|
2000
|
|
|
Gizartea aspertuta zegoen, eskema zaharrekin gogaituta, Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren indartutako eskemekin. Ikasleen artean abiatutako mugimendua gizarte osora hedatzen joan zen, kutsatzen.
|
|
2001
|
|
|
Depresioaren garaiak etorri ziren, faxismoak... eta ezkerrean ere sekulako depresioa sortu zen. Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren hiruzpalau frontetan baikortasun handia sortu zen eta pentsatu zen kapitalismoa gainditu edo aldatu zitekeela. Ongizatearen Estatuaren bidez poliki poliki kapitalismoa aldatuko zuela uste zuen sozialdemokraziak eta beraiek deitzen zuten kapitalismo sozial horren oinarriak guztiz desberdinak izango zirela.
|
|
|
Jesus Etxezarraga ez da sarritan argitaratzen duten idazle horietakoa, antza denez, baina behin animatuz gero «Sugearen tristura» bezalako ipuin bildumak eskaintzen dizkigu, protagonistatzat basamortuko urre trukatzaileak, erregina beltzak, zigor luzeko presoak, samurai zaharrak, Derio bisitatzera datorren erbesteko melkita, Etxahunen ahate migrariak,
|
Mundu
Gerraren ondoren Arratia aldera etorritako alemaniarrak, gudari hilen itzalak, erromatarren legioen entseinak edota Bilbo aldean bizitzen gelditutako gailego hori bezalakoak, «Sugearen tristura» beti gogoan dutenak. Oro har, xarma darie Jesus Etxezarragak Pamiela argitaletxearen eskutik plazaratu dituen ipuin hauei.
|
|
|
Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren Agirrek 1937an zuen eragina berreskuratu zuela aipatu da hainbatetan. Honela, Irujok protagonismoa galdu zuen, Kontseiluak eta erakunde hark prestaturiko autonomia estatutuak bezala.
|
|
|
Baina Frantziako kritika estrukturalista aipatu badugu ere, badira zenbait lan ikuspuntuaren eremu mugatuan aurrekari garrantzitsu gisa har daitezkeenak. Horrela, Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, Iparrameriketako Lost Generation eko idazleen obren itzulpen arrakastatsuek kontateknika berriei buruzko ikerlanak eragin zituzten. Ordukoak ditugu, esaterako, C.E.
|
|
2002
|
|
|
Antzeko zerbait gertatu da Nepalen. II.
|
Mundu
Gerraren ondoren, belarjale horiek sarraskitu egin zituzten, Chitwan haranean ehun bat ale geratu ziren arte. Eremu hori 1983an Parke Nazional izendatu zuten eta agintariek ezkutuko ehizari jarraitu zioten.
|
|
|
Egin dezagun historia pixka bat: Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren sortzen da epekako ordainketa, kontsumoa suspertzeko modu gisa, eta klase ertainaren artean ondasunak erostea sustatzen du. Horrela betetzen zen funtsezko helburu ekonomikoa, diruaren mugimendua.
|
|
|
Ikusi dugunez, Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren Iranen Pahlavitarren dinastiak hartu zuen boterea, eta derrigorrezko mendebaldetzea ezarri zuten. 1953tik erregimena munduko diktadurarik latzenetakoa bihurtu zen.
|
|
|
4 Biga rren
|
Mundu
Gerraren ondoren Holokaustoaren izuak gobernu askori juduen xedeen aldeko jarrera harrarazi zien. Britainia Handiak, arazoa hobekien ezagutzen baitzuen, Estatu interkonfesional bakarra sortzea proposatu zuen.
|
|
|
3 Prozesu deskolonizatzaileak, Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, Frantziak eta Ingalaterrak eskualde horretan zuten nagusitza uztera behartu zituen. Sozialismo nazionalista eta arabizatzailea gailendu zen Siria eta Iraken —Baas Alderdia— eta Nasserren Egipton.
|
|
2003
|
|
|
Hala ere, naturari buruzko erreportajeetan, denbora pasa hutsekoak diranagusi. Irudi ikusgarriz osatu eta ikuslea txunditzea beste helbururik ez dute izaten.Bigarren
|
Mundu
Gerra ondoren ezagutu zuten hazkunde nagusia era horretakomegaprodukzioek, batez ere, BBC telebista kateak jarritako diruari esker. 2003koneguan ETBn emititutako Blue planet da megaprodukzio horietako bat.
|
|
2004
|
|
|
II.
|
Mundu
Gerraren ondoren,, deskolonizazioaren, mugimendua hasi zen eta Europako potentzia handienen koloniak (Aro Berrian sortuak) estatu politikoki independienteak bilakatu ziren (nominalki batez ere, ez ordea ekonomikoki).
|
|
|
Bigarren
|
mundu
gerraren ondoren, AEBetan eta Europan, lan antolakuntzaeredu nagusia taylorismoa izan da. Kooperatibek ere eredu horren arauei jarraituzfuntzionatu dute.
|
|
|
Suediaren ondoren, Finlandia izan zen bere herritarrentzako Arartekoa sortu zuen hurrengo estatua, 1920an. Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, erakunde hori orokortuko litzateke herrialde demokratiko gehienetan, eta hauek dira Norvegia eta Danimarka hartzen dituztenak. Ikusten dugunez, Arartekoa edo Ombudsmana ere deitzen zaio, eta Eskandinaviako herrialdeetan du errotze berezia, jatorri historikoa baitu.
|
|
2005
|
|
|
Oro har, detektatutako akats kopuruak edo motak onartutakoa gainditzen badu, lote osoa baztertu egiten da; bestela, merkatura askatzen da. Kalitatetik kontrolera Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, industria garapenaren eta zientziaren eta teknologiaren indarraren ondoren, elikagaiak kontrolatzeko beharra nabari da, elikagaiek eragindako infekzio agerraldi ugari direla eta. Horien artean, Salmonellak kutsatutako arrautza deshidratatuaren kontsumoarekin lotutako gertaera garrantzitsuak edo kontserben kontsumoarekin lotutako botulismoagatiko agerraldi dramatikoak agertzen dira.
|
|
|
Hori 1916an gertatu zen, eta hiru urte geroago frantziar eta espainiar ekimenarekin bat egin zuten. Hala ere, II.
|
Mundu
Gerraren ondoren, udako ordutegia desagertu egin zen, nahiz eta geroago, 1974an, petrolioaren krisiaren ondorioz, herrialde industrializatu gehienek neurri hori berriro ezarri zuten. Beraz, 1974az geroztik hasi zen ordutegia egokitzen, nahiz eta 1981ra arte ez zen gai horri buruzko Europako lehen zuzentaraua idatzi, Europar Batasuneko herrialde guztiei eragiten ziena.
|
|
2007
|
|
|
" Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren Filipinetako irletan galdu ziren soldadu japoniarrak bezalakoa nintzen" dio protagonistak liburuaren bukaera aldera. Urteetara oraindik gerrak jarraitzen zuela sinesten zuten horiek bezalakoa, alegia.
|
|
|
Ez da denbora asko azal azpiko ozeanoaren behaketak seriotasunez egiten hasi zirela: Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren ekin zioten, eta itsas zirkulazio handia zuten guneetan kontzentratu ziren; esaterako, Ipar Atlantikoan. Dena den, historia hori nahikoa luze da azal azpiko tenperaturen joerak arrazoizko ziurtasun maila zientifikoarekin kalkulatzeko.
|
|
|
Bestela ere 50 eta 60 urteetan linguistika iparramerikarra bestelako arazoekin zebilen arduratua, gramatika generatiboarekin eta. Egia da Alemanian bazirela «neohumboldtarrak» (L. Weisgerber, H. Trier, H. Gipper, etab.) 1593, baina nazismoa eta Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren Alemania nahiko marginatua gelditu da. Justu Whorf-en jaiotzaren ehunurterako bezala, haren inguruan publikazio eta ekintza akademiko inportanteak egon dira.
|
|
|
Ia motorra bera bezain zaharra da asmakizuna, eta frantsesak eta ingelesak lehian dabiltza aitatasunarekin. Egia esan, I.
|
Mundu
Gerraren ondoren ospetsu egin zen, alemaniar, frantses eta britainiar armadek sagardotegia masiboki hartu zutenean; sagardotegi horretara metrailadore bat lotu zuten, infanteriako soldaduei laguntzeko. 1950 eta 1980 artean, automobilen prezioa debekatua zen europarren zati handi batentzat; beraz, askok sidekarra erabili zuten motoaren alde, baliabide merkeagoa eta erabilera askokoa, hiru pertsona eraman baitzituzten edo fardel txikiak eraman.
|
|
|
Lehenagoko nazionalismoak kontraesan hori gainditu zuen" arraza" bat asmatuz, euskaldunak ez ezik, Zazpiak Bateko gaztelaniadunak eta frantsesdunak ere biltzen zituena. Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, arraza kontzeptua desprestigiaturik gelditu zen eta, lehenagoko arrazakeria behin betikoz gainditzeko, ezkerreko abertzaleendako erremedio bakarra" euskal herria" eta" Euzkadi/ Zazpiak Bat" berdintzea izan zen. Alegia, Samatzetik eta Kortesera eta Lanestosatik Barkoxera bitarteko eremua euskalduntzea bihurtu zen haien helburu nagusia.
|
|
2008
|
|
|
Industrial Workers of the World (IWW) erakundearen aldeko jarrera nabarmena adierazi zuen idazleak lan osoan; AEBetako alderdi komunistarekin hotzago agertu zen nahiz eta komunista batzuk sinpatiaz deskribatzen dituen; eta, batez ere, mendearen lehen hereneko borroka sozial eta politiko garrantzitsuenak ezkerretik erretratatu zituen. Woodrow Wilson presidenteak I.
|
Mundu
Gerraren ondoren nazioartearen txaloak jasotzen zituelarik, Dos Passosek aurpegia zikindu zion, haren manupean ezkerreko taldeen aurka antolatutako oldarra salatu zuenean.
|
|
|
Beharbada horrexegatik utzi zuen albo batera Picassok muturreko kubismoaren bide hura eta bestelako koadroak pintatzen hasi, koloretsuagoak, biziagoak. Esaten zuen bide hori agortu zela Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren jendeak ez zuelako gauza ilunik ikusi nahi, bizipoza behar zuela jendeak. Eta bere egin zuen jendeak Picasso.
|
|
|
Miniespazio horiek, oro har, azalera handietan kokatzen dira, eta panelez banatutako moduluak dituzte, espazioak tamainaren eta formaren arabera egokitzeko aukera ematen dutenak. " Self storage" aren industria, Estatu Batuetan oso finkatua, eta handik dator (Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren jaio zen herrialde horretan, eta gaur egun biztanleko metro karratu bat baino gehiagoko eskaintza du), baina ez zen Europan sartu 80ko hamarkadaren bukaera arte (Erresuma Batuan). Espainian sortu berria da, duela hamarkada bat baino gutxiago hasi baitzen, mende berria hasita, eta zabaltzen ari da.
|
|
|
Artean, ekonomian, astialdian. Lehen
|
Mundu
Gerraren ondorena zen, penak ahazteko sasoia. Jazzaren eta charlestonaren garaia.
|
|
|
AEBek 75.000 milioi euro inguru xahutu dituzte Iraken. II.
|
Mundu
Gerraren ondoren Europarako Marshall plana egin zutenetik atzerriko egitasmo garestiena da.
|
|
|
Gure nortasunaren eta lobulu frontalaren arteko harremanek zalantza gutxi uzten bazuten, Lehen
|
Mundu
Gerra ondoren guztiz ezabatu ziren. Milaka soldadu izan zen bala eta metrailaz zauritua garunean eta haien azterketa neuropsikologiko zehatzak egin ahal izan ziren ebaluazio tresna berriekin.
|
|
2009
|
|
|
Taiwaneko historia ezagutzeko, 30 urtetan zehar presidentea izan zen Tchang Kai Chek en oroimenezko monumentua bisitatu behar da. Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren eta Japoniarren okupazioa amaitu zenean Taiwan berriro Txinaren esku geratu zen. Geroztik polítika arloan ideia independentistak bultzatu izan dira hemen ere.
|
|
|
Aspaldiko ideia da bizia artifizialki sortzea (Golem, Frankenstein...), baina lehen saio zientifikoak joan den mendekoak baino ez dira; Ledouxen eta Herreraren lan aitzindariak, hain zuzen. Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, bide berriak ireki zituzten zibernetikak eta ordenagailuen garapenak, eta horietatik sortu zen, 80ko hamarkadan, C. Langtonek bizi artifiziala deitu zion lan arloa. Bizidunen propietateak zituzten sistemak sortzea zen bizi artifiziala, horretarako oinarrizko beste material batzuk erabilita:
|
|
|
(OFF) Edozer eginda ere, beti izango dira istripuak, baina bi mundu arras desberdinak dira gaur egungo pilotuena eta hastapenetako urte ikaragarri haietakoena. // Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren lasterketei berriz ekin zietenean, Europa txikituta zegoen. Baina halako ingurune hondatuan arriskuak ikaragarriak baziren ere, are handiagoa zen lasterketetarako grina, askatasunaren ikur moduko bat baitziren.
|
|
|
108 urte pasatu dira William Harley eta Arthur Davidson gazteak Milwaukee-n (AEB) euren lehen bizikleta motorduna sortu zutenetik, eta Easy Rider bezalako filmek Harley Davidson etxearen mitoa handitu dute. Harleyk eta Davidsonek 1903an sortu zuten konpainia, baina mitoaren fama Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren hartu zuen. Harley motoa AEBetako ikurretako bat bada, armadak eta poliziak eman dioten erabileragatik da.
|
|
|
Francok Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren eraikitako bunkerra aurkitu dute Amaiurko gazteluan
|
|
2010
|
|
|
Badirudi hemen ez zela ezer gertatu. Ulergarria da, Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren nazien urrats guztiak ezabatu nahi izan baitzituen Francok. Baina fitxategiak aztertuz gero, argi geratzen da Gipuzkoa eta Euskal Herri osoa Reich aren beste apendize bat izan zirela.
|
|
|
Justizia arduradunak azpimarratu duenez, egoera hau, Bigarren
|
Mundu
Gerra ondoren Europak berriro ikusi egin behar ez duen egoera da.
|
|
|
Espainiak Marokon zabaldu zuen estrategia militar erabatekoa aspalditik zetorren. Izan ere, Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren arma kimikoen erabileran salatutako nazio ezberdinen artean Espainia zegoen. 1921eko udan gas toxiko eta arma kimikoak erabiltzea erabaki zuten espainolek, Rifeko porrotaren ostean.
|
|
|
Semearen heriotzaren ametsak, saguzarrari buruzkoak, aldatu zituen gudaren burutazio onirikoak. Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren Jüngerren ametsetan gutxitan agertzen zen gerra. Bigarren Mundu Gerraren ondoren noizean behin egin zuen amets gerrarekin,, soilik auzo osoak airetik lehertuz?
|
|
|
Lehen Mundu Gerraren ondoren Jüngerren ametsetan gutxitan agertzen zen gerra. Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren noizean behin egin zuen amets gerrarekin,, soilik auzo osoak airetik lehertuz? (ikus. egunkaria, Wilflingen, 1965/IV/31).
|
|
|
Frantziak gas itogarriz, batik bat fosgenoz eta apika kloropikrinaz, hornitu zituen espainolak. Garai hartan ere 300 soldadu espainol Frantziako gas fabrika batera joan ziren, gerran maneiatzen ikastera, nahiz eta nazioarteko jendartean gobernu galiarrak gas itogarrien erabilera ukatzen zuen, Lehenengo
|
Mundu
Gerraren ondoren debekatuta egoten baitziren. Erranak erran, 1922ko irailean bi mila gas itogarriz beteriko jaurtigai gerrarako gertu zeuden Melillan.
|
|
|
Ez da harritzekoa Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren sortu ziren kolonizazioarenosteko estatuak, ugariak, bestalde. Latinoamerikaren zatirik handienarekinbatera...(..) «hirugarren mundua» izenarekin, diotenez 1952an sortutakota, adieraztea, horiek herrialde kapitalista garatuen «lehen mundutik» eta herrialde komunisten«bigarren mundutik» bereizteko.
|
|
2011
|
|
|
II.
|
Mundu
gerraren ondoren, geraldi modukoa gertatu zen europako zenbait herrialdetan (batez ere aleman hizkuntzakoetan45) hizkuntzasoziologiari edo soziolinguistikari zegozkion esparruetan eta, aitzitik, goraldi nabarmena antzeman zen Ipar Amerikan, bereziki Amerikako estatu Batuetan. weinreich aita semeak (Max eta uriel), Charles A. Ferguson, dell hymes, einar haugen, J. gumperz, william F. Mackey, w.... Labov, Joshua A. Fishman, robert Cooper, Calvin Veltman, Bernard Spolsky, g. richard Tucker eta Christina Bratt paulston, ezagun ezagunak baizik ez aipatzearren. goraldi horretatik etorria dugu, bistan da, diglosiaren termino zaharberritua eta kontzeptu (sorta) nagusia.
|
|
|
Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, japoniarrek 54 erreaktore nuklear sortu zituzten lurrikarek etengabe astintzen duten herrialdean.
|
|
|
Hori bai: Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren unibertsalki aldarrikatu zen ideologia demokratikoak behartu egin ditu estatuak euren biolentzia disimulatzera, eta justifikatzera.
|
|
|
Jaume López irakasleak erakutsi duen bezala, XX. mendean hiru bolada ezagutu ditugu estatu berriak sortzeari dagokionez: Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren, imperio austro hungariarra eta otomanoa erori zirenean; XX. mendearen bigarren aldian, deskolonizatze prozesuen ondorioz; 80ko hamarkadaren amaieran, Sobietar Batasuna desegin zenean (14 estatu berri sortu ziren, horietatik bost Europar Batasuna osatzera etorri ziren). Ba al dago aukerarik laugarren bolada baterako estatu berriak sortze bidean?
|
|
|
Erakunde bat baino gehiago, zenbait herrialdetako erakunde paramilitar batzuez osatutako sarea izan zen, batez ere Italian. CIAk Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren jarri zuen martxan Gladio operazioa. Hasierako asmo teorikoa izan zen Mendebaldeko Europa defendatzea sobietarren ustezko inbasio baten aurrean.
|
|
|
Pentsatzen da, arrazoiz, Gladio Piazza Fontanako sarraskiaren eta Junio Valerio Borgheseren estatu kolpearen ahaleginaren atzean egon zela. Dena dela, Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren sortu bazen ere, 1990 urtera arte ez zen erakunde honen existentziaren berri izan.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, alderdi horrek parlamentuan ordezkaritza duen arren, bertako kideek ezkerreko ideologiako jendearen eta etorkinen aurkako erasoak egiten dituzte, jendaurrean hainbatetan. «Poliziek listua bota zidaten, eta esan zidaten gure aitona amonak gerra zibilean bezala hilko ginela», adierazi dio batek The Guardian i. II.
|
Mundu
Gerraren ondoren lehertu zen Greziako gerra zibila, Mendebaldearen aldekoen eta komunisten artean. Beste 25 salaketa Hamabost salaketa horiei gehitu zaizkie, gainera, atxiloketa horiek salatzeko hurrengo egunean deitutako elkarretaratzean Poliziak atzeman zituen beste 25 manifestarirenak.
|
|
|
Lehenengo mundu gerran Maria Cristina hotela politikari eta artisten batzar-lekua izan zen. Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren hotela handitu eta berritu egin zuten. 1948an, Manuel Urcola arkitektoak U forma eman zion, eta 1985ean, Jose Miguel Martin Herrera arkitektoaren eskutik, bost izar lortu zituen.
|
|
|
amiantoa eta asbestoa. Josuk luze eta zabal kontatu dionez, garai batean asko erabili zuten material hori industrian, batez ere Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, eta gehienbat 1970eko hamarkadan; Euskal Herrian 2002 urtera arte.
|
|
2013
|
|
|
Ipar Euskal Herrian Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren asko urritu ziren inauteri erakustaldiak. Han ere 60 hamarkadetan berreskuratu dira aurreko garaietako dantza, ohitura eta tradizio asko.
|
|
|
– 50eko hamarkadan, II.
|
Mundu
Gerraren ondoren bizi izandako
|
|
|
XX. mendean, ordea, Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, Estatu Batuak nagusitu ziren arlo honetan. Begigintza akrilikoa abiatu zen, oeil de verre usadiozkoei lekua kenduz.
|
|
2014
|
|
|
Subkontziente kolektiboan kontzentrazio eremuak Alemania naziari lotuta daude. Baina, Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, alemaniarrek halako desohorea beren gain hartu nahi ez eta esparru horien sorrera ingelesei egotzi zieten. Hala, zigor itxituren jatorria Boerren Gerretara atzeratu zen.
|
|
|
Gailu hauek Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren hasi ziren merkaturatzen, baina 1985etik aurrera hedatu ziren, neodimiozko eta samariozko iman indartsuen eskutik. Estatu Batuetan hasi ziren instalatzen, 1950etik aurrera, emari txikiko instalazioetan.
|
|
|
Gure lurretan dagoen koniferoen –eta bereziki insignisaren– presentzia ugariaren jatorria ulertzeko, 50eko hamarkadaraino egin behar dugu atzera. Hain zuzen ere, II.
|
Mundu
Gerraren ondoren eman zen industrializazioarekin lotu behar da insignisaren landaketa masiboa. Baserritarrek ez zuten lurra lantzeko astirik eta lurrei etekin bat ateratzeko formula hau jarraitu zuten.
|
|
2015
|
|
|
Berak inposatu dizkie baldintzak beste herrialde guztiei eta berak markatzen du erritmoa. Gezurra dirudi, II.
|
Mundu
Gerraren ondoren Alemaniak bere zor ekonomikoari heldu ezinean, beste hainbat herrialdek Greziak barne barkatu izana horren puska handia. Gezurra dirudi horren oroimen txarra izatea eta berak profitatu zituen abantailak besteei ez aplikatzea.
|
|
|
XX. mendeko erdialdean, II.
|
Mundu
Gerraren ondoren, mendebaldeko munduak lortua zuen egonkortasunak ez zuen luze iraun, 1970eko hamarkadarako nabariak baitziren krisi ezaugarriak, eta ordutik hona, handitu baino ez da egin joera hori. Begira ditzagun, adibide gisa, gaur egungo egoera orokorraren adierazle batzuk.
|
|
|
Eta, gerra zibilaren ondoren ere, bide berari jarraituko zaizkio euskaldunen artean, Nemesio Etxaniz (Irulearen negarra, 1953), Jon Etxaide (Begia begi truk, 1978), edota Antonio Labaien (Muñagorri, 1978), hala nola Piarres Larzabal. Eta helburu berdintsua zuen Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren sortuko den bai teatro historikoak bai eta egungo pastoralak.
|
|
|
Halere, egun eskura dauden frogek erakusten dutenez (Fontana, 2011), Sobietar Batasunaren hedapenaren mehatxua faltsua zen. II.
|
Mundu
Gerra ondoren SESB suntsitua zegoenez, nahikoa lan zuen berreraikuntzarekin eta goseteei aurre egitearekin. Nazioarte mailan, berriz, bere muga berriak indartu eta bere eraginpeko herrialdeen gaineko kontrola kontsolidatu nahi zituen europar armaden inbasio berriak ekiditeko.
|
|
|
Inguru horrek duen balio geoestrategiko eta ekonomikoa ziren eta dira arrazoi nagusiak. Ekialde Hurbileko herrialde gehienek kolonizatuta zituen Europako herri horretatik independentzia lortu zuten Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren. Esan daiteke Palestina izan zela independentzia lortu ez zuen bakarra eta Palestina izatetik Israel estatuarekin ordezkatu zena.
|
|
|
Kontzeptu horiek polemikoenak dira, garapena zer den eta herrialdeek zer eredu izan behar duten aipatzen baitute. Eta Hirugarren Mundua Ez erabiltzea gomendatzen da, termino zaharkitua baita, 1952an aplikatu baitzen lehenengoz, «Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren askatu zen deskolonizazio prozesuaren ondorioz independentzia lortzen zuten herrialdeen olatuari dagokionez», HEGOA Institutuko Ekintza Humanitarioko Hiztegiak jasotzen duen moduan. Horren ordez, hau proposatzen da:
|
|
2016
|
|
|
Beste gizajo maitagarri bat, Bohumil Hrbalek kontatua. Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren Errusiaren eta Poloniaren arteko muga antolatzen ari zirela, planoan marraztu zuten lerroak nekazari baten lurrak zeharkatzen zituen erdiz erdi eta, zalantzazko kasua zenez, berari aukeran ematea izango zela onena erabaki omen zuten. Galdetu omen zioten ea zer izan nahi zuen, errusiarra ala poloniarra, eta berak ez omen zuen zalantzarik izan, nahiago zuela poloniarra izan, erantzun omen zien, Errusian hotz gehiago egiten zuelako.
|
|
|
Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren Europak erabaki okerra hartu zuela uste al zuen?
|
|
|
Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren kamu_ ajean aurrerapenak
|
|
|
Sionisten atentatuen kanpainaren une aipagarriena 1946an britainiarren egoitza zen King David hotelaren aurkako atentatua izan zen. Bestalde, Erresuma Batua krisian aurkitzen zen Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, eta ezinezkoa zuen Palestinan indar militar bat eta erakunde kolonialak mantentzea. Ofizialki 1947ko otsailean hartu zuten Mandatuaren kontrola Nazio Batuek.
|
|
|
Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, areagotu egin ziren ekimen horiek Europan; Espainiara, ordea, animazio kulturala ez zen iritsi 1980ra arte. Elizak, alderdi politikoek eta eskautismoak bultzatutako jarduera ugari jo daitezke aurrekaritzat.
|
|
|
Europan, 30eko hamarkadan, 22 herrialdek gaixotasunaren eta hezkuntzaren inguruko programak zituzten. Hala eta guztiz, ongizate estatua Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren ezarri eta finkatu zen Europa mendebaldean.
|
|
|
Social Insurance and Allied Services txostena egin zuten, lehen Beveridge txostena. Txosten horretan Gizarte Segurantzaren eta herritar guztientzako gizarte laguntzaren printzipioa aldarrikatu zuten eta welfare state (ongizate estatua) ezartzeko hausnarketarako oinarri teorikoak zehaztu zituzten; ongizate estatua Gobernu laboristak ezarri zuen Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren.
|
|
|
– Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren Europa berreraikitzeko.
|
|
|
Salamancan estudiatu zuen lehenik, Cambridgen gero –han irakasle ere izan bolada batean–, eta Ingalaterratik bueltan Bilboko bizitza kulturalaren bultzatzaile nabarmenetakoa bihurtu zen. Aitaren aldean muturrekoa ideietan, independentista, Amerikako Estatu Batuetako Woodrow Wilson presidenteari telegrama bat idatzi zion lotsagabe Euskal Herriarentzat askatasuna eskatzen, Lehen
|
Mundu
gerraren ondoren Europan itxura hartu zuten estatu berriak aintzat hartuta eta, Wilsonek berak, haren hamalau puntu famatuetan, herrien autodeterminaziorako eskubidea jaso zuelako. Aitaren enpresan Manu Sotak zer lan egiten zuen ez dago argi, idazkari eta itzultzaile aritzen omen zen, baina nekerik hartu gabe.
|
|
2017
|
|
|
Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, Alemaniako Errepublika Federalak Berlingo Hesia eraiki zuen, Sobietar Batasunak aginduta. Europako mendebaldean, komunisten kontrako beldurra eta paranoia izugarria zen, eta hesia dugu horren ikur nagusia.
|
|
|
Merkelek erran du bi gobernuen arteko lankidetza «indartsua» izanen dela. «Alemania ongi egonen da Europa ongi badago, eta Europa ongi egonen da Frantzia indartsu badago».EBren bihotza eta motorraFrantziaren eta Alemaniaren arteko batasun gisa sortu zen EBren hazia II.
|
Mundu
Gerraren ondoren, kontinentean bakea bermatzeko formula egokiena zelakoan. Gaur egun inor gutxik paratzen du zalantzan biak direla EBren bihotza eta motorra.
|
|
|
Baina, Donzelotek azpimarratu bezala, normalizazioa modu maximoan ere interpretatu daiteke, arauek lan indarraren erabilera optimoa ez baizik langileen osasuna eta ongizatea gehiago babestea hobesten baitute, arrazionalitate sozial bat txertatuz. Sindikalgintzari esker, Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren, zauritu den langile batek ez du zertan pertsonalki erakutsi ugazabaren errua denik bere ezintasuna; aitzitik, saria jasoko du automatikoki, eta, era berean, kontratupeko langileek ez dute zertan pertsonalki negoziatu zenbateko soldata jasoko duten; aitzitik, zuzenean jasoko dute egoera paretsuan industriaren adar horretan langile guztiek jasotzen duten soldata bera (Donzelot, 19... 413), baina hori bete dadin, estatuak hertsatzeko gaitasuna izan behar du eta horrek, aldi berean, haren boterearen zabaltzea dakar (hain zuzen ere, hirugarren tesiak dioena).
|
|
|
Giro gogorra du nobelak: Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren noir gisa ezaguna izango zen film beltzaren aitzindaria da, gangster filmak barne. Pertsonaiaren izenetik hasiz,, gat?
|
|
|
Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren Europak erabaki okerra hartu zuela uste al zuen?
|
|
|
Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren kamuflajean aurrerapenak egiten jarraitu dute. Gaur egun ikerketak egiten jarraitzen dute lur mota jakin bati hoberen egokitzen zaion kamuflaje eredua zein den jakiteko edo behaketa teknologia berriei iskin egiteko.
|
|
|
Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren Europak erabaki okerra hartu zuela uste al zuen. Ongi jotzen al zuen pianoa Hitlerrek?
|
|
|
Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren konputazioaren alorrean izugarrizko aurrerapenak egin ziren. Inongo dudarik gabe Massachusettseko Institutu Teknologikoa berebizikoak izan ziren aurrerapauso askoren jaiolekua izan zen.
|
|
2018
|
|
|
Beste kasu batzuetan, aldiz, erabaki zuzenak hartu izan dira; Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren AEBk Europarako diseinatutako Marshall Plana, kasurako. Horrelakoetan, talde pentsamendua ez da gertatzen, arrazoi hauengatik:
|
|
|
Europan (Espainia barne), Afrikan, Asian eta Latinoamerikan egiten dituzte ahaleginak GKEek. 1 Gorde txilibitua Save the Children duela ia mende bat jaio zen, Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren haur errefuxiatuei eta lekualdatuei laguntzeko. Gaur egun 120 herrialdetan dihardu, haurren eskubideak errespeta daitezen.
|
|
|
Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren Herbehereak erabat suntsiturik geratu ziren. Horrek etxebizitza eskaera handia sortu zuen, eta seriean eraikitako aurrefabrikaturiko etxebizitza monotonoz ase zen.
|
|
|
Franco nazioarteko isolamendutik irtetea eta AEBren onarpena lortzea. Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren Europa berreraikitzeko AEBk bultzatu zuten Marshall planetik Espainia kanpo utzi ondoren, 1950 urtean lehenbiziko diru kreditua jaso zuen AEBren eskutik, eta handik hiru urtera, Francok Eisenhower presidentearekin ituna sinatu zuen, Gerra Hotzaren testuinguruan. Politika horien ondorioz, Espainiak nazioarteko isolamendua gainditu eta Nazio Batuen Erakundean sartu zen, 1955ean.
|
|
|
Arte plastikoei dagokienez, Ameriketako Estatu Batuetan espresionismo abstraktua herrialdearen eta Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren sortutako boteregune berriaren adierazle izan zen moduan, Espainian ere artea erabil zezaketen modernitatearen eta berrikuntzaren irudia nazioartean zabaltzeko. Horretarako abangoardia onartu behar bazen, ideologiaz hustea zen lehenbiziko baldintza; batez ere, informalismoaren inguruan Espainian egiten ari zen artea.
|
|
2019
|
|
|
1937an, Tunisiako mugimendu nazionalistaren indarkeria areagotzen ari zenean, Euskal Herrira erretiratu eta baldintza ekonomiko eskasetan bizi izan zen.
|
Mundu
Gerra ondoren EJ GEk antolatutako kulturgintzan parte hartu zuen. Besteak beste, EIL SIEBen 1948ko biltzarreko itxiera hitzaldian totalitarismoak salatu zituen, diktadura frankistari zuzendutako gezia zena:
|
|
|
Lafon, J. B. Daranatz, J. A. de Donostia edota J. M. Barandiaran. 1941eko abenduan Berlinetik AEBen administraziopean geratu zen Erlangen era aldatu, eta bertako unibertsitatean linguistika konparatiboko katedraduna izan zen.552
|
Mundu
Gerraren ondoren baldintza material eskasetan bizi zen eta J. Garatek Argentinara erakarri nahi izan zuen alferrik, G. Bähr lokalizatzen saiatu ziren aldi berean.553 1949ko martxoan J. Urquijorekiko korrespondentzia berreskuratu eta hortik etorri zen urgazle izendapena.554 K. Boudak uste zuen euskara eta Kaukasoko hizkuntzen arteko lotura genetikoa frogatu egin zuela.... Ildo horretako artikuluak argitaratu zituen Eusko Jakintzan.
|
|
|
Bi urte geroago, berriz ere piztu zen eztabaida Gure Herria aldizkarian, eta uste izatekoa da kontsolazioz izendatu zutela deduzko. Izan ere, Frantziako euskal prentsak ez zituen Akademiaren arauak jarraitzen, ezta
|
Mundu
Gerraren ondoren ere. Gernika aldizkarian, H. Gavel ortografia normatiboa aldatu eta erabilera arruntera hurbildu beharraz aritu zen berriz ere, N. Ormaechea eta A. M. Labayenekin eztabaidan.
|
|
|
Sprachinsel direlakoen azterbide soziolingustikoa aski itzaldurik dago azken hamarkadotan, motibo ezagunengatik: kontzeptuari erantsi zitzaion nazi kutsuaz gainera, eki europako Sprachinsel aleman gehienak galdu egin ziren II.
|
mundu
gerraren ondoren eta nola hala bizirik iraundako apurrak azken hatsa ematen ari dira (ikus kurt rein, 1999). gaiak badu orain ere, ordea, ezin ukatuzko bizi indarrik aleman hizkuntzako esparru akademikoan: ikus, adibidez, Csaba Földes, 2006:
|
|
|
Eremu akademikoko diziplina gisa, hizkuntza politika eta plangitza (hpp) Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren agertu zen (Boix eta Vila, 1998; in Larrea eta Bilbao, 2010), garai horretako zenbait errealitateri erantzuteko. Batetik, estatu nazioen maila makroa zen jomuga, bereziki ordura arte koloniak izandako estatu berrien kasuak aztergai hartuz (Lane, Costa, de korne, 2018:
|
|
|
Acantilado argitaletxeak Bruno Snell-en Espirituaren Aurkikuntza (Europar pentsamoldearen sorrera greziarren artean) atera du, filologo entzutetsuak Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren osatutako saiakera mugarria, garaiko giro paneuropeistaz blaitua. Homerorengandik hasi eta poeta helenistikoengana iritsi, testuei ongi lotuta, Snellek erakusten du europar espiritua eta gure zibilizazioaren oinarrian dauden kontzeptu handi guztiak nola garatu diren gutxinaka, subjektibotasuna nola jaio den, azkenean nolabait ondorioztatuz Europa, gaur ezagutzen dugun moduan, poetek fundatu zutela.
|
|
|
Alemanian naziak boterera iristean mugak jarri zitzaizkien bere liburuei, judua baitzen familiaz, eta alemaniarrek Austria bereganatzean Palestinara erbesteratu behar izan zuen. Hala ere, ez zuen sionismoa maite, eta II.
|
Mundu
Gerraren ondoren Austriara itzuli zen, non hil baitzen 1957an. Eleberriak, ipuinak eta antzerkia idatzi zituen.
|
|
|
Orduan, tabakoa, kolesterola eta hipertentsioa asko aztertu ziren, baina gaixotasun kardiobaskularren nutrizio determinatzaileen ikerketa oso mugatua zen. Hain zuzen, laurogeiko hamarkadako erreferentzia lanak Massachusettseko Unibertsitatekoak ziren, eta II.
|
Mundu
Gerraren ondoren etorri ziren. Ikerketa sakonagoa behar zen.
|
|
|
Gizarteak ez zuen kontzientzia ekologikoa iratzarri 1960. hamarkadara arte. Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, etsipena nagusi zela, teknologia ikusten zen irteera bakar bezala eta testuinguru horrek eman zion bide «kapitalismoaren urrezko epe» edo frantsesez Trente Glorieuses izenez ezagutzen den urte multzoari. Kapitalismoak inoiz bizi izan duen hazkuntza tarterik oparoena izan omen da eta 1973 urteko petrolioaren krisialdira arte luzatu zela esan daiteke.
|
|
|
—Ez zait iruditzen bigarren
|
mundu
gerra ondoren berreraikitakoak direnik. Erreparatu koloreari.
|
|
|
Ez da antzekorik gertatu Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren.
|
|
2020
|
|
|
Sortzen den aberastasuna, eliteentzatBigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala eta hura garatzen duten nazioarteko hainbat hitzarmen sinatu dituzte ia estatu guztiek, ongizatea bermatzeko eta hiritar bakoitzaren bizitzaren baldintzak pixkanaka hobetzeko konpromisoa hartzen baitute. Adibidez, Espainiako Konstituzioak hau ezartzen du, 128.1 artikuluan:
|
|
|
Ongizate erregimena, edo ongizate Estatu Keynesiar Nazioanala, fordismo garaian hasi zen zabaltzen eta II.
|
Mundu
Gerraren ondoren irmotu. Ongizate Estatuak kapitalismo zehatz baten egitura politikoa dira.
|
|
|
Kontsumo eredu horrek urte batzuk ditu jada: joera Mendebaldean sortu zen II.
|
Mundu
Gerraren ondoren, elikaduraren teknologia nagusitzen hasi zenean herritarren errezeta liburuen eta produktu freskoen gainean, eskala handian jangarri oso merkeak garatuz. Ohitura horrek areagotu egin ditu obesitate zifrak —Espainian, 25 eta 64 urte bitarteko populazioaren %60, 9k gehiegizko pisua edo obesitatea du, EROSKI Fundazioaren Espainiako Populazioaren Nutrizio Inkestaren (ENPE) arabera—, eta osasun langileek dieta ez orekatuak aipatzen dituzte, gatz eta azukre askeko elikagaiek osatuak, elkartutako patologia gehienen erantzule baitira.
|
|
|
Haragi gorri eta prozesatu gutxiago, esneki gutxiago eta azukre gutxiago jateak gure osasuna eta planetarena hobetuko ditu. 4 Gure elikadura ohiturak errotik aldatzea Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren egin dugu, modu azkar eta alaian, elikagai hiperprozesatuen arrakastagatik. Hein batean, egoera horrek elikaduraren teknologiaren garaipena dakar, eta ez dugu hori barneratzen jakin.
|
|
|
George Hudson Zeelanda Berriko entomologoak proposatu zuen 1895ean; Ingalaterrako (Erresuma Batua) William Willett eraikitzaileak ordutegia aldatzearen alde egin zuen 1907an; eta, azkenik, Ontario (Kanada) izan zen 1908an ordutegi aldaketa gauzatu zuen lehen hiria. Baina benetan eskala handian ezarri zenean, Lehen
|
Mundu
Gerraren ondoren, Europako herrialde askok, Hungariatik eta Alemaniatik hasita, ikatza eta olioa aurrezteko helburuarekin egin zuten, eguzki argiaren orduetan jarduera gehituz. Badu zentzurik gaur ordu aldaketak?
|
|
|
Garbi dagoena da haren kudeaketa pribatua dela, eta Ingurumen Sailean zer pertsona eta alderdi egon diren. Bestetik, II.
|
Mundu
Gerraren ondoren Europan, orokorrean, ongizate gizartearen eredu bat jarri zen martxan. Hori hedatua dago, gutxiago ala gehiago; zer esanik ez gure Euskal Herri txiki honetan, aukera izan eta lehen unetik egin zelako sistema publikoaren aldeko apustua, ona:
|
|
|
83 urte betetzera ailegatu zen eta, ordura arteko bidean, poemak, ipuinak, eleberriak edota pelikuletarako gidoiak idatzi zituen. Bigarren
|
Mundu
Gerraren ondoren, hainbat egunkariren zuzendaria izan zen, eta bestelako editore lan batzuk ere egin zituen. Hala ere, Kappus zaharrago horien berririk ez dugu.
|