|
2000
|
|
|
Lehen, sistema teknologiko fordista geneukan, eta orainmikroelektronikak bideratutako teknologiak berriak. Lehen Nazio Estatuak zirenekonomiaren motorea, eta orain, gero eta gehiago,
|
munduko
merkatuak ezartzenditu denontzako legeak. Egoera berri honetan, Nazio Estatuaren eremua gaindidezaketen prozesu integratzaile berriak agertu dira Europan, Amerikan eta Asian.Aldi berean, enpresa multinazionalen arteko uztartze prozesuek beren garrantziestrategikoa berrindartu dute.
|
|
|
Mota guztietako kolektiboak sobera leudeke amesgaizto ultraliberal horretan... Nazioak ere ez lirateke izanen, inolako legerik gabeko
|
mundu
merkatu bakar ideal horretan.
|
|
2001
|
|
|
Hondamendiei erantzuteko, “Lehenak iristen” izeneko planak telefono mugikorrak eta satelite bidezko komunikazioa eskainiko ditu, erreskate lanetan ari diren langileei informazioa emateko. Azkenik, herrialde azpigaratuetako
|
mundu
merkatuan irekiera berriak egiteko nazioarteko komunikazio sarea.
|
|
|
1998koRitorno verso il futuro dokumentalean Toni Negri k zehatz mehatz definitu du Inperioaren kontzeptua:
|
munduko
merkatuaren era politikoa da, hots, hertsatzeko baliabide eta arma guztiak, erregulatzeko tresna monetario, finantzario eta komertzialak, baita, gizarte biopolitikobe rrian, hizkuntzen, komunikazioaren eta zirkulazioarent resna guztiak ere. Inperioa mundu mailako gizarte kapitalista poliedrikoan mugitzen den gobernatzeko estrategia da.
|
|
|
Berlingo Harresia erori zenetik,
|
munduko
merkatua batu da subiranotasunaren ikurrak hartuz: botere militarra, monetarioa, komunikazionala, kulturala eta linguistikoa.
|
|
2002
|
|
|
hain zuzen ere, estatuko ekonomia baino bi bider mendekoago zen. Ikuspegi honetatik, azterlanaren arabera, esan beharra dago garrantzitsuagoa dela espainiar merkatua euskal enpresentzat,
|
mundu
merkatua estatu guztiko enpresentzat baino.
|
|
|
Aitzitik, upelak tarifa merkeegia izateak
|
mundu
merkatuan petrolioaren fluxuari eusteko premiazkoak diren azpiegituren inbertsioak gutxitzea ekarriko luke.
|
|
|
Izan ere, Europako Batasunekopartaideen arteko ondasun eta kapitalen mugimenduak libreak dira geroztik, etamoneta batasunak herrialdearteko prezioetako asaldurak gutxitu ditu, moneten arteko gorabeherak saihestuz. Horrekin batera, ekonomiaren globalizazioaren aroannazioarteko elkartrukeak biziki indartu dira,
|
munduko
merkatuen liberalizazioaknazioarteko lehia areagotzen baitu eta enpresen estrategietan nazioarteratzeapuntako elementu bihurtu baita. GATT hitzarmenaren Uruguayko Itzuliarenamaierarekin batera, merkataritzarako hainbat oztopo murriztu ziren, mundukomerkataritzaren hazkundea erraztuz.
|
|
|
Europako Batasuneko zeinmunduko joeraren noranzkoa jarraitu arren, euskal esportazioen dinamika gailenduegin zen horiekiko hamarkada horretan, nabarmen gailendu ere. Ondorioz, euskalenpresek
|
munduko
merkatuetan duten salmenta ordezkaritza handitu egin zenhamarkada horren buruan, 13.2 taulak azaltzen duen legez. Hots, bertako enpresekmundu mailako merkatu kuota irabazi dute hamarkada horretan, hamarkadarenhasieran merkatu globalean eginiko elkartrukeetatik %0, 21 Hego Euskal Herrikoesportazioek osatzen baitzuten eta hamar urte beranduago ehuneko hori %0, 266raigo baitzen.
|
|
|
Beren produktuetako teknologia eduki garaiagoan islatzen den euskal industria jardueraren berrikuntza eta modernizazioa erakusten ditu bilakaera horrek.Egoera horretan, euskal enpresek
|
munduko
merkatuetan lehiatzeko duten kokapenak gora egin du, produktuen kalitatea eta teknologia edukia hobetu den neurrian.
|
|
|
izenaz ezagutu den fenomenoak lan propio bat egiteko espazioa eskatzeaz gain, zeresanik eman dezake (eman luke!) nazioarteko eztabaidetan.
|
Mundu
merkatuen gurutzada jasaten duten herriek, birkolonizazio ekologikoa, jasaten dutela esatean, ez zaio soilik erreferentzia egiten destino merke izateari, baita txirotasuna betierekotzen duten hamaika aldagairen iturburu izateari ere.
|
|
|
Kapitalismoan, gizakien arteko harremanak produkzio harreman bilakatu zirenean, komunikazioak helburu unibertsala bereganatu zuen, garaiko egitura ekonomikoek
|
mundua
merkatu bihurtu baitzuten. Zeregin merkantilak informazio trukaketa modernoa eskatzen zuen.
|
|
|
|
Mundua
merkatu interesen arabera partitzeko, koloniatan eta jabegoetan banatzeko, hiru agentzi horiek hitzarmena izenpetu zuten 1870 urtean, elkarrekiko konpetentzia ekidinez.
|
|
|
Lehen, nazio estatuak ziren ekonomiaren motorea, eta orain, gero eta gehiago,
|
munduko
merkatuak ezartzen ditu denontzako legeak. Globalizazio ekonomikoarekin batera, ezagutzaren gizarteak, kapital ukiezinaren diskurtsoak, mundu mailako eredu neoliberalaren inposizioak, komunikabideen garrantzi estrategikoak, Internetek, produkziorako sistema berriek eta abarrek gure egunerokotasuna, gure aurreikuspena eta gure etorkizunerako begirada eraldatu dizkigute.
|
|
|
Automatizazioak lanaren eta lan harremanen izaera bera ere aldatzen du. Globalizazioak
|
mundua
merkatu bakar bilakatzen du: batetik, kontsumogaiak mundu osoan ekoizten diren guztiak direlako; eta, bestetik, erosleak mundu osoan barreiaturik dauden guztiak direlako.
|
|
|
Kontrako ondorio larriak ere hauteman dira droga 0,8 miligramoko dosian ematen denean. Joan den urteko abuztuaren 8an, sendagaia
|
munduko
merkatutik kendu zuten.
|
|
|
Hori gertatzen bada, elikagaia ez da kontsumitu behar. Bibliografía FAO, 2001 Fruta eta barazki organikoen
|
munduko
merkatuak. Arg. FAO Votgmann, H., 1983 Laborantza sistema desberdinetatik heldu diren nekazaritzako produktuen kalitatea.
|
|
|
Europako Erkidegoen Batzordeak txanpinoiak merkaturatzeko arau berriak ezartzen dituen erregelamendua onartu du. Helburua da produktu horien merkataritza gardentasun osoz hornitzea
|
munduko
merkatuan.
|
|
|
Batzuen eta besteen irabazien arteko desoreka hori areagotu egingo litzateke, Bruselak proposatzen duen moduan, nekazarien prezioak erdira jaitsiko balira. Esku hartzeko prezioaren murrizketa onartuz gero, arrozaren prezioa
|
munduko
merkatuaren mailetaraino iristen da, eta horrek ez ditu estaltzen ekoizpen kostuak Espainian eta Europako Batasuna ekoizten duten gainerako herrialdeetan. Sektoreak, gainera, laborantzako gehieneko azalera, 104.793 hektareakoa, handitzeko eskatu du.
|
|
|
Desadostasun eremu handienak dira finantza konpromisoei buruzkoak, garapen bidean dauden herrialderik garatuenek hartu dituztenak, eta azken horiek beren gain hartu dituzten erantzukizunak. Halaber, garapenaren finantziazioa, merkataritza erregimen «justua» potentzia ekonomikoen eta herrialde pobreenen artean, eta guztiontzako sarbide librea
|
munduko
merkatuetara. Gainera, Goi bileran, edateko ur arrunt eta instalazio higieniko gutxien dutenei eta pobrezia errotik kentzeko beharrari buruz hitz egingo da.
|
|
|
BOE, 11 zk., 2001eko urtarrilaren 12koa, janari prestatuak prestatu, banatu eta saltzeko higiene arauak ezartzen dituena. FAO, 2001 Fruta eta barazki organikoen
|
munduko
merkatuak. Arg. FAO Riba Sicart, M.; Hernandez Herrero, M.; Rodríguez Jerez, J.J. eta Mora Ventura, M.T. 1997 Unibertsitateko jantokietan zerbitzatutako elikagaien higiene eta osasun kalitatea.
|
|
2003
|
|
|
Ekonomiaren aldetik badirudi, oro har,
|
munduko
merkatu handiaren barnean, jakin dutela gure ordezkariek herriaren maila zaintzen, non ez den altxatzen. Eta bereziki ohargarri zaigu Jose Maria Arizmendiarrieta zenak abiatu urratsaren garapen itzela.
|
|
|
Askoren ustez, atzeraezineko urratsa Marrakexen 1995eko urtarrilean gertatuzen, GATTa Munduko Merkataritza Erakunde bihurtzearekin, hots, gobernuekkomertzio askearen beharrizanei eta mugarik gabeko
|
mundu
merkatuaren sorrerarilehentasuna eman zietenean.
|
|
|
Riok legeria ondasun orokorraren alde jartzeko estatuen aginte zuzenaaldarrikatu bazuen ere, Marrakexek mugikortasun komertzial askearen aldekoestatuen botere arautzailea ahuldu zuen. Horren ondorioz, amaitu berri den hamarkada kapital eta merkantzien mugikortasun askerako
|
mundu
merkatu bat sortzekoahalegin itzelarekin amaitu zen; ez, ostera, pertsonen mugikortasunerako, azkenhori eskaria eta eskaintzaren arabera arautzen baita. Horrexegatik diogu munduaksalgai darraiela.
|
|
|
Berlingo Harresia erori zenetik,
|
munduko
merkatua batu da subiranotasunarenikurrak hartuz: botere militarra, monetarioa, komunikazionala, kulturala etalinguistikoa.
|
|
|
Bitaminen
|
mundu
merkatuaren kontrolari esker, enpresa ekoizleek legez kanpoko monopolio jarduerak egin dituzte.
|
|
|
Hala ere, bere benetako iraultza 1960ko hamarkadan iritsi zen, Estatu Batuetako zientzialariek landare horretan aurkitu zutenean animalia pentsu merkea eta prestazio handikoak ekoizteko giltzarri egokia. Estatu Batuek sojaren
|
mundu
merkatua bereganatu zuten, eta lehiakide nagusiak, sobietar eremuko nekazaritza potentziak, ez ziren gai izan zereal jatorriko pentsuekin lehian aritzeko. Nekazaritzako arma horrek gero eta azterketa zientifiko gehiago egin zituen, eta haien mantenugaien balio biologikoa areagotu egin zen.
|
|
|
Enpresen nazioarteratzea ez da inondik ere berria gero eta txikiago geratzen ari zaigun
|
mundu
merkatuan. Enpresak euren produktuak zabaltzen hasi ziren han hemenka eta produktuak ez ezik, produktu horiek ekoizteko tailer osoak nazioarteratzen amaitu dute, beti ere I+G inbertsioak sorterrian jagonez eta eskulana nahiz zabalkundea atzerrira eramanez.
|
|
2004
|
|
|
–
|
Munduko
merkatu handi eta berriak. Txina, Mercorsur, NAFTA, Europako ekialdea, zerbitzatzeko asmoarekin ezarri dira nazioarteko enpresak, batez ere.
|
|
|
Arau horren aurretik, funtsean eta berariaz, gerezien kalitateari buruzko arauak ezartzen zituen 1987ko Erregelamendu batek arautzen zuen haren merkataritza. Nahiz eta orain arte zenbait aldaketa egin behar izan zituen, Erkidegoko legegilearen iritziz, ez zuen
|
mundu
merkatuan eska dakiokeen gardentasunik. Araua berrikustean, kontuan hartu da Elikagai Galkorrak Normalizatzeko eta Europako Batzorde Ekonomikoaren (NBE NBE) Kalitatea Garatzeko Lan Taldearen gomendio bat, gerezien komertzializazioari eta kalitatearen kontrolari buruzkoa.
|
|
2005
|
|
|
Juan Mari Ollora arabarra izan da bakearen xedearekin bide berri baten diseinua marraztu duena argitalpen laburño bezain mamitsu baten bidez, beste arrazoien artean, ekonomiarena ere aipatuz. Hemen, hamarkadako BPG edo Barne Produktu Gordinean emandako hazkunde tasaren goranzko norabidean oinarrituz, egiaztatzen du euskal ekonomia, EAEkoa zein Nafarroakoa, mundualizazioaren une honetan, Europako Batasuneko Merkatu Bakarrean ekonomia espainola baino erritmo azkarragoan hazi dela eta
|
mundu
merkatuan zein Europakoan gero eta leku gehiago egiten ari dela eta, ondorioz, Espainiako merkatu morrontzatik urrunduz doala?. Beraz, momentu batez pentsatuz Estatu baten sorreraren ardatza ekonomian legokeela, zein liteke arazoa?
|
|
|
Belgikako oilaskoetan hautemandako dioxinen krisiak, Erresuma Batuko behi eroak, Espainiako oliba patsaren olioaren bentzopirenoak, Suediako agintariek karbohidratotan aberatsak diren produktuetan atzemandako akrilamida eta plastikozko bilgarri batzuek kontserbatu nahi diren elikagaiak kutsatzeko erabiltzen duten erdi bahitua. Hizlariaren arabera,
|
munduko
merkatuen lehiaketak, lehenago kontsumitzerik ez zuten barietate exotikoek, urte osoan eskura zeuden denboraldiko produktuek, elikagai funtzionalek eta kontserbazio estrategia berriek arrisku nabarietatik salbuesten ez den panorama bultzatzen dute. «Espainian», esan zuen, «urtean 950 agerraldi gertatzen dira, 12.000 pertsona ingururi eragiten dieten elikagaien ondoriozko toxiinfekzioetan».
|
|
|
Antoni Llarden Sedigás eko lehendakariak dioenez, “Espainian gas beharrak areagotzeak munduko gas eskaria handitzea ekarriko du”. Haren iritziz, “gakoa da Txinak eta Indiak bat egin dutela
|
munduko
merkatuetan dagoen gas eskaerarekin, bi herrialdeen hazkunde ekonomikoaren ondorioz”. “Gainera, 2004an, AEBk. bere burua hornitzeko ahalmenari utzi zion, eta gas inportatzaile garbi bihurtu zen; horrek presio berriak ekarriko dizkio munduko eskaerari”, erantsi du.
|
|
|
Hala ere, herrialde inportatzaileen erregelamenduzko baldintzak betetzeko gaitasunaren araberakoa izango da herrialdeek elikagaien esportazio merkatuetarako sarbidea. Izan ere,
|
munduko
merkatuetan elikagai produktuen eskaera sortzeak eta eskariari eusteak inportatzaileek eta kontsumitzaileek beren elikadura sistemen osotasunean konfiantza izatea eskatzen dute. Funtsezko arazo horrek garapen bidean dauden herrialdeei eragiten die bereziki, herrialde horien nekazaritza ekoizpena baita beren ekonomien ardatz nagusia.
|
|
2006
|
|
|
Euskal brasildar konpainia multinazional berria kirol arropetako eta erabilera profesionaletako oihaletako
|
munduko
merkatuan gogotsu arituko da lanean. Oihal teknikoak ere egingo ditu.
|
|
|
Aditu horiei galdetu diezaiekegu zein den etxebizitzarako eguzki sistemarik egokiena edo aukera berriak, hala nola eguzki teilak, formari edo koloreari dagokionez konbentzionalen antzekoak baina, gainera, elektrizitatea edo beroa sortzen dutenak. Balazta fotovoltaikoa Espainian Espainia munduko hirugarren merkatu fotovoltaikoa da, potentzia instalatuko hiru gigawattetik gora ditu (GW), eta
|
munduko
merkatuaren %15, 5 hartzen du, Industria Fotovoltaikoaren Europako Elkartearen (EPIA) arabera. Hala ere, 2009an sektoreak geldialdi nabarmena izan zuen.
|
|
|
Mundu osoan eragin handia du. Kotoiak paper garrantzitsua du zuntz berriztagarriaren laborantza gisa eta lehengai industrial gisa, hau da, zuntzaren
|
munduko
merkatuaren %38 Sektore horrek 100 milioi nekazari baino gehiagori ematen die lana Sektore horrek 100 milioi nekazari baino gehiagori ematen die lana eta mendebaldeko Afrikako herrialdeetan, kotoia da diru iturri nagusia eta baliabide esportatuena. Ingurumena gehiago errespetatzen duen laborantza.
|
|
2007
|
|
|
Bioerregaiak energiaren
|
mundu
merkatuan esanguratsu izan daitezen azalera eskergetan hazi behar dira landareak; izan ere, hazkuntza osoaren %7 baizik ez da bihurtzen erregai.
|
|
|
Diruaren logikaren araberaekoitzi eta saldu ahal diren produktu erakargarriak. Publizitatearen mito etaerretorika arrunta
|
mundu
merkatuaren mito eta erretorika eragingarria bainoez da: eroslearen hautamena, produktuaren berritasuna, benetakotasuna, bereizgarritasuna...
|
|
|
Eta horretarako, hamaika aldiz esan duguna, berriz ere, errepikatuko duguDeleuze rekin, berari 1988an egindako elkarrizketa batetik jasoa (MagazineLitteraire, 257 zk.): «Estatua ezin pentsa daiteke ez bada haren haragoko harremanetan
|
mundu
merkatu bakarra, eta honagokoetan, gutxiengoak, bilakaerak,, jendea?. Estatuaz harago, dirua da nagusi, bera da komunikatzen duena, eta egunfalta zaiguna, ez da marxismoaren kritika bat, baizik eta diruaren teoria modernobat, Marxena bezain ona izanen litzatekeena eta berorri jarraituko liokeena (bankujendea askoz hornituagoa izango litzateke ekonomialariak baino, nahiz eta BernardSchmitt ekonomialaria norabide horretan abiatuta egon).
|
|
|
Edari espiritutsuen legea Gai berezi horri buruzko Europar Batasuneko legeria 1989an onetsi zen, edari espiritutsuen definizioari, izendapenari eta aurkezpenari buruzko arau orokorrak ezartzen dituen Europar Batasuneko Erregelamenduaren bidez. Bitxia da ordura arte, eta nahiz eta sektoreak Europan eta nazioartean garrantzi ekonomikoa izan, ez zegoela edari espiritutsuak aintzat hartuko zituen xedapen komunitario espezifikorik, eta, bereziki, produktu horien definizioari eta haien izendapenari eta aurkezpenari buruzko xedapenei buruzko aipamenik. Europar Batasuneko arauak erkidegoko nekazaritzarako merkatu garrantzitsu bat antolatu eta babestu zuen, eta horren funtzionamendua, neurri handi batean, produktu horiek Erkidegoan eta
|
munduko
merkatuan irabazi zirelako gertatu zen. Horrela, sektore horretako antolamendu eta harmonizazio komunitarioaren helburua zen produktu horientzako maila kualitatibo jakin bat gordetzea, produktuak zehaztuz, fama horren oinarri ziren erabilera tradizionalak kontuan hartuta.
|
|
|
Oso itxaropen handiak ditu, batez ere Mediterraneo aldean, une honetan planetako turismo leku nagusian, 240 milioi bisitari baino gehiago izaten baititu urtean. Bisita horiek
|
munduko
merkatu osoaren %30 dira, eta aurreikuspenek adierazten dute hazkunde joerari eutsiko zaiola. Espainia da jarduera horren onuradun nagusietako bat; turismoa da lehen jarduera eta okupazio iturria, eta Espainiako ekonomiaren motorretako bat.
|
|
|
Eredu estatistikoen eta agertokien simulazioen bidez, eta kasu bakoitzeko diagnostikotik abiatuta, epe luzeko ondorioei buruzko iragarpenak egin dituzte, egungo joerak jarraitzen badu, eta lau kasu horietan eredu politiko ekonomiko desberdinak daude, elkarren arteko mendekotasunaren eta kontsumoaren bilakaeraren arabera. Horiei guztiei enpresa nazionala,
|
munduko
merkatuak, tokiko erantzukizuna eta komunitate globala deitu zaie. HMEAko adituek iragarri dute azterketa sakona eta eskualdeetako itsaso bakoitzaren kudeaketa bultzatzeko neurririk hartzen ez bada, emaitza etengabeko degradazioa eta aukera galera izango dela.
|
|
|
2006an, telebisten salmenten %40 pantaila lauak izan ziren, eta dagoeneko kontsumo teknologiaren
|
munduko
merkatuaren %30 dira. Telebista etxetresna elektrikoa da batez ere.
|
|
2008
|
|
|
Baina hori baino gehiago lortu nahi dute, eta sektoreari eragiteko estrategia oso bat landu dute: araudia aldatu eta ibilgailuek zama gutxiago izatea nahi dute,
|
munduko
merkaturako sarbideak hobetzea, ikerkuntzaren bidez berrikuntza sustatzea eta garraiobideen segurtasuna handitzea.
|
|
|
Gaur egun, gero eta gehiago dira osagai horietako batzuk dituzten produktuak (esne hartzituak, freskagarriak eta zukuak, besteak beste). Nutrizio kosmetikaren
|
munduko
merkatua Japonian eta beste herrialde batzuetan funtzionatzen duen adibide bat bi enpresa ezagunen arteko aliantza da, bata elikadurakoa eta bestea kosmetikakoa. Bi enpresek" argaltzeko" ura garatu eta merkaturatu dute Japonian.
|
|
|
Mstroeck Ingurumen arloan ere aukera handiak daude, bai jarduera tradizionaletarako, bai negozio esparru berrietarako, hala nola partikulen karakterizaziorako, ingurumen inpaktuen identifikaziorako edo nanomaterialen ekodiseinurako. Alde horretatik, BBC Research en azterketa baten arabera, 2010ean 3.900 milioi euro inguruko aplikazio nanoteknologikoetarako
|
munduko
merkatua egon liteke. Estatu Batuek, Europak eta, gero eta gehiago, Asiak gero eta inbertsio handiagoak egiten dituzte I+Gn merkatu horretan kokatzeko.
|
|
|
Estatu Batuek, Europak eta, gero eta gehiago, Asiak gero eta inbertsio handiagoak egiten dituzte I+Gn merkatu horretan kokatzeko. Ingurumeneko aplikazio nanoteknologikoetarako
|
munduko
merkatua 3.900 milioi eurora irits liteke 2010ean Sektore horien artean, erremediazioak hazkunde azkarrena izaten du. Kasu horretan, lurzoruak deskontaminatzeaz eta urak tratatzeaz, hondakinak tratatzeaz eta materialak birziklatzeaz, beren bizi zikloan zehar substantziak kontrolatzeaz, “nanoiragazketaz” edo “degradazio fotokatalitikoaz” hitz egiten da.
|
|
|
“Prest gaude nazioarteko finantza sistemaren egonkortasuna bermatzeko beharrezkoa izan daitekeen edozein neurri hartzeko, banakakoa nahiz kolektiboa izan”, adierazi du Estatu Batuetako Altxorraren Sailak zabaldutako G7ren jakinarazpen batek. “Nazioarteko lankidetza indartzeko, ekonomia globalean eta
|
munduko
merkatuetan abian diren erronkei aurre egiteko eta Finantza ministroen, banku zentralen eta erregulatzaileen arteko lankidetza handiagoa izateko konpromisoa hartzen dugu”, adierazi du komunikatuak. G7ak (Alemania, Kanada, Estatu Batuak, Frantzia, Italia, Japonia eta Erresuma Batua) Estatu Batuetako gobernuak merkatuen egonkortasuna bermatzeko abian jarritako “ezohiko” neurrien alde agertu zen, batez ere finantza erakundeak ezegonkortzen dituzten aktibo ez likidoak ezabatzeko planaren bidez. Baina G7 ko kide diren herrialdeek ez dute onartzen, antzeko neurriekin, Estatu Batuetako laguntza paketea osatzea.
|
|
|
Azkenik, hiru elkarte sektorial fotovoltaikoek (Asociación Empresarial Fotovoltaica AEF, APPA eta ASIF) pozik zeudela adierazi zuten onartutako dekretuarekin eta Ministerioak sektore hori babesteko hartutako konpromisoarekin, Espainia munduko herrialde nagusien artean egon dadin eguzki energian. Gaur egun,
|
munduko
merkatu fotovoltaikoaren %85 Alemanian, Espainian eta AEBetan dago. eta Japonia. Bestalde, Ecologistas en Acción erakundeak “gutxiegitzat” jotzen du errege dekretu hori, datozen urteetan energia iturri horren garapena sustatzeko.
|
|
|
Bateriaren iraupena pantaila hau 90 egunekoa da, baina luza daiteke zaleen truku txikien bidez. Motorola da beste fabrikatzaile bat telefonoetarako EPD teknologia duten pantailen alde egiten dute mugikorrak. Motofone eredua hirugarren
|
munduko
merkatu berrietan pentsatuta dago, kostu monokromatiko txikiko pantaila bat izatea telefonoaren prezio osoa hartzen duena. Bestalde, Samsung ek EPD teknologiaren bidezko ordenagailu pantailaren prototipoa.
|
|
|
Europako Batasunak bakea eta egonkortasuna ekarri dio kontinentean bizi garenoi.
|
Munduko
merkaturik zabalena gurea da. Ongizatea inoiz baino altuagoa.
|
|
|
|
Munduko
merkaturik handienetako eta pluralenetakora heltzean txistulari eta atabalari artean sartu ziren Erriberara, eta, urteroko ohitura baita, dendariekin eta erosleekin berba eginez eta jaietako zapi urdinak oparituz ibili ziren.
|
|
2009
|
|
|
" 1968tik 1973ra idatzi du Munduko Bankua, etengabeko estatu kolpea ren egileak kreditu gehiago eman zituen 1945tik 1968ra baino. Hegoaldeko herriei bultz egiten zitzaien zor handietan sar zitezen, esportazioak handitu eta
|
munduko
merkatuan sartzekotan. McNamararen eraginez izugarri zorpetuz herriok berenganatu zituzten alferrikako azpiegiturak(...), ingurugiroa hondatzen zuten urtegi gaizki eginak, eta abar.
|
|
|
Burgesiak historian aurkitutako lehengaiez blindatu behar izan du bere merkatua, eta historian herriak aurkitu ditu. Orain, burgesia postmodernoak, neoliberalak,
|
munduko
merkatu global bat eraiki nahi duenean, merkatu estatuak eraikitzeko erabili dituen nazioak funtziorik gabe geratzen hasi dira, oztopo bihurtzeko bidean. Beraz, beti ere gizabanakoa ardatz, oraingo diskurtsoak kultur eta hizkuntza aniztasuna ekarri ditu ideologia eta kulturara.
|
|
|
Mediterraneoan, “oso garestia da hamarkada pare bat landa eremuekiko interesik ez izatea” esan zuen Bertrand Herviuk, CIHEAMeko idazkari nagusiak. Ikerketak erakusten duenez, Mediterraneoaren ekialdeko eta hegoaldeko herrialdeek pentsatu dute denbora luzez
|
munduko
merkatuetatik elikatu behar zutela, nekazaritzak garatu beharrean. “Txostena garrantzitsua da, nekazaritza eta landa gaiak Mediterraneorako Batasunaren agenda politikoan nagusi izan daitezen laguntzea baitu helburu (43 herrialde biltzen dituen nazioarteko lankidetza programatik eta nazioarteko harremanen garapenetik sortutako nazioarteko erakundea) ”, azaldu zuen Herviuk.
|
|
|
Home Premium, Professional eta Ultimate. Beste hirurak 32 bitetan edo 64 bitetan funtzionatuko dute, eta hirugarren
|
munduko
merkatu berrietan eta ingurune profesionaletan erabiliko dira, hurrenez hurren. Bestetik, Windows eguneratzeko lizentzia eskuratu duten erabiltzaileak Ikusita, Windows 7 izango dute urriaren 22tik aurrera.
|
|
|
Zentzu berean mintzatu da Mikel Basabe eta euskararen erabilera sustatzea ipini du ardatz moduan. Joseba Egibarrek, elkarlana aipatu du, euskal kultura
|
munduko
merkatuan erakargarria izan dadin.
|
|
|
Bidezko Azoka Iparraren eta Hegoaren arteko bidezko merkataritza sustatzen duen ekimena da, zenbait gobernuz kanpoko erakunderekin batera antolatzen dena. Bestalde, hainbat herrialdetako artisautzako produktuak
|
Munduko
Merkatura itzuliko dira, Koan izeneko elkartearen lanari esker. Halaber, aurten ere beste kultura eta herrialde batzuetako gastronomia ere dastatzeko beta izango dugu Munduko Terrazan, Medicus Mudiren eskutik.
|
|
|
Aurreko igandean BERRIAren Egitura gehigarrian Fagor enpresaren iragarkia irakurri nuen, eta, besteak beste, zera zioen:
|
Mundua
merkatutzat... euskara lan tresnatzat.
|
|
|
Argi dago Fagor enpresak
|
mundua
merkatutzat duela; baina, zoritxarrez, Fagorren mundu horretan Euskal Herria ez da existitzen, euskaldunok ez gara bizi, euskara ez da ezer.
|
|
|
Baliteke sozialistak hobeto ohartzea, euren aurrekariak baino, hezkuntzaren eta kulturaren garrantziaz. Agian sailburu hauek ikusiko dute nazioa egiteko ez dela nahikoa makina erreminta
|
munduko
merkatuetan kokatzea, eta gure kultura ez dela esportatzen Miguel Rtosek Haika mutil abesten duelako (hori egin dezan 700.000 euro ordainduta).
|
|
2010
|
|
|
VW taldeak guztira 911 milioi euro gordin irabazi zituen 2009an, beraien salmentek% 0, 6 igo ziren eta bere
|
munduko
merkatu kuotak% 1 egin zuen gora% 11,3an kokatuz. Gainera, 75 modelo eta produktu berri merkaturatu zituen iaz.
|
|
|
Bidezko Merkatua Iparraren eta Hegoaren arteko bidezko merkataritza sustatzen duen ekimena da, zenbait GKErekin batera antolatzen dena. Bestalde, hainbat herrialdetako artisautzako produktuak
|
Munduko
Merkatura itzuliko dira, Koan Elkartearen lanari esker. Halaber, aurten ere beste kultura eta herrialde batzuetako gastronomia ere dastatzeko beta izango dugu Munduko Terrazan, Euskadiko Munduko Medikuak erakundearen eskutik.
|
|
|
|
Munduko
merkatuaren garapena garrantzi handikoa da kultura, indentitate etabizimoduen moldatzaile gisa. Ekonomiaren globalizazioa globalizaziorako joeradun eraldaketa kulturalarekin uztartuko litzateke, iritzi ugariren arabera.
|
|
|
|
Munduko
merkatuaren bide honek utopia negatiboa adierazten du. Mundukoazkeneko bazterrak eta eremuak ere munduko merkatuan integratzen ari direnneurrian, mundu bakarra sortzen ari da, baina horrek ez dakar munduaren aniztasunaren ezagutza, ugaritasunaren eta elkarrekiko irekitasunarena alegia, baizik etamerkataritza mundu bakarra, aldiz.
|
|
|
Munduko merkatuaren bide honek utopia negatiboa adierazten du. Mundukoazkeneko bazterrak eta eremuak ere
|
munduko
merkatuan integratzen ari direnneurrian, mundu bakarra sortzen ari da, baina horrek ez dakar munduaren aniztasunaren ezagutza, ugaritasunaren eta elkarrekiko irekitasunarena alegia, baizik etamerkataritza mundu bakarra, aldiz. Mundu bakar horretan, tokiko kultura etaindentitateak deserrotu egiten dira eta publizitateak zein enpresa transnazionalenikonoak eraikitako merkataritza ikurrek ordezkatu egiten dituzte.
|
|
|
Logika hori, neoliberalismoarenuretatik edaten duten komunikabide nagusien erretorika antiestatistan islatzen da, zeinaren bidez estatuaren esku hartze soziala deuseztea, desarauketa eta pribatizazioa bultzatzea, etab. hobesten den. Horrek eskatuko luke sistema ekonomikoarenkudeaketa
|
munduko
merkatuak eginiko erregulaziora mugatzea, ordezko mundukoegitura instituzionala eratzeke estatuen esku hartzea hutsaren hurrengoa izaterabehartuz. Izan ere, nazio esparruko erregulazioaren ahultasunerako joera ez daordeztua izan munduko erregulazio indartsu batez.
|
|
|
Aurreko atalean aipatu dugun produkzio sistema globalaren sorrera dakar dinamika honek. Izan ere, talde transnazionalak dira
|
munduko
merkatuetan lehiarako ahalmena dutenak eta munduko esparruahartzen dute aintzat beren merkatu zein produkzio estrategiak diseinatu eta gauzatzerakoan. Beraz, azaldutako dinamikak eta beren dimentsio erraldoia tartekoeragile transnazionalek gero eta ahalmen handiagoa dute estatuaren kontrolpetiketa araugintzatik at jarduteko.
|
|
|
Globalizaziorekin dinamika hau indartu egin da. Soldatapekoek errentabanaketan galdutako posizioak okerrera egin du herrialde garatuetan, besteakbeste, desarauketa prozesuak ekarritako lanaren prekarizazioak, merkataritzarenliberalizazioak, kapitalen zirkulazio libreak eta ETNek
|
munduko
merkatuetan duten boterea indartzeak horretara bultzatuta. Horrela, finantza merkatuen errentagarritasunaren logika gailendu da eta horrekin batera errentagarritasun nahikotasunaizango luketen inbertsioen kopurua, arlo produktibo jakin batzuetan batez ere, nabarmen murriztu du.
|
|
|
1990eko hamarkadako ezbaiaren auzia nolabait gainduta dagoen honetankapitalismoaren aro berri gisa globalizazioaren ekarria batik bat bere kudeaketareneredu liberala da. Horrela, globalizazio neoliberala
|
munduko
merkatuaren eta eragilepribatuen nagusitasunaren garaia da. Eragile horiek errentagarritasun mugagabeaerdiesteko jarduerak munduko ekonomian disparekotasunak areagotzen ditu etahorrekin batera ekonomia globalaren ezegonkortasunerako baldintzak indartzen dira.Munduko gobernantzaren gabeziak eta estatuaren interbentziorako ahalmenarengutxiesteak merkatu globalen ondoezak kontrolik gabe hedatzea dakarte.
|
|
|
Arestian aipatu dugun bezala, kapitalaren nazioartekotzea ez da gertakizunberria. Kapitalismoak bere izaeran darama integraziorako joera eta
|
munduko
merkatua eraikitzeko beharra, nahiz eta historian zehar joera hori ez den modu jarraituan zein aldebakarrekoan agertu. Hori dela-eta, egile batzuek diote kapitalismoakhastapenetik mundu sistema osatzeko zaletasuna duela2 Hastapen horietan nazioestatua gorpuztu zen ekonomi eta giza erregulaziorako eremu eta merkatu gunenagusi bezala, baina ordurako jarduera jakin batzuk eremu hori gainditzen hasiakziren, batez ere merkataritzakoak.
|
|
|
Herri boteretsuenen arrazoiak nagusitu dira, nazioarteko merkataritzan nagusi diren enpresa transnazionalen interesen mendekotasuna agerian utzita. Nazioarteko erakundeak
|
munduko
merkatuko baldintzakenpresa hauen estrategiei egokitzeko gertu dira. Enpresa transnazionalen, Mendebaldeko herri boteretsuenen eta nazioarteko erakundeen arteko lotura estrategikoaoso nabarmen geratu zen GATTek garatutako azken itzulian edo errondan, Uruguaiko Errondan alegia, baita MMEren hurrengo konferentzietan ere, merkataritzaliberalizatzeko negoziazio mahai horretako agenda eta emaitzak EBko eta,, AEBetako irizpideen araberakoa izan zen.
|
|
|
Argudio batzuk lehengoen ildo beretikjorratzen dituzte; hala nola lehen irizpideari dagokiona:
|
munduko
merkatua osatugabekoa da. Baiki, lehen GATTek eta orain Munduko Merkataritza Erakundeak (MME) nazioarteko ondasunen eta zerbitzuen merkatuak liberalizatze bidean urratsgarrantzitsuak egin dituzten arren, oraindik oso urrun dago sektore guztietakomuga sarien eta merkataritza oztopoen erabateko ezabapena.
|
|
|
2.1 Mendebaldeko herrialde batzuetako
|
munduko
merkatuetarako joera.
|
|
|
Garapen bideko herrietako nazio populismoaren eta sozialismo errealaren porrotakliberalismoa mundu osora barreiatu zuen. Neoliberalismoaren hegemoniak merkatuaren lehentasun osoa, batez ere
|
munduko
merkatuarena, ekarri du eta horrioztopoak ipintzen dizkion edozein traba edo erregulazio mota ezabatzea da helburu politikoa.
|
|
|
etengabea orain arte iraun duena,
|
munduko
merkatuetatik ia erabat kanpo utziz.Ordurako Europak eta Japoniak erakutsi zuten beren suspertze ekonomikoa etakomertziala, Europar Batasuna munduko merkataritzaren ia erdiaren erantzuleizatera heldu zenean 1973 urtean.
|
|
|
Mundu mailako arkitektura instituzionala ez ezik herrialdebakoitzeko merkataritza politikak ere erabakigarriak dira merkataritzaren dinamikaulertzeko. Horiekin batera ondasun eta zerbitzuen
|
munduko
merkatuen izaerak etaegiturak ere asko baldintza dezakete herrialde baten merkataritzarako aukera.
|
|
|
Gobernuek merkataritza politikako tresna ugari erabiltzen dituztemerkataritza arloko helburuak lortzeko. Neurri horiek askotarikoak dira eta haieneraginak herrialdeak
|
munduko
merkatuen eta truke harremanen gainean duenahalmenaren araberakoak dira. Merkataritza politiken hautu nagusia herrialdekomerkatuen irekitasun mailaren ingurukoa da, merkataritzaren liberalizazioarentamainarena alegia.
|
|
|
Nazioarteko merkataritzaren hedapena oso bizkorra izan da azken hamarkadetan eta, gutxi asko, produktuaren hazkundea bera baino gehiago hazi denez, nabarmena daherrien arteko harremanen eta
|
munduko
merkatuen indartze prozesua. Nazioartekomerkatuen garrantzia bistakoa den arren, ezin dugu ahaztu nazio merkatuek oraindikduten nagusitasuna termino kuantitatiboetan bederen.
|
|
|
Uruguaiko Errondaren amaierarekin hamar urteko epean hitzarmen horreneraispen orokorra adostu zen. Eraispenerako trantsizio epe hau luzeegitzat jotzenzuten garapen bideko herrialdeek baina azkenik Mendebaldeko herrialdeen jarreranagusitu zen, ehungintza sektorearen
|
munduko
merkatuarekiko egokitzapenagauzatzeko hamar urteko epealdian nahikoa denbora izango zutelakoan.
|
|
|
Dibisa merkatuak
|
munduko
merkatu finantzario handienak dira. Bertan, batezere bankuen arteko eragiketak gauzatzen dira, baina badaude beste agente batzukere, hala nola banku zentralak, enpresa transnazional handiak eta inbertitzaileinstituzionalak (pentsio funtsak, inbertsio funtsak eta aseguru konpainiak).
|
|
|
Latinoamerikaren zatirik handienarekinbatera...(..) «hirugarren mundua» izenarekin, diotenez 1952an sortutakota, adieraztea, horiek herrialde kapitalista garatuen «lehen mundutik» eta herrialde komunisten«bigarren mundutik» bereizteko. Nahiz eta Egipto eta Gabon, India eta Papua GineaBerria mota bereko gizartetzat hartzea absurdua izan, hori nahiko egingarria zen; izan ere, guztiak gizarte pobreak ziren mundu «garatukoekin» alderatuz gero, guztiakziren menpekoak, guztiek zituzten «garatu» nahi zuten gobernuak eta bakar batek ereez zuen uste, Depresio Handiaren eta Bigarren Mundu Gerraren ostean, kapitalismoaren
|
mundu
merkatuak (hots, ekonomialarien «abantaila konparatiboaren»doktrinak) edo etxeko enpresa pribatuaren ekimen askeak hori eskainiko zienik (Hobsbawn, 1995).
|
|
|
Espainia munduko hirugarren merkatua da. Gure instalatutako potentziako hiru gigawattetik gora
|
munduko
merkatuaren %15, 5 dira, EPIAren datuen arabera. Grupo Económico aholkularitza enpresa independenteak egin du indize hori, eta adierazten du Espainiako FV sektorearen indarguneetako bat enplegua eta aberastasuna sortzea dela.
|
|
|
Herrialde askotan legez kontrakoa izan arren, maiz saltzen dira hortzak eta barailak. Harrapaketak hazi egin dira, eta Espainia da erantzule nagusietako bat Espainia da marrazo hegalen
|
munduko
merkatuaren buru, Europako esportazioen% 95 biltzen baitu 2008an, Atlantikoko Atuna Kontserbatzeko Nazioarteko Batzordeari (ICCAT) Ozeano Atlantikoko 72 espezie migratzaileetatik 21 harrapatu zirela adierazi zitzaion. Oceana itsas kontserbazioaren nazioarteko erakundeak txosten berri batean kalkulatu du 1,3 milioi ale baino gehiago daudela.
|
|
|
Espainia da merkatu horretako aurpegiaren eta gurutzearen protagonista. Alde negatiboan, marrazo hegatsaren
|
munduko
merkatua buru delako, Europako esportazioen% 95, Oceanaren beste txosten baten arabera. Europako Batasunak (EB), batez ere Espainiak, Portugalek, Frantziak eta Alemaniak, eragin zituen 2005ean munduko marrazo haragiaren inportazioen %56 eta munduko esportazioen %32 Alderdi positiboari dagokionez, Espainia da Europako lehena mailu marrazoen eta azeriaren arrantza debekatzen Espainiako flota osoari, Ingurumen, Landagune eta Itsas Inguruetako Ministerioaren (MARM) agindu bat, 2010eko urtarrilaren 1ean indarrean jarri zena.
|
|
|
Desigoaltasun ekonomikoak gero eta handiagoak dira. Globalizazio kapitalistak konpetentzia ekonomiko larriak inplikatzen ditu
|
munduko
merkatuetan, eta desigoaltasunak areagotuz doaz espazio gero eta gatazkatsu eta inseguruagoan.
|
|
2011
|
|
|
Gaur hogei konpainia handiek kontrolatzen dute esnekien
|
munduko
merkatuaren erdia. Beraiek prozesatzen dute planetako ukuiluetan jetzitako esne guztiaren laurdena.
|
|
|
Baina poliki poliki, edozein teknologiarekin gertatzen den bezala, horietako gutxi batzuk gailenduz joaten dira, eta ikerketa
|
mundutik
merkaturako jauzia egiten. Eta gaur egun salgai daude gauza benetan harrigarriak egin ditzaketen inprimagailuak:
|
|
|
Beraz,
|
munduko
merkatu fotovoltaikoaren 2011rako salmenta aurreikuspenak betetzen ez badira eta hori ez litzateke harritzekoa azken urteetan Europan salneurrien dekretuen ondorioz gertatu diren turbulentziekin, eguzki zelulen ekoizleek sekulako presioa jasoko lukete kostuak oraindik ere gehiago murrizteko. Alegia, datozen hilabeteetan ere gorabehera handiak espero dira merkatu fotovoltaikoan.
|
|
|
Abiadura bizian hazten ari den teknologia gaztea da fotovoltaikoa. Azken urteetan salmentetan hazkunde ikusgarria izan du, eta horrek aldaketa nabarmenak sortu ditu
|
munduko
merkatuetan. Aldiz, sistema fotovoltaikoen eraginkortasuna gutxi hobetu da azken hamarkadan.
|
|
|
Azken urteetan haien eraginkortasuna% 3 baino gehixeago hobetu den arren, oraindik ere silizio kristalinozkoek baino eraginkortasun txikiagoa dute. Merkexeagoak dira, hori bai, baina, hala ere,
|
munduko
merkatu kuotaren% 5 inguru soilik lortu dute mota horretako zelulek.
|
|
|
FAOk dioenez, “elikagaiak ekoizten dituzten nazio nagusiek nekazaritza produktuak esportatzeko mugak ezartzen dituzte merkatuak babesteko”. Nazio Batuen Agentziak ez du aholkatzen esportaziorako murrizketak bezalako neurririk, sarritan ziurgabetasun eta disrupzio handiagoa eragiten baitute
|
munduko
merkatuetan, eta, era berean, prezio globalen igoera handiagoak eragiten dituzte, eta, aldi berean, etxeko prezioak murrizten dituzte, eta horrek murriztu egiten ditu elikagai gehiago ekoizteko pizgarriak. “2007 elikagai krisiaren esperientziak erakusten duenez, kasu batzuetan, krisiaren eragina arintzeko herrialdeek presaka hartutako erabakiek krisi hori bera eragin zuten —edo are larriagotu ere—, eta areagotu egin zuten elikagaien segurtasunean zuten eragina”, esan zuen Richard China FAOko Politikak eta Programak Prestatzeko Laguntza Dibisioko zuzendariak.
|
|
2012
|
|
|
Hegoaldetik ikusita Iparraldeko industria ezdeusa da.
|
Munduko
merkatua funtsean bera da denentzat. Bion arteko lankidetza sortzea xedea da, baina ametsa ere bai.
|
|
|
balio, praktika eta sinesmen komunen ordez, norberaren interesak eta horiek betetze alderako kalkulua gailendu dira Bejondeigula: horrela norberaren hautamena handitzen omen da, rol banaketa zurrunak malgutzen omen dira, mugikortasun sozialaren ametsa betetzen omen da, tokiko elkargo itogarrien ordez
|
mundu
merkatuen zabaltasuna omen dugu... Ideologia horren bultzadaz, ezin lasterrago doa hipermodernitatea, ondorio kaltegarriei itsu. hipermodernitatea, finean, hiri globalaren tankerara egiten ari den berrurbanizatze orokorra da.
|
|
|
...a.Garatutako herrialdeek kontuan izan lituzkete, ahal dela, garapen bidean dauden herri elikagai esportatzaileen interesak, horien esportazioei ondorio kaltegarriak saihesteko helburuarekin, batez ere, nazio mailan elikadura ekoizpenerako nekazaritzari eusteko programen aurrean jarrerak zehazteko orduan.Bestalde, herrialde guztiek elkarrekin lan egin lukete euren artean har daitezen neurri egokiak
|
munduko
merkatuen egonkortze arazoari aurre egiteko eta susta daitezen ekitatearen eta ordainketa zuzenaren araberako prezioak, nazioarteko akordioen bitartez, halakoa egitea komenigarria denean; merkatuetarako sarbidea hobetzeko, garapen bidean dauden herriei interesatzen zaizkien produktuentzako oztopoak murriztuz eta ezabatuz, oztopo horiek zerga izaerakoak izan ala izan ez; era berean, igo egin lituz...
|
|
|
Bide tradizional hori errazteko, estatu inperialistek funtsezko rola jokatu zuten.Hori 1989an landutako eta 1993an egokitutako «Washingtongo Kontsentsua»renhamar puntuen ezarpenean laburbil dezakegu. Dekalogo horrek ondo baino hobetofuntzionatu zezan, estatu ertain eta txikiek onartu behar zuten, nahitaez, ez zutelagaitasun nahikorik
|
mundu
merkatuan nabigatzeko; beharrezkoa zen, halaber, estatuhandiek barneko erreforma sakonak egitea.
|
|
|
GFSI bost esparrutan egituratzen da: ikuskatzaileen funtzioez arduratzen den lantaldea,
|
munduko
merkatuen inguruko lantaldea, erreferentziazko agirien berrikuspenerako taldea, biltegiratzeaz eta banaketaz arduratzen den lantaldea eta animalien elikadurari buruzko gaiez arduratzen dena. Lantalde horiek elikagaigintzako enpresetako arduradunek, ziurtapen eta akreditazio erakundeetako pertsonek eta estandarren jabeek osatzen dituzte.
|
|
|
Sistema eragileei dagokienez, Symbian nabarmentzen da (%31, 89). Atzetik datoz iOS (%24, 04) eta Android en (%23, 21)
|
munduko
merkatu kuota. Azkenik, BlackBerry OS sistema dago (%6, 94).
|
|
|
Altzairu herdoilgaitzezko ontzi bat aukeratzeak ez du zertan aspergarria izan. Txakurraren
|
munduko
merkatuak aukera ugari eman ditu azken urteotan: zeramikazko materialez estaliak daude, marrazki, grabatu eta kolore ugarirekin.
|