|
2000
|
|
|
Joxerra Fachado aktoreak txikitan
|
euskaraz
besterik ez zekien, baina guztiz ahaztu zuen hizkuntza, eta 16 urterekin hasi zen berreskuratzen.
|
|
|
José Ramón Fachado Donostiako Zurriola ikastolan antzerkia irakasten aritzen da gaztetxoei. Txikitan
|
euskaraz
besterik ez zekien, baina guztiz ahaztu zuen hizkuntza, eta 16 urterekin hasi zen berreskuratzen. Liburuak, fitxak... izan zituen baliabide.
|
|
|
Liburuak, fitxak... izan zituen baliabide. Ilazki euskaltegian ere aritu zen, eta maisu izateko ikasketak
|
euskaraz
egin zituenez, asko hobetu zuen bere euskara. Euskara ikasteko ze estrategia erabiltzen zituen jakite aldera, edo euskaraz ari denean, hobetzeko zer egiten duen ezagutu asmoz, honako galdera hauek egin dizkiogu.
|
|
|
Liburuak, fitxak... izan zituen baliabide. Ilazki euskaltegian ere aritu zen, eta maisu izateko ikasketak euskaraz egin zituenez, asko hobetu zuen bere
|
euskara
. Euskara ikasteko ze estrategia erabiltzen zituen jakite aldera, edo euskaraz ari denean, hobetzeko zer egiten duen ezagutu asmoz, honako galdera hauek egin dizkiogu.
|
|
|
Ilazki euskaltegian ere aritu zen, eta maisu izateko ikasketak euskaraz egin zituenez, asko hobetu zuen bere euskara.
|
Euskara
ikasteko ze estrategia erabiltzen zituen jakite aldera, edo euskaraz ari denean, hobetzeko zer egiten duen ezagutu asmoz, honako galdera hauek egin dizkiogu. 1 Hizketan ari zarela, zer egiten duzu esan nahi duzun hitza ezagutzen edo gogoratzen ez duzunean?
|
|
|
Ilazki euskaltegian ere aritu zen, eta maisu izateko ikasketak euskaraz egin zituenez, asko hobetu zuen bere euskara. Euskara ikasteko ze estrategia erabiltzen zituen jakite aldera, edo
|
euskaraz
ari denean, hobetzeko zer egiten duen ezagutu asmoz, honako galdera hauek egin dizkiogu. 1 Hizketan ari zarela, zer egiten duzu esan nahi duzun hitza ezagutzen edo gogoratzen ez duzunean?
|
|
|
Hitz horiek irudi bihurtzen saiatzen nintzen. 8
|
Euskaraz
zerbait irakurri behar duzunean, ezer egiten al duzu irakurtzen hasi aurretik. Zer?
|
|
|
Lehendabizi idatzi egiten dut, eta ondoren, idatzitakoa arretaz zuzendu. 12 Eta zer egiten duzu
|
euskara
ikastea oso zaila dela iruditzen zaizun egun horietan. Ni ez naiz horregatik larritzen.
|
|
2001
|
|
|
Hala dio Andoni Esparzak erreportaje hau egiteko baliatu dugun Bertizko Jaurerria (Bidasoa Ikerketa Zentroaren Koadernoak, 3 zenbakia) liburuak: ' Ziga kultura handiko gizona zen, eta gaztelania eta
|
euskaraz gain
, bertze hizkuntza batzuk ere bazekizkien: haren liburutegian badira liburu franko frantsesez, ingelesez eta alemanez'.
|
|
2002
|
|
|
Eta badirudi euskaldun berria zela, komentuan ikasi zituela
|
euskara
eta latina. Lau urterekin sartu zuten.
|
|
2005
|
|
|
H. Orain dela gutxi plazaratu da Eusko Jaurlaritzak aginduz egindako prospekzio soziologiko bat eta hor bildu diren datuen artean, aipagarria da honakoa: EAEko biztanleen artean %68 direla liburu irakurleak eta irakurtzen duten horien artean %15ak irakurtzen duela
|
euskarazko
libururen bat. Espero izatekoa zen ala harritzen zaitu datuak?
|
|
|
marrazkien izenburuak jartzeko orduan une horretan bizi den herriko hizkuntza erabiltzen duela.
|
Euskaraz
, Tillac ek egina jartzen du, eta badu koadro bat Tillak sinatua. Baina, Amerikan gutxi marraztu zuen, tartean J.O. Curwooden bi liburu:
|
|
|
Bost hizkuntza dakizki:
|
euskara
, ingelesa, frantsesa, errusiera eta alemana. Zirkuko teknikak ikasten dihardu, dantza eta flamenkoa.
|
|
2009
|
|
|
Mikel Atxagak (Urnieta, 1932), kazetari, itzultzaile eta idazleak ez du aurkezpenik behar
|
euskarazko
kazetaritzan eta oro har euskalgintzan. Euskaltzaletu, Saturrarango apaiztegian euskaltzaletu zen eta lehen meza Lourdesen eman zuen.
|
|
|
Mikel Atxagak (Urnieta, 1932), kazetari, itzultzaile eta idazleak ez du aurkezpenik behar
|
euskarazko
kazetaritzan eta oro har euskalgintzan. Euskaltzaletu, Saturrarango apaiztegian euskaltzaletu zen eta lehen meza Lourdesen eman zuen.
|
|
|
Izan ere, hogei urte bete ditu Bidegileak izeneko bildumak.
|
Euskararen
eta euskal kulturaren sustapenean bidegile, bide erakusle, sortzaile eta ekintzaile fin eta amorratuak izan direnen ibilbidea eta lana modu errazean ezagutzera ematea du helburu aipatu bildumak. Hogei urteotan, 54 sorta kaleratu dira aipatu bildumaren barruan.
|
|
|
1998an Rikardo Arregi Kazetaritza saria eskuratu zuen eta 2009an Merezimenduzko Argia Saria,
|
euskarazko
prentsan eta kultur munduan egin duen ibilbide luze eta oparoarengatik.
|
|
2010
|
|
|
Kasu honetan, gaztelaniazko desobediente hitzaren adiera hartzen du. Eta gaztelaniako obediente adjektiboa
|
euskaraz
esaneko edo esan oneko. Diktadoreak giza taldeak beren esanetara jartzeko eskuineko hemisferioaz baliatzen dira. Norbaiten esanetara jartzea egiturak norbait horren zerbitzura jartzea esan nahi, berak esandakoa betetzeko prest gaudela, hain zuzen.
|
|
|
Familiako bi aldeetarik judutarrak dira. Baionako etxe on guzietan bezala, neskameak eta hazama guziak euskaldunak zituzten, eta hola berak entzun eta ikasi zituen lehenbiziko kantuak
|
euskara
hutsezkoak izan ziren. Halaxe du jasoa Jean Louis Davant-ek Piarres Charriton apezak Rene Cassini 1966an Parisa egin zion bisitaren berri ematen duen eskutitzean:
|
|
2011
|
|
|
Euskaltzalea zen Labeguerie. Euskalzaleen Biltzarreko lehendakari izan zen, eta Euskaldun Gazteen Batasuna elkartea sortu zuen,
|
euskara
eta Euskal Herriaren batasuna sustatu nahi zituena. Bera hor Irrintzi dantza eta kantu taldeko partaide zen.
|
|
|
Ludger Mees: "
|
Euskararen
zailtasuna neurri handi batean mito bat da" 1/ 2
|
|
|
Ludger Mees, EHUko
|
euskara
errektore-orde berria dugu. Alemaniarra jatorriz, historia katedradun honek euskara maila ikaragarri jasoa du.
|
|
|
Ludger Mees, EHUko euskara errektore-orde berria dugu. Alemaniarra jatorriz, historia katedradun honek
|
euskara
maila ikaragarri jasoa du. Elkarrizketa honetan Ludgerrek bere euskalduntze bide bitxia azaldu digu eta unibertsitatea euskalduntzeko asmoen eta ikuspegiaren berriere luze eta zabal aritu da.
|
|
|
|
Euskara
eta gaztelania ikasteko urratutako bideak
|
|
|
H. Hona etortzean bi hizkuntzekin egin zenuen topo, gaztelania eta
|
euskara
. Gaur egun biak zein baino zein hobeto menperatzen dituzu.
|
|
|
Inongo klase bakar bat ere hartu gabe ikasi nuen. Baina, aldi berean, lagunei
|
euskararen inguruan
galdezka hasi nintzaien. Hitz batzuk ikasteko aurreneko pausuak Mikel Laboaren kanta batzuekin eman nituen.
|
|
|
H. Beraz, gaztelera eskolara joan gabe ikasi zenuen baina,
|
euskara
euskaltegira joanaz. Hala ere, esango al zenuke euskara berez zailagoa dela ala baldintza edo testuinguru diferenteek eragindako ikas prozesu desberdinak diren neurrian nekezagoedo errazago ikasten direla?
|
|
|
H. Beraz, gaztelera eskolara joan gabe ikasi zenuen baina, euskara euskaltegira joanaz. Hala ere, esango al zenuke
|
euskara
berez zailagoa dela ala baldintza edo testuinguru diferenteek eragindako ikas prozesu desberdinak diren neurrian nekezagoedo errazago ikasten direla?
|
|
|
Zergatik? Hasieran
|
euskara
ezagutzen ez duenak, ikasten hasten denean, ez daukalako heldulekurik. Hau da, nahiz eta ezagutu ingelesa, alemana edota gainontzeko hizkuntza asko ezagutu, ni gogoratzen naiz aurreneko asteetan euskaltegiko klase haietan elkarrizketa labur bat entzuteko eta bikotekidearekin errepikatzeko kasete bat jartzen zigutenean, badakizu:
|
|
|
Nik, ordea, nola ez nekien non hasten zen hitz bat eta non bukatzen zen hurrengoa, benetan tontoa bezala sentitzen nintzen klasean, ez bainintzen gauza izaten ezta esaldi bakar bat errepikatzeko ere. Hala ere, irakasleei galdera pila bat eginez, pixkanaka pixkanaka,
|
euskararen
egitura nireganatu nuen eta gainontzeko hizkuntza guztietan gertatzen den bezala, hori egiten denean, hau da, barneko egitura horren logika barneratzen denean, hortik aurrera euskararen ikasketa normala izan zen.
|
|
|
Nik, ordea, nola ez nekien non hasten zen hitz bat eta non bukatzen zen hurrengoa, benetan tontoa bezala sentitzen nintzen klasean, ez bainintzen gauza izaten ezta esaldi bakar bat errepikatzeko ere. Hala ere, irakasleei galdera pila bat eginez, pixkanaka pixkanaka, euskararen egitura nireganatu nuen eta gainontzeko hizkuntza guztietan gertatzen den bezala, hori egiten denean, hau da, barneko egitura horren logika barneratzen denean, hortik aurrera
|
euskararen
ikasketa normala izan zen.
|
|
|
Zure familian nola eratzen duzue komunikazio sarea:
|
euskaraz
, gaztelaniaz, alemanez, ingelesez?
|
|
|
L. M. Batzuetan gure familiak Babelgo Dorrea ematen du, zeren azken finean denetarik hitz egiten baita. Normalean laurok, hau da, bi semeak, emaztea eta laurok elkarrekin gaudenean,
|
euskaraz
hitz egiten dugu. Nik neuk nire bi semeekin alemanez hitz egiten dut, emaztearekin normalean euskaraz hitz egiten dut, eta esate baterako aiton amonak daudenean, emaztearen gurasoak daudenean, erdaldunak dira eta, gaztelaniaz.
|
|
|
Normalean laurok, hau da, bi semeak, emaztea eta laurok elkarrekin gaudenean, euskaraz hitz egiten dugu. Nik neuk nire bi semeekin alemanez hitz egiten dut, emaztearekin normalean
|
euskaraz
hitz egiten dut, eta esate baterako aiton amonak daudenean, emaztearen gurasoak daudenean, erdaldunak dira eta, gaztelaniaz. Askotan egoten dira etxean ingelesez aritzen diren kanpoko lagunak, orduan, ingelesez hitz egiten dugu ahal den neurrian.
|
|
|
Ez nuke esango, ordea, hizkuntza bat erabat kultura bat denik, nahiz eta hizkuntza kultura baten osagai oso garrantzitsua den. Ni konturatu nintzen
|
euskara
ikasten hasi nintzenean, eta baita jada euskaldundu eta gero ere, euskara jakiteak hemengo kulturaren ate asko zabaldu zizkidala, segur aski gaztelaniaz arituta irekiko ez zirenak. Hori da nire inpresioa.
|
|
|
Ez nuke esango, ordea, hizkuntza bat erabat kultura bat denik, nahiz eta hizkuntza kultura baten osagai oso garrantzitsua den. Ni konturatu nintzen euskara ikasten hasi nintzenean, eta baita jada euskaldundu eta gero ere,
|
euskara
jakiteak hemengo kulturaren ate asko zabaldu zizkidala, segur aski gaztelaniaz arituta irekiko ez zirenak. Hori da nire inpresioa.
|
|
|
Aldiz A eta eredutik datozenek bestelako ikasketetara jotzen dute.
|
Euskara
herri xehearen hizkuntza izatetik elitearena izatera aldatuko dela iruditzen al zaizu?
|
|
|
Une honetan, neurri handi batean, ez dut uste elitea euskalduna denik erabat eta nik uste dut, edo susmoa daukat behintzat, nahiz eta diskurtso publikoak bestelakoak izan, elitean dauden batzuek oraindik bere buruan hori daukatela:
|
euskara
dela mitinetan goraipatu behar den fenomeno bat baina, eguneroko bizimoduan balio ez duena. Hala eta guztiz ere, nik uste dut kontuak asko aldatu direla azken urte hauetan eta gure Unibertsitatea aitzindaria izan dela lan horretan.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, nik uste dut kontuak asko aldatu direla azken urte hauetan eta gure Unibertsitatea aitzindaria izan dela lan horretan. Esaterako, joan den astean,
|
euskaraz
egindako tesi baten epaimahaian izan nintzen. Epaimahaikide guztiak euskaldunak ziren eta tesiaren prozedura oso osoa euskaraz egin genuen eta inongo arazorik gabe, beste edozein hizkuntzatan bezala.
|
|
|
Esaterako, joan den astean, euskaraz egindako tesi baten epaimahaian izan nintzen. Epaimahaikide guztiak euskaldunak ziren eta tesiaren prozedura oso osoa
|
euskaraz
egin genuen eta inongo arazorik gabe, beste edozein hizkuntzatan bezala.
|
|
|
H. Hala ere, ez al zaizu iruditzen
|
euskararen
presentziak gizartean piramide moduko bat egiten duela. Alegia, behean, oinarrian, eskolaurrean eta haurtzaindegietan euskara nagusi da.
|
|
|
H. Hala ere, ez al zaizu iruditzen euskararen presentziak gizartean piramide moduko bat egiten duela? Alegia, behean, oinarrian, eskolaurrean eta haurtzaindegietan
|
euskara
nagusi da. Gero, ordea, gora goazen heinean euskara gutxitzen doa, Unibertsitate sarreran %30a izanarte.
|
|
|
Alegia, behean, oinarrian, eskolaurrean eta haurtzaindegietan euskara nagusi da. Gero, ordea, gora goazen heinean
|
euskara
gutxitzen doa, Unibertsitate sarreran %30a izanarte. Nola gertatzen da hori?
|
|
|
H.. Aurrera begira,
|
euskara
errektoreordetzako ildo nagusiak zedarritu al dituzu?
|
|
|
Unibertsitate honek ez ditu gizartearekin oso harreman sendoak eta gizarteak ez daki Unibertsitatean zer egiten dugun. Orain nik uste dut garaia iritsi dela,
|
euskara
errektoreordetzan, euskal adar eta arlo horretan zer baliabide dauzkagun ikusi eta gizarteari zer eskain diezaiokegun aztertzeko. Buruan daukadan kontu bat, esate baterako, hauxe da:
|
|
|
Buruan daukadan kontu bat, esate baterako, hauxe da: kazetaritza arloko ikasketa guztiak jada
|
euskaraz
egin daitezke. Gizartean, bestalde, tokiz tokiko komunikabide berri ugari sortzen ari dira baliabide gutxirekin.
|
|
|
Damián Pedrosa,
|
euskara
ikasle
|
|
|
Irakasle hau Argentinatik atera zen ihesi diktadura garaian, eta patuak hona ekarri zuen, Euskal Herrira. Gero,
|
euskara
ikasi eta Hernaniko Molotov Irratian ibilia da, hasieran gaztelaniaz, eta gero euskaraz, bere Argentinako doinuarekin.
|
|
|
Irakasle hau Argentinatik atera zen ihesi diktadura garaian, eta patuak hona ekarri zuen, Euskal Herrira. Gero, euskara ikasi eta Hernaniko Molotov Irratian ibilia da, hasieran gaztelaniaz, eta gero
|
euskaraz
, bere Argentinako doinuarekin.
|
|
|
Badira jada hogeita bost urte.
|
Euskararekin
izan zenuen lehen kontaktua gogoan duzu. Bai.
|
|
|
Berak ere bere bidea egin zuen. Ez zekien
|
euskaraz
. Gurasoak Durangokoak ziren, baina amak ez zekien eta aitak ez zuen egiten.
|
|
|
Giro berezi bat dago hemen bizi zarela sentitzeko. Gero, irakaslea naizenez, ikasteko aukera eman zidaten, hiru urtez, eta hizkuntza eskakizuna lortu bezain pronto Goierrira bidali ninduten, klase guztiak
|
euskaraz
ematera. Hasiera oso gogorra izan zen, baina ikasleek asko lagundu zidaten.
|
|
|
Bikotearen ohitura da. Seme alabek, ordea, dena
|
euskaraz
ikasi dute txikitatik. Oso bitxia izan zen.
|
|
|
Oso bitxia izan zen. Gaztelaniaz dena ulertzen zuten, baina ez zuten ezer egiten, dena
|
euskaraz
, eta, behin, Argentinara joan ginen, haiek lau urte zituztela, eta mutu bihurtu ziren lehengusuekin eta. Dena ulertzen zuten, baina ez zuten hitz egiten.
|
|
|
Arrasateko Diego Martiartuk zazpi urte daramatza etxetik itzulpenak egiten. Enpresetan
|
euskara
sustatzeko planak egiten dituen Emun enpresarentzat egiten du lan, batez ere, baina baita bestelako bezeroentzat ere. Lanetako asko gaztelaniatik euskarara, euskaratik gaztelaniara edo ingelesetik itzuli beharrekoak izaten dira:
|
|
|
Enpresetan euskara sustatzeko planak egiten dituen Emun enpresarentzat egiten du lan, batez ere, baina baita bestelako bezeroentzat ere. Lanetako asko gaztelaniatik
|
euskarara
, euskaratik gaztelaniara edo ingelesetik itzuli beharrekoak izaten dira: " aktak eta agiriak, batez ere, baina baita literaturarekin lotutako lanak ere".
|
|
|
Enpresetan euskara sustatzeko planak egiten dituen Emun enpresarentzat egiten du lan, batez ere, baina baita bestelako bezeroentzat ere. Lanetako asko gaztelaniatik euskarara,
|
euskaratik
gaztelaniara edo ingelesetik itzuli beharrekoak izaten dira: " aktak eta agiriak, batez ere, baina baita literaturarekin lotutako lanak ere".
|
|
|
Bide batez," Nire argazkia" lanarekin Euskal Herrian dauden hainbat euskalki plazaratuko dituzte, testuinguru modernoetan ere erabiltzen direla erakutsi eta baita dialekto horiek nola aldatzen doazen ere, batuaren eta globalizazioaren eraginez. " Izatez, dokumentalaren sustraia
|
euskara
da, baina aldi berean gaia unibertsala da; eta kutsu artistikoa lantzen badugu ere, badu ikerketa zientifikotik ere", argitu dute bi egileek. Dauden euskalkiak jasotzeko lanari" kutsu nostalgikoa" kendu nahi ziotela azpimarratu dute.
|
|
|
ez horrenbeste zer ondo bizi ginen eta zer ederra zen orduko Ikastola... Nahiago dugu jakitea nolakoa den
|
euskararen
erabilera eta norantz doan gaur egun euskara", azaldu digu Benito Duinatek. Bestalde, dokumentalean argazkiak hartzen duen garrantzia ere bitxia da:
|
|
|
ez horrenbeste zer ondo bizi ginen eta zer ederra zen orduko Ikastola... Nahiago dugu jakitea nolakoa den euskararen erabilera eta norantz doan gaur egun
|
euskara
", azaldu digu Benito Duinatek. Bestalde, dokumentalean argazkiak hartzen duen garrantzia ere bitxia da:
|
|
|
Are gehiago azpimarratu nahi izan du Etcheverriak," Ondo eramandako argazki batek toki garrantzitsua har dezake gure gizartean". Dokumentalean parte hartzeko berdin dio protagonistak gazteak, helduak edo adinekoak diren; baita
|
euskara
maila erdibidekoa badute ere. " Euskara ikasteko prozesuak berebiziko garrantzia du eta bidean daudenak ere jaso behar ditugu".
|
|
|
Dokumentalean parte hartzeko berdin dio protagonistak gazteak, helduak edo adinekoak diren; baita euskara maila erdibidekoa badute ere. "
|
Euskara
ikasteko prozesuak berebiziko garrantzia du eta bidean daudenak ere jaso behar ditugu". Eskualde eta giza ingurune desberdinetakoak ere hartu nahi dituzte, eta oraindik jende bila dabiltza.
|
|
|
Zaldiko Maldiko Elkartea,
|
euskararen aldeko
trosta bizian
|
|
|
Iruñeko Alde Zaharrean, udaletxetik oso hurbil, Ansoleaga karrikako 9 zenbakian dago Zaldiko Maldiko kultura elkartea. Hogeita hamar urte bete dira izen horren pean
|
euskaraz
hitz egiteko eta batzeko txoko bat sortu zutenetik eta hiriburu zaharrean euskarari presentzia handiagoa emateko lanean jarri zirenetik. Emaitzak begi bistan daude.
|
|
|
Iruñeko Alde Zaharrean, udaletxetik oso hurbil, Ansoleaga karrikako 9 zenbakian dago Zaldiko Maldiko kultura elkartea. Hogeita hamar urte bete dira izen horren pean euskaraz hitz egiteko eta batzeko txoko bat sortu zutenetik eta hiriburu zaharrean
|
euskarari
presentzia handiagoa emateko lanean jarri zirenetik. Emaitzak begi bistan daude.
|
|
|
Iruñera kanpotik bazoaz eta Ansoleaga kalera jotzen baduzu, Zaldiko Maldikok gastronomia elkarte euskaldun bat dirudi, besterik ez, baina hogeita hamar urte luzeetan egin duten lanari erreparatzen badiogu aho bete hortz geldi gaitezke. Izugarria da 1981ean elkartea eratu zutenetik orain arte egin duten ekintza mordoa eta, ondorioz, Iruñean
|
euskarari
ofizialtasunetik at zabaldu dioten bide zabala. Lehenbiziko batzarrak 1980ko udazkenean egin zituzten.
|
|
|
Lehenbiziko batzarrak 1980ko udazkenean egin zituzten. Euskal Herrian
|
Euskaraz
elkartea sortu berria izanik, euskaltegietako irakasleen kezka nagusia zen Iruñeko euskaldun berriak eta euskaldun zaharrak biltzeko txoko bat izatea. " Batzar irekiak izan ziren eta berrehun lagun inguru hurbiltzen ginen, hizkuntz eskolakoak, AEK koak, Euskal Herrian Euskaraz elkartekoak, Gau Eskoletakoak...
|
|
|
Euskal Herrian Euskaraz elkartea sortu berria izanik, euskaltegietako irakasleen kezka nagusia zen Iruñeko euskaldun berriak eta euskaldun zaharrak biltzeko txoko bat izatea. " Batzar irekiak izan ziren eta berrehun lagun inguru hurbiltzen ginen, hizkuntz eskolakoak, AEK koak, Euskal Herrian
|
Euskaraz
elkartekoak, Gau Eskoletakoak... Kontzientzia handia zegoen, eta euskara trinkotzea nahi genuen", azaldu digu Juanja Iturraldek, Zaldiko Maldikoko sortzaileetako batek.
|
|
|
" Batzar irekiak izan ziren eta berrehun lagun inguru hurbiltzen ginen, hizkuntz eskolakoak, AEK koak, Euskal Herrian Euskaraz elkartekoak, Gau Eskoletakoak... Kontzientzia handia zegoen, eta
|
euskara
trinkotzea nahi genuen", azaldu digu Juanja Iturraldek, Zaldiko Maldikoko sortzaileetako batek. Zaldiko Maldikoren sortzaileek oso gogoan dute elkartearen sorreran euskarak ez zuela inongo onarpen ofizialik; eta are gehiago, sasoi hartan herrietatik Iruñera joandako jendeak euskaraz hitz egiteko lotsa zuela.
|
|
|
Kontzientzia handia zegoen, eta euskara trinkotzea nahi genuen", azaldu digu Juanja Iturraldek, Zaldiko Maldikoko sortzaileetako batek. Zaldiko Maldikoren sortzaileek oso gogoan dute elkartearen sorreran
|
euskarak
ez zuela inongo onarpen ofizialik; eta are gehiago, sasoi hartan herrietatik Iruñera joandako jendeak euskaraz hitz egiteko lotsa zuela. " Orduan euskararen presentzia oso urria zen eta horrekin apurtu beharra zegoen; hortaz, kultura ekitaldiak modu intentsoan antolatzen hasi ginen; ez zituen beste inork antolatzen", azaldu digute.
|
|
|
Kontzientzia handia zegoen, eta euskara trinkotzea nahi genuen", azaldu digu Juanja Iturraldek, Zaldiko Maldikoko sortzaileetako batek. Zaldiko Maldikoren sortzaileek oso gogoan dute elkartearen sorreran euskarak ez zuela inongo onarpen ofizialik; eta are gehiago, sasoi hartan herrietatik Iruñera joandako jendeak
|
euskaraz
hitz egiteko lotsa zuela. " Orduan euskararen presentzia oso urria zen eta horrekin apurtu beharra zegoen; hortaz, kultura ekitaldiak modu intentsoan antolatzen hasi ginen; ez zituen beste inork antolatzen", azaldu digute.
|
|
|
Zaldiko Maldikoren sortzaileek oso gogoan dute elkartearen sorreran euskarak ez zuela inongo onarpen ofizialik; eta are gehiago, sasoi hartan herrietatik Iruñera joandako jendeak euskaraz hitz egiteko lotsa zuela. " Orduan
|
euskararen
presentzia oso urria zen eta horrekin apurtu beharra zegoen; hortaz, kultura ekitaldiak modu intentsoan antolatzen hasi ginen; ez zituen beste inork antolatzen", azaldu digute. Ez hori bakarrik, Iruñearekin, San Ferminekin eta bertako presentzia euskaldunarekin lotura zuzena zuen izena aukeratu zuten, Erraldoi eta Kilikien pertsonaietako bat.
|
|
|
Zaldiko Sariak Zaldiko Maldikoren beste marka bat urtero ematen dituzten sariek osatzen dute. Hala, 1987tik gaur egunera arte Nafarroan
|
euskararen aldeko
edo kontrako lanean nabarmendutako elkarte eta gizabanakoak saritzen dituzte: lehen Lamien Urrezko Orrazia Iruñean ETB ikusi ahal izateko antena jarri zuen guraso elkarteari eman zioten; eta Asto Masto saria, berriz, Urralburu presidenteari.
|
|
|
Sorreratik gaur egunera arte, 140 bazkide inguru izan dituen elkartean irudimena borborrean ibili da beti. Horra hor, esaterako, 80ko hamarkadan, Nafarroan ETB ikustea ezinezkoa zenean, bi urtez, ostiralero, Zaldiko Maldikon
|
euskarara
itzulitako filmen programazioa bermatu izana. Lokal horretan bizipen asko daude batuta, gehienak hunkigarriak eta politak eta asko jai eta ospakizunekin lotutakoak, baina izan da bestelakorik ere:
|
|
|
Gero jakin genuen militar bat zela", diosku Iturraldek. Azken urteotan beste elkarte eta erakunde asko dabiltza
|
euskarazko
ekitaldiak antolatzen. Horregatik, bestelako formulak bilatu dituzte hainbat talderekin elkarkidetzan aritzeko.
|
|
|
Karrikirri elkartearekin, adibidez, Karrika Gurea da izeneko festa egiten dute, eta Nafarroako Dantzari elkartearekin Karrika Dantzan. Elkarteko batzarrera kimu berriak ere gehitu dira. Iruñeko
|
euskararen
egoerari dagokionez, Zaldiko Maldikoko kideak baikorrak dira. " Nahiz eta erakundeek ingelesa eta gaztelania bultzatuz kontrako politika eraman eta beste errealitate bat erakutsi nahi, Iruñeko lehenengo ikastolek 40 urte bete dituzte, ereduan matrikulatzen direnak gero eta gehiago dira, euskarak onarpen soziala lortu du, eta gero eta euskara gehiago entzuten da kalean".
|
|
|
Iruñeko euskararen egoerari dagokionez, Zaldiko Maldikoko kideak baikorrak dira. " Nahiz eta erakundeek ingelesa eta gaztelania bultzatuz kontrako politika eraman eta beste errealitate bat erakutsi nahi, Iruñeko lehenengo ikastolek 40 urte bete dituzte, ereduan matrikulatzen direnak gero eta gehiago dira,
|
euskarak
onarpen soziala lortu du, eta gero eta euskara gehiago entzuten da kalean".
|
|
|
Iruñeko euskararen egoerari dagokionez, Zaldiko Maldikoko kideak baikorrak dira. " Nahiz eta erakundeek ingelesa eta gaztelania bultzatuz kontrako politika eraman eta beste errealitate bat erakutsi nahi, Iruñeko lehenengo ikastolek 40 urte bete dituzte, ereduan matrikulatzen direnak gero eta gehiago dira, euskarak onarpen soziala lortu du, eta gero eta
|
euskara
gehiago entzuten da kalean".
|
|
|
Damián Pedrosa,
|
euskara
ikasle
|
|
|
Irakasle hau Argentinatik atera zen ihesi diktadura garaian, eta patuak hona ekarri zuen, Euskal Herrira. Gero,
|
euskara
ikasi eta Hernaniko Molotov Irratian ibilia da, hasieran gaztelaniaz, eta gero euskaraz, bere Argentinako doinuarekin.
|
|
|
Irakasle hau Argentinatik atera zen ihesi diktadura garaian, eta patuak hona ekarri zuen, Euskal Herrira. Gero, euskara ikasi eta Hernaniko Molotov Irratian ibilia da, hasieran gaztelaniaz, eta gero
|
euskaraz
, bere Argentinako doinuarekin.
|
|
|
Badira jada hogeita bost urte.
|
Euskararekin
izan zenuen lehen kontaktua gogoan duzu. Bai.
|
|
|
Berak ere bere bidea egin zuen. Ez zekien
|
euskaraz
. Gurasoak Durangokoak ziren, baina amak ez zekien eta aitak ez zuen egiten.
|
|
|
Giro berezi bat dago hemen bizi zarela sentitzeko. Gero, irakaslea naizenez, ikasteko aukera eman zidaten, hiru urtez, eta hizkuntza eskakizuna lortu bezain pronto Goierrira bidali ninduten, klase guztiak
|
euskaraz
ematera. Hasiera oso gogorra izan zen, baina ikasleek asko lagundu zidaten.
|
|
|
Bikotearen ohitura da. Seme alabek, ordea, dena
|
euskaraz
ikasi dute txikitatik. Oso bitxia izan zen.
|
|
|
Oso bitxia izan zen. Gaztelaniaz dena ulertzen zuten, baina ez zuten ezer egiten, dena
|
euskaraz
, eta, behin, Argentinara joan ginen, haiek lau urte zituztela, eta mutu bihurtu ziren lehengusuekin eta. Dena ulertzen zuten, baina ez zuten hitz egiten.
|
|
2012
|
|
|
Xabier Arauzo, Osakidetzako
|
Euskara
Zerbitzuko burua
|
|
|
|
Euskararen
normalizazioaren alde lanean jarraituko duen aldizkari berria sortzea erabaki du Osakidetzak, Osatuberri.1 zenbakia, prototipoa, banatuta dago jada; eta une honetan, otsailean argitaratuko den zenbakia prestatzen ari dira.
|
|
|
Iaz, baina, bi erakundeen arteko hitzarmenaren baitan, aldizkariak zituen helburuak betetzat jo eta handik aurrera Osakidetzaren esku geratuko zela erabaki zuten bi erakundeek. Horren harira,
|
euskararen
normalizazioaren alde lanean jarraituko duen aldizkari berria sortzea erabaki du Osakidetzak, Osatuberri. 1 zenbakia, prototipoa, banatuta dago jada; eta une honetan, otsailean argitaratuko den zenbakia prestatzen ari dira.
|
|
|
Xabier Arauzo: . Orain arte
|
euskara
ikasleentzat mugatuta egon da aldizkaria, baina guk profesional euskaldunak eta Osakidetzako erabiltzaileak ere hartzaile egin nahi ditugu?.
|
|
|
2005eko amaieran hasi ginen aldizkaria argitaratzen eta sei urte hauetan oso balorazio ona egin dugu. Aldizkaria jasotzen zuten
|
euskara
ikasleen artean galdeketa egin genuen eta oso harrera ona zuela konturatu ginen. Osatuberri Osakidetzak bakarrik kudeatutako aldizkaria da.
|
|
|
Zergatik erabaki duzue aurrera egitea? Iaz HABEk jakinarazi zigun betetzat jotzen zituela hitzarmenean aurreikusitako helburuak; hau da, Osakidetzako
|
euskara
ikasleentzat material didaktikoa sortzea ikasprozesuan laguntzeko. Osakidetzak, bere aldetik, bi arrazoi erabili ditu argitalpenari jarraipena emateko.
|
|
|
Osakidetzak, bere aldetik, bi arrazoi erabili ditu argitalpenari jarraipena emateko. Lehena, 2010eko apiril maiatzean argitaratutako Osakidetzako
|
Euskara
Planaren ebaluazioa. Txosten horretan zehazten zen euskarazko hizkera sanitarioa hedatu eta sendotu egin behar zela; eta Osakidetzako euskara ikasleei baliabide eta euskarri batzuk eman behar zitzaizkiela ikasprozesu horretan laguntzeko, betiere osasun arloko ikuspegitik.
|
|
|
Lehena, 2010eko apiril maiatzean argitaratutako Osakidetzako Euskara Planaren ebaluazioa. Txosten horretan zehazten zen
|
euskarazko
hizkera sanitarioa hedatu eta sendotu egin behar zela; eta Osakidetzako euskara ikasleei baliabide eta euskarri batzuk eman behar zitzaizkiela ikasprozesu horretan laguntzeko, betiere osasun arloko ikuspegitik. Eta bigarrena, Osatuz en gainean zuten iritzia jakiteko euskara ikasleen artean egin genuen azterketaren arabera, nahiko balorazio ona jaso genuela.
|
|
|
Lehena, 2010eko apiril maiatzean argitaratutako Osakidetzako Euskara Planaren ebaluazioa. Txosten horretan zehazten zen euskarazko hizkera sanitarioa hedatu eta sendotu egin behar zela; eta Osakidetzako
|
euskara
ikasleei baliabide eta euskarri batzuk eman behar zitzaizkiela ikasprozesu horretan laguntzeko, betiere osasun arloko ikuspegitik. Eta bigarrena, Osatuz en gainean zuten iritzia jakiteko euskara ikasleen artean egin genuen azterketaren arabera, nahiko balorazio ona jaso genuela.
|
|
|
Txosten horretan zehazten zen euskarazko hizkera sanitarioa hedatu eta sendotu egin behar zela; eta Osakidetzako euskara ikasleei baliabide eta euskarri batzuk eman behar zitzaizkiela ikasprozesu horretan laguntzeko, betiere osasun arloko ikuspegitik. Eta bigarrena, Osatuz en gainean zuten iritzia jakiteko
|
euskara
ikasleen artean egin genuen azterketaren arabera, nahiko balorazio ona jaso genuela. Beraz, ez dugu ikusi pisuzko arrazoirik aldizkaria desagerrarazteko.
|
|
|
Beraz, ez dugu ikusi pisuzko arrazoirik aldizkaria desagerrarazteko. Aitzitik, uste dugu oraindik lan handia dagoela egiteko, Osakidetzan
|
euskararen
presentzia normalizatzeko eta sustatzeko. Hala, 2011ko udan, lehiaketara atera genuen ale bat, azaroan kaleratu zena.
|
|
|
2011ko azaroko lehen zenbaki prototipo horretan esplizituki agertzen dira:
|
euskarazko
hizkera sanitarioa dibulgatu, hedatu eta ahal den neurrian normalizatu. Eta, bestetik, euskalduntze prozesuan lagundu, material osagarri edo didaktikoa sortuz.
|
|
|
Eta, bestetik, euskalduntze prozesuan lagundu, material osagarri edo didaktikoa sortuz. Nori zuzenduta dago, osasun zerbitzuetako langileei,
|
euskara
ikasleei, Osakidetzako erabiltzaileei. Hirurei.
|
|
|
Osatuz etik hona bilakaera eman da, onerako izan dena. Orain arte
|
euskara
ikasleentzat mugatuta egon da aldizkaria, baina guk profesional euskaldunei ere lekua egin nahi izan diegu. Beraz, batetik, orain arte bezala euskaraz gutxieneko gaitasuna duten Osakidetzako euskara ikasleei zuzenduta dago, ikasprozesuan laguntzeko; bestetik, profesional euskaldunei, eta baita Osakidetzako erabiltzaileak diren herritarrei ere:
|