|
2002
|
|
|
II.
|
Mundu
Gerratik aurrera, Ikerkuntzak eta Garapenak garrantzi handia hartu zuten, enpresa handi batzuetan batez ere. Berrikuntza eredu nagusiak, berrikuntzareneredu lineala?
|
|
|
Aditu horrek uste du Espainian Estatu Batuetan gertatzen dena gerta daitekeela, non, azaldu zuenez, bularreko minbizia jada ez baita emakumeen artean gehien zabaldu den tumorea, emakumeen artean biriketako minbiziak gora egin baitu. Emakumeen tabakoaren onarpen masiboa, Morenoren arabera, Bigarren
|
Mundu
Gerratik aurrera hasi zen, eta hirurogeita hamarreko hamarkadan zabaldu zen. Medikuak, ordea, esan du inoiz ez dela berandu erretzeari uzteko.'
|
|
2007
|
|
|
Toyamako Kamioka mehatzeetatik zilarra, beruna, kobrea eta zinka erauzten zituzten. Lehenengo Mundu Gerran zehar, munduko meatzerik garrantzitsuenetako bat izan zen, eta, Bigarren
|
Mundu
Gerraren aurretik, areagotu egin zen mehatze horien ustiapena. Jarduera horren ondorioz, kadmio ugari isuri zen Jinzu ibaira.
|
|
|
Kulturak bere askatasuna galdu du, Bigarren
|
Mundu
Gerraren aurretik zuen hura etaintelektualek beren zaletasunaren eta erantzukizunaren artean zutena. Lehen bainogehiago, nazioarteko erakundeen eta Estatuen esku artean tresna bat, politikarakotresna bat bilakatuko da.
|
|
2009
|
|
|
Bigarren
|
Mundu
Gerratik aurrera, nabaria izan zen Mendebalde osoan Estatu Batuetako multinazionalen nagusitasuna. Zenbait herrialdetan. Espainian adibidez?
|
|
|
Bigarren
|
Mundu
Gerratik aurrera, Mendebaldeko politika ekonomikoen ildo nagusiak keynesianismoa eta, batez ere, postkeynesianismoa izan dira (keynesianismoaren eta eskola neoklasikoaren arteko bat egitearen ondorioz).
|
|
2010
|
|
|
Begi bistakoa zen ez zirela nahikoa izan Lehen
|
Mundu
Gerra aurretik hartutako Haga akorduak nazioarteko gatazkak gizatasunez eta nazioarteko legezkonpontzeko. 1918tik aurrera, gerra amaitu eta segidan, garaileek gatazkan partehartu zuten herrialdeen arteko bakeak negoziatu eta zinatzeari ekin zioten.
|
|
|
II. Mundu Gerraren ostetik nazioarteko merkataritza oso bizkor zabaldu daeta lehen mailako tresna bihurtu da hala barne nola nazioarteko ekonomia dinamikotasunerako. Izan ere, II.
|
Mundu
Gerraren aurretik nazioarteko merkataritzarenbolumena urteko% 0,5 soilik hazi zelarik, horren ondoren? 1970eko krisira arte, urteko% 7 hazi zen. Ondoren, nazioarteko merkataritzaren hazkunde tasa apalduden arren, haren igoera erritmoa munduko produktuarena baino azkarragoa izan da (3 gaia).
|
|
|
Azkenik, II.
|
Mundu
Gerratik aurrera, nazioarteko merkataritza mundu mailan arautzeko asmoz, alde askotako hitzarmenak zabaldu dira. Batez ere, GATT eta WTOren bidez. Alde askotako hitzarmen horiek zalantza politiko asko sorrarazi dituzte eta, neurri handi batean, eztabaidagarriak izaten jarraitzen dute gaur egun ere.
|
|
|
II.
|
Mundu
Gerratik aurrera, nazioarteko merkataritza politikak gero eta gehiago liberalizatu dira, GATT, WTO, IMF edo World Banken bidez.
|
|
|
• Azken segundoan giza biztanleria 5.000 milioira heldu zen eta geroxeago kasik 7.000 milioira. Gobernu batzuek arma atomikoak erabili dituzte Bigarren
|
Mundu
Gerratik aurrera. Segundo honetan gizaki gutxik Ilargian oina jarri dute, eta bertze batzuek elektronikaren eta informatikaren iraultza teknologikoa ekoiztu dute edo giza espeziearen arazo sostengaezinak ikertzeari ekin diote.
|
|
2011
|
|
|
Ofizio zaharretakoak, arotzak edota margolariak izango dira, langile industrialen ordez, anarkismoa bizirik mantenduko dutenak. 1911an agertuko dira CNTren lehen zantzuak Hego Euskal Herrian baina Lehen
|
Mundu
Gerra aurretik ordea
|
|
|
Kultura horietan familiak babes asko eskaintzen du portaera antisozialen aurrean. Europan eta Estatu Batuetan maiztasun handiagoa du, batez ere Bigarren
|
Mundu
Gerratik aurrera (Rutter eta Smith, 1995). Azken gizaldian gehitu egin da nortasun antisozialaren nahastearen maiztasuna.
|
|
|
Kultura horietan familiak babes asko eskaintzen du portaera antisozialen aurrean. Europan eta Estatu Batuetan maiztasun handiagoa du, batez ere Bigarren
|
Mundu
Gerratik aurrera (Rutter eta Smith, 1995). Azken gizaldian gehitu egin da nortasun antisozialaren nahastearen maiztasuna.
|
|
|
Bigarren
|
Mundu
Gerratik aurrera gizarte industrialek lortu zuten garapen itzelak oin hartu zuen baliabide naturalak modu masiboan oso merke eskuratzeko aukeran. Hazkundea bertute gorenen sinonimo bihurtu zen, pastela handitzea zen gero eta gehiagoren bizi baldintzak hobetzeko abiapuntua.
|
|
2012
|
|
|
Zalantzarik ezdago Mendebaldeko estatuak sorreratik izan duen eginkizun handienetako batzedarritutako lurraldeko merkatu ekonomikoa eratzea, babestea eta arautzea izandela. Bereziki Bigarren
|
Mundu
Gerratik aurrera gailendu zen funtzio hori ahuldu eginda kapitalismo globalaren garapenarekin batera eta horrek estatuaren rol berriaren, eta haren osasunaren, inguruko eztabaidak piztu ditu.
|
|
|
Jatorrira itzultzeko premia defenditu zuen Heideggerrek, horretan poetekin bat eginez, eta, horrela, pentsalariaren figurarentzako leku berri bat sortuz. Bigarren
|
Mundu
Gerratik aurrera, Frantzian ebazpen hori larriagotu egin zen, Heideggerren interpretazioa norabide ezberdinetara eramanez: existentzia aske batera eta praxi iraultzaileetara (Sartre), poesia edo antzerkira (Beaufret, Char, gero Lacoue Labarthe), edo dekonstrukzio deiturikoaren operaziora (Derrida eta Nancy).
|
|
|
Baroja, trikua izaki, beraz, automarginazioa eta jarrera autista bat joan zen bilatzen, azkenean bakarrik eta mundutik aparte geratu zen arte, bere oskol itxian entzerratuta. Victor Morenoren liburuak oso pasarte zirraragarriak ditu, bereziki Barojaren zenbait jarrera zehatz aztertzen dituenean, esate baterako, gerra zibilaren eta II.
|
mundu
gerraren aurrean hartu zituen posturak ikusten ditugunean. Gerra zibila dela eta, nahikoa da irakurtzea Barojak 1938an (hots, gerra zibila indar betean zegoenean) idatzi zuen artikulua, bertan esaten diren astakeriak, ikusteko askotan esan den" barojiar neutraltasun" hori guztiz gezurra eta faltsua dela.
|
|
2013
|
|
|
Pena ematen du, haatik, Urdatx Santa Grazi izan dadin" eredu" lotsagarri horren aurrendarien artean, jakinez herri horretako seme direla Aita Junes Casenave Harigile eta Txomin Peillen euskaltzainak eta euskal kulturako izen handiak... Jatorriz behintzat, bertakoak ziren ere Bigarren
|
Mundu
Gerraren aurretik eta ostetik euskaltzale sutsua izan zen Albert Constantin mediku eta hautetsia eta XVIII. mendean bizitu zen Jusef Egiategi historia ikertzaile eta filosofoa. Gauzak horrela, Urdatx Santa Grazik esker txarra die, zinez, atzoko eta gaurko euskararen zaintzaile izan ziren eta dauden seme horiei.
|
|
2014
|
|
|
Alemanak Errusian, historia bereziki beltza da, itxura guztien arabera: gaztelaniazko Wikipediaren arabera 1897an 1,8 lagunek deklaratu zuten Errusiar Inperioan alemana zela beren ama hizkuntza; 1929an oraindik miloi bat ziren, gutxi gorabehera; II.
|
Mundu
Gerratik aurrera, imajina dezagun okerrena.
|
|
|
Orokorrago ikusita, ez al dute wagneriar muntaietako aldaketa sakonek tradizionalismoa modemitatea postmodemitatea hirukoa kondentsatzen? Bigarren
|
Mundu
Gerraren aurretik, Eraztunaren ekoizpen tradizionalistak ziren nagusi: basoetako zuhaitz eta harkaitzak atzealde naturalistetan, bikingoen antzeko heroiak...
|
|
2015
|
|
|
Frantziako Iraultzaren ideiak esaterako. Europaren menderaldiak indarra galdu zuenean eta kolonialismo europarretik independentzia lortu zutenean, Estatu Batuek Israelekin elkarlanean eskua eta bere armak sartu zituen Ekialde Hurbilean Bigarren
|
Mundu
Gerratik aurrera. Inguru horrek duen balio geoestrategiko eta ekonomikoa ziren eta dira arrazoi nagusiak.
|
|
|
Esan bezala Gurutze Gorriaren eta Gorriaren Elkarteen Nazioarteko Federazioko (FICR) idazkari nagusia. Gurutze Gorri Espainola «Europak axolagabekeriaz hartzen du II.
|
Mundu
Gerratik aurrera izan duen migrazio krisi handiena», eta «nazioarteko komunitatetik esnatzea aurreikus zitekeen tragediaren tamainaren aurrean» eskatzen du. Krisi humanitarioa Europan, tragedia zifratan Espainiako Gurutze Gorriaren azken txostenean jasotzen denez, bizitza duina eta gerran dagoen herrialde batean dakarren arriskutik urrun bilatzen ari diren errefuxiatuak.
|
|
|
Lehen
|
Mundu
Gerra aurretik
|
|
2016
|
|
|
Hala ere, emakume beltza izanda, Helen Holman salbuespena zen Alderdi Sozialistan. Bigarren
|
Mundu
Gerraren aurretik, oso emakume gutxik egiten zuten lan industrian. Ondorioz, Alderdi Sozialistaren zaleak biltzen zituztenek bazter utzi zituzten emakume beltzak, erabat.
|
|
|
Espainiak I
|
Mundu
Gerraren aurrean jarrera neutrala hartu zuen, honek industria astunaren ekoizpenaren igoera ekarri bazuen ere, nekazari eta langileen egoeraren hobekuntzan ez zuen eragin. Esportazioak hazi arren, soldatak berdin mantendu zirelako.
|
|
2017
|
|
|
Era honetan, Poloniak lurraldean ziren gutxiengoak homogeneizatzearen ildoa hartu zuen: II.
|
Mundu
Gerra aurretik Poloniako biztanleriaren %30 baziren, egun %1 baino ez dira. Gerra aurretik ere, sobietarrek beste 90.000 lemko Ukrainako eskualde urrunetara deportatu zituzten, eta XIX. mendean lagun ugarik Kanada eta AEBetara emigratu zuten, besteak beste erlijio arazoen kausaz.
|
|
2018
|
|
|
I. Mundu Gerran bere populazioaren hildako portzentaje handiena izan zuen herrialdea Serbia izan zen, %16, 7 Halere, II.
|
Mundu
Gerraren aurretik, Bosnia Herzegovinan populazioaren gehiengoa ortodoxoa zen. Gerra ostean, 1948, 1953 eta 1961eko erroldetan, populazioaren %44, 3, %44, 3 eta %42, 9rekin, serbiarrek jarraitu zuten talde etniko nazional handiena izaten.
|
|
|
– Gaur hasten dugu bigarren ikasgai hau. Bigarren
|
Mundu
Gerratik aurrera gertatzen denaz hitz egingo dugu, eztabaidatuko dugu, hausnartuko dugu. Beraz, eta klase honi hasiera emateko, Gerra Hotzeko gertakari politiko nagusiei buruz hitz egingo dugu.
|
|
2019
|
|
|
1943tik aurrera" Eutrapelicus" izengoitia erabiltzen zuen egunkariko azken orrialdean, ustezko etimologiez eta idazteko. J. Zuazagoitiarekin eta E. Callerekin batera, egunkariaren lerro editorialaz arduratu zen,
|
Mundu
Gerratik aurrera falangismo zurruna leuntzen joan zenaz. J. M. Seminario euskaltzain izendatzeak, Bilboko botere frankistarekin elkarlanean aritzeko asmo garbia erakusten zuen.
|
|
|
Aranartek amaitua.
|
Mundu
Gerratik aurrera, P. Lhanderen hiztegiaren frantses euskara bertsioaren lanetan hasi ziren, baina ez zuen aurrera egin.29 Gerra zibilaren hasieran, J. M. Leizaolak berak aitortu zuenez, guztiz gaitzetsi zuen EAJ PNV autonomistaren ezkerrarekiko elkarlana (Euzko Deya). Baina gero, errepresio dramatikoaz jabetuta, Frantziako jesuiten uzkurtasuna eta erregezaleen filokarlismoa salatu zituen.
|
|
|
Aranartekin batera, P. Lhanderen Dictionnaire basque français() amaitu zuena. Ondoren 72 orrialdeko Vocabulaire français basque (1941) laburra argitaratu zuten, baina
|
Mundu
Gerratik aurrera, P. Lhanderen hiztegiaren frantses euskara bertsioaren lanekin hasi ziren.
|
|
|
Ageriko hegemonia honek munduko hizkuntzen arteko hierarkia guztiz aldatu du. Ingelesaren goranzko joera XX. mendearekin batera hasi zen eta bigarren
|
mundu
gerratik aurrera abiadura bizian joan da bere nagusitasuna hedatzen, sektorez sektore eta planeta osoan. Bilakaera horren adibide argi bat Eurovision txapelketa da, non, gaur egun, parte hartzen duten estatu gehienek ingelesez kantatzen duten.
|
|
2021
|
|
|
Zenbait historialariren arabera, 200.000 emakume eta neska korear behartu zituen Japoniak sexu esklabo gisa jardutera Bigarren
|
Mundu
Gerra aurretik eta gerrak iraun zuen artean. Horietako hamabik Tokio salatu zuten 2016an, eta epaia historikoa izan da.
|
|
|
Nobela autobiografiko horretan Nataliak xehe kontatzen ditu bere etxeko kontuak, bai Torinoko kultura eta politika munduarekin lotura estua zuen burgesiako bere familiaren inguruneari buruzkoak, bai eta Bigarren
|
Mundu
Gerra aurre  ko eta ondoko Italiako egoera sozio-politikoari buruzkoak ere, baina, paradoxikoa bada ere, apenas ematen duen daturik bere buruaz; paradoxikoa da autobiografia den aldetik, baina ez da harritzekoa bere intimitatea gordean edukitzea maite zuen egile honengandik, ez alferrik aitortu baitzigun: " Nire benetako minengatik, ez dut sekula negar egiten".
|
|
|
Zerk lotzen zituen? Bigarren
|
Mundu
Gerra aurretik, eta gero ere bai, harremanari eutsi zioten. Nola maite zuen Hannah Arendtek bere herri bereko hainbeste milioi pertsona hiltzera eraman zuen ideologia babestu zuen gizon hura?
|
|
|
Komunikazio zientifikoan erabilitako hizkuntzen papera luze eta zabal aztertu izan da. II.
|
Mundu
Gerraren aurretik, hiru ziren zientziaren komunikazio sisteman nagusitasuna zuten hizkuntzak: alemana, frantsesa eta ingelesa.
|
|
2022
|
|
|
Pena ematen du, haatik, Urdatx Santa Grazi izan dadin" eredu" lotsagarri horren aurrendarien artean, jakinez herri horretako seme direla Aita Junes Casenave Harigile eta Txomin Peillen euskaltzainak eta euskal kulturako izen handiak... Jatorriz behintzat, bertakoak ziren ere Bigarren
|
Mundu
Gerraren aurretik eta ostetik euskaltzale sutsua izan zen Albert Constantin mediku eta hautetsia eta XVIII. mendean bizitu zen Jusef Egiategi historia ikertzaile eta filosofoa. Gauzak horrela, Urdatx Santa Grazik esker txarra die, zinez, atzoko eta gaurko euskararen zaintzaile izan ziren eta dauden seme horiei.
|
|
|
Mundu mailako beste agiri erreferentzial bat da Gerraren aurkako erresistentzia feminista, hainbat feminista ezagunen Nancy Fraser, Veronica Gago, Teresa Rodriguez, Yayo Herrero, Keeanga Yamahtta Taylor… sinadurarekin zabaldu dena. " Jarraipena ematen diogu diote historian zehar gerra erreakzionarioen kontra parte hartu izan duen korronte feministari, hala nola 1914an [I.
|
Mundu
Gerraren aurrean] Rosa Luxemburg buru izan zuenari, 1980etan arma nuklearren kontra Greenham Commonen akanpatu zutenenari edo gerraren kontrako Beltzezko Emakumeen mugimenduari".
|
|
|
Denbora unibertsoa 110 urtekoa izanik(), hiru urtealditan banatu da, irizpide estrategikoak eta historikoak kontuan hartuz: , hasierako urteak;, Bigarren
|
Mundu
Gerraren aurrea eta ondorena; eta, modernitatearen aroa.
|
|
2023
|
|
|
Yamashitak esker oneko hitzak izan ditu Donostiako jaialdiarentzat, eta «handienetako bat» dela iritzi dio. Halaber, bere herrialdean jazzak izandako bilakaeraren inguruan, azaldu du Lehen
|
Mundu
Gerraren aurretik ere nahiko ezaguna zela Japonian, gero eta jende gehiago zaletu dela urteotan, eta Japoniako musikarekin «nolabaiteko konexioa» ere baduela bere ustez, «inprobisazioaz gozatzeko ezaugarriagatik».
|
|
|
Francoren antzekoa. Estatu kolpea eman zutenetik, eta batez ere II.
|
Mundu
Gerratik aurrera, bikote politiko bat izan zen. Francok bere bizitza publikoan behin bakarrik egin omen zuen negar; hain zuzen ere, Carrero Blancoren heriotzaren berri izan zuenean.
|
|
|
Egia da Ongizate Estatua ez dela egun batetik bestera sortzen den fenomenoa. II.
|
Mundu
Gerraren aurretik estatu gehienak joan ziren, modu batera edo bestera, lan istripuekin edo zahartzaroarekin zerikusia zuten aseguru legeak onartzen. 1929ko krisiak, era berean, zalantzan jarri zuen estatuaren eskuhartzerik gabeko ekonomia eredu liberala, eta Roosevelt-en New Deal ak ezarri zituen, esate baterako, honen lehen pausoak6 Baina politika hauen zabaltzeak eta eskubideen hedatzeak egonkortzea suposatu zuten aldiari begiratuko diogu, Ongizate Estatuaren fenomenoaz beraz hitz egin ahal izateko.
|
|
|
Aurrerantzean, Ameriketatik etxera itzultzen zen, eta berriro Ameriketara, Carniola ko lasto txirikordak egiten zituen, gari lastozko txirikorda urreztatu leunak; berarenak ziren ederrenak, berdin berdinak, fin finak, lastozko hasierak eta amaierak ia ez ziren nabaritzen, hain ondo ezkutaturik geratzen ziren txirikorda mehe leunen artean; parpaila ere egiten zion the start deitzen zitzaion sonbreiruaren hasierari; beti eskuz egiten zuen lana; esloveniarrak saiatuak eta zorrotzak ziren, baina gero beste batzuk etortzen ziren beste herrialde batzuetatik, haiei ez zitzaien batere axola produktuaren edertasuna, dirua besterik ez zitzaien axola; zer ez zien esaten Rozinak lastozko sonbreiru gaizki egina ikusten zuenean, parpaila edo ez zeukalako eskuz ondo egina; gaixoa hala jokatzen zuen emakumea Rozinaren eskuetan erortzen bazen. Urte haietan, Ameriketan lan egindako urteei esker, Lehen
|
Mundu
Gerraren aurretik egindakoak gehituta, erretiro saria irabazi zuen; hain txirikorda ederrak egiten zituen, non gerenterik handienak baino dolar gehiago irabazten baitzituen; oso jende gutxik egiten zuen lan hura, oraindik ere Carniola ko lastoa josten dakiten adituen bila ibiltzen dira, orduan ere bai noski, areago gainera, zeren orain baino gehiago erabiltzen baitziren lastoz egindako sonbreirua... Rozina jaioterrira beti garraio itsasontziz itzultzen zen; halakoetan ere baziren logelak, bidaiari itsasontzietan bezala, urriagoak, jakina, eta merkeagoak; bidaia denbora ere luzeagokoa zen haietan, portuetan salgaiak deskargatzen eta kargatzen baitzituzten.
|