|
2004
|
|
|
Funtzionaltasunean oinarrituriko hizkuntza jokaeraren araua, Agotek zioen moduan, hizkuntza erabileraren lege bihurtzen baldin bada, euskaldunak ez dauka lekurik ele bitan eratu nahi den gizarte molde honetan. Euskara gutxiagok edo gehiagok jakiteak badu noski eragina honetan guztian, zuzen zuzena gainera,
|
baina
bi hizkuntzen jakite maila berdindu arteko prozesu soziolinguistiko luze bezain korapilatsuan ez da garbi ikusten jakite maila hori bera ere nola berma daitekeen euskarari buruzko jarrera balio demokratikoetan oinarritzen ez bada. Erran nahi baita, erdaldunen aldetik nagusi diren jarrera eta jokabideak diren bezalakoak izanda, oro har, ez dagoela modurik hizkuntza erabilerari buruzko jarraibideak aldatzeko.
|
|
2005
|
|
|
Lege horren oinarriak ondokoak dira: hizkuntza ofizialkidetarik edozeinetan (gaztelaniaz zein katalanez) aurkeztutako agiriak erregistra daitezke; erregistroko idazkuna eragin duen agiria zein hizkuntzatan izan, eta hizkuntza ofizial hori erabil daiteke idazkuna egiteko; eskatzaileak aukeratutako hizkuntzan emango dira ziurtagiriak; herritarra hartzeko, edozein hizkuntza erabil daiteke,
|
baina
bi hizkuntza ofizialetako inprimakiak egongo dira eta euren arteko itzulpen lanak arinduko dira.
|
|
2015
|
|
|
Ingelesa ere jakiteak are gehiago errazten du frantsesaren eta espainolaren eragina ikustea gure hizkuntza ohituretan.
|
Baina
bi hizkuntza baizik ez baditugu mintzo, ez dugu ikusten noiz ari garen (gure hizkuntza) frantsesten edo espainoltzen.Ipar Euskal Herriko eta Hego Euskal Herriko euskaldunen arteko komunikazioa garai batez baino zailagoa izatearen arrazoietariko bat da frantsesaren eragina handitu dela alde batean eta espainolarena bestean, eta gaur egun espainol gutxiago ikasten dela Iparraldean eta frantsesa ez ... Urruntze horrek ere zailtzen du Ipar Euskal Herriko jendeak euskal estatu bat nahi izatea.
|
|
|
hizkuntzaren aldaera estandarra sortuta.
|
Baina
bi hizkuntza ezberdinez ari garenean. Horrez gain, Fishmanek ez zuen zehaztu zer faktorek desagerrarazten duten diglosia (nola eta zergatik pasatzen den ‘elebitasunik gabeko diglosiatik’ ‘diglosiarik gabeko elebitasunera’), ez zeintzuk diren hizkuntza ordezkatze prozesuen eragileak, ezta zein den prozesu horien dinamika ere.
|
|
2016
|
|
|
Euskararen osasunaren ispilu argia da euskaldunen eskubideen egoera. Kasurik onenean, euskarak eta gaztelaniak legezko parekotasuna daukaten lekuetan, hala daukate euskaldunen eta erdaldunen eskubideek ere;
|
baina
bi hizkuntzen parekotasunik ezak desberdintasuna dakar euskaldunen eta erdaldunen eskubideen bermean ere. Papera gauza bat baita, eta errealitatea, beste bat.
|
|
|
Gure abantaila da gaur egun dagoeneko ez espainola, ez frantsesa ez direla mundua mugitzen duten hizkuntzak, nahiz oraindik gure aldean erraldoi ikaragarriak izan.
|
Baina
bi hizkuntza hauek munduan oraindik garrantzizkoak baldin badira da errentetatik bizi direlako, aurreko mendeetako hala moduzko herentzien ondorio. Gaur egun mundua ingelesez mugitzen da.
|
|
2017
|
|
|
Lana dela medio, Alemana ikasteari ekin dio; denbora baten buruan ulertzen du aski ongi eta moldatzen da emeki (B). Dagoeneko elebiduna da,
|
baina
bi hizkuntzetan dituen ezagutza eta erabilera desberdinak dira: Frantsesean hiztun osoa da (AB), Alemanan ez (B), aritzen da, baina falta zaio berezko hiztun batek dituen naturaltasuna eta gaitasuna.
|
|
|
Beraz," zailtasuna" hizkuntzen artean dagoen kidetasunean datza.
|
Baina
bi hizkuntzen arteko distantzia hori batetik edo bestetik begiratuta berbera da. Har dezagun kasurik hurbilena:
|
|
2022
|
|
|
Euskal Herriko Unibertsitatean eskolak ematen hasteko aukera sortu zitzaionean, non kokatuko ziren eztabaidatu behar izan zuten –Koldo gora egiten ari zen lan egiten ari zen Eixampleko arkitektura estudio hartan, eta lekualdaketak ia zerotik hastera behartuko zuen– Gizonak eman behar izan zuen amore, azkenean, eta Gasteizera bizitzera joan zirenean, ezer adostu gabe ere, euskaraz elkarrekin hitz egiteari utzi zioten bat batean, eta bien artean egondako gorabeherak linboan geratu ziren, ahaztuta bezala. Xabi eta Juneri, mundura etorri zirenean, euskaraz egingo zieten biek –Koldok trakeskiago Elenak baino, zer esanik ez–,
|
baina
bien arteko hizkuntza nagusia gaztelania izan zen beti, eta, ikastolara bidali bazituzten ere, azkenean hura nagusitu zen familia hizkuntza bezala ere, seme alabak nerabezarora iritsi zirelarik.
|