|
2003
|
|
|
Hilabete batzuk pasatu eta, iraila aldean seme alabak eskolan hasi beharrean aurkitzen dira. Ez dute hemengo
|
hizkuntzarik
ezagutzen eta A ereduko ikastetxe bat aukeratzen dute, ez dakigu haiek aukeratuta ala baten batek emandako aholkuengatik. Ikasturtea bukatu, eta umeak gaztelaniaz berba egiteko gai izango dira; euskaraz, ostera, lau berba baino ez dute jakingo.
|
|
|
Euskal Herrian urtebete luzean bizi direlarik, hezkuntza sistemak ez ditu errealitate horretan murgildu: Badakite, bai, gure
|
hizkuntza
euskara dela, baina berdin berdin jakingo dute frantziako hizkuntza frantsesa eta ingalaterrako hizkuntza ingelesa dela. Euskarari buruz ez dakite gehiagorik.
|
|
|
Euskal Herrian urtebete luzean bizi direlarik, hezkuntza sistemak ez ditu errealitate horretan murgildu: Badakite, bai, gure hizkuntza euskara dela, baina berdin berdin jakingo dute frantziako
|
hizkuntza
frantsesa eta ingalaterrako hizkuntza ingelesa dela. Euskarari buruz ez dakite gehiagorik.
|
|
|
Euskal Herrian urtebete luzean bizi direlarik, hezkuntza sistemak ez ditu errealitate horretan murgildu: Badakite, bai, gure hizkuntza euskara dela, baina berdin berdin jakingo dute frantziako hizkuntza frantsesa eta ingalaterrako
|
hizkuntza
ingelesa dela. Euskarari buruz ez dakite gehiagorik.
|
|
|
Zer nolako biztanleria izango du Euskal Herriak etorkizunean?. Bere lurraren
|
hizkuntza
ezagutzen ez duena?.
|
|
|
Bukatzeko, neure eskerrik beroenak hainbat ikastetxe euskaldunetako irakasle guztiei, ume horiei kalitatezko irakaskuntza emateaz gain bertoko
|
hizkuntza
ezagutzea bermatzen dietelako. Ia egun batean ume etorkin horiei gure artean bizitzeko eta lan egiteko balio zaien, eta aurrerantzean esperientzia horiek hainbat eskola euskaldunetan berriz ematen diren, jakina, gure hezkuntza sistemak eta mandatari prestuek permititzen badute.
|
|
2004
|
|
|
" Horrek euskal herritarren ordenamendu juridikoan jasota gelditu behar du euskararen normalizazio osoa lortu nahi bada; hori egin ezean ez da posible izango aurrerapauso serioak ematea normalizazioaren bidean. Herritarrek beren osotasunean
|
hizkuntzaren
ezagutza dutenean aukera errealak izango ditugu hizkuntz eskubideak urra ez daitezen", azaldu du.
|
|
|
" Horrek euskal herritarren ordenamendu juridikoan jasota gelditu behar du euskararen normalizazio osoa lortu nahi bada; hori egin ezean ez da posible izango aurrerapauso serioak ematea normalizazioaren bidean. Herritarrek beren osotasunean hizkuntzaren ezagutza dutenean aukera errealak izango ditugu
|
hizkuntz
eskubideak urra ez daitezen", azaldu du.
|
|
|
Hurrengo belaunaldiak euskaldunak izatea" funtsezkoa" dela iritzi dio Kontseiluak, eta hori bermatzeko" neurri zehatzak" hartu eta epe jakin batzuren barruan bete egin behar direla gaineratu du. Halaber,"
|
hizkuntz
politika oso bat" aplikatu behar dela uste du," eraginkorra, epeduna, helburu zehatzak eta lorgarriak dituena, administrazio guztiak inplikatzen dituena eta sailartekoa".
|
|
|
"
|
Hizkuntz
politikak gizarteko sektore guztietara iritsi behar du modu orekatuan garatuz ezagutzaren hedapena eta hori erabiltzeko aukerak", adierazi du.
|
|
|
Afrika Bibang algortarrak bere doinu bero eta berritzaileekin atondu du Korrika 14ren mezua. Izan ere, abestiaren izenburua" Ni ere bai" da, aurtengo Korrikaren leloaren berbera, eta euskara ikasiz eta erabiliz, gure
|
hizkuntza
zaintzeko deia egiten du jungle erritmoan konposatutako kantuak. Gaur goizean Donostian egin den aurkezpenean Afrikak berak azaldu duenez, ahalik eta jende gehienak gustura entzuteko moduko abestia da.
|
|
|
Ondoren, trantsizioa irudikatzen duen tunel bat igarota, gaur egunera iristen da ikuslea. Hor, euskara" esparru guztietan moldatzea ahalbidetzen duen
|
hizkuntza
" bat da, aipatu iturriek prentsa ohar bidez azaldu dutenez.
|
|
|
Rosarioko
|
hizkuntz
kongresuetan, euskara banatuta
|
|
|
Euskaltzaindia eta Nafarroako Gobernuak Argentinako hirian Espainiako
|
Hizkuntzaren
Akademiak antolatu duen Espainiaren III. Kongresura joan dira. Euskal Herrian Euskaraz taldea aldiz, herri indigenek eta ezker sozialak antolatutako hizkuntzen kongresuan parte hartzen ari da.
|
|
|
Euskaltzaindia eta Nafarroako Gobernuak Argentinako hirian Espainiako Hizkuntzaren Akademiak antolatu duen Espainiaren III. Kongresura joan dira. Euskal Herrian Euskaraz taldea aldiz, herri indigenek eta ezker sozialak antolatutako
|
hizkuntzen
kongresuan parte hartzen ari da.
|
|
|
Kongresu ofizialean, Espainiako erret familiaz aparte, espainiera hitz egiten den herrialde guztietako hizkuntzalari, filologo, idazle eta abar bildu dira bertan, espainiararen egoera, arazo eta
|
hizkuntzaren
etorkizunaz hausnartzeko.
|
|
|
Data berberetan eta aurreko kongresuari erantzuteko asmoz, Hego Ameriketako
|
hizkuntza
komunitate indigenek I.go Hizkuntzen Kongresua egiten ari dira Rosarioko Zazpirak Bat Euskal Etxean, «espainieraren imperialismo kulturala salatzeko, hizkuntza gutxituen eta jazarrien borroka aldarrikatzeko eta elkar ezagutza bultzatzeko». Maputxe, guarani, aimara, ketxu eta toba herrietako ordezkariekin batera daude Euskal Herria, Herrialde Katalanak eta Galiziatik joandakoak.
|
|
|
Data berberetan eta aurreko kongresuari erantzuteko asmoz, Hego Ameriketako hizkuntza komunitate indigenek I.go
|
Hizkuntzen
Kongresua egiten ari dira Rosarioko Zazpirak Bat Euskal Etxean, «espainieraren imperialismo kulturala salatzeko, hizkuntza gutxituen eta jazarrien borroka aldarrikatzeko eta elkar ezagutza bultzatzeko». Maputxe, guarani, aimara, ketxu eta toba herrietako ordezkariekin batera daude Euskal Herria, Herrialde Katalanak eta Galiziatik joandakoak.
|
|
|
Data berberetan eta aurreko kongresuari erantzuteko asmoz, Hego Ameriketako hizkuntza komunitate indigenek I.go Hizkuntzen Kongresua egiten ari dira Rosarioko Zazpirak Bat Euskal Etxean, «espainieraren imperialismo kulturala salatzeko,
|
hizkuntza
gutxituen eta jazarrien borroka aldarrikatzeko eta elkar ezagutza bultzatzeko». Maputxe, guarani, aimara, ketxu eta toba herrietako ordezkariekin batera daude Euskal Herria, Herrialde Katalanak eta Galiziatik joandakoak.
|
|
|
Maputxe, guarani, aimara, ketxu eta toba herrietako ordezkariekin batera daude Euskal Herria, Herrialde Katalanak eta Galiziatik joandakoak. Kongresuko antolatzaileek Estatu espainiarreko
|
hizkuntz
gutxituei toki berezia eskaini diete, hiru hizkuntza horiek, herri indigenenak bezala, espainieraren inperialismoari aurre egin behar izan diotelakoan. Euskal Herrian Euskaraz gonbidatu dute, eta taldeko kide Gabi Basañez dago han.
|
|
|
Maputxe, guarani, aimara, ketxu eta toba herrietako ordezkariekin batera daude Euskal Herria, Herrialde Katalanak eta Galiziatik joandakoak. Kongresuko antolatzaileek Estatu espainiarreko hizkuntz gutxituei toki berezia eskaini diete, hiru
|
hizkuntza
horiek, herri indigenenak bezala, espainieraren inperialismoari aurre egin behar izan diotelakoan. Euskal Herrian Euskaraz gonbidatu dute, eta taldeko kide Gabi Basañez dago han.
|
|
|
Sanzen bisita ikusgarria izan da: Rosarioko Nafarroako Etxean mikrofonoa eskutan eta telebistako kameran aurrean rantxerak abesteaz gainera, hitz gogorrak izan baitzituen euskara eta
|
Hizkuntzen
I.go Kongresuaren aurka. Sanzen iritziz, «lekuz kanpo» dago herri indigenek antolatutako batzarra:
|
|
|
Sanzen iritziz, «lekuz kanpo» dago herri indigenek antolatutako batzarra: «Eztabaidaezina den kontu batekin konfrontazioa bilatu nahi dute, espainiera espainiar guztien
|
hizkuntza
baita. Espainian hizkuntza gehiago badaude, baina gaztelera da guztion hizkuntza».
|
|
|
«Eztabaidaezina den kontu batekin konfrontazioa bilatu nahi dute, espainiera espainiar guztien hizkuntza baita. Espainian
|
hizkuntza
gehiago badaude, baina gaztelera da guztion hizkuntza».
|
|
|
«Harrigarria da Espainiako erregeak parte hartu duen kongresu batean parte hartzea. Hura kongresu itxia da; genozidioaren gainean hartutako ondorioez aprobetxatzen den
|
hizkuntza
baten kongresua da», azaldu du Gabi Basañez sopeloztarrak.
|
|
|
Gaztelaniaz gain, beste
|
hizkuntzak
dituzten autonomia erkidegoetan epaileek horiek jakiteko premiarik ez dutela azaldu zuen herenegun Espainiako Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak (CGPJ), txosten baten bidez. EAJ eta EAk jarrera hori gaitzetsi dute, Konstituzioaren aurkakoa izan daitekeela argudiatuz. Gogoratu, UKBERRIk azaroaren hasieran jakitera eman bezala, euskaraz epaitua izateko eskubidea aitortu ziotela Euskal Herrian Euskarazeko (EHE) kidea den Gabi Basañez sopeloztarrari Bilboko Zigor Auzitegiko Lehen Aretoko hiru epailek.
|
|
|
" Neska mutilak ingelesa ikastera bidaltzen ditugun eskolan, ikasgelan zein jolas osagarrietan
|
hizkuntza
hori erabili behar dela esateak ez luke inor harrituko. Gurasoak garen aldetik guztiz normala irudituko litzaiguke hizkuntzaren ikasketa prozesuaren baitan", azpimarratu du Imazek.
|
|
|
" Neska mutilak ingelesa ikastera bidaltzen ditugun eskolan, ikasgelan zein jolas osagarrietan hizkuntza hori erabili behar dela esateak ez luke inor harrituko. Gurasoak garen aldetik guztiz normala irudituko litzaiguke
|
hizkuntzaren
ikasketa prozesuaren baitan", azpimarratu du Imazek. " Gaztelaniaren bazterketa" ematen ari dela esateak" demagogikotzat" jo du.
|
|
|
EAJko EBBko presidenteak nabarmendu duenez," eskolan euskaraz, gurasoekin gaztelaniaz eta lagunekin berdin berdin
|
hizkuntza
zein bestean duten ume horiek arazorik ez dute eguneroko elkarbizitzan". Horrek euskal gizartean" dramarik edota gatazkarik" ez duela suposatzen aipatu zuen Imazek, bere alderdia gizarte elebidunaren alde dagoela adieraztearekin batera.
|
|
|
Horrek euskal gizartean" dramarik edota gatazkarik" ez duela suposatzen aipatu zuen Imazek, bere alderdia gizarte elebidunaren alde dagoela adieraztearekin batera. " Gure
|
hizkuntzak
euskara eta gaztelania dira. Gauza da aurrenekoa ahulagoa dela eta guk bakarrik daukagula", azaldu du.
|
|
|
Hori dela eta, horrelako gaiekin ez dela" dramatizatu" behar uste du Imazek, hain zuzen ere, gurasoek eurek direlako
|
hizkuntza
eredua erabakitzen dutenak: " Euskara eta gaztelaniaren arteko gerra hauekin ez diogu inori onik egiten", dio berak.
|
|
|
" Euskara eta gaztelaniaren arteko gerra hauekin ez diogu inori onik egiten", dio berak. Jeltzaleen buruzagiaren ustez," euskara euskaldunen transmisiorako
|
hizkuntza
izan dadila bermatzen jarraitu behar dugu".
|
|
|
Hori dela eta, horrelako egitasmoak eskola umeen une pribatuetan" eskua sartzea" suposatzen duenik uste ez duen azaltzeko eskatu dio Iztuetari. " Nahita erabiltzen duten
|
hizkuntza
aldatzera behartu nahi ditu umeak Leioako Udal Gobernuak imposatu nahi duen hizkuntz ereduaren helburuak bete daitezen", adierazi du PPko legebiltzarkideak.
|
|
|
Hori dela eta, horrelako egitasmoak eskola umeen une pribatuetan" eskua sartzea" suposatzen duenik uste ez duen azaltzeko eskatu dio Iztuetari. " Nahita erabiltzen duten hizkuntza aldatzera behartu nahi ditu umeak Leioako Udal Gobernuak imposatu nahi duen
|
hizkuntz
ereduaren helburuak bete daitezen", adierazi du PPko legebiltzarkideak.
|
|
|
Gameroren hitzetan," nahiz eta ikastetxeen barruan izan, instituzioek ezin dute eskua sartu hain pribatuak diren adin txikikoen harreman pertsonaletan. Lagunak, kirolak, jokoak eta, are gehiago, mintzatzeko
|
hizkuntza
erabakitzeko askatasuna kendu nahi diete". Iztueta" horrekin ados dagoen" jakin nahi du PPk.
|
|
|
Hobeak, jarrera horri luze eusten diotenak. Ezinbestekoak, baina,
|
hizkuntzarekin
kontsekuente bizitza osoan izango direnak. Bertold Brecht zenaren olerkia gogoratuz, Joseba Butron irakasleak Hizkuntz eskubideak, denon konpromisoa kanpainari adierazitako atxikimendua azaldu zuen atzo eguerdian, Getxon izandako ekitaldian.
|
|
|
Ezinbestekoak, baina, hizkuntzarekin kontsekuente bizitza osoan izango direnak. Bertold Brecht zenaren olerkia gogoratuz, Joseba Butron irakasleak
|
Hizkuntz
eskubideak, denon konpromisoa kanpainari adierazitako atxikimendua azaldu zuen atzo eguerdian, Getxon izandako ekitaldian.
|
|
|
Ez daude euskara ona eta euskara, euskara txarra eta euskara baizik. Euskara ona ere egongo da noski, gaztelania eta japoniera ona dauden hein berean, baina
|
hizkuntza
(edozein hizkuntza) maila horretan menperatzea batzuren esku baino ez dago: idazleak, akademikoak… “intelektualak” deritzen multzo hori, azken batean.
|
|
|
Jardunerako hainbeste aukera izanda, larria litzateke gero gaztelania ondo ez menperatzea! Hori bai, Cervantesen
|
hizkuntzan
baldar moldatzen den nonorrekin topo egitean, berehala azpimarratzen dugu: “horrek txarto egiten du erdaraz”.
|
|
|
“euskara onena, egiten dena”, eta bat nator, baina ez gaitezen horrekin konforma. Ahalegindu gaitezen geure
|
hizkuntzaren
maila jasotzen, eta batek akatsik gabe darabilenean, ez dezagun esan “zein ondo egiten duen euskaraz”. Ez, ez du ondo egiten, egoera normalizatu batean biziko bagina guztiok egingo genukeen modura egiten du.
|
|
|
Ez daude euskara ona eta euskara, euskara txarra eta euskara baizik. Euskara ona ere egongo da noski, gaztelania eta japoniera ona dauden hein berean, baina hizkuntza (edozein
|
hizkuntza
) maila horretan menperatzea batzuren esku baino ez dago: idazleak, akademikoak… “intelektualak” deritzen multzo hori, azken batean.
|
|
|
|
Hizkuntzak
dauzkan bikote banaezin horietako bat sortzeko bidean daude, Francoren hitzaldi gogaigarriek pertinaz eta sequía elkarrekin eta betiko ezkondu zituzten bezalaxe. Ezin pezetarik aipatu antiguas direla esan barik.
|
|
|
Elena Coria zinegotziak adierazitakoaren arabera, D eta ereduak dira egokienak gure haurrak elebidun izateko: " Txikitatik hobeto barneratzen da, adituen esanetan,
|
hizkuntzaren
fonetika eta intonazioa. Gainera, 0 eta 6 urte bitarteko epea da egokiena bigarren hizkuntza bat ikasteko".
|
|
|
" Txikitatik hobeto barneratzen da, adituen esanetan, hizkuntzaren fonetika eta intonazioa. Gainera, 0 eta 6 urte bitarteko epea da egokiena bigarren
|
hizkuntza
bat ikasteko". Hain zuzen ere, 2 eta 3 urteko umeei dago zuzenduta kanpaina.
|
|
|
Getxori dagokionez,
|
hizkuntza
sistemen ereduei buruzko argibideak eskaintzen dituen liburuska bidaliko da, bi eta hiru urteko umeak dituzten 1.500 familien etxeetara. Izan ere, gurasoei beren seme alabentzako hizkuntz ereduak hautatzen lagundu nahi die kanpainak.
|
|
|
Getxori dagokionez, hizkuntza sistemen ereduei buruzko argibideak eskaintzen dituen liburuska bidaliko da, bi eta hiru urteko umeak dituzten 1.500 familien etxeetara. Izan ere, gurasoei beren seme alabentzako
|
hizkuntz
ereduak hautatzen lagundu nahi die kanpainak. Horrekin batera, Iñaki Zarraoa alkatearen gutuna ere bidaliko zaie, non Bizkaian umeak lehen aldiz matrikulatzen dituzten gurasoen artean dagoen joera azaltzen den.
|
|
|
Horrekin batera, Iñaki Zarraoa alkatearen gutuna ere bidaliko zaie, non Bizkaian umeak lehen aldiz matrikulatzen dituzten gurasoen artean dagoen joera azaltzen den. " Heziketa euskaldun eta
|
hizkuntza
anitzekoa aukeratzen dute, gure gizartearen borondatea agerian utziz", Zarraoak aipatzen duenez. Ikastetxe eta haurtzaindegietan ere kanpainaren berri izango dute, eta gutunekin batera, kamiseta jasoko dute eskolan hasiko diren neska mutikoek.
|
|
2005
|
|
|
Nazio mailako ekintza hori" Euskarari lehentasuna eman! Guztion esku dago!" lelopean gauzatuko da, hain zuzen ere gure asmoa euskararen ofizialtasuna eta normalizazioa,
|
hizkuntz
gatazka gainditzea eta hizkuntza eskubideen defentsa guztion artean gaur egungo eztabaida politikoaren erdigunean kokatzea baita. Horren harira bi ekimen antolatu ditugu Uribe Kostan.
|
|
|
Nazio mailako ekintza hori" Euskarari lehentasuna eman! Guztion esku dago!" lelopean gauzatuko da, hain zuzen ere gure asmoa euskararen ofizialtasuna eta normalizazioa, hizkuntz gatazka gainditzea eta
|
hizkuntza
eskubideen defentsa guztion artean gaur egungo eztabaida politikoaren erdigunean kokatzea baita. Horren harira bi ekimen antolatu ditugu Uribe Kostan.
|
|
|
Guztion esku dago!" lelopean. Egun hauen helburua
|
hizkuntza
zapalkuntza salatzea izanik, ildo horretan, zapalkuntzaren espresio ezberdinen aurrean erantzunerako ekimen andana egingo da herriz herri eta auzoz auzo, hilaren 19tik 26ra bitartean, molde ezberdinak erabiliz. Adi egon eskualdeko mobilizazioetara!
|
|
|
Egunerokotasunean, euskaldun guztiok jasan behar izaten ditugu
|
hizkuntza
eskubideen urraketak. Pertsona bakoitzak, adibide ezberdinak jarri ditzake, egoera hau modu grafikoan azaldu nahi izatekotan.
|
|
|
Esan bezala, hamaika adibide aipa genitzake
|
hizkuntza
zapalkuntzaren adierazle gisa. Euskal Herriko edozein karriketatik edo errepidetik bidaia azkar bat egitearekin soilik, berehala dakusagu paisaia linguistikoan zein hizkuntza den nagusi.
|
|
|
Esan bezala, hamaika adibide aipa genitzake hizkuntza zapalkuntzaren adierazle gisa. Euskal Herriko edozein karriketatik edo errepidetik bidaia azkar bat egitearekin soilik, berehala dakusagu paisaia linguistikoan zein
|
hizkuntza
den nagusi. Euskararen presentzia hutsaren hurrengoa da kasurik gehienetan eta presentziarik aitortzen zaionean, bigarren mailakoa izaten da gehienetan.
|
|
|
Osasun administrazioarekin, gehiago edo gutxiago guztiok izaten ditugu harremanak eta hauetatik zenbat izaten ditugu euskaraz? edota udaletxean zenbat aldiz artatzen gaituzte gure
|
hizkuntzaz
, edo zenbat agiri jasotzen ditugu euskaraz?
|
|
|
Hauek adibide zehatzak ditugu, baina gaur egun, Euskal Herrian euskaraz osoki bizitzea ezinezkoa da, lurralde osoan. Euskara, frantsesa eta espainolarekin etengabeko lehian bizi da, nahiz eta hau izan bertako
|
hizkuntza
bakarra. Lehia horretan, gainera, galtzaile dena, egoera gutxituan dagoena, euskara da.
|
|
|
Lehia horretan, gainera, galtzaile dena, egoera gutxituan dagoena, euskara da. Euskaldunok, egunero jasan behar izaten dugu
|
hizkuntza
zapalkuntza, arlo guztietan.
|
|
|
Euskararen egoera gutxiagotua mendeetan estatuen aldetik pairatzen ari den zapalkuntzaren ondorio da. Hauek ezartzen dituzten
|
hizkuntza
politikek euskaldunon hizkuntza eskubideen urraketei bide ematen diete eta ezinezkoa da politika horietan oinarrituta normalizazio osoa lortzea; estatuen politikak jarraitzen dituzten administrazioek kalte berbera eragiten dute. Baina ez hori bakarrik, hitzez euskararen alde agertu eta ondoren normalizazioa helburu ez duten politikak bultzatzen dituztenek, edota sasi tresnak eskaintzen dituztenek ere, era negatiboen eragiten diote euskarari, normalizazioan oztopo bihurtzen direlarik.
|
|
|
Euskararen egoera gutxiagotua mendeetan estatuen aldetik pairatzen ari den zapalkuntzaren ondorio da. Hauek ezartzen dituzten hizkuntza politikek euskaldunon
|
hizkuntza
eskubideen urraketei bide ematen diete eta ezinezkoa da politika horietan oinarrituta normalizazio osoa lortzea; estatuen politikak jarraitzen dituzten administrazioek kalte berbera eragiten dute. Baina ez hori bakarrik, hitzez euskararen alde agertu eta ondoren normalizazioa helburu ez duten politikak bultzatzen dituztenek, edota sasi tresnak eskaintzen dituztenek ere, era negatiboen eragiten diote euskarari, normalizazioan oztopo bihurtzen direlarik.
|
|
|
Datorren larunbatean, hilak 19 elkarretaratzea egingo dugu Baionako herriko etxean, goizeko 11.00etan. Euskararen aurka daraman
|
hizkuntza
politika suntsitzailea salatu asmoz. Bertatik," GIP" ek Merkatal Ganberan duen egoitzaraino ibilaldia egingo da.
|
|
|
Villamonteko kultur etxean, Getxoko Udal euskaltegian zein Aldai Patronatoan esandakoaren arabera, Luzesentzat euskara ikasteko badira hainbat arrazoi gaur egun, lana, seme alabak edota, besterik gabe, bertako
|
hizkuntzaren
jabe nahi izatea. Euskararen ikaste prozesuan behin sartuta," hiru oinarrien gurpil batean sartzen gara", izan ere, ikasleek eskuratzen duten ezagutza hizkuntza erabiltzeko grina bihurtzen da eta erabiltzearen poderioz ikasitakoa finkatzen da, norberaren konfidantza handituz eta motibazioa biderkatuz.
|
|
|
Villamonteko kultur etxean, Getxoko Udal euskaltegian zein Aldai Patronatoan esandakoaren arabera, Luzesentzat euskara ikasteko badira hainbat arrazoi gaur egun, lana, seme alabak edota, besterik gabe, bertako hizkuntzaren jabe nahi izatea. Euskararen ikaste prozesuan behin sartuta," hiru oinarrien gurpil batean sartzen gara", izan ere, ikasleek eskuratzen duten ezagutza
|
hizkuntza
erabiltzeko grina bihurtzen da eta erabiltzearen poderioz ikasitakoa finkatzen da, norberaren konfidantza handituz eta motibazioa biderkatuz. Baina, Euskal Herriko hainbat lekutan errazagoa da inglesa ikastea eta Ingalaterrara bidaiatu euskara ikasi eta bertan hitz egitea baino:
|
|
|
Bestalde, asko dira euskaraz jakin dakitenak baina erabiltzeko maila nahikorik ez dutelakoan edo norekin hitz egin topatzen ez dutela euskara galtzen ari direnak. Bere
|
hizkuntza
ez erdoiltzeko aukera gisa aurkezten zaie Berbalaguna egitasmoa.
|
|
|
Euskara maila hobetzeko aitzakian hasi zen bertsotan. Gaur egun, bertsoa, ikasi duen
|
hizkuntza
bat gehiago du. Zornotzako saioan, Iratxe Ibarra, Jon Martin, Miren Artetxe, Oihane Enbeita eta Oihane Perearekin neurtu ditu indarrak.
|
|
|
" Gezur gehiago, EHUri buruz" izenburupean, irailaren 21ean Juan Ignacio Perez EHUko errektoreak hainbat egunkarietan plazaratutako gutunari helduz," EHUri eta beste unibertsitateei buruzko hainbat egia" gogora ekarri dituzte Egoitz Albizu eta Ainara Rodriguez, Ikasle Abertzaleetako kideek, Berriak gaur argitaratutako iritzi artikuluaren bidez. Hala ere, ikasle presoen egoera baino, Bolognako Prozesuak dakartzan" eragin lazgarriak" izan dituzte hizpide IAkoek. Euren hitzetan,"
|
hizkuntz
eta kultur eskubideen murriztea" izango da eraginetako bat," ingelesa izango baita hizkuntza ofiziala". Gainera," Europako Batasunaren arauek finkatuko dituzte curriculumak, eta ez da izango balio ekonomiko handirik gabeko ikasketarik (humanitateak, batez ere)", ohartarazi dutenez.
|
|
|
" Gezur gehiago, EHUri buruz" izenburupean, irailaren 21ean Juan Ignacio Perez EHUko errektoreak hainbat egunkarietan plazaratutako gutunari helduz," EHUri eta beste unibertsitateei buruzko hainbat egia" gogora ekarri dituzte Egoitz Albizu eta Ainara Rodriguez, Ikasle Abertzaleetako kideek, Berriak gaur argitaratutako iritzi artikuluaren bidez. Hala ere, ikasle presoen egoera baino, Bolognako Prozesuak dakartzan" eragin lazgarriak" izan dituzte hizpide IAkoek. Euren hitzetan," hizkuntz eta kultur eskubideen murriztea" izango da eraginetako bat," ingelesa izango baita
|
hizkuntza
ofiziala". Gainera," Europako Batasunaren arauek finkatuko dituzte curriculumak, eta ez da izango balio ekonomiko handirik gabeko ikasketarik (humanitateak, batez ere)", ohartarazi dutenez.
|
|
|
|
Hizkuntz
eskubide bermerik gabe deklaratu zuen atzo Aiboa Casares astrabuduarrak (2005 Ots 18)
|
|
|
Getxoko 4 epaitegiak urratu ditu Igeltserakoen
|
hizkuntz
eskubideak
|
|
|
“Justizia administrazioan ondotxo dakite hiritarrak nahi duen
|
hizkuntzan
bidali behar dituztela komunikazioak” gaineratu dute EHEko taldeek UKBERRI.NETera bidalitako prentsa oharrean. Hori dela eta, euskaldun guztiak “erdarazko komunikazio ofizialak atzera botatzera” deitu dituzte eta hemen (pdf) jaitsi daitekeen dokumentua eskaini dute eredu gisa.
|
|
|
Era berean, eta “nahiz eta Espainiako Auzitegi Konstituzionala horretan tematu”, EHEk gogoratu du itzultzaileak ez dituela auziperatuaren defentsa eskubidea eta
|
hizkuntz
eskubidea bermatzen. Izan ere, “Espainiako prozedura judizialetan atzerritarrentzat aurreikusita dagoen bitartekaria da itzultzailea eta beren bidez hitzez hitzezkotasuna, hurrentasuna, eta norberak bere defentsa egiteko eta abokatua aukeratzeko printzipio eta eskubideak ukatzen zaizkio akusatuari”.
|
|
|
Izan ere, “Espainiako prozedura judizialetan atzerritarrentzat aurreikusita dagoen bitartekaria da itzultzailea eta beren bidez hitzez hitzezkotasuna, hurrentasuna, eta norberak bere defentsa egiteko eta abokatua aukeratzeko printzipio eta eskubideak ukatzen zaizkio akusatuari”. EHEk salatu du “Espainiak sinatutako eta berretsitako Europako
|
Hizkuntz
Gutxituen Kartaren bermepean euskaldunak euskara hutsean eta itzultzailerik gabe aritu ahal izango” liratekeela justizia administrazioaren aurrean. Azkenik, Uribe Kostako euskaldun guztiak “epaiketa erdaldunei edo itzultzailearen bidezkoei desobedientzia” egitera deitu ditu.
|
|
|
Ikastola euskal eskola da. Irakaskuntza eta komunikazio
|
hizkuntza
euskara da, frantsesa sartzen da CE1 mailatik aitzina. Lehen mailaren bukaeran haurrak egiazki elebidunak dira (Hezkunde Nazionalak 6garrenean sartzean egiten duen ebaluaketak horrela frogatzen du).
|
|
|
Euskaldunak, euskaldun ez direnak, Europako eta Munduko bizilagunak... elgarretaratzen dira, besta tarteko eta giro onean, goraki errateko: "
|
hizkuntza
guziek munduaren hondarrea aberasten dute"," doala euskara lau haizetara".
|
|
|
Hala ere, hainbat tankeratako tira-birak sortu ditu alderdien artean aldaketak. Urtarrilaren 31an aurkeztutako alegazioetan bezala,
|
hizkuntza
aldetik," ulermen arazoei" heldu zien atzokoan Eduardo Andrade zinegotzi popularrak. " Madrildik, Kataluniatik... datozen turistentzat arrotza da' kirolak' hitza, udalerriko kirol zerbitzuei buruzko informazioa bilatu nahi izan ezkero, ez lukete ezta Telefonicara deituta aurkituko", aipatu zuen berak.
|
|
|
Elebitasunetik abiatuz bi dira Udalak egiten dituen bi salbuespenak(
|
hizkuntza
paisaiari dagokionez), Landak azaldu zuenez. Lehendabizi, bi hizkuntzatan grafia oso antzekoa den terminoetan euskarari ematen zaio lehentasuna.
|
|
|
Elebitasunetik abiatuz bi dira Udalak egiten dituen bi salbuespenak (hizkuntza paisaiari dagokionez), Landak azaldu zuenez. Lehendabizi, bi
|
hizkuntzatan
grafia oso antzekoa den terminoetan euskarari ematen zaio lehentasuna. Adibidez,' aeropuerto' eta' aeroportua' hitzen kasuan.
|
|
|
" Zaindu ez ezik, bultzatu egin behar dugun ondarea da euskara. Beraz, bultzatzeko neurriak beharrezkoak dira, ezin delako parekatu 400 milioi hiztun dituen erdera, gutxiengoan eta nolabaiteko ahulezi egoeran dagoen
|
hizkuntzarekin
", azaldu zuen Landak.
|
|
|
|
Hizkuntza
paisaian ere lehentasuna euskarari eman behar zaiola diote Getxoko Udaletik (2005 Ots 09)
|
|
|
Euskararen alde gauza handirik egiten ez duten zenbaitek diotenez, euskararen alde ekiteko modurik hoberena
|
hizkuntza
eta politika elkarrekin ez nahastea da. Euskaldunok nahastu ditugu ala?
|
|
|
Euskara oso ondo dago gauza batzuetarako, baina gainerakoan hobe dago txoko batean. Zer leku dauka gure
|
hizkuntza
zaharrak erakusketa areto erraldoien, honezkero elkarrekin korapilatzen hasiak diren errepide sare modernoen, museo superfashion en eta altzari denda ahalguztidunen Euzkadi global honetan. Guk progresoa behar dugu, ekonomia batez ere batzuena haztea, eta halakoak.
|
|
|
Aldi berean, horrenbeste urtetan helduen euskalduntze eta alfabetatzearen arloan AEK egiten ari den lan ona azpimarratu du. Izan ere, Kontseiluko iturriek adierazi dutenez, Euskal Herria euskalduntzea
|
hizkuntzaren
geroa ziurtatzea da," eta helburu horri eutsi egin behar diogu orain arte egin den lana mantentzeko eta indartzeko".
|
|
|
Kontseiluak nabarmendu du Korrikaren aurtengo leloa (Euskal Herria euskalduntzen, ni ere bai!) bat datorrela Kontseiluak aurretik abian jarritako beste batekin: "
|
Hizkuntz
eskubideak! Denon konpromisoa".
|
|
|
Bestalde, langileen behin behinekotasun salaketari dagokionez, Zarraoa alkate dagoenetik hamaika kategoriako funtzionario lanpostuak betetzeko hautatze prozesuak burutu direla azpimarratu dute udal arduradunek: administrazio orokorreko teknikaria, administrari laguntzailea, operarioak, atezainak, gizarte langileak, aparejadorea, Udaltzaingoko kideak eta
|
hizkuntza
normalizaziorako teknikaria hartzekoak, hurrenez hurren. Baita beste hiru kategoriatako prozesuak martxan jartzear daudela ere.
|
|
|
(Bide batez: nik atzerriko
|
hizkuntzetan
ikasi ditudan lehenengo gauzak eskerrik asko, mesedez, eta halakoak izan dira… Goenkaleko `erdaldunek´ erdaraz gehien esaten dituztenak, hain zuzen. Euskara oraindik ondo menperatzen ez duten atzerritarrak direla adierazi gura bada, zelan da posible etengabe por favor eta qué tal estás esaten ibiltzea eta horren ostean ez nuke sekulan pentsatuko Maria Luisa horren emakume ankerra denik bezalako esaldiak euskara jatorrean botatzea?).
|
|
|
Egin zaitez bazkide herriko euskara elkartean” lelopean jarri du abian Bizarra Lepoan Getxoko Euskara Elkarteak bazkidetza handitzeko kanpaina. Azken urte hauetan eta Soziolinguistikan lanean diharduten adituek egindako azterketa eta ikerketen ondorioz,
|
hizkuntzen
normalizazio prozesuei buruz gauza batzuk argitzen joan dira, haietako batzuk hauek izanik: hizkuntza baten osasuna neurtzeko, honen erabilera neurtu egin behar da; hizkuntza batek bere biziraupena ziurtatzeko bere hiztunen egunerokotasunean txertatua egotea lortu behar du; eta hizkuntzaren erabileran eragiteak urte askotako lan planifikatua eta koherentea eskatu egiten duela.
|
|
|
Azken urte hauetan eta Soziolinguistikan lanean diharduten adituek egindako azterketa eta ikerketen ondorioz, hizkuntzen normalizazio prozesuei buruz gauza batzuk argitzen joan dira, haietako batzuk hauek izanik:
|
hizkuntza
baten osasuna neurtzeko, honen erabilera neurtu egin behar da; hizkuntza batek bere biziraupena ziurtatzeko bere hiztunen egunerokotasunean txertatua egotea lortu behar du; eta hizkuntzaren erabileran eragiteak urte askotako lan planifikatua eta koherentea eskatu egiten duela. Prozesu horretan, euskaldunok, herritarrak garen aldetik eta interes handien dugunaren heinean ezinbesteko eragileak eta motorra gara.
|
|
|
Azken urte hauetan eta Soziolinguistikan lanean diharduten adituek egindako azterketa eta ikerketen ondorioz, hizkuntzen normalizazio prozesuei buruz gauza batzuk argitzen joan dira, haietako batzuk hauek izanik: hizkuntza baten osasuna neurtzeko, honen erabilera neurtu egin behar da;
|
hizkuntza
batek bere biziraupena ziurtatzeko bere hiztunen egunerokotasunean txertatua egotea lortu behar du; eta hizkuntzaren erabileran eragiteak urte askotako lan planifikatua eta koherentea eskatu egiten duela. Prozesu horretan, euskaldunok, herritarrak garen aldetik eta interes handien dugunaren heinean ezinbesteko eragileak eta motorra gara.
|
|
|
Azken urte hauetan eta Soziolinguistikan lanean diharduten adituek egindako azterketa eta ikerketen ondorioz, hizkuntzen normalizazio prozesuei buruz gauza batzuk argitzen joan dira, haietako batzuk hauek izanik: hizkuntza baten osasuna neurtzeko, honen erabilera neurtu egin behar da; hizkuntza batek bere biziraupena ziurtatzeko bere hiztunen egunerokotasunean txertatua egotea lortu behar du; eta
|
hizkuntzaren
erabileran eragiteak urte askotako lan planifikatua eta koherentea eskatu egiten duela. Prozesu horretan, euskaldunok, herritarrak garen aldetik eta interes handien dugunaren heinean ezinbesteko eragileak eta motorra gara.
|
|
|
|
Hizkuntza
paisaian ere lehentasuna euskarari eman behar zaiola diote Getxoko Udaletik
|
|
|
" Zaindu ez ezik, bultzatu egin behar dugun ondarea da euskara. Beraz, bultzatzeko neurriak beharrezkoak dira, ezin delako parekatu 400 milioi hiztun dituen erdera, gutxiengoan eta nolabaiteko ahulezi egoeran dagoen
|
hizkuntzarekin
", azaldu du. Aipatu erakundea Getxo Kirolak izendatzea" euskararen normalizaziorako bidean beste pausu bat" ematea da, udal gobernuaren izenean Landak nabarmendu duenez," hizkuntza paiasaian ere lehentasuna eman behar zaiolako gure hizkuntzari, beti ere herritarren artean ulermen arazorik sortzen ez bada".
|
|
|
Beraz, bultzatzeko neurriak beharrezkoak dira, ezin delako parekatu 400 milioi hiztun dituen erdera, gutxiengoan eta nolabaiteko ahulezi egoeran dagoen hizkuntzarekin", azaldu du. Aipatu erakundea Getxo Kirolak izendatzea" euskararen normalizaziorako bidean beste pausu bat" ematea da, udal gobernuaren izenean Landak nabarmendu duenez,"
|
hizkuntza
paiasaian ere lehentasuna eman behar zaiolako gure hizkuntzari, beti ere herritarren artean ulermen arazorik sortzen ez bada". Euskararen normalizazioa" polemika eta eztabida politikotik kanpo" egon behar den prozesua dela uste du Landak," euskal herritar eta getxoztar guztion ondarea delako".
|
|
|
Beraz, bultzatzeko neurriak beharrezkoak dira, ezin delako parekatu 400 milioi hiztun dituen erdera, gutxiengoan eta nolabaiteko ahulezi egoeran dagoen hizkuntzarekin", azaldu du. Aipatu erakundea Getxo Kirolak izendatzea" euskararen normalizaziorako bidean beste pausu bat" ematea da, udal gobernuaren izenean Landak nabarmendu duenez," hizkuntza paiasaian ere lehentasuna eman behar zaiolako gure
|
hizkuntzari
, beti ere herritarren artean ulermen arazorik sortzen ez bada". Euskararen normalizazioa" polemika eta eztabida politikotik kanpo" egon behar den prozesua dela uste du Landak," euskal herritar eta getxoztar guztion ondarea delako".
|
|
|
" Aplikazio konkretua dauka horrek euskararen erabilerarako planan, udalbatzak onartua. Plan horrek normalizazio politikaren aplikaziorako ildo nagusiak jasotzen ditu, baita
|
hizkuntza
paisaia delako arloari buruz (seinaletika eta Getxoko Udalak bere arlo eta erakunde ezberdinei dagokienez onartutako izendapenak, hurrenez hurren), azaldu du.
|
|
|
Herritarrei informazioa helarazteari dagokionez, elebitasuna da Getxoko Udalak jarraitzen duen irizpidea. Baina erderaren aldean euskara gutxiengoan dagoela ikusita, salbuespenak badaudela argitu du Landak," normalizazio bidean pausu gehiago ematea eta gure
|
hizkuntza
positiboki diskriminatzea beharrezkoa ikusten delako". Hori bai, aipatu neurriak" guztiz legezkoak" direla nabarmendu du udal arduradunak.
|
|
|
Arau orokor bezala, elebitasunetik abiatuz bi dira salbuespenak(
|
hizkuntza
paisaiari dagokionez). Lehendabizi, bi hizkuntzatan grafia oso antzekoa den terminoetan euskarari ematen zaio lehentasuna.
|
|
|
Arau orokor bezala, elebitasunetik abiatuz bi dira salbuespenak (hizkuntza paisaiari dagokionez). Lehendabizi, bi
|
hizkuntzatan
grafia oso antzekoa den terminoetan euskarari ematen zaio lehentasuna. Adibidez," aeropuerto" eta" aeroportua" hitzen kasuan.
|
|
2006
|
|
|
Historia Unibertsala, Artearen Historia, Gaur Egungo Egoera Sozial eta Kulturalak, Geografia eta Ekologia eta Euskal Kultura. Gainera, hautazko ikasgai ugari ere eskaintzen dira, hala nola, Informatika, Europako Batasuna, Zuzenbidea eta zenbait
|
hizkuntza
. Izena eman nahi dutenek Bilboko Zazpi Kaleetako EHU BBK etxera (Banco de España, 2) jo dute, astelehenetik ostiralera, 9:00etatik 13:00etara.
|
|
|
Iñigo Lamarca Euskal Autonomi Erkidegoko arartekoarekin bildu da gaur Paul Bilbao
|
Hizkuntz
Eskubideen Behatokiko zuzendaria hizkuntza eskubideei buruzko urteko txostenaren ondorioak azaltzeko. Aurreko astean, Nafarroako arartekoarekin izan ziren bezala, honetan EAEko egoeraren berri eman dute.
|
|
|
Iñigo Lamarca Euskal Autonomi Erkidegoko arartekoarekin bildu da gaur Paul Bilbao Hizkuntz Eskubideen Behatokiko zuzendaria
|
hizkuntza
eskubideei buruzko urteko txostenaren ondorioak azaltzeko. Aurreko astean, Nafarroako arartekoarekin izan ziren bezala, honetan EAEko egoeraren berri eman dute.
|
|
|
Behatokiko zuzendariak, urteko txostenaren ondorioak biltzen dituen esaldiaren zergatiak azaldu dizkio arartekoari. " Euskara erabili nahi izatea garestia dela, baina
|
hizkuntza
eskubideak urratzea merke ateratzen dela egiaztatzen dituen hainbat eta hainbat kasu helarazi dizkiogu", esan du Behatokiaren zuzendariak. Izan ere, 2005 urteko txostena aurkeztu nahi izan badiote ere, azken astean kaleratu dituzten epaien inguruko iritzia ere agertu dio Bilbaok.
|
|
|
Euskaraz deklaratu nahi izateagatik kartzela zigorra ezarri zioten Asier Basaberen kasua nabarmendu du bereziki. " Onartezinak dira
|
hizkuntza
eskubideak Justizian". Argazkian, ezkerretik eskuinera, Bilbao eta Lamarca.
|