|
2000
|
|
|
Alabaina, logikoki pentsatuta eta
|
munduko
beste gatazka batzuetan gertatutakoa ikusita, ezker abertzalea eta bere zati den ETAren irtenbidea bat izan behar duela dirudi, eta gainerako espektru politikoak ere hori bultzatu luke, herri honentzat onuragarriena litzatekeelako. Zein ari da irteera batu hori oztopatu nahian?
|
|
|
Bakarrik hirugarren ereduak, elkarrizketak eta indarkeriarik ezak, eskaintzen du itxaropena. Gainera,
|
munduko
beste gatazketan emaitzak lortzen dituen eredua da. Hau izan da Lizarrako saiakera, eta emaitza positibo partziala ekarri du:
|
|
|
Txosten hori ekonomia aztertzen duen" Dinero" aldizkarian aurkeztu zen gazteleraz, eta hortik atera ditugu datuok eta jarraian aipatzen ditugunak. Logikoa denez, aldizkari amerikarrak Amerikako kontinente osoan bizi den egoera aztertzen du, baina Internet gizartean txertatzen den neurrian, joera hori berdina izango da, arian arian, nola Euskal Herrian hala
|
munduko
beste lurraldeetan.
|
|
|
Esate baterako,, kaiola hau? nahiz, errusinol hau, diogunean,
|
munduan
beste ezer ez balego bezala mintzo gara. Ordea, egiatanerrusinolak nahiz kaiolak, benetakoak izanik, une zehatz batean toki zehatz zehatzakbetetzen dituzte egiazko munduan, eta ez daitezke berez inguruan dutenetik bereiz.Ordea, gizakiak, gogoa erabiliz, nahi bezala konbina litzake kaiola eta errusinola.
|
|
2001
|
|
|
Ekintza, gogoeta, kritika, proposamenak uztartzen jakin du euskal sindikatuak analisia eta proiektu progresista baten inguruan. Euskal Herriko dinamikan partaide da, laborari, euskaldun, eta Frantzia, Europa eta
|
munduko
beste laborariekin partaide tzan.
|
|
|
IGANDEAN, hilak 25, Senideak eta Gureak erakundeek Batzar Nazionala egingo dute Donostiako Kursaalean. Presoen senitartekoek jakinarazi dutenez, egungo egoeraz hausnarketa egingo dute eta
|
munduko
beste leku batzuetako presoen senitartekoak ere hurbilduko dira, besteak beste, irlandarrak eta korsikarrak. Astean zehar, halaber, Amnistiaren Aldeko Batzordeek euskal presoen eskubideen aldeko astea antolatu dute.
|
|
|
XIX. mendearen erdialdean zetaren merkataritzan buru belarri sarturiko frantziar baten bizitzaren inguruko xehetasunak agertzen dira bertan: nola hasi zen zetaren ekoizpen eta salerosketa egiten; bere herriko zeta ekoizpena gehitzeko beharrezkoak zituzten zeta haren arrautzak lortzeko egin behar izan zituenak,
|
munduaren
beste aldean irudikatzen zuen Japonia urrun eta ezezagunera joatea barne; han hartutako ezagutzekin erabili behar izan zuen trikimailua; zeta bezain leuna izaten zekien emakume misteriotsu batekin bizitzea egokitu zitzaion sexu harreman berezia, eta gertaera horrek bere ezkon harremanetan izango zuen eragina...
|
|
|
Frantsesez ekoizten denean, literatura Literatura da. Euskaraz ekoizten denean, edo
|
munduko
beste hizkuntzaperiferiko batean?, literatura euskal literatura da. Garbi dago, Bernardo Atxagaren pixkanakako unibertsalizatzeak8 euskal esparru literarioak duen bere buruarenpertzepzioa aldatu duela.
|
|
|
Haientzat dena egiteko prest zen. Animalia bat eri zelarik, eta eritasun ttipiena izanik ere, munduko marexal onenaren etxera joaiten zen,
|
munduko
beste muturrean bazen ere. Nahiz eta gatuek esklabo gisa tratatu, kontent eta ongi bizi zen gizona.
|
|
|
Zuk ere ikasi behar zenuke takoi gainean ibiltzen.
|
Mundua
beste era batera ikusten da.
|
|
|
Baina halere, Anartz, bazeukaat itxaropena
|
munduan
beste puntan galdutako herrixka horretara, nolabait, eskutiztxo hau iritsiko zaiala eta, berandu bada ere, nire agurra, hemen hintzela eman ez niana, jasoko duala.
|
|
|
Kamathipura auzoko neskatiletan, %60 seropositiboak dira.
|
Munduan
beste inon baino gehiago.
|
|
|
Indian,
|
munduko
beste nazioetan bezala, ordea, bizitzeko, diru egin behar. Diru egiteko modu asko daude.
|
|
|
Hemen, ordea, hauxe esan nahi nuke: Indian jendea jatorra, amultsua eta bihotz zabalekoa dela,
|
munduko
beste lurraldeetan bezala eta beharbada areago.
|
|
|
Ahoa isilpez beterik dauka. Hara hor mutila, euri zaparradari begira, bere burua eduki ezinik, leihoaren tamainako paisaiaren kontenplazioaz gainera
|
munduarekiko
beste harremanik gabe.
|
|
|
Matematika heltzen zen eta zatikien batuketa ikasten genuen, kebradoak, eta irakasleak kartaboiaz arbela jotzen zuen daunba, eta horrela esnatzen ginen denak. Errekreoko txirrinak jotzen zuenean,
|
munduan
beste agindurik edo beste lekurik ez balego lez abiatzen ginen tropelean eta brunbrunka patiora.
|
|
|
Egunkariek esaten zuten iparramerikar ejertzitoak urtean hogei mila gerra operazio egiten zituela Vietnamgo lurretan, eta vietnamdarrek errenditu zutela azkenerako. Eta
|
mundua
beste gerra handi baten beldurrez bizi zela, lehergailu atomikoak lur gaineko bizitza zeharo erauzi zezakeela, ia arrastorik utzi gabe desager zitekeela gure planeta osoa eta orduan labezomorroak bakarrik geratuko zirela igual lur mortuaren azalean. Eta hala ere esperantza zegoen, automatizazioa eta zibernetika aurreratzen ari ziren, laster makinek eginen zuten dena.
|
|
|
Egunean hiru pausoren luzerako zatitxo barria inkatuko deutsat, beste kolore batekoa, eta zatitxoak emoten dauen beste urrunduko naz etxetik. Halan, haundia egiten nazenean,
|
munduaren
beste alderaino joango naz, eta bueltan, dan dana batzen etorriko naz, luzera  bardineko soi  nekoa egiteko. Gero, soineko horrexegaz ezkonduko naz.
|
|
|
Liberalizazio hori beste eremu batean gauzatu nahi da gehienetan, hala ere. Gaztelania eta hizkuntza periferikoa daude lehian, eta ez gaztelania
|
munduko
beste hizkuntza handiekin.
|
|
|
a) Elebitasun funtzionalaren kontzeptua (elebitasunsozialaren kontra): euskaldunok, herri txiki bat garen neurrian,
|
munduko
beste herri txiki guztiek bezala, bigarren eta hiruga rren hizkuntza handiren bat edo batzuk ikasi behar ditugu, baina argi edukita elebitasun hori, batezere, Euskal Herritik kanporakoa dela eta arrotzak gurean daudenerako. Haatik, ezin dezakegu ahantz hainbat euskal herritar oraindik ere erdaldunak direna, eta justiziaz beraz, ezin ditzakegula ezelan ere zapal eta bazter.
|
|
|
tematzen zen, aulkiak eta are pupitreak hartuta lintxatzera zihoazenei ezaxola. Orduan, bere bizitzako goren unean, ausaz, amorraziozko keinu batez kapirotea kendu zuen, arrabiaz; honelako keinu erabatekoetan erakusten du bere burua egiazko artistak, bere obrari guztizko lehentasuna ematen dionean,
|
munduko
beste gauza guztien gainetik –bere hortzak barne– jartzen duenean, obrak eta obraren egile izatearen aldarrikatzeak beste ezer –makilaz eta labanaz armaturiko asesinatze asmoko talde asaldatu eta jendetsu bat barne– baino garrantzi handiagoa duenean. Beraz, artista puska horrek kapirotea kendu zuen, arrabiaz.
|
|
2002
|
|
|
Jende asko dago desobedientziaren talismanarekin, baina ez da desobedientzia zibila. Hemen,
|
munduko
beste desobedientzien konnotazioak dituzten mugimenduak garatzen hasi dira mimetismo oso batez, baina borroka armatu lazgarriak kutsatu eta txikitu egin ditu, bere esentzian, bere politikan, bere kontzepzioan eta bere gizarte barneratze lanetan. Alegia, hainbat formulazio okerrek desobedientzia zibila pozoitzen dute eta bere kontzepzioak ez du deus ikusterik hemen egin den formulazioarekin.
|
|
|
Azaldu dugun bezalako arazoak dauzka Adidasek Salvadorren, eta antzekoak dauzka Nike enpresak
|
munduko
beste parte batzuetan. Asian, esate baterako, gutxiago fakturatu zuen iaz, eta, ondorioz edo, milaren bat lagun utzi ditu kalean.
|
|
|
Bertako hizkuntza, jatorrizko hizkuntza, euskara dugu ordea.
|
Munduko
beste edozein herri bezain elebakar izan da gurea bere jatorrian. Ezin dute beste horrenbeste esan espainolek eta frantsesek, herri nortasun hiltegi direnez.
|
|
|
Antolapenak azkortu eta agurotu egin ziren, beharrik, eta hala, bigarren urtearen erdi inguruan Asia zabaleko eta Ameriketako estadistikak zehaztatu ezezik,
|
munduko
beste zokoetako ximinen gora beherak ere, burutu xamar zeuzkaten. Ondorioz, Biltzarrerako zirriborro erabatekoak taxutzen ere hasiak ziren.
|
|
|
UNESCOK BIOSFERAREN ERRESERBA IZENDATU DU AINTZIRA. INGURU HONETAN,
|
MUNDUAN
BESTE INON EZ BEZALAKO LANDARE ESPEZIEAK BIZI DIRA.
|
|
|
|
MUNDUAN
BESTE INON EZ BEZALAKOA DA NIRE HURRENGO HELBURUA ERE: CHILOE UHARTEA.
|
|
|
Europa, berarenzabalera edozein izanda ere? ez da
|
munduko
beste lurraldeetatikbereizten, mundu osoa merkatu bakarra delako.
|
|
|
Eta, aipatu gabeko beste zenbait ezaugarri ahantzi gabe, justiziaren aldekoekintzaileak. Izan ere, Euskal Unibertsitatearen proiektua orain existitzenez den justizia egoera lortzeko prozesu modura ikusten dugu, orain aitortugabeko egoera berri batera eramango gaituena, eta Euskal Herriak?
|
munduko
beste herriek bezala, bere etorkizuna lantzeko eta kudeatzekoduen eskubidea gauzatzeko izango dena, berdintasunean eta errespetuanoinarrituz.
|
|
|
Bake ikasketen eta gatazken konponbidearen inguruko programez aparte, unibertsitatearen
|
munduak
beste hainbat lan egin ditzake: txostenak prestatu, lan jardunaldiak eta mahai inguruak antolatu...
|
|
|
Ezin dugu inolazere ahaztu gaur egun munduan dauden gatazka askoren atzean AEBetakoenpresen eta Gobernuen interesak suma daitezkeela. Bestalde, horrek
|
munduko
beste unibertsitateen gabezia uzten du agerian. Adibidez, Europakounibertsitateen presentzia oso bigarren mailakoa da, programa guztien% 15,6 baino ez baitute bereganatzen.
|
|
|
|
Munduko
beste gizarte batzuetan bestelako metahistoriak dituzte. Adibidez, Indiaren nondik norakoa, beste etsenplu batzuez azaltzen dute bertako liburusakratuek; Txina eta Japoniakoetan edo bestelako kultura animistetan, Afrikanbarrena eta abar, beste horrenbeste.
|
|
|
Sortu bezain pronto, jarratzaile asko izan zituen asmakizunak, eta berehala heldu zen gure hirietara. Hasieran lanpara eta galena hargailuetan
|
munduko
beste herrietan egiten ziren emanaldiak entzuten zituzten zaleak irratiaren propaganda eragile bihurtu ziren, eta laister hasi ziren bertako saiakuntzak.
|
|
|
Publizitatearen kasuan, solaskide nagusiak bi dira: ekoizleen mundua bata eta erosleen
|
mundua
bestea. Publizitatearen kasuan, gezurra balizko kontsumitzaileei zuzentzen zaie, batez ere.
|
|
|
Hori dela eta, Lomborg ek lehen munduko kontsumitzaileen artean joera bat dagoela esan zuen: «fruta hondarrak gehiegi kaltetzen ditu, eta beste arazo batzuk ere bai,
|
munduko
beste leku batean elikagaiak falta direla». Aditu horrentzat, ingurumen kezkak eta produktu biologikoak erosteko joera «luxua» da Europako kontsumitzailearentzat, eta, bestalde, benetako arazoak daude garapen bidean dauden munduan.
|
|
|
Hain zuzen, “piku” hitza etimologikoki “ficus” hitzetik dator. Zuhaitz hau jatorriz Ekialde Ertainekoa da, baina gaur egun modu naturalean hazten da Mediterraneo osoan eta
|
munduko
beste eskualde batzuetan, hala nola Indian, Txinan, Brasilen, Mexikon eta Estatu Batuetan. Igeltxoaren abantaila handienetako bat da lur lehorretan urperatzeko gaitasuna duela, euria baino gehiago ureztatzen ez baitute.
|
|
|
Ekoturismoak ekosistema naturaletan izan ditzakeen arriskuak argitzeko, NBEren txostenak Galapago uharteak hartzen ditu adibidetzat, paradisu natural bat eta dibertsitate biologikoaren puntu neuralgikoa. Izan ere, hegaztien erdiak, landareen %32 eta bertan bizi diren narrastien %90 ez daude
|
munduko
beste inon. Lehen begiratuan, txostenak dio Galapago uharteek ekoturismoaren promesaren adibide direla.
|
|
|
Horren ondorioz, azafraiaren estigmarekin ez dira nahasten lorearen beste zati batzuk, munduko gainerako azafreekin gertatzen den bezala. «Laborantza, landatze eta lantze prozesu horren ondorioz, gure azafraiak
|
munduko
beste edozein azafrairen gainetik du ahalmen koloratzaile eta aromatikoa, gutxienez %40 50ean». González Ramosek azaldu du eskualdeko baldintza klimatikoek ere laguntzen dutela Gaztela Mantxako azafraia munduko onena izan dadin.
|
|
|
Giné pozik agertu zen bileren emaitzarekin, bi kontinenteetako hezitzaileei eman dien “ideia truke handiagatik” eta pedagogoek lortu dituzten lankidetza hitzarmenengatik. Aztertu diren proiektuen artean, nabarmentzekoak dira Mallorcan egingo den Asiako eta Europako haurrentzako udaleku bat, Internet bidezko pedagogiaren sustapena (“online” irakastea), bi kontinenteetako irakasleen trukea eta eztabaida hori
|
munduko
beste herrialde batzuetara zabaltzea. Era berean, Asiaren eta Europaren artean klase sare bat ezartzea erabaki zen, bi kontinenteetako haurren kultura aniztasunean eta balio unibertsalen eraketan sakontzeko, eta urtero horrelako bilerak egitea.
|
|
|
Gaur egun genetikoki eraldatutako organismoekin (GEO) ikertzen ari den industria bioteknologikoaren kezka nagusietako bat da merkatuan sartu nahi diren produktuek kalterik egiten ez dutela ziurtatzea. Kezka hori Europako legerian eta
|
munduko
beste herrialde batzuetakoan islatzen da, eta produktuaren kalitatea eta hori lortzeko erabilitako prozesua bermatzeaz gain, ingurumena edo pertsonen edo animalien osasuna urrunetik aldatu edo kaltetzeko edozein aukera baztertzen du. Aipatutako gogoetak zalantzan jartzen dituzten ondorio kaltegarriak mugatzeko kezken katalogoan, azken urteotan, GEOek elikagaiek alergia motaren bat eragiteko duten arriskuaren azterketa gehitu da.
|
|
|
–Bada, ezkondu behar ez badun, joan hadi Andaluziara, eta joan hadi
|
munduaren
beste muturrera, ene begien bistatik urrun, han hobeto egongo haiz-eta botijoak egiten!
|
|
|
taberna ezagutzen?". Ni aluzinaturik nengoen; nire etxetik milaka kilometrora,
|
munduko
beste muturrean, eta" Pirata" tabernaz galdetzen zidan tipo batekin topo egin behar!
|
|
|
Izan ere, goizetik gauera, etengabe (thai gabe esango lukete zuberotarrek), hortxe ari dira erretolika zaharberritu horrekin, ekin eta ekin,
|
munduan
beste lelorik izango ez balitz bezalaxe.
|
|
|
Hemen bertan sorturiko edo
|
munduko
beste edozein tokitatik iritsiriko jakintza da, beraz, Unibertsitateko jardue rek gizarteari eskaini behar diotena. Jakintza gizart eratzeko bide nagusiak garden gardenak dira:
|
|
2003
|
|
|
Irakiarrak kanpotik erasota sentitzen dira, munduak bizkarra emanda, gaitz kutsakorra duen gaixoaren moduan isolatuta, eta hori ikusita, bat egin dute presidentearekin. Gainera, Estatu Batuetako Gobernuak onartu duen bezala," kontentzio" politikak huts egin du, Irakek harremanak sendotu baititu herrialde arabiarrekin eta
|
munduko
beste batzuekin.
|
|
|
Adibide bat jarriko dut. Duela aste batzuk Irak erasotzearen aurkako jarrera erakutsi zuen gure herriak,
|
munduko
beste herri askok legez, eta argi ikusi da zenbait herritan agintari eta herriaren artean dagoen zanga. Bada, gure ustez, hemen berdintsu gertatzen da autodeterminazioarekin
|
|
|
Uda honetan asko
|
munduaren
beste puntara joango da, beste kulturak ezagutzera edo bizitza ulertzeko beste ikuspegi batzuen bila. Bidaia horixe egingo du Bilbon hiribarneko autobusa hartu eta Otxarkoagan jaisten denak.
|
|
|
New Yorkeko Dorre Bikien aurkako atentatuak informazioan izan duen eragina aipatu zuen. Euskal gatazka
|
munduko
beste gatazkaren testuinguruan kokatu zuen. Egungo globalizazio garaian bere hitzetan terrorismoaren agerpen ezberdinak daude, baina ETAk burutzen duenari terrorismoa ere deitu behar zaiola esan zuen:
|
|
|
Zer ote du forma borobileko traste horrek,
|
munduan
beste ezer dagoenik ere ahaztera laguntzen duenean. Gol!!!
|
|
|
Erritual horietan zerbait misteriotsua ezkutatzen zen, eta erakarri egiten ninduen. Noizbait, zirko txikiren bat ere hurbiltzen zen, egunerokotasunaren
|
mundutik
beste mundu imaginarioetara eramaten ninduelarik, eta teatroa herriko frontoian lehen aldiz ikusi nuenean, zeharo txundituta gelditu nintzen. Maleta egin, eta komeriante haiekin joateko gogoa sartzen zitzaidan.
|
|
|
Itxi bakien artazixorrek! diotsa garraisika
|
munduko
beste puntan bailegoan, itxi artazixorrek eta entzun berba e" itte" otsutenien!
|
|
|
Harrituta itxi ginduzan guztiok, Arrazolako eleizan, herri guztiaren aurrean, mezea euskeraz emoten ikusi genduanean. Mezea euskeraz emotea egunero edonon ikusten dana da aspaldion, baina gogoan izan daigun, kristinau fedea gure herrian sartu zanetik, hemen mezaren liturgia beti beti latin zaharrean egiten zala,
|
munduko
beste herri askotan lez. Ba egozan, bai, meza santuaren erdal itzulpenak (euskerazkorik bat baino ez neban ezagutzen orduan:
|
|
|
80ko hasieran, ekar ditzaketen abantailak eta
|
munduko
beste eskualde batzuetan erakutsitako egokitzapen ona ikusirik, Espainian hainbat saiakera egin ziren teknika horiek penintsulako ekosistemari nola egokitzen zitzaizkion aztertzeko.
|
|
|
Elizaren eta Herriaren arteko harremanak barnetik ezagutu ditugunok orduz geroztik ikasi dugu ez dela nehoiz eskas izan gure Uztaritzeko eztabaidaren iduriko batailarik, bai eta oraino larriagorik, ala Espainian (1936), ala Frantzian (1940), ala Aljerian (1954), ala
|
munduko
beste zenbat lekutan!
|
|
|
Gaizki hartze horien ulertzeko, gogoratu behar da bestalde, amerikarren eta sobietarrren arteko Gerla Hotzaren ondorioz, Europako estatuen mapa bezala gerlari ohi askoren izpirituak izozturik egon ondoan,
|
munduko
beste anitz hegaletarik, Vietnametik, Kubatik, Aljeriatik, Boliviatik edo Txinatik, aldaketa handien oihartzunak heltzen zirela Europa zaharreraino, Ho Chi Minh, Lumumba, Frantz Fanon, Martin Luther King, Che Guevara edo Mao Zedongen mezuekin batean.
|
|
|
lehenengoan UEUk egindako lana goraipatu zuen: euskarari bere lizuna kendu, irakasleak eta testuak prestatu eta euskal
|
munduko
beste erakunde batzuk izan ez zuten irekitasuna erakutsi, edonori ireki baitzizkion bere ateak. Bigarrenean, aldiz, etorkizuna izan zuen abiapuntu.
|
|
|
Euskal Herria 2002ko urte hasiera. Neoliberalismoak ezarritako lege ankerrak bultzaturik,
|
munduan
beste asko legez Afrikatik familia bat ailegatzen da. Munduan beste asko legez euren herritik kanpo lur arrotz batean sartzen dira:
|
|
|
Neoliberalismoak ezarritako lege ankerrak bultzaturik, munduan beste asko legez Afrikatik familia bat ailegatzen da.
|
Munduan
beste asko legez euren herritik kanpo lur arrotz batean sartzen dira: ez dute inor ezagutzen, ez dakite nora jo...
|
|
|
Ehuneko laurogeita zortzik erosi zion Tabucchi entziklopedia, eta Ministerioko paperetan konprobatu ahal zen hori, eta bitxia zen datu hori Ministerioko langileentzat, eta deigarria ere bazen datu hori. Matiasek atzazal baten punta ere jokatuko zukeen halako kasuak ez zirela
|
munduan
beste bi.
|
|
|
Testuak atzera botako zizkidatelako susmoa bainuen, besterik gabe, gutxieneko kalitaterik ezean. Baina euskal
|
mundua
beste mundu bat zen sasoi hartan, basamortu bat, eta basamortu hartan bai argitaratzaileek eta bai irakurleek ere aurkitu zieten bi idazki haiei beren lekutxoa. Eta ni, pozik... nahiz eta, beste alde batetik, halako ezinegona sortu zidaten, nik amestu bezain biribilak ez zirelakoan, bai aldiz askoz gehiago landu beharrekoak.
|
|
|
|
Munduan
beste gauza asko bezala, postarion lana ere izugarri aldatu da azken urteotan, eta ez, hain zuzen, onerako.
|
|
|
kondenatu batek malko bat isuriko balu ehun urtetik behin, zenbat denbora litzateke itsaso handi bat egiteko? Kolibri batek basamortutik hondar ale bat jaso eta
|
munduaren
beste aldera eramango balu, itzuli eta beste ale bat hartu, munduaren beste aldera joan, itzuli... eta zenbat denbora luke basamortu osoa beste aldera eramaten. Bada, hori dena egindakoan ere, berriz hasiko litzateke basamortu osoa lehengo tokira eramaten.
|
|
|
kondenatu batek malko bat isuriko balu ehun urtetik behin, zenbat denbora litzateke itsaso handi bat egiteko? Kolibri batek basamortutik hondar ale bat jaso eta munduaren beste aldera eramango balu, itzuli eta beste ale bat hartu,
|
munduaren
beste aldera joan, itzuli... eta zenbat denbora luke basamortu osoa beste aldera eramaten. Bada, hori dena egindakoan ere, berriz hasiko litzateke basamortu osoa lehengo tokira eramaten.
|
|
|
" Bere" herriaren kontserbazioaz eta garapenaz arduratzen da. Eta gogoratu ditugun baldintzatzaile guztiak kontuan harturik ere (bere" oroimen selektiboa" subjektiboa delako, esparru indibidualean bezala), taldeko kide sentitzeak konfiantza ematen dio bere pertsonalitateari eta bere bizitza sozialari
|
munduko
beste gainerako herritarren aurrean. Batzuek euren burua oso unibertsalistatzat jotzen badute ere, gizakiak lotura errealak eta fiktizioak (biak) behar ditu erkidego eta lur batekin, garatuko bada, betiere agian lotura afektiboagoak efektiboagoak baino.
|
|
|
Egoera, noski, ez da normala. Ea nork aurkitzen duen
|
munduan
beste adibide bakar bat: herri baten periodiko bakarra izan, eta aldi berean, herri osoarena izan behar (edo herritar guztiena, berdin zait).
|
|
2004
|
|
|
Agintariek milioika eurotako diru laguntzak bideratzen dituzte.
|
Munduaren
beste aldean, berotze globalaren ondorioz itsasoak gora egin duela eta, Pazifikoko zenbait irla dagoeneko laguntza eske ari da. Kiribati herrialde txikia dugu horren adibide.
|
|
|
Kaleetan ere monje askotxo ikus daiteke. Eta Bhutanen beste bereizgarri bat
|
munduan
beste inon ez dauden moja budisten eskolak dira. Budismoa airean dagoen zerbait da, eta gainera airean dagoen espiritualtasun hori politikara eramaten saiatu dira bhutandarrak.
|
|
|
" Argentinak aurrez aurre agroekonomia mailako arazo larriak izango ditu, eta herrialde horrek ez dauka ez ahalmenik eta ez jakintzarik horiek konpontzeko. GEOetan
|
munduko
beste edozein herrialde baino azkarrago eta modu erradikalagoan murgildu da. Belar txarren erresistentziak eta lurzoruen emankortasunak erakutsi dituzten arazoak konpontzeko neurririk ez du hartu.
|
|
|
Xuan Tzuk tximeleta, ala tximeletak Xuan Tzu. Ijitoak eta iratxoak ere"
|
munduko
beste mundu batean" bizi direla dio. " Benetako munduan?
|
|
|
Kontsumoko gizarte modernotik urrun zegokeen ijitoen askatasunezko bizimodu idealizatuan, Mikel Zaratek, euskaldunek galdu eta baloretzat errebindikatu egiten duen mundu kontrajarria ikusten du: " Ekidazuarren
|
munduko
beste mundu batean bizi dira ijitoak, ijito zikinak". Eta" ijitoen munduko beste mundu batean bizi dira ekidazuarrak".
|
|
|
" Ekidazuarren munduko beste mundu batean bizi dira ijitoak, ijito zikinak". Eta" ijitoen
|
munduko
beste mundu batean bizi dira ekidazuarrak". Mundu amestu, desiratu, horretatik idazten du Mikelek bere kontakizuna asmatuz, sortuz.
|
|
|
|
Munduko
beste mundu batean jartzen da, literaturaren jarlekuan. Idazlearen zeregin moral aldetik, Mikelek, oso zentzu zehaztugabean baldin bada ere, lozorroan dagoen herriarenganako arduran kokatzen du bere eginkizuna:
|
|
|
Maratila irekitzea etorkizuneko irakurleon esku utzi zuen. Hartu konbitea eta sartu Mikel Zarateren
|
munduko
beste munduan.
|
|
|
Gure antzera, iratxoon antzera,
|
munduko
beste mundu batean bizi dira ijitoak. Benetako munduan?
|
|
|
Ijito karroarekin parean goaz. Baina hala ere, hala ere bai, ehun ta mila bidar, hala ere ijitoak
|
munduko
beste mundu batean bizi dira, beren uger ta zikinkeria ta lohi ta guzti. Baina ez uste nire munduan bizi direnik.
|
|
|
Ekidazuarren
|
munduko
beste mundu batean bizi dira ijitoak," ijito zikinak". Eta ijioten munduko beste mundu batean bizi dira ekidazuarrak.
|
|
|
Ekidazuarren munduko beste mundu batean bizi dira ijitoak," ijito zikinak". Eta ijioten
|
munduko
beste mundu batean bizi dira ekidazuarrak. Berdin da, eta ez da, berdintasun ezberdinak baitira.
|
|
|
|
MUNDUKO
BESTE MUNDU BATEAN
|
|
|
Babeslea pertsona bat, bikote bat edo familia bat izaten da, nahiz eta gero eta enpresa edo ikastetxeko ikastalde gehiago animatzen diren, ikaskuntzan zehar beren besoetakoa zertan den arduratuta bizi direnak, izan ere, eurak bezalako haur bat da,
|
munduko
beste leku batean bizi dena.
|
|
|
Eta zori hits hori eragin eta sortu duten arrazoi historiko eta politikoen zer nolakoa ezagutu genuke, orain gure artean mokoka ibiltzearen zergatiko ezkutuak argitara ateratzeko. Hemen gertatzen ari zaigun elkar aditu ezin hauxe bera jazo izan baita, aldeak alde,
|
munduko
beste herrialde askotan eta askotan, herrialdeok Nazio estatu totalitario baten mirabe bihurtu direnean. Bere eskuko ez den mirabeak herri nortasuna galdu ahala ez dauka gaitasun ideologikorik bere izaera historikoa hautemateko eta gordetzeko, eta zalantzaren dantzan hasten da elebitasunaren eta nortasun askotarikoaren aldeko jarrera toleranteak eta demokratikoak erakutsi nahirik.
|
|
|
Zaila du, ordea, esan bezala, euskaldunak euskaldun izaten,
|
munduan
beste herri nazio askok eta askok gaitza duten hein bertsuan. Zailtasun horren lekuko dira Joxe Azurmendiren iritzi usteok:
|
|
|
Harrigarria ote da bada Arestiren definizio hori gure egungo munduan? Egungo mundu honetan nola definitzen ote da, izan ere, horrela ez bada, idazle frantses edo espainol baten izena eta izana, nahiz eta hizkuntza horiek
|
munduko
beste zenbait lurraldetan ere erabili. Ba ote da munduan italieraz ari ez den idazle italiarrik?
|
|
|
izan du. Azken finean Euskal Herria,
|
munduko
beste hainbat toki bezala, bai itsasoz zein lurrez, auzoko zein urruneko herrialdeekin harremanetan egon izan da, eta euskal historia ezin uler daiteke lotura horiek aipatu gabe. Nolanahi ere, abiapuntua (ez helmuga) hiru osagai horiek (euskara, euskaldunak eta Euskal Herria) izan dute.
|
|
|
Izan ere patatak, artoa, mandioka, boniatoa, garia, garagarra, arroza, kakahueteak, txokolatea, tabakoa, kokaina... ekarri zituzten handik. Eta geroago, europarren kulturan (eta
|
munduko
beste hainbatean) eragina izan duten txikleak, Coca Colak,, gin tonic, eko tonikak, barazki olioak, kininak...
|
|
|
Aldous Huxleyek (1946) sistematizatu bezala, egungo mendebaldeko filosofiaez diren
|
munduko
beste usadio kultural nagusienek badute halako esentzia komunbat: –filosofia perenne?
|
|
|
Proposamen hori2001eko ekainean Missouri-ko Unibertsitatean bildu ziren hogeita bi herrialdetako ikertzaile, irakasleeta ikasleek eman zuten argitara. Dokumentu horretan agertzen diren kezkak azken urteotan
|
munduko
beste leku batzuetan adierazitakoen segida dira, hala nola, Erresuma Batuan(. CambridgekoMugimendua?), Frantzian(. Mugimendu Ekonomiko Postautista?) eta beste herrialde batzuetan.
|
|
|
Gaixotasunaren barreiatze azkarrak, kutsatzeko erraztasuna zirudien arren, mundu mailako alarma eragin zuen, eta larriagotu egin zen Txinako osasun agintarien hermetismoak. Urte horren amaieran, gaixotasun baten kasu berriak deskribatu ziren, ordurako
|
munduko
beste leku batzuetan presentzia izan zuena. Kanada izan zen, besteak beste, Txinako errepublikaren atzetik gaixotasunaren erasorik handiena jasan zuena.
|
|
|
Beste hiriburu batzuez gain (Quito, Mexiko Hiria edo Dodoma), baso hezeetako ura ere kontsumitzen dute. Halaber, NBEren txostenak ohartarazi du basoak soildu egiten direla baserriak sortzeko, baso suteak sortzeko, errepideak eraikitzeko eta
|
munduko
beste eskualde batzuetako espezieak sartzeko, baso horientzako mehatxuak baitira. Gainera, basoak desagertzearen ondorioz, beste ondorio negargarri bat izango litzateke haiekin ere ugaztun, hegazti eta anfibio espezie asko desagertuko liratekeela.
|
|
|
Akordioak Pekingo EBri emandako Destino Estatutu Baimendua (EDA) jarriko du abian.
|
Munduko
beste 28 herrialdek baino ez dute Estatutu hori maiatzaren 1ean jarriko da indarrean, Schengengo taldeko 12 herrialdeetako enbaxadak eta kontsulatuak baimendutako agentziek aurkeztutako taldeei bisatuak ematen hasten direnean. Orain arte, Alemania zen EDA zuen EBko herrialde bakarra, eta gaur egun akordio bateratuan “xurgatuta” geratzen da; Erresuma Batuak, Irlandak eta Danimarkak, berriz, Schengengo kide ez direnek, aldebiko hitzarmenak negoziatzen dituzte.
|
|
|
Espezie bakarrak Txostenean azpimarratzen da baso horiek kontserbatzea eta lehengoratzea ez dela naturarekiko maitasun arazoa soilik, garapen bidean dauden milioika pertsonarentzat garrantzi ekonomiko erabakigarria dela. Gainera, baso horietan izaten diren baldintza bakarrak leku ezin hobeak dira
|
munduan
beste inon ez dauden espezieak babesteko. Andeetako betaurrekoetako hartzaren, Afrikako mendiko gorilen eta Quetzalen kasua da, Guatemalako ikur nazionala.
|
|
|
Illinois eta New Yorkeko gobernadoreak aurreratu egin ziren, beren estatuetan substantzia hori zuten produktuak errezetarik gabe saltzea debekatzen zuten legeak onartu ondoren. Hartutako erabakiak eta horren oinarri diren txostenek eztabaidarako bidea irekitzen dute, haren debekua
|
munduko
beste herrialde batzuetara zabaltzeko, herrialde horietan merkaturatzea baimenduta baitago. Oraingoz, horrelako substantziei buruzko arauketa larririk ez dagoenez, kontsumitzaileari informazioa emateko bidea besterik ez da geratzen.
|
|
|
“Sentsore horiek erakusten digutenez, duela bi urtetik hona, itsas hondoko uraren tenperaturaren igoera txiki baina erregularra eta konstantea da”. Hori dela eta, Briand ek azaldu zuenez, Mediterraneoko ura beti izan da
|
munduko
beste leku batzuetakoa baino beroagoa. Azken 10.000 urteetan, Mediterraneo itsasoa 120 metro igo da, prozesu natural baten ondorioz, baina prozesu hori, batez ere, 15 urte badira, klima aldaketaren eta giza ekintzaren eraginez.
|
|
|
Hala ere, zehaztu du behaketa hori lurrikarak sor ditzakeen akatsa blokeatuta dagoen azal daitekeela. Gutscher en arabera, antzeko agertoki geologikoa dago
|
munduko
beste leku batzuetan, hala nola Nankai (Japonia) eta Cascadia (Kanadako eta AEBetako kostaldeen parean). Ozeano Barean).
|
|
|
Helburua itsas santutegi handiak ikertzea zen. Argi dago proiektu honek ez zuela lortuko inguruan zituen aberastasun guztiak gordetzea, baina bai
|
munduko
beste ikertzaile eta erakunde batzuk inspiratzen laguntzea ekimen bera hartzeko. Bere garaian, proposamena aitzindaritzat hartu zen.
|
|
|
Sektore batzuk, hala nola turroia, cava eta jostailua, Gabonetako kanpainaren menpe daude ia erabat; beste batzuk, berriz, elektronika, diskoak edo kosmetikoak, fakturazioaren zati handi bat biltzen dute. Ekologistak Martxan taldeak, besteak beste, kanpaina bat egin du egun horietan,
|
munduko
beste leku batzuetan oinarrizko gauzarik ez dagoela gogorarazteko, eta, aldi berean, baliabide naturalak xahutzen laguntzeko. Adibiderik zuzenena Gabonetako izeia da.
|
|
|
–Tibeten? Europatik
|
munduaren
beste aldera eraman zuten?
|
|
|
Ordurako diru mordoa patrikaratua izanen zuen eta, zorionez, ez zuen Hansenak bezalako erokeria gehiagorik entzun. Bai, unea helduta, maletak egin eta Europako hondakin pilen artetik abiatuko zen,
|
munduko
beste bazter interesgarriago baten bila. Abertzaleen, idealisten eta inozo guztien gorpuen kiratsa helduko ez zen bazter ederren batera.
|
|
|
Weberrek berehala baztertuko zituen susmo txar guztiak; izan ere, nork eginen du bere semearen susmoa? Weberrek
|
munduko
beste edozein aitak pentsatuko lukeena pentsatuko zuen: semea bere bila etorria zela.
|
|
|
Zinemak nahiz telebistak
|
munduko
beste kulturekin harremanetan jartzen gaitu baina, era berean, gure inguruan bizi direnengandik isolatzen gaitu ere.
|
|
|
Subjektu/ mundu dialektika da, dialektika gorena (kat’exokhen). Eta dialektika horrek bizi gaitu, etengabe eta osotoro. b) Egia bada mundua neure mundua dela, ez da egia ttipiagoa
|
mundua
besteen mundua ere badela. Subjektu transzendentalaren errealitatea eta garrantzia ukatu gabe, munduaren objektibitatea ere azpimarratu behar da.
|