|
2000
|
|
|
Eta bide batez, 2000ko Nafarroako Jaialdiak aspaldian ez bezain koherenteak gertatu dira, aurrekontuetan motzago izan arren.
|
Munduaren
bazter bateko kulturaren adierazpideei aterpe eta agerlekua eman zaie. Balkanetako kulturetara hurbilpena proposatu dute.
|
|
|
Hiriak ere presentzia handiagoa du euskal literaturan. Idazleak kaletarrak dira, laikoak, gizon eta emakumeak, unibertsitarioak, eleanizdunak, eta
|
munduan zehar
askotxo ibilitakoak. Harrigarria litzateke ez nabarmentzea.
|
|
|
Urliak hauxe, sandiak horixe eta berendiak huraxe. Gehienetan, hala ere, ohar egileak ura bere errekara eraman nahian. Euskalgintzak, historian lehendabizikoz behintzat, dirua omen dakar eta merkataritzako
|
mundua
, ondotxo dakigunez, ez doa barne barnetik estekaturik hizkuntzaren kalitate eta duintasunarekin.
|
|
|
Izan ere, hauek, Asiako, Amerikako eta Afrikako herri jatorren gaineko zapalketa eta lapurreta lotsagarria justifikatzeko, haiek behe mailako arrazatzat jotzen zituzten, psikikoki eta hizkuntzaz ere atzeratutzat, horrela haien nortasuna, kultura eta hizkuntza desegiteko eta asimilatzeko ahalegina, ezjakintasunaren eta basakeriaren aurkako gurutzada berria balitz bezala aurkeztuz. Ezjakin bezain harro, mendebaldeko pentsalari horiek gizateria osoaren epaile bihurtzen zuten beren burua, beren kultura industrialetik beren hizkuntza propioak gehiegi goretsiz,
|
munduko
gainerako herrien kultur emaitza nabarmenak eta hizkuntz aberastasunak itsuki gutxiesten zituzten bitartean, zaku ilun horretan txinera, japoniera, arabiera, persiera, hindia, swahilia, kitxua, nawatla, tagaloga, suomiera, bretoiera, galesera, katalana, galegoa8, eta zer esanik ez, gure euskara ere sarturik.
|
|
|
Halere, egoera oso bestelakoa izan da status horretara oraintsu heldu diren mintzairen kasuan. Horietan, aurrekoen mendez mendeko egokitze bilakaera patxadazkoaren lekuan, gaur egungo
|
mundu
moderno honen beharrizanetara lehenbailehen moldatzeko premiak akuilaturik, presakako plangintza ageri da, epeak lasterka gainditzeko sukarra, beti aurrerapenaren trena galtzeko beldurpean. Horixe izan da, adibidez, katalanaren kasua, finlandierarena, txekiera, georgiera, hebreera, indonesiera edo swahiliarena, adibide jakin batzuk aipatzearren, eta, jakina, euskaldunon egoera ere bai.
|
|
|
Salbatore Mitxelenak irudimenez egin zion elkarrizketa zirraragarri hartan, Unamunok beste
|
mundutik
euskara berpizten ikusten zuen atseginez. Nik ere uste dut bilbotar argia, edonon delarik ere, pozik dagokeela bere obretarik bi berak bere gaztaroan bultzatu zuen hizkuntzan argitaraturik12 eta UPV/ Euskal Herriko Unibertsitatean honezkero enborreko irakasgaien% 50 euskaraz ematen direla ikustean, mintzaira hori, bere kritika zorrotzei esker, hirugarren milurtekoaren hasieran, jakite hegoek igoa, jadanik kultur hizkuntza izateraino heldurik.
|
|
|
Horrela bete da, gainera, lehen euskal idazleak, Bernard Etxeparek, 1545.ean profetikoki aldarrikatu zigun nahi zaharra: heuskara, habil
|
mundu
guzira.
|
|
|
Geroago Koldo Mitxelenak umorez esango zuen bezala, bazirudien
|
munduko
hizkuntza guztiek beren lexikoa aberasteko dituzten bide biak Unamuno euskarari galarazten tematurik zebilela, ez baitzion utzi nahi inoren hitzak mailegatzen ez eta haien ordezkoak ere sortzen. Funanbulu bati, desarrazoi lasterketa batean, gero eta baldintza gogorragoak jartzeko jokoa bezalako zerbait:
|
|
|
Bere tesian Unamunok gizarte etapa horien gainean Schleicher alemanaren hizkuntz eskema aplikatu nahi izan zuen. Honek
|
munduko
hizkuntza guztiak tipologia aldetik hiru taldetan sailkatzen zituen: silababakarrak (txinera edo vietnamera, adibidez), eranska riak (esaterako, euskara, hungariera, georgiera edo kitxua) eta malgukariak (indoeuroparrak eta semitarrak).
|
|
|
Era berean, hirugarren
|
munduko
herri indigenen hizkuntzek, hango bizimodua apala eta gutxi garatua izaten delako, gramatika eta lexiko aldetik oso sinple izan behar zutelako uste okerra ere guztiz bazterturik dago gaur egun, Afrikako, Asiako, Amerikako, eta Ozeaniako herri jatorren mintzaira gehienek daukaten aberastasun eta garapen maila harrigarrien argitan. Hortaz, ezerk ez digu esaten mota honetako edo hartako hizkuntza bat gainerakoak baino hobea denik; aitzitik, guztiak tresna ezin egokiagoak izan daitezke giza komunikaziorako.
|
|
|
Hor dugu
|
munduaren
kolorea; hor genbilzke ezpata xumeen aurrean uzkur; hor egin diezaiokegu besteren bihotzari begi itsuzko soa; hor, hain zuzen, lasto zerratuen plegu artetik.
|
|
|
Negarrez nago Villon ek negar egin zuen bezala patibuleko goren garaieratik
|
mundua
kontenplatuz. Negarrez nago Van Gogh ek negar egin zuen bezala bere odolezko belarria Gauguin-i bidalita.
|
|
|
Poema hori irakurrita, nor ausart liteke negar egiten, nor jar liteke malkoa idazten? Gizaki bakarra dago
|
munduan
hori irakurrita malkoa errebindika dezakeena: beste poeta bat.
|
|
|
Obra laburreko poeta dugun arren, Rikardo Arregik larderia handiz eraiki du kanon propio bat. Bere bigarren liburuan ni pertsonalak presentzia handia hartu du, eta gure egunerokoaren detaile arruntak txertatzen dizkio
|
mundu
mitikoari, indar handiko kontrastetan.
|
|
|
Esate baterako: hik hire pinturarekin gizakia ren bakardadeak sortzen duen zirrara azpimarratzen duk behin eta berriro, tristura islatzen duk kolore ilun horiek erabiliz, bel du rra sortzen didak espazio geometriko huts eta ikaragarri ho riek oihalean jartzen dituanean, niri, kristaua eta katolikoa naizen honi, Jainkoak sortuak garela sinesten dudan honi,
|
mundua
ren edertasuna edozertan nabari nukeen honi, gizakia bakarrik ez dagoela badakidan honi, gure transzenden tziaz jabetzen naizen honi... Hirea ez zetorrek nirea rekin bat, hi nirea desegiten saiatzen ari haiz hire lan horien bitart ez... Hi rea ez duk, beraz, artea; hi ez haiz artista, hire ustezko arte lan horiek ez zidatek niri ezertarako balio...
|
|
|
Adobe Acrobat Reader programa erabiliz bere azala PDF formatuan ikusteko aukera ematen du; hau da, paperean agertzen den bezalaxe. " Viajes on line" izenburupean
|
mundu
osoko herrialdeen zerrenda luze bat eskaintzen du tokian tokiko ezaugarri nagusienak azaltzen dituelarik. Nabigatzaileak leku bat aukeratzen du eta lotura hipertestualaren bitartez bertako informazio grafiko eta testuala lortzen du.
|
|
|
Azkenik, aipatu beharra dago egunkari honek azken orduko albisteei eskaintzen dien gunea. Bertan goizeko 7:00etatik gaueko 23:00ak arte, etengabe berritzen den zerbitzu baten bitartez,
|
mundu
zabaleko gertakari garrantsitsuenei buruzko informazioa eskaintzen da.
|
|
|
Buru belarri ekin zioten lanari eta lan setati honen adierazle gisa aipatu behar da nabigatzaile propioa sortzera ausartu zirela. Laster ohartu ziren ekimenak ez zuela etorkizunik, besteak beste,
|
mundu
mailako erraldoien aurka ez zutelako zer eginik.
|
|
|
|
Munduko
lehen egunkari elektronikoa 1979ko martxoan jaio zen Erresuma Batuko Birmingham hirian. Egunkari honen izena Viewtel 202 zen eta euskarri gisa papera erabili beharrean telebistako pantailaz baliatzen zen.
|
|
|
Interneten hedapenarekin kazetaritza elektronikoak berpizkunde handia ezagutu du. World Wide Web edo
|
munduko
amaraun handiaren garapena Timothy Berners Lee britainiarra eta
|
|
|
Hauetariko batzuek gainera —La Estrella Digital, adibidez— ez dute paperezko bertsiorik. Bernardo Daz Nostyren arabera, 1999 urtearen amaieran
|
mundu
osoan gaztelaniaz idazten ziren 930 egunkarietatik 403k, ia erdiek alegia, zuten bertsio digitala sarean. Hauetatik, 100 Mexikokoak ziren; 81, Estatu espainiarrekoak, arestian aipatu bezala; 64, Argentinakoak; 23, Venezuelakoak; 20, Perukoak; 19, Kolonbiakoak; 14, Txilekoak; 12, Estatu Batuetakoak; 10, Ekuadorrekoak; 10, Uruguaykoak; 7, Boliviakoak; eta beste 43 herrialde desberdinetan sakabanatutakoak.
|
|
|
1996ko hastapenetan Estatu espainiarrean sortzen den pizkunde teknologiko honekin batera, Ozeano Atlantikoaren beste aldetik zetozen albisteen arabera, 50 milioitik gora ziren Internet erabiltzen zutenak
|
mundu
mailan. Berri hauek ez zuten lo harrapatu Vicent Partal katalana, urteak baitzeramatzan begirik kendu gabe Estatu Batuetan gertatzen ari zen iraultza digitalari.
|
|
|
Aipatu dugu, dagoeneko, gure mendebaldeko gizarte guztietako geroz eta nabarmenagoa den ezaugarrietariko bat kultur aniztasuna edota multikulturalismoarena dela. ...alde bat baino gehiago ohi dago (kristauak, musulmanak, judutarrak, eta abar); bizitza estilo arras diferenteak dituzten taldeak (azpikulturak, kontrakulturak, eta abar) aurkitzea geroz eta normalagoa da; sarri askotan, jatorri etniko ezberdinetako talde anitz ere badago(, asiarrak, turkiarrak, hegoamerikarrak, eta abar; hauexek dira estatu etnianitzak edota polietnikoak bezala ezagutzen direnak);
|
munduko
ia herrialde guztiak (Islandia eta Korea biak aipatzen ohi dira salbuespen gisa) nazio ezberdinez osaturiko estatuak dira, askotan (baina ez halabeharrez) hizkuntza bereizgarri nagusi bezala dutela. Aipaturiko giza talde hauek guztiak" talde orohartzaileak" (grupos comprehensivos) dira (Margalit eta Raz, 1998) edota, terminologia aldatuz baina ideia bera adieraziz," kultura sozietalak" (culturas societales) osatzen dituzte (Kymlicka, 1996).
|
|
|
Bere historian zehar, greziar
|
mundu
klasikotik gure egunetara arte, demokraziaren teoriak legearen aurrean gizakiak berdinak direla azpimarratu du9 Gaur egun, ordea, kontuan harturik klase, etnia, genero, erlijio edota kultura jatorri ezberdinak dituztela eta talde batzuk pribilegiatuak direla beste batzuk zapaldurik dauden bitartean, gizabanakoak berdinak balira bezala tratatzea bidegabekeria bat izan daiteke. Gizarte modernoetan, beraz, gizabanakoari taldearen araberako eskubideak bereiztea eskakizun zilegia izan daiteke.
|
|
|
2) Kanpo jardueraren bultzada eta garapen nabarmenak: 1910eko hamarkadaren bigarren erdian eta 1920ko hamarkadaren hasieran aurrerapauso handiak eman ziren kanpo jarduera mailan, Lehen
|
Mundu
Gerraren eta gerraren ondoko gertaeren eraginez. Buruzagi nazionalistak kanpora jotzeko beharraz jabetu ziren; horrek ahalegin teorikoak ekarri zituen berekin, eta ahalegin horiek zenbait ekimenetan islatu ziren.
|
|
|
Ikuspuntu politikotik egiten ziren atzerriratuen aldizkarietara itzuliz, II.
|
Mundu
Gerra ondorengo hauen eklosioa, Iparraldean bezala, Estatu frantses osoan bizi izan zen. Adibidez, 1945 urteaz gero Euzko Deya berriz ere kaleratu zen.
|
|
|
JOSE RAMON ZABALA Z',_, „__ ranco jeneralaren altxamenduak eragindako erbesteratzeak gure kulturaren arrastoak
|
munduan zehar
indarrez eraman zituen, gaur egun zoritxarrez ahaztuta edo, sarritan, gure artean nahiko ezezagunak gelditu direnak, hain zuzen. Behin baino gehiagotan Euskal Herritik at eginiko lanak betirako galdu dira, eta hori gertatu ez denean, bigarren mailako ekimen bezala gogoratu dira, balio gutxiko lan boluntarista baten emaitza kaskar bezala.
|
|
|
Ideologia aldetik EAJrekin lotura estua zuen Euzko En da k —berez, askotan, hor agertutakoak, gero Eusko Deya n ere argitaratu ziren—, baina haren helburu nagusiak kulturalak ziren; zentzu horretan,
|
mundu
osoan sakabanatutako euskaldunen lotura moduko ekimen abertzale bezala definitzen zen. Hau guztia horrela azaldu zuten Parisko Euzko Deya n jasotako aurkezpen gisako artikulu batean3:
|
|
|
Nolanahi ere, nahiz eta iniziatiba hauek eta beste batzuk izan, II.
|
Mundu
Gerraren bukaera arte, atzerri bezala definitu ezin daitekeen marko soziologiko horretan, ez da egongo bi aldeetako intelektualen arteko benetako kolaborazio esturik eta elkarlanik. Horren ondorioz, Hegoaldetik heldu ziren iheslariek, aurretik Iparraldean egiten ari zen lan kulturala indartuko dute.
|
|
|
Hau 1937an sortu zen, mimeografia sistemaren bidez, eta haren bederatzi orrialdeetan gaztelaniaz eta ingelesez idatzitako testuak jasotzen ziren. Geroago, II.
|
Mundu
Gerraren garaian, 1940 urtetik 1944ra, Hackneyn antzeko ekimen bat burutu zen, Amistad goiburupean. Proiektuaren eragileak" Basque Children’s Committee" eta Molly Garrett izan ziren, eta lortu zuten arrakastaren ondorioz, Londresera igaro zen argitaratzera.
|
|
|
|
Mundu
Gerrak eta Europako inbasio alemaniarrak, naziek eragindako pertsekuzioak zirela medio, orain arte aztertu dugun egoera zeharo aldatu zuten. Frantziako okupazioarekin, Francorengandik ihes egiten ari zirenek berriz ere arriskuan ikusi zituzten beren bizitzak, naziek harrapatzen zituzten erbesteratuak Penintsulara bidaltzen baitzituzten.
|
|
|
Bigarren
|
Mundu
Gerra bukatuz gero, euskal atzerriratu asko eta asko, Penintsulara itzuli ezinik, Iparraldean helbideratu ziren. Hor frankismoaren aurkako nukleoak sortuz joan ziren, hein batean Iparraldeko kultur munduan integratuz.
|
|
|
Bigarren Mundu Gerra bukatuz gero, euskal atzerriratu asko eta asko, Penintsulara itzuli ezinik, Iparraldean helbideratu ziren. Hor frankismoaren aurkako nukleoak sortuz joan ziren, hein batean Iparraldeko kultur
|
munduan
integratuz. Telesforo Monzon, Manuel de la Sota eta Antonio Armentia horren adibide goiztiarrak izan daitezke, ezen laster Herria aldizkarian kolaboratzaile gisa idazten hasi baitziren.
|
|
|
poeta ez da mintzo lehen pertsonan, sentimenduak gorde edo intelektualizatu egiten ditu inozotasuna ekiditearren; inguruarekiko behakoa urruna du, ez ordea insolidarioa, maite ditu baztertuak eta derrotatuak;" dena esana balego bezalako" zuhurtzia hotzak ez darama isiltasunera, baizik eta egunkarietako, liburuetako eta filmeetako erreferentziak ekartzera ingurua deskribatu eta ulertzeko collagearen teknikaz, gure oroimen kolektiboa aberastu eta osatzeko. Liburu hartan, mendeetako gai eta paisaia tradizionalak behingoz utzita gure literaturak konkistatu nahi zuen" kalea" edo" hiria" baino,
|
mundua
da oparitzen zaiguna. Poetaren gelak mundu osoa hartzen du, ludiko lau bazterrak ditu kokagune, eta geografia ideal horretan mundua baldin bada kokagune osoa, erreferente teknikoa ere mundu guztiko literatura eta paraliteratura da, bere aipu, dialogo eta pertsonaiekin Atxagaren tradizio bihurtzen dena, eta horrenbestez gurea.
|
|
|
Liburu hartan, mendeetako gai eta paisaia tradizionalak behingoz utzita gure literaturak konkistatu nahi zuen" kalea" edo" hiria" baino, mundua da oparitzen zaiguna. Poetaren gelak
|
mundu
osoa hartzen du, ludiko lau bazterrak ditu kokagune, eta geografia ideal horretan mundua baldin bada kokagune osoa, erreferente teknikoa ere mundu guztiko literatura eta paraliteratura da, bere aipu, dialogo eta pertsonaiekin Atxagaren tradizio bihurtzen dena, eta horrenbestez gurea.
|
|
|
Liburu hartan, mendeetako gai eta paisaia tradizionalak behingoz utzita gure literaturak konkistatu nahi zuen" kalea" edo" hiria" baino, mundua da oparitzen zaiguna. Poetaren gelak mundu osoa hartzen du, ludiko lau bazterrak ditu kokagune, eta geografia ideal horretan
|
mundua
baldin bada kokagune osoa, erreferente teknikoa ere mundu guztiko literatura eta paraliteratura da, bere aipu, dialogo eta pertsonaiekin Atxagaren tradizio bihurtzen dena, eta horrenbestez gurea.
|
|
|
Liburu hartan, mendeetako gai eta paisaia tradizionalak behingoz utzita gure literaturak konkistatu nahi zuen" kalea" edo" hiria" baino, mundua da oparitzen zaiguna. Poetaren gelak mundu osoa hartzen du, ludiko lau bazterrak ditu kokagune, eta geografia ideal horretan mundua baldin bada kokagune osoa, erreferente teknikoa ere
|
mundu
guztiko literatura eta paraliteratura da, bere aipu, dialogo eta pertsonaiekin Atxagaren tradizio bihurtzen dena, eta horrenbestez gurea.
|
|
|
Bakardadea, haurtzaroko
|
munduaren
nostalgia, alabaren aitarekiko harreman konplexuak, eta idazterakoan euskaldunok hain herabe izan omen garen maitasunaren esperantza dira gure poetak bere bi poema liburuetan landu dituen gai nagusiak, beti ere emetasun minduko gandu mehe baina ez ahul batek osatuak.
|
|
|
Beti da
|
munduan
norbait triste; auzoan besteren bat tristeago daite.
|
|
|
Kontenplazioa dugu hemen nagusi, eta zuhaitz baten ikusteak darama poeta beste ikustate batzuetara, sentimenduen
|
mundu
adierazgaitzera. Iratzederrek Beloken beneditarra sartzea erabaki zuenean halako gertakari historiko xume bat zen gertatu, bertan baitzegoen Aita Lertxundi musikaria kantika liburua osatu nahi eta ezinik.
|
|
|
Zuhaitz mexikar baten itzalpera biltzen da eta ez du Otañoren atariko intxaurrondoa amets. Honenbestez, euskal poeta nonahikoa egiten da, nitasun berri bat deskubritzen du, eta ez dio ardura bakarrik baldin badago ere
|
munduan
, barnea duelako mundu. Gu etnografiko bat kantatu behar izatetik ni intimo bat kantatzera eginiko ibilaldi mingarrian, Orixek euskal literatura modernoa abiatzen du, edo hobe esan, euskal literaturaren modernotasuna:
|
|
|
Zuhaitz mexikar baten itzalpera biltzen da eta ez du Otañoren atariko intxaurrondoa amets. Honenbestez, euskal poeta nonahikoa egiten da, nitasun berri bat deskubritzen du, eta ez dio ardura bakarrik baldin badago ere munduan, barnea duelako
|
mundu
. Gu etnografiko bat kantatu behar izatetik ni intimo bat kantatzera eginiko ibilaldi mingarrian, Orixek euskal literatura modernoa abiatzen du, edo hobe esan, euskal literaturaren modernotasuna:
|
|
|
a) Argitaratu gabe dagoen materiala() argitaratu. Oroit Euskal Herriko Unibertsitatearen babespean argitaratu zela urte horiei dagokien materiala, 1996an, baina A B letrak bakarrik kaleratu dira. b) Eusko Ikaskuntzan sortu euskal bibliografiaren atala,
|
mundu
guztiak artikulu eta liburuen erreferentzia paperean eta ordenagailuan eskura izateko. c) Jakina, Jon Bilbaoren Eusko Bibliographia osoa ordenagailu bidez irakurle eta ikertzaile guztien eskuetan ezarri behar da.
|
|
|
Azken adibide honek argi erakusten duen legez, informazioak eta informatikak kontrolatzen duten gure" sare gizartean" liburutegien eginkizuna ere nabarmenki aldatu du. Espezializazioaren legeak liburutegien
|
munduari
ere bere logika ezarri dio, eta lege horren logika oso erraza da: gure gizarte modernoa zenbat eta konplexu, anitz eta espezializatuago bihurtu, hainbat eta presio handiagoa ere sortzen da gure liburutegiak bilakaera horri egokitzeko.
|
|
|
gure gizarte modernoa zenbat eta konplexu, anitz eta espezializatuago bihurtu, hainbat eta presio handiagoa ere sortzen da gure liburutegiak bilakaera horri egokitzeko. Izan ere, gaur egun
|
munduan zehar
gero eta liburutegi gutxiago dago han eta hemenka argitaratzen diren liburu guztiak edo gehienak bere baitan fisikoki biltzeko asmoa dutenak. Bestalde, arloka edota gaika antolatutako liburutegiek emaitza onak lortu dituzte.
|
|
|
1.Erakunde guztiak
|
mundu
aldakorrean bere egitekoa aldatzen ari dira. Biblioteka ez da biltegia, bibliotekariak bihurtu dira garrantzitsuak eta zerbitzu legez, laguntzeko daude, informazioa eta bibliotekako jakituria zabaltzeko.
|
|
|
Egungo gizartean liburu eta aldizkari zientifikoak erabiltzen dira nagusiki irakaskuntza eta ikerketa
|
munduan
ezagutzak erregistratu eta zabaltzeko. Adierazgarria da azkenaldian, arlo akademiko honetan, dokumentu digitalen erabilpena gero eta handiagoa izatea, ohiko paperezko liburu eta aldizkarien kaltetan.
|
|
|
Bestalde, liburutegi digitalaren zerbitzuak irakaskuntza eta ikerketa
|
mundura
egokitu ditzakegu, komunikazio sareek irakaskuntza eta ikaslearen arteko elkargune bat osa dezaten eta dokumentu digitalen diseinu, konstrukzio eta difusiorako medio bat bihur daitezen.
|
|
|
Liburutegi digitala ikerketa eta irakaskuntza
|
mundurako
laguntza izan daiteke ikasketa planen informazioa zabaltzeko (programak, egin beharreko lanak, berriak...), irakaskuntza materiala erabili ahal izateko (artikuluak, datu baseak, multimedia materiala...), ikerketarako (proiektuak, aurrerakuntzak), Interneten eskura dagoen materiala kontsultatzeko loturak jarriz. Modu honetan liburutegi digitalaren eguneratzea geldiezina izango da eta bertan ikasleak bere lanak eta ikasketak egin ahal izateko lukeen guztia eskura izango luke.
|
|
|
Hala ere, oraindik gauza asko argitzeko daude. Informazio
|
munduko
profesionalak gaude alde batetik eta enpresa komertzialak bestetik. Erabaki gabe dago zeintzuk izango diren artxibo formatu egokiak, edo zein dokumentuei eman geniekeen lehentasuna.
|
|
|
• Formakuntza: http://www.itcs.com/topten /libschools.html: helbide honetan
|
mundu
mailan dauden Bibliotekonomia eta
|
|
|
Bertan unibertsitate liburutegi guztietarako sarrera daukagu. http://sunsite.Berkeley.edu/Libweb:
|
munduko
liburutegi guztien web orrien bilduma egitea helburua daukan gune honek, bereziki Estatu Batuetako bibliotekak eskuragarri jartzen ditu. http://dspace.dial.pipex.com/town/ square/ ac940/ eurolib.html: Europako liburutegi publikoen bilduma aurki dezakegu hemen, estatuka antolatuta.
|
|
|
Informazio gizartea eta informazio
|
munduko
profesionalak
|
|
|
Hala ere gizarteak informazio
|
munduko
profesionalez duen irudia eta honekiko dituen konnotazio negatiboak ez ditugu ahantzi behar (tradizioa, kontrola, ordena, arauak...). Hau guztia gure formazio jarrai honetan kontuan izan behar dugu gure informazio kudeatzaile irudi berriaren barruan.
|
|
|
Interneten bidez katalogoen kontsulta
|
munduko
edozein tokitatik, etxetik, lanlekutik... egiterik dago; dokumentu bat existitzen dela eta eskuratzeko zein aukera dauden jakitea, berrikuntza nagusienetariko bat dela esango nuke.
|
|
|
Egun, lehen
|
mundua
deitzen diogun herrialde garatuetan noski, arazo nagusia ez da gizakiak irakurtzen ez jakitea, edo liburutegiak erabiltzeko eskubiderik ez izatea; egungo arazo nagusi bat informazio bolumenak sortzen du, hau da, informazio ugaritasuna da arazoa. Informazioz inguratuta bizi garen gizarte honetan arazoa dugu maiz, behar dugun informazio kopurua baino gehiago eskuratzen dugunean edo/ eta sarri behar dugun informazio hori falta dugunean.
|
|
|
erakusketa itxi, pornografikoa dela aitzakiatzat hartuz (eta zer? Nork esan du pornografia ez dela objektu artistikoa?), eta, ondoren, isil isilik gelditu
|
mundu
guztia. Ez da denbora gehiegi pasako izen handiko artistaren batek, gure mugetatik kanpo, polemika sutsuren bat sortzen duen arte.
|
|
|
Ez bereziki maitagarria gertatu zaiolako emakumearen figura artistikoa; ez kontrakoarengatik ere. Baina arrazoi bat edo besterengatik, ezin da ukatu Gustavo de Maezturi nolabaiteko zirrara sortzen ziola emakumearen gaiak, edo zirrara hori beste
|
mundukoa
izan gabe ere, emakumearen edertasuna behintzat barru barruraino iristen zitzaiola. Auskalo arrazoia zein zen!
|
|
|
Gerrillaria bai baina militarra ez. Egia da
|
mundua
aipatutako giza kategoriarik gabe askoz hobea izango zela baina bertan darraiten bitartean, nik diktadore, eskubitar, militar, terrorista eta guardia zibil izateko eskubide gurea aldarrikatuko dut.
|
|
|
zergatik ez dute militantzia hori serio islatzen? Inor ez da gauza izan
|
mundu
txiki gure honetan pistola hartu duten emakumeak leial eta fier azaltzen. Herri honek ez du bere kontalaria aurkitu.
|
|
|
Jakin badakigu Euskal Herria jaioterri duen teatroa ondo doala txapela buruan
|
munduan zehar
, baina Donostiako Victoria Eugenian ikusi genuen zeremonia tristea izan zen gero. Tristea bezain urguilurik gabekoa.
|
|
|
Motzak ziren hautagaien zerrendak. Bi lan, soil soilik, antzerkiaren
|
munduan
, hiru telebistaren eremuan. Lau zinemari dagokiolarik...
|
|
|
Ikuskizunaren
|
mundu
gurea txikia dela tamainaz badakigu baina ezin dugu onartu zikoitza izan dadila. Aurkitu ditugu bideak Euskal ikuskizunaren magia areagotzeko.
|
|
|
16 zk. (1981), 70 Historia Saileko berrikuntza (UEU) (Orain eta Hemen). 16 zk. (1981), 70 Hirugarren
|
mundu
gerra (Orain eta Hemen). 16 zk. (1981), 73 Eusko Jaurlaritza eta euskal aldizkariak (Orain eta Hemen).
|
|
|
BAZTARRIKA, Daniel Karakterologiaren burubideak. 13 zk. (1960), 47 Zubikarai’ren" Jaunaren bideetan" Azpeiti’n. YAKINen geigarri I, 3 (1960), 5 Jesus’en Biotzaren Deya. 14 zk. (1961), 29 Gaurko karakterologiaren burubidea arrotzen. 14 zk. (1961), 75 Ebanjelioen egiaz. 18 zk. (1965), 42 Ezkontza ta gaurko
|
mundua
. 19 zk. (1965), 20
|
|
|
DORRONSORO, Joakin Apaiza gizarte arazoan. 6 zk. (1958), 64
|
Mundua
betikoa. Asieraduna?
|
|
|
IV. Bilbao, 1959. 11 zk. Schopenhauer edo zorionik eza. 12 zk. (1960), 31 Salbatore Kandau(). 12 zk. (1960), 75" Txillardegi" rekin solasean. 12 zk. (1960), 81 Filosofia, zertarako? 13 zk. (1960), 31 Euskalerri’tik Europa’ra. YAKINen geigarri I, 3 (1960), 1 Erantzun naiez. YAKINen geigarri (1960, martxoa), 2 Jainkoa
|
mundura
–14 zk. (1961), 11 Barzelona-ko Unibersidadean.
|
|
|
(Orain eta Hemen). 31 zk. (1984), 87 Komunikazioaren
|
mundua
pil pil (Orain eta Hemen). 31 zk. (1984), 90 ETB Nafarroan:
|
|
|
AIZPURUA, Martxel Zientzi euskara. 3 zk. (1977), 88 Euskaraz
|
mundura
–32 zk. (1984), 133
|
|
|
AMONARRIZ, Kike; LARRAÑAGA, Iñaki; EGIA, Gotzon Euskal Herriko hizkuntz normalizazioaren zenbait alderdi. 32 zk. (1984), 5 Euskararen berreskurapen prozesua helduen
|
munduan
. 42/ 43 zk. (1987), 85
|
|
|
Kristaudiaren pekatua (Nota laburrak). 30 zk. (1968), 44 Biharko apaizak. 33 zk. (1968), 57 Nekazaritza gaurko
|
munduan
. 35 zk. (1985), 7
|
|
|
Gunther Anders:
|
munduaren
arazoetan murgilduriko filosofoa. 104 zk. (1998), 81
|
|
|
5 zk. (1957), 96 Eliza, Jainko indar gure aultasunean (Jarraipena). 6 zk. (1958), 27 Eleizaren agerrera dotriña. 7 zk. (1958), 6 Yakinlariok Arantzazun. 7 zk. (1958), 102
|
Mundua
nola sortu zan. 8 zk. (1958), 73 Eta Bertsorik ez ala. YAKINen geigarri I, 3 (1960), 6 (Sarrera). 16 zk. (1964), 1
|
|
|
PEREZ BILBAO, Antonio Arrantzaren hauzia. 11 zk. (1979), 111 Euskal krisia. 23 zk. (1982), 6 (Itz.: Gotzon Nazabal). Bi
|
munduen arteko
gerra. 63 zk. (1991), 33 (Itz.: Andoni Sarriegi). Latinamerika.
|
|
|
" Les Chaises" edo Ionesko’ren
|
mundua
. 25 zk. (1967), 42
|
|
|
INTXAUSTI, Joseba Jainkoa
|
mundura
–14 zk. (1961), 11
|
|
|
7 zk. (1978), 86" Metropoli" Moskun (Orain eta Hemen). 9 zk. (1979), 90 Hirugarren
|
mundu
gerra (Orain eta Hemen). 16 zk. (1981), 73 Alemania berria Europa berrian. 58 zk. (1990), 7 Golkoko krisia. 63 zk. (1991), 11 (Itz.:
|
|
|
Estatu mugak (Orain eta Hemen). 17/ 18 zk. (1981), 156 Kondairaren itzulinguruak. 66 zk. (1991), 99 Bi
|
munduen arteko
gerra. 63 zk. (1991), 33 (Itz.: Andoni Sarriegi). Latinamerika.
|
|
|
LEKUONA, Andoni Nekazaritza gaurko
|
munduan
. 35 zk. (1985), 7
|
|
|
DORRONSORO, Joakin
|
Mundua
betikoa. Asieraduna?
|
|
|
Argi berri bat garaunaren iharduketaz. 30 zk. (1968), 51 Biologizko miraria: zelularen erdibitzea. 34 zk. (1969), 72
|
Mundua
nola sortu zan. 8 zk. (1958), 73
|
|
|
ALTZIBAR, Joan Komunikazioaren
|
mundua
pil pil (Orain eta Hemen). 31 zk. (1984), 90 Komunikabideen jabegoa eta objetibotasuna. 22 zk. (1982), 83
|
|
|
TORREALDAI, Joan Mari Eugene lonesko eta vanguardia. 23 zk. (1966), 18 Ionesko eta teatroa. 24 zk. (1967), 20" Les Chaises" edo Ionesko’ren
|
mundua
. 25 zk. (1967), 42
|
|
|
AIZPURUA, Martxel Euskaraz
|
mundura
–32 zk. (1984), 133
|
|
|
Euskararen berreskurapen prozesua helduen
|
munduan
. 42/ 43 zk. (1987), 85
|
|
|
Gunther Anders:
|
munduaren
arazoetan murgilduriko filosofoa. 104 zk. (1998), 81 Garaudy gure artean (Orain eta Hemen). 1 zk. (1977), 95 Filosofo berriak. 8 zk. (1978), 24 Markuse’k diola ta (Nota laburrak).
|
|
|
BAZTARRIKA, Daniel Ezkontza ta gaurko
|
mundua
. 19 zk. (1965), 20
|
|
2001
|
|
|
0 Hor betidanik,
|
mundura
sortu ginenetik bai behintzat, betiko uste genuen gizaldia desagertu da behingoz. Beste berba zorrotzago batzuk erabiliko banitu bizitzarene rdira heldu naizela esan nuke, eta hodeiertzera heltzeko neure tartea halandaze gero eta laburragotuz doala.
|
|
|
Bizkaieraren aldeko gurutzada sutsu honetan, gainera,
|
munduko
inongo hizkuntzatan onartuko ez liratekeen gehiegikeriak egiten ari dira: bizkaitarrok euskara batuan esandako gauzak" bizkaierara" itzultzea, jatorrizko" topatzen ibiltzen naiz", ez dakigu zein irakurlek hobeto uler dezan," topetan ibilten naz" bilakaraziz, euskaltzain honi azken orduko kazetari umegorri ausart batek inoiz egin dionez.
|
|
|
Bilbon iniziatiba interesgarria gauzatu da: eszenografia, musika eta antzerki
|
munduko
60 bat artista bildu eta
|
|
|
Itsu behar du, no rmalizatu den bakarra espainierazko jarduera dela ez ikusteko. Bego berriz ere euskarazko antzerkigintza
|
mundu
amateurrean.
|
|
|
Zerbait sortzekotan, neo existentzialismo berria sumatzen da gaur egungo gaietan. Azken finean, Albert Camus eta Jean Paul Sartrek Bigarren
|
Mundu
Gerraren amaieran sentitu zuten hura ez zen oso urruti egongo gaur egun iragartzen ari den Hirugarren Mundu Gerraren hasieran senti daitekeen honetatik. Orduan eta orain ez dira oso ezberdinak absurdoaren sentsazioa, galera sentimendua, gauza berberak berriz ere bizi beharraren fatalitatea eta, azkenik, norberaren errealitate sozial, politiko eta kulturalarekin, nola edo hala, konprometitzeko beharrizana.
|
|
|
Zerbait sortzekotan, neo existentzialismo berria sumatzen da gaur egungo gaietan. Azken finean, Albert Camus eta Jean Paul Sartrek Bigarren Mundu Gerraren amaieran sentitu zuten hura ez zen oso urruti egongo gaur egun iragartzen ari den Hirugarren
|
Mundu
Gerraren hasieran senti daitekeen honetatik. Orduan eta orain ez dira oso ezberdinak absurdoaren sentsazioa, galera sentimendua, gauza berberak berriz ere bizi beharraren fatalitatea eta, azkenik, norberaren errealitate sozial, politiko eta kulturalarekin, nola edo hala, konprometitzeko beharrizana.
|
|
|
Euskal poeta gazteak egun idazten ari diren poemetan ere (Urtzi Urrutikoetxea, Jon Benito, Kemen Lertxundi) suma daiteke aurreko belaunaldietakoen espektatiben zapuzketa. Balizko
|
mundu
bat kontatu diegu eta mundu erreala ez da margoztutakoa bezalakoa. Indarkeria politikoaren erromantizismoa entzun dute etxean (gurasoek grisen aurretik korrika aritzen zireneko hura) eta kalean ikusten duten bortizkeria politikoa ez da, dagoeneko, batere erromantikoa.
|
|
|
Euskal poeta gazteak egun idazten ari diren poemetan ere (Urtzi Urrutikoetxea, Jon Benito, Kemen Lertxundi) suma daiteke aurreko belaunaldietakoen espektatiben zapuzketa. Balizko mundu bat kontatu diegu eta
|
mundu
erreala ez da margoztutakoa bezalakoa. Indarkeria politikoaren erromantizismoa entzun dute etxean (gurasoek grisen aurretik korrika aritzen zireneko hura) eta kalean ikusten duten bortizkeria politikoa ez da, dagoeneko, batere erromantikoa.
|
|
|
Koldo Izagirre (nor bestela?) dugu aitzindari, baina bide beretik badatoz etorri beste batzuk. Azken finean,
|
mundu
zabaleko erreakzio eta sentimendu guztiak, tamaina txikian, norberaren auzoan ere garatzen dira, Misses Marplek erakutsi zigun bezala.
|
|
|
Zenbat eta globalagoa izan
|
mundua
are eta intentsuagoa da partikularizatzeko beharrizana. Begirada baitara biltzen da giza izaera aztertzera, gizakiak garen animalia espezie berezi eta ahalduna arakatzera.
|
|
|
2000 urtearen hasieran ia
|
mundu
osoan bolanderaz ospatu zen garai berri baten hasiera, XXI. mendea. Lehen digitua aldatzeak eta zenbakiaren borobiltasunak probokatu zuten artifizioa, eta garai berri baten atarian geundelako irudia hedatu zen imajinario kolektiboan.
|
|
|
Trantsizio garaian kulturaren joera isiltasunarena da.
|
Munduaren
zaratak estali egiten du, une batez, sortzaileenahotsa. Kulturgileak hartzaileago dira igorle baino, eta komunikazioa norabide bakarrekoa dela ematen du lehen momentuan.
|
|
|
Euroak badu lehiakide gaitz eta boteretsua. Amerikarren dolarra da, eta aspalditik dabil
|
munduan zehar
. Hura ere aintzat hartzekoa eta ikustekoa.
|