|
2000
|
|
|
Denbora molde honek zulatu egiten du mundu hori, iraganeko ezerezeraetengabe igaroaraziz. Askatasunaren denbora ez da mundu horren suntsitzea baizik; eta
|
mundu
erreal suntsigarririk ez balego, denbora hori ez litzateke ezer, ez legokehalako denborarik. Beraz, baden denbora espazio erreal edo mundu espazial bateanenpirikoki existitzen den zerbait da.
|
|
|
Baina, emendatzen du Kojeve k, beste nahi bat aintzat hartzea jarduteko orduan, ez
|
mundu
errealean dagoen zerbait, biologiaren gainetik zaudela beste gizaki batekonar dezan gure kasuan, oraindik ez denaren arabera aritzea da, geroaren arabera. Haladiharduen izakia, horrenbestez, etorkizunak lehentasuna duen denboran bizi da, geroadu oinarri; mundu errealean etorkizuna soilik da nagusi, geroa oinarri dutela diharduten izakien artean.
|
|
|
Baina, emendatzen du Kojeve k, beste nahi bat aintzat hartzea jarduteko orduan, ez mundu errealean dagoen zerbait, biologiaren gainetik zaudela beste gizaki batekonar dezan gure kasuan, oraindik ez denaren arabera aritzea da, geroaren arabera. Haladiharduen izakia, horrenbestez, etorkizunak lehentasuna duen denboran bizi da, geroadu oinarri;
|
mundu
errealean etorkizuna soilik da nagusi, geroa oinarri dutela diharduten izakien artean.
|
|
|
Unea historikoa da gaueko txangozalea estatu kolpe batezari delako gogoetan, gerra zibilaz, Erromaren konkistaz eta mundua mendean hartzeaz.Historikoa da, Zesarrek hori dena egiteko proiektua duelako, hori guztia oraindiketorkizunean baitago. Aipatu gertaera ez litzateke historikoa, etorkizunaren presentziaerreal bat
|
mundu
errealean ez balego, aurrenik, Zesarren buruan?. Orainaldiahistorikoa da etorkizunari dagokiolako, etorkizunaren mendean dagoelako zelanbait. Zesar txango dabil etorkizunari buruz ari delako hausnarrean?.
|
|
|
hitza, pentsatua nahiz esana?. Beraz, ez legokemintzorik
|
mundu
errealean; eta enpirikoki existitzen den mintzoa gizakiarena bakarrikdenez gero, ez legoke orduan gizakirik munduan. Egia dioen mintzoa zentzumenezkokokagunetik irteten da; baina irten daiteke hemengo kokagunea, alegia, izaki espaziala, denborazkoa ere badelako soilik, iraganean suntsitzen delako.
|
|
|
Eguzkiak euria dagi...?
|
Mundu
errealean ez bederen...!
|
|
|
—Ordea,
|
mundu
errealean euritakoak eguzkitako bihur daitezke, eta eguzkitakoak euritako... eta hori hala bada, zergatik ez du eguzkiak euri eginen, eta euriak eguzki...? —erran zion jaun Marcelek, erdi txantxetan jada, irriz bera ere.
|
|
2001
|
|
|
Sare eta
|
mundu
errealaren arteko berdintasunak begien bistakoak dira: adibidez, arrapala egitea ez da eskailerak jartzea baino garestiago edo zailago baina, hala eta guztiz ere, beti ez da horrela egiten.
|
|
|
Agian ez gara gai
|
mundu
erreal zabalegi eta konplexuegiaren mapak egiteko. Aisagodeskubritzen eta marrazten dugu terra incognita imajinario bat, non eta geu garenautore, milaka egile eta desegileren manupean bizi gareneko territorio mugagabe etakonfliktiboa baino (M, 146 or.).
|
|
|
Ondorioz, Hegoak ez du lortzen inongo bonu ez monetarioen kopururik, bere merkataritza esportazio soberakinen ordainketa gisa.
|
Mundu
errealean ez dago inolako lekurik finantza bonuen konpentsaziorako, pepealdian Hegoak jaulkiriko Bbonuen eta finantza bonu berrien B artean. B bonuak Iparrak jaulki lituzkeenak dira, haren merkataritza inportazio netoen ondainketarako p epealditik hasiz; B bonuak hipotetiko hutsak dira.
|
|
|
hots, horrela bere hartzekodunei transferitutako gordailuen bektorea erosteko (eta ordaintzeko) obligazioa kenduko balu. Baina hori ez da
|
mundu
errealean gertatzen.
|
|
|
Rmultzoak, beraz, egoiliarrak ditu barne, zeintzuk kanpoko munduarekiko zordunduak diren, hain zuzen ere, beraiek beren etxeko dirua edo diru nazionala eskuratzen dutelako zorra eratzen denean eta diru hori gastatzen dutelako beren hartzekodunei zerbitzatzeko. R eta R multzoen arteko bereizketa unibokoa da, zeren,
|
mundu
errealean, herrialde bakoitzak bere banku sistema autonomoa baitu. Zenbait ekonomia nazionalen, dolarizatzeak?
|
|
|
(2) eskemak Hegoko bankuetan diru kopuru horren gordailua erakusten du; izatez,
|
mundu
errealean ezinezkoa da, H diruko kopuru bat H herrialdeko bankuen sistema ez diren erakunde erabat desberdinetan gordailatua izatea.
|
|
|
Izan ere, (EK EGH) formulak (x IM x IM) ematen du H herrialdearen kanpoko errentaren eraketa korrontearen neurri modura. Argi dago ezen truismoak beste irtenbide bat ematen duela, H ren kanpoko errentaren eraketak x IM ko baliokoa izaten segituz, nahiz eta errenta hori H k zor dituen interesen eta amortizazioaren ordainketan progresiboki sakrifikatua izan; baina (EK EGH) formula drakoniarra da, zoritxarrez,
|
mundu
errealean aplikatzen dena.
|
|
|
NMFko autoreek stocken aldaketak eman dituzte, fluxu korrepondenterik gabe.
|
Mundu
errealean stocken edozein aldaketaren iturria ordainketa bat denez, inflazio tasak interesen ordainketa efektiboa egiaztatzen dutenak zorpetzeen zama nominala gehitzeko gai dira soilik. Hortik ondorioztatzen da, amortizazioen ordainketak interesen eran zorpekoengandik hartzekodunenganako aurrezki transfer erabat nulua definitzen duela baldintza guztietan.
|
|
|
Ukatu egin ote daiteke ezen,
|
mundu
errealean, H herrialdearen zorpeko egoiliarrek H k bere kanpo merkataritzan irabazitako kanpo monetak ordaindu behar dituztenik. RH eta RH multzoen arteko bereizketa laguntza handikoa da hemen.
|
|
|
Baina, zer esan daiteke 2 HM ko gastu gehigarriari buruz? Eta, hala ere,
|
mundu
errealean bigarren gastu hori presente dago dudarik gabe: H herrialdearen zorpeko egoiliarrek H herrialdeak bereganatu gabe, beren etxeko aurrezkiak sakrifikatzen dituztenez H diruko 2 milioi unitateko mailaraino, honek esan nahi du ordainketa hori H ren kanpo zorraren zerbitzu arruntean galdua dela.
|
|
|
H herrialdearen zorpeko egoiliarrek H herrialdeak bereganatu gabe, beren etxeko aurrezkiak sakrifikatzen dituztenez H diruko 2 milioi unitateko mailaraino, honek esan nahi du ordainketa hori H ren kanpo zorraren zerbitzu arruntean galdua dela. Ez dago batere argi nola eskura litzakeen gainontzeko munduak batera 2 IM eta 2 HM.
|
Mundu
errealean efektiboki gertatzen dena horixe izanik, printzipio determinatzailea hauxe da: galtzen ote ditu herrialdeak zorpeko egoiliarren etxeko aurrezkiak, ala ez?
|
|
|
Hortaz, egin behar den galdera hauxe da: eskuratzen ote du Banku Zentralak
|
mundu
errealean, zorpeko egoiliarrek kanpora transferitutako aurrezkiekiko mozkin netoen kopuru baliokidea bere etxeko diruan, ala ez. Erantzun zuzena, dudarik gabe, ezezkoa da.
|
|
|
Alta,
|
mundu
errealean, merkataritza orekatik kanpo, H dirurako eskaria nulua da I diruan; Iparreko egoiliarrek Hegoaren dirua eskatzen dute beren merkataritza inportazioen balioraino; handik aurrera, H dirurako beraien eskaria nulua da. H herrialdearen kanpotik zorpeko errentadunek gauzaturiko I dirurako eskari gehigarria ez du, berez, I dirurako inongo eskaintzak parekatzen.
|
|
|
Galdera horrek erabat ezkutatzen du arazoaren egiazko izaera. Gaur egungo
|
mundu
errealean, herrialdearen kanpo zorra daramaten egoiliarrek beti kanpo monetak eskuratu behar dituzte, beraiek ordainduz; inoiz ez dituzte kosturik gabe lortzen, zeina nahikoa baita gure puntua frogatzeko. Hegoak sakrifizioak jasaten ditu, bere kanpo zorra bikoiztuz.
|
|
|
beraren zorpeko egoiliarrek R multzoa ezin diezazkiete ordaindu interesak eta amortizazioak beren kanpo hartzekodunei, barneko edo etxeko errentaren kopuru baliokidea emanez ez bada; hori horrela izanik, H herrialdeak ez luke sakrifikatu bere kanpoko errentarik. Baina, gaur egungo
|
mundu
errealean erraz ikusten da ezen, bere kanpo zorra zerbitzatzen duen bakoitzean, zorpeko herrialdeak H barneko errenta bat eta, gainera, kanpoko errenta baliokidea bat ere eman behar dituela.
|
|
|
Alta, ezin da ukatu ezen, gaur egungo
|
mundu
errealean, Hegoak bere kanpo zorra I diruan hau da, bere kanpoko errentaz baliatuz eta H diruan bere barneko errentaz baliatuz zerbitzatzen duela.
|
|
|
Euskal poeta gazteak egun idazten ari diren poemetan ere (Urtzi Urrutikoetxea, Jon Benito, Kemen Lertxundi) suma daiteke aurreko belaunaldietakoen espektatiben zapuzketa. Balizko mundu bat kontatu diegu eta
|
mundu
erreala ez da margoztutakoa bezalakoa. Indarkeria politikoaren erromantizismoa entzun dute etxean (gurasoek grisen aurretik korrika aritzen zireneko hura) eta kalean ikusten duten bortizkeria politikoa ez da, dagoeneko, batere erromantikoa.
|
|
2002
|
|
|
Behin, eredu merkantilistaren arabera ekoitzia izan delako; eta beste behin, kontsumitzen den horrek askotariko errealitateak suplantatzen edo ordezkatzen dituelako. Beren jardun uniformizatzailean,
|
mundu
erreala errealitate bakarra balitz bezala hartzen dute hedabideek; produkzio masiboaren exijentzia da hori. Oro har, medioek kultura eredu bakar bateko begiak darabiltzate gertakariak interpretzerakoan eta munduari berari gertakaria kontsumogai moduan itzultzerakoan.
|
|
|
Produkzio masiboaren izenean,
|
mundu
errealaren gaineko begiratuan, estandarizazioa da nagusi. Estandarizazio hori zenbat eta handiago izan, produkzio masiboak konplexutasun sozialerako eta kulturalerako ikusmolde itxiagoa du.
|
|
|
Hedabideek euren plaza propioa antolatzen dute, euren mundua, euren denbora eta espazio propioak. Kontatzen dituztenak, kasu askotan eta askotan, hedabideetan bertan gertatzen dira, ez
|
mundu
errealean (horra hor filmeetako fikzioa, esate baterako). Kontatzen dituztenak, baita mundu errealekoak direnean ere, espazio eta denbora mediatikora makurtuak dira, hor daude albistegiak, esate baterako?.
|
|
|
Kontatzen dituztenak, kasu askotan eta askotan, hedabideetan bertan gertatzen dira, ez mundu errealean (horra hor filmeetako fikzioa, esate baterako). Kontatzen dituztenak, baita
|
mundu
errealekoak direnean ere, espazio eta denbora mediatikora makurtuak dira, hor daude albistegiak, esate baterako?. Telebistari esker, kontsumitzailea inon fisikoki egon barik munduan zeharreko bidaia birtualean egon daiteke, hura (telebista) fisikoki han egon delako lehenago, edo une berean bisitatutako leku horretan bertan dagoelako, hain zuzen ere.
|
|
|
Salbuespenak badaude, beti daude; eta oso interesgarriak dira, bertan parte hartzen dutenentzat edo produktu alternatiboak kontsumitu ditzaketen apurrentzat. Baina
|
mundu
erreala beste bat da: korporazio transnazionalena, transkulturalena.
|
|
|
hitzek era guztietako objektuak ordezkatzen dituzte, bai eta funtzioak eta imajinazioak ere. Hitzak
|
mundu
erreala ordezka dezake, baita imajinarioa bera ere.
|
|
|
Ahaztu al dira Estatu Batuetako militarrek beren gerra kanpainak azaltzeko erabilitako ordenagailu irudiak? Horiek ere alegiazkoak ziren, ordenagailuak sortutako irudiak,
|
mundu
erreala azaltzeko erabili zirenak. Ilusio grafikoak estali eta azaldu egiten du mundu erreala; horra hor gakoa.
|
|
|
Horiek ere alegiazkoak ziren, ordenagailuak sortutako irudiak, mundu erreala azaltzeko erabili zirenak. Ilusio grafikoak estali eta azaldu egiten du
|
mundu
erreala; horra hor gakoa.
|
|
|
Horra hor gakoa: oinarri objetiborik ez duenak esplikatzen du erreala begi kolpe batean, eta hitzari, kontzeptuari eta azalpenari lekua kentzen dio
|
mundu
errealaren azalpenean.
|
|
|
ikusten duzuna hortxe zegoen eta nik horrela kaptatu nuen; alegia, argazkilariak mundua erreproduzitzen duela esan ohi du. Birsortu, zeren
|
mundu
erreala erretratatu baitu, bere ikuspuntutik, bere manipulazio teknikoekin eta bere manipulazio kontzeptualekin; baina oinarria erreala zen.
|
|
|
Norberak badu bere barruan zuhaitzaren irudia, sutearena? Norberak, bere kautan,
|
mundu
errealaren bere irakurketa egin ohi du; nork bere irudiak dauzka, mundu errealaren ordezko. Halaber, irudia kolektiboa ere izan daiteke:
|
|
|
Norberak badu bere barruan zuhaitzaren irudia, sutearena? Norberak, bere kautan, mundu errealaren bere irakurketa egin ohi du; nork bere irudiak dauzka,
|
mundu
errealaren ordezko. Halaber, irudia kolektiboa ere izan daiteke:
|
|
|
Munduak, dio Peirce-k? ez digu seinalerik ematen, geu gara interpretanteak sortzen ditugunak; gero, interpretante horiek zeinu bilakatzen dira, eta
|
mundu
erreala ulertzen laguntzen digute.
|
|
|
Pentsaezina da Coca Colarik gabeko mundua; txakolinik gabekoa, ordea?
|
Mundu
erreala Coca Colari begira bizi da, ez txakolinari begira. Faktuzko detekzioa baino ez da hori guztia; inolaz ere, erreibindikazioa.
|
|
|
Ezkutaleku gisa erabil zezaketen, erabaki zuen.
|
Mundu
errealaren aurrean lubaki modura. Lauzpabost kartoi luze hartu, lurrean jarri eta Mirariri haien gainean etzateko adierazi zion.
|
|
|
Badakit jakin pare bat paragrafotan garbitu dudala balizko prozesu bat zein izango baita,
|
mundu
errealean inoiz gauzatzen bada, korapiloz beteriko zorroa. Ez da arinkeria.
|
|
2003
|
|
|
Gizakiak bere harreman indibidualak zein kolektiboak garatzeko eta bideratzeko beharrezkoa duen tresna kognitibo eta azaltzaile nagusia da hizkuntza, giza eta gizarte harremanetarako eta komunikaziorako erremintarik behinena. Gizakiak eta gizarteak hizkuntzaren beharra dute
|
mundu
erreala ezagutzeko, eta mundu horri buruz eztabaidatzeko. Â Hizkuntza ez da beste tresnaren bat, da Tresna. Nazioaren eraikuntzan tresna kognitibo eta azaltzailea falta baldin bazaigu, hankamotz gabiltzala esango nuke.
|
|
2004
|
|
|
Emaitza hiru dimentsioko irudi elektroniko bat da eta ondoren, CAD/ CAMeko »ordenadorez lagundutako diseinua» programa batekin eraldatu egin daiteke. Ikerketa honen buru den Thenkurussi Kesavadas en arabera, produktu diseinatzaileek, eta zergatik ez, artistek, eskura izango dituzten tresnekin objektu birtualak aldatu, itxuratu edo manipulatzeko aukera izango dute,
|
mundu
errealean eskulturekin edo buztinarekin lan egingo balute bezala. Buztina lantzeko ModelGlove deituriko eskularrua erabiltzen da eta honek behatzek buztinaren gainean egiten duten presioa neurtzen du.
|
|
|
Infernura kondenatuak. Akerra baino beltzago den
|
mundu
erreal honetan, gure hutsuneak betetzeko asmatu genituen jainkoak, goi eta beheko munduak, zeru ilun eta zeru argiak.
|
|
|
Aipaturiko buhameei buruzko leku berean, Mikel Zaratek, iratxo narratzailearen lekuan jarriz, idazle legez, errealitatea eta kontakizuna zelako harremanetan ikusten dituen adierazten digu:
|
Mundu
erreal, eta mundu amestu edo asmatuaren arteko bikoiztasun horretan. Nork nor amestu edo asmatu, nor amesgilea eta nor amestua, Jorge Luis Borges edo Julio Cortázar idazleek hain gogoko zuten Xuan Tzu eta tximeletaren ametsari buruzko joko haren antzera.
|
|
|
Hortaz, Aristotelesekdualismoa lekuz aldatzen du; mundu adigarria eta mundu sentibera baztertu egiten ditu, bakar erreal bati dagokion heinean. Honela,
|
mundu
erreal horren bi eskualdeak, higidurenerregulartasun aldagaitzen eremua (zeruko esparrua) eta gure mundua, kontingentea, aldakorra eta galgarria (zerupeko esparrua) bereizi zitucn Aristotelesek. Ondorioz, Ideiak soberan agertzen zaizkigu, Aristotelesek horien beharrik ez zeukalako.
|
|
|
Halaber, jakina, errealitate etikoa, beronek giza eta gizarte jarduera oro blaitzen eta zeharkatzen baitu modu batean edo bestean. Paul Valadier filosofoak egokiro esan duenez," balioen
|
munduak
errealari buruzko hurbilketa orori aurre hartzen dio eta hurbilketa oro egituratzen du" (L’anarchie des valeurs, 34).
|
|
2005
|
|
|
Errealitatea ezin da bere horretan azaldu eta, gehien bat, errealitateak sortzen duen inpresioarekin geratzen gara, barne mundu baten azalpena da. Mundu horretara zalantzaz murgilduko gara,
|
mundu
errealean ezinezkoak diren gertaerekin topo egingo dugulako. Errealismo magikoaren eremua da.
|
|
|
Hori da gaur egun arte egin dudana, gaixotasun honen aurka borrokatu. Gizarteak dioenari kasu rik ez
|
mundu
erreala oin azpian daukaguna dela ko, ez koloredun kaxa aurrean dagoena, edota aldizkari zentzugabeetakoa... Errealitatea ikustea lortu dut, begiak ireki ditut eta benetako garran tzia duten gauzak estimatzen ikasi, baita ere.
|
|
|
Gainean berak lehortutako basaloreak beren saskitxoan, gomazko pantera arrosa txikien bildumaren ondoan.
|
Mundu
errealean dago eta erantzun errealak bilatu behar. Aurrerapen handiak daude medikuntzan, agian medikuek azkarrago eta gaixoari eragozpen gutxiago sortuz diagnostikoak egiteko tresna da.
|
|
|
Ikus daitekeenez, XX. mendean mundu fantastikoak zientzia fikzioan, beldurrezko literaturan, tebeotan eta, nola ez, zineman sartu ziren bete betean. Zientzia eta teknologiaren eskutik, gainera, ma te riaespiri tu lehia klasikoa ahaztu eta filosofian hain gogaikarri izan den
|
mundu
erreala itxurazko mundua dikotomiaren inguruan hasi zen zientzia fikzioa giza-ingurunea kategorizatzen: supernat urala benetako errealitatea izanik; teknozientziaren —edoho rren asmakizun ideal baten— hizkuntza izanik balioduna; lehenagoko erlijio mitoak egungo gurtza berri bihurtuz, baina jainkoen ordez" alien" ak erabiliz.
|
|
|
Eta hori ez da mauka, lagunok. Europan ere nekez egongo da lehen 40 hizkuntzen artean
|
mundu
errealean, are toki urrunagoan egongo da mundu mailan. Interneten, baina, ari gara, sortzen dugu, eragiten dute batzuek... eta emaitzak hor daude.
|
|
2006
|
|
|
Literatura, bakarrik egin beharreko lana da. Kolegioa, berriz, talde lana da, batetik, eta, bestetik,
|
mundu
erreala; gurasoekin hitz egin, haurren kasu zailaka
|
|
|
Ikusleak aurrean duen pantaila edo itxitura suntsitu egiten da eta bere obragatik ezagun dituen pertsonak
|
mundu
errealean ikusten ditu.
|
|
|
errealitate fiktibo birtual bat eraiki duen ideologia bat (izan) da, hiztegi eta ibilmolde bereziekin: euskal
|
mundu
erreal bakarra. Leku frankotanideia horien eramaileak gizartearen ehuneko 10 ozkara igo dira, bozketan.Jende kopuru horren, zementua?
|
|
|
Sarrionandiaren beraren hitzak dira: «Agian ez gara gai
|
mundu
erreal zabalegi eta konplexuegiaren mapak egiteko. Aisago deskubritu eta marrazten dugu terra incognita imaginario bat, noneta geu garen autore, milaka egile eta desegileren manupean bizi gareneko territorio mugagabe etakonfliktiboa baino» (Marginalia, 146 or.).
|
|
|
Denbora molde honek zulatu egiten du mundu hori, iraganeko ezerezera etengabe igaroaraziz. Askatasunaren denbora ez da mundu horren suntsitzea baizik; eta
|
mundu
erreal suntsigarririk ez balego, denbora hori ez litzateke ezer, ez legoke halako denborarik. Beraz, baden denbora espazio erreal edo mundu espazial batean enpirikoki existitzen den zerbait da.
|
|
|
Historikoa da, Zesarrek hori dena egiteko proiektua duelako, hori guztia oraindik etorkizunean baitago. Aipatu gertaera ez litzateke historikoa, ez balego etorkizunaren presentzia erreal bat
|
mundu
errealean —aurrenik, Zesarren buruan. Orainaldia historikoa da etorkizunari dagokiolako, etorkizunaren mendean dagoelako zelanbait —Zesar txango dabil etorkizunari buruz ari delako hausnarrean.
|
|
|
" Zakur" esentziaren existentzia enpirikoa zakur biziduna litzateke, ez" zakur" hitza (pentsatua edo esana). Beraz, ez legoke mintzorik (logos)
|
mundu
errealean; eta enpirikoki existitzen den mintzoa gizakiarena bakarrik denez gero, ez legoke orduan gizakirik munduan. Egia dioen mintzoa zentzumenezko kokagunetik ateratzen da, baina atera daiteke soilik hemengo kokagunea, hauxe da, izaki espaziala, denborazkoa ere badelako, iraganean suntsitzen delako.
|
|
2007
|
|
|
Eta ez daukagu bakar bat baizik. Gure ekonomiak eta bizitzeko erak bat egin behar dute
|
mundu
errealarekin, lehenago istripuz osorik irentsi baino lehen".
|
|
|
Azkenean, sarea ikasteko gai denean, prest dago
|
mundu
errealean lan egiteko. Eta orduan ere doitu da sarearen lana, ikasketa prozesua adibide jakin batzuetatik egiten baitute.
|
|
|
Eta orduan ere doitu da sarearen lana, ikasketa prozesua adibide jakin batzuetatik egiten baitute. Eta
|
mundu
errealak kasu ezberdin asko izaten ditu.
|
|
|
Horrek esan nahi du biratze abiadura kontserbatzen dela, eta horrekin batera, ardatzaren orientazioa ere bai. Inertzia horren kontra eragin dezakeen bakarra kanpoko indar bat da(
|
mundu
errealean frikzioa izaten da askotan).
|
|
|
Berak nahitaez heroia izan behar du, berdin da nola. Eta bera heroia izateko,
|
mundu
errealean ezin baitu, mundu irreal bat asmatzen du. –Fue un hombre de corazón:
|
|
|
Nerabezaroaren garai lokaztuaren ondotik, gaztearen nortasuna errotzen da.Inguruan duen
|
mundu
errealari eta birtualari buruzko ezagutza zuzenak etazeharkakoak etengabe erabiltzen dira bere pertsonaren onerako, bere esperientziakesaten dionari jarraikiz. Errotua dago, jadanik, bizitzak eskaintzen dizkion estimuluak antzemateko, onartzeko edo errefusatzeko modua, eta horrek nortasun baterakusten du.
|
|
|
Kultura eta identitatea sinbolikoak diren neurrian mamuak dira: beste inonomen dago benetakoa, beste inoiz bizi izan zen benetakoa,
|
mundu
errealean eta, autentikoan, hain zuzen.
|
|
|
Zientzia eta beste praktika zein ekoizpenkulturalak bereiziko dituen onuragarritasun analitikoa eta egokitasun politikoa eredefendatuko dira. Ahalegin hori gauzatu ahala,
|
mundu
errealarekiko hurbilketazientifikoaren baliotasuna eta sinesgarritasuna zimendatu nahi izan dira.
|
|
|
diren sistemetan akatsak edotaustekabeko egoerak ezin gerta daitezkeenik; are gutxiago kontuan hartzen badugusistema horien kudeaketa giza organizazio egituren esku dagoela (Freudenburg, 1992a; Perrow, 1984). Azken buruan, sistema hauen portaera, beraien diseinuanfinkatutako funtzionamendu parametroak alda ditzaketen?
|
mundu
errealeko, baldintzen pean jazotzen da (Ibarra, 1998; Wynne, 1988).
|
|
|
ingurumensistema konplexuen portaera soilik uler daitekeela labore transgeniko horiekmundu errealean efektiboki aplikatuz. Hau da, laborategiaren espazio mugatu etakontrolatutik harago, askoz ere konplexuagoa den
|
mundu
errealean jazotzen denentsegu eremu iraunkor baten izaera bereganatzen du labore transgenikoen jarraipenak (Todt, 2002: 101).
|
|
|
Hondakin erradiaktiboak milaka eta milaka urtez gordeko lituzkeen lur azpiko gordailuiraunkor baten bideragarritasuna zalantzazko zerbait bilakatzen da,
|
mundu
errealaren baldintzamaterialek arriskuan jar dezaketelako soluziobide tekniko posibleen eraginkortasuna (lur azpiko uriragazpenak, gordailua osatzen duten materialen korrosioa, lurrikarak, eta abar) (Shrader Frechette, 1994). Kasu honetan, denboraren menderaezintasuna aukera posibleen bideragarritasunerako oztoponagusi bilakatzen da.
|
|
|
Narrazioari sinesgarritasuna ematen laguntzen du. Baina, batzuetan, tesian defendatzen den ideia nagusia ez dagokio
|
mundu
errealari, eta ez da posible ebidentziak eskaintzea. Kasu horietan, hizlariak azaldu behar du paradoxikoa den zerbaiten lekuko izango direla entzuleak, eta saiatu sinesgarri egiten defendatu behar duena.
|
|
|
Era berean, eskertzekoak dira lekukoen testigantzak. Lekukotasunak beti lagundu ohi dio sinesgarritasunari; badirudi bestek beren begiekin ikusitakoa izan litekeela nork bereekin ikusitakoa, eta horren aurrean
|
mundu
erreala ukatzea zail egin ohi zaio jende orori.
|
|
|
Adibide batek asko justifika lezake. Eutsi, ahal duzun bezainbeste,
|
mundu
errealarekiko harremana; ez da beti beharrezko, baina ez dago gaizki, hasteko.
|
|
|
Analogiak balorazio bat baino gehiago izan ditu historian zehar, bai filosofiaren alorrean, bai zientzienean, bai arrazoiketan. Platonek nahiz San Tomasek analogiaren erabilpena justifikatu dute,
|
mundu
errealetik dakarren informazioaren balioagatik, mundu erreala ulertzeko duen balioagatik, hain zuzen ere. Aldiz, analogian maila txikiko antzekotasuna baino ez dute ikusi zenbait pentsalari enpirikok; horien ustez, analogiaren balio bakarra hipotesi bat marraztekoa da, baina ondoren hipotesi hori frogatu da indukzioaren bidez.
|
|
|
Analogiak balorazio bat baino gehiago izan ditu historian zehar, bai filosofiaren alorrean, bai zientzienean, bai arrazoiketan. Platonek nahiz San Tomasek analogiaren erabilpena justifikatu dute, mundu errealetik dakarren informazioaren balioagatik,
|
mundu
erreala ulertzeko duen balioagatik, hain zuzen ere. Aldiz, analogian maila txikiko antzekotasuna baino ez dute ikusi zenbait pentsalari enpirikok; horien ustez, analogiaren balio bakarra hipotesi bat marraztekoa da, baina ondoren hipotesi hori frogatu da indukzioaren bidez.
|
|
|
Teoria batek zilegitasun osoa du bere osagaien esangura bere nahierara definitzeko, bere signifikazio sistema berezitua eraikitzeko eta hartaz baliatzeko. Hala ere, teoria hori
|
mundu
errealarekin erkatu nahi denean, eta azalpen publiko batera eraman gura denean, gizarteak erabiltzen dituen definizio komunekin egingo du topo, hizkuntza arruntarekin. Eta horretan datza, oro har, formalismo ororen arazo nagusia.
|
|
|
Esan liteke ezen oso bestelakoak direla balizko autoritate horrek dioena eta praktikatzen duena. Era berean, ohikoa da esatea balizko autoritate hori bere munduan bizi dela,
|
mundu
errealetik at, eta esan lezakeena funtsik gabeko amets eroa besterik ez dela.
|
|
|
Diogunean taloa bezain horia da edo hiru aldiz jende gehiago bizi da Bilbon, Donostian baino, berez desberdinak direnak ari gara erkatzen.
|
Mundu
errealean oinarritutako erkaketa dugu hor, eta ez besterik. Mundu errealaren kontakizuna egiten da hor.
|
|
|
Mundu errealean oinarritutako erkaketa dugu hor, eta ez besterik.
|
Mundu
errealaren kontakizuna egiten da hor.
|
|
|
Gorago esan dugunez, erkaketa batzuek zentzu metaforikoa irabazi gura izaten dute.
|
Mundu
erreala bestela irakurtzen dutela esan ohi da kasuotan. Hona hemen lau esaldi, erkaketa bat oinarritzat harturik goragoko maila diskurtsiboa nahiz metaforikoa irabazten doazenak (µ taldea, 1987:
|
|
|
Lehen adibidea, arrosak bezain freskoak dira bere masailak, erkaketa arrunta da,
|
mundu
errealaren deskribapena egiten duen heinean, zeren bere termino guztiak baitira, izan, semantikoki normalak eta hizkuntzaren maila estandarrarekin bateragarriak: esku hutsekin konprobatu daitekeen zerbait da arrosaren eta masailaren freskotasuna.
|
|
|
|
Mundu
errealetik nahiz metaforikoetatik at, balizkotasunaren mundura ere eraman daiteke erkaketa, eta alderatu badena ez denarekin, badena izan litekeenarekin. Argudio lan interesgarria da hori.
|
|
|
Eskala handiko interkonexio horri esker, milaka milioi kalkulu egin daitezke segundoko. “Klimari buruzko iragarpenak hainbeste parametro eta hurbilketa biltzen ditu, eta eredu horiek
|
mundu
errealaren irudikapen ona direla pentsatzeko modu bakarra da aldaketa bakoitza egiten saiatzea eta nola jarduten duen ikustea”, adierazi zuen Nick Faulek, proiektuko zientzialarietako batek. Ikerketa horren azken datuen arabera (2003an eman zituen lehen urratsak, eta, harrezkero, aldizkari zientifikoetan aurkeztu ditu emaitza progresiboak), 2020rako tenperatura 2 gradu igo zitekeen Mendebaldeko Europan, Asiako kontinentearen hegoaldean eta Hispanoamerikako hegoaldean dagoenarekin alderatuta.
|
|
|
Apirilaren amaieran, “World Without Oil” aterako da salgai, erabiltzaileak petroliorik gabeko mundu batean bizitza imajinatzera gonbidatzen dituen bideo-jokoa. “Errealitate alternatiboko” jokoen azken adibidea da,
|
mundu
errealean oinarritutako egoerak ordenagailuaren kontsolara edo pantailara eramaten dituztenak. Estatu Batuetako Hedapen Publikorako Korporazioak finantzatuta, titulu honen bidez, gasolinarako sarbiderik ez duen Estatu Batuetan kokatuko du jokalaria.
|
|
|
Sadabak erakarpen akritiko horrek dituen arriskuez ohartarazi du. Alarmak pizten dira bit esferak
|
mundu
erreala ordezten duenean edota chat bidezko elkarrizketek aurrez aurreko solasaldiak alboratzen dituztenean. Liluramendu teknologikoari itsu itsuan eusten dion mugimenduak birsortuko ditu, ezinbestean, hirugarren eremu horren jabeek ekoitzitako estereotipoak.
|
|
2008
|
|
|
Begiak banitu bezala. Horrek mundua, nire
|
mundu
erreala, ikusten laguntzen dit, eta izugarrizko indarra ematen dit. Liburu batek emandako argiak eleberria amaitu eta hurrengo liburu baten azala ireki arte irauten dit.
|
|
|
Beti be,
|
mundu
errealetik arlo literariora igarokeran, jazoera batzuk aukeratzen dira eta beste batzuk ilunpera bialdu. " Hemen jasoak baizen interesgarriak diran beste historia eta istorio asko izango ditue anai arrebek".
|
|
|
Erran nahi baita, Esparzak badaki, ongi jakin ere, balitekeela nafarrek haien patu espainiarrari uko egin nahi izatea; balitekeela, zehazki, Espainiatik bereizi nahi izatea. Aukera hori (Esparzaren teoriaren ikuspuntutik naturaren kontrakoa izan arren,
|
mundu
errealean existitzen zena), aukera hori, diot, gauzatuko balitz, oker leudeke nafarrak, eta Nafarroak utzi egingo lioke betiko eta benetako Nafarroa izateari.
|
|
|
Historia ongi ikasi dutenek (hau da, egiazko nafarrek ikasi behar duten bezala ikasi dutenek) badakite haren ondorioa dela Nafarroaren espainiartasun esentziala.
|
Mundu
errealean, noski, kontrakoa eska lezakete nafarrek, baina orduan beren burua traizionatuko lukete eta beren benetako tradizio historikoari uko eginen liokete.
|
|
|
" Estandar ireki gisa, Microsoftek PDFrekin lan egingo du, erabiltzaileen artean onarpen handia duen formatua baita" Erakunde independenteekin eta beste fabrikatzaile batzuekin lan egitea ekarriko du, kode irekiko lehia eta komunitatea barne, bezeroentzat funtsezkoa den zerbait bermatzeko: estandarren ezarpenen arteko elkarreragingarritasuna
|
mundu
errealean. Horretarako, oso aktiboki parte hartuko dugu OASIS ODF batzorde teknikoan, gaur egun prestatzen ari den ODF SC34 mantentze batzordean, eta SC34 lan-taldean, zeinak OpenXML eta ODFen arteko elkarreragingarritasuna areagotzeko bideak aztertzen baititu.
|
|
|
Gazteen Interneteko ohituren inguruan hitz egin du Matxalen Garmendiak EHUko ikastaroetan. Internet
|
mundu
errealarekiko paraleloa den beste mundu bat balitz bezala ikusten dutela iritzi dio.
|
|
|
Bestalde, nire Facebook lagun gehienak ez nituzke inoiz etxera gonbidatuko. Lagun bat etsai bihurtzen bazait, nire sare sozialetik botako dut, eta
|
mundu
errealean etsai izaten jarraitzen badu, ez da Facebook en arazoa izango. Datuak ere, nik nahi ditudanak bakarrik emango ditut, beti ere nire onuran pentsatuz.
|
|
|
Baita marrazki eta margolanak ere. Obra horietan,
|
mundu
erreal gordin eta ankerraren ondoan, mundu irreal eta onirikoa aurkituko ditu irakurleak, Olatz Caminos Ataramiñe kultur elkarteko kidearen esanetan.
|
|
|
Bakardadea ez egotea da:
|
mundu
errealarekin ez egotea. Baina bakarzaleak, gezur publikotik ihesi, bere gezur pribatuarekin egiten du topo; mundu erreal gezurrezkotik ihesi, pertsona erreal gezurrezkoarekin egiten du talka.
|
|
|
mundu errealarekin ez egotea. Baina bakarzaleak, gezur publikotik ihesi, bere gezur pribatuarekin egiten du topo;
|
mundu
erreal gezurrezkotik ihesi, pertsona erreal gezurrezkoarekin egiten du talka. Asto joan eta mando etorri.
|
|
|
Ez; eskizofenia ez dator bat gurekin. Bizi garen
|
mundu
errealean ezin dugu erantzun bila joan kanpora, barrura baino. Hau da:
|
|
|
Kanten soluzioa ez zitzaion inori gustatu, berari ere ez. Kanten planteamenduaren arabera, moralitatea geratzen da mundu" inteligible" batean, hau da, barrualdean edo intentzioan; baina beraz moralitatea
|
mundu
erreal honetan gauzatu egin behar da," sentipenezko" fenomeno bihurtu behar da; areago, ekintza naturalen katea apurtu behar du.
|
|
2009
|
|
|
|
Mundu
erreala eta birtuala
|
|
|
Jardueraren erorketari. Krisi espekulatibo finantzarioa, gero
|
mundu
errealera iritsi dena... Krisi batzuk bizi bizi daude aspalditik, bata berdintasun krisia eta bestea iraunkortasunarena.
|
|
|
Baina zerbaitegatik borrokatu behar da beti; eguneroko mugarriren batera heltzeagatik, aurrera jarraitzeko kemena emango digun zerbait lortzeagatik. Eta Nadiak
|
mundu
erreal bezain fantastiko batean aurkituko du heldulekua, matxuratutako metro baten barruan, bera bezalako etorkinez jositako hiri batean. Eta Errumaniarekin gogoratuko da, etorkizunarekin egingo du amets, errealitatea disekzionatu eta akuarelaz pintatuko du, eta etorkina izatea zer den azalduko digu.
|
|
|
Nola itzuliko dira zorrez, langabeziaz, zorigaitzez eta arazoz beteriko mundura, jokoetan edonolako izaki ahalguztidun izan badaitezke? Errazagoa eta zoriontsuagoa zaie mundu birtuala
|
mundu
erreala baino.
|