|
2000
|
|
|
Joxerra Fachado aktoreak txikitan
|
euskaraz
besterik ez zekien, baina guztiz ahaztu zuen hizkuntza, eta 16 urterekin hasi zen berreskuratzen.
|
|
|
José Ramón Fachado Donostiako Zurriola ikastolan antzerkia irakasten aritzen da gaztetxoei. Txikitan
|
euskaraz
besterik ez zekien, baina guztiz ahaztu zuen hizkuntza, eta 16 urterekin hasi zen berreskuratzen. Liburuak, fitxak... izan zituen baliabide.
|
|
2002
|
|
|
Ikasleak hasieran etortzen dira galduta daudelako, pisu bila, lan bila… Eta halako zerbitzuak ere eskaintzen ditugu. Niri hasieran ere gertatzen zitzaidan, denbora osoa ematen nuen Euskal Etxean eta
|
euskara
besterik ez nuen hitz egiten. Eta gure helburua ez da ghetto bat osatzea.
|
|
2003
|
|
|
Zer esanik ez, euskararen apologistak hizkuntzaren gutxiesleei zuzentzen zitzaizkien, eta foruen defendatzaileak zein gizon ilustratuak, berriz, gobernatzeko aukera zuen gutxiengoari, hau da, gaztelaniaz aise irakurtzeko gai zen elite alfabetatuari.
|
Euskaraz
besterik ez zekien gehiengoari zuzentzea estamentu bati baino ez zitzaion interesatu: Elizari.
|
|
2005
|
|
|
Oso giro euskaldunean bizi izan diren herrietan, euskaraz ez dakiten familiak iristeak aldaketak ekarri ditu. Orain arte,
|
euskara
besterik ez zen entzuten kalean, tabernan, eskolan… Baina euskaraz ez dakiten familien iritsierak, hainbat ohitura birplanteatzera behartu ditu bertakoak. " Eskolako bilerak euskara hutsean egiten genituen lehen eta orain, bi hizkuntzetan egiten ditugu.
|
|
2006
|
|
|
Azkeneko berrehun urte honetako historia. Zure ama, bere larogeita hamalau urterekin,
|
euskara
besterik ez dakielako, lotsamindurik joaten da klinikara. Bera jaio zenean euskaldun huts hutsa zen eta gaztelaniaz inork hitz egiten ez zuen eskualdean.
|
|
|
Bestela nekez uler daiteke ume txiki elebakar euskaldun askok" no" rako duen joera.
|
Euskara
besterik ez dakiten ume txiki askori, izan ere, beren euskara hutsezko jario etengabe horretan, harrigarriro," no" hitza isurtzen zaie behin eta berriz. Dena euskaraz esan, eta" ez" esan behar dutenean:
|
|
2007
|
|
|
Xabierrek, agonian, sukarretan, azken beltzean, hitzen batzuek ahoskatu omen zituen portugaldar poliglotak ulertu ez zizkionak. Geroztiakoa zeuek imajina dezakezue, hizkuntza asko zekitzanak ulertu ez zuen hizkuntzan hitzegin bazuen horrek
|
euskara
besterik ez zezakeen izan.
|
|
2008
|
|
|
Guraso biak elebidunak direnean, euskararen transmisioa bermatuta dago: seme alaben %95ek gutxi gorabehera euskara jasotzen du lehen hizkuntza gisa, horietako gehienek
|
euskara
besterik ez.
|
|
|
• Guraso biak elebidunak direnean, euskararen transmisioa bermatuta dago: seme alaben %95ek gutxi gorabehera euskara jasotzen du lehen hizkuntza gisa, horietako gehienek
|
euskara
besterik ez.
|
|
|
Egin dezagun sintesi moduko bat Linazisororen jarrera laburtzeko: geure bizitza euskaraz eratzen ez badugu, espainolak edo frantsesak izango gara; haatik, euskararen herririk ez dugu berrantolatuko
|
euskara
besterik ez baldin bada gure izateko moduaren kezka eta zioa. Galdu duguna euskara izan da, bai, euskaraz egindako bizitzaren tankera, eta galera ordezkapen horretan den dena galdu dugu:
|
|
2009
|
|
|
Herriaren kontzeptu diferenteak daude, esan bezala, eta Gandiagarenak badauzka bere mugak: ez da kontzeptu politikoa, ez da kontzeptu sozial ekonomikoa, historikoa, etab., kasik
|
euskara
besterik ez da. Hau beste zenbaitek ere izan dugun muga modu bat da; edo, hobe, hautua.
|
|
|
Calderón, Quevedo, Cervantes. Eskolan euskal literatura ez handi ez txikirik existitzen da, eta Oliteko bibliotekan egon badagoentxoa, engoitik etxeko
|
euskara
besterik ez, eta hura atzendua, dakien erdaldunduarentzat, edo zailegia da, edo irenstezina. Irakurzale euskaltzaletuak apenas aurkituko du literarioki bere gustuko euskal autore handirik (nik Axular osoa makinaz kopiatu nuen Aita Villasanterentzat, beste bi lagunekin batera, Oliten, momentu batean ere hartan literaturarik igarri gabe).
|
|
|
Euskara.
|
Euskara
besterik ez da. Nahiz beste muturretik esaten duten euskara banatzailea dela, justu kontrakoa da, gu batzen gaituena da.
|
|
|
Demagun Euskadiko herritarren %90ek primeran ulertzen duela euskaraz: zilegitzat onartuko ote litzateke, euskara ere ofiziala den lurraldean, euskara ofiziala denez gero, aireportu eta tren geltokietako seinaleztapena, hegazkinetako eta trenetako megafonia bidezko oharrak, telefonia enpresen komunikazioak, saltoki handietako formularioak eta abar, denak edo gehienak
|
euskaraz
besterik ez eskaintzea, nahiz eta hizkuntza ofiziala izan euskara eta jende gehienak ulertu. Zilegitzat onartuko ote litzateke azalera handiko merkataritza guneetan, energia elektrikoa edo gasa edo telekomunikazio zerbitzuak ematen dituzten enpresekiko harremanetan, finantza erakundeekiko erlazioetan gaztelania erabiltzeko aukera bermatua ez izatea?
|
|
2010
|
|
|
Ele biko hiztun elkartea (bilingual speech community) osatzen du euskaldun jendeak. Euskaldun hutsik,
|
euskaraz
besterik ez dakienik, apenas gelditzen da inor gure artean, hiruzpalau urtetik gorakoetan. Erdaldun hutsak eta (mintzagai jasoetan edo idatzizko zereginetan batik bat) erdaraz erosoago moldatzen diren vasco euskaldunak, aldiz, asko dira:
|
|
|
Orduan ez zegoen euskara jakin beharrik, gaztelera zen ezagutu behar zena, ez bakarrik udaletxean, e, kalean ere bai eta dendetan zer esanik ez.
|
Euskaraz
besterik ez zekienari, edo gazteleraz barregarri egiten zuenari burla egiteko Bedaiopekoak mutilak izan gaituk beti, ez ahaztu. Horregatik, Patxintxik ez zian euskaragatik sekula arazorik izan.
|
|
2011
|
|
|
Bost urteotan aurrerakada polita egin digu: Mitxelena biak (prantziskotarra ta bestea, Luis), Villasante, Etxaide gaztea, Andima t.a. berriak ditugu gure auzo-lanean; gazteok txairo, sakon eta goxo datoz eta
|
euskeraz
besterik ez dute idatzi nai. Ortarako ikasi egin bear eta gogotik ikasi dute gure euskera zarra (Data:
|
|
2014
|
|
|
Gidoitik at. Atzoko El Parlamento de las ondas saioan, Radio Euskadin, Maria Eugenia Arrizabalagak eta Xabier Isasik euskarara jo zuten, bat batean, barruak aginduta, hiruzpalau esaldiz osaturiko biko elkarrizketa eginez. Euskaldunak dira, euskaraz bizi dira eta ahotik
|
euskara
besterik ez zaie aterako topo egiten dutenean euskal legebiltzarrean. Parentesi anakroniko baten protagonista izan ziren bi politikariak, gaztelaniazko irrati publikoaren eguneroko martxan.
|
|
|
Herri guztiaren problema hori zen: %96 euskal hiztunak ginen, baina
|
euskara
besterik ez genuen egiten. Guardia zibilen ume guztiek euskaraz egiten zuten.
|
|
2015
|
|
|
eskolarena.
|
Euskaraz
besterik ez zekiten umeak gaztelaniaz hitz egitera behartuta zeuden, zigortu egiten zituzten bestela. Debeku eta zigor horiek bertatik bertara ezagutu zituen arabar baten lekukotasuna ere badaukagu.
|
|
|
Hasteko, Errezilgoa argituko dut, bestela... Ez, Errezilen gertatu dena eskolakoatarian ume bila joaten garenean beti euskaraz hitz egin izan dela da,
|
euskaraz
besterik ez. Bertakomutil batek bikotea erdalduna hartu du, eta alaba bat eduki dute.
|
|
2017
|
|
|
|
Euskara
besterik ez naiz
|
|
2018
|
|
|
Azkeneko berrehun urte honetako historia. Zure ama, bere larogeita hamalau urterekin,
|
euskara
besterik ez dakielako, lotsamindurik joaten da klinikara. Bera jaio zenean euskaldun huts hutsa zen eta gaztelaniaz inork hitz egiten ez zuen eskualdean.
|
|
2019
|
|
|
Pentsa ezazue: familia erdalduna, eskola erdaraz, garai hartako komunikabide, paisaia linguistiko eta liburu guztiak erdaraz... baina kalean, jolastokian, lagunartean
|
euskara
besterik ez! Diglosia garbia.
|
|
|
Sinestezina baina izugarria bi anaia horien elkartzea gauaren erdian, non eta, Andeetako gailur batean, batak besteari lapurtzeko eraso egin zionean, hiru mila eta bostehun metroko altitude hartan. Kuatrero hitzak abere lapur esan nahi du, baina nire birraitonaren familian,
|
euskaraz
besterik ez baitzekiten mintzatzen, uste izan zuten Jose Kruz ingeniari, abokatu edo antzeko zerbait egin zela hitz hura entzun zutenean. Noski, elebakarra izanda gizakia ezeroso mugi daiteke gaur egun, tranbiaren errailetako batean soilik mugituko bazina bezala.
|
|
|
Badira hamaika hitz zorioneko maisu garbizale pedante ergelok batuaren izenean egin duten kalte sekulakoa erakusten dutenak, eta horietako bat pronto hitza. Zenbat modutara aditua ote nago mutikotan, bestetan beste,
|
euskara
besterik ez zekiten bordari goizuetarren ahotan, eta zeinen dotore eta bizi erabilia. Zoaz orain hizketako grazia xuhur haren bila, ez batu eta ez patu gelditu garenean.
|
|
|
Herri honetan dagoeneko ez dago inor
|
euskaraz
besterik ez dakiena. Inoiz dendaren batean sartu eta, gazteleraz ez dakidala esaten diedanean, harritu egiten zaizkit.
|
|
2020
|
|
|
Neskek eta mutilek aparte ikasten zuten noski, eta nesken maistrak betiere bihozberagoak izaten omen ziren; mutilenak, berriz, zein baino zein ankerragoak.
|
Euskaraz
besterik ez zekiten umeentzat euskara debekatua zegoen, nahiz eta gazteleraz tutik ere ez ulertu: ez ulertzeagatik zerbait gaizki egiten bazuten, egurra; euskaraz hitz egiteagatik, egurra; edozer gauzagatik, egurra.
|
|
2021
|
|
|
Ni euskaraz saiatzen natzaio, baina berak kostata erantzuten dit euskaraz. Maizpiden gaudela, ikasle batek proposatu dit etxeko leku jakin bat izendatzea, bi ahizpok han
|
euskaraz
besterik ez egiteko. Ideia ona iruditu zait".
|