|
2000
|
|
|
Beste kontu bat litzateke ETAren jardun armatua luzatuko balitz, orduan bai, atzera pausoa saihestezina litzateke. Ez gaitezen engaina,
|
mundu
guztiak daki hori.
|
|
|
Espainiako Segurtasun Indarrak Euskal Herritik ateratzeko ere, Euskal Herrian baino Madrilen egiten die eraso ETAk. Madril
|
mundu
guztiarentzat da garrantzitsu, antza denez.
|
|
|
Seguruenik Bizkaian jakingo dute soilik emakume gizonzaleari arperi esaten zaiola. Zuberoan adimen gutxikoari ments esaten diotela ere ez du
|
mundu
guztiak jakingo. Baina badira oso zabalduak direnak ere:
|
|
|
Gaur egun ingurune naturalak babesten direnean beste arrazoi batzuk dira eskuartean. Gure gizartean ezarri den garapen eredu sozio-ekonomikoa, pixkana
|
mundu
guztian zabaltzen ari da, ondorioz, giza populazioaren hazkuntza neurrigabea ari gara bizitzen, gero eta baliabide gehiago behar ditugu bizitzeko eta azkenean honek guztiak, ondorio larriak ekartzen dizkigu. Arrazoi desberdinengatik balio handia duen hainbat paisaje natural, hondatzen ari gara.
|
|
|
Gertaldi bereziki inarrosleak ditu, hala nola, pianoan norgehiagoka dutenekoa, protagonistak lehorreratu nahi duenekoa (ez lehorreko mundua ezagutzeko, itsasoa lurretik ikustea nolakoa den jakiteko baizik) eta jaistera ausartzen denekoa. Bestalde," Virginia" untzia dinamitaz gainezka dagoela behin betiko urperatzeko,
|
mundu
guztiak alde egin du, Bederatziehunek izan ezik. Hori jakin bezain laster, Tim Tooney untzira gerturatuko da Bederatziehun handik jaitsi behar duela limurtzeko," dinamita karga baten azpian zaude eserita, altxa ipurdia hortik eta alde egin ezazu" botako dio pianojoleari.
|
|
|
Dena dela, ipuin hauek Alemaniako lekuak eta izenak aipatu arren, bertako bihurtzen dira. " Hansel eta Gretel" adibidez,
|
mundu
guztian da ezaguna. Gainera, egun ipuin hauen bigarren aro bat ari da sortzen, ahozkotasunaren ondorioz.
|
|
|
PSOEren baitan eta haren inguruko esparruetan hauteskunde emaitzei buruz egiten den hausnarketak, noski, zerikusi zuzena du bat bateko hoztasun honetan. Iada hiltzaile frogatuak diren hauei urte askoz eman zaien babes konplizea dela porrotaren zergatietako bat aho batez aitortzen du
|
mundu
guztiak, eta onartzen da etapa beldurgarri hartan inplikaturik egon zirenak betirako baztertzea dela zulotik ateratzen hasteko lehen baldintza.
|
|
|
Gerra zibila hasi baino lehen, jendea orain baino askoz hobe bizi zenean. Bertan ikasi nuen yankee inozo bat baizik ez nintzela, Afrikan
|
mundu
guztiak zenbait hizkuntza baitaki: angolarra, tribuetako dialektoak, portugaldarra, frantsesa, afrikaans, ingelesa, eta abar.
|
|
|
Dena den, Joe Eguren euskal" amerikarrarena" izan zen lehena. " Morris hiztegia" 19 urteren buruan kaleratzea lortu dut, nahiz eta
|
mundu
guztiak ezetz esaten zidan, gehienez 200 ale saltzeko ez zuela merezi. ezinbestekoa dela zioten; nik ordea, bakarlanean egin dut.
|
|
|
kanpotik idazten zuen. Nik New York en bizi, euskaraz idatzi eta hemengo historiari buruz idazteko aukera banu, jakinda gainera nire liburua
|
mundu
guztian argitaratuko zidatela, beste modu batera idatziko nuke.
|
|
|
Barreraren beste aldean dagoena ez dakit zer neurritan dagoen geure esku.
|
Mundu
guztiak gauza bera esaten du: irakurzaletasuna bultzatu behar da.
|
|
|
Azkenik
|
mundu
guztian famatuak diren amildegi batzuekin gozatzeko aukera izango dugu, The Burren etik kilometro gutxira. Cliffs of Moher deitutako amildegiez ari naiz.
|
|
|
Profesionalizatu noski, baina kontzientzia galdu gabe. Noski, horretan dabiltzanek irabazi egin behar dute,
|
mundu
guztiak bezala. Ez dira bizi haizetik, baina arriskua hor dago, kontzientzia behar da, horrek agindu behar du.
|
|
|
Zer esan nahi du normaltzeak?
|
Mundu
guztia den bezala izan behar dugula, amerikanoa, esaten duten bezala. Proiektu bezala, nik nahiago dut beste produktu bat, beste bizikera eta beste literatura, ez normalizatua"
|
|
|
Portugalek badu sekulako literatura, eta sekula saririk jaso gabea.
|
Mundu
guztiak esaten zuen egunen batean portugaldar bati emango ziotela, eta haien artean gaur egun nor da obrarik luzeenetakoa eta prestigiorik handienetakoa duena. Saramago.
|
|
|
Errutina da beldur gehiena ematen diona. Arrakasta handia du,
|
mundu
guztiak onartzen dio egiten ari den lana, baina bera ez dago bere buruarekin gustura. Orduan aldaketa izugarri bat ematen du, iritzi orokorraren kontra.
|
|
|
Bertako hamasei gazte abertzalek epaiketa militar bati aurre egin behar zioten eta beraietako batek baino gehiagok herio epaiketa jasan zezakeen. Gauzak horrela,
|
mundu
guztia zegoen zer gerta begira Burgoseko hiriari, eta ZERUKO ARGIAk ere" Epaiketa Burgosen" nabarmentzen zuen bere lehen orrialdean, Gaztelako hiri horretan zetzan kuartel militarraren argazkia eskainiz.
|
|
|
Beraz, estilo pertsonal horrek ematen dio bere obrari balore berezia. Izan ere,
|
mundu
guztiko literaturaren erreferentziek eta euskal herriko tradizio ezberdinek elkarturik aditzera ematen dute badela gure artean erdi ezkutaturik eta erdi galdurik dagoen errealitate bat bere liburuetan islatzen saiatzen dena mundu mailako beste errealitate askorekin harremanetan jarriz, era bateko eta besteko ispiluez baliatuz, errealismotik fantasiaraino, eta alderantziz ere bai.
|
|
|
Aita Vitoriaren Salamancako irakaskuntza haiek, Hugo Grocio holandarrak sistematizaturik jarri zituenetik,
|
mundu
guztian ospe handia hartu zuten giza eskubideen alde. Geroztik, zehaztasunez, argi eta garbi eratu dira gizakion eskubiderako.
|
|
|
Horregatik ez da harritzekoa Geneban Nazioen Elkarteko jauregiaren gela nagusia Vitoriari eskainia egotea, J. M. Sert katalanak margotua, Vitoriaren irudia
|
mundu
guztiko juristentzat Zuzenbidearen eredu eta gidari bezala aurkeztuz.
|
|
|
Hedabideen azterketarako abiapuntua ez da berbera, egunkaria erosi egin behardelako eta
|
mundu
guztiak egunkariak irakurtzeko ohiturarik ez duelako eta, aldiz, telebista eta irratia ia unibertsalak eta dohanekoak kontsidera ditzakegulako. Hala ere, liburu honetan, informaziobide hauetan igortzen diren mezuak eta errealitatea ulertzekoproposamenak egiten direnez, audientziaren portaera nolakoa den jakitea komenigarriada oso.
|
|
|
Biek izan zuten teorizazio estrukturaletan eragina, baina bereziki lehenak, hainbesteraino ezen biak bateraturik jardun zuten etaparen ondoren, orientazioestrategiko estrukturalaz hitz egitea egokiagoa bailitzateke. Ondoren MinuchinNew York-era itzuli zen eta azken urteetan Familia Terapiaren hedatzailehandienetarikoa izan zen eta gaur egun ere bada,
|
mundu
guztian zehar eman dituentailerrak eta ikastaroak lekuko.
|
|
|
Ezkontzea ez zen izan erabaki bat, instintuak, ohiturak, lilurakkulunkan eramana izaten uztea baizik, ilusioaren uhin gozoei amore emate bat.. Unibertsala? egin du(
|
mundu
guztiak egiten duena, bere singulartasuna galdurik). Etaorain, liluraren lokarrietan, esklabo da.
|
|
|
" Eta orain zer?", pentsatu zuen," zelan aterako da eguzkia nire kantuak iluntasuna urratzen ez badu? Gauza jakina da gaua amaitzean, eta eguzkirik irteten ez bada, amildegi handi bat agertzen dela muinoen atzetik,
|
mundu
guztia irentsiko duena gupidarik gabe! Dena amaituko da kanturik egiten ez badut!", larritu zen gauaren amaierarako ordu laurden baino falta ez zenean.
|
|
|
bere esanahi psikologikoa ere izango duena noski, zeinetan
|
mundu
guztiak desiratzen duen animaliaren baten jabe izatea. Izan daiteke dortoka bat, fuksiaz margoturiko txita bat, arrain laranja bat edo bazkaritik soberan geratu diren ortuariez elikatzen dugun kilkir bat.
|
|
|
zuk arantzazko koroa duzu, eta ezin da esan oso jarrera erosoan ipini zaituztenik, baina ez duzu kexatzeko arrazoirik:
|
mundu
guztiak gurtzen zaitu. Baina nork gogoratzen du Eider, edo Catherine O’Reilly, edo nork gogoratzen du nire samina, e?
|
|
|
Gogoratzeko arrazoiren bat ematen duen guztia; eta oroimenean hutsuneak gertatzearen arriskua, horixe da inmentsitatea. Zer sentitzen da
|
mundu
guztiak gogoratzen zaituenean, baina zuk inor ez duzunean gogoratzen. Lasaitasuna, ezta?
|
|
|
Bart gauekoa nekagarria izan zen:
|
mundu
guztiaren galderak (beti berdinak izan ohi direnak, gainera), legezko musu biak, Guinnessa edaten onena zarela erakutsi beharra, ea asko ligatu nuen txantxetan esaten zidatenei irribarre etsi batez erantzutea...
|
|
|
Ez nuen plazerrik nahi.
|
Mundu
guztia nire antzera sentitzea nahi nuke: Terek guztiaren berri izatea, eta Txemak ere bai, eta denek.
|
|
|
Honek ezin du horrela jarraitu. Jabirekin asteburu hau pasatu eta gero, iruditzen zait
|
mundu
guztiak jakin behar duela hemen zerbait gertatzen ari dela. Momentuz, argi esan diot Jabiri hau azken aldia izan dela.
|
|
|
Kontua ez da hori: une honetan,
|
mundu
guztia urruntzen ari zaidala ikusten dudan honetan, ez daukat inortxo ere nire benetako laguna dena. Ezta neure burua ere.
|
|
|
Mattin, beraz, primua zen —primu eta heredero, aitak hala erabaki zuelako—, eta, nola, bertzalde, sendoa zen eta argia zen, hala,
|
mundu
guztia berari beha izaiten zuen, deus ere egiten ez bazuen ere, zeren ardatz baitzen; ni, berriz, bigarrena nintzen, eta, nola bigarren dena ez baita ikusia izaiteko baina ikusle izaiteko, hala egokitu zitzaidan hari beha eta mundu guztiari beha bizitzea, eta hala zolitu zitzaizkidan neurrigabeki begiak eta behakoa, baita belarriak eta entzutea ere.
|
|
|
Mattin, beraz, primua zen —primu eta heredero, aitak hala erabaki zuelako—, eta, nola, bertzalde, sendoa zen eta argia zen, hala, mundu guztia berari beha izaiten zuen, deus ere egiten ez bazuen ere, zeren ardatz baitzen; ni, berriz, bigarrena nintzen, eta, nola bigarren dena ez baita ikusia izaiteko baina ikusle izaiteko, hala egokitu zitzaidan hari beha eta
|
mundu
guztiari beha bizitzea, eta hala zolitu zitzaizkidan neurrigabeki begiak eta behakoa, baita belarriak eta entzutea ere.
|
|
|
Antzeko zerbait. Hil zen mutil hura, bada, eta gero, udan, Urbiainerat itzuli nintzen, non giro ezin gaixtoagoa ediren bainuen,
|
mundu
guztiak osaba Joanikoti hortzak eta haginak erakusteko asmotan. Eta nik ez dakit giroa halakoa zelako edo neure etorkizuna beltz ikusten nuelako, kontua da ezen, zelai batean etzanik nengoen egun batean, ikaskidearen gorputza imajinatu nuela, harrek jana eta desegina, lurraren barrenean usteltzen.
|
|
|
Eta zure txantxarekin guztiok irri egin genuen... baina, txantxa orotarik haratago, ni gazte nintzen, eta Miguelek su hura zuen eta haren suak suturik nengoen, eta mementu hartan, beraz, Miguelenganik hurbilago sentitu nintzen, puntu hartaz denaz bezainbatean, zuganik baino, zeren, baldin lehen giristinoak anaikiro bizi izan baziren, zergatik ez
|
mundu
guztia, Jainkoaren laguntzarekin...?
|
|
|
Eta hala miresten dut, egun, landareen mundua animaliena baino gehiago... nahiz eta aitortu behar dudan ezen ustekabeko handia hartu nuela, noiz eta neure Indietarako bidaian landare haragijale haiek ikusi bainituen, ibai Orinocoren ertzetako oihanetan, zeren landare haiek zurtoin bat baitzuten, eta zurtoinaren muturrean bi hosto, bi esku tipi bezalakoak, zabaldu eta hertsi egin zitezkeenak, eta beren zabaltze eta herste hartan intsekturen bat edo bertze harrapa zezaketenak, intsektua hosto tipi zabalduetarik batean pausatzen zenean. Baina, salbuespenak salbuespen, zalantzarik ez dago ezen landareen
|
mundua
guztiz bertzelakoa dela. Eta ez landareen artean gerlarik eta borrokarik ez dagoelako, zeren eta haiek ere berdintsu eta orobatsu baitabiltza, nor gehiago, hatsarrean batik bat, errotzeko behar duten lur puskaren bereganatzeko; ordea, borroka haiek ez dira hain nabarmenak eta odola ez da nehoiz ere isurtzen, eta, gainerat, noiz eta landare edo zuhaitzen bat bere lur puskan errotzen den eta fintkatzen, bakean uzten ditu aldamenekoak.
|
|
|
Behin edo behin ikusi izan dut nik olagizonen bat jauregirat hurbiltzen, aitona Nikolasekin mintzatzeko asmotan, kontu larriren bat zuelako edo, eta aitonak ez zion ezetzik erraiten eta ez zuen herabe izaiten haien errezibitzerat; gure aitak, aldiz, oholesi bat ipinarazi zuen jauregiaren lurren inguruan, zeina
|
mundu
guztiak debekaturik baitzuen iragaitea, zigorraren mehatxupean. Eta, menekoak eta manukoak mehatxatzen zituenean, aita ez zen mehatxu hutsean geratzen, baina mehatxuaren arauaz obratzen zuen.
|
|
|
Harik eta amak egun batean aulkia eta bazinak ekartzea erabaki zuen arte. Eta, handik aitzina, moda berria nagusitu zen gure etxean, aitaren kontsentimenduarekin, are gehiago jakin zuenean ezen Frantziako errege Louis XIV.a ere halaxe ibiltzen zela, bai palazioan eta bai gudu lekuetan ere, kakontzia tronutzat harturik, hari eta honi eta
|
mundu
guztiari manuen emaiten.
|
|
|
Eta ikusten nuelarik ezen arimaren leiho batetik beldurraren itzala ihesi zihoakidala, bertze itzal bat sartzen ikusi nuen bertze leiho batetik, hiraren eta koleraren itzala izan zitekeena, eta belarrirat halaxe mintzatu zitzaidana: " Mattinek azpian eta bere menean hauka, osabak bere menean hauka,
|
mundu
guztiak hauka bere menean... eta hik ere noiz altxatu behar duk heure ukabila?"
|
|
|
—Ez al litzateke hagitzez ere hobea zure nagusiak gai honi buruz izan dezakeen iritziaren berri jakitea, deusetan hasi baino lehen, zeren hura ez baita Avilakoa eta, dakizun bezala, giristandadean ere
|
mundu
guztia ez da erlikien aldeko itsu.... Edo, ez ote duzu pentsatu zer gertatuko litzatekeen, baldin zure nagusia akort ez balego eta iraintzat hartuko balu zure asmo ona, hain gai minberan...?
|
|
|
—Eta itzuli zen aita Bartolome Iruñarat, eta handik egun gutirat izan nuen ideia hura, zerutik etorria iduritu zitzaidana, Pagabasoko leizerat prozesionean joan ginenean, izurriteari buru egiteko, don Laureano buru genuela; zeren present bainituen nik orduko hitz haiek, san Inaziok Xabierko Frantziskori xuxenduak eta Pedro Huizik kaperako freskoan skribatuak: " Zertarako nahi duzu
|
mundu
guztia, baldin zeure arima galtzerat uzten baduzu?"; eta present nituen, halaber, aita Bartolomeren hitzak, neuri xuxenduak bere azken bisitaldian: " Urbiainek ez du konponbiderik izanen, Pagabasoko leizea estali arte!"; eta prozesionea Pagabasoko leizearen ertzerat heldu eta don Laureanoren manuz harri jaurtikika hasi ginen, leizearen kontra, deabrua meneratzeko asmotan...
|
|
|
Eta nik bi erran haiek nituen buruan... eta berriro galdetu nion neure buruari: " zertarako nahi duzu
|
mundu
guztia...?" Eta bat batean neure mundua ikusi nuen: jauregia, zeina baitzegoen mila harri handiz osatua...
|
|
|
Baina haren ehiza egiteko manera eta moldea ez zen bertze anitz ehiztarirena, zeinek plazent izaiten duten piezaren gibeletik joaitea, bakarrik, harik eta hura bereganatzen duten arte, ibiliaren ibiliaz eta izerdiaren izerdiaz; aitak, aldiz, nola baitzen eta nola sentitzen baitzen erroetaraino jauregiko habe eta jabe,
|
mundu
guztia nahi izaiten zuen bere erranetarat, morroiak eta orak, harat eta honat igortzen zituenak, ehizaren inguratzeko eta bideratzeko xedearekin, aitak berak azkena eman ziezaion amoreakatik.
|
|
|
Eta, maleruski diot, zeren handik aitzinako ene buruhausteek eta larrialdiek sententzia hura izan baitzuten sorburu eta abiapuntu. Izan ere, baldin egia bat eta bakarra bazen, nola aitortzen baitzuen
|
mundu
guztiak, baita osaba Joanikotek eta jaun Marcelek ere, edo protestant izan behar zuen edo katoliko. Edo, don Frantziskoren etsenplua aintzakotzat harturik, astoa behar zuen, edo katua behar zuen.
|
|
|
Eta uste dut, halatan, ezen, ama ez ezik, neure burua ere gorrotatu nuela, zeren amaren begiak ispilu bat baitziren, non neure iragana irakur bainezakeen, eta neure burua ikusi, sugegorri haren erranetarat. Eta ama gorrotatu nuen, neure burua gorrotatu nuen eta
|
mundu
guztia gorrotatu nuen, zeren mundu guztia baitzen, ingurune hartan bai bederen, libertatearen beldur.
|
|
|
Eta uste dut, halatan, ezen, ama ez ezik, neure burua ere gorrotatu nuela, zeren amaren begiak ispilu bat baitziren, non neure iragana irakur bainezakeen, eta neure burua ikusi, sugegorri haren erranetarat. Eta ama gorrotatu nuen, neure burua gorrotatu nuen eta mundu guztia gorrotatu nuen, zeren
|
mundu
guztia baitzen, ingurune hartan bai bederen, libertatearen beldur.
|
|
|
—Ez. Baina
|
mundu
guztiak erraiten du ezen txakur iduriko hori deabruak hartua dela...
|
|
|
Liburu hartan, mendeetako gai eta paisaia tradizionalak behingoz utzita gure literaturak konkistatu nahi zuen" kalea" edo" hiria" baino, mundua da oparitzen zaiguna. Poetaren gelak mundu osoa hartzen du, ludiko lau bazterrak ditu kokagune, eta geografia ideal horretan mundua baldin bada kokagune osoa, erreferente teknikoa ere
|
mundu
guztiko literatura eta paraliteratura da, bere aipu, dialogo eta pertsonaiekin Atxagaren tradizio bihurtzen dena, eta horrenbestez gurea.
|
|
|
a) Argitaratu gabe dagoen materiala() argitaratu. Oroit Euskal Herriko Unibertsitatearen babespean argitaratu zela urte horiei dagokien materiala, 1996an, baina A B letrak bakarrik kaleratu dira. b) Eusko Ikaskuntzan sortu euskal bibliografiaren atala,
|
mundu
guztiak artikulu eta liburuen erreferentzia paperean eta ordenagailuan eskura izateko. c) Jakina, Jon Bilbaoren Eusko Bibliographia osoa ordenagailu bidez irakurle eta ikertzaile guztien eskuetan ezarri behar da.
|
|
|
erakusketa itxi, pornografikoa dela aitzakiatzat hartuz (eta zer? Nork esan du pornografia ez dela objektu artistikoa?), eta, ondoren, isil isilik gelditu
|
mundu
guztia. Ez da denbora gehiegi pasako izen handiko artistaren batek, gure mugetatik kanpo, polemika sutsuren bat sortzen duen arte.
|
|
|
Gurekin eta beste ehun preso ingururekin oraintsu egin duten mugimendua dugu mintzagai, irratian entzundako zerbaiten kariaz. Espainolak
|
mundu
guztian joko zikinean eta maltzurkerian ibili direla beti, diosku Antxonek, egundo ez dutela gizatasunik izan gauzak gizalegez egiteko garaian. Saharan edo Kuban egin izan zituztenak aipatu dizkigu.
|
|
2001
|
|
|
Gainera, gaur egun Repsolek kontrolatzen duen fintzeko euskal enpresa honek gordin astunagoak eta merkeagoak erabiltzeko aukera izango du. Fuel astun horren soberakinei irtenbidea ematen asmatzea izango da
|
mundu
guztiko findegien etorkizunerako erronka nagusia, lehiakortasun maila bideragarria lortzeko.
|
|
|
Poesia, hitz batez esanda. Poesia, izan ere,
|
mundu
guztiak gurera ekartzen dituen mundua baita; fantasia errealitate bihurtzen du.
|
|
|
Laburpen bat argitaratu zen urrian Ipar Amerikako" Business Week" aldizkarian, eta 2000ko urriaren 12ko" Dinero" aldizkarirako itzuli zuten. Gauza jakina da Ipar Amerikako ekonomia" eztulka" hasten denean,
|
mundu
guztiko ekonomiek kutsaturik amaitzen dutela. Ahalegin guztiak motz gerta daitezke eta argi ibili beharra dago krisialdi larrian erori nahi ez bada.
|
|
|
Barrutik albistegiak beti bezala egiten dira, baina kanpora ezberdinaren irudia ematen da. Azken batean albistegiak
|
mundu
guztian berdin egiten dira: bideoa, aurkezpena, bideoa, aurkezpena...
|
|
|
" Fournier" Karta Museoa. Museo honek Felix Alfaro Fournierrek 1916tik bildu,
|
mundu
guztian zehar erosi eta hainbat pertsonek emandako karta bilduma biltzen du, munduko garrantzitsuena alegia. Garai askotako eta mundu osoko kartak ditugu ikusgai, bitxikeri askoren artean.
|
|
|
Diru hori ikerketarako zen.
|
Mundu
guztian liburutegi nazionalak daude, lurralde jakin batean koordinazio lanak egiten dituzten liburutegiak. Zergatik mundu guztian beharrezkoa dena eta sistematikoki egiten dena, hemen ez da beharrezkoa?
|
|
|
Mundu guztian liburutegi nazionalak daude, lurralde jakin batean koordinazio lanak egiten dituzten liburutegiak. Zergatik
|
mundu
guztian beharrezkoa dena eta sistematikoki egiten dena, hemen ez da beharrezkoa?
|
|
|
Eta, egia esan, bazuen hori pentsatzeko arrazoirik, garai hartan langile mugimenduak izugarrizko aurrerakada egin zuen eta, batez ere Mendebaldean. Bestetik, Sobiet Batasuneko sozialismoa ordezkatzen zuen sozialismoak pentsatzen zuen Sobiet Batasuna gidari kapitalismoa gaindituko zela,
|
mundu
guztiak ikusiko zuelako eredu hori kapitalismoarena baino aurreratuagoa zela. Gogoratu gaitezen Krutxevek 70eko hamarkadan" irabaziko diegu" esaten zuenean:
|
|
|
Martxoaren 8a Emakume Langilearen Nazioarteko Eguna da
|
mundu
guztian eta baita Euskal Herrian ere. Baina ezin esan gizon eta emakumeen arteko berdintasuna hurbil dagoenik, eta horren adierazgarri garbiak dira Espainiako Gizarte Segurantzaren hainbat alderdi.
|
|
|
Adibidez, egun haietan Helder Camara kardenala hil zen,
|
mundu
guztian ezaguna Brasilgo behartsuen aldeko jarrera garbia agertzeko ausardia izan zuen eliza katolikoko hierarkiko bakarrenetakoa zelako, bakarra ez bazen (astero" Hemeroteka" jarraitu baduzue, ohartuko zineten Z. ARGIAn idazten zutenek estimu handian zeukatela; Francok eta bere jarraitzaileek, berriz, ezinikusi zuten). " Erregimen" arekin bat egiten zuen edozein egunkarik honako buruhaustea izan zezakeen:
|
|
|
|
Mundu
guztiak errespetatu zituen, ezta. Gure etsairik handienak ere ezin esan izan du gizon haiek errespetagarrienak ez zirenik.
|
|
|
Bere aburuz, honen guztiaren atzean arazo estruktural bat dago. Kultura industrialaren kontzeptua zabaldu eta
|
mundu
guztiak onartu du eta horregatik proiektuak irizpide ekonomiko, sozial edota politikoen arabera egiten dira," planteamentu teoriko eta kontzeptualei tokirik utzi gabe". Irudiaz ere mintzatu da Illana:
|
|
|
Ia Euskal Herria osoa Guggenheim museoko aretoetatik pasa da. Baina horregatik Euskal Herrian
|
mundu
guztiak ba al daki arte garaikideaz? " Bisitaria lehen bezala geratzen da" dio EHUko irakasle Ismael Manterolak," ez da oinarrizko lanik egiten horrek ez duelako errentagarritasun politikorik".
|
|
|
Eta honako hauxe zen bere iritzia: " emakumeak hean hiraultza osatu behar dute eta hain zuzen ere
|
mundu
guztiko gizonen aurka. Baina hiraultzarik zailena beroiek beragan osatu behar dutena, dute.
|
|
|
Aurtengo maiatzaren 1eko aldarrikapenerako eta ospakizunerako egunean 35 orduko, lan harremanetarako euskal esparruaren onarpena, PPren Gobernuak langileen interesen aurka dekretuz ezarri nahi duen lan erreformaren aurkakotasuna eta pentsioen erreforma nagusitu dira Euskal Herrian. Frantzia eta Espainiako estatuetako gainerako herrialdeetan eta
|
mundu
guztian zehar, sindikatuek beren ohiko manifestazioak egin dituzte, bakoitzak bere aldarrikapen zehatzak azpimarratuz. Espainiako Estatuan garrantzi handia hartu du Gobernuak dekretuz ezarritako lan erreformak, eta mobilizazio handiak eragin ditzake, greba orokorra egiteraino iritsi daitekeelarik.
|
|
|
Borroka desorekatu hori aurrera eraman zuten gizon eta emakumeen gerrillari bizitza eta jasan behar izan zuten jazarpena ezagutu ahal dira Mikel Rodriguezek Txalaparta argitaletxean plazaratu duen lan honen bitartez. Duintasunaren historia da berea, alegia
|
mundu
guztia aurka jarri zitzaien arren, askatasuna, demokrazia eta berdintasuna eskuratu nahian irmo irauten jakin zuten gizon emakumeena. Izan ere, behin nazismoa garaitua, aliatuek frankismoaren aurka ekingo zutela espero zuten makia osatzera animatu ziren gerrillariek, baina hori ez zen sekula gertatuko.
|
|
|
Eta borroka horietan sorturiko erakunde arduratsuenak berehala jabetu ziren, «etsaia» bezala beraiek ere internazional alorrean ari zutela.
|
Mundu
guztiko herri eta langileak elkar gaitezen! Lelo hori loturik sortu ziren, Lehenengo, Bigarrengo, Hirugarrengo eta Laugarrengo internazionalak, eta haien ondorengo koordinaketak, foroak eta abar.
|
|
|
Eta langile mugimenduen zein ezker iraultzaile berriztatuaren ekarpenek indartu egingo dute mugimendua. Ikusteko dago ere,
|
mundu
guztiko «lurraren kolorekoek», eta lurraren okupazioetan ari diren nekazariek ere, bat egingo dutela globalizazio kapitalistaren aurkako borroka horretan.
|
|
|
«Commedia dell' Arte» edo fartsatik oso gertu dauden antzezpenek hein batean aldrebeskeriaren bidez ikusleari irribarrea lapurtzen diote: " Txantxatik edo ironiatik oso gertu dagoen barrea dela uste dut, azken finean
|
mundu
guztiak daki Amerika ez zuela txakur batek deskubritu. Baina jolaserako gonbite bat da:
|
|
|
Niretzat lanbidez pailazo izateak zure buruaz barre egitera behartzen zaitu etengabe. Norberaren ahuldadeekin lan egitea eskatzen duenez adore handia behar da, eta ondorioz, ez dut uste
|
mundu
guztia gai denik horri aurre egiteko. Dena den, guztiok dugu gure barruko pailazoa aurkitzeko ahalmena, gure bizitzari komikotasun puntua bilatzeko.
|
|
|
Hala ere, Europan nahiz Euskal Herrian azterketa gehiago egin dira. Horrela, Antton Perez de Calleja euskal aztertzaileak dioenez, amerikarren erantzun militarrak
|
mundu
guztiaren itxaropenengan eragina izango du. Denboran luze jotzen duten bereizketarik gabeko erasoen okerreko bidea hartzen badute (gizarte zibila barne), ondorio neurtezineko krisialdian amilduko da ekonomia.
|
|
|
Esaterako, gerra baten edo politika arloko egonezinen baten beldurra sortzen bada, crash baten atarian egon gaitezke. Gaur egun,
|
mundu
guztiko burtsak gune nagusietan interesak dituzten inbertsiogile handien eskuetan daude, eta, horren ondorioz, sekulako lotura dago batzuetako eta besteetako emaitzen artean, eta horrek eragin handia du crash giroa eta urduritasuna kutsatzeko eta munduko bazter guztietara arrapalada bizian hedatzeko.
|
|
|
Aitzaki bezala onartezina bada ere, egia da enplegu murrizketa planek eta hegazkinak egiteko murrizketak
|
mundu
guztian izango duela eragina sektore horretan. Horrela, Boeing ek 30.000 kaleratze egingo dituela iragarri du 199.000 langileko enpresan (%15); aurten 500 hegazkin entregatuko ditu, aurreikusitako 538 hegazkinen ordez, eta 2002 urtean, berriz, 400 hegazkin, aurreikusten zituen 510en ordez.
|
|
|
Atentatu horrek aire sektorean eragin duen kalteak bidaiak eta bidaiariak murriztea ondorio nabarmenak izan ditu sektore aeronautikoan edo hegazkinen fabrikatzaileengan. Konpainien hedapen planak bertan behera geratu dira, eta
|
mundu
guztiak baliabide kapitalista berbera erabili du kostuak murrizteko eta beren irabaziek beherakada handiegirik ez izateko: langileak kaleratzea.
|
|
|
|
Mundu
guztiko ehun enpresa inguruk, eta horien artean Iberdrola euskal enpresak, joan den uztailean gutun ireki bat helarazi zioten hainbat Administraziori, non energia nuklearraren aldeko jarrera nabarmentzen zuten. Aldi berean udako itzalaldi batzuen kezka ohartarazten zuten, penintsulako sistema elektrikoa behar baino indar gutxiagorekin zebilela eta dagoen elektrizitate eskariari erantzuteko gaitasunik ez zuela adierazi nahian.
|
|
|
Egiten duzun honetan sinestea besterik ez duzu, dirua ez da lehentasuna eta are gutxiago ospea lortzea. Agian berekoi samarrak gara, nolabait gure ametsak egi bihurtuta ikusi nahi ditugulako, baina era berean, gure asmoa
|
mundu
guztiari irekita dago. Jendeak aukeratzen du orduan, aukeratu edo ez bakoitzaren erabakia da, garrantzitsuena aukera hori egotea da.
|
|
|
Konfiantza maila jaitsi da, harremanak apurtu dira, eta ETAk ezin du inola ere lehen egin zuena errepikatu, hau da, alde bakarreko su etena eman bere erabakiz eta gero su etena bertan behera utzi alde bakarreko bertsioa azalduz. Alegia, ETAk ezin du bere aldetiko interpretazioak egin eta errugabe agertu
|
mundu
guztiaren aurrean. Beste su eten posible bat gauzatzeko bere jarrera hori aldatu du guztiz.
|
|
|
M. MARTORELL. Ikuspegi horretatik logikoa litzateke Iranek ere banaketa berri horretan parte hartu nahi izatea. Produktu energetikoen erreserba handia dago han, mineral estrategikoen erreserbak... eta EEBBetako enpresariek muturra okertzen dute Iranen
|
mundu
guztiak duela ikustean batez ere Europako Batasunak eta beraiek ez.
|
|
|
Esan beharrik ere ez dago, planteamendu hau zein urruti dagoen nobelako gertakari guztiak Jainko baten moduan antolatzen zizkigun ohiturazko nobeletako narratzaile orojakilearengandik. Arrazionalismoaren eta positibismoaren itzalean
|
mundua
guztiz menderagarria zekusan gizakiari kontamolde tradizionala, lineala, bazegokion, bi mundu gerrak jasan dituen gizaki etsituak bere existentziatik abiatuz egin dio aurre ulergaitz eta krudela bilakatu zaion munduari.
|
|
|
...enean eurek edo beste zerbitzu eskaintzaile batzuek eman behar dituzten albora utzita; hau da, demanda jaso duen bidai agentziak ezin dio uko egin eskainitakoa baino maila apalagoko zerbitzuak ematearen erantzukizunari eta horren aurrean aitzakia moduan esan eskainitako produktu turistikoan izan diren akatsak Kubak ¿ bidaia Kubara egin baitzen ¿ bizi duen gabezia egoera orokorrak eragin dituela;
|
mundu
guztiak du errealitate horren berri eta herrialde haren egoeraren ondorio da, baina horrek ez du esan nahi gabezia horiek turistek ere jasan behar dituztenik, eskaintzan horrelakorik jasotzen ez bada.
|
|
|
|
Mundu
guztian du eragina
|
|
|
Azken batean,
|
mundu
guztiko lur idorretan eragina duten prozesuei egin behar litzaieke aurre eta prozesu horien barruan sartzen dira urak eta haizeak eragindako erosioa, agente bi horiek sortutako sedimentazioa, epe luzera berezko landaretzaren aniztasuna gutxitzea eta lurzorua gazitzea.
|
|
|
Zerrenda horrek iceberg aren punta baino ez du erakusten eta
|
mundu
guztiko adituek ohartarazi dute mende honetako lehen hamarkadetan izaki zoragarri asko desagertuko dela, kontserbazioarekiko babes, partehartze eta konpromiso maila nabarmen areagotzen ez badugu behintzat.
|
|
|
|
Mundu
guztiko arazoa
|
|
|
Donostiako sukaldaritza eskolan hasi nintzen, maisu gisa, eta azkenean neure eskola sortu nuen,
|
mundu
guztiko profesional handiek seme alabak edo sukalde burua denboraldi batez nirekin egotera bidali nahi baitituzte, aberastu daitezen.
|
|
|
Aurten operara hurbiltzeko aukera paregabea daukagu, Giuseppe Verdi Traviata edo Rigoletto obra mitikoen egilearen heriotzaren mendeurrena ospatzen baita
|
mundu
guztian.
|
|
|
Milango Scalan oso programazio zabala eskaintzen da eta sarrerak Internet bidez eros daitezke www.teatroallascala.org helbidean edo leihatilan;
|
mundu
guztiko opera kantari onenez gozatzeko 25.678 eta 7.302 pezeta artean ordaindu behar da.
|
|
|
Ipuin literaturan
|
mundu
guztian ezaguna den Roald Dahl idazle galestarrak ere idatzi ditu adin honetako haurrentzako moduko ipuinak, besteak beste Cuentos en verso para niños perversos, Errauskiñe, Edurne zuri eta zazpi ipotxak, Txano Gorritxo eta abarren oso bertsio originala.
|
|
|
Hainbat ikerketak agerian uzten dute metalak ugaritu egin direla
|
mundu
guztian.
|
|
|
|
Mundu
guztian egunean 2.000 milioi dolar (370.000 milioi pezeta) gastatzen dugu armatan, hori izugarria da.
|
|
|
Gainera,
|
mundu
guztiko hogeita hamar bat zientzia akademia eta elkartetako kide da eta hainbat unibertsitatetako Honoris Causa doktorea.
|
|
|
Alienek hiru begi?
|
Mundu
guztiak daki bost dituztela.
|
|
|
Esan beharrik ere ez dago, planteamendu hau zein urruti dagoennobelako gertakari guztiak Jainko baten moduan antolatzen zizkigun ohiturazkonobeletako narratzaile orojakilearengandik. Arrazionalismoaren eta positibismoaren itzalean
|
mundua
guztiz menderagarria zekusan gizakiari kontamolde tradizionala, lineala, bazegokion, bi mundu gerrak jasan dituen gizaki etsituak bereexistentziatik abiatuz egin dio aurre, ulergaitz eta krudela bilakatu zaionmunduari.
|
|
|
Andeetako hizkera da aymara, eta milioi bat eta bostehun mila lagunek baino gehiagok hitz egiten dute Titicaca aintziraren inguruan. Hala ere, espainiarrek jaki gisa onartzeari zioten mesfidantzaren ondorioz, ingelesek bataiatu zuten eta
|
mundu
guztia “potato” gisa aurkeztu zuten; potato hori Karibeko jatorrizko hitz bat da.
|
|
|
Mediku bakarra orduan. Orain
|
mundu
guztia da mediku.
|
|
|
Eta zurea non dago, Marcos?
|
Mundu
guztiak dauka bat. Mariak ere bai, San Nicolasen.
|
|
|
Bai eta senarrek beren emazte gazteak, diru pixka bat eskuratzearren. Beharbada, Nepaleko neskatxen salmenta, prostituzio negoziorik handiena da
|
mundu
guztian.
|
|
|
Beharraldiak eta ezak makurbidera eramaten dute jende anitz.
|
Mundu
guztiko legea dugu.
|
|
|
Gizon sainduak (Sadhu ak) zure ondotik igaroko dira, zutaz eta
|
mundu
guztiaz arduratu gabe, hankatartean zapi txuria beste jantzirik gabe. Beraien begirakune larderiatsuek han jaun eta jabe direla salatzen dute.
|