|
2011
|
|
|
Zentzu bertsuan dator ondoko argumentua ere. Euskal Herritik mundura begira egindako talde lan batean dator pasarte hau,
|
munduko
hizkuntza gutxituak ikergai hartuta.
|
|
|
|
Munduan
hizkuntza gutxitu gutxik lortzen du ahozkotik idatzizkorako jauzia egitea. Are gutxiagok hizkuntza estandarizatzea.
|
|
|
Samieraren eta otomieraren adibide hauek
|
munduan zehar
hizkuntza gutxituak eskolan txerta daitezen egiten ari diren ahaleginen halako erakusgarri txiki bat besterik ez dira. Esperientzia ezberdinak izan arren, biek ongi islatzen dute eskolan hizkuntza gutxituen irakaskuntza eta ikaskuntza abian jartzeko erronkaren tamaina.
|
|
2017
|
|
|
Hunoek ekarri zuten Europara, Turkiaraino.
|
Munduan
hizkuntza gutxituen zerrendan dago, eta nire probintzian apur bat diferente hitz egiten da
|
|
2018
|
|
|
Balio dezala aurreko aipu labur horrek euskararen kasua kokatzeko
|
munduko
hizkuntza gutxituen multzo zabalean. Hizkuntza gutxituen hiztun elkarteak ahultzea, desegitea eta desagertzea berezko joerak direla esan dezakegu, beraz.
|
|
|
Gartxot, gainera,
|
munduko
hizkuntza gutxituetara itzuli da: galizierara, bretoierara, kurduerara eta beste hainbatetara.
|
|
2019
|
|
|
Ez gara erraldoiak baina ez gara nimiñoak. Ez gaude osasuntsu baina ez gaude hiltzear, eta jasaten dugun gaixotasun larria sendatu ez badugu ere (gaixotasun kronikoaren sintoma guztiak ditu), arintze eta hobetze bidean jartzea lortu duten munduko hizkuntza komunitate gutxietakoa gara, eta gure berreskurapen prozesua erreferentzia, akuilu eta adibide iradokitzailea da
|
munduko
hizkuntza gutxitu askorentzat.
|
|
|
Euskaltzaleon artean eta
|
munduko
hizkuntza gutxituetako hiztunen artean kezka eragiten duten fenomeno hauek alderdi positiboak ere badituztela nabarmendu nahiko nuke, hala ere, atala amaitzeko. Esate baterako:
|
|
2020
|
|
|
... lankidetzaren alorrean
|
munduko
hizkuntza gutxituen biziberritze prozesuak bultzatzen ditugu euskararen esperientziatik abiatuta. (...)
|
|
|
Gure herriak munduarekin partekatzeko zein esperientzia edo jardunbide bereizgarri dituen pentsatzen hasita ezinbestean dator burura euskararen biziberritze prozesua. (...) Hori dela eta, biziberritze bidean pila (tu) tzen dugun jakintza altxorra da
|
munduko
hizkuntza gutxitu askorentzat, are gehiago hizkuntzen galera prozesua inoiz baino biziago den garai honetan. (Garabide Elkartea, 2020a).
|
|
|
Dena den, ekimen zibiletik sortu eta azpiegitura sarea oinarri duen hizkuntza biziberritze esperientzia moduan, ez du pareko gehiegirik. Hori dela eta, euskararen biziberritze bidean pila (tu) tzen dugun jakintza, altxorra da
|
munduko
hizkuntza gutxitu askorentzat, are gehiago hizkuntzen galera prozesua inoiz baino biziago den garai honetan. (Garabide 2020)
|
|
2021
|
|
|
Unescok
|
munduko
hizkuntza gutxituen nazioarteko jardunaldiak antolatu zituen 2003an. Orduko txostenean, dagoeneko, hizkuntza gutxitua eskolatze hizkuntza izatea ezinbestekotzat jo zuen.
|
|
|
Jasandako kalteen adibideak baino ez dira, eta zerrenda hobeto osatu da. Bestalde,
|
munduko
hizkuntza gutxitu askori gertatu zaiena baino ez zaio gertatu euskarari: pandemiak zaurgarrienak ukitu ditu, baita hizkuntzak ere.
|
|
2022
|
|
|
|
Munduko
hizkuntza gutxiturik handiena kurdua ote den aipatu izan dugu, han izan garenean. Baliteke amazighak urrin barik ibiltzea.
|
|
2023
|
|
|
2023:
|
munduko
hizkuntza gutxituen etorkizunerako aletxo jardunaldietatik bilduz, Ainhoa Pardina Arenazaren eta Beñat Garaio Mendizabalen eskutik. Izan ere, HIGA topaketen helburua hizkuntza gutxituen biziberritzean lan egitea da, mota horretako hizkuntzadun gazteak bilduz eta saioetan elkarlanean jarriz.
|
|
|
2023:
|
munduko
hizkuntza gutxituen etorkizunerako aletxo
|
|
|
|
Munduko
hizkuntza gutxituen biziberritze prozesuak bultzatzen ditu Garabidek, horretarako euskararen prozesua eta esperientzia oinarri hartuta. Hain zuzen ere, lan hori azpimarratu du aldundiak.
|