|
2003
|
|
|
Berandutxo, baina antxina urten eban" plazara"," dantzara"," mundu guzira", Detxepare olerkariaren eskutik. Eta Lizardik nahi ebanez, gure" hizkera larrekoa" biziko al da luzaroan, gu
|
mundu
honetatik joan eta gero be, sendo eta dotore," noranahikoa" izateko ahalmenez eta borondatez. Gutariko bakotxak geure ahalegintxua egin daigun," hontan iraun dezan" (Orixe).
|
|
2006
|
|
|
Bere ausentzia horretaz baliatuz, Nepozianok jauregiko kondea izaki, tronua lapurtu zion. Baina Ramirok bere loba Alfontso
|
mundu
honetatik joana zela eta Nepozianok tronua kendu ziola jakin zuen bezain laster, Lugora pasatu zen, Galiziako hirira, eta probintzia osoko armada bere aldera ekarri zuen. Laster batean Asturiasen sartu zen eta Nepoziano irten zitzaion bidera, asturiar eta baskoien talde batzuren laguntzaz, Narcea ibaiaren zubiaren ondoan; baina berehala, bere jarraitzaileen laguntza galdu zuelarik, ihesari eman zion, eta Escipion eta Sonna izeneko bi kondek, Primoriaseko lurraldean atxilotu zutenean, bere ekintzen ordainetan merezi zuena jaso zuen:
|
|
2008
|
|
|
Badakit, ordea, Lisboan, Tajo errekari begira zegoela albiste mingarriak hartu dituela. Besteak beste, berak miresten zituen giza semeak
|
mundu
honetatik joan zaizkiolako. Filosofo dugu Akarregi, kostaldeko filosofoa, hain zuzen ere, eta badaki halako uretan ur gazituaren zabalak inoizkorik abegikorrenean hartzen duela bera, Kantauri aldean nahiz Atlantiko partean.
|
|
2009
|
|
|
Baina halako batean, heldu zitzaion
|
mundu
honetatik joateko garaia. Hil baino pixka bat lehenago lasai bizitzeko esan zien etxekoei, bera ere lasai zihoala mundu honetatik eta.
|
|
|
Iñigok, ordea, halako egoskorkeria erakutsi zuen, non inudea izutu egin baitzen; hiru egunean, haurrak kilo bat baino gehiago galdu zuen, eta haren negarra hasperen ahul bihurtuz joan zen;
|
mundu
honetatik bazihoala iragartzen ari zela zirudien.
|
|
2010
|
|
|
Anaietan gazteena nintzen: gazteena, berez, Benjamin Maria genuen, baina hura hil eta
|
mundu
honetatik joan zen, badakizu; Ada ere, berez, ni baino gazteagoa zen, baina urte haietako gizarteak, baita gaurkoak ere, beste maila batean, Elizak zer esanik ez, emakumea hutsaren hurrengotzat zuenez, ni neu hartzen ninduen jendeak gazteentzat; gazteena izatea, ordea, zaharrena izatea bezala, berezitasun bat zen, aurkako bi berezitasun, ezaugarri kontrajarriak zituztenak:
|
|
|
Anaietan gazteena nintzen: gazteena, berez, Benjamin Maria genuen, baina hura hil eta
|
mundu
honetatik joan zen, badakizu; Ada ere, berez, ni baino gazteagoa zen, baina urte haietako gizarteak —baita gaurkoak ere, beste maila batean, Elizak zer esanik ez— emakumea hutsaren hurrengotzat zuenez, ni neu hartzen ninduen jendeak gazteentzat; gazteena izatea, ordea, zaharrena izatea bezala, berezitasun bat zen —aurkako bi berezitasun, ezaugarri kontrajarriak zituztenak:... zaharrenarena indarrarekin, oinordekotzarekin eta erantzukizunarekin lotua, eta gazteenarena nolabaiteko ahuleziarekin, baita nolabaiteko axolagabetasunarekin eta besteengandik hartu beharreko babesarekin ere—, eta ni, bestela ere berezi samarra nintzena, ederki saiatu nintzen berezitasun hura neure nortasunaren alde garatzen; berezia nintzen, etxekoen zentroa ere banintzen maila batean, eta ederki baliatu nuen gainerakoek zor zidatèn babesa nik neurea egiteko eta gero eta zentroago bihurtzeko, ez apeta apetatsuaren bidez —nik neure begiak nituen eta argi eta garbi ikusten nuen etxekoei kalaka ematea, hau nahi dut eta hura nahi dut, ez zela modua ez bidea, etxekoak aspertu nahi ezean—, baizik eta apeta fin eta sotilago baten bidez:
|
|
2011
|
|
|
Ni
|
mundu
honetatik joan eta bizirik jarraituko du. Ni zenbat
|
|
2013
|
|
|
Arrazoi sasikoak askotan, baina, hala ere, egia esaten dute. Kasu honetan, nik uste dut
|
mundu
honetatik joango naizela pentsatuz niretzat dena erabat argi dagoela baina horretan ibili zirenek, berriz, ez dutela behar bezalako zigorrik izan.
|
|
|
Hala ere erne baikeunden, sentsibilitatea piztuta, Heriotza aldean izan genuen denbora guztian; ez itzal baten moduan, mehatxuz edo augurio txarrez, baizik eta gure paseo bera emateko asmoz ateratako auzokidea bailitzan. Hilarri batek hemen, zuhaitz edo landare exotikoz hornitutako oroigarriak han,
|
mundu
honetatik joandako norbaiten izena gogorarazten zioten Bosgarren kaletik zihoanari. Aurrerago, Nevadako Gobernuaren eraikuntzaren alboan, legea defendatzen eroritako guardien eta polizien izen zerrenda irakur zitekeen.
|
|
2014
|
|
|
21 Egia da poesia sozialaren ildoan kokatzen diren lehen bi idazlanak bi hizkuntzatan argitaratu zituela. nola Harri> eta> herriren hala Euskal> Harriaren lehen edizioak Arestik berak eginiko gaztelaniarako itzulpenarekin kaleratzen dira. Ez horrela, Harrizko> herri> hau. idazlan hau gaztelaniaz plazaratzen denerako
|
mundu
honetatik joana da Aresti. itzulpena bide eus kararen erabilerak ezarritako muga linguistikoak hausten ditu. dena den, muga linguistikoez gainera, muga kulturalak ere gainditu behar ditu oihartzuna hedatzeko; izan ere, esperientzia zehatza duen sortzaileak testuinguru jakinean mamitutako obrak beste testuinguru batzuetan beste esperientzia batzuk bizi dituztenei zerbait iradokitzeko ahalmena izan... Beren beregi sortzaileak sor lanarekin izan ditzakeen erronka hauei, zehatz mehatz literarioak ez diren alderdiak gehitzen zaizkio, idazlanari ahalik eta iraunkortasunik luzeena eta oparoena bermatzeko eginahalean.
|
|
|
Hazparneko alde hortan segurik, ez du hain aspaldi oraino, ez ginuen ondare hitza batere erabiltzen eta ez ezagutzen ere funtsean. Noizbait jakin ginuen lekuka, Hegoaldean bereziki, ondare deitzen zituztela norbait
|
mundu
huntarik joaitean uzten zituen ontasunak. Orai, ondare hitz hori azkarki sartua da denetan eta aise erran nahi
|
|
|
Joanden astean,
|
mundu
huntarik joan zauku Graxiena Ospital, Bastida Ospitaleko etxekandere xaharra, 83 urtetan. Izpuran sortua (Saroberry), gazterik joan zen Ameriketara, han ezagutu ere Jean Baptiste bere senarra.
|
|
|
luzaz eta luzaz, Jean HaristcheIhar euskaltzainburu ohia, ainitz urtez zuzendari-orde egona, idazle fina eta argia, Etienne Salaberry lehenetarik izan zena Piarres Lafitte kalonjeari eskukaldi baten emaiteko, eta nolako eskukaldia, eta beste frango hala nola Jean Lahargou, Beñat Mendisco, André Ospital eta holako batzu, edo berdin ainitz urtez berriketari jarraikiak izan diren batzu, Pierre Duhour hazpandarraren gisa. Horiek oro
|
mundu
huntarik joanak. Bainan gogoan dauzkagu ere gure artean diren asko, laguntza ederrik ekarri ondoan geldituak, besteak beste Emile Larre, 37 urtez zuzendari izana," zuzendari xapelduna" behin erran ginuen bezala, Beñat Goity eta Josep Camino apezak.
|
|
2015
|
|
|
Baina
|
mundu
honetatik joan zen ni harenera gabe eta damu dut.
|
|
|
Eta
|
mundu
honetatik joateko nengoela Quinn!
|
|
|
Heriotze Joanden astean
|
mundu
huntarik joan zauku Roland Collon. Montpellier aldean sortua zen.
|
|
|
Dolu Joanden astean
|
mundu
huntarik joan zauku Etxemendi auzotegiko Josephine Gardos. Ainhoan sortua (Teillechea), gazterik ezkondu zen eta Baigorrira etorri, bere espos laguna Michel guardak bere lanpostua hemen ukanik.
|
|
|
Donibane Lohizunen zinez ederrak izan dira Begiraleak elkarteak muntatu dituen ospakizunak, bere 80 urteak ospatuz. Lehenik, Salbatore eguneko meza nagusian, otoitzak izan dira
|
mundu
huntarik joanak diren elkartekide guziak gogoan. Biharamunean, Ravel entzutegian, Buhaminak koroak xoratu
|
|
|
Joanden astean,
|
mundu
huntarik joan zauku Rene Etcheverry, 85garren urtean. Banka Kaxanean sortua, gazterik hartu zuen Ameriketarako bidea.
|
|
|
Antzerki horietarik asko oraino ere emaiten dira frangotan han edo hemen... Sail berean badira beste hiru liburutan bilduak Piarres Larzabal-ek idatzi ipuin eta ixtorio asko, eskuin eta ezker egin hitzaldi andana bat, bai eta bere biziko oroitzapenak, 1998an agertuak, hamar urte Piarres Larzabal
|
mundu
huntarik joan ondoan... Bada hor ikaragarriko altxor baliosa!
|
|
|
Elizaren bete jende eta biziki giro laketa. Goraki k eskertu ditu bere laguntzaile guziak, omendu ere
|
mundu
huntarik joanak diren kantari eta arduradun ohiak. Bere betiko kar berarekin xaramelatu bere grabaketa berrian sartu 17 kantu ederrak.
|
|
|
azaroaren 1ean, igandez, 9:30 Arbonan, 10:30 Basusarrin, 11:00 Arrangoitzen; azaroaren 2an, astelehenez, 11:00 hilen meza Basusarrin, 18:30 Ahetzen. Otoitz egin dezagun
|
mundu
huntarik joan diren guzientzat.
|
|
2016
|
|
|
Heriotze Joanden aste ondarrean,
|
mundu
huntarik joan zauku Mireille, Michel Martinez orai erretiratua den medikuaren espos laguna. Provence aldean sortua, plantatu berria zen Michel mediku gaztearekin ezkondu zen, bi alaba eta seme bat altxatzen zituztela.
|
|
|
Iragan ortziralean, Donostiako Foru Aldundian, Euskaltzaindiak omendu ditu jaz
|
mundu
huntarik joan diren euskaltzainak, sei orotarat, horietarik bost euskaltzain ohorezkoak, eta batto, Emil Larre, luzaz astekari hunen zuzendari izana, euskaltzain emeritoa. Bilkuraren kudeatzaile erne eta kartsu, Andres Urrutia euskaltzainburua.
|
|
|
Heriotze Joanden astean,
|
mundu
huntarik joan zauku Denise Irey 62 urte zituela. Sortzez Irastorza, Gratien Irey autozainaren emaztea zen, bi semeren ama, emazte alegera baita nortasun eta bihotz haundikoa ere.
|
|
|
Jaun andereak, agur bero bat deneri. Hemen gaude beraz, Andres Urrutia euskaltzainburuaren itzulian bilduak, ohoratzeko iragan urtean
|
mundu
huntarik joan zaizkigun lagun eta adixkideak. Horietarik izanki Emil Larre baigorriar apeza, euskaltzale guziz suharra, euskaltzain kartsua eta luzaz izana Herria astekariaren zuzendari.
|
|
|
Euskal Herrian gaindi gertakari ainitz urtearen buru batetik besterat... Ahurtara baten heina aipatu behar, ez ditugu ahantziko segur jaz
|
mundu
huntarik joan diren batzu, sail eder eta baliosa eremanik gure artean: Emil Larre baigorrriar apez euskaltzaina, luzaz astekari hunen zuzendari izana, jeinu handiko idazlea, bertsuzale eta pilotazale gaitza.
|
|
|
Dolu Joanden astean,
|
mundu
huntarik joan zauku Lake Lekuko Sauveur Coscarat, 85 urte zituela. Bere bizia iragan du lehenik laborantzan, ondotik harrobiko langile eta laneko azken 21 urteak Baleako mendizain.
|
|
|
Heriotze Joanden astean,
|
mundu
huntarik joan zauku Okoze Erregeneko Michel Semerena, 90 urtetan. Ezkongabea, bizi osoa sortetxean egin du, bere anaiaren kontra.
|
|
2017
|
|
|
Etsaiak eta fortuna gaiztoak dituzunean, bidegabeak egiten dizkizutenean, orduan behar diozu Jainkoari behatu, hartaz oroitu, harekin kontsolatu, eta zeure baitan pentsatu haiek guztiak Jainkoak igortzen dizkizula, eta noiz eta
|
mundu
honetarako baitihoakizu gaizkienik, orduan baldin zerori nor bazara dihoakizula beste mundurako hobekienik; eta Jainkoak uste balu ez zarela harentzat izango, halako penarik eta atsekaberik ez liezazukeela eman, baina utz zintzakeela nahi duzun guztia egitera eta zeure plazerera bizitzera.
|
|
|
Poulidor izan zen Anquetil erietxean, hil zorian zela, bisitatu zuen azkenetakoa, eta une hartan hainbat egunkaritan eta liburutan jasotako esaldia bota zion Jacquesek hasieran aurkaria eta ondoren laguna izandakoari. "
|
Mundu
honetatik joateko tenorean ere, zu nire atzetik". Quincampoixeko hilerrian lur eman zioten Anquetili, nola ez bestela, maillot horia hilkutxaren gainean jarrita.
|
|
|
Heriotze Joanden astean
|
mundu
huntarik joan zauku Leizpartze Andreseneko Jean Pierre Indart. Makean sortua, ezkontzaz etorria zen Baigorrira.
|
|
|
Dolu Duela zonbait egun,
|
mundu
huntarik joan zauku Jean Erramouspe, 85 urte zituela. " Xan Antso" deitzen ginuen Antxoneko semea, gazterik lotua zen lanari.
|
|
|
Dauzkan 220 kidetarik 160ek parte hartu dute elgarretaratze huntan. Hasieran, isiltasun unea egin da,
|
mundu
huntarik joan 7 kideen oroimenez. Urtean zehar egin jarduera desberdinetan, bi bazkari egin dira herrian berean, bakoitzak 155 kide bildu dituenak.
|
|
|
Sortze bat ez dena deus gisaz gutietsi behar zonbait balinbagira ere egitura egokiago bat nahiagoko ginuenak... Ez ditugu ere ahanzten jaz
|
mundu
huntarik joan direnak. Besteak beste Panpeia Etxebarne xuberotar euskaltzale suharra, 67 urtetan itzali dena, Jean Michel Ansolabehere baigorriarra, departamenduko laborantza ganbararen buru egona, 46 urtetan pausatu dena, J B Caminondo ortzaiztar apez misionesta, 91 urtetan zendua, Jean Marie Mailharo pilota mundua dolutan utzirik eta Jacques Saint Martin, 92 urte, Baionako komertsaldegiaren buru izana eta euskal departamendu bat eraikitzearen alde azkarki bermatua...
|
|
|
Herriko eta inguruetako hautetsi, zerbitzuetako arduradun eta elkarteetako ordezkarien aitzinean aipatu ditu iragan urteko gorabeherak. Hauetan lehena izan da
|
mundu
huntarik joan diren herritarretaz oroitzea eta bereziki Paueko Laborantza Ganbarako lehendakari zen Jean Michel Anxolabehere, 46 urtetan supituki zenduaz. Urteko gertakari eta obretan sartuz, aipagarria izan da, ekintza humanitario aparta izan den 48 etorkinen errezebitzea hiru hilabetez.
|
|
2018
|
|
|
Ene aitatxiren aitatxi
|
mundu
huntarik joana da jakin gabe zer zen telefonoa. Izen hori bera ere aditu gabe.
|
|
2019
|
|
|
Baina auzi honetan gure ohorea eta errealzale guztiona dago jokoan, eta gurea, beraz, kasu berezia da, inongo dudarik gabe, eta, begiak ametsaren ertzean ipintzen zituela, erantsi zuen?: Ez zait iruditzen
|
mundu
honetatik joango naizenik helikopteroan ibili gabe?
|
|
2020
|
|
|
Ez erromatarrak, ez Errege Katolikoak, ez absolutistak, ezta Franco ere ez zen moldatu euskaldunen nortasuna menderatzeko: haiek guztiak
|
mundu
honetatik joanda, gu geurean tinko, auzoari zangalatraba egiten geure betiko abileziarekin.
|
|
2021
|
|
|
Dena den, eskertzekoak dira gu aitzin buruhauste frango pasaturik, gure belaunaldikoek ditugun gela, jostaleku eta ausagailuak baliatu eta baliatzen baititugu. Eskertzekoak dira gaur egun
|
mundu
huntarik joanak diren hainbeste langile xume, kargudun ala kermezetan mahai ezartzen, trinketa garbitzen, tripa salda kozinatzen edo untzi xukatzen urtez urte ari izan direnak.
|
|
|
Nahi dutue omentu,
|
mundu
huntarik joan diren, beren familiako huilanak, orokorkiago, Xuberoa eta Baxe Nafarroa, beren familia eta lagunak, ahatze gabe gure lurra, gure mendiak eta bazter ederrak.
|
|
2022
|
|
|
Hamar urte inguru egongo nintzen bertan, eta azkenean, lana, familia eta gainerako kontuak tarteko, joateari utzi nion. Pena txiki hori badaukat, han biltzen ginenekiko zor txiki bat baneuka bezala, urteak pasa eta bertan biltzen ziren kide batzuk
|
mundu
honetatik joan baitira beraiei agur esateko aukerarik gabe… Bizitzak halakoak ditu tarteka…
|
|
|
Dena den, holako kasuetan, gauza bat oso argi eta garbi zegok, Manex, alegia, beren buruaz beste egiten duten pertsonek, esan nahi dik, une horretan bederen, ez dutela bizitzen jarraitu nahi, ezin dutela segitu; egoera latz horretan ez ditek jasaten bizitza, eta horrexegatik nahiago izaten ditek
|
mundu
honetatik joan eta bakea beste nonbait bilatu amaitu zuen amak, semearen hobe beharrez, bere ahalegina egin eta gero.
|
|
|
Zeren Catalinaren aitak esan zion: " Juanita, mundua akabatzen bada, nik zurekin akabatu nahi dut", eta Juanak, entrega entrega eginda, baietz esan zuen, baietz, baietz, elurrak joaten direnean ezkondu egingo gara, nik ez dut-eta
|
mundu
honetatik joan nahi ezkontza probatu gabe. " Ez zekinat, Lea, nik ez zekinat gauza hauen berri", esan zidan Catalinak eta gehitu zuen sei egun pasatu zituela etxean sartuta bakar bakarrik, eta nik pentsatu nuen:
|