|
2001
|
|
|
Material didaktikoak, hau da, ikasleek
|
euskara
ikas dezaten espreski sortu direneta ditugun materialak, testuz josita egoten dira. Batzuek hizkera arruntaren adierazle izan nahi dute, beste batzuek idatziaren isla, baina denek dute ezaugarri bera: ikasleengan pentsatuz idatzi dira.
|
|
|
Bariantzaren %6.1a azaltzen duen 4 FAKTOREAn euskararen transmisio orientazioari loturiko itemak taldekatzen dira (u= 0.69): guraso seme transmisioaren garrantzia, seme alabak euskaldunak izateko nahia eta seme alabek
|
euskaraz
ikas dezaten gurasoek haiekin euskaraz egitea.
|
|
2002
|
|
|
Egin beharreko lana handia da, ez bakarrik irakaskuntzari dagokionez, baiziketa, horrez gain, baita argitalpenetan, ikerkuntzan eta gizarteko beste eragilebatzuekin mantendu behar diren harremanetan ere. Unibertsitateen egokitze prozesu horrek ahalegin ekonomiko eta pertsonal handia eskatuko du, baina, zorionez, urtez urte gure ikasleak
|
euskaraz
ikas ditzaketen irakasgaiak gora doaz, eta azken hamarkadako joerak bere horretan segitzen badugu, urte gutxi barruemaitza onak ikusiko ditugu.
|
|
|
Orain dela 25 bat urte herri hau euskaltzaletasunak bete betean jo zuenean, euskaltegiak han hemenka hasi ziren hazten halako moldez non bai baitzirudien indar haren bizkortasuna ez zela inoiz ere endurtuko. Orduko boluntario zibilen ordez, orain funtzionarioekin bete ditugu gelak, eta nik ez dakit interesik ere baden orain hiritar arruntek
|
euskaraz
ikas dezaten, hori ez baita egunkarietan ageri, eta hori baino munta handiagoko zeregin eta ardurak baititugu euskaldunok. Baina orduan jendea uholdeka zihoan euskara ikastera, militantziak ukitua, garai hartan militantzia handia baitzegoen euskararen alde, esan bezala.
|
|
|
Orain unibertsitatean ikasteko aukera duzu zuk, euskal gazte horrek, baina ez da izan beti hola. Eta
|
euskaraz
ikas dezakezu, dena ez bada ere, zenbait gauza bederen. Baina garai hartan euskarak ez zuen tokirik unibertsitatean, besteak beste unibertsitate publikorik ez zelako (horregatik joan behar zuen jendeak Salamancara, estudiante tunante gisa), eta ez zuen tokirik irrati telebistetan, horretarako adina ere balio ez zuelako.
|
|
|
Horretarako balio al du hizkuntza gaitasunaren agiriak? Horretarako bortxatzen dugu administrazioko jendea
|
euskara
ikas dezan. Merezi al du horretan gastatzea dirua?
|
|
|
Sinboloa baita garrantzizkoa, ez azpian dagoena, eta hortaz, kuota betetzearekin aski baita. Batek erdaraz aldarrikatzen duenean euskararen garrantzia, inoiz ere ahaleginik txikiena egin gabe berak edo bere seme alabek
|
euskara
ikas dezaten, sinbolo gisa erabiltzen du euskara. Produktuek, herri honetan, elebiko azala behar dute.
|
|
2003
|
|
|
Auzoaren elkarbizitza suspertu du elkarteak. Haren bitartez, euskal dantzak, ingelesa eta
|
euskara
ikas ditzakete San Juaneko bizilagunek.
|
|
|
Iruñean euskal giro handia ei zegoen urte haietan. Institutuan ere bere ikasleak zirikatzen zituen
|
euskara
ikas zezaten.
|
|
|
Edozein kasutan, bidea ez dateke beheranzko joeraren aurrean etsitzea; askoz gutxiago ikasten eta irakasten ari direnei etsiaraztea. Egokiagoa eta zuzenagoa da mugimenduaren eragile izatea, jendeari
|
euskara
ikas dezan eraginez eta ikasten ari direnei euskaraz jarduteko ingurumen jatorren aukera eskainiz.°
|
|
2005
|
|
|
Hala nola, eta datu bakar batzuk aipatzearren, haurrek eskolan
|
euskara
ikas dezaten gehiengoaren nahia baieztatzen da. Gisa berean euskara ikasi nahi luketen ehunekoak helduen irakaskuntza indartu eta garatzeko premia erakusten du.
|
|
|
Anitzek nahi dute haurrek
|
euskara
ikas dezaten eta jatorrizko euskal izenak atxiki ditzagun.
|
|
2006
|
|
|
Etorkinen seme alabak
|
euskara
ikas dezaten ahalegin handiak egiten ari da Hezkuntza Saila eta gizarteko beste hainbat erakunde ere, baina etorkinen hizkuntza eta kultura mantentzeko ere laguntza eskaini beharrean gaude. Hasiera batean, ikasle etorkinek euskara ikasteko indarketa saioak jarri ditugu martxan, baina beraien hizkuntza mantentzen laguntzen badiegu motibazio handiagoz saiatuko dira bertakoak ikasten.
|
|
|
|
Euskara
ikas dezaten bultzatu
|
|
|
Aipatu integrazio soziokulturalaren ikuspegitik, Euskal Herriko gainontzeko ikasleak bezala, etorkinen seme alabek ere
|
euskara
ikas dezaten bultzatu litzateke. Eta helburu horri begira, euskara ikasiko dutela ziurtatuko duen irakaskuntza eredura bideratzen saiatu.
|
|
2007
|
|
|
Lehenik, arestian erran bezala, 2001etik 2006 bitartean Nafarroako populazioa kanpotik etorritako jendeaz% 8,3 berretuta, horrek ez baitu iduri euskararen erabilera soziala beheiti ekarrarazi duenik. Bigarrenik, urte tarte horretan Nafarroako Gobernuak jorratu duen hizkuntza politika instituzionalak jarraitu baitu euskararen erabilera soziala ez sustatzen, hizkuntzaren erabilera publikoa baztertzen eta helduek
|
euskara
ikas dezaten eta haurrak euskarazko ereduetan matrikula ditzaten ez bultzatzen. Hirugarrenik, bertze adin taldeetan gertatu diren galerak galera, Nafarroako igoerarik handiena gazteen artean gertatu baita(+ 0,8).
|
|
|
Lehenik, arestian erran bezala, 2001etik 2006 bitartean Nafarroako populazioa kanpotik etorritako jendeaz% 8,3 berretuta, horrek ez baitu iduri euskararen erabilera soziala beheiti ekarrarazi duenik. Bigarrenik, urte tarte horretan Nafarroako Gobernuak jorratu duen hizkuntza politika instituzionalak jarraitu baitu euskararen erabilera soziala ez sustatzen, hizkuntzaren erabilera publikoa baztertzen eta helduek
|
euskara
ikas dezaten eta haurrak euskarazko ereduetan matrikula ditzaten ez bultzatzen. Hirugarrenik, bertze adin taldeetan gertatu diren galerak galera, Nafarroako igoerarik handiena gazteen artean gertatu baita(+ 0,8).
|
|
|
Menditarrak taldearen buruek, eta Hegoaldeko EAJren inguruan sorturiko Mendigoizaleen araudia eredu harturik573, gazteen betebeharren berri eman zuten aditzera: adimenaren garapena sustatuko zuten, gorputzaren osasuna eta eskuzko trebetasuna, egokia izanda
|
euskara
ikas zezaten. Taldearen hileko saria 3 liberakoa izango zen.
|
|
|
Ithorrotzeko apaiza ez zegoen ados La, tte Apaizgaitegi Txikian sartzearekin, sarritan gaixorik zegoelako; hala ere, La, ttek lortu zuen han sartzea. Bestetik, Jean Saint Pierreren ustez egokia zen La, ttek Letrak ikas zitzan; baina zail izan zuen La, tteri hori buruan sartzea (Mathieu irakasleak ez zuen lortu), La, ttek Filoso, a ikasi nahi baitzuen827 La, tte horretara jartzea lortu zuen Saint Pierrek, baita
|
euskara
ikas zezan ere, herritar euskaldunengan apaiz bezala eraginkorra izateko ezinbestekoa zelakoan euskaraz aritzea828.
|
|
|
Hori euskararen kontra egotea ote da? Erriberako guraso askok nahi dute beren seme alabek
|
euskaraz
ikas dezaten. Gaur egungo legearekin hori ez da posible.
|
|
2008
|
|
|
Emaitzak aski estonagarriak izan ziren batzuentzat: gurasoetatik %56 k nahi zuten beren haurrak
|
euskara
ikas dezan; horietatik %75 k nahi zuten ama eskolan has dadin. 2006ko inkestan ere zerbait konparagarria ateratu da:
|
|
2009
|
|
|
Hiru urterekin eskola publikora joan nintzen nire garaian ez zen elebidun. Amatxik eta euskara bazekiten, eta nire aitak nahi zuen
|
euskaraz
ikas nezan, horregatik, eskola egin eta Kanboko kolegioan, astean oren bat ematen genuen euskaraz. Bertan, hilabeteen euskarazko izenak, urtaroak, eta antzeko gauzak ikusten genituen, baina ez genuen komunikatzen ikasten.
|
|
2010
|
|
|
1. " Gehienak prest daude beren seme alabek
|
euskara
ikasi dezaten ahalegintzeko".
|
|
|
—Gehienak prest agertu dira beren seme alabek
|
euskara
ikas dezaten ahalegintzeko...""... %69, 4k arazotzat hartuko luke euskara desagertzea." —eta administrazio publikoak euskararen alde egiten dituen hainbat ekimenarekin adostasuna erakutsi dute, baina" printzipio orokorren baitan soilik...". adibidez: " Ezin da euskara galtzen utzi."," Ados nago euskara bultzatzearekin."," Euskara errespetatu behar da."
|
|
|
Oro har, AEKko ikasleen artean haurrek
|
euskara
ikas dezaten ez da gehiengoaren erabakia, %44ena da hain zuzen. Herrikoen artean erabaki hau haatik gehiengora doi doi heltzen da, %52rekin.
|
|
|
Ikasleen haurrek
|
euskara
ikas dezaten ez da gehiengoaren erabakia, ikasleen %44ena baizik. Aukera hau handiago da herriko ikasleeetan (%52) etorkinetan baino (%38).
|
|
|
« Urte bat edo biren buruan, zure haurrak eskola hasiko du. Nahi zenuke zure haurrak
|
euskara
ikas dezan eskolan? »
|
|
|
Guraso gazteen gehienek (282 pertsona) nahi dute beren haurrak
|
euskara
ikas dezan eskolara joanen delarik: 282 pertsona= %56 (%19 osoki ados, %37 nahiko ados).
|
|
|
Galde irekia: « Zergatik nahi duzu zure haurrak
|
euskara
ikas dezan? »
|
|
|
Haurrei euskara irakasteko motibazioak kulturalak dira eta praktikoak baina ez dira profesionalak, ez eta ere politikoak. Gurasoen herena baino gehiagok (%37) nahi dute haurrek
|
euskara
ikas dezaten Euskal Herrian bizi direlako, eta neurri berean herrian sortuak direnetan eta etorkinetan. Bataz beste gurasoen laurdenak aipatzen dituzte motibazio kulturalak:
|
|
|
Galde irekia: « Zergatik ez duzu nahi zure haurrak
|
euskara
ikas dezan? »
|
|
|
Laginan zeuden 501 gurasoetan %56 etorkinak ziren eta, %44 Euskal Herrian sortuak. Lehen galdea zen« Nahi zenuke zure haurrak,
|
euskara
ikas dezan eskolan? ».
|
|
|
hauek beren haurrak euskara ikasten ezarriak dituzte., Bigarren galdea motibazoei buruz zen: « Zergatik nahi duzu haurrak
|
euskara
ikas dezan? ».
|
|
|
« Urte bat edo biren buruan, zure haurrak eskola hasiko du. Nahi zenuke zure haurrak
|
euskara
ikas dezan eskolan? »
|
|
|
2 galdea 209 gurasori: « Zergatik ez duzu nahi zure haurrak
|
euskara
ikas dezan? »
|
|
|
3 galdea 282 gurasori: « Zergatik nahi duzu zure haurrak
|
euskara
ikas dezan? »
|
|
|
Londreseko eusko etxean GotzonGondrak jarriko zituen euskara klaseak martxan 1945ean eta, adibidehauei jarraiki eta, oro har, XIX. mendetik hasitako ildoari jarraiki, euskoetxe gehienetan eskaini ziren euskara klaseak Ameriketan zein Europan.Izan ere, Montevideoko Laurac Bat eusko etxean 1883an eskainitakoeuskara klaseen berririk badugu. Era berean, eusko etxeetako haurrek
|
euskaraz
ikas zezaten eta 1925eko Montevideoko Instituto de EnseñanzaEuskal Erria ikastolaren ereduari eutsiz osatu zen Caracasko IkastolaEuzkadi 1962an. Tradizio honi atxikiz dugu egun Boiseko IkastolaIdaho n.
|
|
|
" Zuek guziok, denok, beharrezkoa duzue gaztelera ezagutzea;
|
euskara
ikas dezakezu eta ikasi behar duzue, baina gaztelera ere ikasi behar duzue. Nik ezin dizuet gauza asko eskaini, baina bai eskainiko dizuet espainol guzien maitasuna, eta gainera etorkizun bat Ameriketan, hango hizkuntza ezaguturik sartu ahal izango baitzarete.". 334
|
|
|
Amak, noski, errespetuz egiten zuen hori. Galdetzen zionarekiko errespetuz, berak
|
euskara
ikas zezan eszedentzia ordaintzen zioten zergadun guztiekiko errespetuz, hizkuntza berarekiko errespetuz; baina batez ere, bere buruarekiko errespetuz, zerbait ikasten duenak erakutsi lukeen harrotasun eta ilusio natural horregatik.
|
|
2011
|
|
|
euskarazko murgilketa ereduan eskolatzeaz gain, ikasle etorkin horiek herri ia erabat euskaldunean bizi dira. Horregatik, aipagai ditugun bi lan horietan eskolaz kanpoko euskararen presentzia eta erabilerak ere zeregin handia izan dezakeela iradokitzen da ikasle etorkinek
|
euskara
ikas dezaten. Katalunian ikasle etorkinekin egindako ikerketa askoz ere ugariagoek, berriz, zintzilik uzten dute murgilketa ereduen arrakasta etorkinen eskolatzeari dagokionez.
|
|
2012
|
|
|
euskararen aldekoagoen artean, %80, 6k uste du euskal herritarren hizkuntza nagusia dela euskara; bai bainakoen %55ek uste du euskal herritarren hizkuntzetako bat dela euskara, ez nagusia; eta berdina uste du kritikoagoen artean %76, 7k. Aldekoagoen %97, 6k dio bere seme alabek
|
euskara
ikas dezaten ziurtatzeko dezente
|
|
|
Euskara hizkuntza polita eta interesgarria iruditzen zaie (%67, 4), eta ez dute baserri munduko hizkuntzatzat jotzen (%88, 1). Euskara galtzea arazo iruditzen zaie (%69, 4), eta beren seme alabek
|
euskara
ikas dezaten ziurtatzeko dezente edo zeharo prest daude (aldekoagoen %97, 6, bai bainakoen %93, 4 eta kritikoagoen %73, 5). Hiru talde horietan gehiengoa dira, baita ere, beren inguruko jendeak euskara positiboki hartu dezan beren eskuetan dagoena egiteko dezente edo oso prest daudenak.
|
|
|
3 adibidean, gurasoa euskararen alde agertuko litzateke seme alabak ereduan eskolatzen dituelakoz, baina egunero 24 orduz gaztelaniaz arituta gaztelaniari ematen dion garrantzia ez luke agertuko inkestan, eta hori da seme alabei transmititzen ari diena: «Bai,
|
euskaraz
ikas ezazue, baina hemen eta orain ezinbertzekoa espainola da». Eta gainera beldurgarria iruditzen zaio gaztelaniaz ez dakien sei urteko umerik egotea ere.
|
|
2013
|
|
|
Dena dela, administrazioak zer du euskara plana? Itzulpenak egitea, euskara ikastaroak eskaintzea langileak
|
euskara
ikas dezan, eta hizkuntza profilen kontu hori. Ez da besterik.
|
|
|
Euskararen aldeko jarrerak gazteen artean dira batez ere. Ipar Euskal Herriko biztanleriaren %19ak nahi du haien haurrek
|
euskaraz
ikasi dezaten (Ikastoletan), eta %34ak elebidunean (euskara eta frantsesa).
|
|
|
Beraz, asko falta da. Helduen euskalduntzerako, euskara ikasi nahi dutenei, erraztasun handiagoa eman litzaieke, enpresetan ere egin lirateke nolabaiteko hitzarmenak langileei denbora zati bat ordainduta,
|
euskara
ikas dezaten liberatzeko. Eta, batez ere, hizkuntza prestijiatu litzateke eta administrazioko lanpostuetarako euskara eskatu lukete lanpostu guztietarako.
|
|
2014
|
|
|
Euskaltzaleok eta euskalgintzan gabiltzanok izan ohi dugun buruhausteetako bat euskararekiko motibazioa izan ohi da. Alegia, erdalduna eta euskalduna motibatu nahi izaten ditugu, batak
|
euskara
ikas dezan eta bestea euskaraz ari dadin. Hori, dena den, nolabaiteko paradoxa ere izan liteke.
|
|
|
Gauza bera esan behar da euskeraz ikasteko bideez: ondu egin behar dira, ikasleak egiazki
|
euskeraz
ikas dezan.
|
|
|
Murgiltze sistema egokiena da horretan ere, anitz ados, alta, baita Guy Poulou Ziburuko auzapeza ere: " Aitortzen dut murgiltze sistema dela molderik seguruena haurrek
|
euskara
ikas dezaten".
|
|
2015
|
|
|
Gurasoen konpromisoa oso handia zen. Haurrek
|
euskaraz
ikas zezaten eta ikastolatik kanpo euskaraz hitz egin zezaten nahi zuten, testuingurua ia erabat erdalduna izan arren.
|
|
|
Eta amaitzeko, nolabait Aldundiaren eremutik kanpo edo kanpora begirako batzuk, besteak beste, Migrazioari eta ereduari buruzko 2na aipamen...: Ahalegindu bide horretan"," Kanpoko jendea laguntzeko
|
euskara
ikasi dezaten"," Hartu duen norabidean aldarte baikorrez aurrera egitea, ardatz nagusia (euskara elkarbizitzaren gakoa) zehaztaZigor Etxeburua eta Mertxe Mugika – Gipuzkoako Foru Aldundiaren hizkuntza politikaren ebaluazio soziala: eragileen parte hartze kritikoa sustatu eta eskubideak bermatzeko eredua sunez jorratuz eta esplizitu bihurtuz, adibidez, etorkinekin"" ereduari laguntza gehiago","... hausnarketa batzuk ereduan ikastearen arrazoien inguruan ikasleen artean"," Gaztelaniaz egiten duenari, galdetzea," informazio bilketa gisa" ea zergatik egiten duen gaztelania"," euskaldunon hizkuntza zabaltzeko saiaketak, proiektuak, kurtsoak... prestatzea ere"," Errealari entrenatzaile eta jokalari euskaldunak izan ditzan eskatzea.
|
|
|
Hondartza bila zeharkatu dituzte, udarik uda, errepideak. Laurak ikastolan
|
euskaraz
ikas zezan nahi zuen amak, eta etxean moldavieraz egingo zioten, egunen batean berak erabaki zezan Euskal Herrian ala Moldavian biziko zen. Anatolieri urtebete gelditzen zitzaion Lehen Hezkuntza amaitu eta Iruñean Bigarren Hezkuntzan hasteko.
|
|
|
L, interprect ou traduction du françois, espagnol et basque. Ikasbidea, jakina, atzerritarrek
|
euskaraz
ikas zezaten egin zen, eta argitalpen ugari izan zituen. Horrek, nolabait, Ziburu eta Donibane Lohizune aldean euskara bizi bizirik zegoela salatzen du, eta atzerriko merkatariek euskara zerbait jakin behar zutela nahitaez.
|
|
|
Garaiko agiri batek dioenez (Lacombe 1931: 365), hiru lagun Nafarroa Beherera urte oso batez bizitzera joan, eta bertan Leizarragarekin
|
euskaraz
ikas zezatela erabaki zen. Euskarak zeukan bizitasuna adierazten du horrek ere.
|
|
2016
|
|
|
Gerlak sekulako kaltea egin du horretan; gerla pasatu eta frantsesak baitziren. Hala ere, euskalduna ere bazen, nik
|
euskara
ikas nezan ongi ikusten baitzuen, baina beti frantses ikurrina defenditzen zuen", gehitu du alabak. Egun hartaz ongi oroitzen dira, ordurako biziki eri baitzen Andre; hilabete zenbaiten buruan zendu zen.
|
|
|
Lana bilatzen edo lanaren kalitatea hobetzen laguntzeko eta euskaraz ez dakitenek lanerako
|
euskara
ikas dezaten saioak antolatu dituzte. Horrez gain, aisialdirako, hezkuntzarako edo garapen pertsonalerako ikastaroak ere izango dira.
|
|
|
«Urteetako diskurtsoa hemen kokatu da: matrikulatu euskarazko ereduan,
|
euskara
ikas dezaten. Diskurtso horretatik beste batera eman behar dugu pausoa, eta ez da horren erraza:
|
|
2017
|
|
|
Alde handia dago batetik bestera, hau da, ez da gauza bera EHUko Leioako campusean Medikuntzako hiru urteak ikastea ala hurrengo hirurak lau unibertsitate ospitaleetako batean egitea. Leioan
|
euskaraz
ikas dezakete euskarazko adarrean izena eman duten ikasleek. Bigarren zikloan ospitaleetan ikasten dute.
|
|
|
Gure artean daude euskara bereganatu duten euskaldun berriak, denok ezagutzen ditugu. Gure artean ditugu seme alabak
|
euskaraz
ikas dezaten nahi izan duten guraso erdaldunak. Hemen gaude euskara ezpainetan dantzatzen ahalegintzen garenak… Eta honela Euskal Herriko bazter guztietan.Zenbat halako azken hamarkadotan:
|
|
|
Zergatik ez diegu aukera ematen, adibidez, eremu euskaldunera pasatzeko? Honen aurrean, errealitate soziolinguistikoaren argudioak ez du balio, eremu ez euskalduneko herritarrei inoiz ez zaielako baliabiderik eskaini
|
euskara
ikas dezaten".
|
|
|
Hor dugu euskarak elikagai ezinbestekoa duen euskaldun berri andana itzela. Hor ditugu seme alabak
|
euskaraz
ikas dezaten nahi izan duten guraso erdaldunak. Hor ditugu dakiten euskara ezpainetan dantzatzen ahalegintzen direnak…
|
|
|
Baina, aldi berean, euskaldunek ere beren burua ireki behar dute norberaren hizkuntza besteekin partekatzeko. Izan ere, ezin diozu kanpotarrari
|
euskara
ikas dezala eskatu, eta bitartean berarekin erdaraz aritu. Euskalduna haren parera jaitsi behar da:
|
|
|
Emaitza txar horien parean Siadeco inkestak beste hiru guziz baikorrak plazaratzen ditu. Iparraldetarren %52a konbentzitua da ezinbestekoa dela haurrek
|
euskara
ikas dezaten eskolan. %51k pentsatzen du administrazioan sartzen direnek euskara jakin behar luketela; eta %60ak euskara barne duen erakaskuntza hautatuko luke.
|
|
2018
|
|
|
Denbora berean, iritzien sailean, sorpresa batzuk ageri dira: erdiak baino gehiagok pentsatzen du administrazio publikoan lan egiteko euskara jakitea beharrezkoa dela (%51, 3) eta haurrek
|
euskara
ikas dezaten beharrezkoa dela (%52, 2). Hedabide publikoetan euskararen presentziaren edo ingelesarekiko hierarkiaren aldetik, aldiz, atxikimendu apalagoa du.
|
|
|
Eta hala ere, seme alabak
|
euskara
ikas dezaten nahi dute askok eta askok. nor bere erritmoan. ‘Zertan den euskararen sustapena Euskal Herriko hiru eremu administratiboetan’ mahai ingurua – Nerea Azurmendi
|
|
|
Azken urteetan, kanpotik eta euskararik gabe bertaratzen diren gero eta biztanle gehiago erakartzen ditu eremu horrek. " Lortu dugun kontsentsuari esker, bat datoz hizkuntza politikarekin, eta seme alabak
|
euskara
ikas dezaten nahi dute" nabarmendu zuen Bergék. Epe ertain eta luzera, hortik etor daiteke joeraren zuzenketa, baina oraingoz kontrako eragina izan du fenomenoak.
|
|
|
Lan munduaren euskalduntzea ez da soilik enpresa eta langileak
|
euskara
ikas dezaten edo erabil dezaten konbentzitzea. Lan munduaren euskalduntzea baita ere aukera bat da.
|
|
|
Nafarroako Gobernuak, lehen aldiz, laguntzak emango ditu helduek
|
euskara
ikas dezaten
|
|
|
Alderantziz, ofizialtasunaren kontrakoak dira euskarari izaera etnikoa esentzialista ematen diotenak: diote
|
euskara
ikas dezatela nahi dutenek bakarrik," guztion" hizkuntza frantsesa dela eta, beraz, euskara ezin dela izan guztiona. Euskararen ofizialtasunaren bidez, euskara Euskal Herri kontinentaleko ikastetxe guztietan irakatsiko litzateke, legez; beraz ez litzateke gehiago" euskal jatorrikoen edota abertzaleen" hautua izanen soilik.
|
|
|
Biziki erdaldundua den herrialdera hainbeste frantses etortzeak euskara azkarki ahulduko du. Aldaketa horren aurrean, kontua ez da ea" lortzen den jende horiek motibatzea"
|
euskara
ikas dezaten edo beren haurrak ikastolara igor ditzaten.
|
|
2019
|
|
|
Gizarteratzea bi norabideko prozesua da eta gizarte hartzaileak etorri berriei harrera egiten dienean eta aukerak eskaintzen dituenean, gizarteratze positibo bat egiteko aukera gehiago dago. honetarako tresna izan nahi du Auzokok. Saiatu behar gara" giltza sekretua" transmititzen. euskaltegi batean
|
euskara
ikasi dezakezu, baina ez da eraginkorra izango euskara duen jendearekin hitz egiteko aukera ez baduzu. euskararen bidezko elkargunea da Auzoko.
|
|
|
Eta datu hauek eskutan, maiz burura etorri zaidan galdera eta kezka partekatu nahi nuke zurekin irakurle: zein da estrategiarik egokiena Nafarroan euskararen normalizazio prozesua sustatzeko, ofizialtasuna lortzeko eta haur eta gazte guztiek
|
euskara
ikas dezaten. Zalantzak eta guzti, botatzera noa nire aburua.
|
|
|
Aitari Gasteizen eskaini zioten lana, eta bertan jaio zen eta bizi da Karmele Jaio. Langile auzune batean hazi zen, beti ezberdin izatearen susmopean, eta etxe ondoan eskola publiko bat zegoen arren, ikastolara bidali zuten
|
euskaraz
ikas zezan. Aitak maiz gogoratzen zion, ahalegin handia egin behar izan zutela haiek euskaraz izan zezaten, ekonomikoki batez ere.
|
|
2021
|
|
|
" Urte horiek bizkorrak balira bezala gogoratzen ditut, eta beti amildegiaren ertzean", kontatu du Arantza Ametzaga ikastola horietako ama batek dokumentalean. " Nire haurra gelaxka ziztrin batera eraman behar nuen,
|
euskara
ikas zezan. Baina esaten nuen:
|
|
|
mezu berdinarekin, murgiltze sistemaren be harra, haurrek
|
euskara
ikas dezaten. Ildo be retik Konstituzio Kontseiluaren jarrera ez dela juridikoa, baina bai politikoa errana izan da.
|
|
|
Errealitatetik ez da hain urrun. Hots, nahi duzu zure haurrak
|
euskara
ikas dezan, nahi duzu euskaldun bilaka dadin, baina badakizu horretara iristeko zuk ere indarrak egin dituzula, zuk ere zure burua babestu duzula eta dortoka moduan aitzinatu. Seaskan haur baten emateak mezu bat igortzen du gainean aipatu ditugun estatu, gobernu eta gizarteari.
|
|
|
Kanpotik Nafarroara etorritako herritarrek
|
euskara
ikas dezaten sustatzea eta horretarako modua ematea, bultzatuz euskara ikus dezatela haiek eta haien seme alabek bertakotzeko eta bizimodua hobetzeko baliabide gisa. (Nafarroako Gobernua 2017, 47).
|
|
|
euskaldunenak, etorkinenak, aberatsenak... Finean, euskara errealki hedatzeko apustua hezkuntza ez segregatzailean egin behar dela uste dut; hizkuntza ereduen egungo funtzionamendua baztertu —jakina baita ereduak ere ez duela euskara jakitea eta erabiltzea bermatzen— eta unibertsala, doakoa eta kalitatezkoa den hezkuntza eraiki, proletariotzak
|
euskaraz
ikasi dezan bermea.
|
|
|
«Ikasleen gehiengoa familia frantsesdunetik heldu da. Horrelako familietan haurrek
|
euskara
ikas dezaten, beharrezkoa da murgiltze eredua». Seaskako zuzendariarentzat, haurrak euskalduntzeko daukaten «tresnarik onena» da murgiltzea, baina, «maluruski», ez da aski:
|
|
|
«Orain arte, hautu mingarria egin behar izaten zuten gurasoek: haurrak herriko eskolan matrikulatu, erdaraz, edo kanpora joan,
|
euskaraz
ikas dezaten. Aurten, lehen aldiz, ez dugu aukeratu beharrik izan».
|
|
|
Saio hau froga gisa ikusten dut: erakusteko, alde batetik, gai naizela eta, bestetik, besteek ere
|
euskara
ikas dezaketela.
|
|
|
Zergatik nahi zuten Barakaldoko guraso horiek euren seme alabak
|
euskaraz
ikas zezaten?
|
|
|
Elizak euskararen garapenaren eta biziberritzearen alde egindako apustuari dagokionez, Segurak aitortu du zailtasunak egon daudela, “pastoraltzako eragile euskaldunen gero eta ahultasun handiagoagatik” eta nabarmendu du “ahalegin handia egin behar dutela apaizgaiek
|
euskara
ikas dezaten, haien familiak, jatorriz, ez baitira euskaldunak”.
|
|
2022
|
|
|
«Funtsean, Ikastolak baikara euskarazko eredua eskaintzen dugun bakarrak, Haur Hezkuntzatik lizeoraino, geletan zein gelatik kanpo. Gure xedea ez da haurrek
|
euskara
ikas dezaten, haurrek euskaraz ikas dezaten baizik, euskaldun izan daitezen», aldarrikatu zuen Jorajuriak.
|
|
|
«Funtsean, Ikastolak baikara euskarazko eredua eskaintzen dugun bakarrak, Haur Hezkuntzatik lizeoraino, geletan zein gelatik kanpo. Gure xedea ez da haurrek euskara ikas dezaten, haurrek
|
euskaraz
ikas dezaten baizik, euskaldun izan daitezen», aldarrikatu zuen Jorajuriak.
|
|
|
Eta euskararen erabilpenean bakarrik euskaldunok eta euskalduntze bidean daudenek eragin dezakegu. Gure esku dago eta hori da onena, eraginkorrak izan nahi badugu, gure esku denari, hau da, euskaraz egiteari, ekiten badiogu datuok hobetuko ditugu, eta horretarako ez zaio inori ez baimenik eskatu beharrik ezta euskara gabekoei, adibidez,
|
euskara
ikas dezaten eskatu behar ere.
|
|
2023
|
|
|
Azken inkesta soziolinguistikoak egoera kezkagarria erakusten duen garaian, haurtzaindegi euskaradunak garatzea premiazkoa da, ttipitatik umeek
|
euskara
ikas dezaten.
|
|
|
Enplegatzaileok, izan partikularrak (gure etxeetan betidanik euskaraz mintzatu diren adinekoekin euskaraz ez dakiten zaintzaileak ditugu nagusiki) edo izan administrazioa nahiz enpresa pribatuak, bitartekoak eta dirua jarri beharra dauzkagu kontratupeko langileek
|
euskara
ikas dezaten.
|
|
|
Nola lortuko da ikasleak euskara erabiltzea, gurasoek eta familiako heldu gehienek ez badakite? Eta, nola lortuko da helduek
|
euskara
ikas dezaten horretarako diru asko ordaindu behar badute. Langile eta etorkin artean, zeienek ordain dezake, gaur egun, 300 euro baino gehiago HABEn euskara ikasteko?
|
|
|
Lauzpabost lagun joan ginen.
|
Euskaraz
ikas genezan nahi zuen gure aitak. Ordaindu beharrekoa zen lizeoa, baina oso argi zeuzkan gauzak.
|
|
|
Santa Ageda bezpera, aratusteak, sagardotegirako irteera, bertso afariak edota saioak prestatu, ikasturte amaiera, konpartsa eta Bilboko Aste Nagusia, ikasturte hasiera, Durangoko azoka, Gabon aurreko afariak; eta urte osoan batzarrak, kartelak itsastea, mahai baten bueltan hasten ziren batzarrak eta tabernaz taberna luzatzen zirenak gaia aldatu barik: zer egin jendeak
|
euskaraz
ikas dezan eta egin dezan. Beti dago zerbait gehiago egiteko, beste era batera, aurreko akatsak zuzenduta.
|