|
2000
|
|
|
Adimenaren espetxetik ateratzeko balio dizu hizkuntza batek. Mintzaira bat baino gehiago jakitean izugarri zabaltzen zaizu munduaz duzun ikuspegia, hala da,
|
mundua
leku garaiago batetik ikusteko parada ematen baitizu. Komunikazioa ez ezik, ikusmolde bat, logika bat ere baduelako.
|
|
|
Kontrola lortzeko asmoz, burtsa dagoen hiri nagusietan lehergailu atomiko bat jarri nahiko dute. Bonbak jartzeko
|
munduko
leku ezberdinetako erakunde armatuak (IRA, ETA, Brigada gorriak, IK,...) engainatuko dituzte, Azken Epaia deituriko taldea eratuz. Giro honetan, etengabeko pizten duen istorio batean murgilduko gara.
|
|
|
Delako arbaso hurbil nahiz urrunak eskalapoietan itsatsirik hiriratu zuen zimaurrak
|
munduan
leku bat, bertzenaz inola ere izanen ez lukeena, ematen dio bere damuzko hiritar klase honi.
|
|
2001
|
|
|
Denborarekin, dakizuna ikasi nahi duen jendea dagoela ohartzen zara eta egunez egun maisu txiki bihurtzen zara; gero maisu hobea, eta orain
|
munduko
leku guztietatik deitzen didate.
|
|
|
Horregatik, gaixotasunaren agerpen nagusiek mugimenduen kontrol eskasa adierazten dute: dardara, moteltasuna, zurruntasuna eta jarreraren eta martxaren alterazioak.Gaixotasun honek ez du bereizketarik egiten adinean, arrazan eta sexuan, eta
|
munduko
leku guztietan gertatzen da. Parkinsonerako Espainiako Elkartearen datuen arabera, gaur egun 100.000 pertsonatik 200i eragiten die gaixotasunak, eta 65 urtetik gorakoen artean, berriz, 100etik 2k.
|
|
|
Lehenengo eta behin telefonoz deitu dut, galdera baino gehiago eskea, Goio Euskal Herrira hurbiltzeko posibilitaterik dagoen jakiteko. Iparraldea polizia frantses eta espainolez beterik dagoela eta, tregua eten denetik batez ere, errefuxiatuek errepresaliak espero dituztela dio nire kontaktuak, esanez bezala, ba, Euskal Herria
|
munduko
lekurik arriskutsuena dela euskaldunarentzat.
|
|
2002
|
|
|
ez dago kasu bakar bat ere, zientifikoki frogatu denik plater hegalaria zenik. 50eko hamarkadaz geroztik, munduan 50 eta 100 milioi OHE kasuz hitz egiten da; kontuak aterata, horrek esan nahi luke ordu erdiro plater hegalariren bat ikusten dela
|
munduko
lekuren batean. Fenomeno erreala balitz, fisikoa, torlojuren bat hartu ahal izango genukeen honezkero, edo zalantzatik haratagoko ebidentziaren bat ere bai!
|
|
|
Paralelismo bat egitearren, azterketa eredu honetan geologiaren antzera jardungo dugu: geologiak lurrazalaren ezpain desberdinak aztertzen ditu,
|
mundua
lekuan lekuan denboraren poderioz zelan egituratu den azaltzeko; guk testua aztertuko dugu bere dibertsitate osoan, bere maila desberdinak azaleratuz. Testuaren ezpainak ikertuko ditugu, hormari begira geologoak harrobi batean lurraren konposizioa azter dezakeen moduan.
|
|
|
Gaur egungo lehortea
|
munduko
leku askotan kezkagarria da nazioarteko erakundeen artean. Ura eta ureztalurren eskasia erronka bihurtu dira mundu osoan etorkizun hurbilerako.
|
|
|
Kanarietako Gobernuak lege proiektu bat onartu du Tenerifeko eta Gomerako Kanariar Uharteen artean Espainiako lehen zetazeo santutegia sortzeko. Leku hori, zetazeoak behatzeko
|
munduko
lekurik garrantzitsuenetakotzat jotzen dena, urtean 800.000 turista baino gehiago hartzen ditu. Behatzeko baimena duten ontzietako batean sartzen dira, 550 balea pilotuk eta munduan katalogatutako 80ko itsas ugaztunetako 23 espeziek eskaintzen duten ikuskizun ederraz gozatzeko.
|
|
|
Zenbait organismo merkurioa bere jatorrizko edozein formatatik abiatuta metilatzeko gai dira, eta metilmerkurio bioerabilgarriena denez, kate trofikoetan sar daiteke.
|
Munduko
leku askotan harrapatzen diren ur gezatako arrain askok arrisku mailak dituzte populazioaren segmentu jakin batentzat, eta berdin gertatzen da itsas espezie batzuekin (tamaina handia, oso haragijalea eta bizitza luzekoa), hala nola marrazoekin, ezpata arrainekin eta atunekin, halako moldez non ez baita gomendatzen haurdun dauden emakumeengan eta haurrengan kontsumitzea. Minamataren intoxikazio izugarria ondorio latzak izan zituen arrantzaleek izen horretako badia japoniarrean harrapatzen zituzten arrain, krustazeo eta moluskuen kontsumoak, merkurioz oso kutsatuta baitzegoen.
|
|
|
Eskolara joaten diren haurren% 3 eta 5 hiperaktiboak dira, eta hori da eskola porrotaren arrazoi nagusia. Nahasmendu hori —zientzia komunitateak orain onartua, hiperaktibitatearekin (TDAH) –
|
munduko
leku guztietan gertatzen da, eta maizago gertatzen da mutiletan nesketan baino. Hala ere, Estatu Batuetako estatistiken arabera, intzidentzia 750.000 eta 1.600.000 haurren artean kalkulatzen da, hau da,% 7 inguru.
|
|
|
Elkartu hainbat pertsona banandu dituzte, poz barre adina malko biltzen dituzte haien historian eta jende guzti hauen bizitzak elkar gurutzatzen dituzte, une baterako besterik ez bada ere. Dena den, trenen abiadarekin batera
|
munduko
leku bakartienak bihurtzen dira. Geltokiak, besteak beste, jende bakartien gordeleku aproposak dira, han eserita zauden bitartean, zugan erreparatu arren norbaiten esperoan zaudela pentsatuko baitute.
|
|
2003
|
|
|
Pinu mozorro edo pinu beldarra (Thaumetopoea pityocampa), Mediterraneoko ohiko espeziea da. Baina
|
munduko
leku askotan aurkituko dugu: Portugal, Frantzia, Alemania, Hungaria, Egipto, Israel, Palestina, Libia, Maroko...
|
|
|
Honelako gau batean pentsa leike Venecian edo
|
munduko
lekurik romantikuenean gagozala.
|
|
|
" Aa Inasi Inasi, zuk ematen zenion epeltasuna gela honi berton egonez, besterik gabe. Zu berton ezagozala hau
|
munduko
lekurik hotzena ta bakartiena egin zait. Denbora zoriontsuak amaitu zerate neretzat..."
|
|
|
Giza eskubideak unibertsalak dira, edozein herrialdetako edozein pertsonarentzat balio dute, eta
|
munduko
leku guzti guztietan errespetatu behar dira.
|
|
|
Horrexegatik diogu munduaksalgai darraiela. Johannesburgon ikusi zen bezala, garrantzitsuena ez da edatekoura eta saneamendua
|
munduko
leku pobreetara heltzea, baizik eta zerbitzuokenpresa pribatuek kudeatzea. Berebizikoa ez da eguzki energia herrialde txiroetaraheltzea, baizik eta elektrizitate enpresa publikoek energia hornitzaile pribatuei lekua uztea.
|
|
|
Europako Bizitza Zientzien Taldeak (EGLS, ingelesezko sigletan) bioteknologiaren eragina aztertu du herrialde pobreenetako nekazaritzan. “Arazo larria dago elikagaien horniduran
|
munduko
leku askotan”, dio Busquin ek. Horregatik, adituak jarraitu du, eta beharrezkoa da jakitea zer ondorio dituen “bioteknologiak nekazaritzako hornidura ziurtatzeko”.
|
|
|
Era berean, emakumeari “kredituak, teknologia egokiak eta merkatuetarako eta informaziorako sarbidea izateko gizakiak dituen eskubide berak” emateko beharrezkoak diren administrazio erreformak has daitezen bultzatzen du. Testuak, gainera, salatzen du herrialde askotan indarrean dauden lege eta ohitura batzuek mugatu egiten dutela emakumeei kredituak ematea, eta zenbait arauk (sozialak edo legalak) eragotzi egiten dutela emakumeek
|
munduko
leku batzuetan lurrak, propietateak eta etxebizitzak jarauntsi edo eskuratu ahal izatea, eta hori “emakumearen giza eskubideen urraketa da”. Alde horretatik, Nazio Batuek nazioarteko finantza erakundeei eta etxebizitzak finantzatzeko eskualdeko, estatuko eta tokiko finantza erakundeei gomendatzen die beren programetan emakumearen parte hartzea bultza dezatela.
|
|
|
Alde horretatik, Nazio Batuek nazioarteko finantza erakundeei eta etxebizitzak finantzatzeko eskualdeko, estatuko eta tokiko finantza erakundeei gomendatzen die beren programetan emakumearen parte hartzea bultza dezatela. Azkenik, proposamenak pobreziaren “feminizazioari” egiten dio erreferentzia, eta adierazten du
|
munduko
leku batzuetan emakumeen bizi baldintza kaskarrek “zaila egiten dutela indarkeriazko familia egoerak uztea”.
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntzaren bakardadea, hiztunaren heriotza da, hizkuntza hori espainiera izanda ere: edota hemen hain ahaltsua ageri den espainierazko hiztunak
|
munduko
leku askotan ez ote dira bada hutsaren hurrengo sentitzen. Ameriketako Estatu Batuetako zenbait estatutan, adibidez?
|
|
|
(1)
|
Munduko
leku batean bizitzeko gizakiak behar duen jakite/ informazioa dakultura. Hasieran nekazaritza (agricultura) besterik ez zen (colere lur eremua lantzea da, cultura).
|
|
|
Hasieran izadia eta gizakiaren arteko harremana zen kukura. Geroago, gizakienarteko harremana sakonduz arimaren kultura erc sortu zen
|
munduko
leku batean bizitzeko.
|
|
|
NBE pozik agertu da araudi berri honekin, eta gogorarazi du pop ak “pertsonak eta animaliak hil eta gaixotu” dituela. Klaus Toepfer Ingurumenerako NBEko Programaren (NBIP) zuzendari exekutiboak dioenez, gizaki guztiek kutsatzaile horien arrastoak daramatzate beren organismoan, hainbat hamarkadatan iraun dezaketen egonkortasunaren osagaiak, eta, gainera, lurruntzearen eta ondoren gordetzearen bidez,
|
munduko
leku batetik bestera eraman daitezke. Toepfer ek funtsezko urrats gisa kalifikatu du konbentzio hori, minbiziarekin, jaiotze malformazioekin eta sistema immunologikoari eragindako kalteekin (PCBak, esaterako) zerikusia duten kutsatzaileetatik planeta “libratzeko”.
|
|
|
Eta, kasu huni ere, pertsona guziek berdin dakuskite. Fenomenua, beraz, fisikaren aldetik; eta gizonaren dohaiña, fisiologiaren aldetik,
|
munduko
leku guzietan dira bat.
|
|
|
Ikusten?
|
Munduko
leku guztiak genitian korrituta. Orduan zer bururatuko eta Miguelek esan zidaan periodikoa erosi behar genuela, eta nik pentsatu nian sirokoren batek jo zuela Miguel eta aldrebestu zela betiko.
|
|
|
ondo merezitako prestigioaren jabea zen jada, txantxazale amorratua eta trebea. Zenbat aldiz ez ote zituen Feynman hark militarren txosten top secret ak segurtasun kutxa batetik beste batera aldatu, edo bere adarjotze mezuak kutxetan bertan utzi, non eta Manhattan Proiektuan bertan,
|
munduko
lekurik seguruenean! Txantxarik gabe, latzenean ere, bizitzak ez zuen merezi.
|
|
2005
|
|
|
Baina baditugu Hawaiiren ikur bihurtu diren altu horietakoak ere. Sopelako Meñakoz hondartza txikia, esate baterako," olatu handiak hartzeko
|
munduko
lekurik onenetakoa da". Era horretako olatuak topa ditzakegu, halaber, Getxon, Deban, Getaria bietan, Belharra inguruan (Hendaia eta Ziburu artean)...
|
|
|
Momentu honetara eta
|
munduko
leku honetara etorri behar izan dot egoera hau bizi izateko, jazoten jatan guztia atzerrian bizi nazelarik jazoten jat eta. Urrinera etorri behar, urrineraino aldean ekarri behar koadernoa, zer eta, seguruenik be, nire herrian bertan idatzita dagoala konprobatzeko.
|
|
|
45 Onerako edo txarrerako,
|
munduko
leku gutxitan dituzte hain hurreko basanimaliak.
|
|
|
Esan bezala, artzainak
|
munduko
leku guztietatik heldu ziren Biltzarrera. Holandatikâ? ¦
|
|
|
Garrantzi handiko saria da.
|
Munduko
leku guztietara eraman dut Idiazabal gazta, eta gauza bera egingo dut aurrerantzean. Tokiora eta munduko herrialde askotara eraman dut.
|
|
|
Gaur egun
|
munduko
leku guztietan lan egiten duten milaka GKEk proiektuak garatzen eta herri osoei laguntzen jarrai dezakete, boluntarioen lanari esker, pertsona anonimoen lanari esker. Pertsona horiek zeregin erabakigarria dute eraldaketarako gizarte eragile gisa, haien ekintzak beti bilatzen baitu eraldaketa.
|
|
|
“Oso gauza sinplea da: Kanariar Uharteetatik hurbil dauden urak dira, seguruenik, horrelako maniobrak egiteko
|
munduko
lekurik okerrenetako bat. Oso tristea da horrelako gerra jokoek zifio populazioak bezain ondare baliotsua arriskuan jartzea, eta, gainera, oso ezezagunak dira guretzat”, dio Losadak.
|
|
|
"
|
Munduan
leku bat egingo dut zuretzat...".
|
|
2006
|
|
|
[01.02.40]
|
Munduko
leku gutxitan da naturaren indarra hemen
|
|
|
01:02:32: 21 DURATION: 00:00:49: 07NICOLAS [01.02.40]
|
Munduko
leku gutxitan da naturaren indarra hemenbezain harroa. Ikusten duzunean ze handi den hemen den dena, glaziarrak, mendiak, haranak, sumendiak eta espazioabera [ON] iruditzen zaizu eskastu egin zarela:
|
|
|
alkoholikoak. San Joan gaua, Suedian
|
Munduko
leku askok ospatzen dute San Joan gaua, gau magikoa udako solstizioarena. Suedia da horietako bat, eta eguzkia ez da ezkutatzen.
|
|
|
desnutrizioa dute.
|
Munduko
leku batzuetan, zazpi segundotik behin, hamar urtetik beheitiko bat hiltzen da gosearen zuzeneko edo zeharkako ondorioengatik. Haurrentzako Nazio Batuen Funtsak (Unicef) azken txostenean ohartarazi duenez, garapen bidean dauden herrialdeetako bost urtetik beherako haurren laurdenak baino gehiagok pisu normala baino txikiagoa dute.
|
|
|
Eta hasieran inbertsio errentagarria ez dela dirudien arren, hala da. Horren erakusgarri, Salak National Geographic aldizkariak
|
munduko
leku turistiko baloratuenei buruz egindako inkesta gogorarazten du. Preziatuenak ziren hobekien kontserbatu zirenak.
|
|
|
Bernatek ere hala zioen, guk ematen diegu gauzei esanahi bat edo bestea. Gauza berberak esanahi desberdinak ditu
|
munduko
leku batean edo bestean, mendien garaiera, erreken ibilbidea eta eguraldia bera ere desberdinak direlako, eta horregatik ei gara gizaki bakoitza ezberdin.
|
|
2007
|
|
|
Britainia Handiko batzorde horrek proposatu duena ez da eskema teorikoa,
|
munduko
leku askotan praktikan dago eta. Rebekah Phillipsek Danimarka ipini du eredutzat:
|
|
|
Munduko lanbiderik zaharrena deritzonari
|
munduko
leku gutxitan aitortzen zaio lanbide izatea. Aldi berean, herrialde gutxik daukate erabat legez kanpo.
|
|
|
Jota dago aitona, gaur egungo erabaki" modernoak" gero eta ulergaitzagoak egiten zaizkiola esan dit. Kotxeei identifikazioa kenduta,
|
mundua
leku desatseginagoa da beretzat. Kotxe guztiak berdinak dira, eta Burgiko atariko uda epela hoztu egin da.
|
|
|
Baina bolante aurrean eserita, segituan desegin dira ideia horiek. Hor kanpoan,
|
mundua
leku gogorra da, eta nik nahiago dut kotxe barruan goxo goxo egon.
|
|
|
Gero sortu dira besteak, gizakiaren zelulen manipulaziotik. Botika garestiak dira, eta horregatik
|
munduko
leku batzuetan besteetan baino errazago eskuratzen dira. Gainera, oraindik ondorio guztiak erakutsi ez dituzten arren, Anti TFNen ildotik sartzen den gaixoak horiekiko menpekotasuna izanen du aurrerantzean.
|
|
|
Bi atalen artean 34.000 hiztegi unitate, 50.000 adiera eta 12.000 adibide inguru izango ditu. Horrez gain, baita
|
munduko
leku izenak eta herritarren izenak eta beste hainbat gai barne hartzen dituen 25 orrialdeko eranskina ere. Hori guztia 840 orrialdetan bildua.
|
|
|
(OFF) Dubai-ra etorri naiz, Arabiako Emirerri Batuetara. Hauxe da post-modernista deritzon arkitektura estiloa ikusteko
|
munduko
lekurik onenetarikoa. /// Post-modernistak arkitektura apaingarrira itzuli dira, Le Corbusier eta haren jarraitzaileak baztertzen saiatu ziren hartara.
|
|
|
Bizitza osorako estrategia da, euren kumeei irakasten dietena. / Baina
|
munduko
leku batean, hartz guztiek nahitaez lehorreratu behar izaten dute udan.
|
|
|
Espezierik baldin badago munduan jendea mugiaraz dezakeena, hura zaintzeko eta denon jokabideak aldarazten laguntzeko, (OFF) hartz zuria da hori.
|
Mundua
leku arras desberdina litzateke hartz zuririk ez balego. Jendeak hartz zurien aurrean erantzun egiten du, (ON) eta nolabaiteko ahaidetasuna sentitzen du haiekiko.
|
|
|
Azoka bat jartzeko
|
munduko
lekurik onenetako bat da, nik uste. Hemen dagoen kultura gastronomikoa sekulakoa da eta.
|
|
|
Bestalde, telebistako bortxakeriaren ondorioz, ikusleek oldarkortasunarekiko sentiberatasuna galtzen dute, eta errealitatean onartzeko prest egotendira (Shaffer, 2002; Bushman eta Huesmann, 2001). Halaber, telebistako bortxakeriak mundu gaiztoaren ustea sorraraz dezake; hau da,
|
mundua
leku latz eta gogorradela, eta bertan bizi direnek, arazoak konpontzeko, indarkeriazkojokabideak erabiltzen dituztela. Gerbner, Gross, Morgan eta Sighorelli autoreek (1980 in Cantor, 2001) egiaztatu zuten gizabanakoek telebista zenbat eta gehiagoikusi orduan eta joera handiagoa zutela pentsatzeko indarkeriazko egoeretan inplikatuta egon zitezkeela.
|
|
|
«Pertsona guziek berdin dakuskite. Fenomenua, beraz, fisikaren aldetik; eta gizonaren dohaina, fisiologiaren aldetik,
|
munduko
leku guzietan dira bat»1171 «Fenomenu objetibo bakar bat» da1172, hizkuntz herriek ezberdinki aztertzen, klasifikatzen, «pentsatzen», zentzu horretan ezberdinki «ikusten» dutena. Errealitatea pentsamenduan ezberdinki «aztertzen» dute1173 Eta horixe da bigarren puntua:
|
|
|
Oroitzapen horiek apaingarriak, estatuak, pieza esekiak (koadro txikiak, zeramikak, musika tresnak, etab.) izaten dira askotan. edo ikusten eta deigarria den beste edozein objektu. Patua zenbat eta exotikoagoa izan, orduan eta gustukoagoa da etxean zerbait izatea, bidaiariei gogorarazteko edo
|
munduko
leku batean edo bestean egon dela jakinarazteko. Horretarako, egongelan jartzen dira, eta bidaia berri bakoitzaren itzulerak oroitzapen berriak esan nahi du, aurrekoekin elkartuko direnak.
|
|
|
Orrialde hauetan, Apdhak 1.167 pertsonen heriotza dokumentatu eta zehazten du, baina kalkulatzen du 7.000 etorkinek galdu dutela bizitza azken urtean gure herrialdera iristeko ahaleginean. Datu horiekin, inoiz baino nabarmenagoa da
|
munduko
leku askotan gertatzen ari den benetako drama migratzailea: “antzeko garrantzia duen hondamendi humanitarioa da, baina harrigarria da gure gizartearen zati handi baten axolagabekeria.
|
|
|
Atakama, bizitza
|
munduko
lekurik idorrenean
|
|
|
Zorionez, Juan Carlos Sanahuja enpresaburua —hemisferioa zeharkatu duten bidaiari ausartetako bat— ez zen horietako bat. Baina harro egon daiteke, turismo ontzi horretan egon izateaz gain, hamar egunez Kontinente Antartikoa edo" Basamortu Zuria" ere bisitatu duelako, bi mende baino gehiagoan zientzialarien eta abenturazaleen erakarpen poloa izan den
|
munduko
lekurik ezezagunenetako bat. Orlova ontzian lotan, Sanahuja kontinente horretako nazioarteko 50 baseetatik hirutan izan da, eta ez da herrialde batekoa, 23 naziokoa baizik.
|
|
|
Aldi berean, 300 emakume inguru ditugu kooperatibetan, eta beste 150, beren etxeetan produktuak egiten dituztenak. Orain ere moda diseinuak egiten ari gara, eta
|
munduko
leku askotara esportatzen ditugu, hala nola Italiara, Espainiara, Frantziara edo Estatu Batuetara. Ez dugu hornidurarik ematen, lan asko dugu, eta beste emakume talde batzuekin hasi gara lanean, bidezko merkataritzan sar daitezen.
|
|
|
Gainerako %88a isil isilik egiten da, garbiketa lanak egiteagatik, lurreko iturriak erabiltzeagatik edo itsasoan erregaia kargatzeagatik, “bunkering” izeneko sistema duen zisterna ontzi batetik. Gibraltarko itsasartea da maniobra hori egiteko
|
munduko
lekurik gustukoenetako bat, eta horrek ingurumen ondorio negatiboak ditu. Imagen:
|
|
|
Boligrafo baten salmenta jostailu bihurtuko da
|
munduko
lekurik pobreenentzat.
|
|
|
Aurten, “Jostailu bat, ilusio bat” azaroaren 12tik urtarrilaren 5era izango da. Boligrafo baten salmentak bost euro balio du, eta jostailu bihurtuko da
|
munduko
lekurik pobreenentzat. Txartel hau Correos eko bulegoetan, saltoki handietan eta herrialde osoko jostailu dendetan eskuratu ahal izango da.
|
|
|
Bake Hezkuntzaren Nazioarteko Institutoa 1982an sortu zen, elkarlanaren bidez bake edukiak lantzeko eta lan horretan jarduten duten profesionalen artean lankidetza sarea sortzeko asmoz. Ordutik hona, urtero
|
munduko
leku ezberdin baten bildu dira, eta aurten, Arantzazuko Baketik zentroa aukeratu dute jardunaldietarako.Zapatu honetan hasi eta datorren uztailaren 22 iraungo dute jardunaldiek, eta bertan, 30 herrialdetatik etorritako 70 lagunek hartuko dute parte.
|
|
|
1960an Estatu Batuetako biztanle bakoitzak zuen errenta gordina (2.310 dolar, garai hartakoak), munduko handiena ez ezik beste edozein herrialde aurreratuetako (europar guztiak barne) biztanleek zutena halako bi edo hiru zen (1.073 dolarreko errenta zuten Erresuma Batukoek; 1.012 Mendebaldeko alemaniarrek; 866 frantsesek; 746 sobietarrek). 1954an RCAk merkaturatu zuen lehen kolorezko telebista erosteko, haatik, estatubatuar ertainak ere bere urtebeteko errentaren ia erdia zuen, 1.000 dolar balio baitzuen;
|
munduko
lekurik gehienetan, ordea, zuri beltzezko emisiorik eta hargailurik ez zen oraindik. Kanada auzokidea besterik ez zen Estatuen Batuen oparotasunera hurbiltzen, 1.555 dolarreko errentarekin.
|
|
|
Halaxe, ibili ginen hara eta hona, korritu genituen herriak eta lekuak, ikusi genuen arte Villanubla hau, itxita eta salgai zegoela zioen afixa bat zuela kristalean zintzilik.
|
Munduko
lekurik goibelena bazirudien ere, hementxe dauka Josetxok etxea harrezkeroztik, hementxe lanbidea eta bizimodu osoa, eta neuk ere, bide batez, hementxe dut atertu nahi ez duenerako aterpea. Lehen noizean behin bakarrik etortzen banintzen neure ibileretatik, aitortuko dizut gero eta etxezuloago bihurtuta nagoela zahartu naizenetik, ezen zerbaitek behartzen badu gizona ibiltaritza uztera, horixe baita, mon ami, mokorra hautsi, lurrera erori, eta handik jaikitzeko gauza ez dela jakitearen beldurrak.
|
|
2008
|
|
|
Lorategi botaniko handia izateko jaio zen, errekasto eta baso lege ugarirekin. Lorategian barrena
|
munduko
leku guztietatik heldutako espezieen aldaki arraro eta exotikoak aurkituko ditugu. Parkearen erdian musika kioskoa dago, eta haren inguruan Madrildik ekarritako lau errege godoren giza irudiak.
|
|
|
" Borondatezko xumetasun" horretan ingelesez simple living esaten dute, bizimodu xume edo xaloa, arakatzen hasiz gero, berriz, munduan ezin konta ahala talde eta iritzi aurkituko dituzu. Hasi erlijio nagusietako profeten aipamenetatik, segi Asisko Frantzisko edo Mahatma Gandhirekin, eta
|
munduko
leku askotan diruaren ordez bestelako truke moduak erabiltzen dituzten jarduera alternatiboetaraino.
|
|
|
Garai hartan bazegoen beste gai kezkagarri bat, euri azidoarena; gure lantegietako tximinietatik igorritako sufrea eta nitrogenoa hodeietan urarekin nahastu eta azido sulfurikoa eta nitrikoa sortzen da eta euria egiten duen lekuetan bertako landaredia, batez ere, ihartu egiten du. Arazo hori
|
munduko
leku askotan gertatzen zen, gainera esportatu egiten zen, horrela Erresuma Batuak igorritako sufreak eta nitrogenoak Alemaniako edo Suediako basoak eta landareak ihartzen zituen. Europan tximinietan iragazkiak jarri diren ezkeroztik ongi xamar kontrolatuta dagoen arazoa da orain, eta gehien bat garapenean dauden herrietan irauten du.
|
|
|
Uhin horiek, dena den, ez dira ohikoak, oso intentsitate txikikoak eta oso irismen handikoak dira. Hala, besteak beste,
|
munduko
leku urrunenetan dauden telefono mugikorrak martxan aritu ahal izatea posible egingo duela esan dute.
|
|
|
Izarren azpian egingo dute lo batzuek, guk gaurkoz aterpea gurago, hozten ari du iluntzean. Ez irudikatu
|
munduko
leku turistikoetako enpresa handiak, Malin turismoaren maila apalapala da oraindik, baina Afrika mendebaldean, Ghana edo Senegalgo kostaldeak salbu, bisitari gehien jasotzen duen herrialdea da ziur aski. Dozena bat lagun gaude kanpamenduan, esan ziguten legez herrixka hauek ez daukate ez argindarrik ez urik, baina zaila da zeinen gustura gauden azaltzea.
|
|
|
Horrelako ilunabarrak bakardadean edo konpainia onean gozatzekoak dira. Eta
|
munduko
lekurik ederrenetan ikuspegi onenak debekatu egiten dizkiete bertakoei sarri, turistentzako tabernatxoa zabaldu eta lekua pribatu eginda. Asilah herri turistikoa da, hala ere urtarrileko arratsean asilahrrak dira harresian jesarrita dauden gehienak.
|
|
|
Basamortuak dena irentsi du, adreiluz eta zementuz egindako etxeetako hormetan pilatzen da harea.
|
Munduko
leku askotan gertatu da, baserriko exodoa deitu diote, baina min ematen du behialako nomada harroak basamortuan irudikatu eta orain hemen ikusteak. Pobre baina libre, bizitzeko doi doiarekin eta estraperloan apur bat arituz gero luxu bat edo beste ere lortu izan dute mairuek.
|
|
|
Aipatu dudan musu hori eman nionean, oso emakume erakargarria nintzela esan zidan eta, nik hala eskatzen banion, Venezia metro pare bat altxatuko zuela erantsi zuen, irribarrea ezpainetan. Une hartan sinistu egin nion, eta niregatik
|
mundua
lekuz aldatuko zuela esan izan balit ere sinistu egingo nion. Hil den lekutik gertu ezagutu nuen, beraz, Garibaldi.
|
|
|
Zure alderat inguratzen naiz ahalik eta maizena.
|
Munduko
leku maitena,
|
|
|
Ondoren, Idiazabal gaztak merkaturatze bide berriak jorratzeko zabaldu berri duen web gunea aurkeztuko dizuegu. Idiazabal gazten kalitatea dela eta,
|
munduko
leku guztietatik iristen dira eskariak.
|
|
|
Horregatik, NBEren Nekazaritza eta Elikadurarako Erakundeak (FAO) mintegi bat antolatu du Thailandian, sektore horrek Asia Pazifikoan izan dezakeen garapen potentzialaz eztabaidatzeko. Intsektuen giza kontsumoa oso ohikoa da gaur egun
|
munduko
leku askotan. Hala, gutxienez 527 intsektu kontsumitzen dira Afrikako 36 herrialdetan, Asiako 29tan eta Amerikako 23tan.
|
|
|
Hazien munduko lehen bankua da, eta gaur ofizialki inauguratuko dute.
|
Munduko
leku guztietako landare hazien milaka lagin biltzen ditu kutxa horrek. Proiektu honen helburua da etorkizuneko belaunaldientzat munduko elikagai laboreen biodibertsitatea babestea.
|
|
|
2006 urtearen amaieran, AEBn hasi zen erle kolonien gutxitze handienetako bat (populazioaren bi herenera arte), eta nazioartean ‘Colony Collapse Disorder’ (CCD) izenaz ezagutzen den sindromeak (“erlauntzen desagertze sindromea”) eragin zien.
|
Munduko
leku honetan eta beste batzuetan galdera bera dago: zergatik desagertu dira ezti erleak?
|
|
|
Erakundeek testu, audio eta bideo informazioa txerta dezakete. “Google Earth oso modu ahaltsua da ACNURentzat,
|
munduko
leku urrun eta zailenetan lekualdatuekin egiten ari den lan bizia erakusteko” esan zuen Craig Johnstone Errefuxiatuentzako Goi Mandatari Atxikiak. ACNURen “Google Earth Outreach” mapek hiru xehetasun maila erakusten dituzte.
|
|
|
Prestakuntza Houdini Handia, David Copperfield eta Juan Tamarizek, besteak beste, jende asko amestarazi dute beren magia zenbakiekin, aho zabalik utzi dituzte usoa desagertzean edo lore bihurtzean, liluratu egin dituzte besoak ur tanke batean kateatuta askatuz, eta barre eginarazi diete beren trikimailu eta gertaerekin. Haiek dira ezagunenak, baina beste batzuek ere fantasiaren
|
munduan
lekua egitea eta lan bihurtzea lortu dute. Ez dira asko, Espainian ehun inguru dira, mago bat izateko txanpon batzuk atera behar baitira txisteratik.
|
|
|
“Gure luku ponpa guztiak zerbitzutik kanpo uztea erabaki dugu.
|
Mundua
leku seguruago bihurtzeko urrats handia dela uste dut”, esan zuen Brownek Downing Streeteko egoitza ofizialetik. Nazioarteko araua Dublingo konferentzian, ordea, ez daude arma mota horretako fabrikatzaile eta merkatari handiak, hala nola Estatu Batuak, Txina, Errusia, Israel, India edo Pakistan.
|
|
|
Atul Gawande sendagileak, Harvardeko Unibertsitateko zirujau eta irakasleak, adierazi zuenez, “kirurgia laguntza mundu mailako osasun sistemen funtsezko elementua da duela mende bat baino gehiagotik”. “Azken hamarkadetan hobekuntza erabakigarriak lortu diren arren, kirurgia arretaren kalitatea eta segurtasuna asko aldatzen da
|
munduko
leku guztietan. “Praktika kirurgiko seguruek biziak salbatzen dituzte” ekimenaren helburua da arazo hori konpontzea, pazienteek edozein ingurunetan eskatzen dituzten mailak handituz”, gehitu zuen.
|
|
|
Lurzoruaren degradazioak hazten jarraitzen du
|
munduko
leku askotan, ohartarazi du FAOk
|
|
|
NBEren Nekazaritza eta Elikadurarako Erakundeak (FAO) argitaratu duen 20 urteko aldiari buruzko datuak biltzen dituen azterlan berri batek erakusten duenez, lurzoruaren degradazioa gero eta gogorragoa eta zabalagoa da
|
munduko
leku askotan, kaltetutako nekazaritza lurren %20 baino gehiago, basoen %30 eta larreen %10 Fenomeno horren ondorioak dira, besteak beste, nekazaritzako produktibitatea murriztea, migrazioa, elikagaien segurtasunik eza, oinarrizko baliabide eta ekosistemei egindako kalteak eta habitatetan izandako aldaketen ondoriozko biodibertsitate galera, bai espezieen mailan, bai maila genetikoan, FAOren arabe... Lan horren arabera, desertizazioari aurre egiteko Nazio Batuen Konbentzioa berretsi duten 193 herrialdeak zehaztu arren, lurzoruaren degradazioa okerragotzen ari da, hobetu beharrean.
|
|
|
" Beharrezkoa da jarraibide eta teknika kirurgiko espezifikoak planteatzea paziente diabetikoarentzat" Gaur egun, EuroPCR da Europan egiten den esku hartze kardiologikoaren arloko topaketarik garrantzitsuena. Oraingo honetan, 12.000 profesional bildu ditu
|
munduko
leku guztietatik, batez ere Europako herrialdeetatik, baina baita Amerikatik, Asiatik eta Ekialde Ertainetik ere. Eta aurtengo topaketatik, zer nabarmenduko zenuke?
|
|
|
“Esklabotza ez da historia, formalki indargabetu eta 200 urte baino gehiagora. Errealitate bat da, eta
|
munduko
leku askotan forma askotariko eta krudel bihurtu da”, esan zuen Shahinianek. Bere moduetako bat lan behartua da, non 12,3 milioi pertsona inguru baitaude harrapatuta.
|
|
|
Espero dut Txinako Batzordeak ikusten duenean konturatuko direla ez dela Txinako sistemaren aurkako film bat. Heriotza zigorra
|
munduko
leku gehiagotan ere badagoelako.
|
|
|
Saia gaitezen geroa eraikitzen. Hiltzaileak, torturatzaileak, konponbidea bilatzeko borondaterik gabeko politikariak langabeziara bidali behar ditugu, ez dute nik nahi dudan
|
munduan
lekurik. Mundua maite duen jendea, haien herria eta beste herriak maite dutenak, pertsona onak, laguntzeko prest daudenak, bakean bizi nahi dutenak horiek daude nik nahi dudan munduan.
|
|
|
Ba omen dago
|
munduan
leku bat bakean bizi daitekeena, eta zuk ezagutzen omen duzu...
|
|
|
Euskal Herriak izan zena berreskuratu behar du?. Hain zuzen ere,, izen abizenak dituen estatu bat beharrezkoa da,
|
munduan
leku bat izateko?.
|
|
|
«koltan». (...) Tantaloa nahiz niobioa lortzeko lehengai estimatuena den kolonbita tanatitaren laburdura dela; egungo tresna elektroniko askotan funtsezkoak diren osagaiak egiteko prezio egiten duela tantaloak;
|
munduko
leku bakanetan ustiatzen dela; erreserben %80 inguru antza Kongon daudela...
|
|
2009
|
|
|
Aranerak irakur bedi gaskoia eta katalan batuak duten distantzia linguistikoa ez da ziur aski bizkaieraren eta euskara batuaren artekoa baino txikiagoa, eta ez da horregatik Aran harana Lleidatik separatu. Oso maiz joaten naiz hara eta badakit eskolan naturaltasun osoz ikasten dituztela hiru hizkuntza ofizialak bide batez esan dezadan Aran harana dela gaskoia ofiziala den
|
munduko
leku bakarra, oker ez banago. Frantsesez ere oso ongi moldatzen dira, eta ez dira horregatik ingelesaz ahazten.
|
|
|
Hain zuzen, Forondako aireportua (Gasteiz) Euskal Herriko porturik handiena dela esan ohi da. Egunero,
|
munduko
leku urrunenetako arraina eta itsaskiak ekartzen dituzten hegazkin handiak iristen dira hara. Banaketa enpresa handiek munduko beste leku batzuetako arrain freskoa eta merkea eskaintzen dute egunero, eta horrek ere gure arrantzaleei ordaintzen zaien lonjako prezioa izoztea dakar.
|
|
|
|
Munduko
leku maitena, zuri zor dautzut naizena: izana eta izena.
|
|
|
Manurekin zegoen, biak eki eki edo mende mende, berdin zion.
|
Mundua
leku pozgarria zen, langile zalapartatsuenari zuzendari lana eskaintzeko moduko umorea zuen leku bitxia eta Manuk txukruta nahi zuen, saltxitxekin, baina Norak Manu nahi zuen, besterik gabe.
|
|
|
–Maitasun historia da, argi dago. Bi ezezagun gara,
|
munduan zehar
leku berdinetara joan direnak, momentu berberetan eta elkar ikusi gabe. Azken sekuentzian batuko gara, ni ere haren argazki guztietan agertzen naizelako.
|
|
|
–Bai, baina munduak eta
|
munduko
leku guztiek Erromara begira behar dute, munduko iparrorratz guztiek iparrizarrari begira behar duten bezala, bestela galdu?
|
|
|
Petrolio isuriaren ostean, jendeak interes handia jarri zuen Alaskako itsas bizitzan, eta orain
|
munduko
lekurik zainduenetakoa da.
|
|
|
Eta jarduera horrek, eguzkiaren izaera dinamiko horrek, eragina du eguzki haizean eta izpi kosmikoetan; eta, ondorioz, Lurreko kliman ere bai. ...
|
Munduko
leku askotan geratu diren aztarnetatik azken hamarkada, mende, milurtekoetan ze klima aldaketa gertatu den jakin dezakegu. Itsaso Hilaren ertzean gaude.
|
|
|
exonomastikak hartuko zuela jakinarazi zuten Knörr Onomastika batzordeburuak eta Jose Luis Lizundia idazkariak 1993ko urriko batzarrean. Adierazi zutenez,, ponte izenen, pertsonaia historikoen izenen eta
|
munduko
leku izenen euskarazko formak arautzea, izango zen helburua.
|