|
2000
|
|
|
izan ere, testuaren leku ezberdinetan egoteak sentsazio ezberdinak dakartza, batetik bestera dugun informazioa aldatuz baitoa: narrazioaren
|
munduari buruzko
gure ezagutza ezberdina baita.
|
|
|
Ikuskizunaren
|
mundu
gurea txikia dela tamainaz badakigu baina ezin dugu onartu zikoitza izan dadila. Aurkitu ditugu bideak Euskal ikuskizunaren magia areagotzeko.
|
|
|
Interpretazio fenomenalistari ez ezik beste anitzei ere irekita zegoen liburu honen egiturak tesi garbi bat zeukan azpian: ‘errealitatea’ ‘emandakora’ fenomenikoki murrizteko ahalegin bat izan zen Aufbau a, eta horretarako logikaren teknikak erabili zituen55 Proiektuak Russelli eta, batez ere, bere Our Knowledge of the External World (1914) [Kanpoko
|
munduaren
gure ezagutza] lanari, asko zion zor. Bestalde, argitze prozesurantz hurbilduz zihoan tesia barneratzen zuen:
|
|
2001
|
|
|
Baina
|
munduan
guk aurkitu ditzakegun errealitate motak edozein direla ere, errealitate oro bi osagairen ondorio da. Batetik, pentsalari edo gizakiek asmatu ez duten muin jakin bat, itxuragabea, mugagabea, sortzailea, etengabe irakiten egonik bere baitatik errealitate berriak sortuz gainezka egiteko joera duena; mugagabea da, bai handirantz (infiniturantz) bai txikirantz (infinitesimorantz).
|
|
2002
|
|
|
Dena den, ikusmira futurista batekin hemendik milaka urtera biziko diren antropologoak, gaurko publizitatearen bidez gaurko mundua nolakoa den azaltzeko trikimailua izango dutela pentsatzen dutenak, erabat oker dira, Alvaro Gurrearen hitzetan. Izan ere, «publizitatean agertzen zaigun
|
mundua
gure eguneroko munduarekin zerikusi gutxi duen mundua da»
|
|
|
Gure poza adiskide, ire eriotzaldi donearen barri jakitean! Amaika bidar aitatutako unea izan yuagu,
|
munduko
gure bizitzako azken unea!
|
|
|
Orain arte, mundu osoko irratiak eta telebistak gurera noiz helduko zain izan gara. Bada garaia guk
|
mundura
gurea igortzeko. Jakingo dute zeintzuk garen eta hemen egiten dena entzungo dute, gure hizkuntza eta gure musika:
|
|
|
batzuek, frankismoa ezagutu zutenetako haietako batzuek, gaitzetsi egin zuten sozialistek bultzatutako publifikazioa, proposamen honek inork ere ez dakien interes isilak gibeleko aldean zituela edo, omen, atzenduz, jakina, legea EAJk eta EEk ere sinatu zutela. Kontuz, esan ziguten, kasu, hauek kraskaraziko baitigute, eta betiko hondatu, euskaldunok garatzeko gai izan garen hezkuntza sistema bakar, jator eta eredugarria, aldi berean pribatua eta publikoa, pribatua izan gabe oroz gain publiko, eta publiko izan gabe oroz gain pribatu,
|
mundua
guri begira baita. Beste batzuek, zure gisa frankismoa liburuetan edo txanponetan ikasi dutenek, argudiatu zuten, ordea, ikastolek sare publikora igarotzeko aukera izatea, ezagutu ez zuten gobernu modu txarreko eta gaitzesgarri haren aginpidearen beste ezaugarri bat, aski adierazgarria, baizik ez zela funtsean, faxismo hutsa esan nahi dugu.
|
|
2003
|
|
|
Gatazka zerbituta dago.
|
Munduan
gure bidea eta jasotako erantzuna azaltzen hasten gara.
|
|
|
Oteizaren ustez, gainera, Historiaurreko mundu hori ez zen hain mundu urruna, Santimamiñetik 18.000 urtek bereizten gaituztela zioen, eta hori 100 urteko 180 amona besterik ez direla. Eta esan bezala, ez zuen hara itzultzeko asmorik agertzen, kultura hori
|
munduan
gure kokapena lortzeko oinarritzat hartzeko beharra baizik. «Italiako hiri estatuek 1200etik 1600era jenialtasunez beteriko 400 urte bizi izan zituzten eta herri zoragarria dute orain.
|
|
|
Hori aldatu den gauza bat da, baina horren aurrean zer egingo dugu bada? Gainera musika
|
munduan
gu gara agian jendearen joera horien esklabu garenak. Rock taldeek gauza bat egiten dute eta kito, hartuko duzu edo ez duzu hartuko.
|
|
|
Independentzia beharrezkoa da, ofizialtasun indartsuan baino sinesten ez dutenek ain  tzakotzat har dezaten gure existentzia. Independentzia  beharrezkoa da
|
munduak
gure berri izan dezan.
|
|
|
Rortyrengandik Derrida arte, edo alderantziz, mundua modu fidagarri bati esker (zientziaren modua) ezagut dezakegula baieztatzen duen tesiak itxuraz ez du ongi jasaten ekinaldi temati batek dioena, hau da:
|
munduaren
gure mapak, izatez, gizakiek jositako txatalak baizik ez direla. Giza ekoizpenak dira, eta ez gizakiarengandik at dagoen ustezko errealitate baten islak.
|
|
|
"
|
Mundua
gure kapritxoak betetzeko
|
|
2004
|
|
|
Elebitasunaren
|
munduak
gure mundua bitan banatzen du: alde batetik, gu geu gaude, euskaldunok, herri gisa hizkuntza eta kultura jakin baten ordezkari; beste aldetik, mendeko gaituzten bi Estatuak, beraien identitate zeinu guztiekin batera.
|
|
|
Alabaiña molde eta kategoria horien bidez mintzo gera; mintzatu ez ezik, naturaleza aztertu ere hizkuntzaren hausnarpide horietxen bidez egiten dugu, fenomenu edo lotura hau edo hura erreparatuz ala alde batera utziz. Gure pentsakera osoa, hortaz, hizkuntzaren arrago horietan urtzen da, eta gero hormatzen edo gogortzen; eta
|
munduko
gure ezaguera horietxek oiñarri diralarik eraikitzen dugu".
|
|
|
Internet faktoria bat da eitb24.com, zinez. Munduari begira, eta
|
munduak
gureari so egin diezaion egin dute apustua. Orain ikusteko dago apustuak zer ematen duen.
|
|
|
Defendituko genuke badela kanpoan mundu bat sentimenen bidez gureganatzen duguna bera den moduan. Bide honetatik errealitatearen ezagutza zehatza eta fidagarria izango genuke, parekotasun bat legokeelako
|
munduaz
guk buruan dugun irudiaren eta errealitatearen artean, nolabait esateagatik gure buruak benetako errealitatearen argazki fidagarria eskainiko ligukeelako. Zeregin horretan osagai garrantzitsu bat kontzeptuak izango lirateke, baina hauek gure adimenean orokorketa baten bidez sortuko lirateke.
|
|
2005
|
|
|
–Berandu jaio ginen
|
mundura
gu bi neba arrebok –neure artean.
|
|
|
Ahaztu dezakegulako guk elikatu behar dugula azken urteotan gorpuztu den euskal kulturaren mundu ajeak jota nahi bada, endogamikoa akaso, txikia, bai, txikia, baina mikromundu bizkor, plural eta kritiko hau, inola ere ez birtuala. Ahaztu dezakegulako, horregatik arriskua, hori dela modu bakarra
|
mundua
gure begiekin ikusteko eta interpretatzeko. Hori dela modu bakarra mugak gainditzeko.
|
|
|
Goodmanen ustez, teknozientzian zein artean, eguneroko bizitzan eta, jakina, fikzioan ere bai, era ugari dago munduak eraikitzeko, zeren horiek, munduak, ez datoz kutxa batean aldez aurretik eginda. Alderantziz,
|
munduak
guk egiten ditugu (ikus Goodman 1978, batez ere I. eta VII. kapituluak, eta Goodman 1954ren hitzaurreak).
|
|
|
|
Munduak
gure hizkuntza eta kultura onets dezan, gu izan behar gara lehenak geure kultura ederresten eta goratzen. Adibidez, hogei euskaldunen artean erdaldun bat badago eta erdaraz egiten badugu horrekin garbi erakusten dugu geure hizkuntza hutsaren hurrengotzat daukagula, koldarrak eta euliak garela eta espainol edo frantsesen menpekoak garela.
|
|
|
Konprenitu ezin genituen formuletan eztitzen zuen ahoa. Askatu ezin genituenak esan eta besteoi hizketan utzirik burua baiezkoan edo ezezkoan mugituz bideratzen zuen ahakarra berak nahi zuen kalarantz, ontzi baten kuberta inoiz zapaldu izan gabe
|
mundua
guk baino hobeto ezagutzen duen kapitain horrek. Baina Bakuninen biografia utzi zidanez gero, haragi zuriaren erdiko ile bustia besterik ez nuen ikusten nik Floren aurrean neukan guztietan, eta konprenitu ezinik gelditzen nintzen Josetxok ateratzen zituen ondorioak.
|
|
2006
|
|
|
autobusa hartzera doan aguretxoa, semetxo bihurriari errietan egiten dionama, ezinegonak hartuta azterketa egitera doan ikaslea... Bi mende, bi milurtekoren ondotik, eta hainbeste izu, sarraski, barbaridaderen ondotik, badirudi mundua, eta
|
munduarekin batera
gu, ideia absoluturik gabe bizitzen ikasten hasi garela.
|
|
|
|
munduak
gu ez maitatzeko eskubidea duela
|
|
|
Euriaren zarata dinat gogoan, euriaren zirri zarra bizia
|
mundua
guregandik urruntzen, euriaren zirri zarra kutuna gu mundutik bakartzen eta gu elkarrengana batzen, etxola ttiki plastikoz, latorriz, lastoz eta egur puskaz eginaren babes prekario baina ezin samurragoan.
|
|
2007
|
|
|
Ez ote dinagu ikasi euskaldunok, gure herrian geure hizkuntzan atzerritar sentitzen garenok, ez direla beste gu bezalako atzerritar sentiarazitakoak gure kontra ari direnak; ahaztu egin ote zaigun Marx zale zaharrei azpiegitura eta gainegituraren eragina gizabanakoen gain; ahaztu egin ote zaigun lehen
|
mundukooi
gure aitona amonak txatarra biltzen ibili direla Euskal Herriko ibaietan; eta hori guzti horretaz ahaztuta izan ote gaitezken irakasle, ausartuko ote gaitun geletan, gainera, geografia eta historia erakustera?
|
|
|
Guri? Azter dezagun gure bizimodua eta ikusdezagun zertan eta zenbat bereizten den
|
munduko
gure klasekideen bizimodutik. Bizitzaren zenbat egotzi ahal diogu euskal kulturari?
|
|
|
Bere euskalduntasunaren indarrak erakarrikobaitu bere sentiera, pentsaera eta jokabidea. Hizkuntza dugulako hain zuzen geuresozializazioaren ardatz nagusia, ardatz horren inguruan harilkatzen direlako bizitzaren
|
munduak
gugan txertatu dituen balio, arau eta esanahiak. Ideologia politikoaz harago dagoen auzia da, horrenbestez, hizkuntzarena giza eta gizarte bizitzaren nondik norakoan.
|
|
|
Pentsaera horren sakonean beste arrazoi bat dago, eta hori da zakuzalearen bigarren ezaugarria, funtsezkoa: 2) horren ustean
|
munduaren
gure ezagutza menderatu gabea da hizkuntza batetik ala bestetik:
|
|
|
bada, berriro, haren ezagutzaren edo zientziaren analisi kritikoan abiapuntu guztizkoa judizioa eta judizioaren formak dira: judizioan aurkitzen dugu mundua beti, eta ez dago beste
|
mundurik
guretzat judiziokoa baino (judizioa Kant-ek ideiazko hutsa kontsideratzen du, ez linguistikoa). Baina judizioan eta judizioen ariketan eratutako mundu horretaz gain (objektuaz gain), subjektu bat ere aurkitzen dugu, aritzaile, eratzaile:
|
|
|
nahiz
|
mundua
gugan bizi aldi batez
|
|
|
|
mundua
gugan bizi da aldi batez
|
|
2008
|
|
|
Amerikakoa esperientzia bikaina izan zen era guztietan, esperientzia zoragarria. Ikusita genituen liburu guztiak zeuden eta arkitektura
|
munduan
guk gurtutako mito guztiak han izanak ziren gure aurretik.
|
|
|
Ferixa Nausietako jaietako bigarren astea amaitzeko, Zure elkartasuna azaleratu ekimena martxan egongo da, beste behin ere, igande goizez. Kanabera gobernuz kanpoko erakundeak antolatuta,
|
munduan zehar
guk baino beharrizan handiago du tenei laguntzeko aukera izango du plazako atarietara joaten denak.
|
|
|
argia baina elkar ezagutzera iristeko gogorik gabea". Ezinezko iragarkiak dira mundu garaikidean; arinkeria berezkoa itxurazko sakon aire batekin estali nahi lukeen
|
mundu
gurean.
|
|
|
|
Mundu
gurean gailen dabilen Autoestimak dio: " Ni ez naiz inor baino gutxiago.
|
|
|
Edozeinek edozeinekin bukatu zen (mozkortzeko egunetatik kanpora); gizabanako askotxo dago eguna (ia) inorekin hitzegin gabe pasatzen duena;" konektatu" eta" komunikatu" izugarri egiten da, baina hitzegin ez (pantalla bateko letrei begiratzea ez da); tonu aseptiko eta informatibo zapala gailentzen da hizketan, eta abar.
|
Mundu
gurean, bere betean, umeek eta zaharrek eusten diote hizkuntzari... ahal duten bezala.
|
|
|
Ez nintzen bakarra, zorionez, eta ni bezalakoak asko ginenez, lortuko genuelakoan geunden. Guk mundua aldatu
|
munduak
gu aldatu baino lehen, pentsatzen genuen. Jakina, gu ez ginen izan lehenengoak horrelako gauzak pentsatzen, baina, ai ene, zer den gaztea izatea?
|
|
|
Kontzientziaren izaera horrek hauxe adierazten du, kontzientzia bere objektuen eraldaketetan bakarrik ezagutzen dela:
|
mundua
gure burua ispilatzen den lekua besterik ez da. Hori hausnarketa filosofikoaren berrikuntza handia zen.
|
|
2009
|
|
|
Diseinatzaile ospetsuek modaren
|
munduak
gure artean duen garrantzia islatuko dute. Horretarako, desfile ezberdinak antolatu dituzte eta tendentziekin lotutako tailerrak ere izango dira.
|
|
|
ala, ez zaigu gustatzen?. Nire
|
mundua
gurean desegin zen. Isidroren mundua, aldiz, ukigabe geratzen zen.
|
|
|
Nazio libre gisa bizi nahi duen herri baten gogoa adierazten dutenak. Hor koka ditzakegu euskararen normalizazioaren alde nazio, herri eta auzoetako euskalduntze planak, dinamikak eta indar horren guztiaren metaketarako Kontseiluaren moduko erakunde baten sorrera; hezkuntza sistema nazionala eratu ahal izateko egiten ari diren urratsak, Euskal Curriculuma eta Euskal Unibertsitatearen proiektu estrategikoak, esaterako; euskal herritarrak garela auto baieztatu eta
|
munduaren aurrean
gure naziotasuna adierazteko EHNAren gisako tresnen sorrera eta erabilpena; emakumeek jasaten duten eskubideen urraketa sistematikoaren aurrean Euskal Herriko Emakumeen Kartaren moduko erreferentzia garrantzitsuen loratzea; euskal laborantzaren beharrei uko egiten dieten administrazioen aurrean Euskal Herriko Laborantza Ganberaren sorrera;. eus domeinuaren gisako dinamika abiatzea; Udalbiltzaren ... Hauek eta artikulu honek eskaintzen duen lekua betetzea ezinezko egiten duten beste hamaika egitasmo eta dinamika, Euskal Herria nazio gisa hezurmamitzeko ikusmiran kokatzen dira.
|
|
|
ETBko eguraldiaren mapak biltzen ditu polemika eta morborako daukagun grina. Sinbologiaren
|
munduak
gure miseria eta handitasunak islatzen dizkiguten neurrian. Irratizale amorratuok xehetasun ikusgarrietan bainoago, entzungarrietan dauzkagu jarrita belarriak EITBko irratiei dagokienez.
|
|
|
Edozein herrirentzat hori bere existentziaren eta bere batasun historikoaren erreferentzia litzateke, bere askatasunentzako baldintzen erreferentzia. Mila urteko saltoan kendu diguten historia loriosa (edo ez hain loriosa) eta
|
munduan
gure tokia berreskuratzeko egungo borondatea bildu ditu elkarrekin.
|
|
|
Hots, hemen euskaltzale, abertzale, ezkertiarra ez denak berak jakinen du zergatik ez den, baina hemen euskaltzale, abertzale, ezkertiarra ez denak ez digu uzten euskaraz egiten, gure lurrean bizi izaten, gure sena garatzen, gure
|
mundua
gure eran antolatzen. Baina eta hemen, bere buruak euskaltzaleena, abertzaleena, ezkertiarrena modukotzat hartzen duenak ere, oihuka ere, sasiborroketan ere, eguneroko bizitzan euskaltzale, abertzale, ezkertiarra ez bada, ez digu uzten euskaraz egiten, gure lurrean bizi izaten, gure sena garatzen, gure mundua gure eran antolatzen.
|
|
|
Hots, hemen euskaltzale, abertzale, ezkertiarra ez denak berak jakinen du zergatik ez den, baina hemen euskaltzale, abertzale, ezkertiarra ez denak ez digu uzten euskaraz egiten, gure lurrean bizi izaten, gure sena garatzen, gure mundua gure eran antolatzen. Baina eta hemen, bere buruak euskaltzaleena, abertzaleena, ezkertiarrena modukotzat hartzen duenak ere, oihuka ere, sasiborroketan ere, eguneroko bizitzan euskaltzale, abertzale, ezkertiarra ez bada, ez digu uzten euskaraz egiten, gure lurrean bizi izaten, gure sena garatzen, gure
|
mundua
gure eran antolatzen.
|
|
|
Halakoxea da
|
mundua
guregandik iheska dabilenetik.
|
|
|
Eta uste baino hauskorragoa da kapitalismo mundializatua. Norabide terminala hautatu duen
|
mundua
guk geuk minutuz minutu birproduzitzen dugula jakiteak ahalmena ematen digu gauzak birnorabidetzeko.
|
|
|
Gero, Eva sortu zuen Adanen saihetsarekin. Jainkoak munduko parte askotatik jaso zuen buztin hura, horrela gizaki guztiok etxean bezala senti gaitezen munduko parte guztietan, eta
|
mundua
gure ostatua izan dadin.
|
|
|
Krisian idazten dugu. Mundua, eta
|
munduan
gu, krisian ez bageunde, ez genuke idatziko.
|
|
|
Betiko borroka, gainera; sufrikarioz jositako borroka, alegia. Zintzoak, maitagarriak dira gure herrikideak, baina ez dago
|
munduan
gurea baino herri sufritzaileagorik. Oinazerik gabe lortzen zenak ez du baliorik.
|
|
|
Elorriaren moduan, era trinko bezain apalean,
|
munduari
gure txikitasunaren ederra eskainiz... beti ere.
|
|
2010
|
|
|
Idatzitakoaren saltsa eta osagaiak Jose Mari Uribarrik koordinatu ditu.
|
Mundua
gure mundu txikian sartu da. Gaur egun ez da xelebrekeria beste lurraldeetako jakiak euskal jatetxeetan aurkitzea.
|
|
|
Ez gara Espainiako selekzio autonomiko bat. Nazio izaera duen selekzioa da gurea eta ofizialtasuna behar dugu,
|
munduaren aurrean
gure Herria ere ordezkatua egon dadin". Horretaz gain, Esaitek manifestazio nazionala antolatu du hilaren 29rako Bilbon, euskal selekzioaren eta Venezuelaren arteko futbol partidaren egunean. " Nazioa, ofizialtasuna.
|
|
|
Ospitalekoaken dator arrapostu zabalagoa. " Halako batean jabetu nintzen idatzizko
|
munduak
gugan sortzen dituen hunkiduren katea ez dela benetako bizitzakoen oihartzun apal bat baino". Hau da," idazteko, bizi behar da" eta" bizitzeko, idatzi behar da" formulazioen artean, lehenengoaren aldeko hautua egiten du narratzaileak.
|
|
|
EAJn ikuspuntu asko dago, hainbat sentsibilitate dago ez sarri askotan aipatzen den penduluaren araberako sentsibilitateak: nekazal eta hiri munduko sentsibilitate ezberdinak, euskaldun eta erdaldun
|
mundukoak
guk bietan ditugu erroak, Bilbo eta Bizkaia, Donostia eta Gipuzkoa.
|
|
|
A ze aukera mordoa!
|
Mundua
gure esku. Eta munduko bazter guztietatik hasi ziren, baita ere, gurera etortzeko asmoz mezuak iristen:
|
|
|
Bi zentzu ditu: batetik Euskal Herriak iraganean bizi izan duen bide malkartsua islatu nahi du; eta, bestetik, musika
|
munduan
guk egin dugun bidea ere malkartsua izan dela adierazi nahi genuen. Beraz, titulu hau atera zenean esan genuen:
|
|
|
Bai, ikastolek laguntza behar dute gure haurren geroa euskalduna izan dadin, gure haurrek beren geroa euskaraz izanen dela erabaki dezaten. Erakutsi behar diegu bide ona dela, gustura eramaten dugula euskaldunak izaten jarraitu nahi dugulako, euskararen
|
mundua
gurea delako eta maite dugulako.
|
|
|
Euskaltzainen hitzetan, liburu honen helburu nagusitariko bat hutsune bat betetzea da. Andres Urrutia euskaltzainburuak aurkezpenean esan duenez, badu Euskaltzaindiak, argitalpen honen bidez, tresna berria, aldizka etortzen zaizkion aditu eta gainontzekoei gure olerkien albiste emateko eta
|
munduan zehar
gure kultura eta hizkuntzak barreiatzeko.
|
|
|
Inposiziorikgabe, zein kolore defendatu ala animatu erabakitzeko eskubidea, oinarrizkoeskubidea delako. Gainerako herriek bezala, guk ere
|
munduari
gure koloreakgehitu nahi dizkiogulako. Nazio bat garelako, sentitzen duguna izateko etaegiteko eskubidea oinarrizko eskubidea delako.
|
|
|
Inposiziorikgabe, zein kolore defendatu ala animatu erabakitzeko eskubidea, oinarrizkoeskubidea delako. Gainerako herriek bezala, guk ere
|
munduari
gure koloreakgehitu nahi dizkiogulako. Nazio bat garelako, sentitzen duguna izateko etaegiteko eskubidea oinarrizko eskubidea delako.
|
|
|
Hizkuntzaz gain, teknologia sortzeko ahalmena eta teknologia horrekin beste tresna teknologiko batzuk garatzeko gai izatea ere berezkotzat jo dezakegu, Morenoren iritziz. Teknologia horri esker, gure arteko harremanak aldatu dira, eta
|
mundua
gure interesen arabera moldatzeko gai izan gara. Horrek ondorioak ekarri ditu, horrek eta gure nagusitasuna ulertzeko moduak.
|
|
|
Liburu hau euskal olerki antologia da eta euskaraz, gaztelaniaz, frantsesez eta ingelesez eginda dago. Andres Urrutia euskaltzainburuak esan duenez, badu Euskaltzaindiak, argitalpen honen bidez, tresna berria, aldizka etortzen zaizkion aditu eta gainontzekoei gure olerkien albiste emateko eta
|
munduan zehar
gure kultura eta hizkuntzak barreiatzeko. Egungo mendeak eta egungo munduak hala eskatzen duela argi dago eta bide horretan jarraitzeko zalantzarik ez du Akademiak.
|
|
|
Bizi garen
|
mundua
gure arbasoek utzitako ondaretzat ez ezik, hurrengo belaunaldiek emandako mailegutzat hartu behar dugu. Garapen iraunkorrak, funtsean, gauregungo garapen ereduaren eta horrek ekosistema naturaletan duen inpaktuareninguruko hausnarketa sakona eskatzen du.
|
|
|
Nire mundu solipsistan bizi nintzen, lasai, hamar urterekin. Orain dena dago komunikabidez eta hedagailuz beteta, gaur egun adin horretako haur batek askoz gehiago daki
|
munduaz
guk genekiena baino. Garai hartan, ordea, mundua ez zen hain zaratatsua informazioari zegokionez (eta, gainera, diktadurak indartu egiten zuen egoera hori).
|
|
|
Alde batetik, krimen bihurtu da elkarrizketa erabiltzea gatazka politikoak konpontzeko funtsezko bitarteko bezala. Espainian zigorra ezarri zaio elkarrizketari, nahiz eta
|
munduan zehar
gurearen antzeko gatazkak, edo are gatazka zailagoak, Irlanda edo Hego Afrikakoak, adibidez, konpontzeko elkarrizketa erabili izan den.
|
|
|
Ez al dira beti babesik gabeko eta uste oneko jendearengana behar ez bezalako hitzez, harrokeria gutiziatsuz, Sartaldeko Indietako Konpainiaren irudi alegorikoa. bortxa zapaltzailez, gaixotasunez eta halako beste opariz heldu? Ez genuke pentsatu behar
|
munduko
gure partea denik jakintsuena, baina harroena da, erasotzaileena eta diruzaleena. Europarrek beste jende horri eman dieguna, ahal izan dugun guzietan, ez da zibilizazioa izan, baizik eta haien kulturen zimenduen suntsidura". 596
|
|
|
Mutua da
|
mundua
gure belarrietan.
|
|
|
Halako batean jabetu nintzen idatzizko
|
munduak
gugan sortzen dituen hunkiduren katea ez dela benetako bizitzakoen oihartzun apal bat baino. Gure bizitza erabakiz osatutako kate luzea izanik, erabakiek ondorio ukigarriak dituztela gure eta besteren bizitzan.
|
|
2011
|
|
|
EAJ, EA, Aralar, AB, ezker abertzale ilegalizatua... sigla horiek eta gehiago ditugu, eta diferentziak diferentzia, gehiago dute batzen dituztena banatzen ez dituztena baino: autodeterminazioa, independentzia, azken batean
|
munduan
gure ahots propioa entzunarazteko euskaraz, eta ez beste batzuen bozgorailu arrotzetatik. Izan ere, bakea ez baitugu helburu, ala?
|
|
|
Zientziaren ikuspegitik, arau naturalak kausa ondoriozkoak izanik, gizakiaren garuna eta haren produktuak, borondatea kasu, kausaltasun naturalaren esku daude, eta beraz, erabakiak baldintzatzen dizkigute gure menekoak izan gabe. Gure kontroletik kanpoko baldintzek hertsatzen gaituzte,
|
mundua
gure borondatetik landa dago eta (Wittgenstein). Hala, hautamen askea, erabakitzeko askatasuna, entelekia hutsa da, Pintxorena eta gurea.
|
|
|
Izan ere, hori aldatu da, orain" a mi tambien me gustaria..." esango dizute, zuri esnatzean pianoa maisuki jotzea gustatuko litzaizukeen bezala. Mundutik
|
mundura
gu, munduan berak. Eta mundutik mundura egiteko, eskatu gabeko baimena behar.
|
|
|
Begiak ireki nahi ditut mundua zabaltzeko.Ez da nahikoa begiratzea.Ez da nahikoa begiratuan isilik egotea.Beste zerbait behar da ikusteko, zer garen munduan eta zer den
|
mundua
gugan, zer zor ditugun eman zaigun guztiarengatik.Soa urrun nahi dugu beti, begiz joak begiak, ispilua ispiluaren kontra, garen osotasuna ikus dezagun, eta barrurago ere bai, mehatxuraino kasik.Parez pare jartzen gara munduaren aurrean, ordu guztien kontra eta negarrez zirtzilduak, ezinean ez ikusiarena eginez, bagoazela aurrera betiko ibai aldakorrean, bagoazela betiko erruki nahi baten bila.Beg...
|
|
|
|
Mundua
gure esku badago, eta hala izan dadin nahi bada, arauak birdefinitzetik hasi al gintezke?
|
|
|
Ordu txikietan dagoeneko, elkar gonbidatu genuen, euren zein gure unibertsitateen arteko ikasle zein irakasleen arteko Erasmus trukeak egitera, proiektu partekatuak sustatzera... Saregintzan jardun genuela, azken batean,
|
munduan
gure lekua egin guran, mundua leku bizigarriagoa, irekiagoa, atseginagoa bihurtu guran.
|
|
|
Orain, guk orain 40 urte?" guk" esatean esan nahi dut nire belaunaldiak?, gure aurrekoek eta 60ko hamarkadako eta 70eko hamarkadako jendeek zuten eta genuen egarri eta anbizio intelektuala eta mundua ulertu nahia eta pentsaera batean egituratu nahia,
|
munduarekiko
gure ikuspegia eta ikusteko manera... Hori uste dut desagertu dela.
|
|
|
Baina sareak ere sorkuntza uholdea ekarri du. Gurea paratu du munduan,
|
mundua
gure leihotik sartzearekin batera. Akaso sorkuntzarik izango litzateke gurean, egunkaririk gabe, irrati barik, telebista ezagutzeke, zinemari agur esanda?
|
|
|
Hizkuntza.
|
Munduari
gure begietatik begiratuta, hura gure objektu, beharbada egoki da esatea, izatea beti izatea besterik ez dela, zera denak berdin direla izan, euren izatea denaz bezainbatean. Baina gauzei, gure objektuak izan gabe, berak izaten uzten badiegu, zergatik pentsatu behar dugu, itsasoa eta lorea eta iturria berdin direla?
|
|
2012
|
|
|
Etxekoez ezin ahaztu, noski, Joxeaustin Arrietatik Urtzi Urkizura, alfabetikoki, baina mundura begiratzeko txokoa dugu hau. Behingoan,
|
mundutik
guri begiratu digutenen berri ere ekarri gura nizuen, 75 urte bete diren honetan. Madrilgo Reina Sofia museoan baino Nazio Batuetako Segurtasun Kontseiluaren atarian dagoen erreplika muralean jar ditzagun begiak.
|
|
|
Ikusten ez duguna, hauteman ezin duguna, ez al da existitzen? Gure
|
mundua
gure pertzepzioa amaitzen den toki berean amaitzen al da. Galdera horiei erantzuna bilatzen eta pertzepzioaren mugak zabaltzen saiatu da Ignasi Aballi artista (Bartzelona, 1958) Gasteizko Artium museoan inauguratu berri duen This is not the end (Hau ez da bukaera) erakusketako lanen bidez. Horietan guztietan ikusiezinaren inguruko gogoeta egiten du Aballik, egunerokoari eta gertukoari helduta.
|
|
|
Izanen ote da saiakeragileek euren baitan daramaten nartziso txiki handi horrengatik? Erran nahi baita, nork bere burua ferekatu nahi duelako ote da, norbera izanen bailitzan dagokion arloko ideiak
|
mundutik
gurera ekarri dizkigun lehena?
|
|
|
Gorputza eta garuna, bikote xelebrea; elkarrekin bizitzera derrigortuak, gorputza baita garunaren bizitokia, baina sinesten dugu
|
mundua
gure buruak dioen bezalakoa dela. Askotan elkarren aurka bizi dira burua eta gorputza, baina hain gaude identifikatuak eta kokatuak gure buruaren arrastoan, non ahaztu egin baitzaigu gorputza entzuten, ulertzen eta maitatzen.
|
|
|
Etorkizunaz kezkatzerik ez duela merezi esaten diogu elkarri, izua ez zaigula antzematen aurpegietan, ikasiak garela tranpetan erortzen. Baina ezin dugu irudikatu nolakoa zatekeen
|
mundua
guretako lekurik badela esan izan baligute. Gure buruak geurea ez balitz bezala gogoratzen du iragana.
|
|
|
Boterea, gobernua, gerra, legea, zigorra eta beste milaka gauzak ez zuten hitzik hizkuntza hartan adierazi ahal izateko, eta horrela ia gaindigaitza zen esan nahi zutena ugazabari adierazteko zailtasuna. Baina ulermen paregabea zuenez, behaketa eta elkarrizketa bidez oso jantzia, azkenean iritsi zen giza izaerak
|
munduaren
gure aldean egin lezakeena egoki ulertzera, eta guk Europa deritzogun lurraldeari eta batez ere neure herrialdeari buruzko zerbait berezia kontatzeko erregutu zidan.
|
|
|
Ugazabak, gure artean hain ohikoak diren naturaren kontrako bi sexuen gurari horiez akusatuko zituela yahooak espero nuen etengabe. Baina dirudienez Natura ez da hain maisu trebea izan, eta atsegin sofistikatu hauek artearen eta adimenaren emaitzak dira guztiz,
|
munduaren
gure partean.
|
|
|
Euskal instrumentuak modu berrian erabili genituen, hori izan zen gure tinbre nortasuna. Gure soinua bada partikularra, baina
|
munduan
gure tankerako talde asko daude.
|
|
|
Etorkizunaz kezkatzerik ez duela merezi esaten diogu elkarri, izua ez zaigula antzematen aurpegietan, ikasiak garela tranpetan erortzen. Baina ezin dugu irudikatu nolakoa zatekeen
|
mundua
guretako lekurik badela esan izan baligute. Gure buruak geurea ez balitz bezala gogoratzen du iragana.
|
|
|
Esaera zahar bat berritzera nua kukua berrikitan baita ixildua. Ezpada akabatzen guretzat
|
mundua
gu harekilan bainan denbora badua berriz ere entzunen da kukuen oihua.
|
|
2013
|
|
|
Yazîdek gauza handiak eginen ditik, eta hik, Hamza, guztiak kontatuko dituk? egitea bezain inportantea baita kontatzea,
|
munduak
gure berri jakin dezan. Eta hi kontalari ona haiz.
|
|
|
Hara nola ikusten zaituztedan biak: Yazîdek gauza handiak eginen ditik, eta hik, Hamza, guztiak kontatuko dituk... egitea bezain inportantea baita kontatzea,
|
munduak
gure berri jakin dezan. Eta hi kontalari ona haiz.
|
|
|
Baina bitartean beste gauza batzuk gertatzen dira munduan; aletu ditzagun, bada, baikortasunerako zenbait motibo: baga, Chiapastik oraindik noizean behin albisteak heltzen dira, eta horrela jakiten dugu zapatistek segitzen dutela bertako antolamendu alternatiboak eta demokraziaren forma berriak eraikitzen, mass medien arretarik gabe baina jendearen poz eta haserreei erantzunez; biga, geroz eta jende gehiagok ikusten du
|
munduan
gure zirkulu etikoa zabaldu behar dugula, pertsona guztiek duintasunerako eskubidea dugula eta fisonomikoki gure antz handia duten abere eta piztiek ere duintasuna merezi dutela: ezta gure euskal sukaldari distiratsuenak ere ez duela eskubiderik ahateak eta antzarak torturatuz lortzen den foiea saltzeko, gure kulturaren gailurra bailitzan; higa, orain urte batzuk alterglobalismoaren ikurra zen Tobin tasa orain Europako agintariek ezarri nahi dute, eta gutxi dela eta berandu datorrela iruditzen ahal zaigu, baina, enfin...; laga, Ipar Euskal Herrian bertan propio sortutako dirua, euskoa, ehunka herritar hasi da erabiltzen bertako ekonomia eta harremanak sustatzeko asmoz.
|
|
|
Hizkuntz aldakuntza ez da azalekoa. Hizkuntzak aukera garbia ematen digu erakusteko esperientziaren bidez eskuratu dugun zerbaitek nola taxutzen duen
|
munduaren gaineko
gure ulermena (190 or.).
|
|
|
Esan gabe doa, lan munduaren euskalduntzeak herritarron eguneroko bizitzan duen eragin luze zabala. Bertan langile bezala igarotako orduengatik edota lan mundutik datozkigun zerbitzu eta produktuen kontsumitzaile izateagatik, sakoneko eragina du lan
|
munduak
gu guztion eguneroko bizitza eta hizkuntza jardunean.
|
|
|
Handik bizpahiru hilabetera lau ume xuri beltx ekarri zituen
|
mundura
gure txakur zuriak. Haien aitak berak zabaldu zien berria alkasoroar guziei:
|
|
2014
|
|
|
eta, laia? abegikorragoa izango den
|
mundua
gure artera aldatzeko. Umezaroan horrela uste nuen, be hinik behin.
|
|
|
Irudia: Sekulic Hurrengo moda smartphone bat eskuratzeko presa, komunikabideetan hurrengo zurrumurruek sorrarazten dituzten itxaropenak edo teknologia berrietan beti gehiago izateko beharra arrazoitzen dituzte abantailak telefonia mugikorraren
|
munduak
gure komunikazio eta zerbitzu kalitatea hobetzeko ekarpena egin duela. genuke mugikorra gabe pasatu, egoera jakin batzuetan behintzat baina batzuetan, gehiegi erabiltzen dugu. Hala ere, telefonia zabaltzen digun mundu berriarekiko antsietate horrek ere baditu alderdi ilunak eta oso fenomeno desatseginak eragiten ditu.
|
|
|
Izen handiko beste zenbait bertsolarien erantzunaren zain gaude". Bertsolaritza Andoainen Ainara Rodriguez euskara zinegotziak esan zuenez," ez da makala izan ahozkotasunaren
|
munduak
gure herrian izan duen bilakaera historian zehar. Orain hamarkada batzuk bazegoen galdera airean, ea posible ote zen taxuzko bertsolaririk ateratzea bertso eskola batetik.
|
|
2015
|
|
|
Gauzak zer diren, kamarada! Gazte ginela mundua salbatzeko goseak akabatu behar gintuen, hazi ginenean ez genuen mundua akabatu behar zuen gosea akabatzerik lortu, eta orain,
|
munduak
gu akabatuko gaitu gosez. Zu hor eta ni hemen.
|