|
2001
|
|
|
Haatik, horrek ez liguke euskaldunoi oztopatu behar euskaraz bizitzeko aukera eta abagunea. Beraz, helburua bada, legearen izenean,
|
euskaraz
bizi ahal izateko esparrua debekatzea, okerretara ari garela esango nuke.
|
|
2002
|
|
|
Denak gaude, antza, euskararen alde, horretaz aspaldixko konturatuko zinen. Eta euskararen alde daude, bereziki,
|
euskaratik
bizi ahal izateko diru publikoak eskuratzen dituztenak. Bistan da euskaraz argitaratzeak eta euskal argitaletxeek laguntzak behar dituztela, hori ez dut nik ukatuko, baina zirkuluek beti behar lukete irtenbidetxoren bat kontuak normalizatu nahi baditugu, eta ezin dira hain itxiak izan:
|
|
2003
|
|
|
Ez atzera, aurrera baizik, normalizazioarenirudikapenak jomuga jakin eta zehatza duenez gero: hau da,
|
euskaraz
bizi ahal izatea. Nola gauden jakiteko atzera begira dabilenak ez bide daki, hori eta horrenbestez zehazki zer adierazi nahi duen hitzetik hortzera darabilen normalizazioaren paradigmak.
|
|
2005
|
|
|
Eskolak, neurri batean, bete ditzake eskolatik kanpo dauden eremuak, baina neurri batean eta gehienbat txikienentzako. Alabaina, eskolatik kanpo ere plangintzaren bat beharrezkoa da, gazteak eremu berritan
|
euskaraz
bizi ahal izateko, hezkuntzako bigarren mailakoentzat batik bat. Eremu horiek antolatzerakoan, gazteen interesak kontuan hartu dira eta baita gazteen eta helduen eremuen arteko lotura ziurtatu ere.
|
|
2007
|
|
|
Alkate irteten badu," bizitzako arlo desberdinetan
|
euskaraz
bizi ahal izatea bermatzeko" ahaleginetan jarraituko duela esan du.
|
|
2008
|
|
|
Familiako elebidunen dentsitatea %80tik gorakoa denean soilik bermatzen da
|
euskaraz
bizi ahal izateko aukera. Datu gordina da.
|
|
|
Urteetan erabili izan dugun definizioa ondokoa izan da: Euskaraz bizi nahi duen jendeak
|
euskaraz
bizi ahal izateko guneak eta aukerak sortzeko lana egiten duen taldea. Eta hala da neurri handi batean, baina inpresioa daukat oso motz geratzen ote den definizio hori bere horretan.
|
|
|
Hemen ez. Ume askok edo gehienek ez dute etxean ikasten baizik eta eskolan, heldu gehienek ez dute kalean ikasten baizik eta euskaltegian, eta euskaldun askok eta askok behar dituzte esparru eta harreman sare batzuk
|
euskaraz
bizi ahal izateko.
|
|
|
Elkarteek sortu zituzten ikastolak eta euskal irratiak holako adibideak dira, baina gutxi dira. Oasi euskaldun horiek
|
euskarari
bizitzeko ahalak ematen dizkiote, lehiaketa desorekatuan ez baita beste hizkuntzarekin29 Bestenaz desoreka horren ondorioetatik bat da, eta hori munduan zehar ohartua izan da, hiztunak hizkuntza gutxitutik hizkuntza nagusira lerratzen direla. Horri buruz, euskara hizkuntza bakarrekiko alor berririk idekitzeko asmorik ez dugu ikusten EEP ren proiektuan, haurtzaindegiak izan ezik.
|
|
|
Urrats handiak egin badira ere,
|
euskaraz
bizi ahal izateko aukera bermatuta izateko, oraindik asko dago egiteko. Aukera hori egia bihurtzen ez den bitartean, erakunde eta herritarrek lanean jarraitu dugu.
|
|
|
Urrats handiak egin badira ere,
|
euskaraz
bizi ahal izateko aukera bermatuta izateko, oraindik asko dago egiteko. Aukera hori egia bihurtzen ez den bitartean, erakunde eta herritarrek lanean jarraitu dugu.
|
|
|
Badago zereginik. Euskal Herrian
|
euskaraz
bizi ahal izateko, euskara ofiziala izateko etxetik hasi beharra baitago".
|
|
2009
|
|
|
Jon Bollar Aulestiko alkatea eta UEMAko presidenteak aipatu zuenez, «euskaraz bizitzeko erabakia hartu zuen udalerri kopurua hirukoiztu egin da, baina oraindik ere euskaldunok
|
euskaraz
bizi ahal izateko asko dago egiteko. Horren erakusgarri dira Behatokiak udaletan jarritako postontzietan, hizkuntz eskubideak urratu direlako jasotako 200 kexak, Nafarroan 20 baino gehiago.
|
|
|
Esandako kontu hauek guztiak dira, gure iritziz, herri euskaldunaren iparra. Konbentzituta gaude bide osoa egiteko, euskararen herrian
|
euskaraz
bizi ahal izateko, aldaketa eta ekinbide horiek norabide zuzenean daudela.
|
|
|
Frantziak frantsesari ematen dion lege estatus bera aldarrikatu zuen euskararentzat Xabier Mendiguren Kontseiluko idazkari nagusiak.
|
Euskaraz
bizi ahal izatea ekartzeaz gain, hizkuntza eskubideak bermatzea eta hori babestuko duen esparru juridikoa sortzea eragin dezakeela nabarmendu zuen. –Euskarak estatusa eta lege egokia behar ditu, euskararen normalizazioa ekarriko duen hizkuntza politika gauza dadin?, gaineratu zuen Mendigurenek.
|
|
|
Eskubidea bai, ezin uka hori, ez da zalantzarik. Baina eskubide izateak ez du esan nahi
|
euskaraz
bizi ahal izateko nahitaezkoa denik guk halako seiehun hiztun dituzten hizkuntzetako hedabide kopuruetara gerturatzea. Eskubideak defendatu egin behar dira, batez ere ukatzen dituztenen aurrean; baina garenaren neurriaz ahaztuta, eskubide dugun guztia osorik eta erabat egingarri delakoan" dena ala ezer ez" leloa hartuko bagenu iparrorratz, oso bide laburra geratuko litzaioke euskarari.
|
|
|
Hortaz, euskaraz bizitzea da gure aukera. Aukera hori hartu dugunontzat
|
euskaraz
bizi ahal izateko baldintzak sortu nahi ditugu eta horretarako ari gara lanean euskalgintzan. Horregatik ere hizkuntzarentzat esparruak garatu eta zabaldu nahi ditugu; geure bizitza euskaraz normaltasunez egin ahal izateko.
|
|
2010
|
|
|
' Sortir de larmari lingüístic liburuaren inguruko hitzaldia emango du gaur, Donostian.
|
Euskaraz
bizi ahal izateko jokabide gida da; hizkuntzari lotutako egoera deserosoei nola aurre egin azaltzen du.
|
|
|
(?) Beraz, euskararen erabilera orokortzera iristeko bi erronka nagusiek bete gabe jarraitzen dute:
|
euskaraz
bizi ahal izatea legez bermatzea eta euskararen ezagutza unibertsala lortzea. Inpase egoeran gaude.
|
|
|
Eurok izango direlako etorkizunean gure haurren gurasoak. Eurok sortuko dutelako
|
euskaraz
bizi ahal izateko ezinbestekoa izango den familia eta herriko giroa.
|
|
|
Eskuaraz bizi nahi duen herritarra
|
eskuaraz
bizi ahal izanen dela ziurtatu nahi du Eskualgintzak
|
|
|
Udalaren barne funtzionamendua, kanpo eta barne harremanak, errotulazioak, toponimia, seinaleak eta udal langileen eskualduntzea eta alfabetetzea dira araudian ageri diren puntuetako batzuk. Baina eskualgintzak argi utzi nahi izan du «araudi honekin ez dela inor eskuaraz solastera edo eskuaraz bizitzera behartuko, eskuaraz bizi nahi duen herritarra
|
eskuaraz
bizi ahal izanen dela ziurtatuko baizik».Udalak onartu duEskualgintzak egin duen ordenantza ekainaren 7ko plenoan pasatu zen Udalaren aitzinetik, eta honek onartu egin zuen NaBairen zazpi botoekin. Lehenbailehen tramitatzea eta Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratzea onartu zuten NaBaik eta UPNk ere, baina edukiari dagokionean, UPNko bortz zinegotziak abstenitu egin ziren.Eskualgintzak aipatu bi alderdiei ez ezik, Ezker Abertzaleari eta herriko alkateei ere aurkeztua die Udaleko Euskara Zerbitzuaren laguntzarekin egin duen ordenantza hau.
|
|
|
Igandean Etxarrin ospatu zen Euskaraz Bizi Egunaren harira nahi genuke ehundu gaurko jarduna. Euskaldun orok du bai
|
euskaraz
bizi ahal izateko eskubidea, bai eskubide hori gauzatzeko baldintzak izatea ere. Kondenak inola ere ez dio baliogabetzen eskubide hori.
|
|
|
Erabat debekatua dago, harremana eteteko ondorioarekin, bai telefonoz, bai bisitan euskaraz egitea. Ez diegu Espainiako kartzelariei euskaraz ikastea eskatuko, baina bai
|
euskaraz
bizi ahal izateko aipatu oztopo, mehatxu eta debekuak desagerraraztea.
|
|
|
Horiekin, hainbat jantzien euskarazko izenak zabaldu nahi dituzte. Halaber, udalerriko saltokietan euskaraz eskatzea eta erostea bultzatu nahi dute," gure konpromisoa
|
euskaraz
bizi ahal izateko urratsak ematen segitzea baita", Koldo Iturbe zinegotziak adierazi duenez. Dendetan ez ezik, ikastetxeetan eta euskaltegietan ere egongo dira eskuragarri ebakigarriak.
|
|
|
Herri honek bide hori egiteko eskubide politikoa behar du, euskaraz bizi nahi dugu, eta
|
euskaraz
bizi ahal izateko bide bat egin behar dugu; herri honek bidea egin behar du, eta EHE k azkenaldian behin baino gehiagotan esan du zeintzuk diren eman beharreko aldaketak politikoak.
|
|
|
Kiosko eta liburu dendetara jo besterik ez dago. 66 titulu baino gehiago genituzke, ezta," mundu" horiek
|
euskaraz
bizi ahal izateko. Edo bestela esanda:
|
|
|
EAEko herritar guztiek ezagutu behar dute euskara, euskararen ezagutza unibertsala ezinbestekoa da
|
euskaraz
bizi ahal izateko, elebakarrak ezarri egiten baitu bere hizkuntza kasu guztietan. PSE eta PPren aldaketarako oinarrietan, askatasuna, berdintasuna, elkarbizitza eta tolerantzia aipatzen dira, ongi aipatu ere.
|
|
2012
|
|
|
Politika hori aldizkari horrentzat balekoa da, baina hor geratzen da. 800.000 euskaldunak
|
euskaraz
bizi ahal izatea nahi baldin badugu, onartu dugu lehenago edo geroago ordaindu egin dela. Jauzia egiteko, beste diru sarrera batzuk ditugu.
|
|
|
Halaber, gogoan izan behar dugu egungo euskararen ezagutza tasek ez gaituztela hizkuntzaren erabilera normalizatura eramango, eta euskaldunok euskararekiko leialtasuna agertu arren, euskaldunen proportzioa bizkorki handitu behar da
|
euskaraz
bizi ahal izateko. Txillardegik egiaztatu bezala, gainerako faktoreak alde daudela ere, %50eko erabilera lortzeko nahitaezkoa da ezagutza tasa %70ekoa baino handiagoa izatea.
|
|
|
Hartara, ozen aldarrikatu nahi dugu prest gaudela geure hizkuntzaren berreskurapena, euskaraz bizitzea ahalbidetuko duten baldintza politikoak, sozialak, ekonomikoak eta juridikoak eskuratzeko geure indarrak partekatzeko. Argi dugu geure hizkuntzaren berreskurapena lortzeko,
|
euskaraz
bizi ahal izateko eta hori guztia ahalbidetuko duten baldintzak eskuratzeko denon beharra dagoela. Oraingo aukera, aukera ona, benetakoa izatea nahi dugu.
|
|
|
Jorratu beharreko bideak askotarikoak dira, beraz, baina bereziki bi esparru indartu behar dira: euskararen ezagutza eta
|
euskaraz
bizi ahal izateko guneak. Biak ala biak bultzatzen ditugu AEKn, jakina, eta horretxegatik egiten dugu bat manifestazio deialdiarekin.
|
|
|
Jorratu beharreko bideak askotarikoak dira, beraz, baina bereziki bi esparru indartu behar dira: euskararen ezagutza eta
|
euskaraz
bizi ahal izateko guneak. Biak ala biak bultzatzen ditugu AEKn, jakina, eta horretxegatik egiten dugu bat manifestazio deialdiarekin.
|
|
|
Hori posible izan dadin, beharrezkoak ditugu bitartekoak. Beharrezkoak ditugu
|
euskaraz
bizi ahal izateko espazioak eta beharrezkoa dugu baita ere aurrean dugun pertsona hori euskalduna izatea. Euskararentzat espazioak sortu behar ditugu non euskaldunok libre izango garen.
|
|
2013
|
|
|
Bukatzeko, Barrundiako erabileraren ontzia betetzeko, oraindik, lan eskerga dago egiteko; hala ere,
|
euskaraz
bizi ahal izateko behar diren baldintzak jartzen hasita daude. •
|
|
|
Ikasleen motibazioa aipatu du Aliziak batik bat, baina irakasleen motibazioaz ere hitz egin digu. . Nik uste dut Euskal Herrian euskara irakasten ari garenon helburua gure Herria euskalduntzea dela, euskara berreskuratzea; orobat,
|
euskaraz
bizi ahal izateko urratsak ematen laguntzea, bizitzako edozein arlotan euskaraz normaltasunez aritzeko pausoak ematea, hain zuzen ere?. Iribarreni ez zaio Euskal Herriko beste leku batzuetako egoera eta haiena konparatzea gustatzen.
|
|
2014
|
|
|
Edonork daki hemen dirua irabazi baino, galdu egiten dela. UKBERRI.NETentzat garrantzitsuena uribekostarrei tokiko albisteak ahalik eta hoberen eskaintzea da, gure hizkuntzan,
|
euskaraz
bizi ahal izateko gure harri koxkorra ekarrita. Ahal bada, era parte hartzaileenean.
|
|
|
Lehenik eta behin, euskarazko edukien eskaintzak gainerako hizkuntzen parekoa izan luke, batez ere hasierako une garrantzitsu honetan. Euskal Herri euskalduna nahi badugu, ezinbestekoa da informazio esparru indartsua izatea,
|
euskaraz
bizi ahal izateko ezinbestekoa da kultur baliabide egokiak izatea.
|
|
2015
|
|
|
Ditxosozko naziogintza edo herrigintza ongizatearekin lotzen hasi direlako. Euskal eskola publikoa,
|
euskaraz
bizi ahal izatea, gizarte zerbitzu egokiak jasotzea... naziogintza eta herrigintza izateaz gain, estatugintza dira! Ez gaitezen engaina, Hegoaldean estatu erakundeak dauzkagu, eta herri honek gizartetik sortua erakundetzeko joera historikoa du.
|
|
|
Horietako 14 kasutan, oreka hori lortzeko euskararen egoera hobetzea eskatzen diotela interpreta daiteke: " Espainiar hiztunek bere hizkuntza erabiltzeko daukaten eskubide berberak izatea
|
euskaraz
bizi ahal izateko. Militantziarik gabe" eta" Hizkuntza aniztasuna, begirunea eta euskararen erabileraren aldeko giroa sortzen lagun dezala gizartean.
|
|
|
Gipuzkoa da Euskal Herriko herrialderik euskaldunena,
|
euskaraz
bizi ahal izateko baldintzarik egokienak dituena.
|
|
|
Gipuzkoa da Euskal Herriko herrialderik euskaldunena,
|
euskaraz
bizi ahal izateko baldintzarik egokienak dituena.
|
|
|
Ezkerra ere kutsaturik duela nazionalismo españolak, euskal herriaren borondate nabarmena kolpatzen dutela,
|
euskaraz
bizi ahal izateko aukera tipiena ere hankatrabatu nahi dutela, finean politika inperialaren aurpegia ageri dela, etc.
|
|
|
|
Euskaraz
bizi ahal izateko aurrerapausoak eman behar direla uste du Nestor Estebanek (Iruñea, 1977), Euskal Herrian Euskaraz taldeko koordinatzaileak. Gaur egingo dute Euskaraz Bizi eguna, Otxandion (Bizkaia), eta euskaldunen hizkuntza eskubideak aldarrikatuko dituzte, festa giroan.
|
|
|
Txikitandik
|
euskaraz
bizi ahal izatea beste desiorik izan ez duen, eta euskaratik erdarara igaro beharra frustragarria zaion Saizarbitoriarentzat, nazionalismoa ezinbestekoa izan da euskarak iraun dezan; aldi berean, euskarak izateko arrazoia eman dio nazionalismoari. Hala ere, euskara zabaldu eta sendotuko bada, heldu da ordua nazionalismoaren eta euskararen arteko lotura hausteko, nazionalista ez direnek ere berengana dezaten.
|
|
|
Nobelagileari frustragarri zaio euskaratik erdarara igaro beharra, eta txikitandik ez du
|
euskaraz
bizi ahal izatea besterik desio izan. Haren iritziz, nazionalismoa ezinbestekoa izan da euskarak iraun dezan; aldi berean, euskarak izateko arrazoia eman dio nazionalismoari.
|
|
|
" Orain arte jakin izan dugu oztopo horiek gainditzen eta iruditzen zaigu badela garaia eragile politiko, sindikal eta sozial guziek eta erakundeek elkarrekin aurrera egiteko. Eraso latzak ari gara pairatzen azkenengo hilabeteotan eta iruditzen zaigu alderdikeria guziak alde batera utzi behar direla eta, behingoz, guziok batera aurrera egin behar dugula oztopoen gainetik
|
euskaraz
bizi ahal izateko", adierazi du Paul Bilbao Kontseiluko idazkari nagusiak.
|
|
2016
|
|
|
Gaiari buruzko gogoeta egina du Uemak, eta herri euskaldun horietan beheranzko joera hori gelditzeko" hiru ildo estrategiko" landu behar direla ondorioztatu du. Batetik, udalerri euskaldun horietan
|
euskaraz
bizi ahal izateko egon daitezkeen hutsuneak gainditzea. " Administrazioak, batez ere udalak, eredu izan behar du; baina beste administrazioek eskaintzen dituzten zerbitzuak ere euskaldundu behar dira; eta baita eremu pribatuan euskara sustatu ere".
|
|
|
«Den denok ulertu behar dugu batzuen eskubideak bermatzeak ez duela sekula esan nahi besteenak murriztea. Helburua da euskaraz bizi nahi duena
|
euskaraz
bizi ahal izanen dela bermatzea». Ruizen esanetan, legea aldatzeko «baldintzak sortzen» jarraitu behar da, eskura dauden pausoak emanez.
|
|
|
Jomuga argia jarri du: «Helburua izan luke euskaraz bizi nahi duena
|
euskaraz
bizi ahal izatea. Alferrik da esatea elebidunak nahi duen hizkuntzan hitz egin dezakeela, aurrean dagoenak euskaraz ez badaki.
|
|
|
Epe luzerako. Gero, gizarte mailako akordio zabal bat lortu behar du, euskararen alde,
|
euskaraz
bizi ahal izatearen alde, elebitasun formalaren mugak gaindituz».
|
|
|
Zer egin behar dugu enpresa munduan euskararen erabilera normalizatzeko? Zer, herritarron artean
|
euskaraz
bizi ahal izateko. Zer, administrazioak urrats gehiago eman ditzan?
|
|
|
Goiz partean
|
euskaraz
bizi ahal izateko tresnen berri eman zien Sanginesek. " Aurreitzien gainean jardun dugu, eta horiek zelan baldintzatzen gaituzten", dio Makazagak.
|
|
|
Gaur borroka horretan segitzen dugu, herritar guztioi, euskaldun zein erdaldun, indarrez lapurtu eta ukatu digutena berriz eskuratzeko ahaleginean:
|
euskaraz
bizi ahal izatea gure herrian.
|
|
2017
|
|
|
Gure eskubideak baztertu eta ezinezko egin dute euskaraz artatuak izateko bermea, finean, guk aukeratutako hizkuntzan artatuak izatea eta
|
euskaraz
bizi ahal izatea. Gainera, argi daukagu ez dela zapalketa puntual bat.
|
|
|
Horrek belaunaldi oso bat markatu zuela nabarmendu zuen.Juan Mari Olanoren hitzekin amaitu zen ekitaldia. Hark adierazi zuen 1977an amnistia hitzak, besteak beste, esan nahi zuela «askatasuna, demokrazia, lan baldintza duinak eta
|
euskaraz
bizi ahal izatea», eta horren guztiaren defentsan «herri oso bat» kalera irten zela. Euskal presoen aldeko borroka estrategia zabalago batekin lotu zuen.
|
|
|
Askok eta askok euskaraz bizitzeko asmoa eduki arren eguneroko mugek sortzen duten estres linguistikoa kontuan hartu behar da.Horregatik diogu ez dela harro egoteko egoera baina euskaldunok euskaraz bizitzeko ditugun oztopo eta faktore hauekin ez da erraza
|
euskaraz
bizi ahal izatea. Guk ekingo diogu lanari euskalgintza eta euskaltzaleekin batera datu hauek iraultzeko baina uste dugu ez dela fokua norbanakoengan soilik jarri behar.
|
|
2018
|
|
|
Halako aurreratua den gizarte batean zelan erabaki dezaketen gurasoek seme alabek hizkuntza gutxitu batean ikastea. Titulua badute, baina orain eskatzen duguna da,
|
euskaraz
bizi ahal direla. Horretarako zein dekretu ateratzen duzu?
|
|
|
Udalerri handienetan, eta erdaldundutako beste guztietan, euskaldun berriek ez dute
|
euskaraz
bizi ahal izateko heldulekurik apenas. Euskaraz egitea bitxikeria moduko bat da euren artean.
|
|
|
Azken 40 urteotako euskararen bilakaera aztertu ondoren, erabileran egiten dugula herren diozu. Eta
|
euskaraz
bizi ahal izateko, lan mundua irabazi behar dugula.
|
|
2019
|
|
|
Eta hartara, Korrikaren helburu nagusietakoa bete nahi da: " euskalduntze alfabetatzerako bitartekoak eskuratzea eta euskaltegien zein gau eskolen lana sustatzea". Nabarmentzen dutenez, oraindik
|
euskaraz
bizi ahal izateko bide luzea dago jorratzeke. " Tamalez, bide luzea dugu aurretik, eta administrazioei dagokienez, esan behar dugu euskaltegi eta gau eskolei bideratzen dizkieten baliabideak ez direla nahikoak oraindik ere". Informazio gehiago:
|
|
|
Eta hartara, Korrikaren helburu nagusietakoa bete nahi da: " euskalduntze alfabetatzerako bitartekoak eskuratzea eta euskaltegien zein gau eskolen lana sustatzea". Nabarmentzen dutenez, oraindik
|
euskaraz
bizi ahal izateko bide luzea dago jorratzeke. " Tamalez, bide luzea dugu aurretik, eta administrazioei dagokienez, esan behar dugu euskaltegi eta gau eskolei bideratzen dizkieten baliabideak ez direla nahikoak oraindik ere". Informazio gehiago:
|
|
2020
|
|
|
Euskarak umorearekin duen auzi horretan, bere aurreko belaunaldien ahaleginarekin lotzen du. Izan ere, asko borrokatu behar izan baitziren
|
euskaraz
bizi ahal izateko. «Mezu hori jaso dugu:
|
|
|
Koordinatuta gaudenez, gazte horiek euskarara etortzea espero dugu. Euskara haienganatzea da helburu nagusia, nahiko balute, gure hizkuntza den heinean,
|
euskaraz
bizi ahal izateko aukera edukitzeko”, erantsi du Kokorikoko kideak.
|
|
|
Horrela sortu zen mintzapraktiken sarea. Konfinamenduak haur eta nerabe asko
|
euskaraz
bizi ahal izateko zeuzkaten espazioetatik aldendu dituzte, eta ezer gutxi egin da euren oinarrizko hizkuntza eskubideak babesteko. Algortarrok Zaintzen saretik, argi izanda komunitate bateko kideen eskubideak defendatzea ere badela komunitatea zaintzea, euskararekin harremana gal ez zezaten antolatzen hasi ginen.
|
|
|
Eta horrekin batera, herritarren jarrera proaktiboa,
|
euskaraz
bizi ahal izateko urratsak egiten jarraituko dutenak.
|
|
2021
|
|
|
" Denok egin behar dugu ahalegina. Euskaldunok urte asko daramatzagu
|
euskaraz
bizi ahal izateko bidea jorratzen, baina aldi berean, ikusten genuen hori gauzatu daitekeen lagun esparruari baino eusten ez bagenion gure eremutik kanpo uzten genituela gainerakoak. Esaten badugu ez dugula parte hartuko Familia laguna programan euskara ez dagoelako bermatuta, besteak kanpoan utzi ditugu eta hala sentitzen badira ez dira gure hizkuntzara eta kulturara gerturatuko".
|
|
|
Hori horrela, euskaldunaren arazoa ez du problematika identitarioan kokatzen autoreak, baizik eta hizkuntzaren erabileraren normalizazioaren baitan. Hau da, arazoa ez dela" euskaldun gisa errekonozitua/ normalizatua" izatea, baizik eta euskaraz egiteko aukera izateaz gain, horretarako" motibazioa" edo" euskal gizartean
|
euskaraz
bizi ahal izateko modua izatea" (op.: 298).
|
|
|
Datu demografikoak aztertzea komeni da, eta gure lan lerroetako bat da udalerri euskaldun horien garapena bermatzea. Azken batean, uste dugu, euskaldunak diren gune horiek garatzen baditugu eta euskaldunek bertan bizitzeko aukera badute antena efektua egingo dutela, eta, eremu erdaldunagoetara joanez gero, hizkuntza ohitura horiek mantentzea izango dela joera, eta beste batzuei erraztea
|
euskaraz
bizi ahal izatea.
|
|
|
Adibide batzuk baino ez dira, eta ziur altsasuar euskaldunei gehiago bururatuko zaizkiela. Eskubide urraketa horiek guztiek gure herrian
|
euskaraz
bizi ahal izatea ezinezko egiten dute.
|
|
|
Etnozidioa eta humanitatearen kontrako krimena pairatu ondoko hirugarren belaunaldia gara. Orain ere, dena asmatu behar dugu
|
euskaraz
bizi ahal izaiteko, eta ibilbide horretan, denetarik ikusi dugu. Ikusi ditugu GALekoak ostatuetan sartzen barnean zeuden guziei tiro eginez inolako bereizkuntzarik gabe.
|
|
|
|
Euskaraz
bizi ahal izateko, euskaraz lan egin ahal izan behar da. Eta euskaraz lan egin ahal izateko, bere erabilera lan giroan beharrezkoa izan behar da, hau da, behar bat asetzeko erabilgarria izan.
|
|
2022
|
|
|
Iker gustura bizi zen Euskal Herrian, inguru euskaldunean bizi nahi zuelako. Dena den, elkarrekin, lagun batzuekin, Bartzelonako Euskal Etxean eta sare sozialen bidez
|
euskaraz
bizitzen ahal izanen ziren. Gizonak ez zuen arazorik izanen programatzaile lana bilatzeko.
|
|
|
|
Euskaraz
bizi ahal izatea jarri duzue xedetzat. Zein dira, epe hurbilean, behar premiazkoenak?
|
|
|
«2018ko Iruñera etorri naiz, gure garraiobide zaharkituak ez baitu gehiagorako ematen. Asiron da hiriko alkate —garai loriatsuak— eta ez dago jakiterik UPN zertan dabilen, ez bada salatzeko
|
euskaraz
bizi ahal izateko egindako urrats oro inposizioa dela eta Skolae programak haur eskoletan orgiak egitea bultzatzen duela. Espainiako Gobernuak Yemengo zibilik akabatzen ez duten bonba inteligenteak saldu dizkio Saudi Arabiari.
|
|
|
Eta zer norabidetan aldatuko dugu? Bada, hain zuzen, Euskal Herrian
|
euskaraz
bizi ahal izateko».
|
|
|
Francoren diktaduraren azken urteetan, guraso eta euskaldun konprometituek eskola klandestinoak edo erdi legalak sortu zituzten haurrak euskaraz ikasi ahal izateko. Gaur, ordea, argi dago euskararen eta hezkuntzaren askatasun formala izanda ere, hezkuntza sistemak ez duela balio
|
euskaraz
bizi ahal izateko eta, azken batean, ikasleek ikasten dute bizitza pribatuan eta administrazio publikoan baino ez duela balio euskarak.
|
|
|
Horrekin ez dela aski ohartarazi dute, hala ere, eta egoera askotan «norbanako moduan» ez dagoela euskaraz bizitzeko aukerarik. Eta
|
euskaraz
bizi ahal izatea da, hain justu, sareko kideek aldarrikatzen dutena. Aldarrikapen hori, «belaunaldi bezala, ahots propioz» egin nahi dute, eta horretarako baliatuko dute Gaztealdia.
|
|
|
|
Euskaraz
bizi ahal izatea jarri duzue xedetzat. Zein dira, luze gabe, behar premiazkoenak?
|
|
|
Batzuentzat gogorra izan da. Guk aldarrikatzen duguna da arnasguneak sortzea, alegia gune erosoak
|
euskaraz
bizi ahal izateko.
|
|
|
Bigarren fokua herriko kultur eskaintzan jarri du Kultura Euskaraz, Ainguratu Gura ekimenak. ″Etxetik ateratzerakoan, euskaraz bizitzen jarraitzeko kultur eskaintza zaindu nahi izan dugu beti, baina gure herrian ez da erraza izan, eta gure seme alabak eta gu geu
|
euskaraz
bizi ahal izatea oso zaila da″ Kexu da hilean behingo euskarazko zinema emanaldia eskasa delako. ″Egun, euskaraz dakien ume eta gazteen ehuneko altua da, zorionez, eta ume eta gazteen kultur eskaintza, eskutik joan litzateke″ Helduendako eskaintzak ere bide bera segitu lukeela gaineratu du.
|
|
|
Hizkuntza erabat lotua dago jendarteko harremanekin eta sozioekonomiarekin, beraz, feminismotik eraikitako jendarteak hizkuntza eskubideak ere oinarri izan behar ditu. Hau da, hizkuntza politikak diseinatzen direnean, emakumeon* errealitate eta beharretatik diseinatutakoak izan behar dira, baina bestelako politika edo neurri sozioekonomikoak diseinatzen direnean ere
|
euskaraz
bizi ahal izatea txertatu beharra falta izaten da askotan gure aldarrikapenetan.
|
|
2023
|
|
|
Estatuaren ukoaren aitzinean, tokiko erakundeek ez dute aski egiten euskararen egoera aldatzeko. Gaur egun gure herrian ez gira
|
euskaraz
bizitzen ahal. Euskalgintza garatzeko baliabideak ukatzen dizkigute".
|
|
|
Aipatu bezala, euskararen erabilera sustatzea izanik eskolak duen erronka nagusienetako bat, argi dago ikasleei tresna egokiak eman behar zaizkiela
|
euskaraz
bizi ahal izateko, bai eskolaren barruan eta, batez ere, eskolako paretetatik kanpo. Hori dela eta, ikastetxeko langileak saiatzen gara gure txikiei euskararen erabilerarako aukerak eskaintzen, eta xede horretarako bideragarri diren proiektuak aurrera eramaten.
|
|
|
Nafarroako eremu askotan, euskararen sustapena, normalizazioa eta erabilera bermatzeko tresnen sorrera urteetako lana izan da eta bada gaur egun. Bertako euskaldunok
|
euskaraz
bizi ahal izateko aurkitzen ditugun zailtasunak agerikoak dira, urteetan zehar egin den lanak aurrerapausoak eman ahal izatea ahalbidetu duela ahaztu behar ez dugun arren.
|
|
|
Egiaz, ederki sentitzen nintzen Usurbilen, aspaldiko lagunekin kafea hartzen, lantxurdarekin ibilki edo jendeekin eleketa. Gainera, lehen aldia zen osoki
|
euskaraz
bizitzen ahal nintzela, bortxatu gabe, nahiz eta batzuetan ene gaztelera mendrea ere erabiltzea tokatzen zitzaidan. Askotan ez ordea.
|
|
|
Duela hilabete batzuk, 2023ko martxoan, izan da azken algoritmo eguneratzea, eta oraindik ere ez ditugu ikusi bete betean haren ondorioak, baina jakin izan denez, Errusiako hizkuntza gutxituek ere bisitak galdu dituzte 2023ko martxoko algoritmo aldaketaz geroztik (AA aplikatu zaiona). Dudarik gabe, gai kritikoa da euskarazko Wikipediak ikusgaitasuna izan dezan eta funtzio orotan digitalki ere
|
euskaraz
bizi ahal izan gaitezen. Bitartean, Porton bildutakoek hurrengo urterako jarri dugu hitzordua, Asturiasen.
|
|
|
Ongietorria egin dio Kontseiluak hizkuntza gutxituen inguruan iragarritako neurriari, «nahiz eta sinbolikoa izan eta berandu etorri», Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan. Oraindik orain
|
euskaraz
bizi ahal izateko bermeak falta direla ekarri du gogora, eta bestelako neurri batzuek lehentasun handiagoa dutela. Espainiako Gobernuaren menpe dagoen justizia administrazioa aipatu du, eta hura euskalduntzeko zein justizia administraziora jotzen duten herritarrek euskaraz egiteko dituzten zailtasunak nabarmendu ditu:
|