|
2000
|
|
|
Eta bide batez, 2000ko Nafarroako Jaialdiak aspaldian ez bezain koherenteak gertatu dira, aurrekontuetan motzago izan arren.
|
Munduaren
bazter bateko kulturaren adierazpideei aterpe eta agerlekua eman zaie. Balkanetako kulturetara hurbilpena proposatu dute.
|
|
2001
|
|
|
|
Munduko
bazter guztietan, ondorio samingarriak dituzten gatazka politikoak soluziobide politikoak aurkitzen ari dira, herriek beren kabuz inongo mugarik gabe erabakitzeko duten eskubidean oinarrituta. Horrela jaso tzen dute nazioarteko oinarrizko itunek; giza eskubideen eta herrien eskubideen inguruko itunak, elkar ulertzea eta elkarren errespetuaren oinarri direnak, nahiz eta estatu moderno askok ez dituzten berretsi.
|
|
|
Momentu hartan ni bezalako pertsona bat behar zutenean pare parean suertatu nintzen.
|
Munduko
bazterren batean bada norbait zu bezalako baten zain dagoena.
|
|
|
Esaterako, gerra baten edo politika arloko egonezinen baten beldurra sortzen bada, crash baten atarian egon gaitezke. Gaur egun, mundu guztiko burtsak gune nagusietan interesak dituzten inbertsiogile handien eskuetan daude, eta, horren ondorioz, sekulako lotura dago batzuetako eta besteetako emaitzen artean, eta horrek eragin handia du crash giroa eta urduritasuna kutsatzeko eta
|
munduko
bazter guztietara arrapalada bizian hedatzeko.
|
|
|
|
Munduko
bazter guztietan izan naiz eta globalizaturik ikusi dudan gauza bakarra pobrezia eta nahigabea izan da.
|
|
|
1853tik 1871era arte beste zazpi opera egin zituen. Jadanik
|
munduko
bazter guztietan ezaguna zen Verdiren musika bikaina: Atenas, Paris, Madril, Buenos Aires, New York, Australia...
|
|
2002
|
|
|
Tusquets ek plazaratutako «Galeria de hiperbreves» ek, 1992an Madrilen sortutako Circulo Cultural Faroni delakoak
|
munduko
bazter askotatik bildu ahal izan dituen hirurogei kontakizun nimiño agertzen ditu. Prosazko poesia, gregeria edota fabula ukituko narrazio beti ere txundigarri hauek, hamabost lerroko luzera daukate gehienean ere, eta beraien egileek oso ugariak dira, Argentina, Kanada, Mexiko, Albacete edota Euskal Herriakoak Julia Otxoa idazlea, adibidez, liburua, Luis Landeroren «Juegos de la edad tardia» nobelako protagonistetako baten izena daraman Faroni kultur zirkuluak, egungo literaturak arintasuna, zehaztasuna, ikuspena eta ugaritasuna kontuan hartu behar dituela eta, luzera hori duten kontakizunentzat antolatzen duen literatur lehiaketara aurkeztu diren lan guztien artean egindako derrigorrezko aukeraketa baten ondorio delako.
|
|
|
11 Hemen jorratuko ez bada ere, bizi kalitateaz Gil Calvo-k egiten dituen baieztapenak oso berekoiak dira.
|
Munduko
bazterretara begiratu besterik ez dago. Baina, are gehiago, batzuen, azaleko?
|
|
|
Argi dago gaur egun
|
munduko
bazterretara begiratu bat emanez gero, bi mutur horietako bat nagusi dela. Mendebaldea izenaz ezagunak izan diren gizarteetan, mendetasuna eta itxikeria teknikaren alde bateko gailentasunagatik etorri
|
|
|
Gure aldea gazte jendez beterik zegoen, eta gauez giroa aparta zen. Gure aterpea Ocean Beach etik, surfzaleen paradisua omen den hondartzatik, oso gertu zegoen, eta inguruetan
|
munduko
bazter guztietatik etorritako gazte surfzaleak ziren nagusi, den denak asmo bakar batez bertaratuak: Ocean Beacheko uhin paregabeen gainean irrist egitea.
|
|
|
Modigliani, Duchamp, Picasso, Kandinskyren bat, sorta oparoa da, etame rezi du benetan. ...lkarrekin, nahiz eta erakusketa hau muntatzeko kriterioarekin bat etorri ez —modu asko egoten baita horretarako, eta askotan gustu kontua edo akademizismo hutsa izaten baita horretan eztabaidan hastea— Museoak, Guggenheimek, bisitan doanari gogoratzen dio hiriaren edertasunak, bertako giro erromantikoak (roma n= nobela), bere historia kulturalak, politika liberalak eta bizi kostu merkeak
|
munduko
bazter guztietako artistak erakarri zituela. Paris bizirik dagoela esatea ahaztu zaie, beti egon dela bizirik, eta bertaratzen zirenguztien arimaren zati bat lapurtzen ziela, bere egiteko.
|
|
2003
|
|
|
Egunotan berpiztu den mobilizazioa dela-eta. Duela gutxi arte gerla hastear zegoen urtarrila eta otsaila tartean eta
|
munduko
bazterretan ez zen kontrako mugimendurik agertzen. Hainbat lurraldeetako iritzi publikoaren gehiengo nagusia, eta ia Estatu Batuetakoa, gerlaren aurka zegoela adierazten zuten inkesten berri eduki dugu, baina ez horren adinako mobilizaziorik.
|
|
|
Gizakiak asmatu zuen hizkuntza, bere senak eta inguruak agintzen ziotenaren arabera barruan zeramana besteei adierazi ahal izateko. Anitzak izaki
|
munduko
bazterrak, ugariak izan ziren ere Lurra deritzan planetan sortu ziren mintzairak. 5.000 baino gehiagok bizirik diraute oraindik, baina epe laburrerako, neurriak hartu ezean, urtero bataz beste 25 hizkuntza galtzen omen direlako betirako, eta martxa honetan XXI. mende bukaerarako 2.500 baino gutxiago geldituko omen zaizkigu, globalizazioaren eraginak gehiagoren desagerpena eragiten ez badu bederen.
|
|
|
Izakiak betidanik izan duen mozorrotzearen behar horren intrigak erakartzen ninduen. Nire herrian ez ezik, maskararen erabilera
|
munduko
bazter guztietara hedatuta zegoela ohartu nintzenean, beste kultura eta gizarteetako dantza maskaratuak ikusi eta ikertu nituen. India, Indonesia eta Japoniako antzerki eta dantzak hartu nituen eredu, eta horrela ohartzen hasi nintzen, nahiz eta kultura ezberdinak izan, printzipio amankomunak zeudela.
|
|
|
Gai arruntez beteriko aldizkari horrek (herrietako eguneroko bizimodua eta, batez be, kirolak dira nausi) Erkiagaren euskera txukuna
|
munduko
bazter askotara zabaldu eban. Ahal danik eta argien, errezen, egiten ahaleginduko jaku, baina sekula santan euskeraren jatortasunari kalterik egin barik.
|
|
|
Alper alperrik zan guri maisuak sarritan gogor egitea: " Tenéis que hablar en castellano; tenéis que aprender castellano, para no ser unos burros." Guk,
|
munduko
bazter guztietan ohi danez, geure inguruan ikusten eta entzuten genduana egiten genduan: etxeko eta herriko berbetea.
|
|
|
Herrixkak ez du museorik, baina udaletxeko areto berezi bat apailatu diote esploratzaileari erlikiak erakusteko. Beste gauza batzuen artean Albert Meziguek
|
munduko
bazter guztietatik bere herrikideei bidalitako postalak daude han, milatik gora. Postal guztiz arruntak dira, mende hasieran Marseillan Sulim Anaien inprimategian egiten zirenak eta" munduko bazter miresgarriak" irudietan agertzen dituztenak.
|
|
|
Beste gauza batzuen artean Albert Meziguek munduko bazter guztietatik bere herrikideei bidalitako postalak daude han, milatik gora. Postal guztiz arruntak dira, mende hasieran Marseillan Sulim Anaien inprimategian egiten zirenak eta"
|
munduko
bazter miresgarriak" irudietan agertzen dituztenak. Touchagueseko bizargin aprendizak biziki maite zituen nonbait irudi horiek eta berarekin eramaten zituen bidaietan.
|
|
2004
|
|
|
Hainbat intelektualen »Noam Chomsky, Susan Sontag, Manuel Delgado eta beste askoren» ikuspegi kritiko eta herritar anitzen eszeptizismoaren artean antolatu den Forumean, maiatzaren 20tik 23ra bitartean, Hizkuntza aniztasuna, iraunkortasuna eta bakea izeneko nazioarteko biltzarra egin berri da. Biltzarrak
|
munduko
bazter guztietako aditu, ikertzaile, soziolinguista eta hizkuntzazaleak bildu ditu, dozena eta erdi euskaldun barne.
|
|
|
Eta zabalagotu egiten da gizadiaren bizitza tragedia, aukerak arrisku bilakatzen direlarik. Erich Frommen teoriak inozo eta utopiazale banaka batzuen baitan bizi dira, konfrontazioaren hotsa
|
munduko
bazter guztietatik heltzen zaigun bitartean. Diodan parentesi artean, Frommek begirunea maitasun mota berezitzat hartzen zuen.
|
|
|
|
Munduko
bazter gutxitan bizirik iraun duelarik, Hego Amerikako toki lakar horretara egokitu da, hain zuzen.
|
|
|
Gogo bereziz uzten du esnea Ginoren etxeko atarian, beti besteei baino apurtxo bat gehiago, eta poztu egiten da entzuten duenean karreraren bat irabazi duela
|
munduko
bazterren batean, bere esneari esker.
|
|
|
|
munduko
bazter guztietatik etorritako
|
|
2005
|
|
|
2008rako MCC taldeak hamabi lantegi gehiago ireki nahi ditu Txinan. Hala izanez gero, aipatutako urtean MCC taldeak 18 lantegi izango ditu
|
munduko
bazter horretan. MCC taldeko lantegi txinatarrek 27,5 milioi euro fakturatu zituzten 2003an eta 1.150 langile zituzten guztira.
|
|
|
Borondate onez,
|
munduko
bazter guztietan molda zaitezke aurrera jarraitzeko, jan eta lo egiteko. Baina jendearen ilusioak, penak, kezkak... ezagutzeko derrigorra da hizkuntza.
|
|
|
Norvegiako uharte tropikal bakarra. Hemen,
|
munduko
bazter guztietako landare espezieak hazten dira.
|
|
|
Beraz, arte ikasle egin nintzen, eta Dresdengo Arte Akademian sartu nintzen'. Hor hasi zuen
|
munduko
bazter guztietara, Mugarik gabeko Pailazoekin lankidetzan, eramango zuen bidaia. Izan ere, talde honek errefuxiatu landa askotan parte hartu du kontinentez kontinente.
|
|
|
Aurreko biltzarretan bezala, artzaintzari zuzenean eta zeharka lotutako pertsonak batu ziren, jarduera zaharrenetariko bati buruz hitz egiteko eta esperientziak trukatzeko. Baina batez ere, artzain asko izan ziren,
|
munduko
bazter guztietatik etorriak.
|
|
|
–Putzu berdeko erregea ikustera dator jendea
|
munduko
bazter guztietatik, beren miseriek nire kontzientzia astun dezaten; baina putzuko txanpon hauekin guztiekin, laster ludiaren jabe egingo naiz, eta orduan, nik bisitatuko ditut munduko bost kontinenteak, bisitari denak aho zabalik utziz.
|
|
|
Nafarroan gaizki eta Iparraldean oso gaizki. Hemen ere politika hizkuntzari lotua dago,
|
munduko
bazter guztietan bezala. Gure probintziotan euskarak Gobernuaren laguntza du.
|
|
|
Asko ibilitakoa naiz
|
munduko
bazterretan. Nolanahiere, euskaldunok ez gaituztela ezagutzen ikasi dut atzerrian.
|
|
|
Gero eta askatasun gehiago da dibortziatzeko, abortatzeko, homosexual ezkontzak egiteko, eutanasia egiteko... Emakumeak ere, zorionez, poliki poliki
|
munduko
bazter guztietan beren eskubideak eskuratzen ari dira, ezkontzeko edo ez ezkontzeko, harekin edo honekin egoteko... Lanean ere gero eta justizia handiago egiten zaie, oraindik zapalduak egon arren...
|
|
|
Urrunduz doan ontzia genuen uhertzen ari zen itsas marraren gaineko gorritasuna, margotu berria balego bezala lurrintzen zuen Kasparrek moztutako belarrak,
|
munduko
bazterren albistea zekarkigun kaioen telegrafiak, zentzumenak minbera geldituak ginen portu gaineko Lord Hay gazteluko puskailen artean –Lord Jim esaten genion guk–, jolas guztiez gogait eginda.
|
|
2006
|
|
|
Oranjestadeko portua da Kariben mugimendu handiena duenetakoa.
|
Munduko
bazter guztietako milaka bisitarik kaleak eta dendatxoak betetzen dituzte, itsasontzi bat uhartera iristen den bakoitzeko.
|
|
|
Baina buruak ez dezake gorputz guztia irentsi. Nik ez dut uste Erromak eskubidea duenik fedea
|
munduko
bazter bakoitzean nola bizi behar den era dogmatikoan esateko. Gida ditzake kontzientziak eta zabal dezake doktrina, baina beti era errukitsu batean eta jendearen kultura ere errespetatuz.
|
|
|
|
mundutik
bazter. Gaur egun, Indiako Kaxmirren daude
|
|
|
Ez zituen, agidanean, gauzak gaizki egin, eta, gainera, gustatu egin zitzaion bizibide hura. Horrela, Andaluziatik etorri ondoren, gogor jarraitu zion hasitako lanari eta azkar baino lehen merkatari abilaren eta bidaiari nekaezinaren ospea lortu zuen, eta ospe hori zuela berme, Itsasoz Haraindiko merkatariek –" les Marchands d’Outre Mer" – agindu eman zioten joan zedin
|
munduko
bazter guztietara eta ikus zezan nolakoak ziren hainbat parajetako salerosketa kontuak.
|
|
|
Juan Valdez, bere larruazal beltxaranarekin, bibote apainarekin eta mando bat duela lagun –Conchita izena omen du gizon horren mandoak–, Kolonbiako kafearen ikurra izan da azkeneko berrogei urteetan, eta, itxuraz, oso ondo egin du lan herrialde horretako kafea
|
munduko
bazter guztietan ezagutarazten.
|
|
|
Zeusek pentsatu zuen, ikusita zein zen gizakion malezia eta maltzurkeria, Lurra urez estali eta lurreko guztiak itotzea, baina Uholde Handi hura bidali aurretik jakin nahi izan zuen ea bazen lurraren gainean bizirik irautea merezi zuen inor. Zeus eta Hermes jaitsi ziren Olinpotik Lurrera eta
|
munduko
bazter guztiak miatzen hasi ziren, gizon eta emakume zintzoen xerkan. Frigiara iritsi zirenean, txoko guztiak miatu zituzten eta abegi emango zien norbaiten bila ibili, baina ez zuten inor aurkitu, mendiaren bazter ezkutu bateko etxe xahar batean bizi ziren Filemon eta Bauzis izan ezik.
|
|
|
Lehenik Nez Perce Tribal Turismo delakoaren arduradun Farran Penneyk egin digu berba. Ni Mi Pui hitzaren esangura Lurreko Herria dela esan digu, eta jarraitu du esanez indio nazioen artean Ni Mi Pui honek izena baduela, medikuntzan nabarmentzen baita, eta bisitari asko etorri izaten dela hona,
|
munduko
bazterretatik, eta gu geu ere ongi etorriak garela diosku azkenean.
|
|
|
Entzun, ostalari jauna:
|
munduko
bazter guztiak harrotu ditut horrelako gela baten bila! Horixe da nik behar dudan gela!
|
|
2007
|
|
|
Aurten da laugarrena, Zubigintzan izenarekin. Hilaren 9tik 13ra,
|
munduko
bazter guztietatik etorriko dira Euskal Etxe eta elkarteetako ordezkariak, protokolo handiz jantzitako kongresuan eztabaida eta analisia mamitzeko asmoz. Eta behar dute aztertu.
|
|
|
Izenak adierazoten dauen lez, Puerto Madryn portu bat da. Charles Darwin
|
munduko
bazterrak aztertzen ibili zanean, hemetik igaro eta leku egokia eretxi eutsan portua eregiteko, kostaldeak herria itsasotik babestuko ebalakoan. Eta halan altzau eben herria, errekarik ez izan arren.
|
|
|
galestar zaldi hezlea, etologoa eta idazlea. Bizitza osoa eman du
|
munduko
bazter guztiak korritzen, etengabe bidaia egiten, zaldiekin lan egiteko biderik errazenak eta arrakastatsuenak bilatzen beti.
|
|
|
Baina Santiagorako erromesaldia etengabea da.
|
Munduko
bazter guztietatik etorritako erromesek bat egin dute bisitariekin eta aukera aprobetxatu dute Galiziako hiriburua, Galiziako beste leku batzuk eta hango gastronomia preziatua ezagutzeko. Sukaldaritzaren kultura harrigarria da, bai plateren soiltasunagatik, bai patatak eta txerria bezalako oinarrizko osagaiak funtsezkoak direlako, bai itsaskien gozotasun eta kalitateagatik.
|
|
|
|
munduko
bazter ezberdinetan egon diren herritarrek bidali dizkiguten
|
|
|
bidaiak eta garai bateko kotxeak. Ordurako
|
munduko
bazter ugari luxu handiz bisitatuak zituen eta bere kotxeen bilduma handitzen hasia zen.
|
|
2008
|
|
|
|
Munduko
bazter guztietako nerabeak dabiltza Interneten, eta nahi duten guztiekin sor ditzakete harreman birtualak.
|
|
|
|
Munduko
bazter guztiak aintzat hartuta, Iberiar penintsulan dago erradiologia radarren sarerik handiena.
|
|
|
Horren musika zale izanik, Djenbering herrira etortzeko gogotsu zeuden. Telebistan urte asko egin ostean Lulu Martorell eta Toti Rovira kazetariak hangoaz gogaitu eta
|
munduko
bazter honetan amaitu dute. Djenbering eko sarreran zeiba erraldoia dago, eta honek ere badauka markaren bat, baina honezkero ez dakit Senegalgo, munduko edo unibertsoko handiena den.
|
|
|
|
Munduko
bazter hauetan laburrak dira urtarrileko egunak. Berandu hasten dira eta goiz amaitzen.
|
|
|
Bart iritsitakoan baino ederrago begitandu zaigu Kedougou gaur goizean, egunerokotasuna bera oso koloretsua da
|
munduko
bazter honetan. Lurra gorri gorria da herritik irtendakoan, kito asfaltoa, ongi etorri tollé ondulée.
|
|
|
hormetako lelo antikolonialistek, negritudea eta beste mugimendu batzuetako liderrak gogoratzen dizkigute, Amilcar Cabral, Agostinho Neto eta Patrice Lumumba bezalako izenak dauzkate kaleak?
|
munduko
bazterrik txiroenetakoan gaude, ez dira hamarkada bi jendea gosez hiltzen zela, zailtasunak zailtasun, herri hau bere bidea egiten ari dela sinetsi gura dugu. Ekonomikoki aberatsago izan arren, noraezean edo boteretsuen morroi ikusi ditugun beste leku batzuk baino bere buruaz ziurrago sumatzen dugu.
|
|
|
Egurrezko etzaleku erosoetan egon gara arrastiko patxadan ordurik beroenak pasa arte, eta honezkero erabateko plazera euskal liburu batekin daukat,
|
munduko
bazter honetan etxeko kontuak esku artean. Koldo Izagirreren orrialdeek harrapatuta naukate, baina gaur arrastian indartsuago ibili da loa.
|
|
|
< < Hondo arrokatsuari esker, ura gardena da, eta behingoz itsasoa bare dago. Opari bikaina
|
munduko
bazter bortitz honetan.
|
|
|
Orduan hasi ziren trenbideen inguruko negozioak, baita inperialismoaren grinak piztutako kanpaina militarrak ere. Industria iraultzaren epizentroa izateak ematen zuen nagusitasunaz baliatuta, Ingalaterra eta Frantzia
|
munduko
bazter guztiak menderatzeko lasterketan sartuta zeuden, eta beste estatu batzuentzat ere, espainiarra tarteko, kanpo politika aitzakia aproposa bihurtu zen barne arazoak estaltzeko.
|
|
|
Testua: Ixone Zubieta, Tximintx euskara elkarteko kidea Nori ez litzaioke gustatuko
|
munduko
bazter guztiak ezagutzea, bertan dauden paisaia bitxiak ikustea eta, zelan ez, munduan dauden kultura eta ohitura hain ezberdinetan murgiltzea. Baina, lastima, gehienok ez daukagu ez astirik, ez dirurik hori egiteko.
|
|
|
Agintari sindikal batzuk langileak borrokarako prest ez daudela edo gogorik ez dutela hasiko zaizkigu.
|
Munduko
bazter ezberdinetara begiratu besterik ez dago hori gezurra dela ikusteko. Pentsatuko ez zituzten langileek greba orokor eta borrokak ematen ari dira Grezia, Italia, Europa ekialdean, Egipto, Libano, Venezuela, Bolivia, Txina... baina baita Europa demokratikoko herrialde demokratikoetan ere:
|
|
|
Energia nuklearraren garai bertsuan, euri azidoaren auzia sortu zen. Triskantza handiak eragin zituen horrek
|
munduko
bazter industrializatu guztietan; Europako iparraldean eta AEB Ameriketako Estatu Batuetan kasu. Oroitzen dudanez, hainbat urtetan mundu garatuetako kezka ekologiko nagusia izan zen.
|
|
|
Berrogeigarren aldiz, gure artean ditugu,
|
munduko
bazterretatik gurera, ezin esan epelera, etorriak; kantuarekin eta kanturako. Gu, berriz, jada zain geundenok, koru musika egarri, gure entzuteko grina ezin aseaz, lehiaketako gordintasun edo goxotasunei haginka eta hozka egiteko tematsu gaituzte.
|
|
|
arrainena, zenbait animaliarena...) gehien mugitzen diren animaliak. Migrazio sasoian milioika txori abiatzen dira
|
munduko
bazter askotatik munduko bazter askotara. Dena den, txorietan ematen den migrazioa hiru ibilbidetan berezitu genuke:
|
|
|
arrainena, zenbait animaliarena...) gehien mugitzen diren animaliak. Migrazio sasoian milioika txori abiatzen dira munduko bazter askotatik
|
munduko
bazter askotara. Dena den, txorietan ematen den migrazioa hiru ibilbidetan berezitu genuke:
|
|
|
Kongresuak antolatzen urteak joan urteak etorri, denboraren joanean ia esklusiboki horretara dedikatzen denik badagoen arren, antolaketa modu berriek, sareak eta jendearen parte hartzea bultzatzen duten garaiok hori ekarri dute. Bisita ezazue barcamp.org, bilatu wikipedian barcamp —emaitzak euskaraz, gaztelaniaz, frantsesez, ingelesez... — Azken bi urteotan barcamp ugari egiten ari da, astero astero
|
munduko
bazter ezberdinetan. Teknologiari buruz, edozein gai.
|
|
|
|
Mundu
bazterretan
|
|
2009
|
|
|
Baina atzetik ditu beti helduak, hau eta hori egiteko aginduz. Joxemek, orduan, helikopteroa asmatuko du, ohetik mugitu gabe edonora joateko, eta era guztietako abenturak biziko ditu,
|
munduko
bazter guztietan.
|
|
|
Joxemeren asmazioak (Elkar) Alferra da Joxeme (gauza guztien gainetik ohean gelditzea gustatzen zaio) eta ohelikopteroa asmatuko du, ohetik mugitu gabe edonora joateko. Era guztietako abenturak biziko ditu,
|
munduko
bazter guztietan.
|
|
|
Ez. Arantzazu autopista prehistoriko handien erdi erdian dago, ez
|
munduaren
bazter zokoan. Hemen pasatzen ziren gizon emakumeak beren ardiekin eta abereekin, Arabara, Oñatira edo Zegama eta Nafarroa aldera.
|
|
|
|
Munduko
bazterretan ibili den bati baino gehiagori entzun izan diot munduko neskatxarik ederrenak mulatoak direla. Agian ez dira oker beraien ustean.
|
|
|
Denak Sara Busturirentzat.
|
Munduko
bazterretatik idatziak, letra luze eta okerrarekin, te eta ele garaiak, buztan puztutako g lodiak, urteetan iluna izan zaion misterioaren ertzak argitzen.
|
|
|
Baietz. Eta gero txikitu egin zen, desertuaren muga lainotuan desagertu arte, Nebraskako etxetik urrun, Sarak behin ere ikusiko ez zituen
|
munduko
bazterrak bisitatzera. Istanbul, Sukarrieta, Bagdad.
|
|
|
–Hamabost urte
|
munduko
bazterretan eta hortxe dator, besteon euskarak zuzentzera, ume koipezto tentela.
|
|
|
Otsoaren begietan irakurri zuen eta, gau batez, ipuinetan sinistu zuen berriro. Eliasek eta berak,
|
munduko
bazter desberdinetan amets berbera izan zezaketela sinistu zuen, txikitan bezala.
|
|
|
Haurdunaldi osoan ozeanoarekin egin zuen amets, etxe guztiek itsasoa bilatzen zuten hiria ezagutu zuen, eta ikusi gabea zuen
|
munduko
bazterra, bertan balego bezala. Paseo luzeak ematen zituen eta bere umearentzako izenak imajinatzen zituen.
|
|
|
–Beti esaten zuen
|
munduko
bazter guztiak ikusten diren lekua bilatu nahi zuela eta hantxe egingo zuela etxea. Hego eta eki, mendebal eta iparraldean leihoak zituen etxea.
|
|
|
|
Munduak
bazterrera eta itzalera kondenatu zuen Benjamin Maria, baina bazterra ez zen ahanztura; aitzitik: oroitze hutsa zen, bai baitzirudien ezen itzal hura ameba erraldoi bat bezalakoa zela, bere pseudopodoak noranahi hedatzeko gaitasuna zuena, erdigunea ere, mamia eta ardatza?
|
|
|
Egia da gaur egun
|
mundu
bazter honetan bizi garen askorentzat estatua Francoren kume zuzena zela, haren hatzaparrek gobernatutako izakia, propio guri kalte egiteko asmatutako tresna. Beraz, gogoz ala ekintzez kostarik kosta kaltetu behar zen zerbait, birrindu behar zen zerbait.
|
|
|
Orain,
|
mundu
bazter honetan ezkontza zibilen kopuruak berdindu eta gainditu egin ditu elizan lotutako ezkontzak eta sortu da errito zibilaren antzeko zerbait, poema, musika eta dantzariekin eta udal gehienek aurkitu dute horretarako leku txukun bat, zeremoniak pisu handiago izan dezan.
|
|
|
El Salvadorren kokatu du pertsonaia, eta
|
munduko
bazter batean bortizkeriari uko egin dion gaztea (Gorka) eraman egin du oraindik ere erabiltzea zilegi den beste lurralde batera. Borroka oso konkretu batetik irten eta bere burua 300.000 hildako izan zituen gerra zibil batean murgilduta ikusten duen idealista bat da, azaldu du Barkok, eta 20 urte geroago irratian farabundoek hauteskundeak irabazi dutela entzuteak gogoetara bideratuko du.
|
|
|
|
Munduak
bazterrera eta itzalera kondenatu zuen Benjamin Maria, baina bazterra ez zen ahanztura; aitzitik: oroitze hutsa zen, bai baitzirudien ezen itzal hura ameba erraldoi bat bezalakoa zela, bere pseudopodoak noranahi hedatzeko gaitasuna zuena, erdigunea ere –mamia eta ardatza– bereganatu arte; erdigunea, bazterraren itzalpean zegoena, non erruduntasun sentimenduaren harra baitzen jaun eta jabe... kulpa bat bezala bizi baitzuen aitak afera hura, kulpa bat bezala amak, eta kulpa bat bezala beste anai arrebek ere, absentzia itxurako hura –ezpainek isildua, baina kontzientziaren ahotsak ozendua– atergabeko presentzia bihurtua iduri; Domingok, aldiz, guztiz kontrako jarrera abiapuntutzat harturik, erdigunea eskaini zion Benjamin Mariari hasieratik:
|
|
|
Ez alferrik, globalizazioaren ondorioz, estutu eta txikitu egin da orain arte zabala eta handia zen mundua. Izan ere, globalizazio behin eta berriz aipatu horrek berarekin ekarri baitu herrialdeen artean iraganean harresi ziren muga fisikoak gaur egun zubi bihurtzea, milaka kilometrotako distantziak denborari dagokionez murriztea, herrialde batetik besterako joan etorriak erruz ugaritzea eta informazioa
|
munduko
bazter guztietara aldi berean zabaltzea, eta, beraz, elkarren berri inoiz baino gehiago izatea?. Esan liteke ezberdin garenok ere, herritarrak nahiz kulturak eta gizarteak, globalizazioaren eraginez, gero eta berdinago ez bagara ere, gero eta antzekoago ari garela bihurtzen.
|
|
|
Urteak franko pasatu dira ordutik, eta ikusi beharreko gertakari estonagarrienaren lekukoak izaten ari gara: legearen itzala
|
munduko
bazter guztietara luzatzeko bideak eman dituen Estatu berberak ez du etxe barruko zoko ilunak argitzeko, ez erantzukizunak eskatzeko kemenik erakutsi. Ekimen ofiziala ez da gai izan ezta memoriaren lege duin bat aurrera ateratzeko ere.
|
|
2010
|
|
|
Aste honetan Faktoria tik hots egin diote Saharako katramila azter zezan luzez.
|
Munduko
bazterrik bazterrenean ere egozten denari buruzko gakoak emateko, ezin ilustratuagoa dugula frogatu zigun beste behin. Aramendiren izateak kolokan jartzen du EITBko irratiek urtetan sinestarazi nahi izan diguten mitoa, alegia, kolore bakarrez azter litekeela nazioartekoa, hori soilik Jesus Torquemadak egin dezakeela, eta, gainera, bi irratien entzuleok maiz analisi berbera bi hizkuntzatan aditu beste erremediorik ez daukagula.
|
|
|
Nik, 2010 hasi berri honetarako, horixe nahi nuke bai niretako bai, eskatzen hasita,
|
munduko
bazter honetan zerbaitetan ari diren bertzeendako ere. Denbora, ez galtzeko.
|
|
|
Mundua gure esku. Eta
|
munduko
bazter guztietatik hasi ziren, baita ere, gurera etortzeko asmoz mezuak iristen: Belgika, Danimarka, Finlandia, Bartzelona, Bretainia.
|
|
|
Hemen duzue uztailean izango diren musika jaialdi garrantzitsuenen zerrenda. Estilo askotako musika izango da
|
munduko
bazter guztietan.
|
|
|
¿ Gaur, beraz? ¿
|
Mundu
bazterretako erri txiki guziek gero ta areago beren burua zaintzen ta indartzen diarduten garaian? ¿ Orain gu ezereztu, orain guk geren burua ondatu, gizadia berdintzen asi dedin?
|
|
|
ez luke izenburu txarra?
|
munduko
bazterren batean egina egongo da honezkero, ez dakit, baina horren zain nago, zer esango dizut, bada! Burutik egina ote nago, baina??
|
|
|
–Irratia hotsak bidaltzeko gai den bezala, zer izango da irudiak igortzeko aparaturen bat asmatzen dutenean!
|
Munduko
bazterrik ezkutuenean gertatzen dena edonon ikusteko gai izango gara orduan, pelikula batean bezala. Imajinatzen al duzu irratiaren neurriko pantaila txiki bat gure etxean, eta bertatik urruneko irudiak ikusten, batean Rooseveltenak, Estatu Batuetako presidente izendatu berriarenak, eta bestean Stalinenak, orain olinpiadak eta orain Mexikoko edozein tokitan ospatzen ari den Guadalupeko Ama Birjinaren prozesioa, zerbait esateagatik??
|
|
|
Nire ama hil egin da, bai, eta horregatik hain zuzen, orain sekula baino gogotsuago ekin behar diogu lanari, haren oroimenez, gozo altxarazi zion aurpegia, kokotsetik helduta, Ninok?. Leonetti Zirku Handia
|
munduko
bazter guztietara eramango dugu nire amak nahiko zukeen moduan, ikusiko duzu.
|
|
|
|
munduko
bazter guztietatik.
|
|
|
Beraz, aztiak gizakiaren zekenkeria ikusita
|
munduko
bazter batean ezkutatzea erabaki zuen.
|
|
|
Arazo larrienetarikoak kutsadurarekin eta lehengaien zarrastalkeriarekin lotutadaude, lurraren berrikuntza eta onarpen ahalmenak gainditzen baitituzte. Horrela, krisi ekologikoa herri edo kontinentearen eremutik harago doa, bere eraginarenlarritasunak
|
munduko
bazter guztiak ukitzen ditu eta irtenbideak bilatzeko garaianmundu mailakoak izatera derrigortzen du. Jakina da ingurumenaren narriadura etalehengai berriztagaitzen kontsumoaren neurria eskualdez eskualde edota herrizherri oso bestelakoak direna.
|
|
|
metaketa kapitalistarako espazio nagusia mundua den arren, kudeaketa mekanismoak batik bat nazionalak dira, lehendik nazioarteko aldagai ekonomikoak arautzeko zeuden tresnakbertan behera geratu baitira. Gainera, ekonomiaz haragoko kudeaketa sozialak etapolitikoak ez du nazio esparrua inoiz gainditu eta gaur egun espazio horretan ereberebiziko ahulezia ezagutzen ari da
|
munduko
bazter guztietan neoliberalismoanagusitu den aldetik.
|
|
|
Sei hilabete geroago, GKEek balantzea egin dute.
|
Munduko
bazter guztietatik joan ziren, herrialdearen laguntza deitu ondoren. Kaosaren artean koordinatzen eta une horretan gehien behar zuen biztanleriari kasu egiten saiatu ziren.
|
|
|
bi hitzetan agortu zaio gaia, beraz, Barojari, bi hitz horietan bostehun orriko nobela kabitzen denean, aldagai guztiak —kaleko paisaiari lotuak batzuk, barne pasaiari besteak— aintzakotzat hartu eta hari batean lotzekotan. Nobela hori —" Kaletik zihoan" ez luke izenburu txarra—
|
munduko
bazterren batean egina egongo da honezkero, ez dakit, baina horren zain nago, zer esango dizut, bada! Burutik egina ote nago, baina...?
|
|
|
" Irratia hotsak bidaltzeko gai den bezala, zer izango da irudiak igortzeko aparaturen bat asmatzen dutenean!
|
Munduko
bazterrik ezkutuenean gertatzen dena edonon ikusteko gai izango gara orduan, pelikula batean bezala. Imajinatzen al duzu irratiaren neurriko pantaila txiki bat gure etxean, eta bertatik urruneko irudiak ikusten, batean Rooseveltenak, Estatu Batuetako presidente izendatu berriarenak, eta bestean Stalinenak, orain olinpiadak eta orain Mexikoko edozein tokitan ospatzen ari den Guadalupeko Ama Birjinaren prozesioa, zerbait esateagatik...?
|
|
|
¿ Gaur, beraz? ¿
|
Mundu
bazterretako erri txiki guziek gero ta areago beren burua zaintzen ta indartzen diarduten garaian? ¿ Orain gu ezereztu, orain guk geren burua ondatu, gizadia berdintzen asi dedin?
|
|
|
Sortzaileen asmotan, Vaticano Irratiaren helburu nagusia,
|
munduko
bazter guztietara Erromako Aita Santuaren mezua zabaltzea zen.
|
|
|
Hona hiru bertso (grafia gaurkoturik):
|
Munduko
bazter orotan, ohore dadukate, mintzaia bere modutan oso baitadukate: Kostan ordean guziei zitzaie desohore, xumei nola handiei garbi mintzo balire.
|
|
|
Azkenean gailendu gatzaizkio naturari. Etxetik irten gabe munduaren gainetik hegan egin dezaket, joango ez naizen hirietako lekuak ikusi goitik, mapak aztertu, argazkiak ikusi; hantxe egonda baino hobeto ezagut ditzaket
|
munduko
bazterrak. Sareak harrapatuta nauka:
|