|
2009
|
|
|
Netanyahuren gobernuak, 70eko hamarkadatik gobernu guztiek egin duten bezala, hona etorri nahi duten judu guztiak laguntzen ditu diruz, koloniak jendeztatzeko. Palestinarrek Zisjordanian, Jordanian, Sirian eta Libanon sakabanaturik dauden errefuxiatu eremuetan itxaroten duten, baina
|
mundu
osoko juduek eskubidea dute, nahi izanez gero, hona etortzeko.
|
|
2014
|
|
|
5.3 milioi palestinar erbestean, NBEk emandako datuen arabera. Bitartean Israelek
|
mundu
osoko judutarrei herrialdera joateko hegazkin txartela eta herritartasuna doan ematen die. 2014ko otsailaren 6an lurralde palestinarretan beste 500 etxebizitza eraikitzeko baimena eman dute.
|
|
2016
|
|
|
Hasiera batean indarrik ez zuen mugimendu batek, gutxika, judu komunitatea beregana erakarri zuen, eta naziotasun sentimendua garatu zuen komunitate horretan inongo lurrik izan gabe. Are gehiago,
|
mundu
osoko juduengan ideia bera txertatzeko gai izan zen. Historian zehar sortu diren nazio estatu guztien kasuekin alderatuz, hauek eremu geografiko bat oinarri eratu ziren.
|
|
|
Bigarrena, 1897an eratu zen Basileako lehen kongresu sionistan. Bere helburua,
|
mundu
osoko juduak Israelen ezartzeko bitarteko guztiak erabiltzea da juduen batasuna sustatu, nazioarteko gobernuen onarpena lortu. Gaur egun, hainbat elkarte, sindikatu eta federakunde sionista biltzen ditu bere baitan.
|
|
|
Gerra, sionistentzat, arabiarren eta britainiarren aurkako askapen mugimenduaren garaipena izan zen. Estatu berria, Shoah ren ostean,
|
mundu
osoko juduen etxea bihurtu zen. Palestinarentzat gerra Nakbah bezala gogoratzen da, hondamendia.
|
|
2019
|
|
|
Meritu handiko berreskurapen prozesua izan arren, nekez errepikatuko den egoera bat suertatu zen Israel estatu sortu berrian: bertaratzen ari ziren
|
mundu
osoko judutarrek ez zuten hizkuntza komunik eta bat aukeratu behar izan zuten. Gizarte osoan zabaltzeko errazagoak izan zitezkeen alemanaren edo frantsesaren aldekoak egon bazeuden arren, Eliezer ben Yehudaren bultzadari esker, hebreeraren aldeko jarrera gailendu zen.
|
|
2022
|
|
|
Iritziaren manipulazioek, oso interes jakinek sustatzen dituztelarik, arrunt xede mugatuak izaten dituzte; haien eragina, nolanahi ere, egiazko arreta sortzen duen gai bati buruzkoak direnean, ez da manipulazioen mende geratzen, eta aise ekar ditzakete iragartzen edo desiratzen ez ziren ondorioak. Eta azkenean ematen zuen Hitlerren erregimenaren garaia, bere krimen erraldoi, aurrekaririk gabeekin, ‘menderatu gabeko iragan’ bat zela, aleman herriarentzat edo
|
mundu
osoko juduentzat ez ezik, mundu osoarentzat; izan ere, mundua ez zegoen Europako bihotzean gertatutako hondamendi handiarekin ahaztua, baina ez zen gauza izan hura behar bezala ulertzeko. Areago eta bazitekeen hau horren espero izatekoa ez izatea:
|
|
2023
|
|
|
Badirudi
|
mundu
osoko judu asko iritzi berekoak direla, Frantziakoak tartean. Hala dirudi, behintzat, Libération egunkarian argitaratu duten gutun bateratua irakurriz gero.
|