|
2000
|
|
|
Gainera, bi aldundietako gobernuetan EAJ egoteak ekintzak bateratzea erraztuko du, koordinaketa hobetzea. Eta hori da
|
euskarak
behar duena: koordinaketa.
|
|
|
Izan ere, honek guztiak euskaraz blaitutako militantzia exijitzen du. Abertzaleguztiek
|
euskara
behar dute ikasi; ezinbestean. Honek etsaiarentzako efektu birrintzaileak ditu, ezin da ukatu.
|
|
|
Gai horri dagokionez, Kultura Sailak euskararen erabilpena normaltzea du xede. Gure erkidegoaren egoera soziolinguistikoa kontuan harturik, elebitasunari erantzun ahal izateko,
|
euskarak
behar dituen lan tresnak (deskribapen bibliografikorako terminologia, sarrera puntuak, nazioarteko katalogazio arauen egokitzapena eta datu bibliografikoak euskarri informatikoan emateko MARC formatura egokitzea) eskaini behar ditugu.
|
|
2001
|
|
|
Hau denau eskandaloa da! Gure ekintza guztiak, ahalik behintzat,
|
euskeraz
behar dute izan. Ez da aski haurrak ikastolara" botatzea", eta hau gurasoei doakie.
|
|
|
Campion batek, eta ez zen juez kaskarra maitasunak itsutzen ez zuenean behintzat, gorengo izarretaraino goretsi zuen. Otxandiarra izan zitekeen, bere ustez, hil aginean zegoen
|
euskarak
behar zuen sostenguetarik bat, poesiaren arnasaz biziberrituko zuena. Campionek, eta ez genuke hau sekula ahaztu behar, Nafarroako zenbait eskualdetako hizkuntza erian ikusten du euskararen egoera, ahaleginean eta epetan ibili gabe sendotu behar den hilzorikoa.
|
|
|
Ditudan bideak eta adiskideak egozten dizkit honek, lotsatuko naizelakoan. Hemen ere, oker ez banabil, ez darabil
|
euskara
behar lukeen bezain zehazki, ene erdarazko zenbait itzultzean bezalaxe. Lagunak, euskaraz, ez dira nahitaez adiskide, eta adiskideak, batez ere politika arloan, ez dira lagun nahitaez.
|
|
|
Arbitroarena egin nahi dute, palkotik gainera, jokoan parte hartu luketenean. Inhibizioa, urru ntasuna, ausentzia ez dira
|
euskarak
behar dituen proposamen positiboak lantzeko jarrera egokienak. Euskara hizkuntza bizia da, eta bizi nahi duena, eta ez" altxorra"," hizkuntza beneragarria".
|
|
2002
|
|
|
osotasun geografiko, politiko administratibo, kultural eta ekonomikoa». 2 Euskalduna, «EuskalHerriaren Unibertsitateak
|
euskaraz
behar du ihardun nahi ta ez. Ezin onhardezakegu hizkuntzabitasunik, eta Euskal Herri osoa berreuskalduntzea dugu geurexede»3 Garai hartan UEUren bultzatzaile garrantzitsua zen Jesus Mari Larrazabalen hitzetan, UEUtik Euskal Unibertsitatera pasatu behar zen, «unibertsitateparalelo» bat sortuz4, alegia «urte osorako sortuko dugun herri unibertsitatearenhasera» (Larrazabal, 1977:
|
|
|
Orain ere ageri dira, baina orain dela urte batzuk, ez horrenbeste, aski maiz ikusten ziren ikasleak gure hirietako karriketan, orain baino maizago, manifestazioak egiten euskararen alde edo. Haien artean entzuten den hizkera, agerraldian
|
euskara
behar dutela oihuka ari direla, erdara da anitzetan, ikasle batek bere garaian egunkarian manifestazio baten ondoren publikoki salatu zuenez. Nik neuk ere holakoak ikusi izan ditut zuzenean:
|
|
|
Euskara eta sinboloak, horretaz ari ginen. "!" esango du hizlariak (hori, hoberenean, non eta ez duen" Eguerdi on!" delako hasperen agurra ateratzen patrikatik), eta gero erdarara joko du,
|
euskarak
behar duen kuota sinbolikoa bete ondoren. " Esker ikasko" eman zion behin izenburu erdaraz idatzitako artikulu bati" sinpatiko" horietako batek, argi utzi nahi baitzuen zer garrantzi handia zuen euskarak haren bizitzan.
|
|
|
Euskararen egoera hau izanik, zein da irtenbidea? Zein,
|
euskarak
behar duen sendabelarra. Zuazoren ustetan, euskararen erabilerari itzuli bat eman behar diogu, eremu desberdinak bereiziz.
|
|
2003
|
|
|
1977an lehergailu batek berriro ere isilarazi zuen Loiolako Herri Irratia eta 15 egunetan euskal herritarrek emaniko diru laguntzari esker berriro martxan jarri zen. Baina Frankismo garaiko zailtasunak gainditzen eta
|
euskarari
behar zuen lekua aitortzen jakin izan zuen. Esaterako, aipagarria da 1977ko martxoan antolatutako «24 orduak euskaraz» ekitaldia.
|
|
|
Euskaldun izatea, «Euskal Herriaren Unibertsitateak
|
euskaraz
behar du ihardun nahi ta ez. Ezin onhar dezakegu hizkuntza bitasunik, eta Euskal Herri osoa berreuskalduntzea dugu geure xede».
|
|
|
Albiste agentziaren erreferentzia eremu nagusia euskarazko herria izango bada, agentziaren lan hizkuntzak berak ere
|
euskara
behar du izan. Agentziaren zeregin nagusia euskarazko produkzioa euskara herriari eskaintzea baldin bada, euskaraz bizi eta euskaraz sortu behar du.
|
|
|
Elebidun bataiatu zen prentsa diglosikoaren erauntsiaren gainetik, Zeruko Argiakoek eta Anaitasunakoek argi eta garbi esan zuten ezetz, euskal prentsak
|
euskaraz
behar zuela izan. " Gu biok (Zeruko Argia eta Anaitasuna) Jakin eta Herriarekin batera euskal prentsaren ordezkari bakarrak gara", irakurri genuen 78ko Anaitasunan.
|
|
|
Ez dut esango euskararen uholdeak hartu behar duenik kioskoa, ez genuke asmatuko iturriarekin euskaldunok. Esango dudana da euskarak
|
euskara
behar duela bere inguruan, baita kioskoan ere. Azal dezadan hori.
|
|
|
Inork inorena ez jateko, zentzuzkoa dirudi nork bere etxea gobernatzeak. " Euskal Herriaren Unibertsitateak
|
euskaraz
behar du jardun nahitaez", zioen jada UEUk 1975eko Batzar Nagusian: alegia unibertsitatea euskaldunentzat.
|
|
2004
|
|
|
hain zuzen ere, nola jakin dezakegu, argi antzean jakin, euskararen politikatik hizkuntza horren politizaziora igaro garela, euskalgintzaren politika arloa utzirik politizazioaren joko arbuiagarrian abiatuak gabiltzala? Non ezarri
|
euskarak
behar duen hizkuntza politika eta alderdi politika hutsaren arteko marra iluna. Zein irizpideren arabera finkatuko ditugu euskarari dagozkion politika jardunak noiz diren zilegi eta mesedegarri?
|
|
|
–Azpimarratu nahi dudana da alferrik gabiltzala. Jexuxmari Zalakainek diosku?, adibidez, geure seme alabak euskaldun gisa hezi nahirik, irakasleak espainolak edo frantsesak baldin badira, edo izango balira?. 461 Irakaslearen nazio sentimenduek eragin zuzena omen dute irakaskuntzaren maila hauetan. Sentimendu horien barrunbean egositako euskaltasuna ote dugu
|
euskarak
behar duen leialtasun jarrera bermatzeko baldintza. Litekeena da, bai.
|
|
|
Biltzar Nagusi hori egitean (egin ba dadi...), eta
|
euskerak
behar dituen erabaki gogorrak hartzean (Euskaltzaindiak har baditza...), nere salakuntza hauek guziak gibelatuko ditut.
|
|
2005
|
|
|
Hiztunei erabiltzean plazer emango dien
|
euskara
behar dugu, hiztunen komunikazio premiak asetzeko modukoa. Hori da oroz gain zaindu beharreko kalitatea, eta horri esaten diogu guk" euskara egokia".
|
|
|
Erabaki horiek izan behar dute
|
euskarak
behar dituen neurri politikoak hartzeko eta horrek bi gauza esan nahi du: 1) hizkuntz neurriak euskararen estatusa, ereduen sistema gainditzeko erabakia, modu horretakoak alegia, eta 2) euskarak garatzeko behar beharrezkoa duen marko politiko berri baten aldeko neurriak, burujabetza prozesu bat alegia.
|
|
|
EAJ EA koalizioaren egitarauan ere ez da ageri
|
euskarak
behar duen eraginkortasunerako proposamenik. Asmo, helburu lausoak eta behar besteko bitartekorik eza nabari dira.
|
|
2006
|
|
|
Sopelako 20 urteko neska batek kalte ordaina eskatu dio Eusko Jaurlaritzari ikastetxe publiko batean A ereduan ikasi eta euskara maila txukunik lortu ez duelako. Orain Erizaintza ikasten ari da eta Eusko Jaurlaritzaren oposizioak gainditzeko
|
euskara
behar du. Euskaltegian ari da euskara hobetzen eta irakasleek esan diotenez, lau urte ditu EGA gainditzeko maila lortzeko.
|
|
2007
|
|
|
Euskarak marketing apur bat behar du, behar du sinesgarritasuna, behar du modernitate apurtxo bat, behar du presentzia, behar ditu estadioak, behar du laguntza, behar du publikoa, behar du masa kritikoa, behar du audientzia, behar du pazientzia.
|
Euskarak
behar du. Eta neurtezina da hori guztia.
|
|
|
Lege, arau, akordio, engaiamendu, erakunde publiko, hizkuntza politika eta enparauen gainetik, ondotik, azpitik...
|
Euskarak
behar du. Eta metroa zain daukagu.
|
|
|
Baina ez da. Eta
|
euskarak
behar du.
|
|
2008
|
|
|
Iragan maiatzean Christine Albanel frantses ministroak hitzemandako hizkuntza legeak, segur aski, aukera berri bezainbat mehatxu ekarriko du. Segur da lege honek
|
euskarak
behar dituen ofizialtasuna eta frantsesarekin parekotasun juridikoa ez dituela aitortuko. Zer egin beraz?
|
|
|
Larramendiren Hiztegi> koitzak> eman zuen urte luzeetan gaztelaniaz sortu riko kontzeptuak euskaratzeko bidea.
|
Euskarak
behar zituen horiek eta lan horretan Larramendiren lana egundokoa izan zen.
|
|
|
Euskarak, euskal ondare lexikalak, gizarte horretan bizitze ko behar ditugun hitzak eman behar dizkigu. Eta, ematen ez dizkigunean, guk, euskal dunok, hitzak mailegatuz, egokituz eta sortuz, ematen dizkiogu
|
euskarari
behar dituen hitzak. Horrela eginez doa egunez egun euskal hiztegia, hiztegi hori ofiziala ez bada ere, eta batu izaera zalantzazkoa badu ere.
|
|
|
Haiei ere goresmenak, nire eskerrak. Elgarrekin, elgar bilduz eta sustatuz,
|
euskarak
behar dituen argibideak eta arauak, emeki emeki, ematen ditugu euskararen eta Euskal Herriaren onerako. –Ekin eta jarrai?
|
|
|
errepublikano (eta kontserbadore) gehienak euskal hiztunak zirelako, eta asko, frantsesik ez zekitenak. Berdolyk ez zekien euskaraz baina
|
euskara
behar zuen; horretarako zeukan Candau. Berdoly Barkoxen zelarik, herriko kontseilukoekin bildurik, ezin zuten elkar aditu, kontseilukoek ez baitzekiten frantsesik ezta Berdolyk euskararik (Irigoien 1888).
|
|
|
Horrela adierazi du Oizmendi telebistako zuzendari Jose Antonio Uriarte Itxasok. «Argi dago,
|
euskarak
behar duen indarra lortzeko, komunikabideok egunero hain gurea den hizkuntza erabili behar dugu». Ikusleak katea aldatu ez dezan hainbat programa erakargarri eskaini behar zaizkiola eta 2009 urtea bitartean Hamaikan duten zeregina hori dela zehaztu du Uriartek.
|
|
|
Zer da hizkuntza bat ondare izendatzearen hautu hori? Ondarearen izendapenaren gainetik,
|
euskarak
behar duena ofizialtasunaren izendapena da. Euskaldunon hizkuntza eskubideak eta hizkuntzaren normalizazioa bideratuko duen estatus ofiziala da euskarak behar duena.
|
|
|
Ondarearen izendapenaren gainetik, euskarak behar duena ofizialtasunaren izendapena da. Euskaldunon hizkuntza eskubideak eta hizkuntzaren normalizazioa bideratuko duen estatus ofiziala da
|
euskarak
behar duena.
|
|
|
Gaur Barakaldoko BECen (18:00etan) egingo duten festaz hitz egitean ilusioz antzematen zaio Kontseiluko idazkari nagusi Xabier Mendiguren Bereziarturi (Ezki Itsaso, 1945). Behin eta berriz aipatu du
|
euskarak
behar duena erabilera dela.
|
|
|
Baina EHEk esan, eta aldaketa horren aldeko lana eta borroka egin nahi du Euskal Herriko ehunka herritan.
|
Euskarak
behar duen aldaketaren alde lan eginez, auzoz auzo, herriz herri. Administrazioen ahaleginak beste norabide batean begiratzen badute ere, Euskal Herri euskalduna eraikitzen jarraituko dugu, euskaldunon hizkuntza eskubideen alde, burujabetza linguistikoaren alde, auzolanean.
|
|
|
Gaur gaurkoz, euskaldunok, ez dugu gure hizkuntzaren etorkizuna erabakitzeko eskubiderik Euskal Herrian; hau da, euskaldunok ez gara
|
euskarak
behar duen aldaketa libreki eta inongo eskusartzerik gabe erabakitzearen jabe. Burujabetza linguistikoa behar dugu euskaldunok, ezin gara espainiar eta frantziar legedi eta erabakien, zein botere autonomikoen aldetik datozen neurrien menpe egon, modu honetan gure herriak eta hizkuntzak ez baitute etorkizunik, modu honetan euskaldunok gure herrian bigarren mailako herritarrak izaten jarraituko baitugu.
|
|
|
" Beno beharbada halaxe izanen da baina hala nola Saderen bat itzulita dagoen bezala, nik uste dut
|
euskarak
behar zuela Masochen itzulpenen bat eta liburu hau da bere onenetakoa. Dena dela, zuk diozu txarra dela, baina nik ez dut uste, izan ere...".
|
|
|
Urte berriari hasiera emateko mugarria izan zen eta 2009an Kontseiluak lanean jarraituko duelako, baina pauso bat harago emanez. Euskal Herri osoan Euskaraz Bai Dinamika Herrietan proiektuarekin, Bai Euskarari Ziurtagiriarekin, Udalen hizkuntza politikaren neurketarekin, Hizkuntz Eskubideen Behatokiarekin, irakastereduekin eta
|
euskarak
behar dituen proiektu guztiekin lanean jarraituko dugu, baina ‘euskaraz bai’ ozen aldarrikatuz, hori baita etorkizunean nagusituko den goiburua.f bxxxxxxxj
|
|
2009
|
|
|
Gaur egun denok dakigu nahiko kastellano, eta euskara romantizismo bezala edo ikusten dut. Egia da, nik nere bizitzarako behar dut euskara, eta ni bezala
|
euskara
behar duten ‘kapritxosoak’ lagun ditut, Txillardegi bat, bat esateagatik". 15
|
|
|
Egia da, nik nere bizitzarako behar dut euskara, eta ni bezala
|
euskara
behar duten ‘kapritxosoak’ lagun ditut, Txillardegi bat, bat esateagatik".
|
|
|
— Euskararen balio erantsia, balio ekonomikoa... nonbait islatu egin behar genuen, baina ez ordura arteko bidetik, gauza artifiziala eta hizkuntzarekiko fideltasuna eskatuz; argudio finkoak landuta eta gure udalerriaren egoera soziolinguistikoa izan behar ziren oinarria. Horixe zen bidea
|
euskarak
behar zuen prestigioa gorpuztu ahal izateko.
|
|
|
Egunean bertan ezagutu zuten gaia eta euren lanetan derrigorrez agertu behar ziren Bermeoko zenbait ezaugarri emanda egin behar izan zuten lan. Lanak
|
euskaraz
behar zuten.
|
|
|
Euskal Herrian frantsesez emateko gogorik nik ez dut. Herri txiki horietan
|
euskaraz
behar du, edo batere ez. Frantsesez mintzatzea erraza da.
|
|
|
Areago, Nafarroako Gobernuak onetsi duen azken enpleguko eskaintza publikoa (OPE) kontraesanean dago Euskarabideak iragarri zuenarekin: ingelesari ateak erabat ireki zaizkio, eta eremu administratiboan
|
euskarak
behar duen aitortzari beste zaplazteko bat eman zaio.
|
|
|
Hori guztia ikusita, Xalbador Euskaltegitik dei egiten diogu Antsoaingo Udalari, are gehiago beronek izan dituen ondorioak ikusita, hartutako erabakia berraztertzeko, denon artean elkarrizketa prozesu bat zabaltzeko eta
|
euskarak
behar duen adostasuna bilatzeko, hori, eta ez besterik, baita elkarlanean segitzeko eta Antsoaingo helduek herrian euskara ikasteko eskubidea bermatzeko bide bakarra.
|
|
|
Gaur egingo die elkarteak ekarpentxoa jaiei, euskararen aldeko topa konpromisoa antolatu dute eta. . Jaietan ere
|
euskarak
behar duen lekua aldarrikatzeko, manifestua irakurri eta xanpainarekin egingo dugu topa, zehaztu du Ibaibarriagak.
|
|
|
Bestalde, herri euskaldunaren bidean erdarekiko asimilazioa gainditzea ezinbesteko pausoa izango da, eta maila guztietan euskarari lehentasuna emanez garaitu behar dugu asimilazioa. Hortaz,
|
euskarak
behar duen ofizialtasuna asimilazioa gainditzeko halabeharrezko tresna moduan irudikatu behar dugu.
|
|
|
11 Diglosia aurreragarria eta naturaltasuna: elebitasunaren plazan
|
euskarak
behar duen tokia eraikitzeko lanabesak
|
|
|
Hizkuntza helburuak finkatzerakoan, bistan da lehentasuna izan behar dutela hizkuntza ofizialek, eta, beraz, gaitasun maila apalagoa aurreikusi behar dela hirugarren hizkuntzarentzat eta, kasua balitz, are apalagoa laugarrenarentzat. Egoera soziolinguistikoa tarteko, babes eta bultzada handiena,
|
euskarak
behar du, hizkuntza aukeratzeko eskubidearekin batera aipatu dugun obligazio saihetsezina beteko bada, hots, euskara" erabiltzeko adina ezagutzeko" obligazioa. Eta euskarari dagozkion helburuak finkatzerakoan, gure iritzian, gutxieneko helburu lorgarriak jarri behar dira Euskadiko ikasle guztientzat.
|
|
|
guztien ondare nahi baikenuen euskara. Donibane Garaziko nafar hark amestutako plazan nahi genuen hizkuntza, eta
|
euskarak
behar zuen tornuari hastea ematen saiatu ginen. Eta hola, ondoko lau funtsezko zutabe hauetan oinarritu zen orduan gure arteko adostasuna.
|
|
|
Halere, hizkuntza jokabideari dagokionez, badira praktikan ezeuskaltzale nabarmenak diren abertzaleak ere, nahiz eta guztiek onartu eta defendatu euskara ikuspegi sinboliko eta identitariotik. Baina berriro diogu hiztunak direla
|
euskarak
behar dituen salbatzaileak.
|
|
|
Beste hitz batzuekin esanda, ideologia jakinik eza da
|
euskarak
behar duen ideologia, guztientzat erakargarri eta atxikigarri izateko. Plurala den gizartearen kohesioa eta elkarbizitza sendotzea onartu litzateke euskararen ideologiatzat.
|
|
|
Eta hor zer ikasi asko eskainiko dugu. Finean,
|
euskarak
behar dituelako etxea (telebista, Internet), kalea (gizartea, eskola, kultura, mobilizazioak, prentsa, irratiak) eta jendea (hiztunak, bizitza, plaza, merkatua). Euskaratik eta euskaraz.
|
|
2010
|
|
|
115 orrialdeko 18 lerroan euskara izan ordez
|
Euskara
behar du; 19 lerroan Iruñean izan ordez Iruñan; 22 lerroan txikitatik izan ordez txikietatik; 31 lerroan Hala ere izan ordez Ala ere; 33 lerroan aritzen ordez haritzen behar du.
|
|
|
•
|
euskarak
behar duen diskurtso berriaz
|
|
|
Euskal Herrian, zorionez, badugu
|
Euskarak
behar zuen diskurtso berri hori. Duela 30 urte hasi, eta orain arte, eta aurrerantzean ere ekoizpen berriak sortzen ari den ikertzailea baitugu gure artean.
|
|
|
Alde batetik ez zitzaidan guztiz desatsegina egiten diskurtsoaren tonu ezohikoa, normalean gogaitu egiten gintuztelako"
|
euskarak
behar zaitu" bezalako lelokeriekin. Bestalde ez zegoen garbi nora gindoazen, ezta zertarako ere.
|
|
|
Euskarak zein ongi ematen duen —euskara hizkuntza, esan nahi dutune jakin batzuetan, Irantzu nolabait erakarriko banuen
|
euskaraz
behar baitzuen nire mezuak, eta espainolez arituz gero, ordea, handitu egingo zen gure arteko arrakala, nahiz espainolez hobeto moldatzen naizen eta, ondorioz," konbentzigarriago" suertatu nukeen, baina ez jauna; Irantzurekin hobe euskaraz erdipurdi aritzea espainolez ondoegi baino.
|
|
2011
|
|
|
Miresgarria litzateke halako formatu mistoen alde egitea, baina ez dago estandarra denetik ateratzen denaren aldeko apusturik».Etxarteren ustez, gabezia ez da partikularra, orokorra baizik. «Ume eta nerabeen literaturaren aldeko apustua egiten da, eta argitaletxe gehienak doaz merkatu kuota horren bila, eta ez
|
euskarak
behar dituen gabeziak betetzera. Komikiak eta komikien itzulpenak dira gabezia horietako bi dira, baina gehiago daude:
|
|
|
hitz eta egitura errazak erabiliz, poliki hitz eginez... eta gaztelaniaren laguntza behar bada, erabili". Elserrek garbi du integraziorako komunikazio hizkuntza
|
euskarak
behar duela izan eta horretarako euskaldunok horren kontzientzia izan behar dugula.
|
|
|
A R KA I T Z ZA R R A G A. Bueno, printzipioz, hau izan da mahi ingururako prestatua geneukana. ...oak. orokortua dago haizearen kontra gabiltzalako sentsazioa. hertz askotatik helduta, lanean ari gara baina zabaltzeko zailtasunekin. euskararen kontrako mezua hain indartsua izanda, neutralizatzea asko kostatzen zaigu, eta neutralizazio hori lortu gabe alfer samarrik gabiltza, gauza asko egin arren. gainera, gure politikoak, baita euskaren alde daudenak ere, beste norabait begira daude, ez diote
|
euskarari
behar duen garrantzia ematen, ez bada momentu jakinetan bandera moduan astintzeko, eta ez dela instituzioetatik aldeko mezu indartsurik jorratzen.
|
|
|
horietatik lau egin zituen (egia esan bost, baina berehala argituko dugu afera), eta gainontzekoak errodatzeko ardura Euskal Herriko beste hainbat egileri eskaini zien, irizpide nagusi batzuen pean.
|
Euskaraz
behar zuten izan, eta Euskal Herriko gaiak jorratuko zituzten. Saila izango zela erabaki zuen Antxonek, hala ekimenak segida izango zuelako eta zinegile berrien eta kanpotik itzulien profesionalizazioa ahalbidetuko zuelako.
|
|
|
P. Uribarrenek Euskaltzaindiaren Bergarako biltzarrean bere ikastegiko irakasleei buruz honakoa esan zuen: «... eta nik uste dut, gaur egunez, Magisterioko eskoletan, euskararik ez badago, eta
|
euskarak
behar duen tokirik ez badago, arrazoi batengatik bakarrik dela: Francoren denboran aukeratutako irakasleak daude, eta ahalegin guztiak egiten dituzte euskara sar ez dadin» (Euskaltzaindia, 1978:
|
|
|
Baina bai Euskaldunak girenaz gain
|
euskara
behar dugula baliatu eta baliarazi.
|
|
|
Nik K. Mitxelenaren erantzunari erantzungo diot eta nik uste dut, gaur egunez, Magisterioko eskoletan, euskararik euskal filologiarik ez badago, eta
|
euskarak
behar duen tokirik ez badago, arrazoi batengatik bakarrik dela: Francoren denboran aukeratutako irakasleak daude, eta ahalegin guztiak egiten dituzte euskara sar ez dadin.
|
|
2012
|
|
|
Eurek lortu behar dute gizarte bateratu bat. Erakundeek gizarte eredu erakargarri bat sortu behar dute eta gizarte eredu horretan
|
euskarak
behar du ezinbesteko elementu izan.
|
|
|
Beste agintaldi bat EiTBk
|
euskarari
behar duen garrantzia eman gabe...
|
|
|
«Euskarak ez du salbatzailerik behar», esan zuen Iñigo Urkullu EAJko lehendakarigaiak igandean, Andoainen, Kilometroetan.
|
Euskarak
behar duena «bere erabilera erakargarri egitea» dela gaineratu zuen, eta erakargarritasun hori gazteen artean piztu behar dela batik bat. EAJk «hizkuntzen bizikidetza» proposatzen du bere hauteskunde programan, Urkulluren arabera.
|
|
|
Gogoan izan biltze horiek" mundu bat" behar dutela, euskarazkoa, baina ez direla abstraktuak, hau da, gauza, harreman edota egoera eta praktika zehatzetan mamitzen direla. estilo, bizi-modu eta ibilbide atomizatuen hirietan bizi omen gara. halakoetan euskarak ez du atontzen munduaren irazki oro hartzailea, askoz jota estilo kutsu bat, osagarri bat, izan daiteke. horra lehendabiziko lana: estilo guztiak
|
euskararen baitan
behar ditugu eta ez euskara estilo batera murriztuta. eta, hala ere, beste biderik ez du meta euskaldunak: euskal estiloari eutsi behar dio. haren ex zentrizismoa erakutsiz, gainera12 ohikoa eta arrunta irauliz izaten baita euskaldun.
|
|
|
Nola ordea? Argi dut euskal herrietan, euskal herria eraiki artean,
|
euskarak
behar duela diskurtso zentraltasun osoa eta aldi berean praktika oro biltzaileak behar ditugula. Anartean ere, subjektuaren ideia berritu behar dugu. euskal subjektua ez da jendea bere hartan:
|
|
|
Munduko berriez gure herria hezetuko duen kazetaritza". Alegia, euskal kazetaritzak
|
euskaraz
behar zuela. " euskal ikuspegiz egindako erdarazko egunkari eta astekariak beharrezko zaizkigu.
|
|
|
Bai.
|
Euskarak
behar du prosa egiteko moldea ongi finkatua eta trenpatua izan. Hau da, segur aski, euskarak duen premia gogorrenetako bat.
|
|
2013
|
|
|
Hamida Cherfaui Zumaia (Gipuzkoa) «Nire semea eskolan hasi zenean erabaki nuen euskara ikastea. Nire semeak, bere lagunekin jolasteko,
|
euskara
behar zuen, eta nik lotsa sentitu nuen nik ez nekielako euskaraz hitz egiten». Davide Cerchi Lekeitio (Bizkaia) «Italiarra naiz, baina ama lekeitiarra da.
|
|
|
Etorkizuneko gaia da gizarte gehienetan, eta gehiago gurea bezalako hiztun komunitatean. Liburuan diozu bi alderdi abertzale nagusiek duten hegemonia lehia horren ondorioz arriskuan egon daitezkeela
|
euskarak
behar dituen estrategia edo apustu ezinbesteko horiek. Bi alderdietan ikusten duzu horren erantzukizuna.
|
|
|
Defendatzen duzunean euskara ez dela alderdi jakin batekin lotu behar, horretaz ari zara? Nire ustez,
|
euskarak
behar duena ez da despolitizazioa, baizik berpolitizazio moduko bat, bestelako oinarri batzuetan. Berpolitizazio horretan euskararen hauspoan diharduen geruzari badagokio bere kartak jokatzea.
|
|
|
Horretan, ados nago Amurizak bere liburuan planteatzen duenarekin.
|
Euskarak
behar du inguruko erdarek duten ondare komun hori, airoso ibiltzeko. Eduki, eduki behar du hiztegietan jasota, nahiz eta gero noiz eta nola erabili beste kontu bat den.
|
|
|
euskararen une horretako behar estrategikoak sumatu eta horiei erantzuteko hezkuntza mailako dispositibo bat martxan jartzea. Beharbada, une honetan
|
euskarak
behar duen dispositiboa goi mailako hezkuntzan ere badago.
|
|
|
asertibitate falta, besteenera makurtzeko joera, desoreka demolinguistikoen eragina areagotzea. Kontuz, ea orain etika zerutiar hori eskatu behar diogun gure buruari, eta etika horren izenean berriro motz behar dugun gelditu
|
euskarak
behar dituen ahalmen eta botereen formulazioan. Etika ekologikoak zorrotza behar du izan, jai du bestela.
|
|
|
|
Euskarak
behar du ala ez du behar bere unibertsitatea. Behar dugu euskararen dentsitate handiko gune izango den unibertsitate bat?
|
|
2014
|
|
|
Identitatearen eraikuntzan eta mundu ikuskeran eragin bizia daukatela eta hizkuntza bakoitzak mundu ikuspegi ezberdin bat eskaintzen digula kontutan hartuta ere; gazteek horrela pertzibitzen duten litzateke kontua: nork bai eta nork ez; euskararekin duten harremana bizipen positiboei lotuta ageri den edo ez; edota norberak den hori izateko
|
euskara
behar duen edo ez.
|
|
|
Nola sortu dezakegu euskal kultura au? Nolako
|
euskera
bear genuke lan ontarako. Ona emen koxka.
|
|
|
(...) Bertzalde irakurgaiak eginak dire gora gora ororen aintzinean irakurtzeko edo kantatzeko. Hortakotz, hor erabili
|
eskuarak
behar du izan aski legun, aski errex, irakurlea edo kantaria ez dadin behaztopa. Eta hitzek berek badute beren musika, itzultzaleak ahantzi behar ez duena.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, Nafarroako Gobernuak euskararen alde egin duena hain gutxi izanda, gobernu berri batek tentazioa eduki dezake makillaje apur batekin aldaketa irudikatzeko. Eta hori ez da guk nahi duguna edo
|
euskarak
behar duena.
|
|
|
Dio ez duela gehiago liburu elebidunik eginen. " Euskaraz sortua bada, lehenik
|
euskaraz
behar du bizi", argi du Astobelarrako Laurent Caudinek. " Eta berantago agian, frantsesez.
|
|
|
Kontua sortzerakoan argi geneukan
|
euskarazkoa
behar zuela izan, baina prestakuntzarik gabe hasi ginen, presaka, eta hatxe bako euskara batu modukoan egiten zuen Sabin Arana geneukan(!). Baina kontzeptua gustuko izan omen zuen batek @LuisAranaGoiri sortu zuen segidan, eta rol joko arraro batean sarturik, anaiak inplizituki irizpideak ezartzen lagundu zigun.
|
|
|
" Maila instituzionalean, ezin dugu elebitasun simetrikoan sinistu. Hemen euskarak normalizazioa lortuko badu,
|
euskarak
behar ditu arnasguneak. Oso garrantzitsua da kontzeptu hau.
|
|
|
Adibidez, euskarak izan behar du erabilera hizkuntza nagusia UEMAk geografikoki ordezkatzen duen eremuan, erabilera ofizial ia bakarreko eremua.
|
Euskarak
behar ditu bereak eta bereak bakarrik dituen espazio komunikatiboak, euskaraz bakarrik egingo diren jarduerak udalerriz udalerri. Euskarak behar du hizkuntza bakar edo nagusi izan haur eta gazteentzako eskaintza kulturalean eta aisialdikoan, eta euskarak behar du nagusitasuna barne funtzionamenduan zenbait lan eremutan.
|
|
|
Euskarak behar ditu bereak eta bereak bakarrik dituen espazio komunikatiboak, euskaraz bakarrik egingo diren jarduerak udalerriz udalerri.
|
Euskarak
behar du hizkuntza bakar edo nagusi izan haur eta gazteentzako eskaintza kulturalean eta aisialdikoan, eta euskarak behar du nagusitasuna barne funtzionamenduan zenbait lan eremutan. Horrek bihurtzen du derrigorrezko.
|
|
|
Euskarak behar ditu bereak eta bereak bakarrik dituen espazio komunikatiboak, euskaraz bakarrik egingo diren jarduerak udalerriz udalerri. Euskarak behar du hizkuntza bakar edo nagusi izan haur eta gazteentzako eskaintza kulturalean eta aisialdikoan, eta
|
euskarak
behar du nagusitasuna barne funtzionamenduan zenbait lan eremutan. Horrek bihurtzen du derrigorrezko.
|
|
|
Hezkuntza eta ingurune diglosikoa medio espainieraz errazkiago idazten dutela aitortu arren, euskaraz idazteko arrazoia ez dago ideia militante abertzale batean, hots, Euskal Herriaren biziraupenari zuzenki loturik, baizik eta ideia literario bati loturik. Kontatu nahi dutena kontatzeko eta modu horretan kontatzeko
|
euskara
behar dute, nahiz eta horrek esfortzu gehigarria suposatu. Euskaraz idatzi eta irakurtzea hautu bat da, bai, ez da berez naturalki egiten den zerbait, baina hautu izateak ez du esan nahi aukeraren arrazoiak ez literarioak direnik.
|
|
|
Euskara egiten ikasi den garaian, nahi dugu guk euskal politika egin erdaraz? Ez,
|
euskarak
behar du segitu, kazetetan ere, bertzetan bezala.?
|
|
|
Euskal hiztunen komunitateari, ordea, logika horrek ez dio balio: komunitate horrentzat
|
euskarak
behar du izan lehen mailako kontu, baldin eta euskarak zein komunitateak berak iraungo badute. Hortaz, ez ausaz hedabide diglosikoei (haiek euren interesak dituztelako) baina bai euskal hiztunen komunitateari gogorarazi behar zaio nola euskarak hala komunitateak berak osasuntsu bizi gura badute baitezpadako dutela euskara hutsezko komunikazio esparrua, eta horretarako funtsezko direla bai euskarazko hedabideak bai hedabide horiek kontsumituko dituen masa kritikoa.
|
|
|
Zergatik. Hausnarketa baten ondorio da.
|
Euskarak
behar ditu euskaltzaleak, jakina, baina fokua edo diskurtsoa euskaran eta euskaltzaletasunean bakarrik jartzea mugatua da. Euskarak behar du diskurtso irekiago edo inklusiboagoa, demokratikoagoa. Gizartean edonork partekatzen dituen balioen gainean eraiki behar dugu hizkuntzen bizikidetzaren aldeko diskurtsoa.Bizikidetza, zelan. Hiru ardatzen gainean.
|
|
|
Zergatik. Hausnarketa baten ondorio da. Euskarak behar ditu euskaltzaleak, jakina, baina fokua edo diskurtsoa euskaran eta euskaltzaletasunean bakarrik jartzea mugatua da.
|
Euskarak
behar du diskurtso irekiago edo inklusiboagoa, demokratikoagoa. Gizartean edonork partekatzen dituen balioen gainean eraiki behar dugu hizkuntzen bizikidetzaren aldeko diskurtsoa.Bizikidetza, zelan. Hiru ardatzen gainean.
|
|
|
Eguerdiko 12etan, lan saio batean, gure ordezkari politikoak, Iruñea hiriko sarreretan dauden seinaletan, “Pamplona” ondoan, “Iruñea” jartzearen inguruan eztabaida sutsuan aritu ziren. Hiriko euskalgintzak egindako aldarrikapen proposamena izan zen,
|
euskarak
behar duen agerikotasunean aurrerapausoak ematea helburua zuena. Iruñean oraindik, nahiz eta eskubidea izan, euskaraz bizitzea hautatu dugunoi, administrazioak, bigarren mailako biztanleak sentiarazten gaituzte.
|
|
|
Euskaraz sortua bada, lehenik
|
euskaraz
behar du bizi. Eta berantago agian frantsesez.
|
|
|
Ez zion bertzerik Lorea Agirre kazetariak, Jakin aldizkarriko zuzendariak, Bilbora heltzean irakurri duen mezuan: Herri honek euskaraz eta
|
euskaratik
behar du bizi. Korrikaren heltzea eta departamenduko bozkaldiaren trenkatzea egun berean gertatu dira.
|
|
|
Euskal lurralde huntako kontseilari departamental berriek agian serioski kondutan hartuko dute Korrikaren mezua:
|
euskaratik
behar dugu bizi! Euskara ez da folklorea bainan egun guzietako harreman eta lan tresna!
|