|
2000
|
|
|
Euskal Elkartearen beste jarduera garrantzitsua euskara klaseak dira. Anglo Basque elkartea hasi zen
|
euskarazko
eskolak ematen, baina diru falta zela eta eten egin behar izan zituzten. Duela hiru urte berriz ekin zioten eta egun bi talde dituzte.
|
|
2002
|
|
|
orain gutxi bete dira 25 urte lehen aldiz Deustuko Unibertsitatean jarri zela, 1976an. Bi urte geroago, Euskal Irakasle Eskola sortu zen, eta gero, 1990eko hamarkadan,
|
euskarazko
eskolak ematen hasi ziren fakultateetan. 1986aneuskal errektoreordetza sortu zen, baina 2000 urtera arte ez da egon euskararenplan osorik.
|
|
|
Gainera, prozesu bati eta besteari balioa eranstendiotenak desberdinak dira. Kasu batean
|
euskaraz
eskolak ematen dituztenirakasleak, eta bestean erdaraz ematen dituztenak. Azken batean, garrantzizkoa dabi nozio kontuan hartzea, BI PROZESU direla, eta PROZESUAREN JABEAKere BI MULTZO desberdin direla, kasu batean eta bestean ERAGILEAK edoagenteak desberdinak direlako.
|
|
|
Prokiak ere libreki aukeratzen zituen. Hala nola, Txutxupika taldeak
|
euskarazko
eskolak ematen zituen, Altsasuko feministek feminismoari buruzko informazioa eskaintzen zuen, eta Amnistairen aldeko Batzordeek amnistiaren aldeko komunikatuak irakurtzen zituzten. Musikari zegokionez, «rock a eta subertsioa»35 ziren nagusi.
|
|
|
adibidez, Irrintzi saioan, Omilian, Errosario Santua izeneko emanaldian, larunbateko Euskal Orduan eta Eusko Ikastolan euskara zen hizpide. Horrez gain,
|
euskarazko
eskolak ematen zituzten Itziar Arrarte eta Juan Jose Pujana Txinparta antzerti taldekoek12.
|
|
2004
|
|
|
Hain zuzen ere, bertako toponimo batetik hartu dute elkartearen izena". Hala,
|
euskara
eskolak ematea bururatu zitzaien behinola, eta horretan dabiltza, Arabatik esportatutako IKAko irakasleak barne. Ikasle gehienak Laminiturriren ingurukoak badira ere, bestelakorik erakarri du," hizkuntza berezi bat ikasteko grinak jota edo", Bezaresen iritziz.
|
|
|
Inazio Zendoiak Aro Modernoa inork baino hobeto ezagutzen zuen, batez ereEuskal Herrikoa, bere tesia frantziskotarren komentuetako artearen gainean idatzibaitzuen. Gainera, beste askok bezala, gaztelaniaz lan egitearen oztopoa gainditubehar izan zuen
|
euskaraz
eskolak eman ahal izateko, kontuan izanda gure belaunaldiak unibertsitate mailako ikasketak euskaraz egiteko aukerarik ez zuelaizan.
|
|
2005
|
|
|
Ipar Euskal Herrian, Sarraillet ek (1998: 87) dioenez, 1969an agertu zirenaurrenekoz irakasle ibiltariak Lehen Mailako eskoletan, Deixone legearen babesean (hamar urte lehenago jarri zuten indarrean, lurraldeetako hizkuntzen irakaskuntzaarautzeko ikastetxe publikoetan). Irakasle hauek, astean ehunka kilometro eginez,
|
euskarazko
eskolak ematen zituzten zenbait eskolatan: normalki, 3 oren astean, baina gutxiago gehienetan, oren bat edo bi baizik ez.
|
|
|
Lauaxetak
|
euskara
eskolak ematen zituen Bilbon eta andrazko asko zeuzkan ikasleen artean. Honek ere emakumeak animatzen zituen euskara transmititzeko eta zaintzeko ikuspegi abertzale batetik.
|
|
2007
|
|
|
Handik Madrilera joan nintzen. Eta han bai,
|
euskarazko
eskolak ematen nituen ikasleen erresidentzia batean. Baginen multzo bat euskarazko eskolak ematen.
|
|
|
Eta han bai, euskarazko eskolak ematen nituen ikasleen erresidentzia batean. Baginen multzo bat
|
euskarazko
eskolak ematen. Jende franko bazen Euskal Herrikoa.
|
|
|
72an hasi zinen Farmazia ikasketak egiten, 78an bukatu. Esan duzunez, ordurako
|
euskara
eskolak ematen hasita zeunden, anaia bat eta ahizpa bat ere horretan ari zitzaizkizun…
|
|
|
Gaur egun helduen euskalduntze alfabetatzea besterik da. Garai hartan borondatezkoak ginen, beste lanbide batean ari ginen eta, pasadizoan,
|
euskarazko
eskolak ematen genituen. Poliki poliki hori aldatu egin zen, jakina.
|
|
|
Zer esan nahi duzu? Euskaltegia
|
euskara
eskolak ematea baino gehiago dela. Hortik etorri ote zen Zaldiko Maldiko elkartea?
|
|
|
Eta Iruñean ikasten ari nintzela hasi nintzen
|
euskarazko
eskolak ematen. Anaia ere horretan hasia zen.
|
|
|
Nafarroako AEK ia lurralde osoan aritzen da helduei
|
euskara
eskolak ematen. Urteetan barrena, ordea, ez dira berdinak izan euskaltegiak egon diren guneak edota euskaltegietatik eskolak eman izan diren herriak.
|
|
2008
|
|
|
Euskaldun Biltokiaz gain Azkuek katedran zuen eraginari lehia egiteko Arana Goiri, bere zentro berri batean
|
euskara
eskolak ematen saiatu zen. Baita aurrerago antzezlanak idazten ere.
|
|
|
Euskararen militante sutsu,
|
euskara
eskolak ematen ibiltzen ziren biak orain mende laurden bat Arrasaten. Nahi eta ezinean aritzen ziren maiz.
|
|
2009
|
|
|
Baionako Euskal Museoan euskaraklaseak eman zituen, baita Baionako Lizeoan ere. Etcheverry izan da, Frantziako Administrazioak ordainduta,
|
euskarazko
eskolak eman dituenIparraldeko lehen irakaslea, batxilergoa barne. Lizeoaz gain, Elizarenardurapeko ikastetxeetan ere irakasle izan zen.
|
|
|
Bertan izan zen, jubilatu zen arte. Urte askotan zehar,
|
euskarazko
eskolak eman zituen Gipuzkoako Foru Aldundian. Bestalde, Irun Hiriko literatur sarien epaimahaikide ere izan zen.
|
|
|
Urte askotan zehar,
|
euskarazko
eskolak eman zituen Gipuzkoako Foru Aldundian. Bestalde, Irun Hiriko literatur sarien epaimahaikide ere izan zen.
|
|
|
Baionako Euskal Museoan euskara klaseak eman zituen, baita Baionako Lizeoan ere. Etcheverry izan da, Frantziako Administrazioak ordainduta,
|
euskarazko
eskolak eman dituen Iparraldeko lehen irakaslea, batxilergoa barne. Lizeoaz gain, Elizaren ardurapeko ikastetxeetan ere irakasle izan zen.
|
|
|
euskarari onartzen zitzaion garrantzia oso nabarmenak ziren. Izan ere, San Joseren Alabek euskal etxearekin sinatu zuten akordioan,
|
euskarazko
eskolak emateko beharra azpimarratzen zen, lehendabiziko azterketa publikoetan adierazi zen moduan:
|
|
|
–
|
Euskara
eskolak eman eta hizkuntza honi izen ona ematen saiatuko dira.
|
|
|
Ni Lovainatik etorri berritan,
|
euskarazko
eskolak ematen ziren Seminarioan; baina konturatu nintzen belaunaldi berriak ez zeukala gure kultur prozesuari buruzko ezaupide handirik, eta belaunaldi zaharrek ere ez. Eta apaizgai batzuekin lanean hasi nintzen, batez ere XX. gizaldiko Euskal Herriko kultur mugimendua ikasten.
|
|
2010
|
|
|
Ondoren Irantzu Aranguren aztoragarriaren txanda izan da. Zilegitasun gutxien duen epaimahaikidea da Irantzu, ez baita ez idazle ez irakurle profesionala, Bizkaiko ikastetxe batean
|
euskara
eskolak ematen diharduen irakasle xumea baizik. Baina epaimahaiko lau gizonei bost axola zaie berak literaturaz asko edo gutxi jakitea, bera bezalako andereñoa izatekotan eskolara itzultzeko prest leudekeelako.
|
|
|
Carlos Cid madrildarra ere hizkuntzek erakartzen dutelako hasi zen euskara ikasten. Egun,
|
euskara
eskolak ematen ditu Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean. Madrilen bat baino gehiago harritu egiten dela azaldu du euskara klaseak ematen dituela jakindakoan.
|
|
2011
|
|
|
Hau da, ez da sustapena bakarrik, horrek lotuta joan behar du errealitate kultural baten identifikazioari.Euskarak eta katalanak zein leku dute errealitate kultural horretan. Gai kulturaletik harago, zailtasunak daude hizkuntza aldetik. Zaila da lortzea unibertsitateek katalanezko edo
|
euskarazko
eskolak emateko aukera eskaintzea, irakurle postuen bidez. Bakarka eginez gero, gauza txikia da; baina gehituz gero, asko da, eta oso garrantzitsua da aukera ematea jendeak ikas dezan. Izatez, estatuak egin luke, baita Cervantes Institutuak ere.
|
|
|
Hau dino berak: . Hemen Joseba Atxak eratuta
|
euskarazko
eskolak ematen hasi ginen. Barnetegia ere antolatu genuen Gorbeako txoko handi batean.
|
|
|
Aurreko kapituluan aipatu dugunez, Zientzia Fakultatean 1977/ 78 ikasturtetik aurrera fakultateko irakasle batzuk gaztelaniaz ematen ziren irakasgaien baitan euskarazko mintegiak eskaintzen hasi zitzaizkien ikasle euskaldunei. Mintegien bidez, irakasleak
|
euskarazko
eskolak emateko trebatu ziren eta irakasgaiak euskaraz eman ahal izateko materiala prestatzen hasi ziren. Materialok UEUk argitaratu zituen.
|
|
|
Testugintza honen nolabaiteko burua Jose Ramon Etxebarria izan zen eta berak testuak sustatu, zuzendu eta UEUra bideratzen zituen. Etxebarriak
|
euskarazko
eskolak eman eta testugintzan aritzeaz gainera, Zientzia Fakultatean urte hauetan euskaraz aurkeztutako tesina eta doktorego tesi gehienak zuzendu zituen. Seguru aski askorentzat babes hori funtsezkoa izan zen beraien lan akademikoa euskaraz egiteko, nahiz eta lan eskerga izan (egin behar zirelako) eta arazo ugariri aurre egin behar zioten (adb. nahikoa bermerik gabeko aurkezpena tribunalaren aurrean).
|
|
|
Bertan lizentziatura titulua eskatzen zen eta Euskaltzaindiko D mailako titulua296 Kontratazioak kontratazio, lan handia zegoen garai hartan, eta lehendik zeuden irakasleen lan zama areagotu egin zen. Juan Luis Goikoetxea esate baterako,
|
euskara
eskolak emateaz gainera, Euskal Filologian ere aritzen zen, eta errektorearentzat prestatutako txostenean honakoa zioen:
|
|
|
Dirudienez, Iparraldean antzera gertatu zen. ...nan, esate baterako, Institut Universitaire du Technologien (Teknologiaren Unibertsitate Institutuan) euskara ikasteko klaseak zeuden (astean 3 ordu) 240 Garai horretan, «Bilboko Escuela de Idiomas en frantsesa edo inglesa bezala jartzen da euskararen irakaskintza»241 Eta 70eko hamarkadaren amaieran, ikastetxe batzuetan, esate baterako Bilboko Irakasle Eskolan eta Zientzia Fakultatean, lehenengo
|
euskarazko
eskolak ematen hasi ziren karrera barruan eta modu ofizialean. Leku horietan hamarkada berean euskararen irakaskuntza, urte gutxiren buruan euskarazko irakaskuntzara igaro ziren, hau da, karrerako irakasgaiak euskaraz ematera.
|
|
|
Milagros Bidegainek eta biok Koldo Mitxelenari
|
euskarako
eskolak ematen genizkion garai hartan —ekarri du gogora Txillardegik—, eta Mitxelenarekin harreman handia nuen. 1956an, karrera amaituta eta soldaduskako azken sei hilabeteak egitera Ferrola joatekoa nintzela, Mitxelenari Knut Hamsunen Pan itzultzeko asmoaren berri eman nion, eta berak esan zidan ezetz, zerbait berria sortu behar nuela.
|
|
2012
|
|
|
– C1 Karrera osoa euskaraz eginda, edo ikasgai batzuk euskaraz egin eta
|
euskara
eskolak emanda edo ikasketa amaierako proiektua euskaraz eginda. –
|
|
|
Klaseen ondoren, normalean lagunekin elkartzen naiz zerbait hartzeko, izotz gainean patinatzeko edota liburutegira joateko. Astean behin
|
euskara
eskolak ematen ditut euskal etxean.Apartamentu batean bizi zara ala etxe batean. Norekin. Apartamentu batean bizi naiz, nirekin batera hona etorri den Ondarroako ikaskidearekin eta Tunisiako neska batekin.
|
|
2013
|
|
|
Eusebiok hain garbi ikustea zer bide zetorren. Berak bultzatu gintuen
|
euskarazko
eskolak ematera ere.
|
|
|
Baina, benetan, berak ikusten zuen bidea, ez guk. Ikasten eta lanean ari ginen, eta
|
euskarazko
eskolak ematen. Nik, esaterako, Bar Paco izeneko batean eman nituen, Becerro Bengoa kalean.
|
|
|
Ana Garcia Tafallako AEK euskaltegiko irakaslea da. 1960ko hamarkadan
|
euskara
eskolak ematen hasi ziren gauez, eta gaur egun, 100 ikasle baino gehiago dituzte: batzuek curriculuma hornitzea helburu badute ere, gehienak euskara atsegin dutelako joaten dira, Garciaren ustez.
|
|
|
Ez bakarrik Euskal Herrira itzuli zelako, Angelura (Lapurdi). Baionako Euskal Museoko buru hartu zuten urte hartan; eta Bordeleko Unibertsitatean gaztelania eta
|
euskara
eskolak ematen hasi zen, euskarazko eskolak eman zituen lehenetarikoa izan zen?; eta euskaltzain oso hautatu zuten. Geroago, 1966an, euskaltzainburuorde jarri zuten.
|
|
|
Ez bakarrik Euskal Herrira itzuli zelako, Angelura (Lapurdi). Baionako Euskal Museoko buru hartu zuten urte hartan; eta Bordeleko Unibertsitatean gaztelania eta euskara eskolak ematen hasi zen?
|
euskarazko
eskolak eman zituen lehenetarikoa izan zen?; eta euskaltzain oso hautatu zuten. Geroago, 1966an, euskaltzainburuorde jarri zuten.
|
|
|
«Oso euskararen aldekoa zen, gure etxea euskararen espazio bat zen; ez zitzaion gustatzen jendea etorri eta erdaraz egitea». Azken hilabeteetan
|
euskara
eskolak eman zituen; «engaiatuta» jardun zuen gustuko zuen horretan. «Zinta batzuk grabatzen zituen; elkarrizketa laburrak ziren, entzumena lantzeko».
|
|
|
Harrigarria da zinemagile txiletar honek euskararekiko duen maitasuna eta fideltasuna. Arbaso euskaldunak zituela eta, txikitatik hasi zen euskara ikasten, eta egun
|
euskara
eskolak ematen ditu Txilen. Bertan, euskal kultura zabaltzen?
|
|
|
Lakabeko bizilagun bat Garraldara etortzen zen euskara ikastera. Egun batean hitz egiten hasi eta herrian
|
euskara
eskolak ematea aukera polita izan zitekeela pentsatu genuen, dio irakasleak.
|
|
2014
|
|
|
Esaterako, Etxepareko arduradunek diotenez, Euskara Munduan programarekin elkarlanean aritzen dira irakurleak. Programa honen helburu garrantzitsuena da Euskal Etxeak hornitzea
|
euskarazko
eskolak emateko behar dituzten irakasleez?. Aurreko guztia gauzatzeko, institutuak hainbat baliabide prestatu ohi ditu irakurleentzat, adibidez, Euskal Sortzaileak Sarean.
|
|
|
Jabier Bilbon jarri zen bizitzen eta
|
euskarazko
eskolak ematen zituen tarteetan. Garai hartan, hasieran behintzat, Euskal Filologiako eskolak 18:30ean hasten ziren.
|
|
2015
|
|
|
Haurrak eskolak dauden bitartean, gurasoek
|
euskara
eskolak eman ahal izango dituzte, bereziki, seme alabekin ematen diren egoera komunikatiboak landuz. Antolatzaileek azpimarratu dutenez, umeek hizkuntzarekiko ikuspegia hobetuko dute aita amek euskara maila hobetuz gero.
|
|
|
2013an sortu genuen, baina aurrekariak ditu. Ertzainei
|
euskara
eskolak eman eta gero, blog txikiak irekitzen genituen ikasleekin izandako harremana ez galtzeko, eta haiek euskararekin lotutako haria ez galtzeko. Materiala jartzen genuen lanean jarrai zezaten.
|
|
|
Nahiz eta lanean euskaraz egiten zuten lankideen artean, dena erdaraz egiten zuten Gasteizen, apartekoren bat egon arren (oñatiarrak aipatu zituen). Senarrak
|
euskara
eskolak eman zituen Olabide Ikastolaren hastapenetan eta arrandegia aurrera atera zen genero ona zeukatelako, ez euskaldun bezeroengatik. Astebururo herrira itzultzen ziren eta astegunetan, berriz, lantokitik etxerako bidea egiten zuten bakarrik.
|
|
|
Gainera, hiru irakaskuntzan egiten dute lan, eta besteak, hortz klinika euskaldun bat du Gasteizen. Bukaeran kontatu zigun bere emaztea
|
euskarazko
eskolak ematen aritu zela eta Ikastolen Federazioaren eskariz, Azkoititik irakasleak
|
|
|
444). Lekeitioko Udalak, orobat,
|
euskarazko
eskolak emateko katedra bat zuen, Euskaltzaindiarekin batera antolatuta. Bizkaiko gobernadore zibilak 1965ean irakasleari isuna jarri eta eskolak itxiarazi egin zituen, baina akademiak eskatuta zigorra kendu egin zuen.
|
|
|
Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu zenez, hiru erabaki nagusi hartu ziren: 1) ordutegiz kanpoko
|
euskara
eskolak emango ziren eremu euskaldunean, 2) eskariaren araberako euskal eskolak diruz lagunduko ziren probintzia osoan, eta 3) euskararen ezagutza meritutzat joko zen herri euskaldunetako lan eskaintzetan.
|
|
|
Beste alde batetik, bigarren belaunaldi bateko 15 irakasle ikertzaile hautatu dira. Azken horiek 1990 eta 2000ko hamarkadetan
|
euskaraz
eskolak emateko berariaz kontrataturikoak dira, aldi horretan dagoeneko euskarazko irakaskuntza arauturik eta instituzionalki sustaturik baitago UPV/EHUn. Zergatik bereizi da epealdi hori?
|
|
2016
|
|
|
Galiziako telebistan lan egin ondoren Irlandara joan nintzen urtebetez, ingelesa ikastera, eta bertan Isaac Xubin galiziarra ezagutu nuen. Cork-eko Unibertsitatean
|
euskara
eskolak ematen zituen eta berak bultzatu ninduen izena ematera. Galiziara itzulita, ikus entzunezkoekin lotutako ikasketak nahi nituen egin eta Katalunian egitea pentsatu nuen hasieran baina lagun batek Andoaingo eskolaren berri eman zidan eta izena eman nuen han.
|
|
|
Pertsonalki une desegokian etorri zitzaion Laura Perezi erronka hura. Lizarrako ikastetxean
|
euskara
eskolak ematen ari zen, eta etorkizunean abokatu bulegoa irekitzearekin egiten zuen amets. –Zinez, ez nuen hautagai izan nahi.
|
|
|
Bustintzak orduan hartu zuen lana; alta, luzaroan mantendu zuen, lehenbizi Azkueren partez, gero Azkuerekin batera, eta azkenean, berriz ere bakarrik, 1928ra arte.
|
Euskarazko
eskolen emateak diru gutxi ekartzen ziolako edo, areago 1909ko irailaren 25ean iloba zuen Basilia Bustintza Ozerinekin ezkondu zenetik, Montellanoko San Antonio mehatz elkartasunerako hasi zen lanean kontu eramaile. Lan hura, ordea, 1913an utzi zuen, sortu berria zen Euzkadi egunkarian lanean hasi zenean.
|
|
|
Bizilekuaren azpian tailerra zuen, eta hari atxikirik beste eraikin bat jaso zuen, Karmen emazteak eskolak eman zitzan bertan. Ikurrinaren itxurako forja egin zuen balkoirako, bere eskuekin, ezagun zedin
|
euskarazko
eskolak emango zirela. Baina Gerra Zibilak eten zituen asmo haiek, sekula ez zuen euskarazko eskolarik emango Karmenek.
|
|
|
Ikurrinaren itxurako forja egin zuen balkoirako, bere eskuekin, ezagun zedin euskarazko eskolak emango zirela. Baina Gerra Zibilak eten zituen asmo haiek, sekula ez zuen
|
euskarazko
eskolarik emango Karmenek.
|
|
|
Lincoln-en ez dago euskal etxerik eta geroago ezagutu nituen, euskara ikasi eta gero. Urte sabatikoaren ondoren, gibelera joan nintzen Argentinara, Buenos Aires hirian kokatu nintzen, Psikologia ikasketan UBAn (Buenos Airesko Unibertsitatean) egiteko eta berehala bertako Euskaltzaleak elkartean hasi nintzen
|
euskara
eskolak ematen, baita Juningo Euskal Etxean ere. Euskara Munduan programarekin harremandu eta aldi berean segitu nuen euskara ikasten, batetik ikasle, bestetik irakasle.
|
|
2017
|
|
|
Beti kontsignapean?». Eta utzi egin nuen.Euskarazko eskolen mugimenduari ekin zenioten 60ko hamarkadan. Eskueran geneuzkan metodo apurrak hartuta hasi ginen
|
euskarazko
eskolak ematen, Deportivo klubean, eta Cultural Arrate-n. Umandiren Gramatica Vasca erabili genuen, adibidez, liburua salduko genuela pentsatuz.
|
|
|
Lurrikara arratsaldeko seiak eterdietan senditu zuten. " Euskal Etxearen egoitzan ginen,
|
euskara
eskolen ematen, eta liburu eta gauza batzuk lurrera erori ziren baina presunek ez dugu kalterik jasan, eta etxeak ere ongi eutsi dio lurrikara azkarrari", erran dio HERRIAri Euskal Etxeko lehendakari Archibaldo Uriartek.
|
|
2018
|
|
|
Urretak ordea, gurasoengandik hizkuntzaz gain hizkuntzarekiko maitasuna jaso zuen eta argi zeukan idazten ikasi nahi zuela. Maria Dolores Agirreri buruz hitz egin zioten halako batean, Donostian
|
euskara
eskolak ematen zituen idazle eta maistraz. Harekin ikasi zuen idazten, batzuetan ikaskideak zituela eta beste batzuetan bakarrik.
|
|
|
Ni, esate baterako, orduantxe hasi nintzen
|
euskarazko
eskolak ematen, erabat. 1972an Lazkaora joan nintzen bizitzera, Hiazintorekin batera.
|
|
|
Prozesu osoa bizitu nuen. Orduan, bai, zoragarria zen
|
euskarazko
eskolak ematea. Gustura jardun nuen:
|
|
|
Kartzelara sartu eta hurrengo egunean, han zegoen, gramatika apunteak prestatzen.
|
Euskara
eskolak ematen hasi zen. Liburuak irakurtzen eta interesa agertu zioten preso politikoei apunteak pasatzen.
|
|
|
Euskal Filologiaren eta Filologia Hispanikoaren aldeko hautua egitea egokitu zitzaidan orduan, eta, gezurra badirudi ere, «arrazoi komertzialak zirela medio» egin nuen Euskal Filologiaren aldeko hautua. Euskalduntzeko eta alfabetatzeko gau eskolak eta bestelakoak indarra hartzen ari ziren, Pako Aristi institutuko ikaskide adinkidea
|
euskarazko
eskolak ematen hasita zegoen. Denak pentsarazten zuen lan merkatuan sarrera errazagoa izango nuela euskararen aldeko hautua eginez gero.
|
|
|
Bertan, haur eta gazte etorkinei (6 urte bitartekoei) azkoitiartzen laguntzeko
|
euskara
eskolak ematen ditugu, eta Ahobizi eta Belarriprest berriak sortzen ari gara euskararen etorkizuna bermatzeko.
|
|
|
Ama, berriz, Benita Santesteban, iruindarra, erdalduna. Ez zuen euskara etxean jaso, baina 1913rako,
|
euskarazko
eskolak ematen hasi zen hiriburuko Euskal Etxean. Beraz, Joxemiel Bidadorrek errandakoari jarraiki, baliteke Arturo Campionekin berarekin euskara ikasten hasi izana 1903an, baina bere kabuz ere ikasiko zuen.
|
|
|
Ikastola ez zen sartzen Diputazioak 1967ko urtarrilaren 25ean hartutako akordioak zehazten zituen parametroetan. Alde batetik, ikastola zen, haur erdaldunek euskaraz ikasten zuten beraz, ez baitzen nahikoa
|
euskarazko
eskolak ematearekin; bestalde, eskolaurreko etapatik gorako neska mutilak zituzten, hau da, Diputazioak babesten zuen eskola garaia baino goragoko mailetakoak. Hala ere, 1968/ 69ko ikasturtean jaso zuten lehen dirulaguntza ofiziala, Diputazioak emana.
|
|
2019
|
|
|
Batzarrak liburutegiko dokumentuen zerrenda egitea erabaki zuen.927 Lide Torrontegui abertzalez osatutako" Txinpartak" teatro taldeko kidea zen. A. Irigoyen eta J. Peña (gero E. Erquiaga urgazlearekin batera)
|
euskara
eskolak ematen hasi ziren Bilboko egoitzan ikasturte horretatik aurrera. Gipuzkoako Javier Peña(), erbestetik itzuli ondoren, Seguros Bilbao n lanean ari zen eta euskara eskolak ematen zituen 1949az geroztik.
|
|
|
A. Irigoyen eta J. Peña (gero E. Erquiaga urgazlearekin batera) euskara eskolak ematen hasi ziren Bilboko egoitzan ikasturte horretatik aurrera. Gipuzkoako Javier Peña(), erbestetik itzuli ondoren, Seguros Bilbao n lanean ari zen eta
|
euskara
eskolak ematen zituen 1949az geroztik. Alfonso Irigoyen (19291996) kontularia Bilboko talde ugarirekin harremanetan zegoen:
|
|
|
Dena dela, Akademiaren idazkaritza eta diruzaintzan erabiltzen zen hilabete izenen terminologia nagusia hau zen: ...ila; Epaila= Martxoa; Jorraila= Apirila; Orrila= Maiatza; Bagila= Ekaina; Garagarrila= Uztaila; Dagonila= Abuztua; Iraila= Iraila; Urrila= Urria; Azila= Azaroa; Lotazila= Abendua. rroa gordetzen da.935 Hasteko, 1952ko ekainean urgazle izendatutako E. Erquiagaren esker oneko gutunaren berri eman zen.936 Horrekin lotuta," Academia Montiano" delakoaren idazki bat jaso zen, martxotik aurrera
|
euskarazko
eskolak emateko baimena eskatzen zuena, E. Erquiaga bera irakasle zela.937
|
|
|
Euskaltzaindiaren 1953ko otsaileko batzarrean, L. Michelenak, Elvira Zipitria" Ira" (19061982) jeltzalearen" Aditz aia" artikulua irakurri zuen. E. Zipitriak, isilpeko ikastola andereño izateaz gain, Círculo Cultural Guipuzcoano ateneoan
|
euskara
eskolak eman zituen, L. Michelenak bezala.940 Artikulua A. Tovarrek eta bestelako linguistek euskal aditzaren zailtasunaz eta horrek islatzen zuen hizkuntzaren" egoera kaotikoa" z esandakoari emandako erantzuna zen, erreibindikazio tonu argiarekin. E. Zipitriak salatzen zuenez, euskaldunen935 ABA EUS:
|
|
|
SFVJUk euskal filologoak formatzeko, doktorego tesiak burutzeko eta atzerriko irakasleak erakartzeko gune izan nahi zuen. Presidentearen mozioaren eduki nagusiaz den bezainbatean, L. Michelenaren eskuaren egiletza oso nabaria da, GPDko idazkariak testuari jarri zizkion legezko sarrera eta bukaera gorabehera950 ikasturtean Círculo Cultural Guipuzcoano n
|
euskara
eskolak ematen hasi zenetik, L. Michelenak mintegi zientifiko eta literario bat sortzeko nahia zuen, linguistak eta idazleak formatzeko.951 Mintegiari" Julio de Urquijo" izena berak jarri zion, adibidez. M. Ciriquiain GPDko idazkaria, halaber, pertsonalki inplikatu zen instituzio berriaren sorreran (Urkizu 2004:
|
|
|
Esan bezala, ikasturtean, 137 lagunek eman zuten izena euskara ikasteko eskoletan, Círculo Cultural Guipuzcoano ren eskolekiko eta" Escuela Municipal de Lengua y Declamación Vasca" rekiko nolabaiteko konkurrentzian. Ikerketa lanak eta ikasle kopuruak gaindituta, GPDko bibliotekan
|
euskara
eskolak ematera mugatu zen J. M. Urrutia. Lan horregatik, hiruhileko 4.000 pezetako soldata jasotzen zuen elizgizonak.976
|
|
|
Ikusi dugunez, A. Irigoyen ikasturtetik
|
euskara
eskolak ematen ari zen Euskaltzaindiaren egoitzan modu informalean. Akademiaren 1954ko irailaren batzarrean, Bizkaiko euskaltzainek" Resurrección María de
|
|
|
Manuel Aguden bidez, ikasturtetik aurrera
|
euskara
eskolak eman zituen Centro Cultural Guipuzcoano n, eta Donostiako ateneoa atlas linguistikoaren proiektuan inplikatzen saiatu zen.878 Besteak beste, L. Michelenak 1952ko irailean landa lanak egin zituen, Grupo de Ciencias" Aranzadi" ko kideekin eta M. Garde Uztarrozeko koadjuntorearekin, desagertzen ari zen Nafarroako erronkariera jasotzeko, eta emaitzak BRSVAPen argitaratu zituzten.879...
|
|
|
Lafon Frantziako euskaltzainak ere, Akademiarekin baino harreman gehiago zuen CSIC eta RSVAPekin, atlas linguistikoaren proiektua edota BRSVAPeko artikuluak zirela eta.755 Círculo Cultural Guipuzcoano ko M. Agud eta J. M. Azaolak, CSICen laguntzarekin, bultzatu nahi zuten euskal filologiako mintegiaren proiektua, RSVAPen" Seminario de Lenguas Prerromanas" geldotuaren garapen gisa. Donostiako ateneoan
|
euskara
eskolak ematen zituen L. Michelenak xeheago azaldu zizkion Galiziako R. Piñeiro presondegi lagunari zeintzuk ziren joera eta erakunde ezberdinen arteko tentsioak:
|
|
|
enpresaren izen soziala, jabearen eta kudeatzailearen izenak, enpresaren jarduera eta egoitza, eta langileen identifikazioa. Akademiaren erantzunik gorde ez den arren, argi dago Bizkaiko agintari falangistek zalantzan jartzen zutela erakundearen izaera akademikoa eta ez zutela JCVrekiko harremana ezagutzen.513 Euskararen erabilerak diktadura frankistan sortzen zituen susmoen eta izuen beste etsenplu oso argia da" Academia José M.ª Larrea" tik jaso zuten baimen eskaria,
|
euskara
eskolak eman ahal izateko:
|
|
|
239). 1951ko otsailean Pirinio Behereetako hamabi eskolatan beste horrenbeste irakasle ari ziren 500 haurri astean bi aldiz
|
euskara
eskolak ematen. EJ GEk proiektu horiek lagundu zituen eta S. Arotçarenaren Grammaire basque 1951ko urte amaieran argitaratzea ere horren ondorio izan zen.539
|
|
|
1930etik Tolosako Unibertsitatean filologia erromanikoko katedraduna izan zen, 1948an erretiroa hartu zuen arte. Gerra zibilaren urteetan, halaber,
|
euskara
eskolak eman zituen Bordeleko Unibertsitatean. Bi unibertsitateok Donibane Garazin (Pirinio Behereak) ezarritako" Centre d’Etudes Basques" delakoaren zuzendaritza eman zioten, baina Mundu Gerraren ondorioz ez zen operatiboa izan.
|
|
|
Urriaren 7ko bilkuran hartutako beste erabakietako bat egoitza nagusia Bilbon finkatzea izan zen, Eleizaldek hala proposatuta, hiri horrek euskararen eta euskal kulturaren adierazpenei emandako bultzada eskertzeko. Hasieran, Indautxuko Udal Eskolak utzitako gela batzuetan izan zuen egoitza akademiak, Abandoko Manuel Allende kalean; Bilboko Udalaren baimenez Euskaltzaindiak hainbat urtez
|
euskara
eskolak emateko ere erabili zituen gela haiek. Aurrerago, urte berean, Erribera kaleko 6 zenbakira aldatu zen akademia, eta hantxe izan zuen egoitza 60 urtez, 1919tik 1979ra arte.
|
|
|
»Oro har, euskararen alde han eta hemen sortutako ekimen ezinbestean xume guztiei, ahal zuen neurrian behintzat, babes ematen ahalegindu zen Euskaltzaindia garai zail hartan. Zeregin horretan, aipatzekoa da, adibide moduan, Jose Mari Etxaburu Kamiñazpi euskaltzale suharrak Euskaltzaindiaren laguntza jaso zuela, Alfontso Irigoienen bidez, 1962an, Ondarroako Eskola Nazionaletan
|
euskarazko
eskolak eman ahal izatea lortu zuenean (Oruemazaga Baseta, 2002: 114).
|
|
2020
|
|
|
Txillardegiri berari entzuna diot, lehenengo atxiloketa pairatu behar izan zuenean, gordeta zuela Koldo Mitxelenak
|
euskarazko
eskolak emateko berari utzitako Gipuzkoako Foru Aldundiko Jauregiaren Urkixo gelako giltza, eta komeriak izan zituela hura ezkutatzeko eta itzultzeko.
|
|
|
1980an joan nintzen ikastera bertara, eta euskal filologia fakultatean bai egiten genuen euskaraz, baina kaleetan beste euskal lurraldeetatik joandako euskaldunen artean bakarrik, batez ere ostegunetan ateratzen ginenean.
|
Euskarazko
eskolak emanda nago bertan, eta badakit lan alimalekoa egin dela euskara irakasteko, eta emaitzak ere badirela, baina...
|
|
|
La Platan dago uztailaz geroztik, Argentinan. Euskal diasporak erakarri zuen bertara, eta, azkenean,
|
euskara
eskolak ematen bukatu du han.
|
|
|
|
Euskara
eskolak ematen ditut hemen; irakaslea naiz unibertsitatean. Ikasgaiak baliozkotzea zaila da.
|
|
|
Zer moduzko esperientzia da han
|
euskara
eskolak ematea?
|
|
2021
|
|
|
Lehen aldikoz, Nafarroako Gobernuak
|
euskara
eskolak eman ditu aurten Argentinako nafar etxeendako (lau daude, Buenos Aires, Rosario, Mendoza eta Bolivarren). Pandemia tenore huntan, online izan dira eta Iruñetik eman ditu Euskarabide ko Jela Martinez Urmeneta irakasleak.
|
|
|
Euskara indartzeko planik ez dela egin nabarmendu du Arrietak, eta horretarako saiakerak herritarrek eginikoak izan direla erantsi du Tolosak: «Donostian, adibidez, antolatu zen sare moduko bat
|
euskarazko
eskolak emateko, eta bertan apuntatu ziren boluntarioak eta laguntza behar zutenak; bestela, ezer ez».
|
|
|
Gabiriaren kasuan, euskara oso presente dutela nabarmendu du alkateak: «Egiten diren ekitaldi denak euskaraz dira; saiatzen gara kanpotik etorri eta ez dakitenei
|
euskara
eskolak ematen...».
|
|
|
Barakaldoko elkarteekin lan asko egin dut,
|
euskara
eskolan emanda ez delako nahikoa jendea euskalduntzeko. Aisialdian euskaraz egin behar dute haur eta gazteek, eta eskaintza hori sortzeko lan asko egin dute Barakaldoko hainbat taldek.
|
|
|
gertaera kontingentea da, zeren, arestian esan bezala, azkenean E hori agi zedin aurretiko beste milaka gertaera konfabulatu baitira, miriadaka. Kasurako, ezer baino lehenago eta nonbaitetik hastearren, Donapaleuko euskara ikastaroan matrikulatu zen Suzuko Tamura (A), eta handik urte batzuetara
|
euskarazko
eskolak ematen hasi zen Tokion (B). Bertan, euskara ikastea deliberatu zuen Hiromi Yoshidak (C) eta gero, 1994an, Mishimaren eleberri ederra itzuli zigun euskarara japonierazko jatorrizkotik (D).
|
|
|
Iparraldean AEKko irakasle ibili zen,
|
euskarazko
eskolak ematen. Familia Lapurdira jo aurretik Izaskun Ugarteren bikotekide bihurtu zen eta alaba bi izan zituzten.
|
|
|
Fakultatean ari ginen ikasten, baina Tomas de Zumarraga Dohatsuaren kalean bizi ginen, eta kalean apaizgaiok Gasteizko giroarekin bat egitea ekarri zuen. [...] Euskarazko mezaren inguruan biltzen ginen, eta, gu bezala, Gasteizera lanera joandako familia euskaldunak eta haien seme alabak[...] Irailean etorri eta Gabonak baino lehen
|
euskarazko
eskolak ematen ari ginen! Oso azkar gertatu zen dena!
|
|
2022
|
|
|
Orduan, eta orain ere bai». Harrezkero, erizain lanak bete zituen goizez, eta helduei
|
euskarazko
eskolak emanez segitu zuen batean eta bestean, batuak atzetik harrapatu zuen arte.
|
|
|
Begoña (Sopela, Bizkaia, 1996) Arte Ederretan graduatua da, eta
|
euskara
eskolak ematen ditu lanbidez. 2020an kaleratu zuen bere lehenengo liburua, Aro beilegia poesia bilduma, Donostia Kultura poesia saria irabazi eta gero, eta aurten argitaratu du bigarrena, Gepardo japoniarrak, hori ere poesiazkoa.
|
|
|
Hark eman zion aterabide bat: sei urteak bete arte ez zenez derrigorrezkoa haurrak eskolaratzea, baliatzea tarte hori, hiru eta sei urte artekoa,
|
euskarazko
eskolak emateko haurrei, sehaska eskola bat sortzeko. Bere amaren erran bat gogoan hartu zuen orduan:
|
|
|
Udako Euskal Unibertsitatearen muina da Euskal Unibertsitatea izatea, Euskal Herri osoan eskaintzea ikastaroak eta
|
euskarazko
eskolak ematea, Euskal Herrian pentsaturik eta herria aintzat harturik. Baina UEUren lana goraipatzekoa den eta eskaintza akademiko batzuk badituen arren, dituen baliabideek ezin diete erantzun urteroko milaka ikasleen beharrei.
|
|
2023
|
|
|
Basaizea Baigorrin, Arroka Miarritzen, Ibaialde Baionan". Lizeoetan," Clubs Pays Basque taldeak sortu ziren", eta Mende Berri elkartea
|
euskara
eskolen ematen hasi zen.
|