|
2001
|
|
|
Horiek guztiak plazaratzeko ekin genion Mitxelenaren euskal lanak gaztelaniaz jartzeari,
|
baina
euskal hiztunok ezin diogu bizkarra erakutsi geure erantzukizunari, ezin ditugu geure erruak besteenekin zuritu. Egia da, halaber, ulergarria dela halako atakan dagoen herri batek, bere baitara bildurik, bere bertuteak ederretsiz aurkitzea historiaren bazterño batera zokoratu izanaren ukendua.
|
|
2004
|
|
|
Horiek ariketa asko egin behar dituzte, eta emaitzak ezagutu. Hori egiteko programa informatikoak badaude, eta batzuk txukunak, ez dut ukatuko,
|
baina
euskal hiztunak sortzea ez da hain erraza".
|
|
2005
|
|
|
Nafarroan euskaldunak gero eta gehiago dira, euskaldun berriei esker; izan ere, euskaldun zaharrak etengabe gutxitzen doaz.
|
Baina
euskal hiztunak gero eta gehiago izan arren, galerak irabaziak baino handiagoak dira oraindik. Zorionez, gazteen artean egoera alderantzizkoa da:
|
|
2007
|
|
|
Jarraian, bigarrenik," euskal lurralde eleanitza eta hezkuntza" izenburuko puntura pasatu gara: kontua da, aurrekoa oinarritzat eta erreferentziatzat hartuta ere, euskal hezkuntzak ezin duela ahaztu egungo euskaldunen egoera diglosiko glotofagikoa —ez bakarrik funtzionala—, zeinaren arabera euskal hiritar askok ez dakien euskaraz
|
baina
euskal hiztun orok erdaraz ere dakien. Euskal hezkuntzak, horrenbestez, aipatutako egoera eleanitza hartu eta onartu behar du abiatu aurretik, baina ezin du berori behin betiko egoera bezala ontzat eman; egiaz, bere gain hartu behar du euskararen normalizazioaren inguruan egiteko duenaren erantzukizuna.
|
|
2009
|
|
|
Izan ere, ondoko hizkuntza indartsuek eskaintzen dituztenak ez eskaintzeak ez du euskara galbidean jartzen, ezta gutxiagorik ere. Iraupena segurtatzeko eta modu sendoan hazten jarraitzeko bideetariko bat hain zuzen ere ez ote da ondoko hizkuntza nagusiek eskaini ez
|
baina
euskal hiztunek gogoko dutena eskaintzea, eta haiek eskainitakoaren antzeko zenbait gauza modu propioan eta euskal hiztunen gogoen arabera landuta eskaintzea?
|
|
2011
|
|
|
Iruditzen zait Euskalerria Irratia badela potentzial ikaragarria duen irratia. Agian akzio erreakzio dinamika horretan azken bolada honetan gure indarrak higatu dira eta berpizkunde baten premia larri samarra dugu,
|
baina
euskal hiztunen komunitatearentzat ezinbesteko erreferentzia eta elkarren berri izateko tresna garela uste dut. Ezin dugu ahaztu orain arte lortu duguna, sekulakoa baita:
|
|
2014
|
|
|
" Oro har, herri euskaltzalea da gurea,
|
baina
euskal hiztunak ez gara hainbeste", baieztatu du garestarrak. Horregatik orain arte ez da tailerretarako talde euskaldunik eratu.
|
|
2016
|
|
|
Zazpi Probintzia eta hiru Lurralde eremu nagusi ditu Euskal Herriak azken mendeotan, baina euskararen bizi indarra EAEn kontzentraturik dago nabarmen. Euskararen erabilera ez dago Euskal Autonomia Elkartera mugatua,
|
baina
euskal hiztun gehienak, askogatik gehienak, EAEn bizi dira. Zergatik kontzentrazio hori?
|
|
2017
|
|
|
Alde batetik, Espainiako Estatu osoan Nafarroa delako kontratazio zerrenda publikoak hizkuntzen arabera banatzen dituen komunitate bakarra; eta, bestetik, euskaldunei bakarrik eragiten dien banaketa delako: zerrenda berean doaz, adibidez, ingeles titulua duten irakasleak eta ingelesa ez dakitenak,
|
baina
euskal hiztunekin ez da gauza bera gertatzen. Hortaz, zerrenda bakarraren auzia ezin da bazterrean gelditu.2017ko deialdirako prest egon daitekeela uste duzu. Ez dakit.
|
|
2018
|
|
|
Izan ere, Administrazioak berak deklaratzen duena zuzenean ontzat ematen dute, erabiltzailearen benetako esperientziaren egiaztatze enpiriko sistematikorik gabe. Bestalde, ELEBIDEko zerbitzuak erabiltzaileen ikuspuntua kontutan hartzen du,
|
baina
euskal hiztun proaktiboak ditu infomazio iturri bakarra (hizkuntza eskubideen urraketen aurrean kexa bat aurkezteko prest daudenak). Gainera, kexen sistema honek karga bat ezartzen dio euskal hiztunari (hizkuntza eskubideen bermearen betetze mailari buruzko informazioa eman behar izatearena).
|
|
|
Bada, nire ustez, egungo gazteena (euskal) hiztun osoen belaunaldia dela esatea, asko esatea da. Erdal hiztun osoak badira, hori bai,
|
baina
euskal hiztun osoak. Beharbada herri/ eskualde oraindik nagusiki euskaldunetan bai, baina geien gehienetan, hots, herri/ eskualde erdaldunduetan, gazteak ere ez dira euskal hiztun osoak, salbuespenak salbu.
|
|
|
Hark egindako hipotesiaren arabera, Olcairun Iruñea izan zitekeen, eta hiriak bere izen zelta euskalduna alde batera utzi zuen, jeneral erromatar handiarena hartzeko, Ponpeio. Beraz, txanpon horretako irun osagairen identitateari buruzko hipotesia baieztatzera, ondoriozta liteke hura izen indigena zela, izen erromatarrak maila ofizialetan ordeztua,
|
baina
euskal hiztunek erabiltzen jarraitu zutena.
|
|
2023
|
|
|
Euskaldunen kopurua hazten ari da neurri handi batean helduen euskalduntzeari eta, bereziki, haurren irakaskuntzari esker, eta, horregatik, adin tarte gazteenak dira euskaldunenak ehunekotan. Euskara ikasi dute, bada, haur askok ikastetxeetan,
|
baina
euskal hiztunak dira. Hiztun komunitatea aberastu al dute?
|