|
2000
|
|
|
Salbatore Mitxelenak irudimenez egin zion elkarrizketa zirraragarri hartan, Unamunok beste
|
mundutik
euskara berpizten ikusten zuen atseginez. Nik ere uste dut bilbotar argia, edonon delarik ere, pozik dagokeela bere obretarik bi berak bere gaztaroan bultzatu zuen hizkuntzan argitaraturik12 eta UPV/ Euskal Herriko Unibertsitatean honezkero enborreko irakasgaien% 50 euskaraz ematen direla ikustean, mintzaira hori, bere kritika zorrotzei esker, hirugarren milurtekoaren hasieran, jakite hegoek igoa, jadanik kultur hizkuntza izateraino heldurik.
|
|
2001
|
|
|
3. Euskararen aldeko eragileen eginkizuna da, epe laburrera eta urgentziazko erantzunak emateko, beren baitan biltzen den jendea aktibatzea eta euskararen aldeko neurrikonkretuetan parte har dezaten dei egitea eta lortzea. Jarrera aktibo hori ekimen ezberdinetan konkretatu liteke, haurrak euskarazko ereduan matrikulatuz, euskara ikasiz, lan
|
munduko
euskara planetan arituz, euskararen alde antolatzen diren festa, aldarrikapen eta ekimen ezberd inetan parte hartuz, administrazioan euskaraz egin diezaioten exijituz, euskarazko produktuak hobetsiz eta kontsumituz...
|
|
2002
|
|
|
Gaur egun lan munduan nagusi den belauna, agintean dagoen belauna, guk noiz ezagutu dugun erdaldunena da. Hori ere pixkanaka aldatzen ari da, eta lan
|
munduan
euskaraz aritzeko belaunaldi gazteak ere orain ari dira hezkuntzatik lan mundurako jauzia egiten.
|
|
|
Denboran oso atzera joan gabe, hortxe daukagu Juan Garziak argitara eman zuen artikulu interesgarria (ik. " Errealismoa euskaraz", Egunkaria,, 5), zeinetan" osorik edo zati batean euskarazkoak ez diren
|
munduak
euskaraz emateko orduan ditugun zailtasun era askotakoak" aipatzen ziren.
|
|
2003
|
|
|
Telebista euskaraz bizi da. Ziber
|
mundua
euskaraz bizi da. Bizi, bizi dira; denak begibakar, denak hankamotz.
|
|
|
Ekintzak erdara hutsean izatearekin dagoen desadostasun maila hain apala izanik, batek esango luke ume eta gazteen
|
munduan
euskarari eskaini nahi zaion lekua ia asebeteta dagoela.
|
|
2004
|
|
|
Argi gorria piztuta dagoela, gizarteko hizkuntza errealitatearen eta lan
|
munduko
euskararen erabileraren artean amildegia dagoela... horrelako baieztapenak egin berri dituzte ELA eta LAB sindikatuetako arduradunek. Adibide moduan aipatu dute 50 langile baino gehiagoko 2.600 enpresetatik ehun baino gutxiagok dutela euskararen normalizaziorako planen bat.
|
|
|
Azken buruan, bigarren hizkuntzaren hustasun hori, euskarak pentsamenduarekin eta kulturarekin dituen axaleko loturen ondorioa besterik ez da: hau da, erdaraz pentsatua dagoen bizitza eta
|
mundua
euskaraz adierazten dugunean, euskal senik, zuzentasunik, komunikazio gaitasunik eta egokitasunik537 gabeko mintzoa ateratzen zaigu gure aho lumetatik.
|
|
|
Nire ustez Jakin ek, Berria k edota Argia-k garbi ikusi dutena da zinema euskaraz egiteko euskaraz bizi den mundu oso bat beharrezkoa dela, ez hiztun solteak bakarrik, ez publiko potentzialak eta neurgarriak, hutsik; mundu sinboliko eta erreferentziazko oso bat behar du euskarak, zinema egiteko bezala, bizirik irauteko. Aldi berean, irudiak behar ditu euskarak egungo
|
mundua
euskaraz bizi daitekeela sinesgarri egiteko. Euskararen lurraldetasuna ez da hutsik fisikoa.
|
|
2005
|
|
|
Gure hizkuntza indarberritzeko ahaleginean konpromisoa behar da, norberarena zein gizartearena, arian arian landutakoa eta berritutakoa. Euskaltzaleok ere ez gara erdal
|
mundua
euskararen beharrez ohartarazteko zein euskal mundura erakartzeko gauza izan. Ez dugu euskararen aldeko langintza oro har irabazpide bihurtu, zubiak eraikitzeko ez-gauza izan gara.
|
|
|
Pilota
|
munduan
euskarak duen benetako indarra aztertzean, joera bi ageri zaizkigu. Elkarren aurkakoak direla ere esan genezake.
|
|
|
Egia da joan deneko urteetan egindakoak ez direla hutsaren hurrengoa izan. Euskarazko hezkuntza orokortuz joatea, helduen euskalduntzean lortu diren milaka eta milaka hiztun berriak, euskarazko telebista baten osatzea eta prentsa idatzian lortu diren mailak, enpresa
|
munduan
euskara sartzen hasi izana, euskarazko liburugintza eta musikagintzaren hedadura erlatiboki handia... Emaitza oso garrantzitsuen datuak dira horiek denak.
|
|
|
Atzo, ekainak 21, Bergarako Euskara Sailak prentsaurrekoa eskaini zuen. Bertan, enpresa
|
munduan
euskara bultzatzeko planaren aurkezpena egin zuten.
|
|
|
1991n Euskararen Hitzarmena sinatu zen 48 elkarteren artean, batez ere haur eta gazteen eskolaz kanpoko
|
munduan
euskara bultzatzeko asmoarekin.
|
|
2006
|
|
|
Azken faktore horri lotuta, erdal
|
mundua
euskarara erakarri behar dugu, ez daitezela bizi euskal munduari bizkar emanda. Bestalde, behar dugu politika malgua, pragmatikoa, pazientzia handiz egindakoa euskaldunak heren bat baino ez garelako.
|
|
|
Udazken beroa lan
|
munduko
euskaran
|
|
|
Uda ondorena bizi bizi datorrela dirudi arlo sozioekonomikoan. Lan
|
munduan
euskara oso pattal zebilela jakina zen, irakaskuntzatik zetozen ikasle euskaldunentzat galga handia zen. Oporrak bukatu eta segituan, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak hainbat sindikaturekin batetik, eta hainbat patronalekin bestetik, euskara lantegietan sustatzeko akordioa sinatu du.
|
|
|
Bai pentsatu nuen, as if. Esportazioen
|
munduan
euskara puntako hizkuntza delako.
|
|
2007
|
|
|
Eusko Ikaskuntzak Euskararen Nazioarteko Eguna sortu zuen 1949an, hain zuzen ere, Eusko Ikaskuntzak Bayonan, Lapurdin, ospatu zuen VII.Batzarrean. Geroztik, Euskal Herrian eta
|
munduan zehar
euskararen alde aritzen diren euskal etxe eta elkarteetan ospatzen da egun hau. " Elkarteak, XXI. mendean, gizarteko aldaketa eta erronka berrietara egokituz, gogo biziz eusten dio euskal hizkuntzari bere lan arlo guztietan", Eusko Ikaskuntzatik helarazi dutenez.
|
|
|
• Lan
|
munduan
euskara erabil dezaten laguntzeko trebatzaileak jarri.
|
|
|
Urrun ibiltze horrek baditu bere alde onak, noski: errazago inguratuko zaizkigu euskal
|
mundura
euskararen kontua abertzaletasunarekin parekatzen ez badugu.Euskal hizkuntza, orduan, ez da arazo gisa ikusten, kultura berri baten hizkuntzagisa baizik: «Nik ez dut neure erdal identitatea galdu nahi, eta, gainera, hemengohizkuntza propioaren jabe izango da nire alaba edo semea eskolan, edo ni neu euskaltegiren batera baldin banoa».
|
|
|
Martxan dago lan
|
munduan
euskararen erabilera sustatzeko plana (elgoiBARREN.net)
|
|
|
Martxan dago lan
|
munduan
euskararen erabilera sustatzeko plana
|
|
|
Lan
|
munduan
euskararen erabilera sustatzea bilatzen du hitzarmenak.
|
|
|
Erronka horri Debabarreneko udalek ere heldu zioten eta Elgoibar, Eibar, Deba, Mendaro, Mutriku eta Soraluzeko udalek iaz, lan
|
munduan
euskararen erabilera sustatzeko plana jarri zuten martxan.
|
|
2008
|
|
|
Eta berriro ekin zien gogoz Beñardok bere ikasketei, baina, batzuetan, askotan?, borondatez ezin menderatu izaten zituèn berezko indar batzuen mende balego bezala, euskarari lotutako iragana azaltzen zitzaion edonon, bai atzematen zituèn usain zaporeetan, bai entzuten zituèn txorien kantetan eta bai gainerako esperientzia guztietan ere?
|
mundua
euskaraz grabatua zuenak euskaraz idatzia behar zuen munduari erantzuteko ikur kodea?, halako eran, non iraganak, ohiturei atxikia dagoen denborak ohituren inertzia du, mihi puntarako bidean jartzen baitzion ama hizkuntza ezinbestean, iragana sabel zabal bat balitz bezala, baina ez iraganaren neurrikoa bakarrik, orainaren eta etorkizunaren neurrikoa ere bai, mintzamenari zegozkiòn garunguneetan euskara artean ere nagusi.
|
|
|
Noizkoa dugu indar politiko abertzaleen
|
munduan
euskararen arazoa ahuntzaren gauerdiko eztularen paretsu hartzeko jokamoldea. Euskal nazionalismoa Sabino Aranaren hauspopean jaio zenean, zerbaitetarako jaioko zen.
|
|
|
–1990eko hamarkadan Egunkaria izan da euskalgintzaren barruan fenomeno eraginkor eta garrantzitsuena. Euskaldun komunitatearen bizkarrezurra izan da,
|
mundua
euskaraz agertu du, eta euskal kulturaren ispilu izan da, eta are euskal herria egunero egunero eraiki du paperezko neurrian?.
|
|
|
Euskara putzutik ateratzeko herritarrok lan handia egin dugu: Ikastolak sortu eta garatu; helduen euskalduntze eta alfabetatzea martxan jarri eta garatu; eskola publikoan euskarazko irakaskuntza txertatu; aisialdian eta lan
|
munduan
euskarari lekua egiteko proiektuak abiatu; administrazioan euskaldunon hizkuntza eskubideak bermatzeko aldarrikapena zabaldu; herriz herri euskara berreskuratzeko plangintzak aplikatu;... Txalotzekoa da ahalegina, baina zoritxarrez ez da nahikoa, euskara putzu sakon eta ilunetik atera, estatuen atzaparretatik askatu eta itsaso urdin eta zabal bat izateko instituzioak eta legeek ere, euskararen berreskurapenari bultzada eman behar diote, gaur ez bezala.
|
|
|
1995 Euskalan instituzionalizatu zen, lan
|
munduan
euskararen erabilera sustatzeko.
|
|
|
Gerediaga Elkarteak Juan Zelaia enpresa gizon oñatiarrari emango dio Argizaiola omen saria abenduaren 5etik 8ra bitartean ospatuko den 43 Durangoko Euskal Liburu eta Disko Azokan. " Enpresa
|
mundutik
euskara eta euskal kultura laguntzeko egiten den lanari" adierazteko jasoko du saria Zelaiak. San Agustin Kultur Gunean izango da" Gauean Argi" ekitaldia, abenduaren 6an, 20:30ean.
|
|
2009
|
|
|
Gizartean eta lan
|
munduan
euskara garrantzitsua dela esaten dute gehienek: " hemen lan egiteko izango ez balitz, ez nuke inolako beharrik izango euskara ikasteko".
|
|
|
Hiru izan ziren, funtsean, ikastaro honen helburuak: batetik, lan
|
munduan
euskara sustatzeko abian dauden egitasmoen berri zabaltzea; bestetik, lan munduan euskara sustatzeko erabilgarri izan daitezkeen diskurtso eta argudioak lantzea; eta azkenik, lan munduan euskara sustatzeko egitasmoak hobetzeari begira gauzatzen ari diren proiektuak azaltzea. Horretarako, teoria mailako hitzaldiak, esperientzia aplikatuen azalpenak eta talde ariketa tailerrak burutu ziren. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Hiru izan ziren, funtsean, ikastaro honen helburuak: batetik, lan munduan euskara sustatzeko abian dauden egitasmoen berri zabaltzea; bestetik, lan
|
munduan
euskara sustatzeko erabilgarri izan daitezkeen diskurtso eta argudioak lantzea; eta azkenik, lan munduan euskara sustatzeko egitasmoak hobetzeari begira gauzatzen ari diren proiektuak azaltzea. Horretarako, teoria mailako hitzaldiak, esperientzia aplikatuen azalpenak eta talde ariketa tailerrak burutu ziren. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Hiru izan ziren, funtsean, ikastaro honen helburuak: batetik, lan munduan euskara sustatzeko abian dauden egitasmoen berri zabaltzea; bestetik, lan munduan euskara sustatzeko erabilgarri izan daitezkeen diskurtso eta argudioak lantzea; eta azkenik, lan
|
munduan
euskara sustatzeko egitasmoak hobetzeari begira gauzatzen ari diren proiektuak azaltzea. Horretarako, teoria mailako hitzaldiak, esperientzia aplikatuen azalpenak eta talde ariketa tailerrak burutu ziren. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
EraLan ikerketa proiektua Nekane Goikoetxeak (Soziolinguistika Klusterra) azaldu zigun. Proiektu hau bere 2 fasean da eta ekintza ikerketa metodologiaren bidez, lan
|
munduan
euskararen erabileran eragiten duten faktoreen azterketa egiten du. 2 fase honetan lidergoak euskara planetan duen eragina da aztergai.
|
|
|
Ikastaroaren 2 zatian, esperientzietatik haratago, diskurtsoetara egin genuen jauzi, lan
|
munduan
euskarak sarbidea izan dezan interesgarri ikusten ditugun diskurtsoetara, hain zuzen.
|
|
|
Klusterraren proiektuen artean bada bat praktika onak biltzera jo duena, alegia, lan
|
munduan
euskara normalizatzeko esperientzia aurreratuak edo eredugarriak jasotzera jo duena. Izan ere, behin eta berriz soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain entzun dugu euskarak lan arloan gabezia handiak dituela, euskararen normalkuntzarako eremu zaila dela...
|
|
|
Horren harira, jakina da lan
|
munduan
euskara planak asko gehitu direla azken urteetan eta hainbat aholkularitza enpresa eta euskaltegi dabilela euskara planak kudeatzen. Datu zehatzak bilduta aurkitu ez baditugu ere, badakigu 176 erabilera planek jaso dutela esparru sozioekonomiko pribaturako diru-laguntza aurten EAEn, beraz, hortik gorakoak izango dira erakunde eta enpresetako euskara planak, gehienak Gipuzkoan, gutxiago Bizkaian eta batzuk Araban.
|
|
|
Horren harira, jakina da lan
|
munduan
euskara planak asko gehitu direla azken urteetan eta hainbat aholkularitzaenpresa eta euskaltegi dabilela euskara planak kudeatzen. Datu zehatzak bilduta aurkitu ez baditugu ere, badakigu 176 erabilera planek jaso dutela esparru sozioekonomiko pribaturako diru-laguntza aurten EAEn, beraz, hortik gorakoak izango dira erakunde eta enpresetako euskara planak, gehienak
|
|
|
Bilduma osatzeko bost ale bakarrik falta direla eta, EIZIEko kide Bakartxo Arrizabalagak lan honen garrantzia azpimarratu du: . Ez da lan erraza
|
mundua
euskarara ekartzea, baina beharrezkoa ikusten dugu?.
|
|
|
Jakitun gara, eta horrenbesteko apaltasuna badaukagu. Ongi dakigu euskara bera eta euskaldunok izan ginelako erasoak;
|
munduan
euskara hutsean argitaratzen zen egunkari bakarra izan zelako erasoa; euskal herritarrari izaera, nortasuna, ematen dion euskara, euskal herritarrak maite duen euskara, jipoitu zen unean, esan zuela euskal jendarteak nahikoa da, aski da, duela zazpi urte. Eta orduko moduan orain ere.
|
|
|
Horrela, bada, arreta berezia eskatzen dute familian, lagunartean edo lan
|
munduan
euskararen erabilera bultzatzeko ekimenek; arreta berezia eskatzen dute eskolaren bidez erabilera jasoetarako euskara gaitasuna duten gazteei euskara lagunarterako aizkora zorrotza izan dezaten laguntzea helburu duten saioek ere. Era berean, elebidunen proportzioa %20 behetikoa den hiriguneetan eta %70etik gorakoa denetan nahitaez egiteko ezberdinak lehenetsi behar dira.
|
|
|
Itzalen artean: gaztelania hutsez bizi den
|
munduak
euskararen munduekiko duen ezjakintasun eta inkomunikazioa, batetik, eta euskararen etorkizunaz gizartean den atxikimendua eta adostasun sozial eta politikoa behar bezain indartsuak ez izatea, bestetik. Komenigarria da hizkuntza bizikidetzaren eta pluraltasunaren aldeko jarrera aktiboek dutena baino indar handiagoa izatea gure gizartean.
|
|
|
Hari berari tiraka esango genuke erakargarriagoa eta zabalagoa izan behar duela euskararen munduak. Ez da justu euskararen
|
mundua
euskararen mesedean proiektatu behar dena, euskararen munduak baizik. Guztiz zilegi da pentsamolde batekoa edo bestekoa izatea, eta zilegi da, nola ez, pentsamolde baten edo besteren alde egitea; hori guztia, gainera, euskaraz eginda, are eta hobe.
|
|
2010
|
|
|
Marijo Olaziregi Etxepareko euskara sustapenaren zuzendariaren iritziz, kanpaina probokatzailea da. Izan ere, Twitter eta Facebook sare sozialen bidez,
|
munduari
euskara erabiltzeko deia zabaldu nahi diote.
|
|
|
|
Munduan zehar
euskara ezagutzera emango duen kanpaina eta Fernando Bernuesek zuzendutako eta kultur adierazpen desberdinekin egindako ikuskizuna dira, besteak beste, etorkizunera begira prestatuko dituzten gainontzeko proiektuak.
|
|
|
Aplikazio zabaleko ekimenaz ari gara, hortaz.Besterik ere erakutsi du denborak: eskola
|
munduan
euskarak presentzia normaldua izango badu, ikasleen gela barruko eta gelaz kanpoko jarduna ez dela kontuanhartu beharreko bakarra. Eskolak bere osoan, eta hezkuntza administrazioa oro har, eragile sendoak gerta litezke euskarazko jarduna babestu, zabaldu eta aberasteko.Normalkuntza legeak dioen ildotik, posible ez ezik beharrezkoa ere bada azken xedehori.
|
|
|
Parez pareko elebitasun orekatuaren desideratum etik ikasle horiek ibili ohi dira, ez beti baina bai sarri, hurbilen. Lan
|
munduan
euskaraz txertatzeko prestaturik daude, hartarako aukerarik izanez gero, horietariko asko.
|
|
|
Duda barik, laztana; ETEren onespena jaso ezean" rajatu" egingo zaizkizu zuzendaritzako gehienak eta gure artean ez dago hitz hoberik esan nahi duzuna adierazteko,
|
munduko
euskara teknikari guztien iritzia bestelakoa balitz ere.
|
|
|
Ulertzen dizut, baina ni naiz —hain zuzen— hiztun horietariko bat. Niretzat euskara bakarrik da" puntu bateraino" ailegatzen zaidan hizkuntza, eta ez daukat inongo beharrik" hortik aurrera ere"
|
mundua
euskaraz izan dadin. Behintzat ez nuke horregatik borrokatuko zoroen pare.
|
|
|
Doktore tesia aurkeztu berri du Huhezin: Lan
|
munduko
euskara planetako langile euskaldunen jarrera, portaera eta motibazioak: pentsamendua garatzetik helburuak lortzera.
|
|
2011
|
|
|
Oso litekeena da toki arazoengatik erabaki izana hala egitea. Baina
|
munduari
euskaraz begiratzen dion kazeta honek ez al zituen euskarazkoaz beste hautu guztiak erakutsi behar egitarauan. Larriena ez da nola egin den, horrek gure barruan zaratarik sortu ez izana baizik.
|
|
|
Emaitza teorikoa, alegia, doktorego tesia, 2010eko uztailean aurkeztu zuen lazkaotarrak: Lan
|
munduko
euskara planetako langile euskaldunen jarrera, portaera eta motibazioak: pentsamendua garatzetik helburuak lortzera.
|
|
|
Bai, eta bera elkarrizketatzeko telefonoa eskatu izan didate. Erdal
|
munduarentzat
euskarazko mundua Jupiter da, eta okerrena da, maiz, Burundiko kultura hurbilago sentitzen dutela. Unibertso oso bat galtzen dute eta oraindik ez dira jabetu.
|
|
|
2000 hamarkadan, euskal soziolinguistika heldutasunera heltzen ari zela erakusten duten adibideekin bukatzeko, EraLan proiektua aipatu nahi nuke. Proiektuaren helburua da lan
|
munduan
euskara erabiltzeko oztopo diren faktoreak identifikatzea, horietan positiboki eragiteko.
|
|
|
Buruntzaldeko lan
|
munduan
euskararen erabilera sustatzeko eskualdeo sei Udalek “Baietz gurean” egitasmoa aurkeztu zuten aurreko ostiralean, Urnietan.Buruntzaldeko Udalek diru laguntzak emango dizkiete euskararen erabileran urratsak eman nahi diztuzten enpresei, eta egitasmo horren nondik norakoak jakitera eman zituzten.
|
|
|
Lan
|
munduan
euskara sustatzeko ahalegin berria
|
|
2012
|
|
|
Batetik, unibertsitateko eta bestelako goi mailako adituekin ikerketa lana egin delako; eta bestetik, paperetik pantailara eramanda, ikus entzunezko grafika eskaintzen duelako. Lanaren helburua da ikus entzunezkoen
|
munduan
euskararen eta euskal jendearen inguruan dagoen hutsunea betetzea. Arredondoren hitzetan, «idatzizko lan asko daude; baina ikus entzunezkoetan, hutsunea oso nabaria da.
|
|
|
Horregatik, kanpora begirako benetako muga ez da euskalduna/ ezeuskalduna, baizik eta euskaraz «ari» dena, eta ez dena. Hizkuntza komunitateaune oro (berr) osatzen baita, une bakoitzean
|
munduan
euskaraz «ari» direnekin.Euskal herritar eleaniztunen artean, heterogeneitate hazkorrean, lurralde etaerabilera eremu gero eta konplexuagoetan, euskalduna ez da euskara duena, edoeuskal zalea, baizik eta euskararen hautu «derrigorrezkoa» egiten duena, batez ere, hautu hori politikoa denean, gu/ haiek mugan edo ertz gatazkatsuan egiten denean.
|
|
|
Saioen helburua zen, pertsuasiorako erdiko bidea erabiliz, euskararekiko jarrera hobetzea eta erabilera areagotzea, euskara erabiltzeko zituzten zailtasunez hitz egitea, oztopoak bistaratzea, irtenbide posibleak zerrendatzea, ekintza zuzentzaileak proposatzea, alderdi positibo edo negatiboak irudikatzea, arrakasta edo porrota kontrolatzea, ohiturak aldatzeko egin zitekeenaz eztabaidatzea eta gogoeta egitea, euskararen egoeraz jabetzea, eta azken batean, euskararen inguruko argudioak ematea euskararen gaineko pentsamendua garatzeko. Hausnarketa talde bakoitza dinamizatzeko EMUN enpresako teknikari bat aritu zen (euskararen normalizazio prozesuan, lan
|
mundua
euskaraz garatzeko hizkuntza zerbitzuak eskaintzen dituen enpresa da). Saioetan parte hartu zuten taldeak zortzitik hamalaura bitarteko kideek osatutako taldeak izan ziren, kasu guztietan enpresako talde naturalak:
|
|
|
Arexolaleiba, J. L. (2003): Lan
|
munduan
euskararen erabilera areagotzeko planak, <http://www.erabili.com/ zer_ berri/ berriak/ 1052398751>,.
|
|
|
Irastortza, J. (2010): Lan
|
munduko
euskara planetako langile euskaldunen jarrera, portaera eta motibazioak: pentsamenduaren garapenetik helburuen lorpenera, argitaratu gabeko doktorego tesia, Mondragon Unibertsitatea, Eskoriatza.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiari dagokionez, berriz, euskaraz bizitzearen aldeko apustu garbia egin duela gogora ekarri dute;" horixe da bere hizkuntza politikaren ildo nagusia. Gogoan izan behar da, bestalde, Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiak, Eusko Legebiltzarrak 1998an onartutakoak, helburu zehatzak ezartzen dituela enpresen
|
munduan
euskararen erabilera areagotzeko".
|
|
2013
|
|
|
Zenbaitek euskaldun jaiotzeko zortea izaten badute ere, asko dira oraindik
|
mundura
euskararekiko zilbor hesterik gabe sortzen diren lurtarrak. Planetako edozein bazterretan munduratzen dira, bizitzako uneren batean euskalduntzeko erabakia hartuko dutela jakin gabe.
|
|
2014
|
|
|
Gabriel Arestik gazte gaztetatik oso garbi izan zuen bere sorkuntzaren
|
mundua
euskararen bidez loratzekoa zela, Harri> eta> Herriren bere ideia ezin zela adierazi beste hizkuntza batean, hi tzek hots bera aurkitzen ez dutelako, eta lortu egin zuen; aitaren eta amaren etxea defenditu zuen zekien modurik hoberenean, XiX. mendean aingura botata zegoen literatura kostunbrista eta erromantiko bati bere inspirazioa erantsiz. Baina beste zerbait ere egin zuen Arestik:
|
|
|
Ekintzen eta asmoen zurrunbiloan sarturik, eta gaztetasunak bultzaturik, hainbat gauza erakargarri eta polit sortzen ziran. Horreen artean polita eta gogoangarria izan zan, eliza haretan
|
munduan
euskaraz emon zan lehenengo meza emotea. 1959ko ekainaren 21ean izan zan, Erromak tokian tokiko hizkuntzetan meza emoteko baimena emon baino urte batzuk lehenago.
|
|
|
1996an EIZIEk ohorezko bazkide izendatu eban. Hainbat omenaldi be jaso izan ditu; horreen artean, 1993an Labayruk eta HABEk eginikoak; 1993an, Muxikako herriarena; Arrazolan, 2002an, 43 urte lehenago han emoniko
|
munduko
euskarazko lehenengo mezaren gomutaz, eginiko ospakizuna eta plaka ezartzea be omenalditzat hartu daiteke.
|
|
|
– Kooperatibaren jarduera bera da motibazio iturri nagusietako bat (lan
|
munduan
euskara sustatzea). Kideetako batek honela dio:
|
|
|
Garaiko Euskal Herriko idazle handienetarik da hitz lauz, ez bada handiena. Biziki kezkatu da, euskal mintzairaz, axolatu da euskararen garbitasunaz, tradizioez, kanbiatzen ari zen
|
munduari
euskararen egokitzeaz eta Euskaltzaleen biltzarraz, Euskaltzaindiaz, idatzi du artikulu asko. Toberez, pastoralez lau artikulu daude horrek eginak, iduriz denboran barreiatuak, kontra erranak agertzen baitira, bi artikuluren artean ideiaz aldatu zelako seinale.
|
|
|
Kasu honetan, antolatzaile, Cinematecarekin batera, Aldaxka taldea dago, Leonat Egiazabal gazte euskal uruguaitarra buru duen Montevideoko talde euskaltzalea. "
|
Munduari
euskarazko begirada bat" izenpean, honela, euskaraz, antolatu dituzte Aldaxkakoek jardunaldiak.
|
|
2015
|
|
|
Gure egitasmoa zen Enbata astekariaren informazio eta azterketa makurrei aurre egitea eta Ipar Euskal Herriko abertzaletasunaz argibide ahal bezain bat anitza ematea. Inkesta beharrik ez zegoen jakiteko abertzale militanteen
|
munduan
euskaraz irakurleak gutxiengoan zeudela. Abertzale gehiengo ahal bezain zabalari heltzeko asmoa genuen eta hara zergatik erdara askoz ere gehiago zeukan kazeta bat bultzatzeko aukera egin genuen.
|
|
|
Eta tartean bazen Johara Farley izeneko aktore bat, Paristik etorria puta beltzaren pertsonaia egitera. Eta,
|
munduan
euskara izeneko hizkuntza bat bazenik ere ez zekien arren, bi eszena oso antzeztu behar zituen euskaraz.
|
|
|
Italiako hiriburura joan da 2015eko ENE Saria. Euskararen Nazioarteko Egunean,
|
munduan zehar
euskararen sustengu eta sustapenean eginiko lana sariztatzen du Eusko Ikaskuntzak Diaspora alorrean ezarri sari honek. Urte guziz Abendoaren 3an jakinarazten da eta aurten Associazione Culturale Euskara di Roma elkarteari egokitu zaio.
|
|
2016
|
|
|
Iraganean bai, baina iragana zen artoa eskuz biltzea, harreman hertsiak auzoen artean, beste mundu bat. Nire lanean Domintxineko lekuko batek aipatzen du berak zortea ukan duela bi munduak ezagutzeko, iraganeko
|
mundua
euskaraz bizi baitzen, eta oraingo mundua modernoa dena, tresneria, maxinak… eta frantsesa. Nafarroa Garaian bezala, hemen ere jendearen imaginarioan bi plano horiek daude.
|
|
|
Eta aitortu dit gustuko duela kazetariek gaiei ematen dieten ikuspegi anitza bezala kritikoa. ARGIAko harpidedun izateak" euskaraz irakurri eta bizitzen laguntzen" diola esan digu,"
|
mundua
euskaraz ezagutzeko aukera" ematen diola, eta" plazera dela kalitatezko kazetaritza euskaraz irakurtzea".
|
|
|
Beste arrisku asko geratzen zaizkit aipatzeke: adibidez —horietako batzuk aipatzearren— euskaldun berrien belaunaldi berriek hartuko duten edo ez euskara etxean transmititzearen ardura; gaztelania hutsez bizi diren
|
munduek
euskararen munduekiko duten distantzia, ezjakintasun eta inkomunikazioak iraungo duen edo ez; garai ekonomiko zailetan euskararen sustapenean inbertitzea luxua dela pentsatzea; edo uste izatea dena edo ia dena dirua, araua eta teknikariak direla, eta kontu hau nagusiki kontu teknikoa eta teknikariena dela, letra larriz idatzitako politikaren helburu nagusietarikoaz ari garenean, hots, bizikidetza...
|
|
|
Horietako bat Nora Arbelbide kazetariak Itxaro Bordari egindako elkarrizketa izan zen(. Euskal
|
munduak
euskaraz guti irakurtzen du?, Berria XII). Bordak Amaia Ezpeldoi detektibe lesbianaren saileko nobela berria kaleratu zuen, Ultimes déchets izenburupean (Maiatz, 2015), ordukoan zabortegien eta hondakinen inguruko problematika ardatz hartuta, gai bat, euskal gizartean ez ezik, euskal literaturan ere presentzia handiagoa izatera deitua, gogoan har ditzagun, besterik ez bada, Uxue Apaolazak eta Gorka Bereziartuak lau eskutara sinatu zuten ipuin jostari hura,. Zaborra?
|
|
|
Eskolak irabazitakoa maiz aski galbidean jartzen du lan munduak». Patxi Saez soziolinguista mintzo da; maiz nabarmendu du lan
|
munduak
euskararen biziberritzean duen garrantzia. Galera horri buruzko ikerketak badira han hemen; Lanbide Heziketako ikasleekin eginak, adibidez.
|
|
|
Gizarte eta erakunde esparruko euskalgintzaren gidaritzapean, euskararen biziberritze prozesua indartzeko hamaika ekimen daude abian, denak halako denak izaera anitzekoak eta hainbat esparrutan euskarak dituen gabeziak konpontzeko asmoarekin sortutakoak. Azken urteotan berritzaileak izan dira, esaterako, lan
|
munduan
euskararen erabilera sustatzeko EUSLE programa (Irureta Azkune, 2016), Hizkuntza Politika Sailburuordetza euskararen bizitasun etnolinguistikoa aztertzeko jorratzen ari den Euskararen Adierazle Sistema (Eusko Jaurlaritza, d.g.), Kontseiluaren Hizkuntza Eskubideen Behatokiak euskaldunon hizkuntza eskubideen urraketak salatzeko sortutako Akuilari apperabilerraza (Behatokia, 2015) eta, bereziki, hai... (Zubiria, 2017).
|
|
|
Askotarikoak izan daitezke, abiapuntuak oso ezberdinak direlako. Zer egin behar dugu enpresa
|
munduan
euskararen erabilera normalizatzeko. Zer, herritarron artean euskaraz bizi ahal izateko?
|
|
|
Egitasmoaren talde eragilea osatzen dute lan
|
munduan
euskararen alde lanean ari diren zenbait erakunde, elkarte eta enpresek:
|
|
|
Euskara mespretxatzen duen pasarte batean, Auzitegia oinarritzen da LABek euskarari toki inportantea emateko borondatean eta bere webgune elebidunean sindikatuaren" izaera erregionalista" ondorioztatzeko eta beraz ondoko hauteskundeetan ezin dela aurkeztu deliberatzeko. Maila orokorrago batean, pasarte hori lan
|
munduan
euskara erabiltzeko eskubidearen kontrako eraso zuzena da, eraso hori azken urtetan lortu aitzinamenduen kontra doalarik: nola da posible hau Euskararen Erakunde Publikoak euskararen erabilera eragile sozialetan 2006tik bultzatzen duelarik eta lurralde hizkuntzak 2008tik frantses Konstituzioan sartuak direlarik Frantziako ondare gisa?
|
|
2017
|
|
|
Urkia Prefabrikatuak da Lanin egitasmoarekin bat egingo duen enpresetako bat. Xabier Urkia jabeetako batek azaldu duenez, enpresa
|
munduan
euskara bultzatzea da atxikitzeko arrazoietako bat. " Enpresa askok zailtasunak dauzkate erabilera normalizatzeko; barne funtzionamenduan, hornitzaileen edo bezeroen kasuan...
|
|
|
Hizkuntza zuzentzaileek eta arlo bakoitzeko adituek lagundu digute gure lanak hobetzen eta Nekane Intxaurtzak eskainitako harreman beroak goxotu du argitalpen bakoitzak sortzen duen tentsioa. Guztion artean lortu dugu inguru adeitsua unibertsitate
|
munduan
euskaraz lan egin nahi dutenentzat.
|
|
|
Ehunka euskaltzale eta mendizalek Oinez Gailurra proiektuaz gozatzeko aukera izan dute azken hiru urteotan Zangozako Ikastolaren, Baztan Ikastolaren eta Erentzun eta Ibaialde Ikastolen ekimenari esker. Izan ere, euskara eta mendizaletasuna uztartzen dituen proiektu honekin 337 gailur eta 5 ibilbide babestu dira dagoeneko
|
munduan barrena
euskara eta ikastolen alde.
|
|
|
2015 urtetik aurrera, gure jarduera nagusia lan
|
munduan
euskara erabiltzera bideratuta dago. Horretarako, formatu desberdinak sortu ditugu:
|
|
|
arrotz egin nauela ardurak: gure
|
mundua
euskara hutsez jaso ezin izanak.
|
|
|
Errealitate hori ulertzeko gakoak ematen ditu Iñigo Muguruzak: " musika
|
munduan
euskararen sakralizazioa ematen da. Era klandestinoan, gainera, izan ere euskal talde askotako partaideak erdara hutsez mintzo baitira haien artean eta momentu oro, baina beti ere euskaraz abestu, zergatik, sakralizazioarengatik.
|
|
|
Alde batetik, enetzat, naturalena hori baita: ikasketa guziak euskaraz egin ditut, ingurukoekin eta lan
|
munduan
euskaraz ari naiz eta euskaraz idaz214 teko usaia dut. Bestetik, Euskal Herriko Unibertsitateko historia arloaren eta Baionako euskal ikasketen adarraren artean egin dudan lana da, eta bien oinarrizko hizkuntza euskara da.
|
|
2018
|
|
|
Unibertsitateak lan
|
munduan
euskararen erabilera sustatzeko duen arduraz
|
|
|
• HUHEZI fakultateak badu ibilbide bat lan
|
munduan
euskararen erabilera sustatzeko ekimenetan. Esate baterako fakultate horretan sortu zen EMUN aholkularitza, kezka soziolinguistiko bati erantzunez.
|
|
|
BERTSO
|
MUNDUA
EUSKARAZKO ETA EUSKARAREN ALDEKO MUNDU
|
|
|
Bertso
|
mundua
euskaraz garatzen da, oro har. Ados.
|
|
|
Belaunaldi berriak euskaraz formatzen ari gara, baina lana erdaraz egin behar bada kasu gehienetan, zein funtzio bete behar du euskarak? Lanerako euskaraz (ere) trebatu eta gero, lan
|
munduan
euskarak lekurik ez badu, zertan ari gara?
|
|
|
Berrikuspen orokor honen barruan kokatuko nituzke lan
|
munduan
euskararen erabilera suspertzeko abian jarri diran politika eta ahaleginei buruzko hausnarketa.
|
|
|
Lan
|
mundua
euskararen historia sozialaren mugarri bat
|
|
|
Lan
|
munduan
euskararen beharra piztea aipatzen duzu zeure artikuluan. Horixe, hala egin genuke.
|
|
|
gure hizkuntzaren berreskuratzean, azken 50 urteotan, ibilbide bat egina dugula eta iritsi dela ordua lan munduko atea zabaltzeko. Lan munduaren atea zabaltzeak ez du esan nahi etxea, auzoa eta lagunarte hurbila, kafetegia eta tabernazuloa, kirola eta astialdiko eskaintza ahaztu behar ditugunik, lan
|
munduan
euskara berreskuratzeko egin beharreko lanekin itsututa.
|
|
|
Beste gauza bat dek hik jartzen diokan lehentasuna jarri nahi izatea lan mundua euskalduntzeari. Noski, lan
|
munduak
euskaraz egingo balu lan, askoz ere errazago genikek euskaldunok gure biziraupen euskalduna.
|