|
2004
|
|
|
Adibidez, definitiboa izateko asmorik gabe, honako epeketa proposa liteke: 1914/ 18tik 1936/ 45era, gerra eta gerrarte epe ezegonkorra (lehen
|
mundu
gerraren ondoren Europa osoan, XIXtik zetozen sistema liberal kontserbadoreak krisian sartu baitziren, alternatiba liberal demokratiko, komunista, zein faxistak agertuz; eta giro ezegonkor hau azkenean gerra berrietan lehertu zen. Hor koka ditzakegu Euskal Herrian eragin zuten diktadura desberdinak, errepublikak zein gerra zibil eta mundialak); 1945etik gure egunetara, atlantismoa eta Europaren eraikuntza aldia (gerra ostean mendebaldeko Europa estatubatuar orbita atlantiarraren pean geratu zelarik, multzo honen baitan zati batek, Alemania Frantziak gidatuta, europar eraikuntza abiatu zuen, Ipar Euskal Herria barne hartuz; eta beste zati bat, Espainia frankista kasu, atlantiar orbitan egon arren europar eraikuntza eta dinamika demokratikotik kanpo geratu zen 1975/ 86 arte; eta hola zenbait azpiatal bereiz litezke...).
|
|
2008
|
|
|
Armarria ere atarian, dortoka handi baten oskola.
|
Mundu
Gerratik Europatik itzuleran herriko soldadu batek eraiki zuen lehenengo solairudun etxea, bertako eraikuntza eta iparraldean ezagututakoa uztartuz, eta geroztik eskualde osoan hedatu da etxegintza mota hau.
|
|
|
4) Bigarren
|
mundu
gerraren ostean Europa alderako nazioarteko migrazioaren ezaugarriak, eta" integraziorako" politikak eta estrategiak erabat aldatu dira. Europan, 70eko hamarkadaren erdi aldera bitarteko immigrantearen ezaugarri nagusiak hauek ziren:
|
|
2009
|
|
|
Comette Sarea: Bigarren
|
Mundu
Gerran Europako lerroetan jausten ziren hegazkin gidari ingelesak, euskaldun mugalarien laguntzaz, beren jatorrizko herrietara bidaltzeko eratu zen nazioarteko sarea.
|
|
|
Azkenetan zen II.
|
Mundu
Gerra Europan. 1945eko maiatzaren 5ean iritsi zen Armada sobietarra Alemania ipar ekialdeko Peenemundera herrira, V2 suzirien sorterrira.
|
|
2010
|
|
|
Nazioarteko Diru Funtsaren zuzendariaren ustez, Haitik Marshall Plan baten beharra du, Bigarren
|
Munduko
Gerran Europan egin zutena bezalako.
|
|
|
Comette Sarea: Bigarren
|
Mundu
Gerran Europako lerroetan jausten ziren hegazkin gidari ingelesak, euskaldun mugalarien laguntzaz, beren jatorrizko herrietara bidaltzeko eratu zen nazioarteko sarea.
|
|
|
Mugaldekoak gerra ostean girotutako fikzio lana Tentazioak ekoiztetxeak egin du ETBrako. 13 ataletako telesailaren ardatz nagusietako bat Comette Sarea da, Bigarren
|
Mundu
Gerran Europako lerroetan jausten ziren hegazkin gidari ingelesak, euskaldun mugalarien laguntzaz, beren jatorrizko herrietara bidaltzeko eratu zen nazioarteko sarea.
|
|
|
Jünger kapitainaren begirada geologoaren eta biologoaren antzekoa da. Horrela, Lehen
|
Mundu
Gerran Europako bataila fronteak, altzairu ekaitzak, izanen dira eta Bigarren Mundu Gerran Alemania naziaren lurraldeak, marmolezko labarrak?.
|
|
|
II.
|
Mundu
Gerra Europan amaitu berri zen, Ekialdean, berriz, mundua goitikbehera astindu zuen gatazkari egunak besterik ez zitzaizkion falta iraganeko denboretara pasatzeko. Une hartan, erbesteratu errepublikazaleen gogoetan ez zenbesterik etxera itzultzeko eguna noiz izango ote zen igartzea baino.
|
|
2012
|
|
|
Berrogeiko hamarkadan hasi zuen Estatu Batuetako zinemak goraldia, Bigarren
|
Mundu
Gerran Europako zinema ekoizpena eteteaz batera; eta garai hartan lortu zuen zinemak, arte lengoaia modura, erabateko heldutasuna; ordukoak dira, bada, zinemaren historiaren film garrantzitsuenetariko zenbait (Kane hiritarra eta Casablanca, besteak beste). Europan, gerra amaituta, Italiako mugimendu neorrealista izan zen azpimarragarri, non faxismoa jasan osteko errealitate mikatzenari aurre egiteko prest azaldu baitzen zinema (Bizikleta lapurra eta Erroma, hiri irekia, besteak beste).
|
|
2016
|
|
|
Koloniako eraso sexistek harrotu zituzten hautsak, baina hori baino askoz gehiago da, II.
|
Mundu
Gerratik Europan ezagutu duen masa mugimendu handienak Alemaniako gizartea eta ekonomia astindu ditu. Iheslarien aterpetzearen inguruko negozioak berotu ere bai:
|
|
|
Ez da zaila idazlea irudikatzea gerra garaiko eta osteko urte ilunetan, lan mahaiaren aurrean ekinean, hogeita bat urte arinago Lehen
|
Mundu
Gerrak Europaren erdialdea gogor astintzen zuen artean beste idazle batek, Franz Kafkak, Metamorfosia lanari gaubeila luzetan ekin zion antzera.
|
|
2017
|
|
|
Hala eta guztiz ere, esperientzia pertsonalenetakoa izaten jarraituko duela uste du. Jakina, kanpotik ikusita ez da gauza bera milaka lagunek inguraturik hiltzea esate baterako Lehen
|
Mundu
Gerrako Europako fronteetan edo ospitale aseptikoeneko bakardadean zenbat aldiz saiatu den hango usaina irudikatzen, baina hiltzen denarentzat ez dago diferentziarik, oinazeak markatzen duena ez bada. Hain zuzen, hori da aldea XXI. mendean, hori da muga, oinazea, eta horregatik ez zuen hainbeste sufritu bere amaren arnasa gelditu zenean, bazekielako morfinari esker ez zela sufritzen ari.
|
|
2022
|
|
|
Bidenen administrazioa egiten ari den irakurketa goitik behera ari dira sostengatzen EBtik. AEB EBren trantsizio energetikoa kontrolatzen ari da, salneurri neurrigabekoetan saltzen dion fracking eko gasaren bidez. Bigarren
|
Mundu
Gerran Europak AEBekin izandako menpekotasun handi hura ekartzen du gogora oraingo egoerak. Energiaren kontrol horrek kontraesan asko sortuko ditu Europan eta, seguruenik, horien ondorioz Europan istiluak izango dira herritarren eta gobernuen artean.
|
|
|
ACNURen erantzuna 150.000 lagun ihesi dabiltza egunero, batez beste. Ukrainako hornidura kateak blokeatuta daude, azpiegitura garrantzitsuak suntsitu edo hondatu egin dira, leku askotan ez dago elektrizitaterik, berogailurik edo urik… Filippo Grandik, Errefuxiatuentzako NBEko goi komisarioak, honela deskribatu du Ukrainakoa: “Bigarren
|
Mundu
Gerratik Europan gehien hazi diren errefuxiatuen krisia”. Oinarrizko laguntzaz gain (janaria, botikak eta larrialdiko aterpeak), ihes egin duten emakume guztiek babesa behar dute genero indarkeriaren, abusuaren eta sexu esplotazioaren aurrean.
|
|
|
EBko diplomaziaburu Josep Borrellen hitzetan, Bigarren
|
Mundu
Gerratik Europak bizitako «ordurik ilunenak» dira hauek: «Potentzia nuklear handi bat alboko herrialdeari erasotzen, eta errepresaliekin mehatxatzen erreskatera joan daitezkeen gainerako estatuak».
|
|
|
Aurrekari horiek kontuan hartuta, Lehen
|
Mundu
Gerrak Europan utzitako egoera ekonomiko eskasak bidea erraztu zien mugimendu totalitaristei. Horiek ideologia gabeko masak etorkizun hobearen propagandarekin erakarri zituzten, askotan intelektualen laguntzaz.
|