|
2000
|
|
|
Hasieran esaten genuen Iparraldeko bertsolaritza baserriko
|
munduarekin
lotua zegoela lehen. Beharbada Nafarroako txapelak lagunduko du kaleko girora ekartzen.
|
|
|
Ximurrak berak, izatez hain zakar eta zeken, nik baino hagitzez gaitasun handiagoa zuen hurkoa adiskide bilakatzeko. Bazuen urte franko diru
|
munduari
loturiko lagunarte berantiarragoa hobesten zuela, fraideeneko guardia zaharra baino.
|
|
|
Onartzen zuten logika, gogoeta, pentsamendua, ikerkuntzaren alde bat direla —analitikoa—, baina ez bakarra. Pentsamendua
|
munduarekin
lotu nahi izan zuten hura nolabait ulertzeko, eta hori Wittgensteinek ez zuen argi adierazi. Hortik, bada, Vienako Zirkulukoen irrika enpiriaz eta egiaztagarritasunaz aritzerakoan.
|
|
2001
|
|
|
Alde batetik badago oroimen samurra, haurtzaroarekin eta amarekin lotzen dena, sentieraren munduarekin. Badago beste bat, mingotsa, gogorra, komisaria eta tortura munduarekin eta kartzela
|
munduarekin
lotzen dena.
|
|
|
Helduen kasuan, prozesua kontrako norabideanhasten da. Hizkuntzarekiko motibazio edo interes batetik abiatzen da, arrazoi horiek mota desberdinetakoak izan daitezkeelarik (kulturalak, lan
|
munduari
lotuak, politikoak, familia munduari lotuak, erlijiosoak, etab.), baina edonola ere motibaziobarrukoak, arrazionalak edo induzituak. Motibazio horiek nahikotasun maila gainditzen dutenean, hizkuntzaren estrukturarekin kontaktuan gauzatzen dira (hizkuntzaren ikaskuntza).
|
|
|
Helduen kasuan, prozesua kontrako norabideanhasten da. Hizkuntzarekiko motibazio edo interes batetik abiatzen da, arrazoi horiek mota desberdinetakoak izan daitezkeelarik (kulturalak, lan munduari lotuak, politikoak, familia
|
munduari
lotuak, erlijiosoak, etab.), baina edonola ere motibaziobarrukoak, arrazionalak edo induzituak. Motibazio horiek nahikotasun maila gainditzen dutenean, hizkuntzaren estrukturarekin kontaktuan gauzatzen dira (hizkuntzaren ikaskuntza).
|
|
2003
|
|
|
Lan munduaz ari garenean, oraingoan enpresa munduaz ari gara batik bat. Izan ere, merkataritzak dendak eta beste, lan
|
munduari
loturik dagoen arren, euskara du zerbitzu hizkuntza, baina ez lan hizkuntza, fakturak eta abar gaztelaniaz egiten dituzte eta.
|
|
|
Galiziako Xuntako Familia, Gazteria eta Boluntariotza Sailak, zenbait enpresa eta erakunderen laguntzarekin, 1.500 gazte elkartuko ditu Santiagon ostiraletik igandera arte, eta teknologia berrien eta Interneten
|
munduarekin
lotutako jolas eta prestakuntza jardueretan parte hartuko dute. Aurten, laugarren aldiz, Xuventude Galicia Net informatika foroa izango da.
|
|
2004
|
|
|
Aa, bai ba. Bi
|
munduak
lotu ditzakegu.
|
|
|
Mundu osoan ari dira berrikuntza bultzatzeko guneak sortzen ikasketa etaekoizpen
|
munduak
lotuz. Zientzia, teknologia eta enpresen garapenaren artekolotura bideratzeko eta errazteko diseinaturik daude zientzia parke edo berrikuntzaguneak.
|
|
|
Zangoekin izan ez zuèn abilezia beste era batean konpentsatu nahian edo, futbolaren
|
munduarekin
lotutako mila datu eta anekdota zekizkien aitak, Errealaren historiari lotutakoak batik bat. Oroimen handiko gizona baitzen.
|
|
|
Baina baserrira joaten jarraitzen dut, mendia maite dut, manifetara ez dut hutsik egiten eta idaztea ez dut ahantzi.
|
Munduarekin
lotzen nauten tresnak ditut, informazioa jaso eta barreiatzeko sareak baditugu, eta mundu digital horretara euskaldun moduan pausoak emateko prest nago. Bidaia horretan, jende asko topatu dut.
|
|
2005
|
|
|
Horietan giroa zakarragoa egiten da, genero beltzera hurbiltzen da. Horra hor" Mario" izeneko narrazioa, kostaldeko herriaren problematika eta droga
|
mundua
lotzen dituena;" Atoiuntzia" n, berriz, hiriko paisaia (Bilboko itsasadarra) nabarmen presente dago (giro industriala, delinkuentzia, auzo zatarrak...) eta problematika, esan lez, berriro droga eta egoera politikoaren artean korapilatzen da.
|
|
|
Ateneoko irakurlegoari dagokionez, ezaugarri nagusi batzuk aipa ditzakegu. Gasteizko klase ertain eta altuetako jendea zen nagusiki, ikasketaduna eta kultur
|
munduari
lotua (kultur elkarte batean militatzen baitzuen). Lanbidez jarduera liberalekoak ziren:
|
|
|
Musikarekin eta ikus entzunezko
|
munduarekin
lotutako Tarraconenseko gazte talde batek kanpaina bati ekin dio Senegalen eskola bat eraikitzeko, Afrikako herrialde pobreenetako batean. Zortzi lagunek osatzen dute taldea.
|
|
|
Murmansk (Errusia) eta Churchill (Kanada) dira Errusiaren eta Amerikaren arteko nabigazioa 17 egunetik zortzi egunera murrizten duen “zubi artiko” baten buruak, Hudsoneko badia desizozten den lau hilabeteetan. Bi hiriak izango dira Artikoa gainerako
|
munduarekin
lotzen duten poloak. Mende bukaera baino lehen, kasko polarra desagertu egingo da udan, zenbait txosten zientifikoren arabera.
|
|
2006
|
|
|
Hauetako azpimarratze asko jaso dira aldizkari honetan, neurri batean bada ere, bere historian zehar. Aldizkariaren bilakaeran parte hartu dutenen artean daude unibertsitate
|
munduarekin
lotzen diren ezagutzak eta adituak, bai irakaskuntzarekin eta bai ikerkuntzarekin gauzatzen direnak, baita gauzatu nahi direnak ere; horregatik, unibertsitatearen eta unibertsitarien inplikazioa lortzea beharrezkoa ikusten dugu modu egokienean aurrera egin ahal izateko. Horrela sortu da zenbaki honen aztergai monografikoaren beharra:
|
|
|
moralitatearen eta salbamenaren kontuetan Elizaren eta estatuaren zaintza erabat ukatzen du.
|
Mundura
lotzen gaituzten lokarrietatik askatzeko joera eragingo du, idolatria ororekiko mespretsua, baita giza harremanekiko arbuioa ere. Banakoaren baitan hautsi egingo dira komunitatearekin lotzen duten sentimendu hari naturalak.
|
|
|
Garai historiko batzuetan tentsio hori ia desagerturik ikusi dugu, fedea arrazoiari gailendu zaiolako, edo alderantziz, efikazia jainkotu delako eta zentzu osagaiak baztertu; azken hau litzateke gizarte modernoen patologia. Batek pentsa lezake aipatzen ari garen auzia ideien
|
munduari
lotzen zaiola, gogoeta akademikoaren unibertso abstraktu eta zerutiarrari, baina, auzi hori bizitzari lotzen zaio nagusiki; hau da, bizitzeko moduez ari gara azken batean; hezur haragizko gizakumeen bizitza (auto) gidatzeko eta (auto) gobernatzeko moduez. Historian zehar gorpuztu izan diren biziera konkretu batzuk (monasterioetako bizitza, lehendabiziko kapitalismoaren enpresa gizonak, zientzialariak...) bien arteko uztarketan oinarritu dira.
|
|
|
Gaur egungo ezjakintasuna baieztatzen duten beste datu batzuk hauek dira: Osasun Sistema Publikoan tratatutako kasuen %16 lan
|
munduarekin
lotuta egon daiteke, edo langileen %50 lanera itzuli da gaixotasun profesionalagatiko baja baten ondoren, enpresak narriadura fisikoa eragin duen jarduera garatzen zuen baldintzak zuzendu gabe. Parteen herena 30 urtetik beherakoak dira.
|
|
|
Kontratua eta soldata aipatzeak xehekeria barregarria irudi lezake gaurko lan baldintza negargarriak ezagutu ezean, baina niretzat berriak ziren hitz horiek: kontratua, soldata, eta orobat lanaren
|
munduarekin
loturiko guztia: nomina, ordutegia, fitxatzea, lankideak...
|
|
|
Han zeuden dirua eta Kurten helbidea: pasaporte eta permeso di soggiorno faltsuekin batera,
|
mundura
lotzen ninduten aingura bakarrak.
|
|
|
Triesten bizi izan nuen noragabeko nahasmen hartan ere, destinoak Nerinaren gaueroko bisitak eta Umbertoren ia egunerokoak jarri zizkidan bidean: batak zein besteak ikaragarri lagundu zidaten bizirik segitzen, bi pertsona horiek ziren
|
munduarekin
lotzen ninduten aingura bakarrak. Gordin esanda:
|
|
2007
|
|
|
Horren ordez Europako estatuek Bolognako itunaren bidez aukeratu duten bidea AEBetako eredua da. Unibertsitatea eta enpresa
|
mundua
lotzea eta unibertsitate pribatuei hezkuntzaren liberalizazioaren atea zabaltzea. Guztiok nahiko genuke unibertsitate sistema bakarra egotea Europako estatu guztietan, ikasleak eta irakasleak erraztasun handiz unibertsitate batetik bestera mugitzeko, baina egia izango den errealitate horren azpian beste zerbait ezkutatzen ari dira eta hezkuntza publikoaren bukaera da.
|
|
|
Jaiotzen garenetik ezberdintzen ibiltzen gara elkar, jolasek sexu kontuak ulertuko balituzte bezala. Dantza mundua ere betidanik nesken
|
munduarekin
lotu da. Larraitz Ugartemendiaren aburuko" oraindik neska eta mutilen arteko berezitasuna nabaria da dantza egiterakoan, eta portzentaiak aztertuko bagenitu, neskek %80 osatzen dute eta mutilak berriz, ozta ozta iristen dira %20ra".
|
|
|
(Zentsura legeen aurka idazten ari da): . Prentsa librea herriaren gogoaren [Volksgeist] begi edonon zabaldua da, herri batek bere buruan duen usteona gorputz hartua, lokarri bat hizketaria, horrek baitu gizabanakoa Estatuarekin eta
|
munduarekin
lotzen, kultura inkorporatua, zeinek ere dituen gatazka materialak gatazka izpiritualetan itxuraldatzen eta haien ekaiezko eitea idealizatzen(?). Da ispilu bat izpirituala, non ere duen herriak bere burua ikusten, eta jakinduriaren aurreneko baldintza da norbere buruaren begiratzea.
|
|
|
Prentsa librea herriaren izpirituaren [Volksgeist] begi edonon zabalia da, herri baten bere buruan usteona gorputz hartua, lokarri bat hizketaria, horrek baitu gizabanakoa Estatua rekin eta
|
munduarekin
lotzen, kultura inkorporatua, zeinek ere dituen gatazka materialak gatazka izpiritualetan itxuraldatzen eta haien ekaiezko eitea idealizatzen(?). Da ispilu bat izpirituala, non ere duen herriak bere burua ikusten, eta jakinduriaren aurreneko baldintza da norbere buruaren begiratzea.
|
|
2008
|
|
|
Eta logikoki, burgesen aisialdia ere, beren klaseari zegokiona zen. Horregatik Negurin ingeles «sport» modernoetarako instalazioak eta askaltegi bat egin ziren, eta ez nekazari
|
munduari
loturiko frontoi bat, eta, demagun, txakolindegi bat.
|
|
|
1940 epe ilunak ez zuen zirrikiturik txikiena ere utzi arlo horretan ezer egiteko. Lehen hezkuntzan euskara sartzeko aukera betatuta, Azkuek beste arlo batzuetan, bereziki unibertsitate
|
munduari
lotutako euskal ikerketetara zuzendu zituen ahaleginak (ikus aurrerago II.8.4.c. puntua).
|
|
|
Ekitaldien egitarau oparoaren barruan, sagarrak bildu, garraiatu eta dolarean zapaltzeko lanak edonork ikusi ahal izan zituen. Eta guzti horrekin batera, sagardoari eta sagarraren
|
munduari
loturiko beste hainbat kultur adierazpide izan ziren.
|
|
|
Dikotomia hori mantendu egingo da II. Karlistaldian. Auzoetan bizi ziren eibartarrak nekazari
|
munduari
lotuta egoteaz gain, babesik gabe zeuden gudu talde karlisten erasoen aurrean. Zentzu horretan logikoa da baserritarrek milizia liberalean parte hartu ez izana.
|
|
|
Septentrio irakurtzean, liburu «eruditu» hori, erran dugun bezala, eta «collage» literario bat dirudiena, parte batez gai ez literarioz osatua dena, irakurleak ikasten ditu, bai, euskal itsas
|
munduari
lotuak diren gauzak, Ihoan Mandabillaren bidaia kondairari esker, beste testu artxibatu eta argitaragabeen erreferentziei esker (adibidez Martin de Hoyarsabal ena, 101 or. aipatua, eta horretaz itzulpena egin zuen Piarres Dorre-rena, 135 or.), «orain goibelak» iruditzen zaizkigun lehengo mapen erreprodukzioei esker («désormais opaques», Septentrio, 2006), edo eleberri laburrari esker, lehen ...
|
|
|
Gainera, errenkada estu baten bidez minimiza daiteke, kontrolekin oinarrizkoak, eta abestiaren eta artistaren izena, beste programa batzuk aldi berean erabiltzeko aukera ematen du, erreproduzitzen diren abestiak. Guneak Songbirdekin integratuak Songbird hainbat gunetarako sarbidea eskaintzen du, aplikazioan integratuta musikaren
|
munduarekin
lotutako web guneak, hala nola The Hype Machine, musika blog berriak aurkitzeko aukera ematen duena, Insound, disko denda bat, MP3 deskargak eta merkatuko hainbat artikulu, hala nola posterrak eta elastikoak; edo SkreemR, MP3 abesti bilatzailea. Bakoitzean abesti bat dagoen leku horien orria, erabiltzaileak entzun eta iruzkina irakur dezake hari buruzko idatzia edo hainbat dendatan erostea (Amazon, iTunes, eMusic o Amie Street, musika independentea).
|
|
|
Nazio Batuen Errefuxiatuentzako Goi Komisarioak (ACNUR) eta Nazioarteko Batzorde Olinpikoak (COI) “Ematea irabaztea da” (“Giving is Winning”) kanpaina jarri dute abian, Pekingo Joko Olinpikoetan parte hartuko duten atletak Asiako errefuxiatuei beren kirol arropa ematera animatzeko. Antonio Guterres ACNUReko arduradunak esan zuenez, “errefuxiatuek egoera ikaragarriak bizi dituzte maiz, eta gerraren ondorioak pairatzen dituzte zuzenean”, gogoratu zuen “mundu osoko atleta olinpikoen arropa emateak errefuxiatuak inspiratu eta kirol
|
munduarekin
lotu ditzakeela”. Iaz, Olinpiadak prestatzeko fasean, ia lortu zen 50.000 arropa biltzea.
|
|
|
Intermón Oxfam ek"
|
Munduak
lotzen" on line programaren beste edizio bat sustatu du
|
|
|
Rosak ezin dio begirik kendu trenari, huraxe balu bezala
|
munduarekin
lotzen duen errealitate bakarra. Arnasa hartzen du sakon, sorbaldak goratzen ditu.
|
|
2009
|
|
|
Egun, TISS Tecnologias de la Informacion San Sebastian enpresako kudeatzailea da eta ASPEGI Emakume Profesional eta Enpresarien Elkarteko presidenteordea. Bere jardun profesionala enpresa
|
munduari
loturik egon da. ASLE Euskadiko Elkarte Laboralen Taldeko zuzendaritzan parte hartu zuen lehen emakumea izan zen.
|
|
|
Gaur egungo gizarte informatizatuak, berriz, ordenagailuen
|
munduarekin
lotutako olgeta eta denbora pasak eskaintzen dizkie haurrei.
|
|
|
Hara berrikuntza horren gaineko iritzi bat: hazurrek
|
munduri
lotu ber dakoz.
|
|
|
Bestetik, uda partean, neska mutilek erreketan bainatzeko ohitura zeukaten sargori egunetan. Garbiketarekin ez ezik, olgeta
|
munduarekin
lotuta ageri dira uda sasoiko erreka eta putzuak.
|
|
|
Bestalde, modaren
|
munduarekin
lotutako erakusketak eta hitzaldiak hartuko ditu San Joseren Jauregiak. Amaitzeko, artisau produktuen erakusketa egongo da.
|
|
|
Ekonomia
|
munduari
lotuta dator Carlos Aguirreren ibilbidea. EVE Energiaren Euskal Erakundearen Giza Baliabideetako zuzendaria, Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza zuzendaria izan zen 80ko hamarkadan.
|
|
|
Ada, azkenik, bere bizitzako ametsa bazter utzita, opera kantaria izan nahi zuen, alferrik?, etxean lan egiten hasi zen, joskintzan murgilduta, Reginak hartarako prestatutako Regina eneko gela zabal batean, non baitzeuden kolore guztietako hariak eta artileak, josteko makina eta ehungailua? Baina, Madril urrun geratzen zen arren, Adak kantuaren
|
munduari
lotuta jarraitu zuen, halako moldez, non, hiriburuko bizpahiru korutan aritzeaz gain, orfeoian ere aritu baitzen aldi batez; edo, gogoak ematen zionean, Regina enean bertan eskaintzen zituen kantaldiak, baita poesia errezitalak ere, Gabinok, tuberkulosiak poesiazale egin zuenak, abiarazitako modan.
|
|
|
Gaueko bederatzi eta erdietan, petardo batek egin du eztanda Castelar kaleko 13 zenbakian, langileak greban dituen eta Sibilian, Dos Hermanasen eta Camasen oliben
|
munduari
lotutako negozioak dituen Ricardo Barea biltegi jabearen etxean.
|
|
|
Egia da Adak bazuela bere ametsa, kantuaren
|
munduari
lotua, ikustekoa baitzen nola erakutsi zituen bai bere zaletasuna, amak edo izeba Ernestinak gramofonoan opera ariaren bat edo jartzen zutenean, hantxe gelditzen zen Ada, soinu doinuei adi, diskoari begira, diskoaren higidura zirkularrak liluratu balu bezala?
|
|
|
Keinuak eta hizkuntza ere paraleloki garatzen dira. Hala ere, bizitzako lehen hilabeteetatik, haurrek hitzik gabeko hizkuntza erabiltzen dute (etapa “prelinguistikoa”) beren beharrak adierazteko, beren sentsazioak eta sentimenduak adierazteko, bai eta beste pertsona batzuekin eta inguruko
|
munduarekin
lotzeko ere. Bizitzako lehen 9 eta 12 hilabeteetan berez hartzen diren keinu onartuenak keinu deiktiko deritzenak dira, hots, erritu gisa eskaerak apuntatu, erakutsi, eskaini, eman eta egitea.
|
|
|
Maiatzaren 17an Telekomunikazioen eta Informazioaren Gizartearen Nazioarteko Eguna ospatzen da. Nazio Batuen Erakundeko (NBE) idazkari nagusiak, Ban Ki moonek, efemeride horren hurrengo ospakizuna dela eta, Telekomunikazioen Nazioarteko Batasuna sortu zen 1865eko egun berean, eta zeregin garrantzitsua izan du
|
munduarekin
lotzeko lanean. Aurtengo leloa “Haurrak ziberespazioan babestea” da.
|
|
|
Horiek detektatzeko modu erraz bat ustezko maisulana inprimatzea da, eta irakurle fidagarriak diren bi laguni iritzia eskatzea. Beste bat, profesionalagoa, zenbait autorek, idazketa tailerrek edo argitalpen
|
munduarekin
lotutako pertsonek eskaintzen duten literatura aholkularitzako zerbitzura jotzea. Oro har, zerbitzu horiek hiru arlo handitan bana daitezke:
|
|
|
I zan zirelako gara eta garelako izango dira. Arrantzale izandakoen bizipenak jaso, gaur egun arrantza
|
munduari
lotuko zaizkionak haien jakituriaz jantzi eta aurrerantzean ere sektoreak etorkizuna izango duela eta belaunaldi berriek katerik ez dutela hautsiko bermatzea. Horixe da Arrantzan izeneko dokumentalaren helburu nagusia.
|
|
|
Horretaz gain, euskaldunak
|
munduarekin
lotuta egotea eta munduan duten sarea elikatzea funtsezkotzat ditu. Horrela, soilik eraikiko omen da euskal nortasun dinamiko eta bizia,, euskaldunen erronka izan lukeena?.
|
|
|
Tasiok, pertsona arrunt horrek, bi balio irudikatzen ditu: askatasunaren balioa, alde batetik, eta nekazaritza
|
munduarekin
lotutako balio horiek, bestetik. Nahiz hirikoa izan, edo landa ingurukoa ez izan, denak sentitzen gara identifikatuta askatasun ase horrekin, eta nahiz eta hirian jaioak izan, denok daramagu larruazalean nekazari bat.
|
|
|
bilduma da nire kezka bakarra. Nahiz eta argazkilari profesionala ez naizen, kazetaritzan lan egiten aritu naiz urte asko, horrek irudien
|
munduarekin
lotu nau, eta erakusketa hau egiteko aukera eman dit.
|
|
|
Diskriminazio egoera horiek saiheste aldera, Eusko Jaurlaritzak 2006an jarri zuen martxan Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Defentsoria. Errok azaldutakoaren arabera, gaur egun iristen zaizkien kasuen hiru laurdenak lan
|
munduari
lotutakoak dira. Haurdun geratzeagatik kaleratuak izan diren emakumeei dagokienez, 29 kasu izan ditu esku artean Defentsoriak lau urte hauetan.
|
|
|
Irakasle Eskolako areto nagusiari bete itxura eman dieten ikasle eta langileek beraiek gidatu dute pare bat ordu iraun duen hitzaldia. Euskaldunak
|
munduarekin
lotzen zituen zubiaren itxiera, atxiloketak, torturak, auzipetuen egoera eta abar gogora ekartzen dituen bideo baten ondoren azalpen txiki batzuk eman ditu Egunkaria ko zuzendari ohiak, eta hortik aurrera galderei erantzuten aritu da.
|
|
|
Larrahe izenekoa beste jainko bat ere bada, larre hitzetik eratorria litekeena. Nekazari
|
munduarekin
lotutako beste jainko bat da hau ere.
|
|
|
Egia da Adak bazuela bere ametsa, kantuaren
|
munduari
lotua... ikustekoa baitzen nola erakutsi zituen bai bere zaletasuna –amak edo izeba Ernestinak gramofonoan opera ariaren bat edo jartzen zutenean, hantxe gelditzen zen Ada, soinu doinuei adi, diskoari begira, diskoaren higidura zirkularrak liluratu balu bezala– eta bai bere dohainak ere, bere berezkoak, halako eran, non lau urterekin kantatu baitzuen lehen aldiz etxekoen aurrean, modu a... bat euskaraz zen, Oiloa galdu zaio Mari Fandangori, amona Ursulak irakatsia; beste bat, Dónde vas Alfonso XII, gazteleraz, amarengandik ikasia eta mende hasiera hartan modan jarria; hirugarrena, Ave Maria ezaguna, Franz Schubertena, latinez, eta azkena, Gaueko Erreginaren bigarren aria, Mozarten Xirula magikoa rena, Adak gramofonotik ikasi bezala kantatzen zuena, alemanez edo sasi alemanez, auskalo...; hain izan zen arrakastatsua Adaren emanaldia, non guztiak utzi baitzituen harri eta zur, baita aita bera ere (aita batez ere), negarrik inoiz egiten ez zuena baina ia egiteko puntuan egon zena; handik aurrera, berriz, izeba Ernestinarekin ikasi zuen lehenik, eta parrokiako koruko zuzendariarekin gero, zazpi urte bete zituenean sartu baitzen parrokiako koruan –" Aingeru zuriak" zen abesbatzaren izena–, non berandu gabe sorginduko baitzuen koruko zuzendaria, harik eta, koruak eliz azpian eskaini zuèn abenduko ekitaldi batean, zuzendaria Nazario Orberekin hitz egitera ausartu zen arte.
|
|
|
Gaueko bederatzi eta erdietan, petardo batek egin du eztanda Castelar kaleko 13 zenbakian, langileak greban dituen eta Sibilian, Dos Hermanasen eta Camasen oliben
|
munduari
lotutako negozioak dituen Ricardo Barea biltegi jabearen etxean.
|
|
|
Ada, azkenik, bere bizitzako ametsa bazter utzita –opera kantaria izan nahi zuen, alferrik–, etxean lan egiten hasi zen, joskintzan murgilduta, Reginak hartarako prestatutako Regina eneko gela zabal batean, non baitzeuden kolore guztietako hariak eta artileak, josteko makina eta ehungailua... Baina, Madril urrun geratzen zen arren, Adak kantuaren
|
munduari
lotuta jarraitu zuen, halako moldez, non, hiriburuko bizpahiru korutan aritzeaz gain, orfeoian ere aritu baitzen aldi batez; edo, gogoak ematen zionean, Regina enean bertan eskaintzen zituen kantaldiak, baita poesia errezitalak ere, Gabinok, tuberkulosiak poesiazale egin zuenak, abiarazitako modan.
|
|
2010
|
|
|
Jose Angel Irigarai idazleak Sorkuntza bideak: Ez dok Amairutik Kafe Antzokira hitzaldian sorkuntza eta euskal
|
mundua
lotuko ditu. Bestalde, Manu Aurrekoetxea Bizkaiko Ikastolen Elkarteko zuzendariak euskararen eta euskal kulturaren alorrean ikastolek egin duten lana azalduko du.
|
|
|
Erlezaintza aspalditik izan da Euskal Herriko historiaren zati bat eta beti baserri
|
mundura
lotua egon da. Horren erakusle da ohitura zahar bat:
|
|
|
confundiendo el culo con las témporas, sekula hobeto esanda! Poztu ere, poztu nintzen hasieran, gogoratzen naiz, psikearen
|
munduari
lotutako harri filosofalaren formula aurkitu banu bezala, unibertsitateko kimika katedradun izendatuko ote ninduten aurkikuntzagatik, karrera bukatu baino lehen??, baita jarraian zapuztu ere, zorionez, hain zen barregarria, izan ere, nire argudioa, zientzia itxurapeko hizkuntza batean emana, hori bai.
|
|
|
–Katakonbetan bertan ere ez dago Veleiakoa bezain gurutziltzatzearen irudikapen zaharrik?. Kristau
|
munduarekin
lotutako bestelako inskripzio batzuk ere bazeudela gaineratu zuen.
|
|
|
Bertso
|
munduari
lotzen bagatzaizkio, ugariak dira Arrasateko kalezainak bertsolaritzaren gainean idatzitako bertso sortak: alde batetik, izen propioen ingurukoak (Mendaro Txirristaka, Zubeltzu, Patxi Barbero, Ibai-ertz, Basarri, Uztapide, Lazkao Txiki...); eta, bestetik, omenaldiak, txapelketak, haur bertsolarien norgehiagokak, bertso eskolak...
|
|
|
Hara zertan zebilen nire burua, Gabino, orduan ere... confundiendo el culo con las témporas, sekula hobeto esanda! Poztu ere, poztu nintzen hasieran, gogoratzen naiz, psikearen
|
munduari
lotutako harri filosofalaren formula aurkitu banu bezala —unibertsitateko kimika katedradun izendatuko ote ninduten aurkikuntzagatik, karrera bukatu baino lehen? —.. baita jarraian zapuztu ere, zorionez, hain zen barregarria, izan ere, nire argudioa, zientzia itxurapeko hizkuntza batean emana, hori bai. Lotsatu ere egin nintzen orduan, zer gutxiago!
|
|
|
Gainera, euskara norberaren edota seme alaben lan aukerekin lotzen denean, hizkuntza arriskutzat hartzen da, eta euskararen kontrako jarrerak indarra hartzen du. Elkarrizketatutako etorkinek, hortaz, euskararekiko jarrera anbibalentea adierazten dute, euskararen aldeko jarrera orokorraren diskurtsoak lekua baduelako, baina euskararen aurkako jarrerak ere badu lekurik, lan
|
munduarekin
lotzerakoan, batez ere:
|
|
|
Horrela, integrazioaren zentzu soziala erabiltzen da maiz, gizarte batean txertatuta egotearen zentzu orokorrarekin, alegia. Era berean, lan
|
munduari
loturiko integrazioa aipatzen da batzuetan. Integrazioaren egiturazko aldeaz ari gara, orduan; hots, gizarte egituran txertatuta egoteari dagozkionak.
|
|
2011
|
|
|
«Zenbat eta talde zabalagoa eta askotarikoagoa izan, hobe: enpresa
|
munduari
lotuta, mugimendu feministari lotuta...». Eskola herritar guztiei irekitzearen alde egin dute.
|
|
|
Onarpen zabala izan du haren aldeko hautuak.Ruth Inge Monica Transtromer emaztearekin batera egin zien harrera atzo Tomas Transtromerrek etxera joan zitzaizkion kazetariei. Garun isuri batek hizketarako ezindua du Nobel saridun berria 1990az geroztik, eta emaztea du harrezkero
|
munduarekin
lotzen duen ahotsa. «Ez zuen uste hau bizitzera iritsiko zenik», komentatu zien hark kazetariei.
|
|
|
Ama Lur en ostean, Nestor Basterretxeak eta Fernando Larruquertek bide bananduei heldu zieten, baina batez ere azkenak jarraitu zuen zinema
|
mundura
loturik. Besteak beste, Everestera joan zen 1974an, Tximist espedizioaren igoera errodatzeko,, zer da mendizale izatea??
|
|
|
–Hizkuntza
|
munduari
lotuta dago, ezinbestez, eta eragin egiten du munduan bizi garenongan, sakon eragin ere. Hizkuntza darabiltenei ez zaie aski informazio komunikatiboa:
|
|
|
EITBren sorrera legearen bidez gorpuztutako lehenengo hedabideak, 1982koazaroaren 23an eguerdiko 12:00etan ekin zien lehenengo emanaldiei, DonostiakoAndia kaleko 13 zenbakian zituen estudioetatik. Euskarazko saioak soilik emangozituen irratiarentzat kokapen aproposena Gipuzkoa izango zela erabaki zen, lurraldehistoriko horretan bazegoelako jada irratia eta euskara batzen zituen tradizioa,, bertakoak ziren irrati
|
mundura
lotutako ekintzaile euskaldunek sortutakoa, halanola Juan Lekuona, Ignazio Arregi, Joxe Ramon Beloki, Joxe Mari Iriondo, Jose MariOtermin eta Txaro Arteaga. Horrela, bada, euskara hutsean emititzen zuen hedadurazabaleko lehenengo irratiak hutsune sakon bat arindu zuen bere lehenengo hitzekin.1983ko otsailaren 15ean era sistematikoan emititzen hasi zen; hasiera batean 12orduz, goizeko bederatzietatik gaueko bederatzietara.
|
|
|
Uko egin behar die atsegina bilatzera daramaten desirei.
|
Munduarekin
lotzen duen nahimenari ihes egin behar dio gizakiak, balioei esker jasandako sufrikario bidez (Schopenhauer, 1993b).
|
|
|
(1) nekazaritza eta abeltzaintza, (2) aholkulari, profesional eta bulegoak, (3) eraikuntza eta obra publikoa, (4) informatika eta ordenagailuak. Beraz, ustez euskalduna izan den sektore bat (baserri
|
munduari
loturikoa), lan aditu eta izen pertsonal asko dituen sektore bat (abokatuak, arkitektoak, aholkulariak eta abar), industria eta eraikuntzako sektorea eta, azkenik, sektore berria, teknologiari lotua.
|
|
2012
|
|
|
5 eta 43 Biok banakoen eskubideekin loturik ditugu. 15, 16, 17 eta 18 artikuluen kasuan (kultura, hezkuntza, informazio eta lan
|
munduarekin
loturiko eskubideak) adostasunerako bidea nahiko jorratu zen 2001eko saioan. 1, 2, 44 eta 45 artikuluak (giza eskubideekin loturiko hastapen orokorrak dira eta beste lanabes juridikoetatik datozenak) eta 12, 13 eta 14.a (kultura, eta tradizioarekin loturikoak) eztabaidatu egin ziren adostasun edo jarreren hurbiltze bat bideratzeko.
|
|
|
Laugarren
|
Munduarekin
loturiko auzian pil pilean dagoen ika mikarik gogorrena herri indigenen «herri» (Peoples) ala «populazio» (People) izaeraren inguruan sortu da. Arazoa deitura soila baino askoz inportanteagoa da.
|
|
|
Kontzientziaren lehenengo ezagutza gauzarena da, eta berau bere aurkako zerbait dela ulertzen du. Hauxe da, filosofoaren aburuz, kontzientziak
|
munduarekin
lotzeko duen modurik sinple eta funtsezkoena. Bestalde, gauza ulertzen hasten den unean konturatzen da bera ere existitzen dela, bere burua ikertzen eta ezagutzen ikusten duen unetik aurrera:
|
|
|
Gaur egun, betidanik frontoiari eta pilotaren
|
munduari
lotuta egon garen Orioko lau gaztek osatzen dugu Orioko Pilota Elkartea. Bere garaian, lehengo zuzendaritza taldeak uzteko asmoa adierazi zigunean guk, pilota ezagutzeko aukera izan genuen bezala, Orioko gainontzeko umeek ere aukera hori izatea nahi genuen; eta horregatik erabaki genuen erronka berri hau onartzea.
|
|
|
Maitasunetik eta, zehatzago, bere burua bestearekiko identifikatzetik hasita, pertsonaia hori pixkanaka pixkanaka
|
mundura
lotzen duen guztiarekin hautsiz doa: bikotea, familia, lagunak, herria, hiria, lana, dirua, arropa, gosea, egarria...
|
|
2013
|
|
|
Julioren berbetan, hezkuntzarekin lotutako proiektu ugari daude –lehen egunean berbagai izango dituztenak–, eta azpimarratu du kulturagaz zerikusia duten ekimen ugari egongo dela aurten Kabi@n: hedabideen paperari buruzko hitzaldia Marijo Deograciasekin, Larrabetzu #Eskura agenda kulturala, Lou Topet musika taldearen mugikorrerako aplikazioa, azpitituluak.com
|
munduari
lotuta...
|
|
|
Bestetik, baserri garrantzitsu asko itsas
|
munduarekin
lotuta sortu ziren kostaldean. " Baserri askoren ardatza txakolin eta sagardo ekoizpena izaten zen.
|
|
|
Ibilbide aukera zabala dago Aizkorri Aratz Parke Naturalean barrena berezko natura eta ustiapen industrialaren nahasketak sortutako paisaia kultural izugarriaz gozatzeko; tartean trenbidea, laster berriro martxan jarri nahi dutena. Bigarrena, ingelesek burdina ustiatu zuten garaiko eraikin berezian dagoen Aizpita Adierazgunea; bertan burdinak Zerain eta
|
mundua
lotzen zituen garaia ezagutzera ematen da. Hirugarrena Galeria.
|
|
|
• Ipar Euskal Herrian, askok euskara batua irakaskuntza
|
munduari
lotzen dute, bai eta ere gazteen hizkerari.
|
|
|
Heriotza eta suspertzea, norbaitek esan duen moduan. Ikusle gehienei ezezaguna egingo zaie Bonifacio Alfonsoren izena eta lana, pertsonaren izaera, haren bizitzaren gorabeherak eta artearen
|
munduarekin
lotutako beste hainbat arrazoi ezezagun direla medio haren lana eta izena ez baitira gure artean askorik zabaldu. 1933an jaio zen, Donostian; Espainiako gerrarekin batera, bere familiak Frantziara ihes egitea erabaki zuen, eta 1937an Donostiara bueltatu ziren berriro.
|
|
|
«Badira hamar urte martxa egiten hasi nintzela. Lehenago lasterka ibiltzen nintzen, baina begi batetik ikusten ez nuela geratu eta, epaile sartzea erabaki nuen, atletismo
|
munduari
lotuta jarraitzeko. Gero medikuak esan zidan martxa egitea posible nuela, eta horretan ari naiz etengabe».
|
|
|
Nafarroako Gobernuak, esaterako, Ez zait berdin kanpaina aurkeztu du, bereziki gazteei zuzendua. «Izan ere, askok nagusien
|
munduarekin
lotzen dute genero indarkeria», ohartarazi du Nafarroako Familiaren eta Berdintasunaren Institutuko zuzendari Teresa Nagorek. Genero indarkeriari buruzko datuak ere eman ditu, eta jakinarazi %12 salaketa gutxiago izan direla aurten Nafarroan, iazko datuen aldean.
|
|
|
–Kostaldeko herrikoa izan arren, Erkiaga baserri
|
munduari
lotuta dago, eta hori agerian dago poemotan. Nekazaria, baserria, eta horrekin lotuta natura, behin eta berriro aurkituko ditugu.
|
|
|
Baina, zer dela eta hartu zuen Onaindiak antologia handiaren asmo hori? Santi Onaindiaren izena gudaosteko olerkiaren
|
munduarekin
loturik zegoen alde askotatik: bera olerkaria zen, baina ospetsuago zen olerkarien bultzatzaile eta olerki aldizkari baten sortzaile gisa.
|
|
|
Nola edo hala irakaskuntza
|
munduari
loturik bizi izan garenez, hortik sortu zaigu honelako hiztegi baten premia. Gelditu ere, gure ikastolumeak, erdaraz ikasten duten ikasleek dituzten aurrerakuntzen ondoan, eskas gelditzen zaizkigu hiztegi alorrean.
|
|
|
Egia esan, XX. mendeko 70 hamarkadara etorri behar gara euskal
|
munduari
loturiko lehen argitaletxe sare finkoa aurkitzeko. Hau da, Gutenberg-ek inprenta asmatu eta 530 urtetara agertu ziren Gordailu (1969), Lur (1969), Etor (1970), Iker (1972), Gero (1973), Elkar (1973) edo Erein (1976) bezalako argitaletxeak.
|
|
2014
|
|
|
Ikasketak amaitu nituen, praktikak egin eta Getariara itzuli nintzen. Egun ez dut arlo horretan lan egiten, baina irudiaren
|
munduarekin
lotuta jarraitzen dut ikasketak egiten ari bainaiz. Moda ikasketak izanda, tailer hau emateko aukera atera zait eta oso gustura nago.
|
|
|
Orain gainera, Interneten iraultzarekin zeharo aldatzen ari da egunerokoan darabilgun lexikoa eta jabetu gara hortaz egindako grabazioetan eta nago ez dagoela hainbesteko alderik aztertutako bi belaunaldien artean lexikoari erreparatuz gero behintzat. Zahartxoenek lan
|
munduarekin
lotutako lexikoa darabilte, eta hori, nola ez, gaztelerarekin estuki lotua dagoen zerbait da. Aipatu baita ere, beste batek edo norberak une jakin batean esandakoa gogora ekartzeko ere aldatzen dugula kodez.
|
|
|
Egia esan, XX. mendeko 70 hamarkadara etorri behar gara euskal
|
munduari
loturiko lehen argitaletxe sare finkoa aurkitzeko. Hau da, Gutenberg-ek inprenta asmatu eta 530 urtetara agertu ziren Gordailu (1969), Lur (1969), Etor (1970), Iker (1972), Gero (1973), Elkar (1973) edo Erein (1976) bezalako argitaletxeak.
|
|
|
Gainera, modari beste ikuspegi bat eman nahi diogu. Izan ere, moda erdal
|
munduarekin
lotzen da sarritan; baina guk euskara eramango dugu desfilera. Zein izango dira modelo lanetan arituko direnak. A.A.
|
|
|
Epaimahaia literaturaren
|
munduarekin
lotutako zortzi kidek osatuko dute; guztiak ere Bilbon bizi direnak: Luis Gutierrez, Igone Etxebarria, Pedro Alberdi, Irune Berro, Txani Rodriguez, Lutxo Egia, Juan Ramón Madariaga, Irati Malatsetxebarria eta Goizalde Landabaso.
|
|
|
4 Liburuaren
|
munduarekin
lotutako sektoreen artean, liburu dendak dira, The Economist en arabera beti, etorkizun kezkagarriena dutenak. Ez hainbeste liburu digitalengatik, liburu tradizionalen paperezkoenInternet bidezko salmenta errazten duten Amazon bezalako plataformengatik baizik.
|
|
|
Iduriz eta sintesia egin nahi duela bi ereduen artean. Euskal Herrian dauden bi legitimitate horiek bateratu nahi balitu bezala, bera profesionala izanki, naturalki kokatu baita Landarten ereduan, herri antzerkiaren
|
mundua
lotu beharrean ari dela ematen du. Ene ustez bada hortarik baina beste zerbait ere eta liburu honen funtsetarik bat honi arrapostua ematea da.
|
|
|
Zeren energia horrek ez baitu argia bakarrik ematen, lanabesak ere ematen dizkigu
|
munduarekin
lotzeko, jakiteko nor gehiago atera den aurrera, eta berreraikitzen hasteko eta berreskuratzeko galdu genuen mundua.
|
|
2015
|
|
|
Amaia Aragonesen pertzepzioa egiazkoa da: coworkinga, edo hobe esanda lan eredu honetan ari diren langileak teknologiaren
|
munduarekin
lotuta daude sarri. Cenozek dioenez," halako lekuetan gabiltzanok ohituta gaude teknologiarekin lan egitera, Smartphone a bezalako gailu sinpleetatik hasi eta errealitate areagoturaino".
|
|
|
Gaizkia borrokatzen saiatu denaren asaldura.
|
Munduari
lotzen ahalegindu denaren ustekabe harrigarria.
|
|
|
Fantasiazko
|
munduekin
loturiko beste asko ere badira; horien artean
|