|
2000
|
|
|
Munduan kontsumitzen den energiaren %35 petrolioa da, eta horrek garbi erakusten du
|
munduko
ekonomian duen funtsezko garrantzia. Halaber, herrialde ekoizle eta esportatzaileentzat esan nahi duen negozioa adierazten du.
|
|
|
.... mundualizazio ekonomikoa azaltzeko erabiltzen dugun moduak erabateko berraztertzea behar du.
|
Munduko
ekonomiak ez du kanpoan dagoen (off shore) leku bateanjarduten, estatu nazioek emandako ingurumari politikoan baizik.
|
|
|
Kulturaren
|
munduan
ekonomia parametro hutsetan aritzeak, kalte handiak ekarliezaizkiguke. Giza ekintzetan indize bat dugu errentagarritasuna.
|
|
2001
|
|
|
Irailaren 11ren aurretik
|
munduko
ekonomia, atzeraldira iritsi gabe, motelaldi batean sarturik zebilen. Baina I data historikoa bihurtu da.
|
|
|
Estatu Batuetako muin politiko, ekonomiko eta militarraren aurkako erasoak ekonomi jardueraren erabateko geldiunea eragin zuen, haren kudeatzaileek zer egin ez zekitela geratu balira bezala. Ekonomiak sentiberatasun handia erakusten du politikaren gorabeheren aurrean, eta oraingo honetan, Estatu Batuetan gertatu denak, hain ustekabekoa eta ikaragarria izanik, bete betean jo du
|
munduko
ekonomia. Batez ere, etorkizun hurbilean, nahiz erdi mailan edo luzera begira, sortzen dituen zalantzengatik.
|
|
|
Hala ere, Perez Callejaren ustetan, orain arte ere
|
munduko
ekonomiaren egoera nahiko korapilatsua bazen, are nahasiagoa gertatuko da hemendik aurrera. Oso bestelakoa izango zen erasoaldia erabat ekonomi egoera oparoan gertatu izan balitz.
|
|
|
Nazioarteko Moneta Fondoak %1, 25era jaitsi du Eurogunearen hazkundea, eta urtearen hasieran %2, 5ean aurreikusten zen.
|
Munduko
ekonomiaren hazkunderako aurreikuspenak doi doi iristen dira %2ra, eta hortik behera atzeraldirako bidea zabalik geratzen da.
|
|
|
Nolanahi ere, Txina OMCn sartzeak beste herrialdeei kezka sorrarazi die. Une honetan, Japoniakoa bezala,
|
munduko
ekonomia nagusiak atzeraldi batean daudenean, barne produktu gordina goraka doa Txinan urtean %7 baino gehiago haziz, eta munduko gainerako herrialdeetan, berriz, aurreikusten den hazkundea %2koa da. Txina munduko zortzigarren herrialdea da BPGari dagokionez, nahiz eta per capita errentaren alorrean 140 lekuan egon.
|
|
|
Bere kanpo zorra zerbitzatuta edukiz, Mexiko oraingoz pesotan lehen bezain zordunduta egonen da dolarren kontrako pesoaren debalua zioa dela kausaeta, beraz, bere zorra interesak barne konstante edukitzea rren, soil soilik, lehen bezainbeste barne baliabide topatu ditu. Azkenik, sistema flotatzaile askea edo kontrolatua ez dira zor krisirako irtenbide egokia; azpigaraturiko herrialdeen garapena galaraziz, garaturiko herrialdeetan ere garapena oztopatzen du eta
|
munduko
ekonomia osoaren funtzionamendua mehatxatzen du sistema horrek.
|
|
|
Arazoa ez dagokio politikari, zeren herrialde batek bere kanpo zorra behin soilik zerbitzatu balu, horregatik herrialdeak ez luke kalterik jasoko. Nazioarteko kapital espekulatzaileak bere hazkunde jatorrietan gutxitze bat jasanen luke, noski, baina hori ez da faktore negatiboa
|
mundu
ekonomiaren garapen orekaturako.
|
|
|
Horrela izanik ere, bukaeran, biolentzia eta lana/ aberastasuna dira esklabotzaren ardatzak. Eta esklabotza ere
|
munduko
ekonomiaren ardatz bat da: Nike kirol oinetako estatubatuarrak gure eskuetara hel daitezen, Hirugarren Munduko haurren lana beharrezkoa izan da.
|
|
|
Mundu apartheid teknosozial legitimatua begi bistan gera dadin, duela gutxiko adierazpen bat ekartzea nahikoa dugu. 2001eko urtarrilaren bukaeran Davos-en egindako
|
Munduko
Ekonomia Foroan, Vandana Shiva IndiakoRes ea rch Foundation for Science, Technology and Ecologyer akundearen buruak —Munduko Bankuko eta Du Pont biokimika multinazionaleko ordezkarien aurrean— globalizazio estrategia salatu zuen. Shivaren erranetan, herrinazio aberatsek hesi eta oztopoak jartzen dizkiete herri nazio pob reen nekazal produktuei," gizateria mailako genozidioa" sustatuz.
|
|
|
3 James Petras ek Las estrategias del imperio liburuan dioenez, 1999ko urtarrilaren Financial Times i jarraituz, munduko 500 enpresa handienen artean, 46 japoniarrak dira, 173 europarrak eta 244 estatubatuarrak; Peter Gowan ek ere garbi utzi du EEBBek dolarrarekin
|
munduko
ekonomia nahi dutenean desorekatzen dutela (Gowan 1999).
|
|
2002
|
|
|
|
Munduko
ekonomia krisialdian murgilduta dagoen une honetan, bai agintariak, baita ere jakitunak, beraien iritziak, neurriak eta hausnarketak egiten ari zaizkigu. Krisiari aurre egiteko neurri gisa, hor dago interes tasen beherakada AEBn eta EBn.
|
|
|
|
Munduko
ekonomia guztiak daude petrolioaren mende. Ekonomia guztiak baldintzatzen ditu petrolioak.
|
|
|
Eta, ekonomiaren nolabaiteko moteltze bat gertatzen ari bada,
|
munduko
ekonomiaren hazkundea galgatzen ari duena eta, beraz, kontsumoa ere galgatzen ari duena, zergatik ari da gero eta petrolio gehiago eskatzen. Argi dago oraingo eskari handi horren arrazoia ez dela munduko ekonomiaren hazkundea, kontsumoa ere galgatu egin baita.
|
|
|
Eta, ekonomiaren nolabaiteko moteltze bat gertatzen ari bada, munduko ekonomiaren hazkundea galgatzen ari duena eta, beraz, kontsumoa ere galgatzen ari duena, zergatik ari da gero eta petrolio gehiago eskatzen? Argi dago oraingo eskari handi horren arrazoia ez dela
|
munduko
ekonomiaren hazkundea, kontsumoa ere galgatu egin baita. Arrazoia beste nonbait bilatu behar da.
|
|
|
Adituek diotenez, Lehen Munduko gobernuek bultzatu dituzten energia aurrezteko politikek oso arrakasta txikia eduki dute. Agian, ausartuko naiz ni esaten, ez dagoelako energia aurrezteko politika koherente bat aurrera eramaterik lehen
|
munduko
ekonomia guztiak hankaz gora jarri gabe. Denok gaude preso, denok gara galipotaz zipatutako ubarroi famatua.
|
|
|
Petrolioak
|
mundu
ekonomian duen eragina
|
|
|
Aurreko etapako
|
munduko
ekonomiaren hazkunde prozesu beraren oinarriakhigatzen hasi ondoren, prozesua agortzen hasi zen. Higadura horren emaitzanagusia etekin tasaren jaitsiera izan zen.
|
|
|
Ondasun horiek produzitzen zituzten industriakizan ziren krisiak jotako lehenak; ondoren, garraio enpresak etorri ziren, merkataritzaren geratzeak ukituak. Politika ekonomikoek soldata errealak jaitsaraztea lortuzuten, eta eskarien jaitsierak kontsumoko ondasunen produkzioan ere eragin zuen.Eragin kateatu horren bitartez, atzeraldi ekonomikoak
|
munduko
ekonomia osoaneragin zuen azkenik.
|
|
|
|
Munduko
ekonomian oro har, eta batik bat mendebaldekoan, zerbitzuetakoekonomiaren igoera XX. mendeko egiturazko aldaketaren ereduaren ardatza da.Dinamika horren ondorioz, mendebaldeko ekonomia nagusietako jardueren artean, era nabarmenean gailentzen dira zerbitzuak. Horien artean, zerbitzuen arloarenaparteko pisua Ameriketako Estatu Batuetan nabari da.
|
|
|
Nolanahi ere, gaur egungo
|
munduko
ekonomian globalizazioaren ideia errotzeko eragin erabakiorra duen joera bat, kapitalen erabateko liberalizazioa da, nazioarteko merkatuetako higikortasun librearen gorengo ikurra izateraino helduz.Horrelaxe da, zeren laurogeiko hamarkadatik aurrera Estatuek kapitalen naziozgaindiko joan etorrien gainean historikoki izandako kontrola galdu baitute. Bestalde, nazioarteko finantza sistema nolabait ikuskatzeko funtzioa duen erakundea, Munduko Bankua, kapitalen mugimendu librearen aldeko eragile sutsuenetarikoada, eta, ondorioz, herrialdeen arteko ibilerei ipinitako trabak ezabatze aldera jo ohidu erakunde horrek.
|
|
|
Azterlan batek kuantifikatu nahi izan du
|
munduko
ekonomiak zenbateraino betetzen duen garapen jasangarriaren helburua
|
|
|
|
Munduko
ekonomiaren hazkunde iraunkorra posible da Lurrak Gizateriari eskaintzen dizkion baliabide naturalen multzo zabalaren birsorkuntza ahalmena errespetatzen bada soilik. Hala ere, Europako, Mexikoko eta Ameriketako Estatu Batuetako zientzialariek egindako ikerketa baten arabera, planetako kapital naturala ustiatzea hain da handia, ekosistemen urteko berritze ahalmena% 20 baino handiagoa baita.
|
|
|
Balioespen horiek egin ahal izateko, zientzialariek kalkulatu zuten, lehenik eta behin, elikagaiak landatzeko mundu osoko eremuak, abeltzaintzarako erabiltzen zirenak, zura lortzeko, zura lortzeko, oinarrizko azpiegituretarako (etxebizitza, garraioa, industria, energia instalazioak…) eta gaur egun dagoen estalki berdea (etxebizitza, garraioa, industria, energia instalazioak…), atmosfera berotzen duen karbono dioxidoa harrapatzeko. Planetan eskura dauden arloak kalkulatu ondoren, talde honek zenbatetsi zuen benetan beharrezkoak direla
|
munduko
ekonomiaren zutabe handiak osatzen dituzten jarduera horietako bakoitzean giza eskariari modu jasangarrian aurre egiteko. Talde horrek lortutako ondorioek erakusten dute egoera ez zela oso kezkagarria 1961ean, baliabide naturalen eskariak Lurraren birsortze ahalmenaren% 70 ordezkatzen baitzuen.
|
|
|
Planetaren gida globalak, zeinaren aurkezpen testuak José María Aznar baitakartza, datuek eta esperientzia praktikoak argi erakusten dute naturak ondasunak eta zerbitzuak sortzeko duen gaitasuna txikitzen ari dela, baina eskaera globalak hazten jarraitzen duela. Ekosistemek sortutako oinarrizko ondasunen kontsumoa aleak, haragiak, arraina eta zura «nabarmen hazi da azken lau hamarkadetan, eta hori egiten jarraituko du
|
munduko
ekonomiak zabaldu eta biztanleria hazi ahala», azpimarratu du Enrique Iglesias Garapenerako Banku Interamerikarreko presidenteak.
|
|
|
Gehienbat kulturaz, politikaz edo herriminez jantzita ehun urte luze iraun duen panorama hau erabat aldatu da azken hamarkadan,
|
mundu
ekonomiaren zein informazio gizartearen globalizazioaz. Gaur egun 739 dira Euskal Autonomia Erkidegoko euskal enpresen nazioartekoezarpenak eta berauen kanpo inbertsioa 36,55 milioi eurotik (1991) 1.358,97 milioi eurora (1999) pasatu da zortziu rte eskasotan, 12.000 milioi euro ren esportazioak kontuan hartzeke.
|
|
2003
|
|
|
Ekonomiako hainbat eta hainbat adituk diote
|
munduko
ekonomia deflazio global batean murgildua dagoela laurogeiko hamarkadaren amaierako urteez geroztik, eta egoera hori burtsan kotizatzen duten enpresen balorazio handiei esker mantendu dela ezkutuan. Antza denez, joan den urteko martxoan gertatu zen balio merkatuen jaitsiera orokorrak bistaratu zuen prozesu deflazionista, hainbat herrialderen oraingo buruhaustea dena hain zuzen.
|
|
|
Nazionalismoa eta globalizazioa itxuraz elkarrengandik urruti dauden osagaiak dira; baina errealitatean, euskal errealitatean bertan ikus dezakegunez, euskalerakunde autonomikoek 20 urte daramatzate alderdi nazionalisten eskuetan etaalderdi nazionalista horiek
|
munduko
ekonomiaren arazoetan daude sartuta, etabehin eta berriro neurri politiko eta ekonomiko neoliberalak proposatu izan dituzte.Horrek ez du esan nahi ageriko gatazkarik ez denik, hau da, hemengoa nazionalismoa globalizazio ekonomikoarekin ahaidetu nahi den nazionalismo erregionala da, oraingoz politikoki onartuta ez dagoen nazionalismoa da, eta, bestetik, gizartezibilaren laguntza masiboa lortu ez d... Euskal gizartean indar nazionalistenarteko baieztapen aldien eta globalizazio neoliberalaren arteko desoreka antzekoegoera hautematen da.
|
|
|
Globalizaziorako joera bizkortu egin da azken hamarkadetan eta, horrela, kapital transnazionalen interesek gidaturik
|
mundu
ekonomia gero eta gehiagoerrealitate bihurtzen ari zaigu. Pertsonen eta ondasunen mugikortasuna inoiz bainogarrantzitsuagoa da eta berebat informazioaren transferentzia edota elkar trukea.
|
|
|
Zalantza barik garraio azpiegiturak funtsezko osagaia bilakatu dira gero etaglobalizatuagoa den
|
munduko
ekonomia modu eraginkor batean egituratzeko.Eskala handiko produkzioa eta banaketa bideratzeko ez ezik ezinbestekoak izangodira, berebat, gestio eta kontrolerako gune estrategiko gisa nabarmentzen ari zaizkigun hiri eta metropoli eremuak ere elkarrekin lotzeko. Hots, azken finean, mundu mailako dimentsioa duen produkzio ereduaren funtzionamendua ahalbidetzeko.
|
|
|
Zurbano, M. (1998):
|
Munduko
Ekonomia: Botereak, disparekotasunak eta egonkortasun eza Kapitalismo globalean, Udako Euskal Unibertsitatea, Bilbo.
|
|
|
Onura gehienak garapen bidean dauden eta pobreziak astindutako herrialdeetan finkatzen dira. Azkenaldian erabili den ikuspegi berria hartuz, eta baliabide naturalen kontserbazioa eta horiek gizateriari ekartzen dizkioten ondasun eta zerbitzuak erlazionatuz, txostenak koralezko arrezifeek
|
munduko
ekonomiarako duten garrantzia azpimarratzen du, baliabide ekonomikoen urteko ekoizpena 800.000 milioi eurokoa baita, aberastasun biologiko handiaz gain. Aldiz, Adenatik diotenez, planetako koralezko arrezifeen ia% 60k galdu edo suntsitu egingo dituzte hurrengo 30 urteetan, diru sarrerak murrizteak (kasu batzuetan% 75era artekoak) eta enplegua eta elikadura iturriak galtzeak milioika pertsonen bizitza arriskuan jartzen dute.
|
|
2004
|
|
|
Gaur, maiatzaren lehenik izango ez balitz, patronalak asmatuko luke. Beste edozein egun bezalakoa da, politika globalizatzaileak
|
munduko
ekonomia gidatzen duen garai honetan langileek hitz egin eta botoa emateko eskubidea daukatela ikusarazteko demokrazia burgesak hartu duen eguna. Baina beti da maiatzaren lehenen bat, zortzi orduko lana, zortzi orduko aisialdia eta zortzi orduko kultura oraindik utopia baita munduko herrialde askotan, eta baita lehen munduan ere.
|
|
|
Merkatuaren baldintzen aldaketa horiek ez dituzte Arrasateko enpresakustekabean harrapatu, eta
|
munduko
ekonomiaren bilakaerarekin batera aldaketa sakonak izan dituzte; ez baitute enpresa sistema isolatua osatzen, baizik eta, gureinguru hurbileko enpresen artean, merkatuko baldintza berriei egokitzen aitzindariak izan dira hainbat arlotan.
|
|
2005
|
|
|
Goi mailako 1.200 kirolari desintoxikatzen ari dira Frantzian, gaur egun. Gobernu frantsesak dopinaren kontrako komisioaren buru izendatua eta urte bat gabe, Jean Paul Escande medikuak bere kargua utzi zuen, argi ikusirik nehork ez zuela egia jakin nahi: urxuria baizik ez zen ikertu behar, denek bazekitelarik droga gehienak ez zirela urxu120 Manex Pagola, Biziaren altzotik, Baionako Euskal Erakustokiaren adiskideak, Baiona, 1988, 155 or. rian agertzen.122 France Inter irratian entzuna dut dopinak 4.000 milioi euro sartzen dituela gutienez
|
munduko
ekonomian urte bakoitz. Xikanatzea, jukutria egitea, gezurrez aritzea, helburua lortzeko bide normalak dira gaur egun. Ekonomiari zerbait ekartzen diotenaz geroz...
|
|
|
Neurri instituzionalak Erakundeak hainbat neurri hartzen ari dira egoera horri aurre egiteko. Europan,
|
munduko
ekonomia garapen handiena duten herrialde eta eskualde asko daude, eta Europako Batzordeak hainbat ekimen jaso ditu, bai udalerri elkarteenak, bai Europako Parlamentuarenak berarenak eta Eskualdeetako Batzordearenak, hirien bizigarritasuna hobetzeko eta hiriguneei eragiten dieten esku hartzeen eraginkortasuna areagotzeko. Era berean, Nazio Batuetako herrialdeek 1992an Rio de Janeiroko Ingurumenari eta Garapenari buruzko Konferentzian Agenda 21 onartu zuten.
|
|
|
Joera horri jarraituz gero, analista batzuek kalkulatu dute 2010erako Arabiako eta Persiako Golkoko herrialdeek mundu mailako esportazio ahalmenaren %95 kontrolatuko dutela, erreserba erabilgarriak dituzten gainerako herrialdeek etxeko kontsumorako xurgatu baitituzte. Aditu batzuek, baita Nazioarteko Moneta Funtsa edo Energiaren Nazioarteko Agentzia bezalako erakundeek ere, World Energy Outlook 2004 txostenean ohartarazi dute energia aurrezteko neurririk hartzen ez bada, edo ordezko energia iturririk ez badago, duela 25 urte bizi izandakoa baino energia krisi larri handiagoa izango dela, eta
|
munduko
ekonomiari kalte larria egingo diola. Herrialde industrializatuen gero eta kontsumo handiagoa, baita Txina edo India bezalako herrialdeen hazkunde ekonomikoa ere, talka egingo du urte batzuetan munduko petrolio eskaintzaren beherakadarekin.
|
|
|
Proiektu horren bidez, herrialde industrializatuek kreditu erakunde aldeaniztunei funts berriak emateko konpromisoa hartu dute, zorra barkatzeak erakunde horiek deskapitaliza ez ditzan eta etorkizunean laguntza programa berriak egiteko gaitasunari eragin ez diezaion. Hala ere, neurri horiek ez dira nahikoak, eta kanpo zorra oraindik ere zama handia da, eta duela hogei urtetik hona hirugarren
|
munduko
ekonomiak ito egiten ditu. Finantza laguntza eskatzen duten herrialdeek, sarritan, egitura doitzeko eta egonkortzeko politikak onartu behar izaten dituzte, eta horrek ondorio oso negatiboak eragiten dizkie herrialde zorpetuenetako biztanleei.
|
|
|
Zalantzarik gabe, elikagaien nazioarteko merkataritzak elikagaien kalitate eta segurtasun arauak behar bezala harmonizatu lituzke, kontsumitzaileen konfiantza handiagoa ziurtatzeko gai horien inguruan. Bistan denez,
|
munduko
ekonomiaren hedapenaren, elikagaien merkataritzaren liberalizazioaren, kontsumo eskari gero eta handiagoaren, zientziaren, teknologiaren eta garraioaren eta komunikazioen hobekuntzen ondorioz, elikagai fresko eta landuen nazioarteko merkataritza handitzen joango da. Hala ere, herrialde inportatzaileen erregelamenduzko baldintzak betetzeko gaitasunaren araberakoa izango da herrialdeek elikagaien esportazio merkatuetarako sarbidea.
|
|
|
Hori dela eta, mendekotasun handiegia du kanpoaldearekin. Adibidez, Londresek 125 aldiz gainditzen du bere erreferentziazko eskualdea, Munichek 145 eta Torontok 287 Azken finean, aztarna ekologikoaren kontzeptuak agerian uzten du herrialde aberatsenen bizimodua ezin dela planetaren gainerako eremuetara zabaldu, eta, beraz,
|
munduko
ekonomia jasangarri batek herrialde horien kontsumoa murriztea eskatzen du, ekoizpen eraginkortasunaren hazkunde baliokidearekin konpentsatu ezin den neurrian.
|
|
|
Alabaina, ekonomialarien pertzepzioa zeharo bestelakoa da.
|
Mundu
ekonomia, termino makroekonomikoetan, nabarmen hazi da azken hiru hamarkadetan zehar. Munduko Barne Produktu Gordina (BPG) halako bi baino gehiago hazi da hiru hamarkadatan.
|
|
|
Munduko Barne Produktu Gordina (BPG) halako bi baino gehiago hazi da hiru hamarkadatan. XX. mendearen bigarren erdialdean zehar pauso izugarri handiz hazi den
|
mundu
ekonomia ikusten dute, ez ordea produkzio gorakada horietarako inolako aukerarik ez duen pertsona kopuru itzela. Labore merkatuetan prezioek nabarmen behera egin dutela ikusten dute, ez ordea akuiferoen gehiegizko esplotazioa, horiek ezinbestekoak badira ere elikagai horien produkziorako.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, baliabide kantitate handiagoak ateraz eskaintza igo ahal izateko inbertitzeak bizkortu besterik ez du egingo kapital naturalaren hondatzea, eta eskaintzak beherantz jarraituko du. Ekonomia baliabide eskasiaren arazo handia arintzeko moduaz eta gizarteko norbanakoek bere beharrak ase ahal izan ditzaten produkzioa banatzeaz arduratzen den zientzia bada, nola azal liteke, orduan,
|
mundu
ekonomiari buruz egiten den balorazio positiboa, eskuartean ditugun joerak eta ingurumenari zein pobreziari buruzko datuak ikusirik. Ekonomialariek hedapen prozesuan diren moneta adierazleak ikusten dituzte, baina ekologoek, biologoek, soziologoek, psikologoek eta giza garapen iraunkorraren arloko aditu guztiek ekonomia berregituratzeko beharra ikusten dute, zeren eta egungo teoria ekonomikoak ezin baitu errealitatea modu egokian azaldu.
|
|
|
Esate baterako, Europa eta Japonek bere maskotak elikatzeko urtean erabiltzen duten aurrekontua nahikoa izango litzateke Mendebaldean dagoeneko desagertuta dauden gaitzak jasaten dituzten hogeita hamar mila haur behar bezala zaintzeko (Thomas, 2000). " Xanpain kopak", Robert Wadek deskribaturiko desberdintasun patroi gisa, oso modu grafikoan erakusten du
|
munduko
ekonomiako aberatsen eta pobreen arteko amildegiaren sakona, eredu politiko eramanezin baten isla inolaz ere, ezen horretan nazioz gaindiko terrorismoa, huts egindako estatu kopurua, fundamentalismoak eta gatazka etniko eta erlijiosoak etengabe elikatzen dira. Kontu hauei guztiei ekiteko munduko gobernurako sistema sendo eta indartsu bat behar da, merkatu globalak arautzeko gai izango den bat alegia.
|
|
2006
|
|
|
Azken urte hauetan, gai hauek tratatu dira besteak beste, Davoseko Foroan: lidergorako norabide berria, kooperazioa eta megakonpetizioa, errekuperazio globala, globalizazioaren puntu oinarrizkoen birdefinizioa, hazkundeaz haratagoko desafioak,
|
munduko
ekonomiaren globalizazioa, RDaren (Interneten) gizartea eraikitzen, XXI. menderako lehentasunak, Asiako krisia eta euroaren jaiotza, globalizazioaren inpaktua.
|
|
|
Artikuluaren hasiera aldean honela dio Edward Lucek: «CIAn, inbertsio bankuetan, mendebaldeko unibertsitateetan eta negozioen prentsan ari diren ekonomi futurologoek diote Txinak eta Indiak XXI. mendeko uneren batean,
|
munduko
ekonomiaren nagusitasuna hartuko dutela. Washingtongo zenbait inteligentzia erakundetan uste dute Txinak AEBak 2030 eta 2040 artean harrapatuko dituela, eta Indiak 2050 inguruan.
|
|
|
Munduko aurrezkiak bereganatzen dituen ponpa handia dira AEBak. Azkenean,
|
munduko
ekonomia atzerakada batera eraman dezakete. «Hori da dio Ramonetek gaurko arazo (ikusezin) handienetako bat».
|
|
|
|
Munduko
Ekonomia Foroak (FEM) txosten bat zabaldu du gaur. Bertan, munduko 115 herrialde aztertu ondoren, adierazten da Espainia informazio eta komunikazio teknologia (IKT) munduan erabiltzeari buruzko sailkapeneko 31 postuan dagoela, 2004an baino bi postu beherago.
|
|
|
Inflazioaren igoera
|
munduko
ekonomiaren arrisku nagusietako bat da, ohartarazi du G
|
|
|
Mezu hori larunbatean bidali zuen G, eta prezioen igoerak dakarren arriskuaz ohartarazi zuen. AEBek osatutako taldea, Kanadak, Erresuma Batuak, Frantziak, Alemaniak, Italiak eta Japoniak, Singapurren egindako bilera batean, zenbait herrialdetako inflazio igurikimenen hazkundea aipatu zuten,
|
munduko
ekonomiak aurre egin beharreko arrisku nagusietako bat delakoan. Hizkera hori ez dator bat apirileko komunikatuan erabilitakoarekin, hau esan baitzuen:
|
|
2007
|
|
|
Indiarrek, algonkin hizkuntzan manhattan esaten zioten irlari, hau da, «muinoen uhartea». Mende batzuk geroago lur zati hura
|
munduko
ekonomia gune garrantzitsuena izango zen.
|
|
|
Stern Txostenak (Gobernu britainiarraren aginduz, Nicholas Stern ekonomistak egin eta 2006ko urrian argitara emaniko dokumentua, klimaren aldaketak
|
munduko
ekonomian izan dezakeen inpaktuaz), dioenez, orain arte bezala jarraitu eta neurririk hartu ezean, negutegi efektudun gasen maila hirukoiztu egin liteke mende honen amaierarako; horrek, noski, hurrengo urteetan planetako tenperatura 5º C altxatzeko arriskua ekarriko luke.
|
|
|
Izan ere, nazioarteko transakzioetan, multzo gisa harturik, hau da, harenegoiliarren multzoa (are sektore publikoko egoiliarrak) kontuan harturik, makromailan, herrialde zordunaren eta gainerako
|
munduko
ekonomia nazionalekoegoiliar edo agente guztien artean badago patologia bat. Herrialde zordunak birritanordaintzen ditu bere zorraren interesak.
|
|
|
Bestalde, Estatu Batuetako Biltzarra hasi da proposamenak egiten karbono dioxidoaren industria emisioei kontrolak ezartzeko, herrialde hori buru duen eta berotegi efektuari lotuta dagoen kutsadura baita. Gaur arte, Etxe Zuriak uko egin dio Kyotori berresteari,
|
munduko
ekonomiarik handienaren oparotasuna mehatxatzen duelako eta Txina bezalako lehiakideei mesede egiten dietelako.
|
|
|
Haren iritziz, arrakastatsua izango litzateke sektorearen %10etik %15era bitartean funtsen %80tik %90era bitartean kudeatzen baitu funtzionamendu arau batzuetarako konpromisoa hartzea. Hogeita zazpiek inbertsio alternatiboko funts horiek
|
munduko
ekonomian duten eragina aztertu zuten, eta, lehen aldiz, posizio komun baten zirriborroa egitea lortu zuten. Eztabaidak maiatzaren 8an Bruselan egingo den bileran jarraituko du.
|
|
|
Misioak Kongon hamar egun igarotzea aurreikusten du, eta aurten bakarrik zergatik hil dituzten Virunga parkean 370 bat biztanle dituzten zazpi gorila mendiko. Hamar egun horietan, Kinshasako gobernu ordezkariekin bilduko dira misioko kideak, eta hainbat informazio bilduko dute, besteak beste, parkeko zaindarien eta administratzaileen testigantzak, probintziako buruzagiak, eta
|
munduko
ekonomiaren egoeraren gaineko eragina aztertuko dute. Halaber, aurreikusita dago neurriak proposatzea gorilak babesteko eta Virungako Parke Nazionala zaintzeko, 1979an Unescoren Mundu Ondarearen zerrendan inskribatu baitzen, eta 1994az geroztik arriskuan dago.
|
|
|
|
Munduko
Ekonomia Foroak aginduta, 2002 urtean Gallup enpresak inkesta zabala egin zuen kontinente guztietako 36.000 hiritarren artean1 Emaitza interesgarriak ageri ziren. Munduko populazioaren bi heren baino gehiagok uste zuten herri borondatea ez zegoela agintean euren herrietan.
|
|
2008
|
|
|
Autogobernuaren oinarrizko osagaiak agortuz doaz, eta aldi berean oraindik ez ditugu geure bitartekoak
|
munduko
ekonomia globalizatuan egokitu. Testuinguru horretan, euskaldunok Europako eskualdeetatik kanpo geratzen ari gara, eta gaia berealdikoa da.
|
|
|
Nazioarteko finantza sistemen segurtasuna babesteko konpromisoa berretsi dute, eta horrela, merkatuen funtzionamendua eta likidezia erraztu, biak guztiz garrantzitsuak
|
mundu
ekonomia indartzeko, adierazi dute.
|
|
|
Tunisian 2005eko azaroan izandako Informazioaren Gizarteari buruzko Goi Bileran lehen prototipoa aurkeztu zutenean, oso harrera ona izan zuen, eta gobernuburu askok adierazi zuten interesa. Eta Davosen 2006ko urtarrilean izandako
|
Munduko
Ekonomia Foroan, Nazio Batuen Garapenerako Programak OLPC proiektua babestu zuen. Hori guztia ikusita, oso aurreikuspen baikorrak egin zituen OLPCk:
|
|
|
|
Munduko
ekonomiaren odola da petrolioa.
|
|
|
Estatu Batuetako ekonomiak atzera eginez gero, egoera gogorra izango da guztientzat. Esaera batek dio, Amerikak doministiku egitean, mundu osoa gaixotzen dela,
|
munduko
ekonomiaren laurdena bere baitan baitago.
|
|
|
Azken bi hamarkadetan, abian zegoen joera historikoa bizkortu eta tinkotu egin da. Egunotan ekonomiak duen nazioz gaindiko dinamika tinkoa da, eta ondorioz, ekonomialari asko
|
mundu
ekonomia bakarrez mintzo dira. Ekonomia globalizazioaren errealitatea egiaztatzeko, estatuek nazio ekonomietan duten kontrola eta administratzeko ahalmenaren galera erabiltzen dira.
|
|
|
Hala ere, 2000 urtean egiten ziren aurreikuspenen arabera, zenbait helburu lortzeko ez gara gai izan. Batez ere, nekazaritza errenta emendatzeko aurreikuspenak motzak geratu zaizkigu; dena den, esan beharra dago
|
munduko
ekonomiaren egoera orokorrak gure asmoak pixka bat baldintzatu dituela. Eta horregatik izan da.
|
|
|
Hirugarren argudioa oso lotuta dago garapen parte hartzaileak izan dezakeen arrisku batekin bestearen enpoderamendua bilatzen den heinean, bilaketa hori gure sopikuntza eta nahiaz zeharkatua egongo baita (Kapoor, 2005). Sopikuntza Iparraldeko gizartekook
|
munduko
ekonomia global kapitalistaren partaide onuradunak garelako, zeinak gure garapen lankidetzak konpondu nahi dituen bazterketak sortzen dituen. Nahia, lankidetzan beste herrialdeetan sustatutako parte hartze hau gure sistema politikoen akatsen konpondu gabeko gatazkaren translazio bat baino ezin izan daitekeelako.
|
|
|
AEBetako Elikagaien eta Botiken Agentzia Federala (FDA, ingelesezko sigletan). atzo adierazi zuenez, animalia klonatuetatik eta haien kumeetatik datozen esnea eta haragia seguruak dira gizakien kontsumorako. Agintari arautzaileen erabaki horrek, praktikan, Gobernuaren azken traba ezabatzea dakar,
|
munduko
ekonomiarik handiena elikagai mota hori merkaturatzen has dadin. FDAren arabera, azken lau urteetan egindako azterketa gehigarriek berretsi egiten dute animalia klonatuetatik datozen elikagaien segurtasuna.
|
|
|
Erreserba Federaleko presidente ohiaren, Alan Greenspan en, ohartarazpenak gorabehera (ekintzek" zuzenketa handia" izan zezaketela esan zuen), inbertitzaileak konfiantza izaten jarraitzen dute Txinako merkatuetan. Egia esan, urtarrilaren amaieran zenbait erorketa izan ziren jarraian
|
munduko
ekonomian gerta daitekeenaren ziurgabetasunaren aurrean, baina oraingoz ez du beherakada larririk izan, nahiz eta CSI indizea duela hilabete gutxi iritsi zen, 4.000 puntu baino gehiago. Analistak ez dira ausartzen Burtsaren gainbehera batek ekonomia nazionalari eta beste herrialde batzuetakoari eragingo liokeen aurresaten, eta, une honetan, Txinako ekonomia funtsezkoa da munduko ekonomiaren" egoera onenari" eusteko.
|
|
|
Egia esan, urtarrilaren amaieran zenbait erorketa izan ziren jarraian munduko ekonomian gerta daitekeenaren ziurgabetasunaren aurrean, baina oraingoz ez du beherakada larririk izan, nahiz eta CSI indizea duela hilabete gutxi iritsi zen, 4.000 puntu baino gehiago. Analistak ez dira ausartzen Burtsaren gainbehera batek ekonomia nazionalari eta beste herrialde batzuetakoari eragingo liokeen aurresaten, eta, une honetan, Txinako ekonomia funtsezkoa da
|
munduko
ekonomiaren" egoera onenari" eusteko. Txina herrialde berrien eskaera iturria da, eta munduko merkataritzaren dinamismo handia ere bultzatzen du.
|
|
|
Ama hizkuntza arabiarra duten etorkinak gero eta gehiago dira Espainian, eta hori izan da, hain zuzen ere, hizkuntza hori ikasteko eskaera handitzeko arrazoi nagusietako bat. Baina bistakoa da, halaber, herrialde arabiarrak gero eta leku nabarmenagoa hartzen ari direla
|
munduko
ekonomian, eta hizkuntza hori balio erantsi garrantzitsu bihurtzen ari dela profesional askoren curriculumean.
|
|
|
Lantokitik bertatik jarduera fisikorik ezaren eta ohitura osasungaitzen aurka egindako programek frogatu dute eraginkorrak direla XXI. mendeko epidemiak diren gaixotasunetan (obesitatea, diabetea eta gaixotasun kardiobaskularrak) duten eragin handia murrizteko. Hala adierazten du
|
Munduko
Ekonomia Foroak eta Munduko Osasun Erakundeak (OME) egindako azterlan batek. Genevan aurkeztu dute berriki, Osasunaren Munduko 61 Batzarra dela eta, eta 1.500 aditu baino gehiago bildu ditu.
|
|
|
Osasuna lanetik Lanak langilearen osasuna baldintzatzen du hein batean; faktore kaltegarri gisa edo haren sustatzaile gisa jardun dezake. Horren aurrean, OMEk eta
|
Munduko
Ekonomia Foroak argitaratu duten txostenak jarduera fisikoaren aurka borrokatzera eta ohitura kaltegarriak, obesitatea, diabetea eta gaixotasun kardiobaskular guztiak agertzean pisua duten faktoreak saihestera dei egiten du. Dokumentutik ateratako datuen arabera, gaixotasun horiek 2015erako areagotzea espero da, eta horrek 127.000 milioi euroko galera ekonomikoa ekarriko du.
|
|
|
Une zaila da. Ekonomia moteltze fasean sartu da, eta oraindik ere “subprime” krisiari edo Estatu Batuetan joan den udan piztu zen eta
|
munduko
ekonomian sentitu den zabor hipotekei beldurra dago. Hala ere, behe etapetan aurki daitezke aukerarik onenak Burtsan.
|
|
|
Energia eta planetaren ustiaketa al dira
|
munduko
ekonomiarentzat arrisku handienak?
|
|
|
|
Munduko
ekonomiaren erdigunea Asiarantz doa. Zer arrisku edo ondorio dakar horrek Europarako?
|
|
|
Harrezkero, hori aurkezten dabil Iñigo Urkullu EBBko presidentea. Hilaren 15ean, esaterako, Frantzian izan zen,
|
Munduko
Ekonomia Eztabaidaguneko aholkulari Soumitra Duttarekin, eta herenegundik dabil Ameriketako Estatu Batuetan, eta Penssylvanian, Washingtonen eta New Yorken izan da, besteak beste.
|
|
|
Jose Montilla Generalitateko presidenteak aste honetan bertan adierazi du bitarteko ekonomikoen faltan dela Katalunia.
|
Munduko
ekonomia krisiak ere abagune honetan eragina izatea ez du baztertu Montillak. Oinarrizko zerbitzuak bermatuko dituela zehaztu du, hala ere, Generalitateak.
|
|
|
Lehengaien prezioa egungo mailan mantentzen den bitartean inflazioa apaldu egingo dela iragarri du OCDEk. Lehengaien prezioek zerikusi handia izan dute
|
munduko
ekonomiaren motelaldian, horien prezioa asko igo baita azken hilabeteetan. Hala ere, azkenaldian apaltzen ari dira.
|
|
|
Kapitalen merkatuan dabilen ekaitza, etxebizitza merkatuaren atzeratzea eta lehengaien garestitzea. Horiek dira, Elmeskoven iritziz,
|
munduko
ekonomiari hazten uzten ez diotenak.
|
|
|
|
Munduko
ekonomia aurreikusi baino gutxiago haziko dela uste du Jorgen Elmeskovek OCDE Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundeko ekonomialari buruak. Eurogunea, esate baterako, %1, 3 haziko da soilik, ekainean iragarri baino 0,4 puntu gutxiago.
|
|
|
Krisia bolo bolo dabilen hitza da egunotan.
|
Munduko
ekonomia ez dago bere onenean. Elikagaien eskasia nabaria da.
|
|
|
ez dutelako zaindu, legeak agintzen dien bezala, banku pribatuen jokabidea. Batzuek aspalditik zekiten inbertsio funts espekulatibo horiek zer nolako arriskuak ekar zitzaketen, bazekiten beharrezkoa zela horiek guztiak arautzea
|
munduko
ekonomiari segurtasun handiagoa emateko. Baina ideologia neoliberalak ez du aholkatzen, beharrezkoa jotzen ez duelako, ez arautzerik, ez erakunde publikoen zainketarik, finantza sistemari eta inbertsio modalitateei gardentasun handiagoa emango lioketen kontabilitate irizpideei buruzko nazioarteko itunei kasu zipitzik ere egin gabe.
|
|
|
«Garapen planak sortu behar dira. Dolarrak
|
munduko
ekonomiari kaltea egin dio», gaineratu du Chavezek.
|
|
|
Depreziazioa hemen da, Washington, Jefferson eta enparauen aurpegiak sarri sarri ikusi behar baititugu.
|
Munduko
ekonomia nagusia dena hortan sartzea, ez da ahuntzaren gauerdiko eztula. Burtsan, ehiztariek euren truke ordaintzen dutena balio dute akzioek, oraindik ere.
|
|
|
" Hiltzeko ez dago gaiztoa izan beharrik". Historiako mordo hiltzaile zailduenak gizon onak izan dira (beren agindupeko bonbardatzaileak zer esanik ez), torturatzaileak ere bai,
|
munduko
ekonomiaren planifikatzaileak ere bai... (Xeoxe badakit:
|
|
2009
|
|
|
Uda aurreko adierazle ugarik
|
munduko
ekonomiaren krisiaren galga irudikatzen dute: AEBetako uztaileko langabeziaren jaitsiera lehen aldiz hamabost hilabete ondoren, Erresuma Batuko industri produkzioa mantentzea, OECDren indize aurreratuaren iragarpen baikorrak, eta abar.
|
|
|
Europako ekialdeko herrialde batzuen finantza krisi larriak ere bere horretan dirau. Baina, finantzaz haratago
|
munduko
ekonomiaren oinarriak ezin dira lehengoak izan. AEBetan etxeko ekonomiek ez dute berriz ere gehiegizko zorpetzera joko, Txinako ereduak birzentratzeko joera izango du eta atzeraldiak Europaren artikulazio eta politiken koordinazio eza areagotuko ditu.
|
|
|
Espekulazio merkatuak dira bete betean, eta horixe da une honetan
|
munduko
ekonomiaren zentzugabekeria: baliabiderik gehienak espekulazio mugimenduetara joaten dira, finantza kasinora.
|
|
|
Etengabeko Formazioa beti garrantzitsua baldin bada mundua krisialdiak jota dagoenean areagotu egiten da beharra. Lan falta formazioarekin gainditu behar da,
|
munduko
ekonomiak argialdia ikusten duenean lehiakorrena izateko.
|
|
|
Ez da ziurra taldeko buruzagiek erabakitakoak
|
munduko
ekonomiaren berpiztea ekartzea, baina ezin da ukatu G taldekoek batasun itxura eman dutela.
|
|
|
Ez da ziurra G taldeko buruzagiek erabakitakoak
|
munduko
ekonomiaren berpiztea ekartzea, itxuraz, krisiak bere erritmoa hartu duelako eta erregaia amaitzen zaionean bukatuko delako. Halere, ezin da ukatu, G taldeko kideek batasun itxura eman dutela eta egin behar zuena egin dutela.
|
|
|
Barack Obama AEBetako presidentearen hitzetan, goi bilera gertaera historikoa izan da krisi ekonomikoaren aurkako borrokan, erronkaren garrantziagatik eta emandako erantzunagatik. G bilera
|
munduko
ekonomia berreskuratzeko inflexio puntua izango da, esan du.
|
|
|
Bushek deitutako ez ohiko bilerari jarraitzen dio elkarretaratze honek eta hurrengo puntuak jorratuko ditu:
|
Munduko
ekonomia berreskuratzeko ekintzak, gastu publikoa handituz eta interesak txikituz, eta finantza erakundeen nazioarteko arautegia indartzea, zerga paradisuetan eta hedge fundsetan neurriak hartuz.
|
|
|
Aurten
|
munduko
ekonomiak% 0,5 eta% 1 artean behera egitea aurreikusi zuen NDFk martxoan. Hau benetako krisi mundiala da eta inork ez dio ihes egingo, esan du NDFko buruzagiak.
|
|
|
|
Munduko
ekonomia 2010ean% 2,4 haziko dela esan du NDFk
|
|
|
2010ean
|
munduko
ekonomia% 2,4 haziko dela esan du Nazioarteko Diru Funtsak (NDF), Amerikako Estatu Batuetako komunikabideek argitaratu duten txosten baten arabera. % 1,9 haziko zela esan zuen lehenago erakunde berdinak, ondorioz, bere aurreikuspenak hobetu ditu.
|
|
|
Orduan
|
munduko
ekonomiak% 1,3 atzera egingo zuela iragarri zuen erakundeak, Bigarren Mundu Gerraz geroztik izandako larriena. 2010ean suspertze geldo bat izango zela iragarri zuen NDFk apirilean, finantza sisteman ziren arazoengatik.
|
|
|
|
Munduko
ekonomia handienetako Estatu eta gobernuburuak L. Aquilan, Italia erdialdean, bilduko dira gaurtik aurrera G bileran. Ekonomia krisia, aldaketa klimatikoa, pobreziaren kontrako borroka, Ekialde Hurbila, Afganistan eta Iran izango dira, besteak beste, jorratuko dituzten gai nagusiak.
|
|
|
Taldeak
|
munduko
ekonomia boteretsuenak eta garapenerako bidean dauden inportanteenak biltzen ditu. Planetako biztanleen %85, hain zuzen ere.
|