|
2002
|
|
|
Europak asmatu zituen kultura, klase gizartea eta iraultza industriala. Europako batasun ekonomikoak indartu egin du diskurtso hori, bai gure artean eta bai
|
mundu
zabalean ere. Eurozentrismoak demokrazia liberalaren jardunaren menpe jartzen du gizarte harremanen zilegitasunaren bermea.
|
|
2006
|
|
|
Bertze aldetik, ttipi ttapa telebistaren eguneko albisteen laburpena ere ikus daiteke bideo formatuan. Honela, telebista seinalea berez Bortziriak, Sunbilla, Malerreka eta Bertizaranako zenbait herrietan bakarrik ikusten bada ere, laburpen hori eskualdeko gainerako herrietan ez ezik,
|
mundu
zabalean ere ikus daiteke.
|
|
2009
|
|
|
Uste horren zamapean daudenetariko askok Kataluniako esperientzia irudikatzen dute paradisua bailitzan; lehenago esan duguna, hots, ondoko errailean doana beti azkarrago joaten dela uste izatea. Ez dira ohartzen esperientzia arrakastatsuenetakoa eta eredugarrienetakoa dela euskararena, Europan ez ezik
|
mundu
zabalean ere. Diogunaren karietara, argigarriak dira Miquel Gros i Lladós abokatu eta soziolinguistak Euskal Autonomia Erkidegoko hizkuntza biziberritzeko prozesuaren gainean idatzitako hitzok (Gros i Lladós, 2009):
|
|
2010
|
|
|
Koxkera estiloan prestatzen da arrain zuria, XX. mendeaz geroztik Donostian ez ezik,
|
mundu
zabalean ere (Ameriketan, adibidez). Asmakuntza goxoa da, berebiziko iraultza ondorioztatu ez badu ere:
|
|
|
bere ezinegonaren eta bere beste gaitz guztien zergatitzat hartu, eta egoera horrek, jakina, kanpora bultzatu zuen, kanpora egiteko izan zuèn lehenengo aukeran, Madrilera, Villalbako markes jaun andereen etxera; amak, beharbada, modu inkontziente batean sentitzen zuen hura guztia hasieran, baita modu kontziente batean gero ere, herrira etortzen zirèn markes jaun andereen mundu ustez handiarekin topo egin zuenean; mundu hura, inoiz amestutako handitasunaren eguzkiak argitua? mundu txiki batean jaio baitzen, bai, baina
|
mundu
zabala ere hantxe baitzuen, pauso batera baino ez, udako oporrak pasatzera etortzen zirèn handikien etxean, harik eta, egun batean, pauso hura ematea erabaki eta mundu zabalera jaio zen arte.
|
|
|
...iteko izan zuèn lehenengo aukeran, Madrilera, Villalbako markes jaun andereen etxera; amak, beharbada, modu inkontziente batean sentitzen zuen hura guztia hasieran, baita modu kontziente batean gero ere, herrira etortzen zirèn markes jaun andereen mundu ustez handiarekin topo egin zuenean; mundu hura, inoiz amestutako handitasunaren eguzkiak argitua... mundu txiki batean jaio baitzen, bai, baina
|
mundu
zabala ere hantxe baitzuen, pauso batera baino ez, udako oporrak pasatzera etortzen zirèn handikien etxean, harik eta, egun batean, pauso hura ematea erabaki eta mundu zabalera jaio zen arte.
|
|
|
Hala eta guztiz ondo moldatu izan naiz Bilbon, gainera gerora ulertu dut hain zuzen herriari esker lortu nuela, gizarte itxia ongi barneratu duenak badakielako tentuz ibiltzen
|
munduaren
zabalean ere. Zentzu horretan multzo berekoak gara nire moduko publizista xumea zein, demagun, Balentziaga jostun jeniala.
|
|
2011
|
|
|
Bide arruntetan ez ezik, jende gutxiago ibiltzen den beste hainbat menditan ere horrelako ekipazio ugari daude Pirinioetan.
|
Mundu
zabalean ere, ugari dira adibideak, Alpeetara joan besterik ez dago. Infernuko Zubian jarriko luketen katea ez litzateke, beraz, lehenengoa izango.
|
|
|
Sailburuordearen aburuz," esperientzia arrakastatsuenetakoa eta eredugarrienetakoa da euskararena, Europan ez ezik
|
mundu
zabalenean ere" (150 or.), eta" [e] gin dugun bidea eredugarritzat hartu eta aztertzen dute mundu zabaleko toki askotan" (183 or.). EAEko euskara ezagutzaren bilakaera argudiatu du horren lekuko; Baztarrikaren datuen arabera, biztanleen %22k" ongi" zekien euskaraz" duela hogeita bost urte", eta %37, 5ek" gaur egun" (176 or.). Bistan da euskararen ezagu... Bertzenaz, euskararen ezagutzaren Nafarroako gorakada Foru Gobernuaren hizkuntza politikari zor diogula uste ote du Baztarrikak?
|
|
2013
|
|
|
Bazituen, gainera, motiboak? 1976ko marti hasierako langileen hilketak,
|
mundu
zabalean ere bere oihartzuna izan zuenak, giltzapean eta morroilopean harrapatu zuen Koldo?, kalean baitzegoen ordurako Lemoizko zentral nuklearraren auzia, soldadutzaren aurkako mugimendua ere lehen pausoak orduantxe ematen hasia:
|
|
|
Bazituen, gainera, motiboak –1976ko marti hasierako langileen hilketak,
|
mundu
zabalean ere bere oihartzuna izan zuenak, giltzapean eta morroilopean harrapatu zuen Koldo–, kalean baitzegoen ordurako Lemoizko zentral nuklearraren auzia... soldadutzaren aurkako mugimendua ere lehen pausoak orduantxe ematen hasia: Koldok, soldadutza egin zuelako, arantza bat zuen bihotz erdiraino sartuta, eta errotik kendu nahi zuen hura, objektoreekin, kontzientzia eragozleekin eta haiek bultzatutako ekimenekin bat eginez.
|
|
2015
|
|
|
Gaztelaniak eta frantsesak lehen bezain indartsu segitzen dute, eta ingelesa, berriz, gero eta maizago agertzen da euskaldun aunitzen eguneroko bizitzan, globalizazioak ekarri duen harat honat handiaren ondorioz eta batez ere Internet sareak ekarri duen kontaktu ugaritze erraldoia dela tarteko. Gaur egun ingelesa nazioarteko lingua franca indartsuena da eta komunikazio ahalmen handieneko hizkuntza da, hala Europa mailan nola
|
mundu
zabalean ere (ikus, bertzeak bertze, Cenoz eta Jessner, 2000; Crystal, 2004).
|
|
|
Norbaitek erantzun du" dena salbu politika"! Beste batzuri politika ere interesatzen zaie, Euskal Herrikoa (23) bai eta
|
mundu
zabalekoa ere (12). Lizeo mailako ikasleentzat bitxi da zer arrakasta ahula duten zientzia, teknologia eta kultura gertakariek (8), are gutiago gizarteak eta ekonomiak (5).
|
|
|
Horiek hola, Frantzia guzian, bainan
|
mundu
zabalean ere, ikaragarriko elkartasun mugimendua berehala sortu da eta hedatu gertakari deitoragarri horiek azkarki salatuz. Ainitz hiritan izan da zernahi elgarretaratze eta manifestaldi, bai larunbatean eta bai igandean.
|
|
2017
|
|
|
Christian Aguerre (Itsasu Haranea), Gene eta Andre Changala (Anhauze Pekoainea), Yvette eta Mizel Dunate (Aiherra Jauberria), Mayi Eliçagaray (Buzunaritze Etxekonea), Jean Pierre Gogny (Kanbo Harizkazuia), Daniel Hargain (Baigorri Jauregia), Laura Irigaray (Azkarate Bidartea), Bruno Bachoc (Suhuskune Etxemendigaraia) eta Jean Lassalle (Hazparne). Horietarik zenbaitzuk Itsasun mintzatu ditugu eta erran daukute" Accueil Paysan" horrek alternatiba berriak eskaintzen dituela laborantzari, nun nahiko jendea errezebituz, Hego Euskal Herritik, Bretainiatik eta Tolosa aldetik jinikakoak gehien bat, bainan oro har Frantzia guzitik eta
|
mundu
zabaletik ere, Koreatik eta abar. Etortzen direnetan denetarik bada, hala nola irakaskuntza, ingeniaritza eta ofizio liberaletatik asko, bainan ere beste eskualdetako laborariak, hemengo laborantza eta lan moldeak deskubritu nahi dituztenak.
|
|
2018
|
|
|
Donostian, Frantzian, Legazpin, Zarautzen nahiz Txilen ere bizi dira kintteldarren ondorengoak. Azpeitian ez ezik,
|
mundu
zabalean ere utzi du arrastoa, beraz, familiak. Egun, bosgarren eta seigarren belaunaldiak ere badatoz atzetik, eta, diotenez," bizi bizirik" jarraitzen du oraindik ezizenak.
|
|
2019
|
|
|
Josetxo, izan ere, ez dun bere txilborrari begira bakarrik bizi den txakurra, Bilboko jendea bezala, buruan Athletica besterik ez duena. Josetxo errealzalea dun, bai, baina baita
|
mundu
zabalekoa ere, eta mundu zabala din kakontzi.
|
|
|
Izan herri, plaza edo karrika; erribera edo ibarra; herriko mendiak; halako lan-leku, halako jolas-leku,*" Ari gara, nahiago dugu. zertako ez haiz ni ka ari?" Ez dakit, irten egiten zait... ...idazten hagitz lagundu nautenak. horregatik ere ari nateke gu ka. auzoko eskola, herriko hammama; eskualdeko osasun etxea ere, konparazio komun txikitik hara interbentzio kirurjiko bat egin behar dugunean, betiere osasun etxe hori, eskualdeko komunen nahi eta ahalei begira, eta eurek gobernatuta dagoela; baina, errejio handi bat, edo mikro kontinente bat izaten ahal da, edo, zeri so egiten diogun,
|
mundu
zabala ere: gure jardunari lotutako espazioak guztiak ere.
|
|
2023
|
|
|
biktimek «bihotzean» gordetzen dituztenei erreparatzeko, haien mina arintzeko bideak zein izan daitezkeen aztertzeko, ulertzeko. Lehenbiziko hitzaldia Beristainek berak eman zuen; esperientzia zabala du Euskal Herrian motibazio politikoko biktimen artara begira egin diren hainbat esperientziatan, baita
|
mundu
zabalean ere, eta xedeen artean nabarmenetariko bat horra zein den haren ustez: beren prozesuan «subjektu» gisara hartu behar dira biktimak, beren bidea egin dezaten.
|
|
|
Twitterreko isiltasunak ez du, ordea, Eñauten mina eztitzen. ...ak, eskelak, haien kazetariei irekitzen dizkietelako ate eta leiho guztiak, eta euskal hedabideek ateak jo eta jo ibili behar dutelako erakunde eta elkarte gehienek beren posta zerrendetan sar ditzaten, elkarrizketa eskaerak onar ditzaten, eta beti esplikatzen aritu behar dutelako zer hedabide diren, baietz, irakurleak eta entzuleak badituztela, baietz, Euskal Herri osoan dutela publikoa eta baita
|
mundu
zabalean ere Interneti esker, baietz, kazetari profesionalak direla, baietz eta baietz... Eta berriz ere nerabezaroko min bera bihotzean.
|