|
2000
|
|
|
Emaitza benetan argigarria da: %51, 7ak bietan berdin nahiko luke, %8, 7ak
|
euskaraz
gehiago erdaraz baino eta %5, 9ak euskaraz bakarrik. Hau da, Nafarroako populazioaren bi herenek gutxienez elebitasuna nahiko luke 40 urteko epean.
|
|
|
UPN alderdiko boto emaleen artean %40, 2ak nahiko luke bietan berdin eta %0, 3ak
|
euskaraz
gehiago. Nolanahi ere, euskarak duen sostengu zabalaren adierazle garbiak dira datuok.
|
|
|
Beraz, UPNren botoak Oinarriak taldeak lortutako sinadurekin alderatzeko ezegokitasuna agerikoa da, alderdi honen botoemaleen artean ere euskararen aldeko apustua soma daitekeelako. PSNren kasuan %46, 9ak bietan berdin nahiko luke, EHrenean, %25ak bietan berdin, baina %37ak
|
euskaraz
gehiago eta %34, 8ak euskaraz bakarrik. Ezker Batuaren kasuan %69, 2ak bietan berdin, %60ak EA EAJren kasuan (EHren kasuan bezalaxe kopuru handiak daude bakarrik euskaraz eta euskaraz gehiago erantzunetan) eta CDNrenean %61ak nahiko luke bietan berdin.
|
|
|
PSNren kasuan %46, 9ak bietan berdin nahiko luke, EHrenean, %25ak bietan berdin, baina %37ak euskaraz gehiago eta %34, 8ak euskaraz bakarrik. Ezker Batuaren kasuan %69, 2ak bietan berdin, %60ak EA EAJren kasuan (EHren kasuan bezalaxe kopuru handiak daude bakarrik euskaraz eta
|
euskaraz
gehiago erantzunetan) eta CDNrenean %61ak nahiko luke bietan berdin. Bukatzeko abstentzionisten artean %68, 2ak nahiko luke bietan berdin.
|
|
|
Deialdi bikoitzik ez zela inola ere eginen erantzun zuen Lehendakari jaunak, baina Eremu Mistoko programazioetan?
|
euskara
gehiago erabiltzeagatik balorazio handiagoa emanen zela, agindu zuen eta, euskararen aldeko diskriminazioa eginez jokatuko zuela?.
|
|
2001
|
|
|
Badugu garaia, beraz, geure buruari galde diezaiogun ea ahalegin izugarri horrek espero zitezkeen emaitzak sortu ote dituen euskararen erabilera sozialaren aldetik:
|
euskaraz
gehiago egiten al da orain lehen baino. Ez da galdera erraza, erantzun bakarrekoa ez behintzat, eta zuhurgabe litzateke hitz labur batez erantzutea.
|
|
2002
|
|
|
MUren harreman hizkuntza euskara izatea, geroago eta pertsonagehiagoren artean erabiltzeko eta geroago eta zeregin gehiagotarako. Zailtasunakzailtasun eta tokian tokiko hizkuntza ohiturak oso kontuan hartuta, egunetikegunera eta urtetik urtera
|
euskara
gehiago irradiatuko duen unibertsitateaeraikitzen joatea da markaturiko norabidea.
|
|
|
(?) helburu nagusiena horixe izan da, gero eta
|
euskara
gehiago sartzea eta gero eta maila handiagokoa. Programa egin nahi duenak, euskalduna baldin bada, saioa euskaraz egin behar du.
|
|
|
Memoria pixka bat besterik ez da behar, buru pixka bat esan behar nuen baina hitz hori, buruarena alegia, anbiguo samar gertatzen denez" memoria" esango dut, memoria pixka bat behar da lehenago gertatzen dena eta orain dugun aukera parean jartzeko. Orain, administrazioan, lehen baino
|
euskara
gehiago dago, duda gabe.
|
|
2003
|
|
|
Udalean euskararen kontrako langilerik ez dago, baina lanean eta lankideekin denboraren erdia baino gehiago euskaraz egiten dutenak gutxiengoa dira (6tik 1 inguru). Ia denak,
|
euskara
gehiago erabiltzearen alde daude. Oso gutxi dira euskararen gaiarekin" presionatuegiak" edo gaia azaltzen denean deseroso sentitzen direnak (garrantzitsua da hala ere, multzo honen kezkak zeintzuk diren ezagutu eta erantzun egokiak lantzea).
|
|
|
Oso gutxi dira euskararen gaiarekin" presionatuegiak" edo gaia azaltzen denean deseroso sentitzen direnak (garrantzitsua da hala ere, multzo honen kezkak zeintzuk diren ezagutu eta erantzun egokiak lantzea). Baina asko dira euskara erabil dezaketen egoeratan, erdaraz egiten dutenak, nahiz eta denek aitortu beraiengatik balitz,
|
euskara
gehiago egingo luketela.
|
|
|
Artean, bai bata, bai bestea, horretan gaitasun handia hartuak ziran eta baliabidez hobeto orniduta egozan hasieran baino. Baina Ikastaroa bera izango dau Karmelok
|
euskera
gehiago lantzeko zirikagarri, pozkari handia izateaz ostean.
|
|
2004
|
|
|
Euskara ren Jarraipena III 2001 Inkesta Soziolinguistikoak zera erakusten digu besteak beste, elebidunen kopuruak gora egiten duela Euskal Herrian, baina elebidunen multzo horretan" elebidun euskaldunen" kopuruak ez diola indar berdinez jarraitzen gorakako joera horri. Konklusioa zera da, gainerako elebidunek(" elebidun erdaldunak" eta" elebidun orekatuak") ez dute
|
euskara
gehiago era biltzen behar adina gaitasun linguistikorik ez dutelako.
|
|
2005
|
|
|
Bigarren hizkuntza moduan ikasi du eta hizkuntzaz gain literaturari buruzko kontuak landu dituzte Itziar Aduriz irakaslearekin. Hastear den ikasturtean
|
euskara
gehiago ezagutzeko astia izango du Manelek.
|
|
|
Jaki n en aurreko zenbakiko artikuluan Valentzia aldetik zetorren planteamendu eta esperientzia baten berri ematen genuen, TELP izenekoa (Taller del Espai Linguistic Personal). Bertan erabiltzen diren planteamendu eta estrategiek balio dezakete gure egunerokoan
|
euskara
gehiago erabiltzeko; eta, kasu horretan, (beste esparrutan) erabilera ohitura bat, gaitasun on bat eta euskararen aldeko kontzientzia bat duten hiztunei daude zuzenduta gehienbat. Euskal hiztun bat egunerokoan erdara erabiltzera eramaten duten egoeren aurrean tresna gehiago eta beste ikuspegi bat izateko da gehienbat baliagarri.
|
|
2007
|
|
|
Presentzia horrek, ordea, euskal kontzientziarekin lotura zuzena du: zenbat eta
|
euskara
gehiago entzun eremu batean, orduan eta euskal kontzientzia apalagoa ageri da. Erlazio zuzenki asimetrikoa da, erlazio logikoa.
|
|
|
Nire ustez, behin hemezortzi urte bete ondoren, nahikoa zehaztua egon ohi da etorkizunean zein hizkuntzatan biziko garen. Gainera, nire kasuan aukera izan dut karrera euskaraz edo erdaraz egin erabakitzeko denek ez dute zorte hori, eta, klasean nabaritzen dut
|
euskara
gehiago entzuten dudala. Eta gauza bera gertatzen da lagunartean ere.
|
|
|
Sakanako populazioaren %37ak daki euskara, baina Altsasu kenduz gero portzentajea %46ra igotzen da. Sakanako erdiguneko herrietan
|
euskara
gehiago erabiltzen da mugako herrietan baino eta orokorrean, herri txikietan ez da handietan baino gehiago hitz egiten. Altsasu da Sakanako herririk populatuena, 5.000 biztanle baino gehiago dituen herri bakarra.
|
|
|
Lau hiriburuetan eta adin tarte guztietan emakumeek gizonezkoek baino
|
euskara
gehiago darabilte. Salbuespen bakarra hiribururik euskalduneneko (Donostia) adin tarterik zaharrenean aurkitu dugu.
|
|
|
Salbuespen bakarra hiribururik euskalduneneko (Donostia) adin tarterik zaharrenean aurkitu dugu. Gizonezkoek emakumezkoek baino
|
euskara
gehiago egiten zuten garaiko azken arrastoa, agian?
|
|
|
Lau hiriburuetan eta adin tarte guztietan emakumeek gizonezkoek baino
|
euskara
gehiago darabilte. Salbuespen bakarra hiribururik euskalduneneko (Donostia) adin tarterik zaharrenean aurkitu dugu.
|
|
|
Salbuespen bakarra hiribururik euskalduneneko (Donostia) adin tarterik zaharrenean aurkitu dugu. Gizonezkoek emakumezkoek baino
|
euskara
gehiago egiten zuten garaiko azken arrastoa, agian?
|
|
|
2006ko datuek berretsi egiten dute hipotesi hori, baina neurri batean bakarrik. Izan ere: Elkarrizketetan haurrak tarteko direnean, euskararen erabilera nabarmen handiagoa da, haurrik ez dagoenean baino, Iruñean izan ezik. Nagusiak haurrekin ari direnean ere, askoz ere
|
euskara
gehiago darabilte, nagusien artean ari direnean baino. Baina oso datu kezkagarria da, Donostia ez beste hiriburuetako haurren arteko elkarrizketetako euskararen erabilera baxua. Gasteizkoa iazkoaren oso antzekoa da, Bilbon hobetu egin da (%2, 6tik %4, 3ra) baina Iruñean aitzitik, sekulako jaitsiera gertatu da:
|
|
|
Datuen norabidea ona da; euskararen erabilera hobetu egin baita neurketa guztietan. Esan genezake, orokorrean, Euskal Herrian gero eta
|
euskara
gehiago erabiltzen dela leku publikoetan.
|
|
|
Datuen norabidea ona da; euskararen erabilera hobetu egin baita neurketa guztietan. Esan genezake, orokorrean, Euskal Herrian gero eta
|
euskara
gehiago erabiltzen dela leku publikoetan. 2001eko neurketaren emaiKike Amonarriz –2006ko hizkuntzen kale erabileraren neurketa:
|
|
|
• Elkarrizketetan haurrak tarteko direnean
|
euskara
gehiago erabiltzen da haurrik ez dagoenean baino, nahiz eta zonalderik erdaldunenetan haurrak bakarrik daudenean erabilera nabarmen jaisten den.
|
|
|
Gune soziolinguistikoari dagokionez, goian aipatutako lanaren arabera, euskaldunak %80tik gora direnean, nagusiki euskaraz hitz egiten dute, bai senideekin bai lagunartean. Euskaldunen dentsitatea %45 eta %80 bitartekoa denean, berriz,
|
euskaraz
gehiago egiten dute erdaraz baino. Dentsitatea txikiagoa denean, euskararen erabilerak behera egiten du eta erdararenak gora:
|
|
|
Haurrak komunikazio egoeretan egoteak ala ez euskararen erabileran duen eragina neurtuta, Hegoaldeko hiriburuetan joera garbia da
|
euskara
gehiago erabiltzea haurrei zuzentzen zaizkion mintza jardunetan. Iruñean% 6,9 da erabilera tasa hori, aurreko neurketatik jaitsi bada ere(:
|
|
|
Dena dela, badira hiru datu Iruñea Hegoaldeko bertze hiriburuen joera nagusitik bereizten dutenak. Lehenik, Iruñean haurrik egoteak ez dakar
|
euskara
gehiago erabiltzea: haurrak tartean daudela% 4,4 da euskararen erabilera ([2001] 6,2_ [2006] 4,4) eta haurrik ez dagoelarik% 5,3 ([2001] 1,3_ [2006] 5,3).
|
|
|
Atentzio ematen du solaskidea bertan ez dagoela buruz buru egiten diren elkarrizketetan baino
|
euskara
gehiago erabiltzea: Nafarroan% 6,6 da euskararen erabilera orokorra eta% 9,2 solaskidea bertan ez dagoela euskaraz egiten dena.
|
|
|
Haurrak komunikazio egoeretan egoteak ala ez euskararen erabileran duen eragina neurtuta, Hegoaldeko hiriburuetan joera garbia da
|
euskara
gehiago erabiltzea haurrei zuzentzen zaizkion mintza jardunetan. Iruñean% 6,9 da erabilera tasa hori, aurreko neurketatik jaitsi bada ere.
|
|
|
Adibidez: haurrik egoteak
|
euskara
gehiago
|
|
|
Zein ondorio atera datu horretarik? Euskaldunak bakarrak direnean
|
euskara
gehiago erabiltzen dutela beren solaskideekin baino eta euskara bakartasunaren hizkuntza bilakatzen dela. Ez naiz bide horretan ausartuko.
|
|
|
Etorkizuneko gizarteari begira itxaropentsua da, euskararen irabaziak, haur eta gazteengandik etorri izatea; ezagutza mailako azterketetan ikusten zen bezala, kale erabileran ere horrela gertatzen da, adina zenbat eta gazteago,
|
euskara
gehiago ezagutzen eta erabiltzen da. Gainera lurralde guztietan gertatzen da progresio hau, bai Autonomi Elkartean, baita Nafarroan ere.
|
|
|
Hiriburuetako euskararen erabilera joerak zehazkiago aztertuta ikusi dezakegu, lurralde guztietan ematen den gertakizuna: haurrek presente daudenean edo haurrengana zuzendutako elkarrizketetan,
|
euskara
gehiago erabiltzeko joera dugu. Nagusien arteko elkarrizketetan gutxiago erabiltzen dugu euskara eta joera hori berori, hau da, euskara gutxiaEuskarak errealitate ezberdinak bizi ditu lurralde batean ala bestean, Gipuzkoan biztanleen hirutik batek darabil euskara kalean, Bizkaian entzuten da urrena euskara gehien, hamarretik batek darabil, Nafarroan gutxiagok erabiltzen du %6, 6ak, Araban berriz euskarak kalean duen presentzia ez da %5era ere iristen, Iparraldean euskarak bizi duen gizarte errealitatearen pare. go erabiltzearena, errepikatzen da ondoren, haurrak elkarrekin ari direnean, euskararen erabilerak behera eginez.
|
|
|
Metodologiaz harago, hona hemen balizko galdera batzuk: Zein da
|
euskara
gehiago erabiltzeko dauden mugak eta ezintasunak. InterbenEfikazia eta efizientzia ekimen berean uztartzeko asmoz, bi xedetalde proposatzen dira egokienak eta lehentasun osokoak direlakoan:
|
|
|
Horregatik beharbada, ez da berdina izan lurralde guztietan. Euskara egiten zen eremuetan erabili dute elizgizonek
|
euskara
gehiago. Lurraldeei dagokienez, Iparraldean, Gipuzkoan eta Bizkaian gehiago zaindu da; Nafarroan gutxiago.
|
|
|
Egokitu zaiguhonakoa entzutea ere: «benetako euskal arteak
|
euskara
gehiago eta garbiagoa du berebaitan euskaldun gehienen jardunak baino». Bertsolariei ere lezioak ematerainokokopeta erakutsi izan dute.
|
|
2008
|
|
|
Nolanahi ere, egun oso zaila ikusten dut hori. Bestalde, guk ere normalizazio horretara iristen lagun dezakegu, gure artean
|
euskaraz
gehiago hitz eginez.
|
|
|
Harreman argia du, beraz, euskarazko hedabideen kontsumoak, hizkuntza gaitasunarekin, etxeko erabilerarekin eta baita euskararekiko jarrera subjektiboarekin ere: euskarak toki handiagoa du telebista ikusteko eta egunkariak irakurtzeko herritarren ohituretan, horiek zenbat eta hizkuntza gaitasun handiagoa izan, etxean zenbat eta
|
euskaraz
gehiago egin eta zenbat eta euskaltzaleagoa izan. Hiru aldagai horien kasuetan, hiruretan da estatistikoki adierazgarria euskarazko hedabideen kontsumoarekin duten harremana.
|
|
|
Harreman argia du, beraz, euskarazko hedabideen kontsumoak, hizkuntza gaitasunarekin, etxeko erabilerarekin eta baita euskararekiko jarrera subjektiboarekin ere: euskarak toki handiagoa du telebista ikusteko eta egunkariak irakurtzeko herritarren ohituretan, horiek zenbat eta hizkuntza gaitasun handiagoa izan, etxean zenbat eta
|
euskaraz
gehiago egin eta zenbat eta euskaltzaleagoa izan. Hiru aldagai horien kasuetan, hiruretan da estatistikoki adierazgarria euskarazko hedabideen kontsumoarekin duten harremana.
|
|
|
Izan ere, gaur egun zarauztarrek prentsa irakurtzen ematen duten denboraren %20, 1 horren zatirik handiena Hitza irakurri izanari dagokio (euskarazko denbora horren erdia baino dezente gehiago, %59 inguru). Eta pentsa daiteke hedabide hori plazaratu izanak
|
euskaraz
gehiago irakurtzea (nabarmen gehiago irakurri ere) ekarri duela Zarautzen. Besteak beste, euskarazko prentsa irakurtzeko ohiturarik ez zuen alorretara ere iristea lortu duelako Hitzak.
|
|
|
Beste behin, oso logika argia erakusten dute datuek: etxean zenbat eta
|
euskara
gehiago erabili, orduan eta toki gehiago eskaintzen diete euskarazko hedabideei.
|
|
|
• Eskaintzaren auziaz gain, bestelako aldagai soziolinguistikoekin oso lotuta azaltzen zaigu euskarazko hedabideak gehiago edo gutxiago ikustea eta irakurtzea. Hizkuntza gaitasuna, erabilera eta euskararekiko jarrera subjektiboa, hirurek dute harremana telebista
|
euskaraz
gehiago edo gutxiago ikustearekin eta egunkariak euskaraz gehiago edo gutxiago irakurtzearekin. Horien artean hizkuntza gaitasunak (euskaraz ondo egiteko gaitasunak, kasu honetan) garrantzi berezia du.
|
|
|
• Eskaintzaren auziaz gain, bestelako aldagai soziolinguistikoekin oso lotuta azaltzen zaigu euskarazko hedabideak gehiago edo gutxiago ikustea eta irakurtzea. Hizkuntza gaitasuna, erabilera eta euskararekiko jarrera subjektiboa, hirurek dute harremana telebista euskaraz gehiago edo gutxiago ikustearekin eta egunkariak
|
euskaraz
gehiago edo gutxiago irakurtzearekin. Horien artean hizkuntza gaitasunak (euskaraz ondo egiteko gaitasunak, kasu honetan) garrantzi berezia du.
|
|
|
Izan ere, gaur egun euskaldun batzuek berba horrekin edozein itsasontzi adierazten dute, berori Queen Elisabeth gurutzontzia, Titanic transatlantikoa, erraldoia, laket yatea, lanerako gabarra zein txipiroiak arrantzatzeko ontzitxo arraunduna izan. Baina,
|
euskara
gehiago eta hobeto dakienarentzat bederen, horrela jokatzea ez da zilegi.
|
|
|
Bilboko Euskalerria Elkarteak Euskalduna astekari politikoa sortu zuen1896an444 Aldizkari horretan gehiena gaztelaniaz idatzita zegoen, baina euskaraz ere hainbat artikulu atera ziren, edukien %15 inguru. Beraz Euskalerria Elkartekoen aldizkarian Arana Goirik ateratakoetan baino
|
euskara
gehiago baliatzen zen. Gainera Euskaldunan edukidun artikulu politikoakazaltzen ziren maiz.
|
|
|
Oñatiko kongresuko prozedurak salatzera iritsi zen, noiz eta batzar hura gertatu eta urte t, erdi igarotakoan, 1920ko otsailaren hasieran: gaizki egin omen zen aukeraketa eta Euzkadi egunkaria nahita baztertu zen bertan «iñungo izparringijak danak batera baño
|
euzkera
geyago erabillirik» era horretara «alik abertzale gitxien eruateko auteskundebatzarrera». Bustintzak arrazoia zuen Euzkadik garaiko beste ezein publikazioak baino euskara gehiago argitaratzen zuela adieraztean.
|
|
|
gaizki egin omen zen aukeraketa eta Euzkadi egunkaria nahita baztertu zen bertan «iñungo izparringijak danak batera baño euzkera geyago erabillirik» era horretara «alik abertzale gitxien eruateko auteskundebatzarrera». Bustintzak arrazoia zuen Euzkadik garaiko beste ezein publikazioak baino
|
euskara
gehiago argitaratzen zuela adieraztean. Baina «Guk auteskunde aretan [lehen euskaltzainak aukeratzekoetan] ezkendun arterik ixan, emon ezeuskuelako» esatean ez zebilen oso zintzo, aipatu gabe utzi baitzuen Euzko Deyari bai eman zitzaiola bozketzeko aukera eta uko egin ziola.
|
|
|
Kaleko pertzepzioa ere baikorra dut: Iruñeko kaleetan orain 30 urte baino
|
euskara
gehiago entzuten da. Ez da datu zientifikoa, baina niri lanean jarraitzeko indarra ematen dit.
|
|
|
Nafarroako administrazioan
|
euskara
gehiago balioesteko deia
|
|
|
Euskararen Nafar Kontseiluak atzo egindako bileran erabakitakoaren arabera,
|
euskara
gehiago balioetsi behar da administrazioan; Nafarroako Gobernuak alor hori arautzeko berriki egin duen dekretuaren zirriborroan azaltzen dena baino gehiago balioetsi behar da, hain justu.
|
|
|
[Soziolinguistika tristea I.] Euskaltzaleek berritsuak izan behar lukete denek; hartara,
|
euskaraz
gehiago litzateke. Eta berritsuak ez ezik, txoroak izatea ere txarra ez, asko eta" denetik" hitzegin dadin euskaraz.
|
|
2009
|
|
|
Sentsibilitate handiko euskaltzalea da Alberto Surio. Jendeak uste baino
|
euskara
gehiago daki. Lotsatia da, baina hemendik pare bat urtera sorpresa emango du!
|
|
|
Gogora dezagun agintari nazionalisten hizkuntza politikaren ardatza gizabanakoaren kontsumoa izan dela: produktu erakargarriak eskaini behar zaizkio euskaldunari erabilerari eutsi eta
|
euskara
gehiago erabil dezan. Non eta norekin erabili behar du ordea?
|
|
|
Emaitza itxaropentsua da 16 urtekoen euskalduntasunaren garapena 4 pundu eta erdiz goratu dela aitzinagoko adin multxoari konparatuz (%11, 6> %16, 1). Dirudienez orain eskolak herria euskalduntzen du, eskolan herrian baino
|
euskara
gehiago baita (29% versus 22, 5%). " Haur eta gazteak lehentasun" agian" euskaldun oso" bilakatuko direlakoan.
|
|
|
Lau mintzamolde bereizi ditugu, euskarari araberako ponderazio kantitatiboa emanez: euskal mintzamoldea" beti euskaraz edo
|
euskaraz
gehiago" (%90 euskaraz), aldizkako mintzamoldea" euskaraz frantsesez bezenbat" (%50 euskaraz), noizean behineko euskal mintzamoldea" euskaraz guttiago" (%25 euskaraz), erdal mintzamoldea" frantses hutsean" (%0 euskaraz).
|
|
|
Zer egin behar litzateke" euskaraz guttiagotik""
|
euskaraz
gehiagora" iragaiteko. Bereizi behar ditugu solasaldi informalak familian edo lagunartean gertatzen direnak eta harreman formalak udaletxean edo administrazioetan.
|
|
|
— bestetik, erdaraz egiteko ohitura zuten guraso euskaldunentzako gida metodologiko bat egitea, familiako eguneroko harremanetan
|
euskara
gehiagotan eta hobeto erabiltzen laguntzeko.
|
|
|
Amaitzeko zirikada bat: batek baino gehiagok eta behin baino sarriago tentatu izan dau Felix Bilbao, ea zergaitik
|
euskeraz
gehiago idazten ez dauen. Geu be behin baino sarriago hurreratu gatxakoz, ea idatzita ezer eukanentz argitaratzeko modukorik.
|
|
|
Pilota gehiago interesatzen zait, gehiago da.
|
Euskara
gehiago da: nire bizitzako lan eta itxaropen eta sufrimenduetako elementu inportantea da alegia; hots, ni neu naizenaren parte inportantea da, ni neu zer izatea hein batean euskararen zer izateak egiten du.
|
|
|
Han baino apur bat
|
euskara
gehiago (ez askoz gehiago, hala ere) entzun zitekeen 1946an uhin laburrean emititzen hasitako Euzkadi Irratian. Radio Paristik behin behinean egiten ziren emisioak ordezkatzeko eta Jaurlaritzaren mezuak euskal herritarrei bidaltzeko bitarteko gisara sortu zen Euzkadi Irratia.
|
|
|
Gauza batek bestea zekarren: faktore bat edo bestea zirela medio, jendea
|
euskaraz
gehiago irakurtzen hasi zen. Hona zer zioen, esate baterako, Jose Manuel Irigoien Ttipa Ttapako ordezkariak Jakin aldizkariak argitaraturiko mahai inguruan (Torrealdai, 1992:
|
|
|
Madrilen egindako mapetan, Iruñekoetan baino
|
euskara
gehiago ageri da
|
|
|
Espainiako Geografia Institutuak argitaratzen duen Nafarroako mapa begiratu, edo Nafarroako Herri Lanen sailak argitaratzen duen mapa begiratu, ezberdintasunak ageri dira.
|
Euskara
gehiago ageri da Madrildik egiten duten mapan Nafarroan egiten duten mapan baino.
|
|
|
Imanol Landa alkateak egindako balorazioan (mp3) esan duenez, ”Lehiaketak arrakasta itzela izan du, publikoaren aldetik eta sektorearen aldetik. Ostalarien eta bezeroen arteko harremanetan
|
euskara
gehiago entzutea eta profesionalek euskara euren zerbitzuaren kalitatean plus bat ikustea ere lortu dugu”. Guztira, 23 tabernek eta jatetxek euren bezeroentzat bereziki prestatutako milaka pintxoak eskaini zieten, hilaren 19an eta 20an, prezio merkean.
|
|
|
Euskarari gutxieneko portzentajetik goragoko lekua egitea puntutan baloratu egiten da lehiaketan. Horrela, modu progresiboan, lehentasuna ematen zaie
|
euskara
gehiago erabiltzeko konpromisoa hartzen dutenei. Euskarazko programazioaren zati handi bat, gainera, audientziarik handieneko orduetan eman da.
|
|
|
Esango genuke, politikagintzaren esparruan, euskal abertzaletasunaren mundutik zenbaitek gehiegitan proiektatu duela euskara euskal identitatea ulertzeko ikuspegi jakin bati hertsiki lotuta, eta beren burua ez nazionalistatzat izendatzen dutenek gutxienez beste hainbestetan erakutsi dutela beldurra diotela egiazko elebitasunari eta euskararen ezagutza eta erabilera hedatzeari, errezeloz beteta begiratzeraino. Azken hauek uste dute zenbat eta
|
euskara
gehiago orduan eta euskal abertzaletasun gehiago izango genukeela gure gizartean. Uste okerra, eta ez beti oharkabean esaten dena, zenbaitzuek, beste interes batzuen eraginez, gehiegitan aireratzen baitute" euskararen hazkundea= abertzaletasunaren hazkundea" korrelazioa, jakin badakiten arren, datu soziologiakoek erakusten dutenaren argitan, hori ez dela errealitatean horrela.
|
|
|
" oso gaizki goaz, ezagutza dezente igo arren, erabilera ez baita urrutitik ere neurri bertsuan handitzen";" euskara hain gutxi erabiltzeak horixe adierazten du: jendeak nahiago duela gaztelaniaz bizi";" zertarako gastatu hainbeste diru euskara bultzatzeko, gero dakitenek ez badute erabiltzen?";"
|
euskara
gehiago erabiltzeko egin behar dena da administrazioetatik neurri agintzaileak hartu eta euskara erabiltzera behartu; ez al gaude, bada, Euskal Herrian?";" euskara gehiago erabiltzen ez bada herri erakundeek ezer gutxi egiten dutelako da, eta Espainiako politikaren mende daudelako eta gaztelaniaren mendeko hizkuntza politika egiten dutelako, neurri ausartak hartu eta diru gehiago gastat... Horiek eta antzekoak entzuten dira, ura norberaren errotara eramateko erabiltzen baitu zenbaitek erabileraren auzia sarri askotan.
|
|
|
" oso gaizki goaz, ezagutza dezente igo arren, erabilera ez baita urrutitik ere neurri bertsuan handitzen";" euskara hain gutxi erabiltzeak horixe adierazten du: jendeak nahiago duela gaztelaniaz bizi";" zertarako gastatu hainbeste diru euskara bultzatzeko, gero dakitenek ez badute erabiltzen?";" euskara gehiago erabiltzeko egin behar dena da administrazioetatik neurri agintzaileak hartu eta euskara erabiltzera behartu; ez al gaude, bada, Euskal Herrian?";"
|
euskara
gehiago erabiltzen ez bada herri erakundeek ezer gutxi egiten dutelako da, eta Espainiako politikaren mende daudelako eta gaztelaniaren mendeko hizkuntza politika egiten dutelako, neurri ausartak hartu eta diru gehiago gastatu beharrean". Horiek eta antzekoak entzuten dira, ura norberaren errotara eramateko erabiltzen baitu zenbaitek erabileraren auzia sarri askotan.
|
|
|
Nolanahi ere den, nik kontu hartze itxura hartu nion bota zidanari. Nik baino
|
euskara
gehiago zekien, nik baino akademikoago idatziko zuen seguruenera, ni baino hamar bat urte zaharragoa da, eta nik ez nituen hogeita bi urte mukizu besterik.
|
|
|
Euskaraz bizi gura dutenen artean sortu diren egitasmoek, gero eta puntu garrantzitsuagoan dute bideragarritasun ekonomikoa, diru kontuak, subentzioak, akordioak, soldatak eta numeroetako kontuak. Eta
|
euskara
gehiago da hitza, letra, jendea, pertsonak, elkarrizketa, gaitasuna, pentsamendua, lana, antolamendua, gogoa, ilusioa. Eta horiek zenbakitara ekartzea kosta.
|
|
2010
|
|
|
Euskara Zerbitzuen II. Topaketak aurkeztu zituzten ostiralean Gipuzkoako Foru Aldundian.Bi lasarte oriar izan ziren aurkezpenean: Estibalitz Alkorta, Gipuzkoako Foru Aldundiko euskara zuzendari nagusia, eta Ricardo Ortega, Lasarte Oriako Udaleko Euskara batzordeko burua izan ziren ostiralean Foru Aldundian Udaltopeko II. edizioko xehetasunak eman zituztenak.Aurten landuko den gaia Nerabeen aisia eta lagunartea izango da eta Zer eta nola egin daiteke udaletatik nerabeek aisian eta lagunartean
|
euskara
gehiago erabiltzeko, galderari erantzuna ematen ahaleginduko dira.Jardunaldien bigarren edizio hau apirilaren 21ean eta 22an izango da eta, berriz ere, Manuel Lekuona izango dute leku.Euskara teknikarien bilgune" Iaz bezala, topaketa hauen helburua Euskal Herriko euskara teknikariak bildu eta urteroko elkargune bat izatea da", adierazi zuen Estibalitz Alkorta Aldundiko euskara zuzendariak.Lasarte Oriako Udaleko Euskara batzordeko buruak, Rikardo Ortegak azaldu zuenez," Topaketak urtero egiteko asmoarekin jaio dira.
|
|
|
•
|
Euskara
gehiago erabiliko luketenetatik (%42) euskara gehiago erabiltzeko ardura eurena dela %16k onartzen du. Dena den, eguneroko zereginetan eta aisialdian besteei egozten diegu euskara ez erabiltzearen errua neurri handi batean.
|
|
|
• Euskara gehiago erabiliko luketenetatik (%42)
|
euskara
gehiago erabiltzeko ardura eurena dela %16k onartzen du. Dena den, eguneroko zereginetan eta aisialdian besteei egozten diegu euskara ez erabiltzearen errua neurri handi batean.
|
|
|
|
Euskara
gehiago erabiliko luketenetatik (%42) euskara gehiago erabiltzeko ardura eurena dela %16k onartzen du.
|
|
|
Euskara gehiago erabiliko luketenetatik (%42)
|
euskara
gehiago erabiltzeko ardura eurena dela %16k onartzen du.
|
|
|
Mutil lagunarekin gauza berdina gertatzen zait.
|
Euskaraz
gehio mintzatzea gustatuko litzaidake baina txikitatik etxean erdaraz bizi naizenez, gaur egun kosEuskara galtzeari beldur psikologikoa diote. Ez hizkuntza desagertzearen beldurra, hizkuntza beraiek galtzeari diote beldur.
|
|
|
euskararen gaitasun mailari eustea zaila gertatzeraino. egoera horretan aurkitzen dugu Iruñerriko gazteen euskararen erabileraren paradoxa lirudikeena: ...(egun %27, 2 euskaldun eta %12, 7 ia euskaldun. nafarroako gobernua 2006), euskararen erabilera gainbehera etorri da (%2, 5etik 1,8ra. kasares 2007). gure gazteen adierazpenak irakurrita, beren adinkideekin euskaldunez osaturiko harreman sare erdaldunak eratu dituzte. hau da,, ikaskide eta lagun euskaldunak dituzte baina erdaraz aritzeko ohitura ezarrita dute. erabilera eskas horren jabe dira eta
|
euskara
gehiagotan erabiltzeko ahalegin, esfortzu eta saiakerak aipatzen dituzte. zenbait adierazpenetan jarrera kritiko horri frustrazio, etsipen edota erruduntasuna dario. hala eta guztiz ere, gure gazteak motibatuta daude eta euskararen erabileraz kontzientzia kritikoa dute. euskaraz irakatsiko duten maisu maistragaiak dira eta, oro har, subjektu eraginkor gisa jokatu nahi dute beren inguruan...
|
|
|
Baina aztertu dugun errealitateak garbi erakusten du euskararen gizarte egoera ezin dela irizpide geografiko hutsez azaldu. Hau da, zatikatze geografikoak ez dio hizkuntzaren egoera sozialari erantzuten. gazteen euskararekiko bizipenak hizkuntza eremu geografikoen arabera baino, ingurune soziolinguistikoen eta harreman sareen arabera azal daitezke. eta sare harremanetan
|
euskaraz
gehiagotan egiteko. baina haien adierazpenak irakurrita, ondoko galdera honek asaldatzen nau: non dago hizkuntzaren gozamena?
|
|
|
Etxean gazteleraz hitz egiten zuten nire gurasoek (euskara ez baitzekiten), eta nik euskara, ikastolan ikasi nuen(...) egia da ere gehiago erabiltzen nuela. Azkenaldian
|
euskara
gehiago erabiltzeko esfortzu bat egiten ari naiz, nire harremanetan garrantzia gehiago emanez eta eguneroko bizitzan maiztasun handiagoz erabiliz(...) bihotzean dudan hizkuntza euskara da; benetan maite dut eta horren alde borrokatu nahi dut, izandako heziketagatik eta nire inguruarengatik batzutan kosta egiten bazait ere.
|
|
|
Nire osaba izebak ere euskaraz hitz egiten dute baina hauekin gehienetan ere gaztelaniaz hitz egiten dut. Orain pena ematen dit
|
euskaraz
gehiago ez hitz egitea, eta txikia nintzenean gehiago erabili izan banu, orain ere hainbat jende gehiagorekin hitz egingo nukeela pentsatzen dut (osabak, izebak, lehengusu lehengusinak...).
|
|
|
...eta gustatuko litzaidakeena baina gutxiago erabili, asko maite dut euskara eta, naiz eta gustatuko litzaidakeena baina gutxiago erabili, asko maite dut euskara eta etorkizunean nere bizitzan leku handiagoa betetzea gustatuko litzaidake eta hori da magistaritza ikasteak duen abantailetako bat, euskaraz ikasteko eta lan egiteko aukera ematen duelako, hizkuntza urteekin galdu beharrean, alderantziz,
|
euskaran
gehiago trebatuz eta esan dudan bezala euskaraz neurri handiago batean bizitzeko aukera emanez...
|
|
|
Zer egin da EAEko eskoletan, azken mende laurdenean, ikasleek
|
euskaraz
gehiago egin dezaten. Zer egin da, bereziki, ikasleen (eta, oro har, ikastetxearen) euskarazko jarduera orduak areagotzeko?
|
|
|
ikerlanaren aurkezpena egin ziguten. Amaitzeko, Iñaki Arruti jaunak. Zer egin dezaket nire udalean (nire inguruan) nerabeek aisian eta lagunartean
|
euskara
gehiago erabiltzeko?, itauna mintzagai hartuz zenbait iradokizun eskaini zizkigun.
|
|
|
2.3 Benetan datu interesgarriak eskaini zizkigun, baita ere, Iñaki Arrutik. Zer egin dezaket nire udalean (nire inguruan) nerabeek aisian eta lagunartean
|
euskara
gehiago erabiltzeko, txostena aurkeztean.
|
|
|
Gazteak, euskara eta aisialdia Ipar Euskal Herrian 19,77 Kb Iñaki Arruti: Zer egin dezaket nire udalean (nire inguruan) nerabeek aisian eta lagunartean
|
euskara
gehiago erabiltzeko 14,28 Kb Josune Zabala eta Maitane Ayerza: Tolosa:
|
|
|
Aurten, nerabeak hartuko dituzte gogoetarako gai gisa. Nerabeak, aisia eta lagunartea gaiaz gogoetatuko dute, eta nerabeek aisialdian, lagun artean
|
euskara
gehiago erabiltzeko zer egin litekeen aztertuko dute, eta udaletatik zer egin litekeen sakonduko dute.
|
|
2011
|
|
|
Kaleko tabernan ere gehienak erdaraz ari ziren.Hurrena erreibindikatzen hasten garenean, zer erreibindikatu behar diogu Nafarroako Gobernuari?
|
Euskara
gehiago erabiltzeko ala zer. Eta zer erreibindikatu diote lesakarrek euren buruei. Igande arratsalde honetan 04:30etik 06:30era bitarteko behaketa besterik ez da.
|
|
|
Areago, Shin Chan, Son Goku eta halakoak lehenengo euskaraz ikusi dituztenez, arraro egiten zaie gero erdarazkoa. Pelikula arrakastatsuak erdaraz ikusi ohi dituzte lehenago, horregatik bultzatu behar da marrazki bizidunez gain gainerako ekoizpenak ere
|
euskaraz
gehiago eta lehenago ematea. Haurrak txikitatik marrazkiak euskaraz naturaltasun guztiz ikusten hasten dira eta horrek segida balu, naturaltasunez hartuko lukete lekukoa egungo eta etorkizuneko belaunaldi gazteek, baina ez dago nerabeentzako telesailik eta euskaraz, eta erdarara pasatzen dira.
|
|
|
Iruñeko euskararen egoerari dagokionez, Zaldiko Maldikoko kideak baikorrak dira. " Nahiz eta erakundeek ingelesa eta gaztelania bultzatuz kontrako politika eraman eta beste errealitate bat erakutsi nahi, Iruñeko lehenengo ikastolek 40 urte bete dituzte, ereduan matrikulatzen direnak gero eta gehiago dira, euskarak onarpen soziala lortu du, eta gero eta
|
euskara
gehiago entzuten da kalean".
|
|
|
idatzirako zer euskara eredu erabili behar zen argitzea, eta batez ere, praxian erabilgarria zela frogatzea. Lehenbiziko aldiz lehia sortu zen, eta lehia horrek, besteak beste, ordurainokoan baino
|
euskara
gehiago erabiltzea ekarri zuen, paradoxazkoa badirudi ere, frankismo betean.
|
|
2012
|
|
|
" Denetariko irratsaioak sortu dira euskaraz azken urteotan, eta barrura begira ere nabarmena da euskarak egin duen bidea, duela urte batzuetatik hona. Emisio elebidunak bere bidea egingo du, bai, eta gero eta
|
euskara
gehiago sartzea litzateke naturalena; hori da gure asmoa, behintzat". Hala ere, euskara hutsezkoa dute xede berri:
|
|
|
Euskararen inguruan ari eta" asko egin da, gutxi egin da…". Duela 25 urte baino askoz
|
euskara
gehiago entzuten dela Gasteizen eta gainerako erretolikak. Euskara entzutea deigarri da oraindik Arabako hiriburuan.
|
|
|
Arratian ume, gazte eta helduen artean euskara eta erdarak biak daude gure ezpainetan. Lehen ez bezala, eskoletan etxeetan eta auzoetan baino
|
euskara
gehiago egiten da gaur. helduok izan genuke ume eta gazteen eredu, baina badirudi helduon arteko solasaldietan erdarara jotzen dugula sarri, eta, etxe eta familiako bazterrak ere erdaraz bizi ditugula. etxetik kanpo, auzoan eta kalean, gero eta ezezagun gehiagorekin aurkitzen gara, eta, jakina, hauekin ere erdara da nagusi. eta zer esanik ez telebista, irrati edo interneten gabiltzanetan, horieta...
|
|
|
Laburpena. Arratiako hamaika ikastetxeek azken hamabost urteetan hizkuntza normalkuntza proiektuak garatzen dabiltza –eusko Jaurlaritzako ulibarri programaren baitan bertako ikasle jendeak euskara ikasi ez ezik, auzoan eta kalean
|
euskaraz
gehiago egin dezan, eroso eta natural, euskararen normalizazioari ekarpena egin nahirik. horretarako, peter Sengek eraldatze prozesuen azterketarako proposatu duen hamar erronken eredua oinarri eta urtxi Barrenetxeak eredu horren egin duen moldaketaz baliatu da egilea. Funtsa horrekin, Arratiako ikastetxeek elkarlanean eta inguruko kultur eragileen laguntzarekin zer nolako erantzuna ematen ari diren azaldu eta, aldi berean, hausnarketari eta emaitzen balioespenari ekiten zaie.
|
|
|
Izan ere, elebidunen artean, eta bereziki elebidun gazteen artean,
|
euskara
gehiago ez erabiltzeko arrazoi nagusiak hauek dira: lehen hizkuntza erdara izanik euskaraz jarduteko erraztasun urriagoa izatea eta gehienak gune erdaldunetan bizitzea.
|
|
|
Esan bezala, arrunta delako subjektuek euren buruak ederresteko joera erakustea inkestetan, modu guztiz inkontzientean askotan. Eta gaur egungo euskaldunen artean euskararen aldeko jarrerak nagusi izanik, logikaren barnean sartzen da bete betean benetan erabiltzen den baino
|
euskara
gehiago erabiltzen dela erantzutea inkestetan.
|
|
|
EAEn baino zerbait apalagoak dira igoerak, eta handiagoak jaitsierak, Ipar Euskal Herriko galeren mailara inondik inora iritsi gabe. Horrela, landutako datuen arabera betiere, 20 urte lehenago baino
|
euskara
gehiago egiten da Nafarroa Garaian lankideen artean(+ %33, 3) eta bestelako eremu formaletan(+ %52, 7). Gutxiago egiten da, ordea, kalean (%13, 8) eta etxeetan (%15, 6).
|
|
|
— Badirudi, ordea, nerabezaroko beherakada nabarmen horren atzetik, urteak aurrera egin ahala, euskararen erabilera berreskuratu egiten dutela poliki poliki hainbat gaztek.
|
Euskara
gehiago erabiltzeko joera horri eutsi egingo diote hurrengo urteetan, eta hainbat kasutan areagotu ere egingo da joera hori gazte helduen aroan, seme alabak jaiotzearekin eta haztearekin batera.
|