|
2001
|
|
|
Ni hasi nintzenean ez nuen inongo eredurik.
|
Euskaraz
hasi nintzen, eta sekula ez zaidanez lanik falta izan, horri eutsi diot. Asko diot eskertzeko euskarari.
|
|
2002
|
|
|
Askoz ere hiztun gehiago dagoelako erdaraz, jakina. Baina
|
euskaraz
hasi zen hura erdarara joan zaigu emeki emeki, eta erreka gurutzatze horretan baliabideak ere berarekin eramateko arriskua dago. Agian, pentsa dezake batek, euskaraz egiten dena baino gauza egokiagorik ezin da egin.
|
|
2003
|
|
|
Maiz esaten dut
|
euskaraz
hasi nintzela kantuan zegoen gauza debekatuena zelako. Gasteizen hala zen bereziki.
|
|
|
Ordurarte, irakurri, bai, egiten neban, askotzarik ez bada be, baina neuk euskeraz idatzi, sekulan be ez. Egia esan, erderaz eta
|
euskeraz
hasi nintzan idazten. Gauero, ohera joan aurretik, horri labur bat idazten neban, gaur euskeraz, bihar erderaz, neure idazkerea lantzeko asmotan.
|
|
|
Baina euskaraz egiten zuen bere gurasoekin, bere ahizpekin. Bere hizkuntza zen, eta nik hustasun bat nabaritzen nuen, zerbait kendu balidate bezala, ezagunen batekin topo egin eta
|
euskaraz
hasten zen bakoitzean. Ulertzen ez nituen hitz eta hots berri haien falta sentitzen nuen...
|
|
2004
|
|
|
Gu ez al gara bada Estatu totalitario horren hezur eta haragi? Herri honek bere euskal nortasuna,
|
euskaratik
hasita, ez al du bada espazio eta historia bakar horretan zertu? –Etsai historiko bat?
|
|
|
bai horixe, maitea! Berba jario bizi bizia da zure erdara, belarrien gozagarri, baina
|
euskaraz
hasi eta buruko ileak laztu egiten zaizkit: gatzik gabeko hizkera ortopedikoa duzu, gramatikari hitzetik hortzera ematen dizkiozun ostikoak aintzat hartu gabe ere?. 529
|
|
2005
|
|
|
Ama bakarrik zegoenean, ama, neba eta hirurok ingeles! " Aitta dator, aitta dator!", eta
|
euskaraz
hasten ginen gu, hura etorri orduko. Gure aitak esaten zuen:
|
|
|
Eta politika
|
euskararen aurka
hasten delarik?
|
|
|
|
Euskaraz
hasi eta frantsesez fini. Herrian denak euskaldunak dira.
|
|
|
Zailtasun bereziak zituzten haurrei eta batxilergoa geure aldetik egiten genuenoi gure maistrak eskaintzen zigun denboraren ordainetan, berari euskaraz hitz egiteko eskatzen zigun, eta hau eta beste galdetzen zigun, pixkanaka pixkanaka hiztegitxo bat eta gramatika bat osatuz joateko. Hilabete batzuen buruan, gai zen gurekin euskaraz mintzatzeko egoerarik ohikoenetan; gurasoekin eta kaleko jendearekin ere halaxe mintzatzen saiatzen zen, eta, hala,
|
euskaraz
hasten zituen beti elkarrizketak, nahiz eta segituan erdarara pasatu behar, batik bat baserrietako jendearekin. Hala ere, ez zuen etsi; niri ez etsitzeko eskatzen zidan bezala, berak ere eutsi egiten zion ahaleginari; belarri fina baitzuen, azkar jarri zen ahoskerarik aldrebesenak ere ulertzera, eta, azkenean, jende guztiarekin aise mintzatzeko gauza zen.
|
|
|
Aitak goxo goxo egiten dit kontent dagoenean, eta entrenamenduak egiten ditugu baloiarekin egongelan. Baina batzuetan
|
euskaraz
hasten da eta orduan ez dugu barre egiten, berak ez dakielako oso ondo eta kosta egiten zaiolako. Horregatik ez zait gustatzen euskaraz egiten didanean.
|
|
|
Batez ere aita. Eta
|
euskaraz
hasi zitzaidan, eta gero haserretu egin zen aksionmanarekin ari nintzelako, eta begiratzeko esaten zidan. Baina banekien zer esan behar zuen.
|
|
2006
|
|
|
gelditzeko imintzioak egin zizkigun parera iritsita. Ez ginen askorik harritu autoan sartu eta
|
euskaraz
hasi zitzaigunean. Argamasilla de Albara eramango ote genuen galdetu zigun, han zeukala lagunekin hitzordua, edo halako zerbait.
|
|
|
Euskarak dauzkan baliabideetatik abiatuta, euskarak errealitatea antolatzeko eta informazioa emateko dauzkan baliabideetatik abiatuta hitz egin, eta idatzi? genuke,
|
euskaran
hasi eta euskaran bukatuta. Kontua da gure disko gogorrean, gure burmuinean?
|
|
2007
|
|
|
ETAk berak gutun bat idatzi zidan niganako interesa azalduz, eta etxe batean bildu ginen, bazkari baten jiran. Gogoratzen naiz nola eseri ginen, eta
|
euskaraz
hasi ziren, ez nuen piperrik ulertu. Itzultzailea nuen, eta hark azaldu zidan mahaia bedeinkatzeko galdetu zidatela.
|
|
|
Kulturaren eremuaz harago dauden mekanismoak gutxiesteko joera duenintelektuala dago talde honetan.
|
Euskaran
hasten dira eta euskaran amaitu euskararen zoritxarrak. Euskal kulturan hasten da eta euskal kulturan amaitu honen atarramentu hitsa.
|
|
|
Berak F. A. Wolf i idatzi dion legez (1804), hizkuntzaren estudioan «hizkuntza ibilgailu gisa erabiltzeko artea deskubritu [du], mundu guztiko gorena eta sakonena eta askotarikotasuna zeharribiltzeko». Hizkuntzen estudioa bere anaia Alexander-ek Kanariar Uharteetako lehen biztaleen aurrehistorian argi egiteko baliatu duen moduan, edo Hego Ameriketako tribu indiarrak taldeka bereizi eta sailkatzeko, hala Gilen-en hizkuntz ikerketa guztietan ere,
|
euskarari buruzkoekin
hasi eta
|
|
|
Hau da, hizkuntza bakoitzaren azpiegitura eta bilakaera sozial eta linguistikoa aintzat hartuz finkatutako irizpideen arabera. Une honetan ingeleserako badaude, gaztelaniarako abian dira, eta
|
euskararakoekin
hastear gaude.5 bxxxxxxxj
|
|
2008
|
|
|
Gogoratzen dut mesedez eskatu zidala, berarekin joan eta agertoki aurrean beraren parean jarrita egoteko, laguntzeko. Alegia, ekitaldian
|
euskaraz
hasten zirenean, nik zeinu hizkuntzara itzultzen nuen, eta nire lagunak, ekitaldiko gorren itzultzaileak, niri kopiatzen zidan: nik euskaratik zeinu hizkuntzara itzultzen nion, eta berak jendeari transmititzen.
|
|
|
Larraulen hasi eta herriko eskola itxi zenean Asteasun ibili nintzen. Eskola nazionalak ziren orduan eta bi urte gazteagoek izan zuten
|
euskaraz
hasteko aukera. Gogoan dut iritsi zela unea erdaraz pentsatzen nuena eta orduan kito esan nuen.
|
|
2009
|
|
|
Berez, Donostian, tropa frankistak sartzean, euskararen erabilera areagotu egin omen zen protesta moduan, baina horrek euskara debekatzea ekarri zuen eta kalean erabiltzen zutenei isunak jartzea. Beasaingokomandante militarrak espresuki debekatu zuen Ave Maria otoitza
|
euskaraz
hastea, hots, Agur Maria esaerarekin. 1938ko udaberritik aurrera lasaitu egin zen presioaerabilera partikularraren esparruan eta parrokia batzuetan berriz erabiltzen hasiziren, baina betiere, gaztelaniarekin batera.
|
|
|
Burgosko epaimahai militarraren buruak deklaratzera deitu zionean, Andonik, ontxe atakot gorrixe? esan, altxa eta
|
euskaraz
hasi zen jaramonik egin gabe epaileak bere onetik aterata oihukatzen zuenari. Albotik, abokatuak esan zion kontuz ibiltzeko eta Andoniren erantzuna honako hau:
|
|
|
Aspaldiko partez, atentzioa eskainita Pausokak ekoitziriko produktu horri, Frantziako komisaldegi batean ageri ziren (Sarkozyren argazki eta guzti) Felix Arkarazo (Vegeta) eta ilehori bat. Ertzainak eta elkarrizketatuak frantsesez ziharduten, halako batean ustez frantsesa zen emakumea
|
euskaraz
hasi zen arte. Elkarrizketa ia osoa frantsesez izan bazen ere (euskaraz bazekien), azpidatziak euskaraz zeuden.
|
|
|
Kantitatea dela gauza bat eta kalitatea beste bat. Euskarazko kale elkarrizketetan, esaldi bakoitza
|
euskaraz
hastea dela kontu bat eta euskaraz amaitzea beste bat (baita familia euskaldunekoa izan, marrazki bizidunak euskaraz barneratu, eta ikastolan euskara betean hazitakoen artean ere). Jabetzen hasiak gara hizkuntza irakastea bezain garrantzitsua dela hizkuntzak berarekin daraman guztia transmititzea, eta beharbada ez dugula horrelakorik behar beste egin.
|
|
2010
|
|
|
Horretarako hainbat arrazoi daude. Zenbaitetan beldurra izaten dute, irakasgaia
|
euskaraz
hasi eta gero gaztelaniaz segitu behar badute. Bestetik, antolakuntzarekin lotutako arrazoiak izan dira, ordutegiak eta abarrekoak.
|
|
|
Gogora etortzen zaigu, konparaziora, euskara eskola hizkuntza gisa jaso eta erabiltzen duen gune erdalduneko nerabe gaztearen irudia. Bere lagunekin, guztiak ere gaztelaniaz hobeki moldatzen direnak, erdaraz egiten du normalean; bat batean
|
euskaraz
hasteak, euskara akademiko eta formal samar batean hasteak, irudi jakin bat atxikiko liokeelakoan nago. Ez, preseski, gazte batek lagunen aurrean askotan nahi izaten duen irudi moderno," enrollatu"," guai" edo dena delako hori.
|
|
|
Adibide bat: erdaraz aritzeko erabateko ohitura duten bi pertsona ari dira, ondora etorri zaie euskaraz egiteko ohitura erabatekoa duena, eta
|
euskaraz
hasi dira. Baina hasierako bikoteko kideengan deserosotasuna sumatzen da.
|
|
|
• Ikasketa helburuen lorpen mailari dagokionez, pertzepzio baxuena euskarak du, %32k dio
|
euskara
hasi zenean uste zuena baino gutxiago ikasi duela. (8.2 atala, 96 or.)
|
|
|
%32k dio
|
euskara
hasi zenean uste zuena baino gutxiago ikasi duela.
|
|
|
familia euskaldun ez osoak (guraso bat bakarra euskalduna dutenak, kasu) eta familia euskaldunberrituak (kide euskaldunak azken belaunaldian baizik ez dituztenak). eremu erdaldun (du) etako gazte euskaldun gehienek aurreko familia heterogeneo tipologia bietariko bat izan dute. hori horrela, euskara nekez izan da familiakoen arteko erabilera hizkuntza nagusia, hainbatetan ohikoa izan bada ere. gainera, ingurune erdaldunetan bizi dira eta horrek eraginda, adin berekoen artean erdara izan da komunikaziorako gizarte araua. hala bada, familiak eta auzo edo gizarte ingurune hurbilak (eskola barne) batera jokatzen dute haurren hizkuntza sozializazioan. batera, baina ez indar beraz. haurtzaroaz geroztik ingurunea gailentzen zaio etxekoari, gazteak egiten dituen hautuak direla medio. euskararen erabilera soziala handia denean, ingurune euskaldunaren eragina familia bidezko transmisioaren hutsunea berdintzera iritsi daiteke eta, eskola lagun, haurren euskarazko sozializazioa ahalbidetu. inguru erdaldunetan aldiz, haurren euskararekiko bizipenak eskolari lotuta egon dira eta etxeko erabilerak ―euskarak etxeko harremanetan lekua izan duen kasuetan― ezin izan ohi du haur gaztetxoen adinkideekiko erabilera, erdaraz ezarria, euskarara erakarri. hori gertatu ezean, gazteen ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen arroilak urratzen segituko du. ondorioa garbi dago: eremu erdalduneko hiztunendako eskola ezinbertzekoa da baina ez aski. adinkideen artean
|
euskaraz
hasteko eskolak ez ezik eskolaz kanpoko esparru zabalak ere jokatzen du eragingarri. errandakoaren haritik, bada alderdi bat egoera makroaren azalpena kuestionatzen duena. legez ezarritako hizkuntza eremuak egoteak eremu horien barneko homogeneotasun irudia sortu du, eremuen berezko koherentzia sendotu nahi duen ideologia. baina aztertu dugun errealitateak garbi erakusten du euskararen gizarte eg...
|
|
|
Horiek horrela, Buesa Hezkuntza sailburua bere mintzaldia
|
euskaraz
hastea izan zen pleno hartako berrikuntzarik bakarra. Baina, itxuretatik harago, edukietan tinko jarraitzen zuen Buesak.
|
|
|
Zerbait pasatu zen Jean Amrouche eta haren arreba Marguerite Taos Amrouche amari ikasitako kantu zaharrak Parisen abesten hasi zirenean, emigrantearen oroiminez. Michel Labeguerie Lapurdin
|
euskaraz
hasi zen sasoi berean gertatu zen, menturaz. Hau ere desterratuaren sentimenduarekin akaso.
|
|
|
Gizon estudiatuek ikasi behar dituzten hizkuntzak estudiatu ondoren, Gabriel Arestik bezala,
|
euskaraz
hasi ginen izkiriatzen, arrazoiaren kontra, Espainian espainieraz idaztea agintzen zuen Arrazoiaren kontra behintzat, beste arrazoi baten alde. Zergatik eta, Originalgenie guziena baino euskaraz egiteko eta idazteko arrazoibide aproposagoa baitzen Celso Emilio Ferreirorena:
|
|
2011
|
|
|
Eta handik gutxira, beste bat, aurrenekoaren berdin berdina. Bikiak zirela jakin nuen gero, beraiekin
|
euskaraz
hasi nintzenean. Hurrengo bisitan, gauza gehiago jakin nituen.
|
|
|
" Atlhtetic bat eginda" dagoenean" oso indartsua" dela gogorarazi du Urrutiak hauteskundeak irabazi eta lehen berbaldian.
|
Euskaraz
hasi du kargua hartu osteko hitzaldi laburra. Bestalde, Makuak, guztiei eskerrak emanez eta batasuna aldarrikatuz Ibaigane utzi du, jendearen txalo artean.
|
|
2012
|
|
|
Madrilen bizi den arren, Bilboraino egin zuen zenbaki haren aurkezpenaren karietara. Oholtzara igo eta
|
euskaraz
hasi zen, Bidegoiango hizkera jatorrean, beraren lanaren berri herdoilik gabe ematen.
|
|
|
Haietarik herena euskarazkoak izango dira. Horretan, Gasteizko Hala Bedi irrati libreak bi lizentzia lortu nahi ditu, bata
|
euskaraz
hasiko duen emisioarentzat nahiko luke; gaztelaniazkoarentzat, berriz, bestea. Egitasmoaren arduradunek irratiaren batzarreko kideek, azaldu digutenez, lehendik dator asmoa:
|
|
|
Ego belaunaldiak euskara ikasi eta
|
euskaraz
hasi zen mintzatzen adinkideen laguntzaz. taldiak. herrian euskaldunak baziren, anitz gainera, baina berriemaileen lekukotasunei erreparatuta, Yrizarrek (1973) emandako portzentajeak (iruritarren% 90 euskaldun) gehiegixko dirudi.
|
|
|
Ilobekin aritzeak lagundu zion Lolari euskaraz aiseago egiten eta gero bere umeekin mintzaira horretan jarraitzen: "... umeekin ere laxatzen zara gehiago" (Lola, 4 FG). ego belaunaldiak euskara ikasi eta
|
euskaraz
hasi zen mintzatzen adinkideen laguntzaz. prozesu horretan zenbait kasutan, anai arreben arteko edo belaunaldien arteko erabileraren bidez euskara etxean sartu zen. hori nabarmendu du berriemaile batek, euskara etxekotzearen edo berriz etxera eramatearen garrantzia. Itsaso honela mintzo da:
|
|
|
" Gainera elebidunak garenez, azkenean... harakina adibidez, nirekin euskaraz egingo du, baina kanpotarrekin erderaz. Orduan haiek horretaz konturatzen dira, igual entzuten digute guri euskeraz... neri gertatu zait okindegian... bertako neskarekin erderaz eta gero gure artean, euskalduna bada ba
|
euskaraz
hasten gara.
|
|
|
Nire txandan gizonezko enplegatu gaztearengana (30 bat urte) hurbildu naiz. Ni
|
euskaraz
hasita, espainolez egiteko eskatu dit, mesedez. Ezetz esan diot, berak egin behar didala euskaraz.
|
|
|
4 Ozukidetxa (Osakidetzaren erdal aldaera): Irungo ospitalean
|
euskaraz
hasi eta: « En castellano por favor...». Gaztelaniaz eta kitto.
|
|
|
Bordeleko unibertsitatean Medikuntza ikasketak amaitu eta, gauza bitxia, doktore tesia pilotariek izan ohi dituzten aje eta gaixotasunei buruz egin zuen.
|
Euskaraz
hasi zen idazten eta bere lehen artikuluak Eskualduna aldizkarian plazaratu zituzten. 1905ean Aldude herrixkara joan zen mediku.
|
|
2013
|
|
|
Ikerketako beste ondorio bat zen
|
euskaraz
hasteko inflexio puntua zegoela. Langileak zioen:
|
|
|
Proba hartan kale egin zidan Mari Karmenek, ez zen ausartu euskaraz dakien apurra egiten. Erdara hutsean izan dugun berriketaldi honetatik aurrera hizkuntza aldatu du eta
|
euskaraz
hasi zait. Gure arteko hizkuntza harremana aldatu dugu di da batean.
|
|
|
|
Euskaraz
hasi gara, euskaraz egin ditugu lehen hitzak. Esana zigun Jose Ignazio Lakastak, bazenekiela euskaraz…
|
|
|
Haserrea eta grina Flandriako ordezkariek amaitu zuten atzoko saioa. Steenokkerzeeleko alkate Kurt Ryonek
|
euskaraz
hasi zuen bere hitzaldia, euskal presoen «omenaldi» gisa. Bere belaunaldiak ez duela indarkeria politikorik ezagutu adierazi zuen, baina bai «haserrea».
|
|
|
Ohoreak behar ditu euskarak, baina ohoreak ez du sabela betetzen. Arzallusek lañoki erantzun zien hautetsien ahotan «ofizialtasuna» hitza entzutea ongi zela baina berriki Herriko Etxera joan zenean, eta
|
euskaraz
hasi zenean, gazteleraz erantzun ziotela. Hauteskunde bezperan, Hendaiako eztabaida gai nagusia atera zuen auzapezak:
|
|
|
Jean Elizalde Zerbitzari izan zen hurrengoa, eta euskaraz idazten zuen. Jean Saint Pierre ere
|
euskaraz
hasi zen berrien igortzen, J.S.P. sinadurarekin. Gutxi gorabehera, astero edo bi astetik behin ateratzen ziren haien gutunak.
|
|
|
eta horrelakoak. Lekukoa sartzen denean ere beti
|
euskaraz
hasten naiz. Behintzat, presentzia hori antzeman dadila.
|
|
|
E, gauza izan komunikatzeko, hiru hizkuntzetan. Ze, ez dakit, pena, pena ematen du, askotan, Iparraldera; Iparraldera joan erosketak egitea, edo turismo pixka bat egitera,
|
euskaraz
hasi, eta konturatu, ba inork, ia inork ez dizula ulertzen, ezta. Edo frantsesez saiatu, eta ikusi ba pentsatzen zenuena baino giro gutxiago duzula, edo txikiagoa dela zure, zure maila.
|
|
|
Bermeoko Lupek ere parte hartu zuen lehiaketa hartan, baina, sariren bat hartzeko adina merezimendu izanagatik, kantatu ondotik epaileek ez zuten harentzat punturik eman, kantariek galarazia zutena egin zuelako. Debekatua zuten kantatzen hasi baino lehen jendeari hitzik egitea, eta neskatxa gazte hura
|
euskaraz
hasi omen zen erraten Euskal Herrian Eguberriak ez zirela zoriontsuak izanen preso guziak etxera itzultzen ziren arte.
|
|
2014
|
|
|
Akordatzen naiz Beasainera itzuli eta bermuta hartzera joan ginela hiru neba arreba. Eta
|
euskaraz
hasi ziren bata besteari! Esana zidaten gau eskolara joaten zirela, baina euskaraz ari zirela ikusi nuenean…" Kabroiak halakoak!".
|
|
|
Ba uste dot baietz, por lo menos saiatzen naiz hori eitten, Hitz egiten doztenian erderaz, euskeraz eitten dotxet eta gero ya
|
euskeraz
hasten jataz... baina saiatzen naiz. (Jon, 15 urte)
|
|
|
" Lehen hitza euskaraz" leloa duten euskararen erabilera sustatzeko sortutako kanpaina ugari indartu egiten ditu ikerketa honek. Bere erabileraren hautemate kualitatibotik harago, orain baieztatu genezake herritarren artean harrera ona duela elkarrizketak
|
euskaraz
hasteak, edozein dela ere solaskidearen hizkuntza gaitasuna.
|
|
|
bi hizkuntzetan paratu zuen.
|
Euskaraz
hasi eta, euskaldunen hizkuntza inork ez diolako ulertzen euskal bertsotan erdara erabiltzera behartuta dagoela gaineratu ondo ren, bere ahotsaren ezaugarriak adierazten ditu gaztelaniaz:
|
|
|
–Hasierako helburua euskalkiak jasotzea zen.
|
Euskararen aldetik
hasi ginen, baina berehala konturatu ginen ez genuela euskara bakarrik jasotzen?. Deba ibarretik haratago Deba ibarreko euskalkia jasotzeko sortu zuten Ahotsak proiektua.
|
|
|
Elebitasuna iparraldean euskaraz mintzatzeko baimenaren eskatzea da.
|
Euskaraz
hasi aitzin" zaude itzulpena jinen da ondotik" bezalakoekin desenkusatzen gara. Hedabide frantsesek etengabe zerratzen gaituztelarik kinka tribalean, kontserbatismoan eta baserrikeria merkean, atsulutuki kontra eredua altxatu nahi dugu, eta bertsolari gazte, argal, friki, sexi eta petentadun gerrenatara bat kate guzietan iraganaraztea mendekatzeko parada hutsezina zaigu.
|
|
2015
|
|
|
5.etik harat, ikasle batek IAI bera ez du bi urtez segidan baizik egiten.
|
Euskarazkoa
hasten balu, bi urteren buruko utzi luke.
|
|
|
10 Erabileran eragiten duten aldagaiei dagokienez, Aldundiaren konpromisoaz gain, idatzizko zein ahozko hizkuntza paisaiek eragin handia dutela nabarmendu da, hau da, kartelez eta dokumentuez gain, langileen artean euskaraz ari direla edo aurreko erabiltzailearekin euskaraz egin dutela entzuteak erraztu egiten du norbera ere
|
euskaraz
hastea.
|
|
|
Kasu gehienetan gaitasunari lotutako aldagaiengatik. "
|
Euskaraz
hasi dira, baina haiek eskatu dute gaztelaniara pasatzea arinago egiteko"," Nik hitz egin dut lehenengo gaztelania"," Guk eskatu dugu gaztelaniaz egitea"," Nik ere gauza teknikoak nahiago gaztelaniaz"," Bi lagun etorri gara, eta bikoteak ez dakienez, gaztelaniaz egin dugu"...
|
|
|
Baina hori niri barrutik ateratzen zait!!!!" eta" Determinazio hartuta dudanez, berdin dit aurrean zein dudan. Hasi, beti
|
euskaraz
hasten naiz".
|
|
|
Hona hemen neurri nagusiak: Herritarrekiko harremanaKasu, euskaraz. Herritarrei kasu egitean,
|
euskaraz
hasiko dira langileak, eta herritarrak aukeratzen duen hizkuntzan jarraituko dute. Herritarrak euskaraz egin nahi, eta langileak ez badaki, lankideei laguntza eskatuko die beharginak.Idatziz, euskaldunei euskaraz.
|
|
|
Eskolatik bueltan etxean sartu, ama besarkatu, niri masailean muxu bat eman eta korrika joan da Anas sukaldera; bitartean, inork kasurik egiten ez dion telebista katez aldatu du, eta arabieraz ari zen tresna
|
euskaraz
hasi da. Motxila ogitartekoagatik aldatu, eta eskaileretan behera jaitsi da korrika kalera.
|
|
|
arrotza egiten zaigu besteen euskara. Leku urrunetako euskaldunak elkartu izan diren aukera apurretan,
|
euskaraz
hasi ohi da jarduna, baina erdaraz jarraitu da, euskaraz ulertzeko arazoak sortu eta berehala. Soldadutza gertatu da alderdi urrunetako euskaldunen bilgunea, eta hauxe zioen Esteribarko nafar batek 1989an (in Euskaltzaindia 1999:
|
|
|
bat
|
euskaraz
hasi eta erdaraz amaitzea.
|
|
|
Beraz,
|
euskara
hasi zen tradizio urrixeko esparru berrietan ere erabiltzen, eta horrek hizkuntzari bertze eskakizun batzuk ekarri zizkion. Hala, euskarazko prosa idatziari etorririko behar berriei erantzuteko, hizkuntza eredu egokiak bilatu behar izan ziren.
|
|
|
Bere ustez, pertsona edo talde bat euskaraz aritzen hasten bada, inguruko jendea horretara egokituko da. Alegia, ez dira
|
euskaraz
hasiko motibazio altua dutelako, ez dira euskaraz hasiko militantziagatik. Normala hori da, eta besteok horretara egokituko gara, naturala hori delako.
|
|
|
Bere ustez, pertsona edo talde bat euskaraz aritzen hasten bada, inguruko jendea horretara egokituko da. Alegia, ez dira euskaraz hasiko motibazio altua dutelako, ez dira
|
euskaraz
hasiko militantziagatik. Normala hori da, eta besteok horretara egokituko gara, naturala hori delako.
|
|
|
Bitartean, euskaldun potentzial mordoa galdu dugula esan genezake. Eskolatik irtendako askoren euskara urtu egin da gaztelaniaren modako esapideen bidez, lexikoa aberastu ordez pobretu egin zaie, esaten dituztenak gaztelania dominantearen kalkoak dira,
|
euskaraz
hasi eta esatekoa gaztelaniaz adierazi beharrez amaitzen dute, eta azkenik zeharo bereganatzen ditu menperazioak. Ezin izan dute identitate kultural bat osatu eskolak eman dizkien txotxekin.
|
|
|
Zaintza hori frankotan sentitu daiteke, hain zuzen, baita publiko diren ekimenetan. Ekimena ez bada ofizialki euskarazkoa bezala aurkeztua izan (antzerki bat edo beste), edozein mementotan,
|
euskaraz
hasten denak ez badu abisatzen itzulpena izanen dela, edo euskaraz gehiegi luzatzen bada batzuen usteetara, beti norbait hasiko da publikotik ohar baten egiten. Ez duela deus konprenitzen aski ozenki erranen du, edo" En français!" (frantsesez!) oihukatuko du, edo ezinegon bat sortuko, edo hasiko da solasean aski azkar beste batekin, euskaraz adierazia denaz bost axola duela argi izan dadin.
|
|
2016
|
|
|
" Arazoak, gehienbat, Gasteiztik kanpo ditut. Gasteizen denda batera sartu eta gehienetan ez zait bururatzen
|
euskaraz
hastea, edo behintzat orain arte ez. Egun militantea baduzu egiten duzu, baina normalean ez.
|
|
|
Enegana hurbildu da eta
|
euskaraz
hasi zait, aitzinetik euskaraz banekiela jakinen balu bezala izan da. Bitxia egin zait.
|
|
|
Ondoren ikurrin bat atera zuten. Aita
|
euskaraz
hasi zitzaion hitz egiten semeari. Tokiari buruzko zerbait.
|
|
|
Hutsuneak ere badira, ordea. Esate baterako,
|
euskaraz
hasten diren ikasle guztiek ez dutela jarraitzen adar horretan. Nafarroako datuak adibidetzat hartuta, hona:
|
|
|
(Ene hitzaldia
|
euskaraz
hasi nuen nik ere, beste batzuen bide beretik, jakinik jaun presidenteak ez ninduela utziko euskaraz?)
|
|
|
Bilbora bueltatu eta
|
Euskararen alde
hasi lanean. «Euskal Herrian Euskaraz, nahi dugu hitz eta jolas?», eta euskararen bitartez oholtza batera igo nintzen lehenengo aldiz:
|
|
|
Eta 2011n, (ia) 3tik 2k ulertu gaitzake(% 62,80k).
|
Euskaraz
hasita ulertuak izateko probabilitateak nahikoa handiagoak ditugu jada alderantzizkoak baino, eta askoz ere handiagoak zenbat eta populazio tarte gazteagoarekin ari garen. Horrek ez du esan nahiko zuzenean euskaraz erantzungo digutenik.
|
|
|
Era berean aitortu nezake ordea kalean edozeinekin
|
euskaraz
hasiz gero, metroan, tabernan, dendetan, lanean bertan (esan bezala, denok Eusko Jaurlaritzako funtzionario EGAdun), hasi orduko begiratzen zidatela denek bat batean estralurtarren bat agertu izan balitzaie bezala, piztia arraroa. Lehen momentuan horregatik.
|
|
|
Lehen momentuan horregatik. Bada, ondoren bertan, lehenengo sustoa pasatuta, denek jarraitu ahal zidaten zelan edo halan nik
|
euskaraz
hasitako elkarrizketa. Nik euskaraz jarraitu, eta nire solaskideek ere maiz?, euskaraz.
|
|
|
Euskaltzaindiak
|
euskarari buruz
hasitako gogoeta prozesua aurrera doa. Joan den otsailaren 12an Euskara biziberritzen jarraitzeko erronkak izenburupean Akademiak egin zuen jardunaldiak zabaldutako bideak, hurrengo hilabeteotan edukiko du jarraipena.
|
|
|
8 Esakune edo berbaldi berean hizkuntza bat baino gehiago txandakatuz hitz egitea; adibidez, esaldi bat
|
euskaraz
hasi eta erdaraz amaitzea.
|
|
2017
|
|
|
Formakuntzagatik eta nire ibilbideagatik, ingelesa oso tresna egokia iruditzen zait bat bateko gauzak idazterakoan, orduan, askotan egiten dut porrusalda bat:
|
euskaraz
hasten naiz, jarraitzen dut ingelesez, gero gaztelaniaz… Baditut halako zirriborroak. Eta gero konturatzen naiz zer den benetan mamia.
|
|
|
Modu orokorrean ezin da euskararen erabilera lan hizkuntza moduan derrigortu; baina aipatutako ñabardura guztiak aintzat hartuz, esparru honetan euskararen normalkuntzan aurrerapausuak emateko aukera badago. esate baterako, administrazioak eraginkortasunez jarduteko printzipio konstituzionalean oinarrituta, herritarrek
|
euskaraz
hasitako izapideak euskaraz izapidetzekoa. lan hizkuntzaren esparruan, honenbestez, sagua eta katuaren jolasean aritzeko aukera paregabea dago. garaile atera dadila azkarrena! •
|
|
|
Gehiengo/ gutxiengoaren logika sozialak bere gizarte arauak ezartzen ditu hizkuntzen erabilera finkatzeko. . Solasaldi bat zuzenean
|
euskaraz
hastea jarrera oldarkorraren pareko senti dezake solaskideak, arau sozial hegemonikoen mekanismoetan transgresio bat gertatu delako? 379, dio Jausorok. Hiztun legitimoak eta ez legitimoak daude hizkuntzen gatazka honetan, eta euskalduna ez da hiztun legitimoa bere herrian.
|
|
|
Euskalkien deskribapen orokorra eta sailkapen berri bat proposatu ondoren, eta hainbat lekutako hizkera bereziak ikertu eta gero, euskalki nagusien azterketa xeheari ekin dio orain Koldo Zuazok, Mendebaleko
|
euskaratik
hasita.
|
|
|
Parisera joan zen Chargeurs Reunis konpainiara. Eta Miarritze aipatzen dugunez, jakin behar da askok ez dakitena, hemen orduko mintzaira gaskoia zela eta ez euskara, erran nahi baita
|
euskara
hasten zela La Negresse kartierrean. Miarritze ondoan, bada karrika bat, la rue Peyroloubilh, hori da pierre qui sauve la ville gaskoiz, baina lehenago la rue des Basques zen, hemen Miarritzen berean!
|
|
|
Beno, bortz eta erdiak dira jadanik, gaurkoz utziko dugu. Bai, akitua naiz, memoriarekin eta
|
euskararekin
hasi naiz flakatzen...
|
|
2018
|
|
|
Tabernara sartu, okindegira, eskolara,... eta hizkuntza ohituren aldaketak eragiten ditugu. Gaztelaniaz lasai arraio ari zirenak gu ikusi orduko
|
euskaraz
hasten dira barra barra.
|
|
|
zergatik anitz jendek, euskara jakinik, nahiago dute sistematikoki erdara ibili? Zergatik ikusten ditugu bikote anitz erdaraz haien artean,
|
euskaraz
hasteko umearekin zerbait erraten dioten bezain laster. Zergatik euskaldun garbi batzuek erdara nahiago dute ibili eguneroko jardueran?
|
|
|
Joseba Gabilondo.
|
Euskaraz
hasi zitzaidan eta, sinistu behar didazue, nik erdaraz erantzun nion, ezin niolako euskaraz egin, inoiz ez nuelako euskaraz egin nire jaioterritik eta bailaratik kanpo, euskara niretzat etxeko, jaioterriko eta, asko jota, bailarako hizkuntza zelako, Aizpurutxotik Zestoarainokoa gutxi gorabehera. Eta baiki, karrera bukatu eta gero, nahiko ondo alfabetatuta ordurako, lanean hasi nintzen, euskara irakasle, eta harrezkero, beste lanbide batzuetan aritu arren, euskara (batua, estandarra) izan dut beti lan tresna nagusietako bat.
|
|
|
Zer etxekoa, zer auzokoa, zer ibarrekoa, zer den Bilbotik Atharratzera doan komunitate bati idaztea, mintzatzea?, egia erran, luxuzkoa egiten zait eztabaida hori.
|
Euskaraz
hasten zaidalarik parekoa, baita k bat edo beste ahanzten bazaio ere, oasi bat dit eskaintzen basamortu batean. Eta hasten zaidalarik, «Barkatu, ene euskara ez da ona», «ez dakit aski euskaraz», nik berehala:
|
|
|
Ezezagunekin, harreman berri bat eraikitzen dugun lehenengo hitzekin.
|
Euskaraz
hastea euskarazko atea irekitzen du eta betirako izan daiteke.
|
|
2019
|
|
|
Horrela, Kepari Izaskunen etxeko helbidea galdetu eta haraxe gure lehenengo ume hura, Pedro. Izaskun
|
euskaraz
hasi zitzaidan, nik batere ez nekiela esan nion, baina, hala ere, gure semeak euskaraz jakitea nahi nuela. Berak baietz, eta horrelaxe.
|
|
|
–Ospe handiko erudituak ziren eta haien babesa eta haien itzala funtsezkoak ziren akademiaren asmoa gauzatzeko, akademiak sinesgarritasuna eta erakundeetako arduradunen konfiantza irabazteko. Gainera, akademiaren eratze prozesua aurreratu ahala, euskaraz ondo moldatzen ez ziren euskaltzain horiek akademiaren lanetatik baztertzen joan ziren, gainerako euskaltzainek hala eskatuta neurri batean, eta hortik aurrera
|
euskara
hasi zen gaztelaniaren lekua bereganatzen gure bileretan eta barne komunikazioetan. Akademia sortzeko eta abian jartzeko ordaindu beharreko zergetako bat zen, hasieran, gure bileretan erdaraz aritu beharra.
|
|
|
Horren arrazoia: Manuelengana etorri zen kazetari donostiarrak ez zuelako lortzen oriotar harengandik ia hitzik ere ateratzerik, erdaraz egindako galderen bidez. Kazetaria euskalduna izaki,
|
euskaraz
hasi zitzaion galdetzen eta orduan bai, orduan askatu zen Manuela Olaizolaren mingaina eta esan zizkion esan beharreko guztiak, arraunlariez eta estropadez.
|
|
|
Eragingo al du horrek agerraldietako hizkuntza joeretan? Ez dakit beste klubek zer egingo duten, baina nik agerraldi guztiak
|
euskaraz
hasten ditut. Dena den, bost entrenatzaileak euskaldunak izatea harro egoteko modukoa da.
|
|
|
" Euskalduna al zara?, galdetu zuen ofizialak gaztelaniaz. Baietz erantzun zion Adrian Erlaizek, eta hirurak [ofiziala, Adrian eta medikua]
|
euskaraz
hasi ziren. Medikuak oso ondo egiten zuen hizkuntza hori; militarrak aire literario batez.
|
|
|
" Code switching egitea, erran nahi baita hizkuntza batean hasi bestean burutu, diglosia handi baten seinalea:
|
euskaraz
hasi frantsesez bukatu, frantsesez hasi eta euskaraz bukatu"; nor nori nork (eta nor nori), datiboaren marka kenduz aditzean: 7 inkestatu; bihurkaria eta elkarkaria:
|