|
2000
|
|
|
Ez da inoiz erraza izan
|
euskararen alde
lan egitea Nafarroan, oztopoz beteriko bidea ibili behar izan dugu euskaldunok eta zantzu guztien arabera, aurrerantzean ere horrela izango da. Ederki aski gogoratzen ditut Felix Martiren hitzak AEK ko irakasleon lan baldintzak ezagutu eta gero:
|
|
|
(...) Zenbatek daki euskara nafar gehienena izatetik gutienena izatera agintari espainiar eta espainiarzaleen bortxatze eta zanpatzetik etorri dela? (...) Lotsatu egin luke zenbait gaurko jauntxo agintedunak, gaur euskaldunak lau garela eta
|
euskaragatik
lan egitea eta sosa gastatzea baliogabekoa dela erraten duenean. (...) Lotsatu egin lukete, eurek eta euren moduko aitzinekoek gehiengoarena zen euskara guttiengoarena izatera ekarri, eta orain euskaldunok erdaldunen eskubideak errespetatzen ez ditugula erratera ausartzen direnean".
|
|
2002
|
|
|
Eta euskara batuaren aldekoekin konpontzeko erarik aurkitu ez zutenez, Arantzazuko Batzarra amaitu aurretxu, beraietako bat aurreratu, eta denen aurrean hauxe esan omen zuen: " Zuek herriko
|
euskeraren alde
lan egitea nahi ez baduzue, guk herriko euskerarentzat Akademia bat sortuko dugu, eta orduan izango dira akademia bi: Euskaltzaindia eta Euskerazaintza".
|
|
|
Irakurle komunitate zale bat dugu beraz. Kontua da jende gutxirengana zuzentzen garela denok, ez
|
euskaraz
lan egiten ari garenok bakarrik, baizik eta beste hizkuntzetan ari direnek ere gure irakurle komunitate honengana jotzen dute gure eroslea jende leiala delako erosteko garaian.
|
|
|
Arrainen biologia eta ibaien ekologia aztertzen dute. 80 langile ingum aritzen dira bertan, ikertzaileak zein teknikariak?, baina haien arteanoso gutxi dira euskaldunak, eta ez da
|
euskaraz
lanik egiten.
|
|
|
Bi zentro ditu, bata Derion (Bizkaia) eta bestea Arkauten (Araba). Teknikarien eta ikertzaileen artean badiraeuskaldunak, baina ez da euskaraz ikertzen, eta apenas argitaratzen duten euskaraz.Izan ere, gehienak ingeniariak edo albaitariak direnez, beren ikasketa guztiakgaztelaniaz egin dituzte, eta ez dute erraztasunik
|
euskaraz
lan egiteko.
|
|
|
Ohartu beharra dago ezen gaur egungo irakaskuntzaren zati handi bat urruneko formazioaren bitartez gauzatuko dela laster. Beraz, horri erantzuna emateko,
|
euskaraz
lan egiteko ardura hartu dugun unibertsitariook gogoeta egin behar dugu, eta, horren ondorioz, urratsak ematen hasi.
|
|
|
Ohartu beharra dago ezen gaur egungo irakaskuntzaren zati handi bat urruneko formazioaren bitartez gauzatuko dela laster. Beraz, horri erantzuna emateko,
|
euskaraz
lan egiteko ardura hartu dugun unibertsitariook gogoeta egin behar dugu, eta, horren ondorioz, urratsak ematen hasi.
|
|
|
Aurreko datuak aztertzerakoan, kontuan hartu behar da ezen, lehenengo biurteak izanez, ikasle gutxik bukatu dituztela beren ikasketak. Baina litekeena da, lehenago ikusi dugun bibliografia urriak eta
|
euskaraz
lan egiteko ohiturarik ezakproiektuen uzta oztopatzea.
|
|
|
2 Bere aldetik, Udako Euskal Unibertsitateak bere bidea egiten segitu du, etaliburuak argitaratzeaz gain, funtzio sozial berebizikoa bete du, zalantzatan inorkezin jar dezakeena, beste unibertsitateetan aritzen garen ikasle eta irakasleoktrebatzeko gune historikoa izatea hain zuzen. Izan ere, seguru asko, jende gutxibaitagoke unibertsitate horietan,
|
euskaraz
lan eginda UEUren ikastaroetatik igaroez denik, ez irakasle, ez eta ikaslerik ere. UEUk aurrerapen handiak lortu ditu, bestalde, hala nola oraintsu Eibarko udaletik jasoriko. Markeskoa?
|
|
|
Elgoibarko Zazpiki Irratia ere 1984an sortu zen; abenduan, hain zuzen ere. Irrati horren oinarrietan elgoibartarren eta
|
euskararen alde
lan egiteko asmoa jasotzen zen26 Ideologia desberdinetako pertsonek eta taldeek parte hartu dute bertan hasieratik; besteak beste, Gazte Asanbladak, Senideek, Talde Antimilitaristak, eta abarrek.
|
|
|
Ez, badirudi, jendetasunaren maila, nor den nor, nor den zer, zer den zer, oinarri oinarrizko bereizketa horiek egiteko behar den jendetasun eta sen arrunta amildegian beheiti bota dugula, zenternaren zolaraino, han ito dadin ur uher gazien artean. Gure akademiak,
|
euskararen alde
lan egiteko, eta horretarako bakarrik, dugun akademiak, holakorik merezi al du. Zer uste duzu zuk?
|
|
|
• Iparraldean
|
euskararen alde
lan egiteko aukera berriak sortu dira. Euskalgintzak egindako lanak bide berriak ireki ditu eta instituzio batzuek publikoki onartu dute hizkuntz politikaren beharra.
|
|
|
EHUren egiturek
|
euskaraz
lan egitea izango litzakete helburua, EHU osatzen duten pertsonen hizkuntza aukera errespetatuz beti ere. Alegia, pertsona eleanitzez osatutako euskarazko egitura baterantz joan ginateke.
|
|
|
EIREk emandako definizioaren emaitzak antzuak eta mugatuak izango lirateke, ordea, gaur egungo unibertsitate gune bakoitzaren garapenera mugatuko bagina. Bigarren galderaren erantzunean azaldu ditudan abantailak lortu nahi baditugu, ezinbestekoa da
|
euskaraz
lan egiten duten guneen koordinazioa eta elkarlana. Lankidetzak arlo eta esparru desberdinak jorratu behar ditu; errazenak testugintza, materialen prestaketa eta irakasleen form azioa ditugu.
|
|
2003
|
|
|
Talde horren emaitza izan zen Historia eta Gizarte zientzien urtekariaren bigarren alea, 1982ko data izan arren, 1983an atera zena. Bere aurkezpena egitean, ordea, urtekariaren beraren amaiera iragarri zen, Eusko Ikaskuntzak argitaratu behar zuen aldizkarian parte hartzeko gonbitea luzatuz
|
euskaraz
lan egin nahi zutenei UEUko Historia saileko kideek. Eusko Ikaskuntzari zera eskatzen zioten, aldizkariaren urteko ale bat gutxienez euskaraz izatea.
|
|
|
Sailari egonkortasuna ematez gain, taldekideen arteko harreman eta adiskidetasunak pertsonen arteko txandatzea era egokian eta apurketarik gabe egitea ahalbideratu du, egitasmo koherentea osatuz,
|
euskaraz
lan egiteak suposatzen dituen mugak kontuan hartuz. Taldea Euskal Herrian euskaraz lan egiten duten historiagile guztiak UEUra hurbiltzen saiatu da, iritzi eta arlo desberdinetako ikerlari eta irakasleei ateak irekiz.
|
|
|
Sailari egonkortasuna ematez gain, taldekideen arteko harreman eta adiskidetasunak pertsonen arteko txandatzea era egokian eta apurketarik gabe egitea ahalbideratu du, egitasmo koherentea osatuz, euskaraz lan egiteak suposatzen dituen mugak kontuan hartuz. Taldea Euskal Herrian
|
euskaraz
lan egiten duten historiagile guztiak UEUra hurbiltzen saiatu da, iritzi eta arlo desberdinetako ikerlari eta irakasleei ateak irekiz. Alde horretatik, arestian aipatu ditugun ikastaroei erreparatzea nahikoa da gaien aniztasunaz eta garaiko historiografiaren kezkekin, eta bere mugekin, zuen loturaz konturatzeko.
|
|
|
Horretarako, erakunde desberdinetan lanean ari ziren pertsonak bildu ziren (EHU, Deustu, Irakasle Eskola, UNED, UZEI, Elhuyar, Siadeco, AEK), nahiz eta kasu askotan, beraien arteko koordinazioa eskasa izan. Edozein modutan, Orbek behin eta berriz adierazi zuen UEU
|
euskaraz
lan egiten zuen orori irekita zegoela.
|
|
|
Kepa Sarasolak egin zuen bitartekari lana azken kasuan. Historia Sailak, bere aldetik, ahalegin handia egin zuen
|
euskaraz
lan egiten zuten taldeak eta pertsonak biltzeko, hurrengo urteetarako azpiegitura eta proiektuak lantzeko asmoarekin. 23 liburu argitaratu ziren Banco de Vizcayaren laguntzarekin, ia denak zientzia arlokoak, baina sailburuen bilerak liburugintzan erabili beharreko irizpideak birmoldatu egin behar zirela erabaki zuen, eta eskuliburuetara edo irakurle anitzeko lanetara jo behar zela.
|
|
|
Euskara landu eta aberastu unibertsitate hizkuntza izan dadin.Irakasle eta ikasleak prestatu
|
euskaraz
lan egin ahal izan dezaten.Euskara eta euskal kulturaren alde lanean ari diren talde eta pertsona guztien topaleku izatea.
|
|
|
UEUk berak ere plazaratu zuen bere iritzia. UEUren idazkaritza taldearen aburuz, euskararen aldeko dinamikak sortutako premiak erantzuteko erakundea zen UZEI. Haren lanak, hiztegiak alegia, oso baliotsuak ziren, bai UEUn antolatzen ziren ikastaroetan eta mintegietan, bai eta edozein irakaskuntza zentrotan
|
euskaraz
lan egin nahi izanez gero ere; bestalde, egindakoaren behin behinekotasunaz jabetuta zeuden egileak, etengabe berritzen baitzituzten beraien proposamenak. Agiriaren bukaeran, hasitako lanean gogoz jarraitzeko eskatzen zion UEUk UZEIri12.
|
|
|
Baina izan zuen eragina UZEIren dinamikan eta hiztegigintzan, oro har14, hiztegi espezializatuen bidea moteldu egin baitzen, baita UZEIren hasierako dinamika ere, talde desberdinen integrazioa bilatzen zuena. Moteltze hori, Joseba Intxaustiren ustez, «segurtasun ekonomiko eta instituzionalik ez zaizkiolako eskeini» gertatu zen, eta horren ondorioz, terminologia lanek pisu nabaria hartu zuten, baita administrazioek eskatutako enkarguzko lanek ere15 Jaurlaritzaren aurrekontuak igo ahala,
|
euskararen alde
lan egiten zuten erakundeentzako laguntzak ez ziren erritmo berean igotzen; bestalde, erakunde berriak sortzeak, HABE esaterako, haserre bizia piztu zuen sektorean. Kezka, aldiz, kultura politika osora zabaldu zen.
|
|
|
Berak proposatutakoak honako hauek izan ziren: UEU
|
euskaraz
lan egiten zuten guztien topaleku bihurtzea45; emandako gai guztiak argitaratzea; esperimentalki bazen ere, Gipuzkoan edo Bizkaian antolatzea eta; ikusi dugun moduan, EHUn integratzea. Ez zen izan Historia sailburua urte horretan izandako jende berria nabarmendu zuen bakarra, gauza bera egin zuen Argia ko kazetariak:
|
|
|
Elebitasun diglosikoak ateak zabaldu baino itxi egiten dituela ikusita, hedabide euskaldunen beharrizan propioei erantzun behar zaiela ikusita, Komunikazioaren Goi eskola Teknikoa eta Fakultatea sortu behar da: euskaraz pentsatua
|
euskaraz
lan egiteko. Guk egiten ez dugun lana besteei alokatu diegu, eta makurra da errenteroaren bizitza.
|
|
|
Anitzetan galdetzen diogu geure buruari, ea geure lanpostutik edo erantzukizun kargutik ematen ari garenerantzuna behar bezalakoa ote den. Bertze hitzetan erranda, euskalgintza
|
euskararendako
lan egiteko aukeratzat ala bizibidetzat bakarrik hartzen dugun.
|
|
|
1. Nafarroan
|
euskararen alde
lan egitea, edo besterik gabe euskaraz bizi nahi izatea, ez da sekula gauza erraza izan, baina azken urteotan UPNren Gobernuak gure hizkuntzaren kontra, eta oro har euskal kultura eta" euskal" kutsua duen ororen kontra, abiarazi dituen ekimenek are makurrago egin dute normalizazioaren bidea.
|
|
2004
|
|
|
Azaroaren 18tik 20ra bitartean egingo da aurtengo Lekeitioko Zine eta Bideo Bilera, dagoeneko hogeita zazpigarrena. Topaketa hauetan
|
euskaraz
lan egiten duten zinemagileen film eta bideoak lehiatzen dira, izan amateurrak izan profesionalak. Zintek hogeita hamar minutuko iraupena izango dute gehienez.
|
|
|
Hizkuntza hori herri oso batena delako eta ez korronte politiko batena bakarrik. Izan ere, euskal nazionalismoaren lana ez da soilik
|
euskararen alde
lan egitea, gehiago da. Mesedegarria eta argigarria izango litzateke euskararen desidentifikazioa, eta horrek ez du esan nahi nazionalismoak ez duela euskararen alde lan egin behar.
|
|
|
Izan ere, euskal nazionalismoaren lana ez da soilik euskararen alde lan egitea, gehiago da. Mesedegarria eta argigarria izango litzateke euskararen desidentifikazioa, eta horrek ez du esan nahi nazionalismoak ez duela
|
euskararen alde
lan egin behar. Esa nahi dut, esaterako, euskararen aldeko mugimenduak ez direla nazionalismoarekin identifikatu behar.
|
|
|
Behatokiko zuzendariak, izan ere, zera dio: ?
|
Euskararen aldeko
lana egiteak ez duela inola ere ekartzen erdaldunendako bazterkeria, denon onerako baita. Hori garbi erran behar da.
|
|
|
• Plan honetan, aurrekoan bezala, politikariek etagoikarguek tokian tokiko planak dinamizatzeko arduradute, baina ez da ezer zehazten lan horretan dagokien aitzindaritzaz edo euskalduntzen nahiz
|
euskaraz
lan egiten dagokien arduraz.
|
|
2005
|
|
|
Berak azaldu digunez, asmoa helduentzat umoreari lotutako antzerki obra egitea zen, «planteamendu xumearekin, pretentsio handirik gabea, eta batez ere, hasiera hasieratik euskaraz pentsatua». Antzezlanaren arrakastaren gakoa horixe izan omen da, hasieratik
|
euskaraz
lan egitea eta Alkainen ustez, «horrek sinesgarritasuna eman dio lanari eta jendeak igarri du». Baserri giroan kokatutako obra da Kutsidazu bidea, Ixabel, baina protagonista euskaldun berri urbanita da eta Alkainen iritziz, horrek eragin du ikusle mota asko harrapatzea.
|
|
|
idazki zuzenak, argiak, jatorrak eta erakargarriak kaleratu ahal izateari herritarrekin jarduteko garaian, «Nik Administrazioan ere euskaraz»·lema egia bilaka dadin. Estilo liburuok IVAPerako espreski diseinatuak izan badira ere,
|
euskaraz
lan egin nahi duten guztiei zuzentzen zaie eskaintza, IVAPeko arduradunak ziur baitaude Euskal Herri osoko makina bat administraziori ere lagungarri izango zaizkiola hizkera modernoa eta eraginkorra erabiltzeko Administrazioa herritarrari hurbiltzeko orduan.
|
|
|
Horrek eskatzen digu, besteak beste: eduki gehiago garatzea sarean jartzeko;
|
euskaraz
lan egiteko tresnak eta baliabideak ugaritzea eta eskura ipintzea; software erabilienak, librea barne, lokalizatzen jarraitzea; euskarazko ahots teknologietako produktuak garatzea eta erabiltzea ohiko zerbitzuen eta ogasunen eskaintzan; itzulpenerako laguntza sistemak garatzea…
|
|
|
Nire lekua apala da. egiten zuen bezala maitasunez eta egiaz hartu jendea, guztiei lagundu, ahal dudan neurrian, eta hil arte
|
euskararen alde
lan egin.
|
|
2007
|
|
|
Ikasleek irratsaio berezia igorriko dute goizean zehar, ikastetxeko pasabidean panel desberdinak jarri dituzte ikasleek euskarari buruz duten iritzia jasotzeko. Eta 3 gunetan euskararen aldeko firma bilketa egingo dute ere, honetarako gurasoen inplikazioa eskatzen dute irakasleek.Ikastetxeek urtean zehar
|
euskararen alde
lan egiten dute eta gaurkoan Euskararen Nazioarteko Eguna ospatuko dute.•
|
|
|
Urte hauetan guztietan, batez ere, irizpideak, arauak eta beste hainbat gauza bateratzeko lanean jardun dute. Izan ere, langilegoaren %78a da euskalduna Danobaten, baina eguneroko lanean zailtasun eta oztopo bat baino gehiagoren aurrean aurkitzen dira horiek
|
euskaraz
lan egin nahi badute. Berba teknikoekin eta bezeroekin izan beharreko hartu emanetan sortzen dira euskaraz jarduteko zailtasun gehien.
|
|
|
Asteleheneko ekitaldian jakitera eman zenez mapa horiek Mankomunitateko eta udaletxeetako kanpoko aldean jarriko dira. Kontseiluko Mikel Gerrikok esan zuenez" mapa honekin Sakanan euskaraz bizitzea errazagoa izango da" eta gehitu zuen" Sakanara hurbiltzen den edonork
|
euskararen alde
lan egiten duten erakundeak zeintzuk diren jakiteko eta aintzat hartzeko aukera izango du". Aldi berean, Mikelek nabarmendu zuen mapa hori" akordioaren oinarri diren Ziurtagiridunak ezagutarazteko beste pauso bat" zela.
|
|
|
Beraien ibilbidea, paralelo egin ordez, behin eta berriz gurutzatzen delako. Kulturaren azterketek, gainera, gaur egungo ikuspuntutik interesgarriak izan daitezkeen pertsona eta taldeez gain(
|
euskaraz
lan egin zuten Ibinagabeitia eta Zaitegi aztertzeaz gain, adibidez), orduan garrantzitsuak ziren pertsona eta mugimenduak kontuan izan behar ditu, nahiz eta denboraren joan etorriek erabat zokoratu.
|
|
|
HAEEeko Itzultzaile Zerbitzu Ofizialaren itzulpenen datu basea. Oraingoz, 420 testu baino gehiago dago jasota IDABAn, itzultzaileentzat ez ezik administrazioan
|
euskaraz
lan egiten duten langileentzat ere baliagarri izan daitezkeenak: Kode Zibila, Zigor Kodea, Konstituzioa, Estatutua, Erregistro Zibilaren Legea, Prozedura Legea, Toki Erakundeen Araubidearen Legea, Langileen Estatutua, Europako Konstituzio berria, Eusko Legebiltzarraren lege guztiak 2000tik hona, dekretuak, planak, azterketak, artikuluak...
|
|
|
• Euskaldundu beharreko lan atalak ez dira euskalduntzen, eta ondorioz, ezinezkoa da
|
euskaraz
lan egiteko eskubidea bermatzea.
|
|
|
• Euskaldundutako edo euskalduna den langileak
|
euskaraz
lan egingo du euskarazko zirkuituan.
|
|
|
• Unibertsitate eta Lanbide Heziketaren eskaintza osorik euskaldundu behar da epe labur eta zehatz baten barruan. Era berean, Irakasle Eskolak
|
euskaraz
lan egingo du, ez baita zentzuzkoa euskara ez dakiten langileak prestatzea, Sisteman lekurik izango ez dutenez gero.
|
|
2008
|
|
|
Euskal Kulturaren Behatokiaren kasuan, berbarako, euskaraz aritzen da, eta beste arlotan, euskaraz eta gaztelaniaz. Nagusiki
|
euskaraz
lan egiten da. Euskarak alor horietan guztietan eragiten du, jendea pozik dago euskara ez delako bere horretan geratu, euskara bitartekoa da baita ere artearen, diskogintzaren eta DVDen sektorean.
|
|
|
Gero, 1999an, eta hori iraultzatzat emana izan zen, Pirinio Atlantikoetako Kontseilu orokorrak lanpostu bat sortu zuen," Chargé de mission de la politique linguistique" [Hizkuntza politikarako karguduna] tituluarekikoa.
|
Euskararen alde
lan egin behar zuen lehen enplegatua zen Iparraldeko kolektibitate publikoetan. Okzitaniera ere bere eskumenetan bazuen eta lehen urtean Pauen kokatua zen14 Hortik landa, euskara teknikarien kopurua emendatu da Euskararen Erakunde Publikoaren sortzearekin (2004, ikus V).
|
|
|
, EAEn Eusko Jaurlaritzaren 4 hizkuntza eskakizuna dago indarrean, Hizkuntzen Europako Erreferentzi Marko Bateratuaren C mailaren parekoa. Nafarroako Gobernuak, ordea, ez du arauturik 3 jakite maila —EGA tituluaren baliokidea— baino goragoko hizkuntz eskakizunik, ez eta
|
euskaraz
lan egin behar duten teknikari gaituentzat ere.
|
|
|
Jakina denez, EAEn Eusko Jaurlaritzaren 4 hizkuntza eskakizuna dago indarrean, Hizkuntzen Europako Erreferentzi Marko Bateratuaren C mailaren parekoa. Nafarroako Gobernuak, ordea, ez du arauturik 3 jakite maila —EGA tituluaren baliokidea— baino goragoko hizkuntz eskakizunik, ez eta
|
euskaraz
lan egin behar duten teknikari gaituentzat ere.
|
|
|
Toki administrazioan euskararen erabilera areagotzeko ez da nahikoa langileak gaitzea. Horrez gain, edo horren gainetik, lortu litzateke langileek
|
euskaraz
lan egitea itzulpenetara jo behar izan gabe. Beraz, lehentasunezkoa litzateke euskaraz ere sortzea balio komunikatiborik handiena duten lan jardunak, hau da, zabalkunderik handiena dutenak.
|
|
|
Euskal Herrian terrorismo bihurtu dute presoen alde lan egitea, gaztetxeak eraikitzea, independentziaren proiektu politikoa babestea edo
|
euskararen alde
lan egitea, berretsi du.
|
|
|
Are gutxiago pediatriaren eremuan, non azken urteotan, bai pediatrek nola Administrazioak esfortzu handia egin duten euskarazko osasun arreta egia bihur dadin. Egia esan, asko dira kontsultan
|
euskaraz
lan egiten duten pediatrak, nahiz eta 2.hizkuntza eskakizuna lortu ez duten, euskaldun zahar ez alfabetatuak direlako batzuk eta euskara ikasten aritu arren, azterketa gainditu ez dutelako beste batzuk. 2 hizkuntza eskakizuna egiaztatzeko azken deialdian, aurkeztu zirenetatik %7k bakarrik lortu zuten, eta horrek hausnarketa behar du.
|
|
|
Garbi dago, nolanahi ere, bera zela, Euskarabide honetan, euskalgintzaren ezagutza sakonena zuena.
|
Euskararen inguruan
lan egiten duten taldeetatik hurbilen zegoena. Zalantzan, hori, goizegi sartu ote zen.
|
|
|
Balentziagak gustura hartu du telebistan
|
euskaraz
lan egiteko egin dioten proposamena. «Oso gustura jaso dut eskaintza.
|
|
|
Unibertsitate euskaldun bat behar dugu; zeinetan euskaldunon hizkuntza eskubideak bermatuz
|
euskaraz
lan egin, ikasi eta bizitzea posible izango den.
|
|
2009
|
|
|
Guk argi eta garbi dugu bi hizkuntzek elkarrekin bizi behar dutela, errespetuan, ez dela bata bestearen gainean jarri behar.
|
Euskaraz
lan egiten duen jendea gurekin pozik dago, gurekin lan egin nahi dutela transmititu digute, ez da arazorik izango.
|
|
|
Eta horretarako zehaztu egin behar da zein lan jardun gauzatzeko erabiliko den euskara lan hizkuntza moduan, nola, norekin, noizko, eta, batez ere, zergatik. Horrezaz gain, langileen motibazioa indartu behar da,
|
euskaraz
lan egiteko lehen urratsak emateko, baita ere gaztelaniarekiko inertzia eten eta, arian arian, euskaraz jarduten hasteko. Horixe izango da, hain zuzen ere, IV. Plangintzaldiaren helburua:
|
|
|
Neronek ere egin nuen sartu berritan, duela hogei bat urte. Bere helburua da euskara dakitenei baliabide teknikoak ematea (hiztegia, arauak, laguntzak)
|
euskaraz
lan egiteko gai sentitu daitezen.
|
|
|
Neronek ere egin nuen sartu berritan, duela hogei bat urte. Bere helburua da euskara dakitenei baliabide teknikoak ematea (hiztegia, arauak, laguntzak)
|
euskaraz
lan egiteko gai sentitu daitezen.
|
|
|
EIKA, lan gune euskalduna (2007). EIKA Koop. E.k bere buruari" lan gune euskalduna" deitu ahal izateko,
|
euskaraz
lan egiteko konpromisoa izan du abiapuntu eta xede. Buelta eman dio zonalde soziolinguistiko euskaldun batean eta langile euskaldun askoren artean izan ohi den gaztelaniaz lan egiteko joerari.
|
|
|
|
Euskararen alde
lan egiten duten elkarteen etsipena handia izan zen. Joan den astelehenean eskainitako prentsaurreko batean, engainatuta eta mespretxatuta sentitu zirela adierazi zuten eta amore emango ez dutela jakinarazi zuten.
|
|
|
Euskaltzaindia
|
euskeraren alde
lan egiteko eta euskal arazoetan gidari izateko jarri eta izendatu zuen gure herriak bere ordezkarien bidez. Eta gaur, kanpaina honek herriagandik izan duen erantzun ezin hobea ikusi ondoren, nik Euskaltzaindiaren beraren izenean hauxe esan nahi dizuet: Hemendik aurrera, zuen laguntza eta atxikimenduari eskerrak, gure Elkarte hau oldar berriz eta gogotikago lotuko dela bere zeregin handi hoiek betetzera.
|
|
|
Gure lema zen, etsaiarekin egin behar bazen ere, guri komeni bazitzaigun, egin, beti! Eta haiekin lan egin genuen, ez haietakoak ginelako,
|
euskaraz
lan egiten uzten zigutelako baizik.
|
|
|
Profesionalen aldetik, berriz, ez genuen arazo handirik izan. Ondo prestatutako jendea zegoen, aurretik ere
|
euskaraz
lan egindakoa. Kezkak bagenituen, noski, baina baita abantaila handiak ere telebistaren aldean.
|
|
|
egoera, banaketa eta garapen abiadura ezberdinak? artikuluan diotenez, 650 kazetari ari dira
|
euskaraz
lan egiten. Era berean, Kazetaritza euskaraz:
|
|
|
Euskara ezagutzen dute eta gertukoa dute, gazteagoengan errazagoa da gogoa jarri eta euskara erabiltzea.Mezurik bidaliko al zenieke inguruko enpresetako kideei. Hemen bezala, beste enpresetan ere gaztelaniara jotzeko ohitura nabarmena da, inertziak bultzatuta bezala. Euskara Planak abian jartzeko diru-laguntzak daudela kontuan hartuta, gure burua
|
euskararen alde
lan egitera behartu genuke pixka bat.
|
|
|
Euskal Herriko sindikatuen izenean, ongi etorri
|
euskaraz
lan egiteko hautua egin dugunon herrira!. Zazpi sindikatu elkartu dira, aurtengo Korrikarekin eta ekimen horren aldarrikapenekin bat egiten dutela adierazteko.
|
|
|
Arte eszenikoen esparru zabalean
|
euskaraz
lan egiten dutenen topagune bihurtuko da Aulesti (Bizkaia), heldu den astean. ADEL Arte Drama Euskal Laborategia antolatu du Ander Lipusek gidaturiko Antzerkiola Imaginarioa taldeak, laugarren urtez.
|
|
|
Azpeitia eta Villabonako Udalek (Gipuzkoa) gaur bertan aztertuko dute Uemaren Zuzendaritza Batzordeak aurkeztutako idatzia. Mozioak
|
euskararen alde
lan egiten duten eragileen babesa eta adostasuna du. Azpeitian eta Villabonan gaia gaur eztabaidatuko duten arren, dagoeneko Gipuzkoa eta Bizkaiko beste hainbat udalek mozioa onartu dute:
|
|
|
Behatokia: . Oztopoak jartzen zaizkie
|
euskaraz
lan egin nahi duten udalei?
|
|
|
Horrez gain, administrazioen arteko harremanetan Paul Bilbao Behatokiko zuzendariak esan duenez, 60 espediente inguru bideratu dituzte, eta, horietatik gehien gehienak
|
euskaraz
lan egiteko eskubideen urratzeen ingurukoak izan dira, oztopoak jartzen zaizkie euskaraz lan egin nahi duten udalei? .
|
|
|
Horrez gain, administrazioen arteko harremanetan Paul Bilbao Behatokiko zuzendariak esan duenez, 60 espediente inguru bideratu dituzte, eta, horietatik gehien gehienak euskaraz lan egiteko eskubideen urratzeen ingurukoak izan dira, oztopoak jartzen zaizkie
|
euskaraz
lan egin nahi duten udalei? .
|
|
|
Berdeek esan dute aniztasunaren izenean parte hartzeko, eta LAB sindikatuak lan munduan ere euskarak ukan behar duen lekua azpimarratzeko: . Publikoan nahiz pribatuan, langileek
|
euskaraz
lan egiteko aukera ukan behar dutelako?.
|
|
|
Eskubide pertsonalaren bidez, euskal hiztunek Euskal Herri osoan
|
euskaraz
lan egin eta bizi ahal izateko euskal ingurua bermaturik izan behar dute, bizitza sozialaren alor guztietan, euskarazko harremanak eta komunikazioak garatzeko, erosotasun osoz eta eragozpenik gabe. Lurraldetasun printzipioa, berriz, bitarteko juridikoa da munduko herritarren hizkuntza ezberdinak beren lurraldeetan babesteko eta hizkuntz eskubideen urratzea gainditzeko.
|
|
|
Gainera, euskararen ikuspegitik oso interesgarria iruditzen zait komikia. Urteak daramatzat
|
euskararentzat
lan egiten. Bai, gaztelaniaz idazten dut, baina telebistan, antzerkian, haurrentzako liburuetan euskararen alde aritu naiz, eta komikia beste bitarteko bat da.
|
|
|
Adibidez: ...z sinesgarria, diru horren benetako jatorria ezkutatzeko prozedura izan daitekeela dirua biltzeko modu hori; Egunkaria k Euskal Herriari buruz zuen ikuspegi nazionalak ETAk Euskal Herritzat daukanarekin erabateko adostasuna duela; Martin Ugalde parkea sortuta ETAren helburuak bultzatu zituela Egunkaria k, erakunde armatuak euskararen sostengurako sarea ehuntzea proposatzen baitu, eta kultur parkea
|
euskararen alde
lan egiten duten enpresak biltzeko sortua baita; Egunkaria ren 11 oinarri aldarrikatuetako bat militante izaera dela eta ETAk ere militante kontzeptua erabiltzen duela bere egituretan.
|
|
|
Zuk
|
euskaraz
lan egin ohi duzu; zein hizkuntzatan ekoitzi duzue?
|
|
|
EITBn diharduten ehunka profesionalez gain, ia seiehun langile ari dira hedabide pribatu horietan komunikazioa euskaraz lantzen. 70eko hamarkadaren erdialdean, Euskal Herri osoan hamar baino ez ziren
|
euskaraz
lan egiteko gai ziren kazetariak [52].
|
|
|
Helbide elektroniko honetan makinen eta pertsonen arteko komunikazioa ahalbideratzen duten teknologiak daude: itzulpen automatikoa (OPentrad), bilatzaileak (Elebila, Miatu), itzulpengintza laguntzeko tresnak, zuzentzaileak (Xuxen),
|
euskaraz
lan egiteko aplikazioak...
|
|
|
Eta ahul sentitzen gara.
|
Euskararen alde
lan egiteko moduak aldatu diren neurrian, tentsioa ere gutxitu egin da. Normalizazio lanean ari, eta normaltzat hartzen dugu ia ia gure patu hori.
|
|
2010
|
|
|
Lan munduan (hasta) penetan gaude. Jaurlaritzan bertan ametsa da oraindik
|
euskaraz
lan egiteko aukera gehienentzat, lehendakariarekin eta gobernukide gehienekin euskaraz aritzea bezalaxe.
|
|
|
Deigarriagoa da, ordea, harrobia kudeatuko lukeen enpresak harrobiaren aldeko mezua biltzen zuen foiletoa eta DVDa euskara hutsez banatzea. Enpresa ez zen Leitzakoa, eta ez zen
|
euskaraz
lan egiten duen enpresa bakan horietakoa. Bere interesa, enpresa bat zen neurrian normala den bezala, enpresariala eta ekonomikoa zen.
|
|
|
Harrobia kudeatuko lukeen enpresak harrobiaren aldeko mezua biltzen zuen foiletoa eta DVDa euskara hutsez banatzea. Enpresa ez zen Leitzakoa, eta ez zen
|
euskaraz
lan egiten duen enpresa bakan horietakoa. Bere interesa, enpresa bat zen neurrian normala den bezala, enpresariala eta ekonomikoa zen.
|
|
|
Beste formakuntza izan dute aipatu ditugun lanbide berri horietan aritzeko gai izateko. Edo orain
|
euskararekin
lan egiten duten batzuek bezala laneko ingurumenean berean beharrezko gaitasunak eskuratu dituzte.
|
|
|
Ordutik hona zerbitzu honek unibertsitateko euskararen erabileraren zuzentasunez arduratzen da. Bere ardurapean daude, besteak beste, testuliburuen eta ikasmaterialen zuzenketak, hobekuntza ikastaroen ardura, dokumentu administratiboen itzulpena eta
|
euskaraz
lan egiteko tresna informatikoen sortze eta mantentzea. Azken hauei dagokienez, aipatzekoak dira EHULKU, euskara zuzenaren inguruko zalantzak argitzeaz arduratzen dena, AZPidazki administrazioan euskaraz lan egiteko lagungarri den tresna eta EHUtsi euskararen erabilpen okerraz ohartarazten gaituena.
|
|
|
Bere ardurapean daude, besteak beste, testuliburuen eta ikasmaterialen zuzenketak, hobekuntza ikastaroen ardura, dokumentu administratiboen itzulpena eta euskaraz lan egiteko tresna informatikoen sortze eta mantentzea. Azken hauei dagokienez, aipatzekoak dira EHULKU, euskara zuzenaren inguruko zalantzak argitzeaz arduratzen dena, AZPidazki administrazioan
|
euskaraz
lan egiteko lagungarri den tresna eta EHUtsi euskararen erabilpen okerraz ohartarazten gaituena. Tresna guztiak sarean daude, Euskara eta Eleaniztasuneko Errektoreordetzaren Web orrian (www.ehu.es/euskara) eta eduki gehienak guztientzat zabalik daude.
|
|
|
Dena gogora ekartzea sintesi batean ezinezkoa denez, FAGOR Taldean normalizazioaren bidean egindakoari eta lorpenei labur erreparatuz, honako hauek azpimarra ditzakegu: ...zarteari begira ondorengo belaunaldien aldeko mugimendua sustatu eta berarekin lerrokatzeko asmoa erakutsi dute; euskararen inguruan garatu, partekatu eta hitzartutako balioekin aktibo eraginkor baten jabe sentitzeak argudioz betetako kontzientzia garatu dute; normalizazioaren bidean eragile sarea errotzen lidergoa erakutsi dute, euskara lanerako balio duela erakutsiz, berau trebatuz eta indartuz;
|
euskaraz
lana egin ahal izateko behar ziren baldintzak finkatu dituzte urteetan zehar, normalizazioa era sistematikoa garatuz; hizkuntzaren egokitzapena produkzioaren ezaugarri teknikoetara eramateko gai izan dira, hizkuntzaren kalitatearen zaintza zorrotz hartuz eta erabilerarako adierazleen sistema aberastuaren garapena lortuz; langileen prestakuntzaren beharraz jabetu eta eraginkortasunez bideratu da; ...
|
|
|
Horrenbestez, Celaak zehaztu du
|
euskararekin
lan egiten jarraituko dutela, ingelesarekin baino gehiago. Hizkuntza koofizialak ingelesa baino gehiago landu behar dira, baina azken hori ere asko landu behar da, gaineratu du.
|
|
|
Legebiltzarrean
|
Euskaraz
lan egitea da zaila lehen bezala orain gure lankideek eskarmentu handia dute horretan. Dakiten guztiek ez dute egiten esaten digu batak, eztabaida ia guztiak izaten dira gazteleraz eta kronikak egiteko ahotsik gabe geratzen gara besteak.
|
|
|
Legebiltzarrean
|
Euskaraz
lan egitea da zaila lehen bezala orain gure lankideek eskarmentu handia dute horretan. Dakiten guztiek ez dute egiten esaten digu batak, eztabaida ia guztiak izaten dira gazteleraz eta kronikak egiteko ahotsik gabe geratzen gara besteak.
|
|
|
Webgunearen kudeatzaileek, beraz, egitasmoari beste dimentsio bat emateko garai dela uste dute eta Interneten
|
euskaraz
lan egiten duten enpresa, entitate eta erakundeen babes ekonomikoa eskatu dute.
|
|
|
Askok uste izan dezakeen baino garrantzi handiagoko moztadea da hori:
|
euskaraz
lan egiten duten baserritarrak euskaraz atenditzeko eta beren seme alabek euskaraz lanean jarrai dezaten formatzeko lana ongi bideratzen ez badugu, zertan ari gara euskarazko tesi doktoralak gora eta euskarazko base terminologikoak behera. First things first irizpidea debeku al da gure artean?
|
|
|
1 Adiskidekin mintzatzeko (4) 2 Hedabideak ulertzeko (3) 3 Euskara frantsesa bezala (9) 4 Euskaraz ahal bezainbat (10) 5
|
Euskaraz
lan egin (7) 6 Haurrak ikasten ari (5) 7 Euskara eman haurrei (6) 8 Esaldi sinpleak ulertzeko (2) 9 Nozio batzu ikasteko (1) 10 Euskara lana ukaiteko (8) Erantzun baikorren kopurua
|
|
|
Kanpotik etorri diren gurasoentzat euskara baliagarri da haurren integrazioarako (%13, bertakoek %6). Bainan oso guttik garrantzia ematen diote
|
euskarari
lan egiteko, lanbide bat segurtatzeko: bertakoen %9k, etorkinen %4.
|
|
|
etab. Haien artean garbi ikusi omen zuen bere bidea zein zen: bere herriaren eta
|
euskararen alde
lan egitea. Eta euskara bultzatzeko eta maite zuen herriari buruzko ideiak agerrarazteko modurik egokiena, jendearengan eragina izan zezaketen bitartekoak erabiltzea zen, hau da, egunkarietan idaztea.
|
|
|
Denei eskatu zien euskaltzain berriak adorez eta gogoz lanean jarraitzeko. Hauentzat izan zituen esker hitzak eta txalo bat ere eskatu zuen gizarteko arlo desberdinetan
|
euskararen alde
lan egiten ari diren pertsona guztientzat.
|
|
|
Gerra aurreko aldian herrian erabiltzen zen hizkuntza euskara zela gogoratu zuen, nahiz eta XIX. mendearen azkenetan erdararen erabilpena sartu. Gerra ondorengo urteak gogorrak izan ziren euskararentzat eta
|
euskararen alde
lan egiten zuten gizon eta emakumeentzat. Horren adierazleetariko bat, aipatu zuen Patxik, Oletako Aita Leon Aranguren karmeldarraren kasua izan zen, hots, bederatzi urte kartzelan pasatu baitzituen.
|
|
|
Horren bitartez, Askapenaren aurkako sarekadan atxilotu zuten Gabi Basañezen askatasuna aldarrikatu eta" eskubide guztien urraketarekin amaitzea" eskatu gura dute," Euskal Herrian benetako demokrazia eta bakea lortzeko bide berriak" zabaltzen ari diren garai honetan. Adierazi dutenez," Gabik, Sopelan eta Euskal Herrian,
|
euskararen alde
lan egin du, internazionalismoaren alde ekimen publikoak eta erabat demokratikoak burutu ditu. Gabik gure itsasoko olatuekin gozatu egin du.
|
|
|
Gabik, Sopelan eta Euskal Herrian,
|
euskararen alde
lan egin du, internazionalismoaren alde ekimen publikoak eta erabat demokratikoak burutu ditu. Gabik gure itsasoko olatuekin gozatu egin du.
|
|
|
Adibidez, Udako Euskal Unibertsitatean, urtero ikastaro bat aurkezten da soziolinguistikari buruz; ondorengo hauek ere iturri aberatsak dira: Mondragon Unibertsitatea, Siadeco, EHE, Kontseilua, Topagunea eta
|
euskararen inguruan
lan egiten duten beste elkarte anitzek ere informazio soziolinguistikoak eskaintzen dituzte sarean. Enpresa pribatuak ere badaude eta prestakuntza aldetik oso aurreratuak izaten dira:
|
|
|
Agian ez biztanleriak bere maila orokorrean, baina bada kategoria profesional bat plangintza linguistikoarekin ohitura handia duena, eta ondorioz soziolinguistikari buruzko formazio gero eta sakonagoa duena. Gizarte mailan anitz dira
|
euskararen inguruan
lan egiten duten elkarteak, eta euskararen egoera gai arrunta da euskaldunen arteko berbaldietan, eta baita zenbait erdaldun elebakarren artean ere. Azken kasu honetan, nahiz eta gehienetan formazio soziolinguistikorik ez izan, iritziak eta ikuspuntuak azaltzen dira egoera soziolinguistikoari buruz:
|