|
2000
|
|
|
Delako ziberespazioaren agerpena lan merkatua eraldatzen ari da azken urteetan, eta elkartrukatzeen desmaterialtzeak aberastasunaren sorreraren gainean eragina du. Gauzak horrela, enpresak
|
mundu
mailako merkatuak bereganatzeko prestatzen ari dira.
|
|
2001
|
|
|
EEBBetako presidentziaren botere" monarkikoak", alde batetik, enpresa multinazional, finantzario eta produktiboen botere" aristokratikoa" pairatzen du, eta, bestetik, langile, herri nazio pobre, esplotatu eta baztertuen botere" demokratikoaren" (es) presioa jasotzen du. Polibio historialariaren teoria hartuz, EEBBetako Konstituzioa dela bide, errege eginkizuna, aristokraziarena eta demokraziarena hedatzen dira zuzenbide inperialean
|
mundu
mailako merkatuan.
|
|
2002
|
|
|
Informazio eta komunikazio teknologien arloari dagokionez, merkatu horretan aditu direnek aurreratutako datuen arabera, hurrengo urteotan,
|
mundu
mailako merkatua hainbat aldiz biderkatuko da. Balizko erosle gaiak nonahi aurkitu gura dira:
|
|
|
Telegrafoaren mugez gaineko ezaugarriak zirela eta, albisteek muga geopolitiko guztiak gainditu eta
|
mundu
mailako merkatura egin zuten jauzi. Telegrafoak albiste agentzien agerkundea ahalbidetu zuen, eta, agentzien eskutik, albisteek bizitza eredu eta kultura eredu oso zehatzak, mundu kapitalistarenak?
|
|
2003
|
|
|
Bitaminak ekoizten dituzten enpresak, horietako asko elikagaien osagarri gisa hartuta, urte asko daramatzate
|
mundu
mailako merkatuan lehiatzen eta arrakastaz kontrolatzen. Baina Asiako konpainien etorrerak estrategia komertzial batzuk baztertzeko mehatxua egin du.
|
|
2004
|
|
|
Kaixo proiektu elebiduna da eta zerbitzuek gutxienez euskaraz egon behar dute.
|
Mundu
mailako merkatuan euskaraz eskaintzeak ez du zentzurik.
|
|
|
sorreran lokalaedo eskualdekoa zena, 1980ko hamarkadan Europa mailakoa izatera pasatu zen, eta 90.ekoan, berriz, mundu mailakoa. Horrela, hainbat urtetan Espainiakoestatuaren sistema ekonomiko protekzionistak eskaini zien babesa desagerturik,
|
mundu
mailako merkatu globalizatuko lehian bete betean murgildurik daude kooperatiba enpresak.
|
|
2007
|
|
|
James Tobin Nobel saridunak gogoratu duenez, kapital finantzarioa gero etaarinago eta askatasun handiagoz mugitzen da munduan zehar, muga estatal orogaindituz. Ekonomialari amerikarrak dioenez, ekonomia produktiboan kapitalhorren inbertsioen kopurua,
|
mundu
mailako merkatu finantzarioan egindakotrukeen zati txikia besterik ez da: finantza merkatu horretan egunero gauzatzendiren transakzioak 1,5 bilioi dolarren ingurukoak direla estimatzen da.
|
|
2008
|
|
|
Ezarritako xedea lortzeko ezinbestekoa zen
|
mundu
mailako merkatu bakarra ahalbidetzen duen marko erregulatzailea. Bretton Woods eko konferentziak (1944) ahalbidetu zuen hori, Nazioarteko Diru Funtsa eta GATT erakundeen sorrerarekin.
|
|
2009
|
|
|
– Herrestak alfertzat hartzen dira, bankuek eta IMFk bortizki daramaten egiturei egokitze egitasmo desjabetzaileen biktima lehenak direlarik. Frantziako lehendakariak Dakarreko Unibertsitateko mintzaldi laidotsuan Afrika historiatik kanpo zetzala deklaratu zuen; gauza bera erran zezakeen Asiaz eta Hego Amerikaz, ultraliberalen
|
mundu
mailako merkatuaren legeari ez zirelako moldatzen, pandemia eta nehoiz ordainduko ez zituzten herri zorrengatik.
|
|
2010
|
|
|
Nahiz eta bere eragina alor kulturalean, teknologikoan, juridikoan edo beste askotan azter daitekeen, adostasun zabala dago nagusiki fenomeno ekonomikoa dela adierazteko. Honela, herri mailako edo bertako ekonomiak integratzen ari dira
|
mundu
mailako merkatu ekonomia batean (Ekonomia Berria). Ekoizpen sistemak eta kapitalaren mugimenduak mundu mailan egituratzen ari dira.
|
|
|
|
Mundu
mailako merkatuekin garrantzi handikoa da klusterren dinamismorako.
|
|
|
c. Herrialdeko enpresak
|
mundu
mailako merkatuan lehiatzeko laguntzea, industri jardueran zuzen eragin gabe.
|
|
|
Azken mende hauetako historian zehar, funtsezko faktorea izan da hau hainbat herrialdetako industri garapena sustatzeko, merkatu berriak zabaltzeko, etab. Garraio azpiegiturak izan dira, neurri handi batean, eskualdeko merkatuak herrialdeko merkatu bihurtu dituztenak, eta, geroxeago, herrialdeko merkatuak, gure kasuan, Europa mailako edo
|
mundu
mailako merkatu bihurtzen ari direnak.
|
|
|
Horrelako neurrien bitartez aukera ematen zaie Europar Batasuneko nekazariei
|
mundu
mailako merkatuen salneurrien aldaketen aurrean, barne ekoizleen sarrerak egonkortzeko, aukerak ahalbidetuz.
|
|
|
Adibidez, karbono gutxi erabiltzen duten eta energian efizienteak diren teknologiak sustatzeko orduan. Europako erakundeak
|
mundu
mailako merkatu hauek sustatzeko ekimenetan ere inplikatu behar dira.
|
|
|
c. Karbono gutxi erabiltzen duten eta energetikoki efizienteak diren teknologia, ekoizkin eta zerbitzuetarako
|
mundu
mailako merkatuak sortzea.
|
|
2011
|
|
|
WhatsAppen taldeak dioenez, 1.000 milioi eurora iristea “mugarri garrantzitsua” da, eta bere helbururako urrats txiki bat ere bada: mezularitza mugikorreko sistema handi bat eskaintzea
|
mundu
mailako merkaturako, gailua edozein dela ere. “Kontsumitzaileek gure produktuetan duten leialtasunak eta grinak eskersari izugarria sentiarazten digu.
|
|
2012
|
|
|
Zifra oso altua izan arren, urtebete geroago %91, 51raino jaitsi da. Bitartean, mundu osoan Internetera sartzeko gailu mugikorren
|
mundu
mailako merkatu kuota %1, 6koa zen 2010eko urtarrilean, eta %4, 3koa 2011n. Aurten kuota %8, 5era igo da urtarrilean.
|
|
2013
|
|
|
Garatzeko bidean dauden merkatuen turismo gastuaren hazkundea.
|
Mundu
mailan merkatu igorle berriak sortu eta hazten ari dira, hala nola errusiarra, txinatarra, indiarra edo brasildarra; horien guztien gastu turistikoaren hazkunde tasa ohiko markatu igorleena baino handiagoa da. 2010ean, tasa hauek izan ziren:
|
|
|
Garatzeko bidean dauden merkatuen turismo gastuaren hazkundea.
|
Mundu
mailan merkatu igorle berriak sortu eta hazten ari dira, hala nola errusiarra, txinatarra, indiarra edo brasildarra; horien guztien gastu turistikoaren hazkunde tasa ohiko merkatu igorleena baino handiagoa da. 2010ean, tasa hauek izan ziren:
|
|
2014
|
|
|
|
Mundu
mailako merkatura saltoa akaso ez, baina zer esanahi du zuretzat euskarara itzulia izanak. Anekdota sinpatiko bat baino zerbait gehiago?
|
|
2016
|
|
|
–Esportazioagatiko itzulketak Europar Batasunaren ordainketak dira, eta nekazaritzako produktu jakin batzuk esportatzeagatik egiten ditu, hain zuzen, produktu horiek mundu guztian merkaturatu daitezen bultzatzeko. EBko barne merkatuko prezioaren eta
|
mundu
mailako merkatuko prezioaren arteko aldea berdintzeko adinakoa da diru-laguntzaren zenbatekoa. FEGA erakundeak kudeatzen ditu itzulketak.
|
|
|
Esportazioagatiko itzulketak Europar Batasunaren ordainketak dira (itzulketa horiek diru-laguntzatzat hartzen dira) eta nekazaritzako produktu jakin batzuk esportatzeagatik egiten ditu, hain zuzen, produktu horiek mundu guztian merkaturatu daitezen bultzatzeko. EBko estatu kideetako esportatzaileei ematen die diru-laguntza, hala eskatuz gero, eta EBko barne merkatuko prezioaren (garestiagoak) eta
|
mundu
mailako merkatuko prezioaren (merkeagoak) arteko aldea berdintzeko adinakoa da diru-laguntzaren zenbatekoa.
|
|
2017
|
|
|
Baitezpada behar dira esnegileak lekuan lekukoak, baina itotzen ari ditu
|
mundu
mailako merkatuak. Behi esne egileak greban dira.
|
|
|
Kitto! Nolaz helduko gira hortarat, buru beharri sartuak gira
|
mundu
mailako merkatuan!
|
|
2019
|
|
|
Horrek produktibitatea handitzea ekarri zuen noski (naturaren gainustiapen batekin), mundu mailako lan banaketan sakondu zuen, eta gure testuinguruan gure elikagaiak ekoizteko beharrik ezaren ideia egonkortzeko baldintza materialak ezarri zituen. Hobe zen gure ekoizpen modu tradizionalak ondare kultural folklorikoaren kutxan gordetzea eta
|
mundu
mailako merkatuan gainbalio handiagoa zuten merkantzia industrialetan zentratzea. Inportatuko dugu, merke, jateko behar duguna gero.
|
|
|
Mende askotako klase borroka politikoa behar izan zuen burgesiak" gaur egungo [eskala handiko] industria eta
|
mundu
mailako merkatua ezarri, eta ordezkari bidezko estatu modernoan bere buruarentzako indar politiko esklusiboa" bereganatzeko (Marx eta Engels, 1976: 486).
|
|
|
739). Iruzkin hauek argi uzten dute Marxek estatuari buruz egindako analisia,
|
mundu
mailako merkatuaren garapenari lotuta zegoela. Marxek eta Engelsek ondokoa idatzi zuten:
|
|
|
1849an, adibidez, Marxek zera aldarrikatu zuen: "
|
mundu
mailako merkatua Ingalaterrak menperatzen du eta Ingalaterra burgesiak menperatzen du" (Marx, 1977: 215).
|
|
|
Eta hala izatekotan, nola? ...erkantzia formatik eta kapital harremanetik estatu mota kapitalistaren beharrezko forma eta/ edo funtzioak ondorioztatzea, garapen teorikoko ikerketa eremu nagusietako bat bilakatu zen hamarkadetako Ipar Europan.13 Baina Marxek berak interes gehiago zuen estatu modernoaren ezaugarri bereizgarriak historikoki nola sortu ziren jakiten; nola moldatzen diren estatu modernoa eta estatu arteko erlazioak
|
mundu
mailako merkatuaren aldaketen arabera; nola eragiten zieten gatazka politikoen forma eta interesei; eta nola erreproduzitzen zen narratiba zein praktika sozialen barnean eta hauen bidez.
|
|
|
Iruzkin hauek Marxen ideiak eta ikerketak garatu eta XX. mende hasierako testuingurura eguneratzen dituzte. Berrikusiak izan behar lukete Gramsciren heriotza (1937) ondoren izan diren aldaketak kontuan har ditzaten; bereziki
|
mundu
mailako merkatuaren bateratzea, komunikatzeko modu berrien garapena eta eguneroko bizia zelatatzeko dagoen gaitasun handiak ekarri dituzten aldaketak medio.
|
|
|
jendarte kapitalistetako estatu guztiak ez ziren estatu forma kapitalistak. Honek eragina edukiko zukeen falta diren nazioarteko trukeari,
|
mundu
mailako merkatuari eta krisiari buruzko liburuetan. Mundu mailako merkatua, kapital metaketaren aurresuposizioa eta ondorioa da, biak batera.
|
|
|
Honek eragina edukiko zukeen falta diren nazioarteko trukeari, mundu mailako merkatuari eta krisiari buruzko liburuetan.
|
Mundu
mailako merkatua, kapital metaketaren aurresuposizioa eta ondorioa da, biak batera. Hau azkeneko liburua litzateke, izan ere bertan" ekoizpena eta haren pauso guztiak osotasun bat bezala daude proposatuta, baina aldi berean, bertako kontraesan guztiak martxan jartzen ditu" (Marx, 1986a:
|
|
|
Kapitala osatzeko idatzi nahi zituen sei liburuetako batek estatuari buruzkoa izan behar zuen, eta asmo horrek bere lana gidatu zuen 1857 eta 1863 urteen artean.1 Kapitalari, soldatapeko lanari eta lur jabetzari buruzko liburu bana idatzi ondotik, bere xedea estatuari buruzko idazki bat plazaratzea zen. Hau ekonomia politikoaren metodoarekin bat dator, hots" lana, lanaren banaketa, beharra edo truke balioa bezalako [kontzeptu] sinpleetatik hasita[...] estatua, nazioarteko trukea eta
|
mundu
mailako merkatura arte" joatea (Marx, 1986b: 37).
|
|
2020
|
|
|
|
Mundu
mailako merkatuak zeregin politikoa husten edo ordezten du; hau da, mundu mailako merkatuaren ideologia edo liberalismoaren ideologia, zeinak jokatzen baitu era monokausal eta ekonomizista batez, eta globalizazioaren dimentsio aniztasuna dimentsio bakar batera murrizten baitu, dimentsio ekonomikora, alegia. Dimentsio hori linealki ere hartzen du kontuan, eta gainerako dimentsio guztiak globalizazio ekologikoa, kulturala, politikoa eta sozialamahai gainean jartzen ditu (noiz eta hala egiten badu), soilik mundu mailako merkatuaren sistemaren ustezko nagusitasuna nabarmentzeko.
|
|
|
Mundu mailako merkatuak zeregin politikoa husten edo ordezten du; hau da,
|
mundu
mailako merkatuaren ideologia edo liberalismoaren ideologia, zeinak jokatzen baitu era monokausal eta ekonomizista batez, eta globalizazioaren dimentsio aniztasuna dimentsio bakar batera murrizten baitu, dimentsio ekonomikora, alegia. Dimentsio hori linealki ere hartzen du kontuan, eta gainerako dimentsio guztiak globalizazio ekologikoa, kulturala, politikoa eta sozialamahai gainean jartzen ditu (noiz eta hala egiten badu), soilik mundu mailako merkatuaren sistemaren ustezko nagusitasuna nabarmentzeko.
|
|
|
Mundu mailako merkatuak zeregin politikoa husten edo ordezten du; hau da, mundu mailako merkatuaren ideologia edo liberalismoaren ideologia, zeinak jokatzen baitu era monokausal eta ekonomizista batez, eta globalizazioaren dimentsio aniztasuna dimentsio bakar batera murrizten baitu, dimentsio ekonomikora, alegia. Dimentsio hori linealki ere hartzen du kontuan, eta gainerako dimentsio guztiak globalizazio ekologikoa, kulturala, politikoa eta sozialamahai gainean jartzen ditu (noiz eta hala egiten badu), soilik
|
mundu
mailako merkatuaren sistemaren ustezko nagusitasuna nabarmentzeko. (Ibid.:
|
|
|
Korporazioaren eremu korporatiboaren identifikaziotik abiatuz, aldi berean, globalizazioaren gaiari buruzko hainbat hurbilketa integratu daitezke, hala nola ekonomikoa (merkataritza eta finantza transakzioak areagotzea,
|
mundu
mailako merkatu bat sortzea eta ekoizpena birkokatzea); soziala (lanaren banaketa sozialaren birkonfigurazioa); kulturala (Mendebaldeko balioen unibertsalizazioa eta balio horien atzeraeraginerako moduak); politikoa (nazioaz gaindiko arau sistema baten integrazioa eta nazio estatuarekiko harremana), eta ekologikoa (naturaz jabetzea eta jatorri teknologikoko ingurumena kaltetzea), guztiak korporaz... (Ibid.:
|
|
2021
|
|
|
" Munduko ia nazio guztietan desagerrarazten ari dira arteekin eta humanitateekin lotutako ikasgaiak eta karrerak, bai lehen eta bigarren mailan, bai hirugarren eta unibertsitate mailan. Nazioek
|
mundu
mailako merkatuan lehiakorrak izateko baliagarri ez den guztia ezabatu behar duten garaian, estatu politikak definitzen dituztenek alferrikako apaingarri gisa hartuta, karrera eta materia horiek abiadura handian galtzen dute lekua, dela curriculum programetan, dela guraso eta seme alaben buru eta bihotzean. Are gehiago, zientzien alderdi humanistiko moduan deskriba genezakeena, hau da, irudimenarekin, sormenarekin eta pentsamendu kritikoaren zorroztasunarekin lotutako alderdia ere galtzen ari da, herrialdeek errentagarritasuna epe laburrera sustatzea erabakitzen duten heinean, errenta sortzeko egokiak diren gaitasun erabilgarri eta praktikoak landuz".
|
|
2022
|
|
|
Gaur egun, Nafarroan, laborantza lurren %75 animalien elikadurarako aleak eta bazka ekoizteko erabiltzen dira, dibertsifikazioa alde batera utzita (besteak beste, lekadunak eta fruta ekoiztea). Eta batez ere AN operadorearen bidez merkaturatzen da
|
mundu
mailako merkatu librean; merkatu horretan Nafarroako nekazariek ez dituzte erabakitzen ez erosketa prezioak, ez salmenta prezioak. Labore lurraren %25 baino ez da giza elikadurarako:
|
|
2023
|
|
|
Laborariak Europakoak zein Mercosur eremukoak lirateke lehen kaltetuak, agroindustrial potoloek gidaturiko
|
mundu
mailako merkatuan ez direlako kabitzen. Kezka adierazi berri du Via Campesina sindikatuak:
|