emaitza ezin hobeak eman zizkiona; gauza haiek behar zituen amak buruan –bihurgune hura begien aurrean, beraz–,
|
baina
nola ez baitzuen artean lezioa amaitu, aurrera egin zuen, bihurgunea alde batera utzita:
|
|
|
" Hasieran ehun bat metrotatik tiratzen hasi ginen.
|
Baina
nola ez genuen atzematen inongo oihartzunik, hogeita hamar bat metro hurbildu ginen. FBIko pelikuletako polizien keinuak imitatu beharrean, adarra jotzeko asmo bakarrarekin iragan mendeko dueluetako jestuak imitatu nituen...
|
|
2010
|
|
|
Bada bai, gauza horiek faltan botatzen dituzu eta joño, zure aiton amonak bezala gaudela esaten duzu. Aspirazio handiegirik ez dugu izan gure bizitzan,
|
baina
nola ez dituzu faltan botako gauza horiek. Jendea ikusten duzu, baina zuk bizitza hori ezin duzu eraman zure egoera ekonomikoarengatik.
|
|
|
Baina ez zegoen bere kontzerturik grabatzerik, bere diskoetxeak ez baitzuen horretarako baimenik ematen.
|
Baina
nola ez egin zerbait. Joan zen Arantzazura kontzertu bat elizan ematera.
|
|
2011
|
|
|
Susmo txarrak pizten ditu hitz demontre horrek.
|
Baina
nola ez izan feminista oraindik ere oso sexista den gizartean. Aktibismorako joerarik gabe, genero berdintasunaren defizitaren bistan, aurpegia ematea baino ez zait geratzen.
|
|
|
Errana dut, sobera beharbada, enetako Xalbador izan dela bertsolaririk handiena, baina orain ere badira onak. Amets aipatu dut,
|
baina
nola ez aipatu Egaña, Maialen... Eta, zu, belaunaldien arteko zubia... Zuek erraten baituzue hori, plazer egiten dit. Nik bezainbat egiten dute bertzeek ere, Ezpondak eta zorigaitzez zenduak diren lagunek:
|
|
|
Sinetsidazue, gure medio asko egoera oso estua igarotzen ari dira.
|
Baina
nola ez da hala izango ba erraldoiak ere ixten ari badira: 2010rekin bat itzali zen CNN+ Espainian, eta oraintsu jakin da Prisak, El Pais egunkaria egiten duen enpresak, 2.500 langile kaleratuko dituela.
|
|
|
Eta Leonek, batzuetan, Raquel ikusten zuen,
|
baina
nola ez baitzekien harekin nola jokatu, zeren maitasunak, alde batetik, harengana bultzatzen baitzuen, baina zuhurtziak, bertzetik, harengandik aldentzen?, hura saihesten ahalegintzen zen. Jokabide hark, halarik ere, ez zuen mutila lasaitzen; aldiz, urduriago jartzen zuen?
|
|
|
" Etxea hustu eta arrotzak sartzen dira".
|
Baina
nola ez zaizkigu ba sartuko. Gurea da kulpa neurri handi batean, ez daukagu kohesiorik, ez dugu proiektu baten inguruan, proiektu batzuen inguruan biltzeko eta batzeko batere gogorik, eta iruditzen zaigu, betiko temakeria horretan jarraituta, desafiokeria horretan, beti, aizkoran ariko bagina bezala, zein den gehiago eta zein den gutxiago... ez da posible.
|
|
|
Ikusten nituen nire auzoko kaleetan, hiri berean bizi izan baikinen urte batzuetan. Ikusi baino gehiago hainbat kontzertutan ere,
|
baina
nola ez kontsideratu haiekin nuen harremana zuzena edo pertsonala, euren musikak eta kantuak neure intimitatearen parte baitziren?
|
|
2012
|
|
|
Zeinen hilgarria borrokaldirik laburrenaren emaitza!
|
Baina
nola ez ote ziren ohartu aukera hartaz torturatzailearen morroiak, ez ote zuten kasu horretarako ezer prestatu. Penduluak egin beharreko bide beretik gurutzatuko ote zuen xingolak nire bularraldea?
|
|
|
IKERNE:
|
Baina
nola ez diot ba ukatuko. Gaixotu egiten nau Sara berarekin bakarrik imajinatzeak!
|
|
|
Coudrayren aurretik pasatu ginen (Colettek begirada triste eta jeloskor bat zuzendu zuen hango leiho irekietara), basoa zeharkatu eta errotaren ondoko zubiraino iritsi ginen. Etxeko jendeak ikusi gintuen zubia zeharkatzen,
|
baina
nola ez gintuen inork agurtzen, Coletteri galdetu nion ea nik ezagutzen nituen betiko maizterrak al ziren, istripua gertatu zen gauean mutiko hura Coudrayra bidali zutenak.
|
|
2013
|
|
|
Muturtuta pasatzen zuten biek eguna.
|
Baina
nola ez zuten pasatuko ba, 45 urte bazeramatzaten ia egunero gauza bera egiten. Ohitura hutsa zen, ordurako, treneko txartel bila zetorren bidaiariari ahots lehorrez eta irribarrerik gabe kasu egitea.
|
|
|
Baina 77an bere ekarpena egin zuen jendea orain erretiratuta dago, eta orain esaten digute ez dagoela guretako adina diru.
|
Baina
nola ez da egongo, aberastasun piloa sortu bagenuen eta orain horren bi halako produzitzen ari badira?
|
|
2014
|
|
|
Orain nahi izan dugu edo guri baimena galde egin gabe pizina handia egin da putzuen arteko mugak hautsiz. Handiago batean gaude,
|
baina
nola ez baitugu euskara gehiago ezarri ez da igerika aritzen ahal barne horretan. Ura goitiarazi behar da eta lenguaia ura ariz da handitzen, ez artifizialki zangoak joz hagunaren egiteko, omenaldia euskaraz egin eta diru laguntza zerbait ez baitakigu zerendako...
|
|
2015
|
|
|
Nire azken hitzak, hobe horrela balitz?, poesia, hitzen hesia gurutzatu nahi duen ororentzat, Wittgensteini eskainiak daude,
|
baina
nola ez, Pellori mailegua hartzen diot:
|
|
|
Haiek egoteko etxetxo bat egingo balu berorrek, txikiagoa litzateke etxeko zarata.
|
Baina
nola ez zuen bereizi sukaldea hitz egin genuenez. Baina hau hitz egin beharra, nik dudana! Konturatzen naiz norberak dakiela ondoen bere etxekoa?
|
|
|
Poz hartuko dut berorrekin, niretzat hildura ikaragarria izan arren etxe hau agintzen duenerako prest ez izatea.
|
Baina
nola ez zion nire gutunen berri eman Roke delako horri?, izen hori zen, izan ere, jakin nahi nuena. Barkatu honen luzera, asaskatu egin bainaiz.
|
|
|
Ez ditzagun beraz jarrerak radikalizatu, “guztia” sexista dela ohiukatu baizik, egoera ezberdinak interpretatu, arrazoitu, nabarmendu;
|
baina
nola ez, emakume guztion izenean, tamalez, oraindik ere jazo diren genero indarkeria guztiak ezabatzearen alde bat egin, mikromatxismoaren jarrera larriaz ohartarazi eta norberak, bere identitatea harro aldarrikatu.
|
|
2016
|
|
|
Oherakoan La Fleurrek pozik asko lagunduko zidan eranzten;
|
baina
nola ez bainuen nahi halako gizaseme zintzo batek nire masailean ikus zezan bihotzekoak jotzeko moduko deusik ere, inoren laguntzarik gabe oheratuko nintzela esan nion, eta arren eskatu nion berdin egin zezala berak ere.
|
|
|
Montaigne jaunak ez zuen Mitxelena jauna ezagutu,
|
baina
nola ez dugu ikusiko liburuen erabilera bikoitz horretan, hau da, lantze/ jakintza loturan, laburbiltzen dela Mitxelena jaunaren biografia osoa?
|
|
|
Hain lerro laburretan ezin dugu mundu guziaren itzulia egin denek konprenituko duten bezala.
|
Bainan
nola ez pentsa geografiako hain gune beroeri. Asian, Afrikan eta abar?
|
|
|
|
Bainan
nola ez aipa gogorat heldu zaizkitan oroitzapen batzu, onak baizik ez! Aita, ona, haurkina.
|
|
2017
|
|
|
Ze guk genuen pixka bat" Jo, zuenak musika du, gureak ez", eta esaten ziguten, miresmenez," eske zuenak ez du musikarik", eta" ja", bestetik," geldirik zaudete, eskuak atzean dituzue", beraientzat zen,"
|
baina
nola ez duzue behar komunikatzeko beste baliabide guzti horiek. Mugimendua, musika, nola da zuena hain soil eta aldi berean hainbeste transmititzen du?".
|
|
|
Hura da arbelaren gainean ereiten den hazia bezala: sortzen da ongi,
|
baina
nola ez baitu errorik egiten, azkar ihartzen da.
|
|
|
Lo datzanak, erdi iratzartzen denean, egiten du zenbait mugida, jaiki nahi bat,
|
baina
nola ez baita aski zinez bermatzen, berriz lotara bihurtzen da, loa nagusi gelditzen da.
|
|
|
Berorren Mesedea ez da nekatzen niri adarra jotzen emakumeengana etzanegia naizelako.
|
Baina
nola ez ditiat, adiskidea. Emakumeak kreatura makalak dituk, ez zekitek zer gertatzen zaien ere, bularrean hunki bat egin orduko ate guztiak irekitzen ditiztek eta zabal zabal errenditzen zaizkik!
|
|
2018
|
|
|
Bi urte lehenago Pozoblancon, hoietarik lauek eraso berdintsua egiteagatik, afera aztertzen ari du epaile batek auzitegirat gazteak deitu aitzin. Ez da zuzen auzitegien deliberoaz,
|
bainan
nola ez harritu, sumindu, asaldatu ikusiz gertakariaren larritasunari zer nolako erantzuna eman dion auzitegiak. Are gehiago Altsasuko gazteen aferarekin konparatuz, ostatuko kalapita baten ondorioz zer nolako zigor ezin sinetsia eta onartua jasan behar gazteek?
|
|
|
Gauean lotan eduki zuen ametsa norbaiti kontatzeko gogoa etorri zitzaion,
|
baina
nola ez zuen inguruetan konfiantzazko inor, grabagailua hartu eta gauean eduki zuen ametsa barra barra kontatzen hasi zen.
|
|
|
Bai mahats batzen, patata ereiten zein biltzen, melokotoi, sagar eta madarikoiutzen tragatuta ibili omen zen deskantsu gabe denbora luzean. Horiek entzutean, lehenbiziko ikustaldietan ez ziola akabatuta dagoen mutilaren tiporik hartu, zeukan buruan Elbak,
|
baina
nola ez ba!, sinestu beharra ziola esaten ziona.
|
|
|
«Oso gutxi erabilitako eremu bat dugu hor, eta altxor horri probetxu gehiago atera diezaiokegu, horrek dituen arrisku guztiekin.
|
Baina
nola ez gara baliatuko dugunaz. Gure hizkera literarioa aberasteko eta sendotzeko modu bakarra hori da:
|
|
|
–Bizirik ikustea humanoago izango zen,
|
baina
nola ez dut, ba, nahiko!
|
|
|
" Oso gutxi erabilitako eremu bat dugu hor, eta altxor horri probetxu gehiago atera diezaiokegu, horrek dituen arrisku guztiekin.
|
Baina
nola ez gara baliatuko dugunaz. Gure hizkera literarioa aberasteko eta sendotzeko modu bakarra hori da:
|
|
|
|
Baina
nola ez duela ezkondu nahi?
|
|
2020
|
|
|
|
Baina
nola ez duk ulertzen, Huck Finn. Zer gertatuko duk orain?
|
|
|
Donostiako Vasconia hartu zuten mendean (1) hor, Kopa hirugarrengoz irabaziz. Reala aurreko urtean sortu zen,
|
baina
nola ez zituen lehiaketa jokatzeko baldintzak betetzen, Vasconia Sporting Klub Donostiako beste taldearen izenean jokatu zuen. Txapelketa horretan aritu zen Athletic aurrenekoz kamiseta zuri gorriarekin; aurretik zuri urdina zuen kolorea.
|
|
|
Ez geunden ados bere aukera guztiekin
|
baina
nola ez genuen maitatuko Jean?
|
|
2021
|
|
|
Euskal dantza eta kantua ezinago hobeki zerbitzatu ditu. Luzeegi litzateke dena xehakatzea hemen,
|
bainan
nola ez aipa Espainiako gerla denboran, hona etorri Eresoinka kantari, dantzari eta musikari talde famatuak Filiperengan ukan duen eragina.
|
|
|
Berdin litzateke zaldi esan beharrean asto esango bagenu.
|
Baina
nola ez dugun elkar hartuko asto esatean, ezin genezake nahi dugun bezala hizkera alda (Mitxelena); Nola nire larrua/ den aski handia,/ nirekin egin nahi du/ segurki zahagia (A. P. Iturriaga).
|
|
|
Elektrikaz argitua, dena. Athe leihoak oro hetsiak,
|
bainan
nola ez margoztatuak oro,
|
|
|
«Nola liteke gurean desberdinkeriak egotea?», galdetuko du norbaitek harriduraz.
|
Baina
nola ez da, ba, desberdinkeriarik egongo, berdintasunaren alde gaudela esatetik egiterako pausorik eman ez bada?
|
|
|
Mezu asko jaso ditut helmugan Ionek [Izagirre] eta nik eman genuen irudiagatik zorionduz.
|
Baina
nola ez genuen egingo, bada. Aspalditik ezagutzen dugu elkar.
|
|
2022
|
|
|
|
baina
nola ez irten
|
|
|
«Gure jaiak misio bat eduki behar du, aldarrikapen bat. Kilometroak sortua dago euskal hezkuntza sistemaren defentsa egiteko,
|
baina
nola ez, euskarari plazak eskaini eta horiek egonkorrak bihurtzeko».
|
|
|
Jainkoarren, Luis nire anaia zen! Bi urte eskas nituen hil zenean,
|
baina
nola ez nekien gehiago hari buruz?
|
|
|
" Argazkirik ez daukat, makina haien argazkirik ez da geratu, eta haiek gabe, nola azalduko dizuet zer lan egiten nuen? Pena daukat, ez zelako argazkien sasoia,
|
baina
nola ez den gorde argazkirik...". Ez da soilik argazki guti dagoela emakume haien lanaz eta lanbideaz.
|
|
2023
|
|
|
Eta bai, posible da.
|
Baina
nola ez da posible izango. Garai beltzak izan badira dagoeneko.
|
|
|
" Basiriren ahaidea izatea ohorea da, saharar nazionalismoaren sortzailea izan baitzen, baina saharar guztiontzat da erreferentea, duintasunaren eredu, erresistentziaren ikur; heroi nazional bat da, gure lehen martiria". Luxak nabarmendu zuen buruzagiari ihes egitea gomendatu ziotela,
|
baina
nola ez zuen nahi izan. " Horrek haren izaera adierazten du".
|
|
|
Egia da, ez nizun idatzi,
|
baina
nola ez duzu ulertzen?
|