|
2000
|
|
|
Studioetarako ona zen Mattin, ni bezain ona bai, nahiz eta ez zuen nik nuen memoria,
|
baina
hark ez zuen studioetarako nik nuen ardura, zeren buruan ehiza bertzerik ez baitzuen... eta ezpata... eta austriarren arrano inperiala, etxeko armarriaren gainean zegoena... eta zeren uste baitzuen ezen Zenonen dortoka deus guti izan zitekeela arrano inperialaren atzaparretan. Baina haren jokamoldea, bertzalde, ez zen guztiz arrotza gure etxean, aitak anitzez ere gehiago miresten zituenez gero Mattinek egozten zituen oilagorrak, basurdeak eta oreinak, nik studioetan ehizatzen ahal nituen ahate filosofikoak baino, osaba Joanikotek erraiten zuen bezala, konparazione.
|
|
|
Soilik dakit ezen goiz osoan urduri egon nintzela, osaba Joanikot noiz agertuko, bere ezpatarekin edo bere eskopetarekin, zeren eta huraxe izan baitzitekeen haien erabiltzeko mementua, bertzenaz kasik nehoiz erabiltzen ez bazituen ere...
|
Baina
hura ez zen agertu. Ez goizetik, ez arratsaldetik.
|
|
|
Baina joko hura gaizki atera zitzaion, eta badakizu nola akabatu zuen azkenean, asasinaturik eta lau zati eginik, munduko traidorerik handientzat hartzen zutela —eta, berriro hats hartzen zuela eta behakoa gogortzen, erran zuen—:
|
Baina
hura ez zen traidorea izan: ez horregatik bederen!
|
|
|
" Ez zaude bakarrik, osaba Joanikot: ni zurekin nago!",
|
baina
hura ez zen ene ordua.
|
|
|
Eta nik hura ikusten nuen eta gezur hura baizik ez nuen ikusten, eta oihu egin nahi izan nuen,
|
baina
hura ez zen ene ordua.
|
|
|
|
Baina
hura ez zen jostunaren etxea, ondikotz!
|
|
|
Zorua kolore argiko moketa batek estaltzen zuen, eta pareta horailetan, berriz, ispilu bat baizik ez zen ageri, handia —handiegia, aukeran—, begiz begi ohatzeari. Nonbaitetik, haize girotuaren asotsa heldu zitzaidan,
|
baina
hura ez zen aski nire trenpu txarra apaltzeko. Kaiola bat; horrexetan nintzen, kaiola poliki apaindu batean.
|
|
|
Nire harridura benazkoa zen,
|
baina
hark ez zuen horrela ulertu. Ahotsa goititu zuen eta hartarainokoan ezkerreko begi gorriak babesteko lanaz zamatutako eskutik hatz zuzena hedatu zen, salatari, nire aitzinera.
|
|
|
Rock and rollak bizia salbatu zion...", baina Amagoia Felicitasen, edo Edurneren, edo Kristinaren, edo Klararen, edo Anaren bozaren partez, gurea da emakumearen ahoaren adabakitik jalgitzen den boza, erran nahi baita, Charlyrena, Ximurrarena, Ttipirena eta laurona, hogei urtetan farra bati akabaila eman beharrez kantatzen genuen hordi aire urratu eta ozen berean. Nik —gainka beti, gainka, gainka— isiltzeko eskatu diot, guti baitut falta,
|
baina
hura ez isiltzen. "... Anputazio guztiengatik ere, dantzatzen ahal zinen rock and roll irrati batekin...".
|
|
|
Josuren mintza doinu betiere neutroak begiak bihurrarazi zikidan, hain juxtu neskak kikara betetzen zidan unean. " Mila esker" edo erran nion,
|
baina
hark ez bide zuen aditu. Lehen hurrupadarekin, bihotzerreak eraso egin zion nire urdail hutsari.
|
|
|
Bigarren mailako errepide batera edo herri txiki bateko plaza ingurura jaisten garelarik maiz ikusten dugu Goizeder, ihesean beti, polizia autoen uluak eta argi urdin birakariak orpoz orpo; batzuetan, haatik, mendian ere ikusten dugu, herri batetik besterako bidea oinez egiten, eta horrelakoetan gurekin solasaldi labur bat egiteko astia hartzeko moduan izaten da. Mateo Txistu noiznahi ikusten dugu basoan,
|
baina
hark ez du sekula guregan erreparatu ere egiten, hain dago bere etenik gabeko ehizean tematua. Gutxiagotan izaten ditugu begien aurrean Anjel Lertxundiren Azkenaz beste nobelako Nora eta haren aita, haien kalesaren ibilbideen esparrua askoz ere zabalagoa baita.
|
|
2001
|
|
|
Zein inprentetara eramango genuen? Inprenta indartsu bakarra «Pensamiento Navarro»rena zen,
|
baina
hark ez zuen nahi izan. Azkenean aurkitu genuen bat, tolosar baten eta bizkaitar baten artean zeramatena, eta han hasi ginen.
|
|
2002
|
|
|
Esan orduko damutu zen, bai baitzekien barne barnetik jalgi zitzaizkiola hitz ausart bezain zuhurgabe haiek, Emmanueli zuzendutako mezua gordetzen zutenak eta zeharkako gonbita, etxera lagun ziezaion. Eta are gehiago damutu zen, bere perspektiben zerumugan Segiorekin bizi izandako porrota berriro azaldu zitzaionean, izar beltz finko bat balitz bezala, ortzian ainguratua...
|
baina
hark ez zuen jada atzerabiderik. Eta alferrik izan zen Soniaren protesta:
|
|
|
Bibrazio bat bezala sentitzen bainuen airean, ordu arte behin bakarrik sentitu nuena, Anerekin.
|
Baina
hura ez zen guztiz berdina izan. Osasun beteko neska ederra baitzen Ane, eta Sara, aldiz, emakume eder hautsi bat.
|
|
|
Merezi zuen erantzuna emateko gogoa etorri zitzaidan,
|
baina
hura ez zen inola ere kabuxa batek balea menperatzeko modua eta, jaurti zidan apoa irensten nuela, esan nion:
|
|
|
Lasterketa hura ez zen, ez, nik dakidala, hain gaizki ordainduak dauden futbolarien aldekoa, ez zen gure jokalari euskaldunen harrobiaren aldeko lasterketa, ez. Horretarako ere egiten ahal dira lasterketak,
|
baina
hura ez zen hartako. Nik dakidala, euskararen aldeko zerbait zen.
|
|
2003
|
|
|
Gorringo taldekoek Anartz Zuazuari eskatu zioten lana zuzentzeko, lehendik ere harekin harremana izan baitzuten," haurrentzako ikuskizun bat zuzendu nien", dio Zuazuak,"
|
baina
hura ez zen denok nahi bezain ondo atera eta bai Anjeli eta bai niri zapore nahiko garratza gelditu zitzaigun. Horregatik, nolabait, horri buelta emateko, elkarrekin berriro lan egiteko gogoa genuen".
|
|
|
Don Esteberen tripako mina, Pello Oilarrak irabazi zuela jakin zuenean!
|
Baina
hura ez zen, ez, horrela geratuko, eta astelehen goizeko lehen orduko mezatan sermoi ikaragarria bota zien, bertan bilduta zeuden entzule bakanei:
|
|
2004
|
|
|
|
Baina
hura ez zitzaidan pasatzen. Eta D. nire ondoan eseri, eta bere besoekin babestu ninduen orduan, beso batez inguratu eta besteaz ukondotik helduta.
|
|
2005
|
|
|
Zein inprentatara eramango genuen? Inprenta indartsu bakarra «Pensamiento Navarro»rena zen,
|
baina
hark ez zuen nahi izan. Azkenean aurkitu genuen bat, tolosar baten eta bizkaitar baten artean zeramatena, eta han hasi ginen.
|
|
|
Nirekin bizi den neskak euskara biziki ongi daki, eta animatu nuen zer edo zer aurkeztera.
|
Baina
hark ez zeukan gogorik: ez dut ideiarik, esaten zidan.
|
|
|
|
Baina
hark ez zuen etenaldirik izan eta pilotari izaten jarraitu zuen baita 65 urterekin ere: herriz herri izugarrizko erakustaldiak eskainiz gainera.
|
|
|
Lurdisen ama aspaldian zegoen banandurik
|
baina
hura ez nekien; beno, egia esateko, gauza handirik ez nekien nik, beti izaten nintzen azkena asunto haietaz enteratzen. Akabo Italiarako bidaia osaba Pellorekin, pentsatu nuen.
|
|
2006
|
|
|
Esango dizut. Han, udalarentzat egin nuen lan, minusbaliatuentzako programa batean,
|
baina
hura ez zen atarramentua. Gogoan dut esan zidatela:
|
|
|
Nahi dutena esango dute italiarrek, deituko diote Fiume guretzat beti Rijeka izan den eta izango denari, d. Annunzio bezalako poeta kaskalek eskainiko dizkiote uzkira etorritako bertso putz guztiak Fiume izeneko gezur handiari, barkatu gordinkeria,
|
baina
hura ez da Italia eta ni ere ez italiarra.
|
|
|
Onena, ahalik gutxien hitz egitea eta handik lehenbailehen desagertzea. Nora, ez nekien,
|
baina
hura ez zen leku segurua niretzat.
|
|
|
Uneari zegokion samurtasunarekin bat zetozen hitz egokiak irten ziren nire ahotik, Ainhoaren irri leunaren lagun.
|
Baina
hura ez zegoen ondo. Hura ezin zuen gorputzak gogoarengandik aparte bideratu.
|
|
2007
|
|
|
EAJko eta Zutik Ezker Batua Aralar koalizioko ordezkariekin elkartu dira. PSE EEko Paco Morcillorekin ere jarri ziren harremanetan,
|
baina
hark ez du nahi izan eurekin berba egiterik, indarkeria publikoki gaitzesten ez duten bitartean.
|
|
|
Aldaba jo aitzin, aldameneko leiho batera hurbildu eta, ardura gabe, behako bat bota zuen patiora. Elastiko, maindire, kulero eta soinekoen artean galdurik agertu zitzaion Aleida,
|
baina
hark ez zuen bisitaria ikusi. Arropa biltzen ari zen, eta Migelek keinu irri emangarria egin zion bertan zegoela jakin zezan.
|
|
2008
|
|
|
Orain mende erdia egin ziren euri artifiziala sortzeko saio batzuk
|
baina
hark ez zuen arrakastarik izan eta, egun ere, formula egokia aurkitzear dugu.
|
|
|
amari ez diot obeditu, neskame bati gehiegizko errieta egin diot, otoitz egiten dudanean ez dut behar bezalako arretarik jartzen? Bazuen, bai, bekatu handiagorik,
|
baina
hura ez zuen ikusten, antza. Ez zen hartan lehena.
|
|
|
–Orain bai, lasai joan naiteke hemendik?? esan zion Reginak markesa andereari,
|
baina
hura ez zen egia, egia osoa ez bederen, Reginak bai baitzuen errudun uste moduko bat, Nataliarekin izan zuèn tratutik zetorkiona, tratu hura, exorzitatu zutèn garaikoa batik bat, jaun kalonjeak bideratua izan bazen ere. Nataliak, gainera, ez zion besterik erakutsi, baita Regina agurtzeko mementoan ere, besteek, markes jaunak, markesa andereak eta Natividadek?
|
|
|
Herrizaingo Sailak Gasteizko Lakuan duen egoitzaren aurrean egin dute salaketa Etxerat eko hainbat kidek. Euskal presoek eta horien senideek bizi duten egoerari buruzko txostena Javier Balza sailburuari eskura emateko asmoz joan da Etxerat eko ordezkaritza bat Jaurlaritzako egoitzara,
|
baina
hark ez du elkarteko kideekin batzartu nahi izan, aurretik jakinarazi zuen bezala.
|
|
|
Bada, piraguista horrek aurten ez du lehiaketetan parte hartu, Olinpiar Jokoetarako postua lortzeko entrenatu baita.
|
Baina
hari ez dio esan kontrola jarriko dionik; hura zuzenean doa Munduko Txapelketera. Hor garbi ikusi zen azpijokoa:
|
|
|
amari ez diot obeditu, neskame bati gehiegizko errieta egin diot, otoitz egiten dudanean ez dut behar bezalako arretarik jartzen... Bazuen, bai, bekatu handiagorik,
|
baina
hura ez zuen ikusten, antza. Ez zen hartan lehena.
|
|
|
" Orain bai, lasai joan naiteke hemendik..." esan zion Reginak markesa andereari,
|
baina
hura ez zen egia, egia osoa ez bederen, Reginak bai baitzuen errudun uste moduko bat, Nataliarekin izan zuèn tratutik zetorkiona, tratu hura, exorzitatu zutèn garaikoa batik bat, jaun kalonjeak bideratua izan bazen ere. Nataliak, gainera, ez zion besterik erakutsi, baita Regina agurtzeko mementoan ere, besteek –markes jaunak, markesa andereak eta Natividadek– laudoriozko hitzak zituzten bitartean –hain zeuden Villalbakoak hunkituta, antza, non bazkari bat egin baitzuten Reginaren ohorez, astebete lehenago; ez hori bakarrik, erabaki ere, erabaki baitzuen markesa andereak ia pentsaezina zitekeena, halako moldez, non, paperak bat batean aldatu balira bezala, halaxe mintzatu baitzitzaion etxekoandrea neskameari:
|
|
|
Haur bat izan nahi genuen eta bost axola zitzaigun Parisetik zuzenean etorri edo Bogotako aireportuan eskala egin ostean iri  tsi. Pozik egon behar nuen, bai,
|
baina
hura ez zen erabakitakoa. Eta poza iritsi bazen ere, apur bat berandutu zen.
|
|
2009
|
|
|
Amelia Earhart fenomeno mediatiko bihurtu zen,
|
baina
hura ez zen beraren ametsa. Hegazkin berrienak gidatzen ikasi eta errekorrak hausteari ekin zion.
|
|
|
Obamak bere kasa jokatzen badu, badaki Clintoni bezala gerta lekiokeela: Kyotoko protokoloa sinatu zuela,
|
baina
hura ez zuela Kongresuak berretsi.
|
|
|
Eta baldin eta Obamak bere kasa jokatu nahi badu, badaki Clintoni bezala gerta lekiokeela: Kyotoko protokoloa sinatu zuela
|
baina
hura ez zuela Kongresuak berretsi; beraz, agiri horrek ez dauka indarrik Estatu Batuetan eta bertan ez da betetzen han ezarritakorik.
|
|
|
Halako elefante haragijale erraldoi baten aurrean indarrik gabe gelditzen ziren Buffonen ideiak.
|
Baina
hark ez zuen atzera egin. Aitzitik, elefante arrunten edo hipopotamoen mailara jaitsi zuen mamut amerikarra; eta, areago, desagertutako animalia zirudien, eta bere teoriaren alde erabili zuen hori frantsesak.
|
|
|
Une hartan, baina, ez San Antoniok, ez apostoluek, ezta santu guztiek ere, ez zuten Regina iritziz aldatuko, hain zegoen konbentzituta Domingo esaten ari zitzaiona gezurra zela;
|
baina
hura ez zen, beharbada, kontu haren inguruan lardaskan ibiltzeko mementoa, are gutxiago Domingorekin, zeina astuna baino astunago bihur baitzitekeen, azkenik gabeko aitzakien katologo partikularrari ekiten zionean; tanto hura ez zion, haatik, semeari oparitu nahi, eta hala, ordezko irtenbidea bilatzen saiatzen zela, bere moduko protesta egin zion amak:
|
|
|
Riktusari antzemanda, Regina Aldasorok, haren begirada arakatzailea zen, inondik ere? senarraren nekea neurtu nahi izan zuen,
|
baina
hura ez zegoen neurtzerik, neke hura ere. Reginarena berarena bezala, neurrigabea zelako; eta, senarraren nekearekin bat eginda, berriro egin nahi izan zuen negar, begiak ere itxi zituen une batez, negar keinu ezin nabariagoan?, eta berriro ezin; azkenik, malkorik ezean, hasperen batzuk egin zituen:
|
|
|
hautsi behar izan bazuen ere; semearen ezpainetatik hitz hura entzun zuenean, berriz. Euzkadi?, barrua irauli zitzaion, ikusi besterik ez zegoen zer aurpegi jarri zuen, erabateko aztoramendu batek hartu balu bezala; Reginak, izan ere, Espainia maite zuen, Espainia Handi bat, berak, hain zuzen ere, Madrilen ezagutu zuena, markes jaun andereen eta Espainiako beste handiki batzuen bidez: ...erik da usaimena, bada, arnasaren erdiguneraino eta haragiaren muineraino sartzen den zentzumena baizik??, eta logikan oinarritutako edozein pentsamenduk baino indar handiago zuena, ondorioz; hala, bada, Gabinok muga haiek hautsi zituen, Reginaren usaimenak egituratutako orbetarren espazioarenak, eta garaia zen Gabino orbetarren espaziora itzularazteko; buruak zuhurtasunera bultza zezakeen Regina,
|
baina
hura ez zen buruak agindutako hoztasunean hartu beharreko erabakia, ausaz, aberetasunaren beroan baizik, haragiaren arnasan eta arnasaren haragian, erabakiak ere hala behar baitzuen, beroa eta koplarik gabekoa, zirt eta zart, Reginak buruan zuèn buruhauskarriaren piezak. Reginak bazuen egiteko bat eta bazuen susmagarria, berriro ahoka zitezen; horregatik, beharbada, kontua ezin serioagoa zelako, Regina zelatan egon zen egun haietan, Felipe noiz etorriko
|
|
|
Regina Aldasorok, izan ere, beste behar batzuk zituen, apika, une hartan: bizitza osoan gorputza zaintzeari eta apaintzeari ekin zion, gorputzaren irudia azpimarratzeari, azken batean?,
|
baina
hura ez zen gorputzaren alardea egiteko garaia, gorputzari atseden ematekoa baizik, inoiz ez bezala, bere gorputzaz ahaztu eta atomo bihurtu nahi baitzuen, denik gauzarik txikiena, formarik gabeko zerbait, beharbada, formak berarekin baitzekarren araua, eta arauak arauz kanpokoa:
|
|
|
Aitaren hitzak entzuten zituen neurrian, egia da ez ziola orbetarren adorearen merezimenduzko domina eman, baina aitagandik zetozèn laudorio haiek ez ziren txantxetakoak, ez horixe!?, gero eta puztuago sentitu zen Domingo; aita espirituala harrokeritis larriaz hizketatu zitzaion, eta halako zerbait nabaritzen zuen barruan, apur bat lotsarazten zuena, bai? baina hain zen neurrigabea, bestalde, anai arreben artean erdigune eta ardatz sentitzeak ematen ziòn plazera, non, arnasa hartzean, haize itxurako bat nagusitzen baitzitzaion, itxurakoa bezain erreala, birikak ez ezik gorputz osoa ere puzten ziona; aitak eskaini zizkiòn hitzen artean gehiegikeriaren bati ere antzeman zion Domingok, nola ez, bada!?,
|
baina
hura ez zen ñabarduretan hasteko ordua, hainbestekoa zen aitaren hitzalditxoak sorrarazi ziòn atsegina; harekin batera, baina, abioien kontua zuen, aste hartan aireplano bat ikusi baitzuen hiriko zeruan: urduri so egin zion, baina, urduritasunarekin batera, desio ezkutu baten sua pizten nabaritu zuen erraietan, bizitzan lehen aldiz, haren burrunbotsak ere, garai batean desatsegin gertatzen zitzaizkionak, organoaren notak bezalakoak sentitu zituen, ausaz, Domingok bizi indarraren misterioarekin lotzen zituenak?, egun gutxi batzuk lehenago gertatuak ikuspuntua aldatu balio bezala, eta ikuspuntuak abioiekin zuen harremana, aita espiritualak ere argi eta garbi esan baitzion hura zuela hegan egiteko posibilitate bakarra, eta berak hegan egin nahi baitzuen, kosta ahala kosta.
|
|
|
klima hozten ari zen eta bazegoen horren zergatia azaltzeko teoria bat.
|
Baina
hark ez zuen luzaroan iraun. Zientzian bada esaera bat:
|
|
|
heltzen ziren.
|
Baina
hura ez zen guztia.
|
|
|
4 Lehenik, harkidatziakzeindirenetazeinezzehazteakomenida.Kantuenarloanbadi ra batzuk hari egotziak
|
baina
harenak ez direnak. Adib.:
|
|
|
90 Lehenagokoa da Ttipi Ttapa aldizkaria (1981eko neguan atera zuten lehen zenbakia, eta nagusiki Bortzirietan banatu ziren beronen 400 aleak),
|
baina
hura ez zen profesionala, ez lehen urteetan behintzat?, eta, Jose Manuel Irigoien beronen sustatzaileetako batek dioenez (1992: 103), nafar kazeta, hiruhilabetekari modura abiatzeaz gain, «ez zen kultur elkarte edo beste inolako erakunderen babespean sortu».
|
|
|
Ipar Amerikako Merkataritza Libreko Ituna indarrean sartu zen egun berean, 1994ko urtarrilaren 1ean hasi zen zapatisten matxinada, eta urtarrilaren 12an amaitu. Su etena sinatu zuten orduan Mexikoko Gobernuarekin,
|
baina
hark ez zuen hitzemandakoa bete eta urtebete geroago sarekada egin zuen EZLNren kontrolpeko eremuan.
|
|
|
Beste eskualdeetako beste komunitateek maiz kritikatzen dute Hezbola, dituen harremanak direla eta. . Harremanak ditugu Iranekin?, erantzun du ofizialetako batek,?
|
baina
hark ez du esku hartzen gure erabaki politikoetan. Hark harreman diplomatikoak ditu Libanorekin, eta guk gure herrialdeko legeei segitzen diegu.
|
|
|
Tartean, Jainkoaren existentzia onartu egin zuen.
|
Baina
hark ez zuen Jainkoa historian errebelatzen, nahiz eta egunero errezitatzen zituen Bibliako salmoetan hala ageri: –Gandiagak ez du Jainkoarekin historian ezer jakin nahi.
|
|
|
Hain zuzen, Txiki ren senideek urteroko omenaldia egin nahi izan zioten Zarautzen (Gipuzkoa) irailean, baina Ertzaintzak eragotzi egin zuen. Ertzaintzaren jokabideagatik barkamena eskatzeko galdegin zion atzo Aralarrek Aresi osoko bilkuran,
|
baina
hark ez zuen egin. Hargatik eskatuko du haren dimisioa Aralarrek.
|
|
|
Riktusari antzemanda, Regina Aldasorok –haren begirada arakatzailea zen, inondik ere– senarraren nekea neurtu nahi izan zuen,
|
baina
hura ez zegoen neurtzerik, neke hura ere –Reginarena berarena bezala– neurrigabea zelako; eta, senarraren nekearekin bat eginda, berriro egin nahi izan zuen negar –begiak ere itxi zituen une batez, negar keinu ezin nabariagoan–, eta berriro ezin; azkenik, malkorik ezean, hasperen batzuk egin zituen: hasperen kate bat, hasperen luze batek errematatu zuena; ondoren, senarraren eskuak askatu eta ohetik jaikitzeko saioan sartzen zela, esan zuen:
|
|
|
Regina Aldasorok, izan ere, beste behar batzuk zituen, apika, une hartan: bizitza osoan gorputza zaintzeari eta apaintzeari ekin zion –gorputzaren irudia azpimarratzeari, azken batean–,
|
baina
hura ez zen gorputzaren alardea egiteko garaia, gorputzari atseden ematekoa baizik... inoiz ez bezala, bere gorputzaz ahaztu eta atomo bihurtu nahi baitzuen, denik gauzarik txikiena, formarik gabeko zerbait, beharbada, formak berarekin baitzekarren araua, eta arauak arauz kanpokoa: gorputz begi bakarra edo gorputz mutilatua, mamua edo munstroa; esan nahi baita bizi bizia behar zuela Reginak munstroaren oroitzapena, ehortzi berri zuten arren:
|
|
|
..., apur bat lotsarazten zuena, bai... baina hain zen neurrigabea, bestalde, anai arreben artean erdigune eta ardatz sentitzeak ematen ziòn plazera, non, arnasa hartzean, haize itxurako bat nagusitzen baitzitzaion, itxurakoa bezain erreala, birikak ez ezik gorputz osoa ere puzten ziona; aitak eskaini zizkiòn hitzen artean gehiegikeriaren bati ere antzeman zion Domingok –nola ez, bada! –,
|
baina
hura ez zen ñabarduretan hasteko ordua, hainbestekoa zen aitaren hitzalditxoak sorrarazi ziòn atsegina; harekin batera, baina, abioien kontua zuen, aste hartan aireplano bat ikusi baitzuen hiriko zeruan: urduri so egin zion, baina, urduritasunarekin batera, desio ezkutu baten sua pizten nabaritu zuen erraietan, bizitzan lehen aldiz –haren burrunbotsak ere, garai batean desatsegin gertatzen zitzaizkionak, organoaren notak bezalakoak sentitu zituen, ausaz, Domingok bizi indarraren misterioarekin lotzen zituenak–, egun gutxi batzuk lehenago gertatuak ikuspuntua aldatu balio bezala, eta ikuspuntuak abioiekin zuen harremana, aita espiritualak ere argi eta garbi esan baitzion hura zuela hegan egiteko posibilitate bakarra, eta berak hegan egin nahi baitzuen, kosta ahala kosta.
|
|
|
Une hartan, baina, ez San Antoniok, ez apostoluek, ezta santu guztiek ere, ez zuten Regina iritziz aldatuko, hain zegoen konbentzituta Domingo esaten ari zitzaiona gezurra zela;
|
baina
hura ez zen, beharbada, kontu haren inguruan lardaskan ibiltzeko mementoa, are gutxiago Domingorekin, zeina astuna baino astunago bihur baitzitekeen, azkenik gabeko aitzakien katologo partikularrari ekiten zionean; tanto hura ez zion, haatik, semeari oparitu nahi, eta hala, ordezko irtenbidea bilatzen saiatzen zela, bere moduko protesta egin zion amak:
|
|
|
aberastasuna eta handitasuna –hiriburuan" norbait" izaterainoko handitasuna–, hartarako iraganarekin –Reginari txiki gertatzen zitzaiòn munduarekin– hautsi behar izan bazuen ere; semearen ezpainetatik hitz hura entzun zuenean, berriz –Euzkadi–, barrua irauli zitzaion, ikusi besterik ez zegoen zer aurpegi jarri zuen, erabateko aztoramendu batek hartu balu bezala; Reginak, izan ere, Espainia maite zuen, Espainia Handi bat, berak, hain zuzen ere, Madrilen ezagutu zuena, markes jaun andereen eta Espainiako beste handiki batzuen bidez: ...a usaimena, bada, arnasaren erdiguneraino eta haragiaren muineraino sartzen den zentzumena baizik? –, eta logikan oinarritutako edozein pentsamenduk baino indar handiago zuena, ondorioz; hala, bada, Gabinok muga haiek hautsi zituen, Reginaren usaimenak egituratutako orbetarren espazioarenak, eta garaia zen Gabino orbetarren espaziora itzularazteko; buruak zuhurtasunera bultza zezakeen Regina,
|
baina
hura ez zen buruak agindutako hoztasunean hartu beharreko erabakia, ausaz, aberetasunaren beroan baizik, haragiaren arnasan eta arnasaren haragian, erabakiak ere hala behar baitzuen, beroa eta koplarik gabekoa, zirt eta zart, Reginak buruan zuèn buruhauskarriaren piezak –Reginak bazuen egiteko bat eta bazuen susmagarria– berriro ahoka zitezen; horregatik, beharbada, kontua ezin serioag...
|
|
|
ez naiz soilik horrelako kontuetan ibiltzen; mandatu labainkorragoak ere egiten dizkidate batzuetan. . Etenaldi bat egin zuen, medikuak erantzun ziezaion,
|
baina
hark ez zuen ezer esan. Kendua zuen eraztuna eta argipean jarria, dir dir egin zezan?.
|
|
2010
|
|
|
Franco bizirik dago oraindik, eta kontuz ibili behar duzu kartzelan bukatu nahi ez baduzu. Amamak, behin eta berriro, horrelakorik ez esateko esaten zion aitonari,
|
baina
hark ez zion kasurik egiten, eguneroko bizitza politika zen eta.
|
|
|
Kanpainak egin eta jarritako helburuak nola ez diren betetzen ikusita, frustrazioa zabaldua dela. Kamiok entzuleei esan zien agian errezeta bila joanak zirela ikastarora,
|
baina
hark ez zeukala errezetarik.
|
|
|
Ez zitzaidan ongi iruditu?
|
baina
hura ez zen gaizki iruditu zitzaidàn gauza bakarra izan: nik ere gehiago egin nezakeen, beharbada, baina hantxe gelditu nintzen, nola jokatu ez nekiela??.
|
|
|
–Ama Birjinari egunero eskatzen diot Domingo etxera itzuli, aitaren aurrean belaunikatu eta barkamena eska diezaion. Eta inoiz agertzen bazait, hori bera eskatuko diot lehenengo gauza?; Benjamin Mariak bere buruhausteak ekarri zizkion amari,
|
baina
hark ez zuen jada erremediorik: Domingorenak bai, ordea, Ama Birjinak etxera baitzezakeen politika giroak eta inguru sozial nahasiak galdutakoa.
|
|
|
Gelara sartu baino lehen giltza eskuratu behar nuen, giltzaz itxita egoten baitzen,
|
baina
hura ez zen arazoa izan, jakitegiaren hormetako batean baitzegoen giltzategia, zurezko koadro bat, zenbakidun kakoz josia, nondik zintzilikatzen baitziren giltzak?, eta edozein aitzakiarekin sar bainintekeen hara, edo edozein aitzakia asmatu, behin barruan harrapatuz gero; giltza eskuan nuen, beraz, eta, urduri nengoen arren, lehenengoan asmatu nuen sarraila zuloarekin, baita berehala atea ireki ... sartu ginen barrura, bera aurretik, ni atzetik; itxi nuen atea berriro, giltzari eragiten niola, badaezpada?; gela ilun argitan zegoen, leiho bakarraren kontraleiho itxien zirrikituetatik argi mehe bat sartzen baitzen;. Ooo!
|
|
|
Eta orduan, isiltasuna;
|
baina
hura ez zen isiltasun pisugabe bat, berunezko isiltasun bat baizik, orbetarroi gogoa makurrarazten ziguna, madarikazio bibliko bat erori balitzaigu bezala; etxean inork ez zuen Benjamin Mariaz hitz egiten, gure aurrean ez behintzat, baina hargatik genuen, hain zuzen ere, hura inoiz baino presenteago, zeren, aldian aldian, izaki bizidunak isildu ez beste hasten baitira objektu bizigabeak oihuka, h... argi ilunak hartutako honako mahai honek garrasi, horrako lanpara horrek orro eta harako aulki hark aldarri?
|
|
|
–Bai, horrelaxe, Lukax.
|
Baina
hura ez zen justua izango.
|
|
|
Besterik zatekeen, noski, alaba soineko gorputzera itsatsi eta zango biluziekin ikusiko balu gizonak limurtzen.
|
Baina
hura ez zen pentsatzen besteen emazteen aurrean. Behingoan bere desioa, Nora tarteko zenean tupust egitera ohitua, aske irten zen.
|
|
|
|
Baina
hark ez dauka. Hilotza da (48: 25)
|
|
|
Eta orduan, isiltasuna;
|
baina
hura ez zen isiltasun pisugabe bat, berunezko isiltasun bat baizik, orbetarroi gogoa makurrarazten ziguna, madarikazio bibliko bat erori balitzaigu bezala; etxean inork ez zuen Benjamin Mariaz hitz egiten, gure aurrean ez behintzat, baina hargatik genuen, hain zuzen ere, hura inoiz baino presenteago, zeren, aldian aldian, izaki bizidunak isildu ez beste hasten baitira objektu bizigabeak oihuka, h... argi ilunak hartutako honako mahai honek garrasi, horrako lanpara horrek orro eta harako aulki hark aldarri... gelek eta etxe osoak ere oihu!
|
|
|
" Ama Birjinari egunero eskatzen diot Domingo etxera itzuli, aitaren aurrean belaunikatu eta barkamena eska diezaion. Eta inoiz agertzen bazait, hori bera eskatuko diot lehenengo gauza"; Benjamin Mariak bere buruhausteak ekarri zizkion amari,
|
baina
hark ez zuen jada erremediorik: Domingorenak bai, ordea, Ama Birjinak etxera baitzezakeen politika giroak eta inguru sozial nahasiak galdutakoa.
|
|
|
" Ez. Ez zitzaidan ongi iruditu...
|
baina
hura ez zen gaizki iruditu zitzaidàn gauza bakarra izan: nik ere gehiago egin nezakeen, beharbada, baina hantxe gelditu nintzen, nola jokatu ez nekiela...".
|
|
|
Gelara sartu baino lehen giltza eskuratu behar nuen, giltzaz itxita egoten baitzen,
|
baina
hura ez zen arazoa izan, jakitegiaren hormetako batean baitzegoen giltzategia —zurezko koadro bat, zenbakidun kakoz josia, nondik zintzilikatzen baitziren giltzak—, eta edozein aitzakiarekin sar bainintekeen hara, edo edozein aitzakia asmatu, behin barruan harrapatuz gero; giltza eskuan nuen, beraz, eta, urduri nengoen arren, lehenengoan asmatu nuen sarraila zuloarekin, baita berehala a... Goazen hemendik!" esan zuen Helenak, besotik heltzen zidala.
|
|
|
Hori da, nire ustez, pentsamendu kritikoa, askea eta iraultzailea. Ikasi dugu jada mundua ez dugula aldatuko,
|
baina
hark ez gaitu gu aldatuko. Manifestazio batera joanez, esaterako, sinesten dudan gizarte horretan bizitzen ari naiz.
|
|
|
|
Baina
HURA ez da etortzen; jadanik hor DA.
|
|
2011
|
|
|
Horregatik, hainbat neurri zehatz hartzeko eskatu dio defentsak atxilotuen ardura duen Fernando Grande Marlaska Espainiako Auzitegi Nazionaleko epaileari.
|
Baina
hark ez du neurri bakar bat ere hartuko.Habeas Corpusa aplikatzeko eskatu zuen abokatuak aurrena, alegia, atxilotuak berehala epailearengana eramatea. Hori ukatu ostean, inkomunikazio aldian hiru neurri hartzeko eskatu zion:
|
|
|
ez baitiote laguntza handiegirik ematen. Egoera ez da batere samurra, gerra zibil gordin baten atarian dago herrialdea, eta matxinoen eta gobernuaren armadaren arteko oreka ezinezkoa mantendu dute white material diren kolono europarrek.Egoera zail horretan, Mariak herrialdea uzteko aholkua jasoko du behin eta berriz,
|
baina
hark ez du saila inolaz ere utzi nahi. Kafearen bilketa hastear da, eta uzta hori obsesio bilakatuko da harentzat.
|
|
|
Ez dakit ze herritako plaza ikusten da bideoan, eta erdian, entzierroan atzean geratu den zezen beltza. Zenbait gazte saiatzen dira piztia bere bidera eramaten,
|
baina
hark ez die kasurik egiten; plazan jarraitzen du jo batera eta jo bestera jendea harrapatu nahian. Egurrezko hesiaren beste aldean dagoen jendearen kontra egiten du eta borobilean buelta bueltaka erotzen ari den inpresioa ematen du.
|
|
|
Vuelta antolatzen duen erakundeari, Unipublic eri, bilera egiteko eskatu zenioten ekainean,
|
baina
hark ez dizue erantzun.
|
|
|
Horregatik erantzun nion ezetz.
|
Baina
hark ez zuen etsi. Konbentzitzeko gaitasun handia du.
|
|
|
Lydiarekin egiten du amets Ricardo Reisek,
|
baina
hark ez du ametsik behar, gauero etortzen baitzaio emakumea gelara, gauero ematen baitio behar duena. Marsenda du buruan Reisek, Marsenda bihotzean; baina Lydiak epeltzen dio ohea gauero, lanak bukatuta koartoratzen zaiolarik.
|
|
|
|
Baina
hura ez zen, ez, bigarren izateko jaio, eta eskuinak berehala izendatu zuen buru, guti batzuen aurkako iritziaren gainetik, Macario Iraizozena tartean?
|
|
|
Don Pablo frankista zen, noski, eta, Francoren tropen aitzinatzearen arabera, bere poza erakusten zien ikasleei;
|
baina
hura ez zen gizon sutsua; are gehiago: Francoren aldeko tropak gerra irabaziz zihoazen arren, galtzaile baten itxura zuen, berez ere baldar samarra zen, egia erran?, bizitzak bentzutua balego bezala, bizkarra aski okerra eta burua erdi makur:
|
|
|
Neska hura baino... Orduan atea beren atzean itxi, baina...
|
baina
hura ez zen inola ere aitaren gela. Nahasi eta beste etxebizitza batean sartu bide ziren, horman barrena.
|
|
|
Ez zion berari ia batere heldu, eta goxo goxo ibili ziren, dantzan ez baizik ibiliz bezala.
|
Baina
hark ez zuen lurzorurik aipatu?. Lehenbiziko dantzaldia duzu, ezta?
|
|
|
Iruditu zitzaion jatetxean sartzean ikusitako ilegorria berari so zegoela. Une batez emakumeari begira gelditu zitzaion,
|
baina
hark ez zituen begiak bere plateretik jaso.
|
|
|
Annak ez zuen gustuko Ciberkiller en" umore" berezia. Behin edo bitan errieta gertatu zen haien artean hori zela-eta,
|
baina
hura ez zen unerik aproposena bisitarien hitz jarioa mozteko.
|
|
|
Eta ehorzleak eta biok genekiena izeko Margaritari jakinarazi nionean, atzamar puntak ahora nola eraman zituen aipatu nion ehorzleari.
|
Baina
hark ez zuen Margarita ezagutzen eta ez zuen haren berri bazuenik erakutsi.
|
|
|
" Ikusi dut bulegoko tapiza", pentsatu du Lazkanok,
|
baina
hari buruz ez du deus esan. Arrazoi zuen hala ere objektuen horretan, Pragan Kafkaren etxea bisitatu zuenekoaz akordatu zen, nola hunkitu zen bere burua Kafka ispilatu zuen mirail berean islatuta ikustean, eta nola izan zuen lipar batez haren erretratua mirail barruan ikusi zueneko fantasia ezinezkoa.
|
|
2012
|
|
|
Txapela kentzeko moduko bigarren itzulia egin du mexikarrak. Horregatik, Arsenal begiz jo du,
|
baina
hark ez du itzuli nahi.
|
|
|
...t urte zeuzkan Josu Muguruzak, telebistako irudiekin akordatzen naiz, Alcala hotela zela esango nuke, Iñaki Esnaola zeukala ondoan, baina ez nago seguru, ez dakit ezer, hilketa haren ondoren Ruper Ordorikak Ez da posible kantua idatzi zuela uste dut, ez da posible, ezin liteke, baina ez dakit, ez nizuke jakingo esaten, gaurko egunez izan zela bai, edo hala uste dut behintzat, 20N, Franco ere bai,
|
baina
hura ez zuen inork hil, 1975ean hil zen, hori badakit, gu jaio ginen, hori badakit, esan egin didate, paperetan ikusi dut, baina urte hura izan zenik ere ez dakit, ez dakit zer izan zen iraganaz, atzetik ote datorkidan zakur amorratua edo geroz eta urrunago geratzen den egunero, paper horituak, irudi zaharkituak, Alcala hotela, orduko autoak, orduko jantziak, marroiak, berdeak, nik ez dakit ezer....
|
|
|
Hainbat urtez Alemanian bizi ondoren, Alina lagun baten bila abiatuko da Errumaniako komentu ortodoxo batera. Alinak laguna harekin Alemaniara eraman nahi du,
|
baina
hark ez du halakorik nahi, ordea, komentuan fedea eta behar zuen bakea aurkitu baitu.
|
|
|
Guztiok entzun dugu zerbait Franklinen esperimentuei buruz.
|
Baina
hura ez zen izan XVIII. mendean arlo horretan aritu zen bakarra. Egia esan, garai berean eta leku ezberdinetan tximistei buruz garatutako lehenengo teoriek ez zuten elkarren inolako antzik.
|
|
|
Hauts txuria sudurreratu eta begiak itxi zituen drogaren olatuak garuna astintzen zion bitartean. Sekula ez zuen hartzen bulegoan,
|
baina
hura ez zen besteak bezalako eguna.
|
|
|
Ados zegoen Sandrak zoriontsu ematen zuela haurdunaldian, batez ere kanpoko jendeen begietan.
|
Baina
hura ez zen poz osasuntsua. Haurdun gelditzeak erabat aldatu zion aldartea.
|
|
|
Oraindik ez zituen ikusi berri zuenaren ondorio guztiak ulertzen. Hausnartu egin zuen,
|
baina
hura ez zen unea ez tokia.
|
|
|
–Bai,
|
baina
hari ez zitzaion ederra zena interesatzen. Sublimea baizik.
|
|
|
Mendizale batekin ere izan zuen hartu emanen bat,
|
baina
hark ez zuen oso ondo ulertu emakume bat gailurrera eramatearen benetako zentzua. Ez zuen ulertu horretarako ez dela mendira joan beharrik ere.
|
|
|
Istant batean ikusi nuen zehatz mehatz non ginen. Moskoe strömgo zurrunbiloa milia laurden bat aurrerago zegoen;
|
baina
hura ez zen betiko Moskoe ström, zuk hemen ikusten duzun zirimola hau putzu batekoa ez den bezala. Non ginen jakin ez banu, eta zer espero behar genuen, ez nuen leku hura ezagutuko.
|
|
|
Arratsean lemazainak eta kontramaisuak gure ontziko kapitainari eskatu zioten aurreko masta mozten uzteko,
|
baina
hark ez zuen nahi izan. Kontramaisuak, ordea, aurre egin zion esanez mozten ez bazuen ontzia hondoratu egingo zela, eta orduan baimena eman zion.
|