|
2003
|
|
|
Neurri horrek eragin berezia izango du AEBetarako elikagai esportatzaile guztientzat; izan ere, kasu batzuetan, Erdialdeko Amerikako eskualde batzuetan gertatzen den bezala, EBn merkatu bila dabiltza, nahiz eta AEBko merkatura ekoizpenaren %80 baino gehiago esportatzen duten. Merkatu kuotarik ez galtzeko,
|
mundu
osoko hainbat administrazio publikok eta enpresa erakundek prestakuntza ekintza partikularrak egiten dituzte, legeak ezartzen dituen betebehar berriak ezagutzeko. Erregistratu aurreko betebeharrak AEBko legeria berriak elikagaien horniduraren segurtasun nazionala bermatu nahi du Elikagaiak ekoitzi, prozesatu, ontziratu, banatu edo biltegiratzeko jarduerak egiten dituzten Estatu Batuetako nahiz atzerriko elikagai instalazioek, bai gizakiek bai animaliek kontsumitzeko izan, FDAn erregistratu behar dute 2003ko urriaren 12tik abenduaren 12ra.
|
|
|
Ez soilik eskuragarritasunagatik, baita, neurri handi batean, kalitateagatik ere, kate trofiko osoan eragin kaltegarria izan dezakeen alderdi bat.
|
Mundu
osoko hainbat ikerketak aztertzen dute arazo hori. Bereziki interesgarria da gehiegizko karga kutsatzailea konpontzen saiatzea.
|
|
2004
|
|
|
Erabiltzen diren pentsuek, diote, ekidin daitekeen eta saihestu litzatekeen kutsadura baten jatorrian daudela.
|
Mundu
osoko hainbat erakunde, besteak beste, Osasunaren Mundu Erakundea, ados jarri dira baieztapen horiekin; izan ere, ez dute neurririk hartzen azterketaren egileek beren ondorioetan iradokitzen duten arrisku mailari dagokionez. Kutsatzaile horiek egon daitezkeelako arrisku potentziala onartzen den arren, hainbat herrialdetako osasun agintariek, besteak beste, Espainiakoek, ohartarazi dute atzemandako mailak toxikotzat jotzen diren atalaseen azpitik daudela, eta horiek erregularki irenstearen ondoriozko onurak, American Heart Association (AHA) elkarteak eta beste erakunde batzuek egindako azterketek erakusten dutenez, askoz handiagoak direla horri lotutako arriskua.
|
|
|
Izotz geruzek masa ozeanoetan jaitsiko balute, uraren gazitasuna nabarmen aldatuko litzateke, eta, ondorioz, itsas espezie ugari desagertuko lirateke. Ordenagailuen bidezko egoeren simulazio hori ohikoa da
|
mundu
osoko hainbat ikerketa zentrotan, baina orain arte ez da hain ondorio zehatzik lortu. Egoeren simulazioa Beti, Gregory irakasleak zuzendutako eredu teoriko horren arabera, planetako eremu horretako batez besteko tenperatura hiru gradu zentigradutik gora igo ondoren, Groenlandiak estaltzen duen izotz geruzak gero eta okerrera egingo luke, mendietan dauden hondar glaziarrak izan ezik.
|
|
|
Hartueta eroan.
|
Mundu
osoko hainbat Indymedia eskegita geratu ziren, zenbait orduz zerbitzari barik, harik eta mundu osoko aktibistek, zenbait hacker eta teknikari prestukbe rriro beste makina batzuetan ezarri arte. FBIren arg udioak txikiak eta tristeak ziren, Suitzako poliziaren agente batzuen argazkiak agertzen omen ziren Naoned eko (Nantes) Indymedian.
|
|
2006
|
|
|
Baina dien zaletasuna bertoko barietatez harantzago doa. Sagarrondo, udareondo, intxaurrondo eta limoiondoen artean,
|
mundu
osoko hainbat topa ditzakegu lorategi honetan.
|
|
|
Hirugarren belaunaldiak, oraindik esperimentazio fasean dagoenak, xafla meheko panelak are gehiago hobetu nahi ditu.
|
Mundu
osoko hainbat ikertzaile eta enpresa ari dira lanean zenbait teknologiatan, hala nola hutsune kuantikoetan, karbonozko nanohodietan edo koloratzailea duen titanio oxidozko nanoegituretan (DSSC). Laugarren belaunaldian, nanopartikulak polimeroekin elkartuko lirateke, zelula eraginkorragoak eta merkeagoak lortzeko.
|
|
2007
|
|
|
Auto hibridoak, errekuntza motorren eta bateria elektrikoen konbinazioa, gero eta ekologikoagoa den garraio alternatiba gisa ari dira zabaltzen, klima aldaketari aurre egiteko. Bestalde,
|
mundu
osoko hainbat tren konpainia teknologia horren aldeko apustua egiten ari dira, eta horietako batzuek dagoeneko martxan dituzte tren hibridoen prototipoak.
|
|
|
Hori dela eta, konpainia honen helburu nagusietako bat da Estatu Batuetan horrelako bideetan dabiltzan 7.000 diesel tren makina hibrido bihurtzea. Bestalde,
|
mundu
osoko hainbat konpainia ari dira teknologia hori ikertzen, hala nola Amtrak estatubatuarra eta Deutsche Bahn AG alemaniarra. Halaber, prototipo aurreratuenek interesa pizten dute beste herrialde batzuetan.
|
|
|
Bertan marrazo bale batzuk agertzen dira, marrazo guztien artean handiena eta munduko arrainik handiena. Saritutako lanak Erresuma Batuko hiri nagusietan eta
|
mundu
osoko hainbat herrialdetan erakutsiko dira, besteak beste, Espainian. Era berean, antolatzaileek kontsumitzaileen eskura jartzen dituzte lehiaketarekin zerikusia duten era guztietako artikuluak:
|
|
2008
|
|
|
Txinatar guztiek batera salto egingo balute ere, ez lukete lurrikararik eragingo, eta ez lukete orbitako Lurra aldatuko, baina sortutako energiak mugikorrak, MP3 erreproduzitzaileak, informazio panelak edo argiztapen sistemak funtzionaraz litzake.
|
Mundu
osoko hainbat ikertzaileren ideia da, behintzat, eta prototipoetan lan egiten dute giza mugimendutik energia ateratzeko.
|
|
|
2006ko abenduan Ecma Internationalek onartu zuen eta erakunde horrek kudeatu zuen; 2008ko martxoan, berriz, ISO/ IECk irekitako estandarra zela berretsi zen. Hasiera hasieratik, hainbat jarduera sektoretako
|
mundu
osoko hainbat erakundek babesa eman diote Open XMLri. Hain zuzen, Ecma Internationalek estandarizatu eta urtebetera bakarrik daude Microsoftek garatu gabeko 200 aplikazio, Open XML potentziala erabiltzen dutenak, eta erabiltzaileentzako balio erreala sortzen dute, Windows, Linux eta Mac ekin lan egiten duten kontuan hartu gabe.
|
|
|
atleten zerbitzu zentro bat da, eguzki energia fotovoltaikoa eta termikoa konbinatzen dituena.
|
Mundu
osoko hainbat enpresak kontzeptu hibrido horren zenbait eredu probatzen dituzte, energia berriztagarri horren aprobetxamenduan eraginkorragoak izaten saiatzeko.
|
|
|
zerbitzuz kanpo dauden ontzietako edukiontziak berrerabiltzea eraikin bihurtzeko, denbora, energia, material eta diru asko aurrezteko errentariei.
|
Mundu
osoko hainbat enpresak urteak daramatzate etxebizitza mota guztiak eraikitzen, bizitegi erabilerarako eta erabilera profesionalerako, industria egitura horiek erabiliz.
|
|
|
Txina, Hong Kong, Thailandia, AEBak eta Italian grabatu dute telesaila eta dagoneko
|
mundu
osoko hainbat telebistek erosi dute. Atal bakoitza 12.000 eurotan ari dira saltzen eta ekoizpena 50 yuan kosta zen, 5 milioi euro baino gehiago.
|
|
2009
|
|
|
hondakinik ez sortzea.
|
Mundu
osoko hainbat herrialde eta hirietan Zelanda Berria, Danimarka, Camberra (Australia), Seattle, San Francisco eta Santa Cruz (AEB), Ottawa eta Ontario (Canada), Buenos Aires eta Rosario (Argentina) helburu horren atzetik lanean ari dira azken urteetan.Hauteskunde kanpainan ari diren alderdiek diotenez, beste hainbat gaietan punta puntako herria izan nahi baldin badugu (teknologia, zerbitzuak, komu...
|
|
|
Berak abesten du eta internautak bere managerra dira.Oraingoz, Susan Boyleren agenda bete beteta dago.
|
Mundu
osoko hainbat komunikabidetan ehun bat elkarrizketa eskaini ditu dagoeneko eta laster Larry King eta Oprah Winfreyrekin ikusiko dugu.
|
|
|
Biltzarreko palkoetan EAEko erakunde guztietako politikariak egongo dira. Horrez gain, saioak
|
mundu
osoko hainbat hedabideren interesa piztu du eta horregatik, ohiko kazetariez gain gaur, nazioarteko hainbat medio ere bertan egongo dira.
|
|
|
Fluxus taldean ere aritu zen, eta performancea edo ekintzaren artea izan da bere lanaren ardatza. 1999an Espainiako ordezkari izan zen Ferrer Veneziako Biurtekoan; diziplina horretako jaialdi garrantzitsuenetan egon da eta
|
mundu
osoko hainbat herrialdetan egin ditu performanceak. Artista plastiko gisa, hainbat museotan egin ditu erakusketak, hala nola, Madrilgo Reina Sofian, Stuttgarteko Staatsgalerie n, Donostiako Koldo Mitxelenan eta Sevillako Arte Garaikideko Andaluziar Zentroan.
|
|
|
Eguna duela 60 urte ospatu zuen aurrenekoz Eusko Ikaskuntzak,
|
mundu
osoko hainbat euskal etxetan, eta urtero hizkuntzaren inguruko gai bat hartzen du hizpide.
|
|
|
Mayora benetan arduratzen zen oiloez. Oiloen gaineko
|
mundu
osoko hainbat aldizkariren harpidedun, beti saiatzen zen oiloen oinazea arintzen.
|
|
|
...iriak eraldatzea, beren aztarna ekologikoa murriztu dezaten, bizigarriagoak izan daitezen eta herritar zoriontsuagoak izan daitezen, baina, batez ere, datozen urteetan izango diren arazoei aurre egiteko, batez ere petrolioaren gailurrari (munduko produkzioa gainbehera itzulezinari hasiera ematen dion unea) eta klima aldaketari aurre egiteko, horixe da “trantsizio hirien” helburu nagusia,
|
mundu
osoko hainbat herritan dagoeneko jarraitzen ari den kontzeptua.
|
|
|
Antolatzaileek diotenez, egun horietan, gainera, indigenen mobilizazio handiena izango da FSMren historian.
|
Mundu
osoko hainbat etniatako 3.000 pertsona inguruk laguntza eskatuko dute planeta defendatzeko kanpaina bat abian jartzeko. Foroaren historian indigenen mobilizazio handiena aurreikusten da Amazoniako lurraldearen %27 inguru indigenek betetzen dute, etnia desberdinetako 522 herri inguruk.
|
|
|
Horregatik, gero eta arkitekto gehiagok proposatzen dituzte etxe orratzak, espazioa eta baliabide naturalak hobeto aprobetxatzeaz gain, era guztietako elementu ekologikoak dituztenak. Alde horretatik,
|
mundu
osoko hainbat hirik ekodorreak eraikitzen laguntzen dute edo etxe orratz berriak prestatzen dituzte material birziklatuekin, energia berriztagarriekin edo landare estalkiekin.
|
|
|
|
Mundu
osoko hainbat ekimen “sare elektriko adimendunak” garatzeko lanean ari dira, gaur egungoak ordezteko. Abantaila hauek ditu, besteak beste:
|
|
|
Zero absolututik hurbil dauden tenperaturetan ia galerarik gabeko transmisio elektrikoa lortzen duten materialak dira; beraz, oraindik ez dira bideragarriak eskala handian. Nolanahi ere,
|
mundu
osoko hainbat ikerketa talde material horiek hobetzen ari dira, eta nanoteknologiak, esate baterako, supereroankortasunak giro tenperaturan duen helburura hurbiltzeko aukera ematen die. Ekimen nagusiak AEB sare elektriko adimendunetan interes handiena duen herrialdeetako bat da:
|
|
|
Wildlife Photographer of the Year saria irabazi zuen, bere kategoriako ospetsuena. Bere irudiak National Geographic edo Geo internacionalen argitaratu dira, eta
|
mundu
osoko hainbat fonotekatan lan egin du, hala nola Londresko BBCn. Baina Alacanteko argazkilari honek, bere argazkien edertasunagatik ez ezik, natura zaintzeko duen konpromisoagatik ere ezagutu nahi du.
|
|
|
Eraginkortasuna (%28 eta %30 artean) da beste abantaila nagusietako bat, baina kostu handiak aeronautikaren eta espazioaren sektoreetara mugatzen ditu. Aditu batzuek dagoeneko hitz egiten dute kostu txikiko eguzki panelez
|
Mundu
osoko hainbat enpresa ari dira lanean bigarren belaunaldiko sistema horiek orokortzeko. Aditu batzuek dagoeneko hitz egiten dute kostu txikiko eguzki panelez, silizioaz bestelako materialak erabiltzen dituztenez, hala nola CIGS mikroegiturak erabiltzen dituzten materiengatik (kobrea, indioa, galioa eta selenioa), edo CIS, galiorik ez badute.
|
|
|
Hirugarren belaunaldiak, oraindik esperimentazio fasean dagoenak, xafla meheko panelak are gehiago hobetu nahi ditu.
|
Mundu
osoko hainbat ikertzaile eta enpresa ari dira lanean zenbait teknologiatan, hala nola hutsune kuantikoetan, karbonozko nanohodietan edo koloratzailea duen titanio oxidozko nanoegituretan (DSSC). Horien bidez, etxeak edo errepideak estaliko lituzkeen pintura bat sor liteke, energia sortzeko; halaber, mota guztietako tresna elektronikoetarako tindagaiak, ehun jantziak edo eguzki kotxeak.
|
|
|
Elementu horren abantailek kokapen ona ematen diote etorkizuneko zentral nuklearren erregai bihurtzeko.
|
Mundu
osoko hainbat proiektu ari dira lanean, besteak beste, Espainian.
|
|
|
Hark bezala, beste milaka lagunek begiratu diote zeruari teleskopio batetik egun hauetan, Astronomiaren Nazioarteko Urtean baikaude. Urtea ospatzeko,
|
mundu
osoko hainbat bazterretan ekitaldiak izan dira asteburu honetan, Astronomiaren 100 orduak lelopean. Eta, hain zuzen, Nazioarteko Urtearen helburuetako bat ahalik eta jende gehienak lehen aldiz teleskopio batetik zerura begiratzea da, Galileo Galileik duela 400 urte egindako moduan.
|
|
|
Euskal Herrian ez ezik,
|
mundu
osoko hainbat herrialdetan ditu lantegiak Dowk. Urtean 58.000 milioi dolar inguruko irabaziak edukitzen ditu, eta gaur egun 46.000 langile ditu.
|
|
2010
|
|
|
Gerry Reynolds txapelketako arduradunak azaldu duenez, Eskoziako kulturaren transmisioaren gakoetako bat izan dira herri jokoak. 1882 urtean egin ziren lehen aldiz, eta egun
|
mundu
osoko hainbat herritan osatu dituzte taldeak.
|
|
|
Azken hiru hamarkadetako zinemagile europar garrantzitsuenetarikoa da Paskaljevic. Belgradon jaio zen 1947an, 30 dokumental inguru egin ditu eta fikziozko 15 film luze:
|
mundu
osoko hainbat jaialditan saritu dute. Bizi den mundu munduarekiko oso hurbila da eta gaur egungo gizartea du hizpide: gerra, immigrazioa, xenofobia...
|
|
|
Australian sortu zen 15x15 Jaialdia 2001ean eta gaur egun, aldi berean, egiten da
|
mundu
osoko hainbat hiritan: Edinburgo, Brusela, Sydney, Paris, Bartzelona, Tokio, Bangkok eta Caracas hirietan, besteak beste.
|
|
|
Bestalde, erakunde ekologista nagusiek jakinarazi dutenez, biodibertsitatea zaintzearen garrantziaz gizartea sentsibilizatzeko hainbat jarduera egingo dituzte aurten. Helburuak ez dira lortuko Degradazio naturalaren erritmo biziak eta orain arte lortutako emaitzek
|
mundu
osoko hainbat adituri pentsarazten diete 2010eko helburuak direla bete. Europako Ingurumen Agentziak (EIA) 2009ko ebaluazioan adierazi zuen ezinezkoa zela lortzea.
|
|
|
Indexon Censorship erakunde britainiarrak, zentsura kasuetan adierazpen askatasuna eta informazioa sustatzen dituenak, sutrabajo bidez saritu zuen 2008an eskubide horren alde. Estatu Batuetako hainbat komunikabidek eta elkartek dohainik eskaintzen dizkiete abokatuak
|
Mundu
osoko hainbat komunikabidek eta elkartek dohainik eskaintzen dizkiete abokatuak, filtrazioetan parte hartzen dutenen eskarietatik babes daitezen. Besteak beste, USA Today, The Hearst Corporation, The Los Angeles Times, Associated Press prentsa agentzia, eta hainbat kazetari elkarte amerikar eta europar eta eskubide zibilen defendatzaile.
|
|
|
Hiri edo barruti berokuntzaren kasuan (District Heating), hiri edo auzo batek beroa sortzen duen instalazio bat du, eta kaleetatik bideratzen da etxe guztietara irits dadin, ura edo gasa bezala.
|
Mundu
osoko hainbat hiri eta auzok, Espainia barne, horrelako sareak dituzte. Beroa sortzeko, oro har, kogenerazio zentralak erabiltzen dira, baina gero eta gehiago erabiltzen dira energia berriztagarriak, hala nola biomasa, eguzki energia eta zentral nuklearren eta hiri hondakinen erraustegien bero soberakina.
|
|
|
Haien alde daude, ahulagoak direlako eskubideak urratzean edo bereizkeria egitean. Berdintasuna
|
Mundu
osoko hainbat herrialdetan, 1992az geroztik, genero arrazoiengatik antolatzen da. Espainian duela aste batzuk aurkeztu zen, baina bere ekintzak aspalditik dira nazioartekoak eta emakumeak buru dituzten erakundeei laguntzen diete.
|
|
|
|
Mundu
osoko hainbat herritan erabiltzen den ur eskasiaren alternatiba da, osasun bermearekin.
|
|
|
Espainian gero eta gehiago erabiltzen den gezatzea birziklatzea baino garestiagoa da, ingurumen arazoak ahaztu gabe. Hondakin ura birziklatzeko hainbat sistema
|
Mundu
osoko hainbat enpresa eta talde zientifikok, baita Espainian ere, sistema berriak bilatzen dituzte hondakin urak berriz aprobetxatzeko. Madrilgo Carlos iii.a Unibertsitatean, mintzeko erreaktore biologikoetan oinarritutako prozesu bat aztertzen ari dira.
|
|
|
Truke genetikoa urria da, eta ahaide diren banakoen arteko odolkidetasunak eritasun, parasito eta ugalketa arazoen aurrean ahulagoak diren ondorengoak eragiten ditu. Arazo hori saihesteko,
|
mundu
osoko hainbat talde zientifikok kriokontserbazioa erabiltzen dute. Nitrogeno likidoa bezalako sistemei esker, oso tenperatura baxuetan izoztu nahi dira semena, obuluak, enbrioiak eta ehun biziak, eta baliabide genetikoen bankuetan gorde, bideragarritasuna galdu gabe.
|
|
|
Hirien etorkizuna zeruan dago, ez lurrean. Hala uste dute
|
mundu
osoko hainbat arkitektok, besteak beste, hainbat espainiarrek. Haren proposamena:
|
|
2011
|
|
|
Soziolinguistek aukera berriak ikusi zituzten. ekologoak eta bioekologoak biodibertsitatearen teoria garatzen, hobeto ulertzen eta defendatzen ari zirela ikusita, soziolinguistak konturatu ziren teoria hori erabil zezaketela hizkuntzen dibertsitatea ulertzeko eta mantentzeko.
|
Mundu
osoko hainbat hizkuntzalarik analogia hori landu zuten, eta, horrela, hizkuntza ekologiaren teoria garatu zuten. horrez gainera, analogia hori balioei aplikatu zieten. gure helburua garrantzitsua da, eta euskal komunitatearentzat ere lehentasuna du. gizarteak ingurumenarekiko ekologikoa terminoa onartu du, eta horrek aukera ematen digu hizkuntza ekologia terminoa mahaigaineratzeko; izan ere, gaur... biodibertsitatearen alde bagaude, nola liteke gizadia hizkuntza dibertsitatea defendatzeko prest ez egotea?
|
|
|
Atxilotuetako batek zerbitzari bat zuen etxean. Bertatik koordinatu eta gauzatu omen zituzten
|
mundu
osoko hainbat finantza, enpresa eta gobernutako webguneen kontrako eraso informatikoak.
|
|
|
Espainiako Poliziak hiru lagun atxilotu ditu Espainiako Anonymous pirata informatiko taldeko arduradunak direlakoan. Horietako batek zerbitzari bat zuen etxean eta bertatik koordinatu eta gauzatu omen zituzten
|
mundu
osoko hainbat finantza, enpresa eta gobernutako webguneen kontrako eraso informatikoak.
|
|
|
Energia mota hori erabiltzeak klima aldaketa geldiarazteko balio du, milaka tona karbono dioxido (CO2) isurtzea ekiditen duelako eta erregai fosilekiko mendekotasuna murrizten duelako. Ingeniaritza genetikoko tabako bioerregaia
|
Mundu
osoko hainbat ikertzailek ingeniaritza genetikoko azken aurrerapenak erabiltzen dituzte mota guztietako laboreen ezaugarriak hobetzeko. Horietako bat Bioteknologia fundazioaren laborategietako Vjasheslav Andrianov da, Thomas Jefferson Unibertsitatean (AEB).
|
|
|
Gaur egun inor ez da horretarako gai. Ezin da aurreikusi lurrikara baten eguna eta ordua Hala ere,
|
mundu
osoko hainbat talde zientifikok hondamendi natural horiek hobeto ezagutzeko eta iragarpen sistemak hobetzeko lan egiten dute. Zientzialariek zaintza sismikoko sare bat dute eta arrisku mapak egiten dituzte.
|
|
|
Eguzki izpietatik energia sortzen duten leihoak dira,
|
mundu
osoko hainbat enpresa eta unibertsitatek sortuak
|
|
|
Ingurumenarekin eta klima aldaketaren aurkako borrokarekin kontzientziatutako kontsumitzaileak hautatuko du lehen produktua. Informazio hori ezagutzeko,
|
mundu
osoko hainbat ekimenek abian jarri dituzte karbono aztarnaren etiketak. Helburua da kontsumitzaileak eta enpresak kontzientziatzea ahalik eta berotegi efektuko gas (BEG) gutxien isurtzen dituzten produktuen beharraz.
|
|
|
Erregai fosilik gabe bizitzea posible da. Hala pentsatzen dute, gutxienez,
|
mundu
osoko hainbat uhartetan, hala nola Bornholm daniarrean, Hawaii estatubatuarrean edo El Hierro espainiarrean. Energia berriztagarrien eta sare elektriko adimendunen erabilera orokortzeko hainbat ekimen jarri dira abian.
|
|
2012
|
|
|
Pasilloetan, dela haien kabuz, dela Sicue edo Erasmus bezalako programen bitartez, asko dira Espainiatik eta
|
mundu
osoko hainbat estatutatik gradu eta graduondoko ikasketak osatzera UABra etorriak direnak. Hizkuntza berrira eta unibertsitatera moldatu beharra duten 6.420 nazioarteko ikasle ari dira aurtengo ikasturtean, eta badira lan hori erraztera bideratutako makina bat ekintza.
|
|
|
Haren arduradunek gogorarazi dute ekintza horrek, ingurumen eta giza onurez gain, onura fiskalak ere badituela, PFEZren aitorpenean arindu egin baitaiteke. Zooetako animaliak Parque Reunidos,
|
mundu
osoko hainbat zoologiko handiren eta jolas parkeren talde batek, hala nola Madrilgo Aquarium zooak, animalia batzuk babestea proposatzen du. Hautatzen den besoetakoaren arabera (urtean 50 eta 300 euro artean), oroigarri bat, instalazioetarako sarrerak edo bisita gidatuak jasotzen dira.
|
|
|
Zerbait zaintzeko lehen urratsa hura ezagutzea da.
|
Mundu
osoko hainbat ekimenek ingurumenean espezializatutako doako entziklopediak eta gidak argitaratzen dituzte Interneten. Espezie ezagun guztien fitxa zehatzak, irudi ederrak, animalien bideoak eta audioak, espezie mehatxatuei buruzko datuak, produktu eta zerbitzu iraunkorren fitxak, etab. Horien bidez, arduradunek gure planetako biodibertsitate izugarria eta delikatua erakusten dute ordenagailuaren bidez, eta guztion artean errespetatzeko eta zaintzeko kontzientzia pizten dute.
|
|
|
Errealitatetik oso urrun:
|
mundu
osoko hainbat enpresa eta diseinatzailek zurezko bizikleten hainbat modelo egiten dituzte. Material natural horren propietateek eta diseinuko eta ekoizpeneko azken aurrerapen teknologikoek bizikleta erosoagoak, arinagoak, erresistenteagoak eta ekologikoagoak sortzen dituzte.
|
|
|
1,8 1,8 International Osteoporosis Foundation ek (IFI) antolatzen duen Osteoporosiaren Nazioarteko Egunean,
|
mundu
osoko hainbat elkarte zientifiko eta paziente elkartek parte hartzen dute aurten. Goiburu bikoitza du:
|
|
2013
|
|
|
giro tenperaturan eta presioan, bolumen handikoa da, eta energia askatzeko ahalmenak gas oso sukoia bihurtzen du.
|
Mundu
osoko hainbat ikertzailek (baita Espainian ere) hainbat teknologia erabiltzen dituzte hidrogenozko erregai pilak hobetzeko. Bizikleta:
|
|
|
Txakurkumeak eta animalien harrera zentroak Animalia txakurkumeek grinak pizten dituzte, EROSKI CONSUMEreko maskotak kanalean ondo dakitenez. Hori dela eta, ezin izan zuten webcamik falta,
|
mundu
osoko hainbat aleren jarduerarekin: Defendanceko katuak berreskuratzeko zentroa (Ohio):
|
|
|
Alferrikako hondakina da kafea egiten den bakoitzean, edo kafe bakarra hartzen den bakoitzean, gaur egun hain modan dauden kapsulen kafe makinekin alderatzen bada». 4 Sehaskaren diseinuak sehaskara
|
Mundu
osoko hainbat produktu eta eraikin aurkitu ditu William McDonough arkitekto estatubatuarrak eta Michael Braungart kimikari alemaniarrak. Ekodiseinu mota hau naturan oinarritzen da, hondakinak lehengai berri gisa aprobetxatzen dituen bizi ziklo batekin, eta ekoizteko eta mantentzeko sistema eta energia kutsagarriak erabiltzea saihesten du.
|
|
|
iraunkortasuna, uraren erabileraren eraginkortasuna, energia (puntuazio handiena duen balioa) eta inpaktu atmosferikoa, erabilitako materialak eta baliabideak, barne giroaren kalitatea eta berrikuntza eta diseinu prozesua. Eraikin batek energiaren% 30 eta% 70 bitartean murriztu dezake energia,% 30etik% 50era, hondakinen kostuaren% 50etik% 90era eta karbono dioxidoaren (CO2) emisioen% 35
|
Mundu
osoko hainbat eraikinek (Espainia barne) zigilu horren kategorietako bat lortu dute. 5 Minergia 1994an sortu zuten Suitzako hainbat erakundek, eta higiezinen energia eraginkortasuna handitzea du helburu.
|
|
|
konpondu. “Egizu zuk zeuk” gero eta ezagunagoa da,
|
mundu
osoko hainbat herritar mugimenduri esker, hala nola “Maker” edo “Fixer”. Kideek beren objektuak egiten dituzte edo beren bizitza luzatzeko, ondo sentitzeko, dirua aurrezteko eta, bide batez, ingurumenari mesede egiteko konpontzen dituzte.
|
|
|
Horrek konfiantza eza eragin zuen inbertitzaileen artean, eta mundu osoko burtsen beherakada azkar bezain nabarmena eragin zuen. Krisia orokortzeak
|
mundu
osoko hainbat banku, aseguru etxe eta inbertsio funts arriskuan jartzen zituen, nazioarteko banku sistemaren hondamendia eragiteko arriskua sortuz.
|
|
2014
|
|
|
Trena gainerako garraiobideak baino ekologikoagoa eta merkeagoa da, baina are handiagoa izan liteke energia iturri hori erabat berriztagarria balitz. Horixe da, hain zuzen ere, Eguzkia energia iturri ekologiko gisa aprobetxatu nahi duten
|
mundu
osoko hainbat tren ekimenen helburua. Artikulu honek Europan, Espainian, Indian eta Estatu Batuetan eguzki energiaz propultsatutako trenen proiektuak adierazten ditu.
|
|
|
|
Mundu
osoko hainbat lekutara eraman duen nazioarteko bira egin ostean, Cateurako (Paraguai) Musika tresna Birziklatuen Orkestrak kontzertu berezia eskainiko du gaur Euskaldunan.
|
|
2015
|
|
|
Intersex deritze arrain horiei. Xenoestrogenoen kutsadura agertzen den
|
mundu
osoko hainbat tokitako arrain populazioetan atzeman da fenomeno hori, zeina ehun mailako biomarkatzailetzat erabiltzen den.
|
|
|
Gaur egun, era askotako modeloak eta tamainak aurki daitezke, baina guztiek saihesten dute elektrizitatea edo gasa, eguzkitik energia hartzean.
|
Mundu
osoko hainbat ekimen antolatzen dira sistema horiek sustatzeko, eta era guztietako errezetak aurki daitezke haiekin janaria prestatzeko.
|
|
|
Baita bertatik ere Psikologiako Amerikako Elkartea (APA) bere garaian adierazi zuen kezkatuta zegoela termino hori erabiltzeko. Izan ere, SAP, erakunde kliniko gisa,
|
mundu
osoko hainbat elkarte zientifikok baztertu dute, hala nola Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eta APAk. Ez da sartu ‘Guía Diagnóstico y estatistístico de los trastornos mentales’ (azken edizioa da bosgarren edizioa, DSM V) liburuaren edizio bakar batean ere, eta ez da OMEren ‘Gaixotasunen Nazioarteko Sailkapena’, ezta OMEren ‘Gaixotasunen Nazioarteko Sailkapena’ ere, adituek ikerketa gehiago behar dutela uste baitute.
|
|
|
Kafe ekoizpeneko hondakinak aprobetxatzea, ibilgailu edo etxeko galdaretarako bioerregai ekologikoagoak sortzeko.
|
Mundu
osoko hainbat proiektu, Espainian ere, ingurumenari eta osasunari mesede egiten dioten helburu hori lortzeko lan egiten dute. Artikulu horrek energia garbia nola sortu eta poluzioa kafearekin murriztea adierazten du.
|
|
|
Bioerregaiak egiteko kafea: proiektu interesgarriak
|
Mundu
osoko hainbat zientzialarik lan egiten dute kafearen hondakinak energia berriztagarri bihurtzeko. Hondakin toxiko horiekin zer egin behar den konpontzeaz gain, arduradunek bioerregai ekologikoagoak lortzen dituzte lehen belaunaldikoak baino, eta horiek lehengai gisa erabiltzen dituzte giza kontsumorako.
|
|
|
Esan bezala, lan erreformak bildu zuen arreta Maiatzaren Lehenean: " segurtasun eza eta esplotazioa areagotzen duen erreformaren aurka" eta" guztiontzako enplegu duinaren alde" egin zen manifestazioa jendetsua eta koloretsua izan zen, eskualdeka antolatuta; nabarmena izan zen gazteen eta haien errebindikazioen presentzia;
|
mundu
osoko hainbat kazetari ere izan ziren ELArekin manifestazioan, egunotan Bilbon Munduko Kazetarien Federazioak ELArekin batera antolatutako Kazetarien Nazioarteko jardunaldira etorritakoak.493
|
|
2016
|
|
|
|
Mundu
osoko hainbat etxebizitza eredu txandakatzen dira eguzkiaren energia eta argia ahalik eta gehien aprobetxatzeko
|
|
|
Apirilean apirilean, 14 15º ko batez besteko tenperaturekin Parisen egindako azterketa batean, etxea berokuntzaren alde egin dezake, eta erosotasun tenperatura mantendu, orientazioari esker». Horiek birarazteak, «arkitektura dinamiko» gisa ezagutzen den kontzeptuak,
|
mundu
osoko hainbat eredu sortzea bultzatu du. Espainiatik hasita, Sun House 360º ko arduradunek kristalezko itxitura handi bat duen etxebizitza bat diseinatu dute, eta, erosotasun eta aurrezte baldintzarik onenak bilatzeko, mugimendu «ezin hautemangarria» duen sistema «adimentsua».
|
|
|
Makina horrek janari hondarrak ongarri bihurtzen ditu.
|
Mundu
osoko hainbat jatetxek erakusten dute hondakinak saihestea ez dela posible Ontziak berriz erabiltzea Siloren beste ezaugarri bat da: esnea eta edariak beren kaxetan eta txanbiletan garraiatzen dituzte, eta bezeroentzako edalontziak marmelada birziklatuzko poteak dira.
|
|
|
Askoz ere arinagoak, malguagoak eta merkeagoak izan daitezke eguzki plaka fotovoltaikoak. Duela hilabete batzuk,
|
mundu
osoko hainbat hedabidek grafenoa duten eguzki panelak erakutsi zituzten, Txinako ikertzaile batzuek sortuak, euriarekin ere eguzki energia lortuko zutenak. Cárabek, berez, ez du energiarik sortzen, baizik eta energia metatzeko gaitasuna, ur horren eraginez hobetu daitekeena.
|
|
2017
|
|
|
PETezko sei botila birziklatzeak auto baten ihes hodiko 10 minutuko CO2 kutsatzea indargabetzen du». 6 Bertan behera utzitako botilak ere birziklatzen dira
|
Mundu
osoko hainbat ekimenek hondartzetan eta ozeanoetan utzitako PET botilak birziklatzen dituzte, ingurumen inpaktua murrizteko. Arropa, oinetakoak, motxilak, poltsak eta osagarriak egiteko itsas zaborren hondakinak berreskuratzen dituzte proiektu horiek, adibidez, Ecalf espainiarra.
|
|
2018
|
|
|
BAIONA, LAPURDI.
|
Mundu
osoko hainbat euskal etxe eta komunitatek egin zuten bat joan den larunbatean Euskal Diasporaren Egunaren lehenengo edizioa ospatzearekin. Lehenengoz egiten diren gauza guziek bezala, bazen arrengura pixka bat, jendeak eta euskal etxeek lagundu eta" bere" egingo ote zuten, baina Eusko Jaurlaritzak zabaldu datuen arabera gutienez 60 izan dira munduan lehenengo edizio honetara bateko edo besteko ekitaldi eta programekin bildu diren euskal etxe eta elkarteak; pentsatu baino frango gehiago, ez baita aise ospakizun berri batekin zerotik hastea, ezta Euskal Diasporaren Eguna bezain garrantzitsua izatera deitua den
|
|
|
SAN IGNAZIO. Joan den asteburuan abiaturik
|
mundu
osoko hainbat euskal etxetan segitzen dute San Ignazio besta eta ospakizunek. Boisen izigarri ontsa pasatuak dira joanden astean hiriko euskal bestak eta aste huntan, asteartean (San Ignazio Eguna) ospatua dute bereziki Argentinako Necochean, eta ber gisa eginen helduden asteburuan Txileko Viña del Mar Valparaiso eta Santiagon, Argentinako Buenos Aires, Arrecifes, Roldan en..., Brasileko Sao Paulon eta frango leku gehiagotan.
|
|
|
EUSKARAREN EGUNA. Euskararen Nazioarteko Eguna aurten gehienetan Euskaraldiarekin bat eginik
|
mundu
osoko hainbat euskal etxe eta komunitatetan ospatu da, aitzineko asteburuan, astelehenean berean, eta helduden asteburuan beste batzuetan. Bere 100 urteurreneko ekitaldien karietara Eusko Ikaskuntzak ENE saria aurten eman ez duelarik, bakarrik Mintzanet.net ek aurten bosgarren aldiz eman sariak aipatuko ditugu, mereximendu handiko jendeeri emanak:
|
|
2020
|
|
|
|
Mundu
osoko hainbat txokotan bezala, Lombardian ere indarrean da etxeratze agindua. Baina, gaur gaurkoz, kutsatzeak ez dituzte mugatu.
|
|
|
Joan den martxoaren 23an, Barne Ministerioko batzordeko talde parlamentarioei eskaera horiek egin zizkieten elkarteek, baina ez dute erantzunik jaso, atzo prentsa ohar batean azaldu zutenez. Haien arabera,
|
mundu
osoko hainbat instituziok eta osasun erakundek ohartarazi dute Espainiako Estatuan dauden presoek «zaurgarritasun berezia» dutela COVID, eta jakinarazi dute Espainiako arartekoa «erabat» ados azaldu dela askapen eskakizun horiekin.
|
|
2021
|
|
|
Garaien, egileen eta estiloen originaltasuna, aldakortasuna eta aniztasuna dira Leioako Kantika Koralaren proposamen musikala definitzen duten ezaugarriak. Beraien proposamen musikalean Europako, Asiako eta Ameriketako autore garaikideen musika dute, bai eta euskal musika eta taldearentzat
|
mundu
osoko hainbat konpositorek berariaz konposatutako pieza ere.
|
|
|
Alderantziz pentsatzen hasteko unea da. Pentsatu genuke –egia delako– gaztelaniari esker eskurago ditugula XXI. mendeko euskaldunok
|
mundu
osoko hainbat herrialde eta miloika bizilagun. Zenbat eta txikiagoa izan komunitate bat, are eta behar handiagoa izango du irekitzeko mundura...
|
|
2022
|
|
|
Nire kideekin batera, Gerraren Aurkako Koalizio Globala sortu dugu eta
|
mundu
osoko hainbat agente kultural, lagun, artista, idazle eta abar biltzen dira bertan. Dirua biltzen eta lagunak bilatzen hastea izan zen egin genuen lehenengo gauza.
|
|
|
Azken finean, osasun sistema ikertzaileekin eta gizarte eragileekin integratzetik sortutako ekosistema berri bat da, osasuna eta gaixotasuna hobeto ezagutzeko. Beste esperientzia batzuk munduan Espainiako proiektua aitzindaria da, baina adimen artifiziala aspalditik erabiltzen da
|
mundu
osoko hainbat proiektutan. Herrialde industrializatuetako osasun erakundeek darabiltzaten datu bolumen handiek joera berri bat zabaldu dute sektorean:
|
|
|
Izagirre, Urdaneta, Larrazabal, Garmendia... Asko dira
|
mundu
osoko hainbat txokotan aurki daitezkeen euskal abizenak. Artziniega da abizen horietako bat.
|
|
2023
|
|
|
Amets Arzallus idazle, kazetari eta bertsulari hendaiarrak Kolonbiako Cartagena de Indias hirian urtarrilaren 26tik 29ra egin den' Hay Festival' delakoan hartu du parte,' Miñan' (Susa, 2019) bere liburuaren aurkezpena eginik eta kultura aniztasunaz eta identitateaz mintzaturik,
|
mundu
osoko hainbat sortzailerekin batera. Gogora dezagun nobelak Ibrahima, Ginea Konakryko migrantearen bizitza kontatzen duela, hark Amets Arzallusi azaldu bezala, sorterritik Europara bere anaia desagertuaren bila abiatu zenetik, bidean jasan zituen kalamitate eta gizatasunaren kontrako egoera izugarriak barne.
|