|
2005
|
|
|
" euskal folklore garaikidea, alegia". Egileak, ordea, ez du uste
|
mundu
ikuskera bat dagoenik testuon atzean: " Filologo naizen aldetik, ez dut mundua ikusten; entzun egiten dut.
|
|
2007
|
|
|
Ezagunki, Humboldt-ek, hizkuntzak
|
mundu
ikuskera bat biltzen duela esaten zuen; eta, beraz, herri gogo bat osatzen bide duela; beraz, hizkuntzak nazioarekin eta nazioak hizkuntzarekin, biek. Volksgeist, bat mamitzen dutela, etc.
|
|
|
literaturan eta gizartean!) Sternes en nobela arrakastatsuaren Sentimental journey izenbururako, eta horrela literatura alemanean «sentimentalitatea» izena bilakatu da iragaitzazko periodo ezin bere gisakoago batena ilustratu prerromantikoa, zein ere, izenak dioen eran, alor erlijiosoan hasi (pietismoa) eta gero beste guztietan zabaldu, sentimenduen eta hunkiduren ostentazioak ezagutarazten baitu. Aufklärung eko fenomenoa da birtuteari eta moralari atxiki atxikia den bezainbatean (Ilustrazioak erlijioa kendu eta morala ipini du aldarean); berria, ordea,
|
munduaren
ikuskera bat eta jarrera bat sentimendu samurberaz gainezkaria erakusten duen partetik. Alemanian influentzia ingelesa hasia zen ordura arteko frantsesa eklipsatzen, hori Kant-engan ere nabaria baita.
|
|
|
Hizkuntza
|
mundu
ikuskera bat da (filosofian), eta Grégoire «demokratarentzat» ez da posible (politikan) Errepublika bat «une et indivisible» eta munduikuskera diferenteak aldi berean:
|
|
|
Humboldt-en mundu ikuskeraren tesian, ez deus berririk, ezpada haren hizkuntz filosofia osoaren laburbilduma bat begiets genezake. Hizkuntza bakoitzak bere mundu ikuskera duelako, edo bera izan
|
mundu
ikuskera bat delakoak, esan gura du hizkuntza guztien artean bakoitza indibiduo beregaina dela, munduaren aurrez aurre paratzeko eta mundua jasotzeko izpirituaren molde bereki bat, bakarra eta errepikaezina, bakoitza kultura oso bat, pertsonalitate bat eta karaktere bat, ez noski estatiko denboragabeki egolea («esentzialista»), baina bizi bizia, hau da, nortasun edo aiurri bat historia duena, g...
|
|
|
Humboldt-en izkribuetan, hizkuntza bakoitza
|
mundu
ikuskera bat delako tesia lehen aldiz era horretan formulatua, Erromatik von Brinkmann i igorritako gutunean kausitzen da (Pariseko egonaldia, Euskal Herrira eginiko bidaia biekin;, Erroman), hain zuzen euskal ikaskuntzetan murgildurik dabilela, berak gutunean adierazten duenez, eta, lehenago aiurri nazionaletan interesatua ibili ondoren, hizkuntz ikerketetan orokorki orain:...
|
|
|
Greziaren jeinuaren alboan herri hebrearraren jeinua ere bazegoen, paregabea bera halaber, adiera bietan, konparaezina legez eta bikaina legez: beste hizkuntza bat, beste
|
mundu
ikuskera bat, eta bestelako hizkuntza eta bestelako nazio batek galdatzen zuen poesia maisuzkoa. Herder-ek irakatsi dio munduari poesia hebrearra begi berriekin ikusten, ikasten.
|
|
|
Holakoetan nabari da, dio Gipper ek? hitzari hizkuntza bat, hizkuntzari
|
mundu
ikuskera bat datxekola: hitz batek hizkuntza batean hartzen duen toki berberaxe, bere parekoak ez du maiz hartzen beste hizkuntzan.
|
|
|
Hizkuntza soilera mugatuz orain, hizkuntzazko mundu ikuskeraren erlatibismo delakoaren zentzua zehazte aldera, E. Coseriu rekin (1988), auzia lau itaunetan laurki liteke hobeto erantzuteko: 1 hizkuntza partikularraren mundu ikuskera zein modu eta neurritan da naturaren irudia?; 2 hizkuntza partikularraren mundu ikuskera batasunduna al da bere baitan?; 3 ba al dago
|
mundu
ikuskera bat hizkuntza guztiena komuna?; 4 hizkuntza partikularraren mundu ikuskerak zein balio edo ganora du hiztunaren pentsaera eta jokaerari buruz? 1357 Aurrenekotik abiatuz (1): naturaren kontzeptua, gizakiari eta gizakiaren arteak sorturiko munduari kontrajarriarena bezala, espezializatu edo teknikoa da, hori Birjaiokundeaz gero bakarrik dago.
|
|
|
Hizkuntza ez da kaiola bat. ...ez bada, ez da ezer hiztunengandik eta hizketatik bereiz eta subsistente, baizik eta une berean pentsamenduaren piztaile (1) eta pentsamenduak gauzatua (2), betiere pentsatzeko jardunari lotu lotua962 Hau da, pentsatu, hitzekin, baina «izpirituak» pentsatzen du, ez hizkuntzak963 (izpirituak, banakoaren forman, nazioaren forman, etab.). Eta horrekin ez da ukatzen, hizkuntzak de facto pentsamendua
|
munduaren
ikuskera bat edo besteren aldera, hertsatu gabe, bidatzen duena.
|
|
|
Hitza, kontzeptu gisa (eta berdin judizioa), hura biltzen duen inguru kontzeptualak argitzen du eta bihurtzen du zentzudun. Hitz guztiek, beraz, eta judizio guztiek, elkar argitzen dute, denen artean, batak bestearen zentzua mugatuz eta osatuz,
|
munduaren
ikuskera bat bere posibilitateetan infinitoa ehunduz, berrirokor edo aldakorra betiro. Mundua, zer ere den bera, hizkuntzaren barruan da.
|
|
|
Eta berdin hi, ha, bakoitza mundu bat, ez baita bestegatik, ni bezalaxe, nor bat, mundu oso bat (en jabe) delako baino, hots, hiztuna. Eta hitza ez delako hitza isolatuki (hiztegi batean ez bada), baina hizkuntza osoarekin batera; eta hizkuntza munduko elementu hautatuen eta erlazioen antolaera oso bat delako, inoiz ez bi hizkuntzetan guztiz berdina949 Eta munduak beste antolaerarik ez duelako, hizkuntzan duena baino, Humboldt-ek hizkuntza bakoitzari munduikuskera bat irizten dio (baina, kasu!,
|
mundu
ikuskera bat irizten dio gizabanako bakoitzari ere). Hori ez da hizkuntza (edo gizabanako) bakoitza «Izpirituaren» agerkera bereki bat kontsideratzearen parekide logikoa besterik:
|
|
|
Are, hizkuntza bakoitzak, pentsamendu bat edo
|
mundu
ikuskera bat esan gabe, estilo erretoriko bat duela esateak esan gura du, adibidez, ingelesezko hiztunak, kalean inori zuzentzen bazaio, ez daukala aurretik tú ala Usted erabiliko duen erabaki beharrik; espainolezko hiztunak bai, eta askotan estuasun bat da. Espainolez hitz egin bagenu, «the language would force our attention to fine points of status and intimacy that we have not had to resolve in using the universal English you.
|
|
2008
|
|
|
Alabaina, determinismoak dioena ere ez da egia; alegia, hizkuntza batek
|
mundu
ikuskera bat dakarrela. Lehenengo kontzeptua sortzen da buruan, eta gero, horri, hitz bat jartzen diogu.
|
|
|
Jesuita eskola bat, atsotitz eta esamolde eredugarriak paretetan, ezin nuen jasan pertsona batek nolakoa izan behar zuen markatzea. Askatasunaz gain jende oso interesgarria ezagutzeko aukera eta
|
mundu
ikuskera bat eman zidaten arte ederrek. Irakasle gehienek bazuten irakasten zutena inguruarekin lotzeko joera.
|
|
2009
|
|
|
Beste
|
mundu
ikuskera bat behar dugu, naturaren legeetara itzuli. Ekonomia erreala jende errealarentzat sortu behar dugu, lana emanda, eta oinarrizko beharrak asetuta, eta bakea sortu jendearen artean.
|
|
|
Bizirik iraun nahi badugu, haien kontrako antidotoa aurkitu beharra dugu. Horrek esan nahi du euskaldunon komunitateak neoliberalismoari (diruak eta aurrerapenak sortzen duen lilurari) aurre egiteko
|
mundu
ikuskera bat sortzera kondenatuta gaudela. Hori da, hain zuzen, ezinbesteko baldintza bizirik irauteko.
|
|
2010
|
|
|
1492ko urriaren 12an Amerika ustiatzeari ekin zion Espainia sortu berriak, eta, diru iturri horietaz baliatuta, Granada musulmana konkistatu zuen, Afrika iparraldea, Kanariar uharteak eta Nafarroa Garaia. Espainia inperio bilakatu zen, eta, horrekin batera,
|
mundu
ikuskera bat eta bakarra inposatzeko ahalmena hartu zuen bere gain.
|
|
2011
|
|
|
Eta musika kubatarrak, venezuelarrak, argentinarrak... berriz, ezkerreko giro soziala ekartzen zuten. Estetika bat,
|
mundu
ikuskera bat, munduan eta kantagintzan kokatzeko era bat: kantagintza zertarako, nola, zergatik...
|
|
|
Helena joana zaio dagoeneko, Mikel inpentsan eroriko da Alvaroren txapitulan, jarri berri duen bonba autoaren beste puska bat bailitzan, iragan hondarrak bortizki harrotuz. Mikel mendetan iraunkortasuna eta leialtasuna sobera estimatu dituen
|
mundu
ikuskera baten oinordekoa da. Alvaro garaiokin hobeto ezkontzen diren ahuldade eta iraungikortasun neurrigabe baten semea.
|
|
|
Zuzendariaren hitzetan, zinema guztia da konprometitua eta da politikoa. Film batzuk esplizituki politikoagoak izango dira besteak baino, baina denek islatzen dute ideologia bat,
|
mundu
ikuskera bat,, komedia izanagatik ere: hots, nahiz eta helburua izan entretenitzea eta dibertitzea, horren guztiaren atzean, irudi eta soinu horien atzean, ideologia bat dago, kontziente edo inkontzienteki?.
|
|
|
Hona ama hizkuntzaren ezaugarri batzuk Ulises Moulinesen eskutik: . Hizkuntza tresna huts bat baino gehiago ez dela hertsiki pentsatzeak balio duke, agian, helduaroan ikasitako hizkuntzetarako; baina ama hizkuntza, gure aurreneko urteetan inkontzienteki ikasten duguna, ezer izatekotan, emozio eta
|
munduaren
ikuskera bat adierazteko modua da?. Manifestu nazionalista, are separatista ere esango nioke, estutuz gero, 2008, Txalaparta, 86 or.
|
|
|
Hau da, biodibertsitatearen defentsa egiten den modu berean, justua, egokia, aurrerakoia… dela kultura aniztasuna eta hizkuntza aniztasuna defendatzea; galtzeko zorian diren baleak, hartzak, tigreak... naturako aniztasuna, kontserbatzeko baliabideak jartzen ditugun moduan, bidezkoa eta aurrerakoia dela gizakiok sortu ditugun kulturak eta hizkuntzak kontserbatzea. Hizkuntza bat badela komunikatzeko tresna bat, baina, horretaz gain, badela mundua eraikitzeko modu bat ere eta, ondorioz, hizkuntza bat galtzen den bakoitzean
|
mundu
ikuskera bat ere galtzen dela eta gizateria osoa dela pobreago.
|
|
2012
|
|
|
Ez dagokio soilik enpleguaren baldintzei.
|
Mundu
ikuskera bat da. Bizimodu bat, azken finean.
|
|
2013
|
|
|
Dena dela, duindu egin du Guillanek etika hori, polemikatik atera du, adjektiboak bilatu dizkio. Poesia
|
munduaren
ikuskera baten zerbitzura jarri ordez, mundua bihurtu du poesia zelai. Horregatik irakurri arren urte batzuk barru, nago jazoeren gainetik iraungo duela bere musikak, danbor hotsaren durunduak.
|
|
|
Bizi izandako (beti, ez soilik bidaian) guztiaren destilazio artistiko filosofiko erlijioso bat (arimaren argiztatzeko hiru bide klasikoak). Eta hiru silabako berba horren atzean dagoen
|
mundu
ikuskera bat, eskegitako hari gorri guztiak, desagertutako zibilizazioak, munduko ama guztien tripako min guztiak.
|
|
|
Gordinkeriaren bat edo beste aurkitzen diotenak hirurogei urte horietan barrena garatutako eleberrigintzak erakutsitako
|
mundu
ikuskerarekin bat egiten dutenak dira. Prediku airea sumatzen diotenak, berriz, beste eleberrigintza modu bat (edo batzuk) gogokoago luketenak.
|
|
|
literatura aplikatua edo didaktikoa... deitu izan denari. Unean unean abangoardia markatuko lukeen idazlana abiaburu, abian jarri duen aldiaren jardunbidea azalduko litzateke, jarraian, garaikide izan arren, beste
|
mundu
ikuskera bat darien idazlanei leku egiteko. Bestela esanda, aldiari denboraren ardatzean egotzitako iraupena lehenetsiko litzateke, tarte horretan oinarrizko uniformetasun estetiko bat erakusten duten idazlanak jasoaz.
|
|
|
Modernitatearen kalitate balio hori bereziki atxikitzen zaio bizitza hiritarraren, kezka existentzialen eta ni indibidualen adierazpenari. Azalpen irizpide horren arabera, modernitatea ni indibidual batek esaten duen
|
mundu
ikuskera bat da: inguruko errealitateaz inkesta subjektibo eta kritikoa egiten duen nor poetiko baten agerpena da, eta hori gure olerkigintzan Jon Miranderen obraren eskutik heldu zen artean, bera izan baitzen Aldekoaren hitzetan esateko, el autor que aportó un impulso decisivo en la renovación de nuestra poesía?
|
|
2014
|
|
|
5 Eremu publikoa gizonarena denez, txapelketak ordezkatzen duen unibertso lurraldea orobat, tradiziozko mundu hegemoniko maskulinoak islatzen duen
|
mundu
ikuskera baten neurritik ulertzen da.
|
|
|
Ama lurra, Ama aberria, Ama hizkuntza. Amaren metaforizazio kulturalak afektu fluxuen transferentzia bermatzen du, arketipia kristau eta aberrikoiaren baitan ulertzen den
|
mundu
ikuskera baten neurria erakutsiz. Euskarari eta Aberriari darizkien kultur minek euskaldungoaren biziera agoniazkoa erakusten dute, nortasun nahi bat pitzaraziko duen kultur mina edo gabezia kulturala.
|
|
|
7 Teoria matriarkalaren baitan ulertzen da
|
mundu
ikuskera baten sakralizazioa: Ama Jainkosa, Ama Aberria eta Ama Euskara.
|
|
|
oso bat zentzurik zabalenean. Euskal kulturaren unibertso sinbolikoan, txapelketaren prozesu errituala, euskaratik sortzen den
|
mundu
ikuskera baten oihartzunean ulertu dugu ikerlan osoan, kultura ekoizpenaren beregaintasuna (subjektibotasun era) aitortu diogu. Txapelketaren «egia» bat da gozamenerako hitzaren mundu oso bat eskaintzen duela izandakoaren oihartzunetik, gaur eta hemen, jendarte baten aitortza egiteko.
|
|
|
Gerraurreko txapelketaren oihartzunak Euskara eta Aberriaren aldeko gorazarrea zekarren. Alde batetik, eliza katolikoak urteetan bultzatutako ethos kristauaren
|
mundu
ikuskera bati ainguratuta aurkitu dugu bertsolariaren ahotsa, gizarte tradiziozalean errotutako balioei atxikia. Bestetik, Euskal Pizkundearen gorakadak zekarren euskal gogoaren aldeko giroan, Aberriaren eta Euskararen gorazarrea, baserritar bizimoduaren epikarekin osatu egiten da, luze bizi izandako mundu ikuskera baten oihartzunean.
|
|
|
Bestetik, Euskal Pizkundearen gorakadak zekarren euskal gogoaren aldeko giroan, Aberriaren eta Euskararen gorazarrea, baserritar bizimoduaren epikarekin osatu egiten da, luze bizi izandako mundu ikuskera baten oihartzunean.
|
Mundu
ikuskera baten zaintza, hura sakralizatzeko joeran dago. Iraganeko txapelketek biltzen duten erregistro kulturala, giltz kontzeptualak, irudi sinbolikoak, arketipo kulturalak?
|
|
|
Alde batetik, eliza katolikoak urteetan bultzatutako ethos kristauaren mundu ikuskera bati ainguratuta aurkitu dugu bertsolariaren ahotsa, gizarte tradiziozalean errotutako balioei atxikia. Bestetik, Euskal Pizkundearen gorakadak zekarren euskal gogoaren aldeko giroan, Aberriaren eta Euskararen gorazarrea, baserritar bizimoduaren epikarekin osatu egiten da, luze bizi izandako
|
mundu
ikuskera baten oihartzunean. Mundu ikuskera baten zaintza, hura sakralizatzeko joeran dago.
|
|
|
Ikus entzunezko testuen mezuak oso indartsuak dira; izan ere, mundu bat ez ezik,
|
munduaren
ikuskera bat ere proiektatzen dute. Ikasnews web orrian topatuko duzu horri buruzko informazio gehiago, eta hori beharrezkoa izango zaizu hurrengo zereginetarako.
|
|
|
Baina esaten zuen Tolkienek hizkuntzek, hizkuntza badira, hiztunak behar dituztela. Eta hiztunek historia behar dutela, mitologia bat ere bai,
|
mundu
ikuskera bat, kultura. Eta horretarako idatzi zituen The Silmarillion, The Hobbit, The Lord of the Rings ere bai noski, asmatzen zituen hizkuntzek hiztun komunitateak izan zitzaten, elfoak, hobbitak.
|
|
2015
|
|
|
Gizaldietan zehar onartutako balioak eta eredutzat edukitako idealak zaindu eta garaietara egokitzen dituen heinean, mitologiak, mitoen multzoak, talde baten izana egituratzen du. Mitologia
|
mundu
ikuskera batez osatuta dago, eta, era berean, mundu ikuskera bat osatzen du, sinboloarena eta misterioarena. Baina oso ezberdinak izan daitezke mito batek eduki ditzakeen hasiera, geroko erabilera eta bilakaera.
|
|
|
Gizaldietan zehar onartutako balioak eta eredutzat edukitako idealak zaindu eta garaietara egokitzen dituen heinean, mitologiak, mitoen multzoak, talde baten izana egituratzen du. Mitologia mundu ikuskera batez osatuta dago, eta, era berean,
|
mundu
ikuskera bat osatzen du, sinboloarena eta misterioarena. Baina oso ezberdinak izan daitezke mito batek eduki ditzakeen hasiera, geroko erabilera eta bilakaera.
|
|
|
Akzio eragilea: bere
|
mundu
ikuskerarekin bat datorren akzioa eragiteko asmoa du Korrikak, azken urteetan, euskararen erabileran eta ahalduntzean akuilu bihurtzeko, batez ere.
|
|
|
|
Munduaren aurrean
ikuskeraren batekin, filosofia batekin, paratzen gara beti. Sarrionandiarena garbi samar geratu da:
|
|
2017
|
|
|
Jada abian den iraultza bat.
|
Mundu
ikuskera bat, aukera bat. Kontua ez da emakumeen abantaila txikiak gizonek erdietsitako onura txikiei kontrajartzea, baizik eta dena leherraraztea.
|
|
|
Ixabelek ezagutu zuenean Toulousetik iritsi berria zen Euskal Herrira, gerra garaian Pasaiatik ihes egindako gurasoak Frantzian lurperatuta eta bizimodu berri baten bila. Beste janzkera bat, beste orrazkera bat, beste hitz egiteko modu bat, beste
|
mundu
ikuskera bat, beste heziera bat zituen. Ixabelengan lilura gehien barazkiak gordinik jaten ikustea eta frantsesetik gaztelaniara harri pauso batetik bestera bezala ibiltzeak sortzen zuen, eta batzuetan, larrituta pentsatzen zuen, afaltzeko errefautxoak eta erre haiek ez ote ziren izan harekin hain urrutira iristearen arrazoia.
|
|
2018
|
|
|
Kontua ez baita soilik euskarazko bertsioa egitea, euskarazko antzerkia hori baino askoz gehiago da:
|
mundu
ikuskera bat, estetika bat, hizkuntzaren musikaltasun bat, hizkuntza orok dakarren gorputzaren eta mugimendu fisikoaren tratamendu propio bat, orain eta hemen bizi den jendartearekin kezka batzuk konpartitzeko nahia. Hori guztia da euskarazko teatroa.
|
|
|
ernalketarena adibide argia da oso. Ernalketa prozesua modu askotara konta dezakezu, eta kontatzeko moduak
|
mundu
ikuskera bati erantzuten dio. Badoaz espermatozoideak lasterketa bizian, eta lehiakorrenak, indartsuenak lortzen du obulura heltzea.
|
|
|
Ezagunki, Humboldtek, hizkuntzak
|
mundu
ikuskera bat biltzen duela esaten zuen; eta, beraz, herri gogo bat osatzen bide duela: beraz, hizkuntzak nazioarekin eta nazioak hizkuntzarekin, biek Volksgeist bat mamitzen dutela.
|
|
2019
|
|
|
Dut eta Akauzazterekin batez ere. Anari ere entzuten hasi nintzen… eta sartu ginen beste mundu batean, beste
|
mundu
ikuskera batean.
|
|
|
Zeure liburu eta hitzaldietan ohikoa da" Izpiritu" hitza, Europan errebindikaziozko ohiko esparruetatik urruti dagoena, are gehiago mugimendu erradikal edo iraultzaileen baitan. Zuen diskurtsoari erreparatuz, deigarria zait
|
mundu
ikuskera bat berrikusten duen osagarri hori, herri azpiratuen tradizioa eta identitate kolektiboaren birsortzera doana. Eta hori," indigenismoa" alternatiba global gisa aldarrikatzen ari zaretenean, erritoak, zeremoniak, antzinako mitoak egunera ekarriak… Niretzat berriena ez da hainbeste hori guztia, baizik eta horren guztiaren politizazioa.
|
|
|
Beti dago
|
mundu
ikuskera bat edozein eredu sozial edo politiko baten oinarrian. Europa modernoa, erreinu mineralaz, erreinu begetalaz eta animalien erreinuz aritzen da, baina ahaztu egin du funtsezko laugarren erreinua, izpirituaren erreinua.
|
|
|
Egilearen narratibari buruz modu orokorragoan pentsatuz, ekarpen aberasgarria begitantzen zaigu Hernandez Abaituak bere tesiaren ondorioetan Saizarbitoriaren unibertso literarioa korronte filosofiko existentzialistarekin eginiko lotura; izan ere, ziurrenik horixe da egilearen ibilbide eta unibertso literarioari osotasun eta batasun gehien ematen diona,
|
mundu
ikuskera bat:
|
|
|
|
Mundu
ikuskera baten akabera kontatzen digu Miren Amurizak, modu zehatz eta indartsuan, pertsonaia baten eta gizarte eredu hil hurren baten erretratu gordin bezain fidela eskainiz, hizkuntza malguz eta estilo sendoz.
|
|
|
Bere burua humanismoaren argitan analizatzeko baliatu zuen Montaignek kultura klasikoaren itzala: Montaignerentzat, humanismoa ez da soilik
|
mundu
ikuskera bat, batez ere da munduan egoteko eta mundualdia ibiltzeko estilo bat. Fededuna izanagatik ere, laikotasun avant la lettre halako baten ispilu da Montaigne.
|
|
2020
|
|
|
Ekitea" poesiaren muina" edo" hizkuntzaren baitakoa" 169 izanez, Etxamendiren hizkuntza poetikoak narratibari gaitasun ekintzailea esleitzen dio. Hizkuntza horrek baina,
|
munduaren
ikuskera batek gidatzen ahal du. Etxamendiren kasuan, azpiraturik nabaritzen duen herriaren eta kulturaren aldeko aldarria egiteko gogoak, preseski.
|
|
|
Haratago, suntsitutako idilioa deskribatzeko hautua egitean, Etxamendik mundu ohiturazalea esploratzen du eta bere nortasun literariotzat markatzen, Naturaren poetikaren bidez. Izan ere, Etxamendiren narratiba ohiturazalea ohiturazaletasun biografikoa bizi izan duen idazlearena baita. Bakhtinen definizioan9, ohiturazalea
|
mundu
ikuskera bat da, aurretik ikasitako legeez mundua egokiro asetzen duena, aldaketari garrantzirik ematen ez diona eta, oharkabean bada ere, historiak bultzatzen duena. Ohiturazalea dei daiteke betikoaren, lehengoaren luzatzearen, hau da, aktiboki eragin gabe iragana iraunaraztearen aldekoa dena.
|
|
|
Helena joana zaio dagoeneko, Mikel inpentsan eroriko da Alvaroren txapitulan, jarri berri duen bonba autoaren beste puska bat bailitzan, iragan hondarrak bortizki harrotuz. Mikel mendetan iraunkortasuna eta leialtasuna sobera estimatu dituen
|
mundu
ikuskera baten ondorengo da. Alvaro garaiokin hobeto ezkontzen diren ahuldade eta iraungikortasun neurrigabe baten semea.
|
|
|
bere
|
mundu
ikuskerarekin bat ez zetozen zenbaiten lekukotzek
|
|
|
Optika berri horretatik, aurkikuntza txundigarriak egin ditu. Israel herri nomada eta zarpailean, poesia paregabea atzeman du Herderrek, nazio beregaina erakusten duen beste
|
mundu
ikuskera bat (Azurmendi 2007c: 332).
|
|
2021
|
|
|
Alor honetan, liburuen bidez eta aldizkariko eskaintzarekin, Auspoaren osagarri edo errelebo gisa funtzionatu zuen Bertsolarik. Zavalaren proiektuak bere bidea egiten jarraitu zuen ziklo honetan, baita Zavalaren heriotzaren ondoren ere, baina elite berrian egokitu ziren bertsolarien biografiak Bertsolarik aterako zituen335 Horrela, beste
|
mundu
ikuskera batekin eta kazetaritza tonu modernoago batez izan arren, Auspoarenaren antzeko bilketa sena erakutsiko zuen aldizkariak. Izatez, Auspoako arduradunek gustuko zuten aldizkaria eta eskaintza helarazi zuten:
|
|
|
Robert Boostrom en hitzetan (Boostrom 1998, 397)," metaphors are how we see the world", hau da, metaforek
|
mundu
ikuskera bat adierazten dute, eta bidea ematen dute bestela agerian geratuko ez liratekeen fenomenoak antzemateko. Egun ezagutzen dugun euskararen berreskurapenaren prozesua abiatu zenetik, asko izan dira horri begira sortu eta erabilitako metaforak (Järlehed 2008); prozesua bera izendatzeko, baina, batez ere, hiztunak prozesura erakartzeko.
|
|
|
Hernani inguruko ornodunei buruzko herri jakituria liburu batean bildu dute Eñaut Agirre Goia filologoak eta Iñaki Sanz Azkue biologoak. Euskara eta natura uztartuta, desagertzen ari den
|
mundu
ikuskera bat jaso dute 150 espezieri buruzko fitxetan, transmisioan gertatzen ari den etena leuntzeko asmoz.
|
|
|
Anfibioen eta narrastien izenen bila abiatu ziren, baina
|
mundu
ikuskera batekin topo egin zuten. Hernaniko (Gipuzkoa) eta inguruko herri eta auzoetako edadetuei anfibioen eta narrastien izenez galdetu zieten, baina natura begiratzeko eta behatzeko modu bat jaso zuten.
|
|
|
Hamar urteko terapiaren ondoren konturatu naiz liburu horretan zeuden gauza batzuk nondik zetozen.
|
Mundu
ikuskera bat dago hor, sakonean, eta mundu ikuskera hori inkontzientea zenez, ez nekien ezta transmititzen ari nintzenik ere. Mirari horrekin ez dakizue zenbatetan harritu naizen.
|
|
|
Europako herri literatura guztia dago jende xehearen mendeku txikiz josia. Literatura pikareskatik ahozko hamaika kontaketatara, nonahi ditugu zirtotxoak, sistema antolatua osatu gabe gehiago direnak
|
mundu
ikuskera baten adierazle alternatiba sendoa baino. (2017:
|
|
2022
|
|
|
Ondorengo lerroetan bildu dugun testigantza irakurrita, hori baino askoz gehiago dela ondoriozta dezakegu inolako zalantza izpirik gabe: egungo gizarte ero honetan, desagertzeko arriskuan dagoen
|
mundu
ikuskera baten zaindari leiala.
|
|
|
Ernesto Erkoreka jauna Bilboko historiako alkate isilena izan zen. Aginte makila izan zuen garai zailetan, bere
|
mundu
ikuskerarekin bat ez zetozenei lagundu zien. Sasoi ilunetan, bere mundu ikuskerarekin bat ez zetozen zenbaiten lekukotzek (bere salatzailearena barne) babestu zuten.
|
|
|
Aginte makila izan zuen garai zailetan, bere mundu ikuskerarekin bat ez zetozenei lagundu zien. Sasoi ilunetan, bere
|
mundu
ikuskerarekin bat ez zetozen zenbaiten lekukotzek (bere salatzailearena barne) babestu zuten.
|
|
|
Estatua, lehenago kuestionatua izan eta borrokatua izatetik, arlo partekatu berean kokatzen den eta habitus berekoa den sistema izatera aldatzen ari da. Horren ondorioz, euskal alderdiak kapital sinboliko propioa galtzen ari dira, estatuaren beraren
|
mundu
ikuskerarekin bat eginez. Euskal alderdiak estatuaren beraren arlo berean lehiatzen dira, haren kongresuan, haren hauteskundeetan, haren aliantzetan eta helburuetan parte hartuz.
|
|
|
Horregatik, alarma jo nahi du, 30 urtetan munduko 6.000 hizkuntzetatik erdiak galduko direla iragarria baitu Unescok: «Galera ikaragarria da, bakoitzak
|
mundu
ikuskera bat daukalako, eta hori ez da berreskuratuko. Paradigma ekologikoaren barruan sartu, eta berdin jokatu genuke.
|
|
|
Gai jakin batzuk lantzeko ez ezik,
|
mundu
ikuskera bat transmititzeko asmoa ere badu proiektuak, Bergararen hitzetan. Besteak beste, berdintasunean oinarritzen dira marrazkiak.
|
|
|
Kontraesanak ospe txarra du logika klasikoaren eremuetan (kultura akademikoaren konbentzio eta kortse zientifikoen korridoreetan). Baina kontraesanik gabeko
|
mundu
ikuskera batekin ez legoke dudarik eta segurtasun faltarik; ez legoke damurik eta atzera bueltarik; artistak ez luke arriskatzeko premiarik. Eta estamentu akademikoa (teorian, behintzat, artea hainbeste goratzen duen apaizgo klase txit fededuna) zergatik saiatzen ote da beti artisten kontraesan metodologikoak edo ideologikoak edo kontzeptualak bilatzen, bekatuak balira bezala, artista bekatuan harrapatu nahiko balute bezala, eta zergatik ez da ikertzeko gai zer dagoen mirari artistikoa pizten duen mekanismoan.
|
|
|
Della Portak eta Rutchek (1995) planteatutako mugimenduen familiak ezaugarritu dezake gurean emandako eredua. Horren arabera, mugimenduek helburu espezifiko eta lehiarako esparru ezberdinak izanda ere,
|
mundu
ikuskera bat konpartitu, antolaketak teilakatu eta hainbatetan dinamika ezberdinetarako aliatzen diren mugimenduen antolaketa osatuko lukete. Adiera horrek, aldiz, ez du familiaren barne egoera adeitsua dela ulertzera eraman behar.
|
|
2023
|
|
|
Urtetan teoria (akademia) eta praktika filosofikoa bereizita egon dira, eta duela 40 bat urtetik praktika filosofikoaren baitan ugaritzen joan dira tailer filosofikoak, kafe filosofikoak, aholkularitza filosofikoa (psikologora joan ordez norbera autoezagutzeko prozesua egin dezakegu filosofo baten kontsultan) eta baita haur filosofia ere. Gaur egun, oro har hobesten dugu praktika eta teoria bereiziko ez dituen kultura filosofikoa, dualismo faltsua delako, gizaki guztiok baitugu dimentsio filosofikoa, kontzienteago edo inkontzienteago, denok dugu
|
mundu
ikuskera bat, eta haurrak garenetik landu daiteke dimentsio hori, txikitatik espazioak sor daitezke hori lantzeko. Zein ezberdintasun dagoen haur eta helduen arteko filosofia praktikan?
|
|
|
jendearekin hitz egin eta gai izatea, ez itzultzeko, baizik eta interpretatzeko. Ez hitz bat, ez esaldi bat, baizik eta interpretatzeko, ulertzeko eta onartzeko
|
mundu
ikuskera bat.
|
|
|
Hori askok eta askok ez dute jasotzen beren inguruan, eta, beraz, eskolak konpentsatzailea izan behar du.
|
Mundu
ikuskera bat daukagu, eta hori transmititu behar genieke». Transmititu, ondoren ikasleek mundu ikuskera hori «auzitan jarri eta berrasmatu» dezaten, Retolazak ñabartu duenez.
|
|
|
Polarizatzea. Era berean, sarri ikusten den beste estrategia da gertutasun ideologikoa izan dezaketen alderdiek kanpainan elkarri egurra ematea, azken batean, boto emaile berriak erakartzeko aukera handiagoa dagoelako
|
mundu
ikuskera bat partekatzen dutenen artean.
|
|
|
Liburuaren hasieran, zaurgarritasunaren inguruko hausnarketa zabal bat egin duzue. Zaintzak ematen al du beste
|
mundu
ikuskera bat?
|
|
|
Seguruenik, zuzen zebilen Kurt, baina ordura arte ez zitzaion otu alde horretatik begiratzea gurasoek afalorduan jarri ohi zuten albistegiari. Informazio objektiboaren mozorropean eraikitako
|
mundu
ikuskera bat, egunez egun ikusle eta entzule guztien errealitatea diseinatzen duena, Euskal Herriko mapak bulegoetatik diseinatzen diren bezala. Sumatua zuen berak Urdaibain, urtero Turismo jainkoaren aldarean egiten ziren sakrifizioak, aurrerabidearen eta bizi kalitatearen izenean, horretaz arrebarekin hitz egitea gurago izan ez bazuen ere.
|
|
|
Itzuli ere, edozein esaldi edo testu itzultzen dugu, horretarako tresnek lagunduta, edozein hizkuntzatatik edozein hizkuntzatara, aitaren batean. Baina Atxukarroren hizketa modua, dagokion
|
mundu
ikuskerarekin batera, galdua da betiko, hori ez da itzuliko. Beste era bateko bizimodua eskatzen baitu:
|